Herstel monarchie in
Spanje vraagteken
Regentschap 3?
stap naar
republiek?
f MET ULTRA-WASWERKING l
„Walgelijke martelingen"
door politie in Marokko
Somalië brengt geschil
met Ethiopië ter sprake
AOSRAM
]i\ ecu donfce
Nog zeker vijf jaar voor
grens met België weg is
Parijs benoemt
zaakgelastigde
in Peking
Betrekkingen
Pbilippijnen en
Maleisië hervat
Haliplus
VAKER 10 EN 11
DONDERDAG 13 FEBRUARI 1961
Als generaal Franco er mee ophoudt:
(Van een onzer redacteuren)
neraal Franco rondom de opvolging*'
kwestie heeft laten hangen. Men heeft ei
(overigens geslaagde) poging
Irene met don Carlos heeft
de belangstelling in ons land
voor de gang van zaken in
Spanje sterk doen toenemen.
Maar ook in Spanje zelf is de
vraag, of er nu spoedig spra
ke zal zjjn van de restauratie
van de monarchie (de jure is
Spanje nog steeds een monar
chie), weer een onderwerp van
gesprek geworden, dat velen
bezighoudt. Men vraagt zich
echter niet alleen af, of naar
wie eventueel de voorkeur van Don Juan Carlos met
het Spaanse staatshoofd, gene- en dochter. Franco was
raai Franco, zal uitgaan, nl. de dooP van het kind-
naar don Juan Carlos, die met
prinses Sophia van Grieken
land is getrouwd, of naar don
Carlos, die nu verloofd is met
prinses Irene. Ook de moge
lijkheid van een regentschap
en zelfs de idee van een pre
sidentiële staatsvorm worden
druk besproken. Er doen aller
lei speculaties de ronde, waar
in de gezondheidstoestand van
generaal Franco een belang
rijke rol speelt. En over het
algemeen verwacht men, dat
het Spaanse staatshoofd in de
komende maanden zijn besluit
bekend zal maken.
zien. de geheimzinnigheid te gebruiken
ter versterking van het persoonlijke
prestige. Ook hoort men echter de ge-]
dachte uitspreken, dat de ..flirtation"
van Franco met de monarchisten slechts I
een spel is geweest, dat in de eerste
plaats ten doel had deze niet onbelan.
rijke groep te vriènd te houden, en c
basis waarop zijn regiem rustte zo
breed mogelijk te maken, zonder zich
evenwel te binden.
Deze houding Is typerend voor het
Spanje van Franco, waar het compro
mis vooral de laatste jaren een be
langrijke rol speelt.
Suml
Waarnemer commissie van juristen:
Recent?
Bepaalde gebeurtenissen van de afge
lopen maanden, waarover we vorige
week al uitvoerig hebben geschreven,
geven nieuw voedsel aan de veronder
stelling. dat Spanje nog niet aan de
j vooravond van het herstel van de mo-
j narchie staat. Zijn de geruchten juist.
dan stuurt Franco thans aan op een re
ft gentschap dat wellicht onder leiding van
i de kapitein-generaal Munoz Grandes zal
«»aan. Deze ..kapitein-generaal" is de
tegenwoordiger van generaal Franco 1
het Spaanse kabinet, de belangrijk-1
neming gearresteerd en een of twee
maanden vastgehouden zonder gelegen
heid te krijgen hun verdedigers te raad
plegen. Andere beklaagden, die lid van
het parlement zijn, werden aangehouden
met verwaarlozing van hun in de Ma
rokkaanse grondwet neergelegde „vrij
waring voor arrestatie".
Alle verdedigers in het proces hebben
zich thans teruggetrokken, als protest
tegen het door de rechtbank niet eerbie
digen der rechten van de verdediging,
terwijl de beklaagden nu weigerden op
de hun gestelde vragen te antwoorden.
,i Als „pluspunten" bij de procesvoering
walgelijke en langdurige marte- noemt Poulsson. dat de beklaagden en
lingen" der beklaagden door del hun raadslieden volledige vrijheid van
T\,T „«Ut!- uitdrukking hebben, dat tal van journa-
Marokkaanse politie. listen de rechtzittingen bijwonen en dat
geen beperkingen zijn opgelegd wat be-
Behalve hiervan, maakt Poulsson treft de publieke belangstelling. „In vele
De Noorse jurist Erik Poulsson,
die als waarnemer van de interna
tionale commissie van juristen het
proces bijwoont dat in Rabat wordt
gevoerd tegen 102 mensen, die be
schuldigd worden van samenzwe
ring tot omverwerping van de
monarchie in Marokko en moord
op koning Hassan, heeft in zijn
rapport melding gemaakt van
nog melding van „ernstige Inbreuken"
op de fundamentele rechten van de
mens, op de Marokkaanse grondwet
en op de beginselen van de internatio
nale commissie van juristen.
Alle 102 beklaagden zijn lid van
nationale unie van volkskrachten,
een socialistische oppositiepartij. Vol
gens verklaringen van leiders van deze
partij werden vele of alle beklaagden
door de politie aan de genoemde „wal
gelijke en langdurige martelingen" on
derworpen. Dagelijks werden vier of
vijf van hen gemarteld in een kamer,
gelegen naast het verblijf waarin de
overigen waren ondergebracht. Terwijl
zü zelf hun beurt om gemarteld te wor
den, afwachtten, konden zij de kreten
van pijn van hun lotgenoten horen.
De geruchten, die in Spanje de ronde
hebben gedaan over de beweerde slech
te gezondheidstoestand van generaal
Franco, zijn langzamerhand verstomd.
Veelzeggend was echter, zo schrijft de
correspondent van de Neue Zuercher
Zeitung, dat de geruchten vooral heb
ben gecirculeerd in de kleine kring
van de goedingelichte elite, waarin
men zich steeds meer zorgen maakt
over de draagwijdte van het afnemen
van de invloed van de generaal op de
dagelijkse gang van zaken in Spanje.
De indruk zou bestaan, dat Franco
de staatszaken niet meer zelf zo straf
leidt, doch steeds meer aan zijn
ministers overlaat, waardoor een gro
tere speelruimte ontstaat voor be
paalde rivaliteiten. Ook zouden ech
ter verschillende verklaringen gege
ven worden voor een zekere regerlngs-
Bevreesd
Terecht vraagt men zich af. wat
er van Spanje terecht zal komen, als
een commandowisseling onvermijdelijk
wordt. Tenslotte is het regime van
Franco voortgekomen uit een burger
oorlog. die enkele jaren heeft geduurd
en die ontstellend veel wonden heeft ge
slagen. Vele Spanjaarden hebben ook
nog niet vergeten, hoe de in hun land ge
bleven republikeinen door een politieke
wraakactie zonder medelijden door de
overwinnaars ter verantwoording werden
geroepen. Het behoeft dan ook niet te
verwonderen, dat vele andere Span
jaarden bevreesd zijn. dat eens de dag
zal aanbreken, waarop de tegenstan
ders van het eens zo wrede regime
weer aan de macht zullen komen.
Hoezeer men daarbij denkt aan wraak-
maatregelen, blijkt uit perscommenta
ren, waarin steeds weer alle mogelijke
maatregelen voor een zo rustig mo
gelijke „overgangsperiode" worden
geëist.
De kansen van de monarchisten, die
in de afgelopen tien jaren op- en ni
gangen hebben gekend, leken er w
wat beter voor te staan, toen Franco
langs in Madrid de doopplechtigheid
heeft bijgewoond van het eerste kind
van don Juan Carlos, de zoon van
troonpretendent don Juan van Bourbon.
Tachtig gasten, onder wie don Juan,
woonden de plechtigheid bij in de
ning van het jonge paar in een Ma-
drileense voorstad. Voor het eerst sinds
de republikeinen in april 1931 een eind
maakten aan jde monarchie in Spanji
heeft- Don Juan, die thans in Estoril
(Portugal) woont, een bezoek gebracht
aan de Spaanse hoofdstad.
Dit korte bezoek mmn Madrid
kunnen wijzen op overeenstemming tus
sen de opvolger van Alfonse de der
tiende en het huidige bewind in Spanje
Onzekerheid
Het is een bekend feit, dat Franco
nooit iets voor gevoeld heeft, dat don
Juan op de Spaanse troon zou komen.
Wel heeft hij al vele jaren met de ge
dachte gespeeld, dat bij een herstel
de Spaanse monarchie don Juan's zoop.
don Juan Carlos de aangewezen per
soon zou zijn om de troon te bestijgen
Dobr zijn aanwezigheid bij genoemde
doopplechtigheid heeft Franco de hoop
de Spaanse aristocratie op een her
nieuwing van de monarchie doen herle
ven. Maar dat heeft wellicht, weinig te
betekenen. Al jaren geleden werd don
Juan Carlos naar Madrid gehaald, waai
hij in alle opzichten opgeleid werd vooi
de taak, die hem als koning van Span-
zou kunnen wachten.
Dit neemt echter niet weg, dat er nooit
entge zekerheid heeft bestaan over het
feit, of de Spaanse monarchie ook in
feite zal worden hersteld en op welk
tijdstip dat zal gebeuren.
Een spel?
Het hoeft dan ook niet te bevreem
den, dat men al geruime tijd geleden
iets meende te moeten zoeken achter
raas van geheimzinnigheid, dat ge-
Pan-Afrikaans congres begonnen
het staatshoofd.
Enkele jaren geleden heeft Franco
[unoz Grandes naar voren geschoven
hem de titel kapitein-generaal gege-
en; Men beweert wel, dat Grandes op
het ogenblik de man is, die een groot
deel van de taak van Franco heeft over
genomen en zich als het ware reeds als
opvolger van de generaal gedraagt.
Contacten
Van Munoz Grandes is bekend, dat
ook hij aanvankelijk naar samenwer
king met de monarchisten heeft ge-
Levenslang... en
nog vier jaar
Alain Bougrenet de la Tocnaye, die
ter dood veroordeeld werd wegens mede
plichtigheid aan de aanslag van Petit
Clamart tegen generaal De Gaulle, maar
wiens straf door de Franse president
werd gewijzigd in levenslang, is door
het Franse hof voor de staatsveiligheid
nog eens tot vier jaar gevangenisstraf
veroordeeld. Hij werd schuldig bevon
den aan staatsgevaarlijke activiteit (vóór
de zaak-Petit Clamart zich afspeelde)
aan onwettig wapenbezit. Hij was door
eisd om ook met vooraanstaande Spaan-,jai
e republikeinen, die zich daar in bal-I.tr
lingschap bevinden, contact op te „e.''cndunend francs. Voordat de ultspra.k
ien. Wellicht is het hem duidelijk ge- van het tribunaal viel was Bougrenet
'orden, dat de animo voor een herstel j gevlucht. Pas na de aanslag op het
afs"de6monarchistische "leiders heTheb-istaatshoofd werd hij weer «egrepen.
ben doen voorkomen.
Een regentschap zou mogelijk een
voorlopige oplossing kunnen brengen
voor de opvolgingskwestie. Franco hoeft
dan ook niet te kiezen tussen vader
don Juan en zoon don Juan Carlos
:elfs niet tussen één van deze beiden
;n don Carlos, de verloofde van
ses Irene.
Jongt
eren
correspondent van de Neue Zuer
cher Zeitung wijst er op, dat de Cortes
(het Spaanse parlement) in het voor
jaar zijn periode van drie jaren wetge
vende arbeid besluit en dat zich aan
gelegenheid voordoet, die Franco
altijd gaarne heeft aangegrepen om be
langrijke beslissingen mede te delen. Op
april (toen Alva zijn bril verloor) is
nog zo'n mogelijkheid om groot
euws mede te delen. Dan is het een
kwart eeuw geleden, dat de Spaanse
burgeroorlog werd beëindigd.
Er zijn sinds kort ook mensen, die
het niet langer uitgesloten achten, dat
Spanje Weer een presidentiële staats
vorm zal krijgen. Vooral onder de jon
geren. die iveinig of niets van het mo
narchistische verleden van Spanje afwe
ten (uit eigen ervaring althans) wint
deze staatsvorm veld. Niettemin zouden
deze mensen het instellen van een re
gentschap toch reeds als een overwin
ning voor de republikeinen beschouwen..
Franco en Munoz Grandes (rechts).
Italië gaat crisis
bestrijder
de economische crisis in Italië.
aanneemt zullen de maatregelen gericht
zijn op het beperken van het verbruik
niet-essentiële goederen en diensten
op het stimuleren van de agrarische
produktie. In sommige kringen worden
beperkingen van het kopen op afbetaling
verwacht alsmede verhoging van de auto-
gn benzinebelasting.
In een officiële verklaring werd gezegd
dat het economische programma van de.
regering gisteren onderwerp is geweest
besprekingen tussen de bij de econo-
betrokken ministers. Hieraan werd
ook deelgenomen door de premier en de
gouverneur van de bank van Italië. Van
daag zal het overleg worden voortgezet.
De ministers zullen een agenda opstellen
de vergadering van de voltallige mi
nisterraad.
Een Somalische delegatie heeft
gisteren op het pan-Afrikaanse
congres in Dar es-Salaam het
grensgeschil met Ethiopië ter
sprake gebracht. Een woordvoer
der van de delegatie verklaarde
dat de Ethiopiër® het bestand
aan de grens hebben geschonden,
door opnieuw de Somalische
grens te overschrijden en grens
posten aan te vallen met steun
van vliegtuigen.
In Addis Abeba daarentegen wordt
gezegd dat gisteravond Somalische
troepen een massale aanval zijn be
gonnen op een versterkte Ethiopische
grenspost. Deze aanval zou echter zijn
afgeslagen, waarbij aan Somalische
zijde vele doden vielen te betreuren.
De pan-Afrikaanse conferentie zal zich
met dit geschil bezig houden. De minis
ters van buitenlandse zaken en defensie
van de landen die deel uitmaken van
de organisatie van Afrikaanse eenheid
(OAEi, die deze conferentie bijwonen,
zijn in de eerste plaats bijeengekomen
ter bespreking van de recente gevallen
van muiterij in Oeganda. Tanganjika en
President Nyerere. opende de bijeen
komst als staatshoofd van het ontvan
gende land, met een toespraak. Hij begon
zijn rede met een opsomming van de
feiten van de muiterijen, "die naar zijn
mening, niet geleid werden door com
munistische elementen. Nyerere opperde
voorts het denkbeeld van een Afrikaans
alternatief voor de aanwezigheid van
Britse troepen in Tanganjika, terwijl het
leger van dit land na de recente muiterij
weer wordt opgebouwd. Tanganjika kan
Engeland wel vragen of de Britse troe-
pen kunnen blijven tot de vorming
het leger voltooid is, aldus Nye:
maar onze positie eist dat Afrika als
geheel in de gelegenheid moet worden
gesteld, daarover te beraadslagen.
I De omstandigheid dat de
Fransen het woord „ho
tel" ook gebruiken voor
een paleisachtig heren
huis. kan tot vreemde
misverstanden lelden. In
het „Hotel Matignon", de
ambtswoning van pre
mier Pompidou, is een
brief ontvangen waarin
een Westduitse jeugdor
ganisatie vraagt of men
er behalve logies ook een
ontbijt kan krijgen. Ook
wil de organisatie weten,
of er reductie wordt ge
geven voor grote gezel
schappen. Vorig jaar
kwam uit Polen een
kaart met hetzelfde soort
1 Russische onderzoekers
hebben vijf weken ge
leden bij een hond een
poot van een soortgenoot
aangehecht. Volgens de
ment waarin Nederlandse, Belgi
sche en Luxemburgse afgevaardig
den zitting hebben.
Dit parlement komt volgende week
vrijdag en zaterdag in Den Haag bijeen
en zal o.m. een ontwerp-verdrag tot we
derzijdse bijstand bij de heffing van om-
zetbelasting e.d. op het goederenverkeer
aan de onderlinge grenzen behandelen
Door dit verdrag zal deze heffing
Het zal zeker nog een jaar of vijf
duren voor de lange rijen vracht
auto's kunnen verdwijnen die da
gelijks het voortbestaan van een
Nederlands-Belgische grens on
danks jarenlange Benelux-samen-
werking accentueren. Dit blijkt
uit het zevende jaarverslag van de
drie Benelux-regeringen aan de
raadgevende interparlementaire
Beneluxraad, het Benelux-parle-id®?^, d5
gekeurd en na proefneming met het
we stelsel algemeen kan worden toege
past, zullen zeker nog wel vijf jaar ver
lopen. aldus het verslag.
Deze termyn zal men tevens gebruiken
voor het tot stand brengen van een Be-
nelux-douanegebied, waarbinnen geünifi
ceerde douane-documenten kunnen wor
den gebruikt, zodat voor alle of vrijwel
alle produkten de douaneformaliteiten
aan de onderlinge grens kunnen worden
afgeschaft, zo verklaren de drie regerin
gen. Voordien zal echter ook nog een op
lossing moeten worden gevonden voor de
verdeling van de douanerechten die aan
de buitengrenzen van het Beneluxgebicd
worden geheven.
De regeringen zeggen in hun verslag
toe, dat zij intussen zullen blijven stre
ven naar verdere vereenvoudiging en
versnelling van de douanebehandeling
aan de onderlinge grenzen.
medische correspondent
van het persbureau Tass
was de operatie pijnloos
verlopen. De roodharige
hond loopt na, zij het nog
wat hinkend, op zijn
nieuwe poot rond, on
verschillig voor het feit
dat deze zwartharig is.
De Zwitserse componist
Rolf Liebermann heeft
een „symfonie voor 156
schrijfmachines" geschre
ven. Een uitvoering van
dit werk, met een tijds
duur van drie minuten,
is op telex-zenderbandjes
vastgelegd en deze zul
len geregeld worden af
gedraaid op de afdeling
koopwaren van de „tem
po '64" die in Lausanne
zal worden gehouden.
Vele deskundigen op elee-
ironisch, rekenkundig en
natuurkundig gebied heb
ben hun aandeel tot het
scheppen van deze com
positie geleverd.
De Britse premier sir
Alec Douglas-Home, die
het evenwicht van dc
Britse handelsbalans met
Canada wil herstellen,
zei gisteren in een rede
voering in Toronto: „Ik
waarschuw u, dat ik - als
Engeland meer dollars
van Canada wil verdie
nen - de Beatles hier
naartoe zal zenden". (De
Beatles verdienen op het
ogenblik in de VS dollar
bij de vleet).
1 Avondbladen in Warschau
maken dagelijks meldin;
van de avonturen van
een beer die op een paar
kilometer afstand van dc
stad werd aangetroffen.
Het beest zal niet worden
doodgeschoten omdat er
nog slechts twintig
deze dieren in vrijheid in
Polen worden aangetrof
fen en ze daarom onder
speciale bescherming van
de staat staan. De bevol
king is gewaarschuwd en
boeren zullen schadever
goeding ontvangen voor
eventuele schade die het
dier aan vee of graan zou
aanbrengen.
De Amerikaanse acteur
Robert Mitchum is maar
ternauwernood aan een
ongeval ontsnapt toen de
72 jaar oude Indische
olifant Susie, door een
paar kakelende kippen,
op hol sloeg. Dit incident
je gebeurde tijdens de
opnamen van een film die
in Kenya worden ge
maakt.
Het Franse ministerie van buiten
landse zaken heeft medegedeeld dat
Claude Chayet, nu consul-generaal in
de Algerijnse stad Oran, de eerste
Franse zaakgelastigde in Peking zal.
zijn.
Chayet wordt 23 dezer in de Chinese
hoofdstad verwacht.
Van diplomatieke zijde in de Chinese
hoofdstad wordt nog vernomen dat aan i
het eind van deze week een zaakgelas
tigde der Chinese volksrepubliek, een
zekere Tsjin Koeang, in Parijs wordt ver-
De twee zaakgelastigden zullen de weg I
effenen voor de komst van ambassadeurs
binnen drie maanden.
voorbereiding van haar vertrek, nu de
regering op Formosa haar betrekkingen
met Frankrijk heeft verbroken. Het ge
bouw is Overgedragen aan de afvaar
diging van nationalistisch China bij de
UNESCO, de organisatie van de V.N.
voor onderwijs, wetenschap en cultuur.
Deze maatregel Is genomen om te voor
komen dat het gebouw in handen komt
van de Chinese communisten.
T~AE Philippijnen en Maleisië zijn
overeengekomen, in hun respec
tievelijke hoofdsteden consulaten te
openen, waarmee het herstel van de
betrekkingen tussen beide landen
wordt ingeluid, zo staat in een ge
meenschappelijk communiqué ilat
gisteren in Pnom Penh, de hoofdstad
van Cambodja, is uitgegeven.
Premier Rachman heeft zich bereid
verklaard tot zo spoedig mogelijk over
leg over de kwestie van de Philippijnse
aanspraken op Noord-Borneo en is ak
koord gegaan met het beginsel van een
eventueel aanhangig maken van deze
zaak bij het Internationale Gerechtshof
in Den Haag. De Philippijnse regering
moet van haar kant de regering van
Maleisië een memorandum doen toeko
men met betrekking tot haar aanspra
ken op Noórd-Borneo.
Het is onwaarschijnlijk, dat de „her
vatting van de vriendschappeliike be
trekkingen" zal leiden tot herstel van
de volledige diplomatieke betrekkingen,
tenzij hetzelfde tussen Maleisië er In
donesië geschiedt.
landen, en niet alleen in Afrika. 2.
der soortgelijke omstandigheden helemaal
geen proces hebben plaats gehad en zou
den de beklaagden eenvoudigweg zijn
verdwenen of gelikwideerd."
Zijn moeder verklaart:
Oswald agent van
inlichtingendienst
Mevrouw Marguerite Oswald, de moe
der van de vermoedelijke dader van de
moord op president Kennedy. Lee Harvey
Oswald, heeft gezegd, er van overtuigd
te zün, dat haar zoon een agent was van
de Amerikaanse inlichtingendienst.
De 56-jarige Marguerite Oswald zei dit
gisteren tegenover de pers na afloop van
een verhoor van drie dagen door een
commissie onder leiding van de Ameri
kaanse opperrechter Earl Warren.
Volgens mevrouw Oswald meent zij,
dat haar zoon president Kennedy niet
vermoord heeft, maar dat hij de sehuld
op zich moest nemen.
Earl Warren heeft naar aanleiding van
?ze verklaring gezegd, dat het verhoor
in mevrouw Oswald geen nieuwe feiten
m het licht heeft gebracht.
De Amerikaanse opperrechter vatte
het getuigenis van mevrouw Oswald als
volgt samen: „Zij gelooft aan de on
schuld van haar zoon, geeft toe dat het
mogelijk is, dat hij de misdaad begaan
heeft maar dat het eveneens mogelijk is,
dat een ander of anderen de moord ge
pleegd hebben."
Oefenbom kwam
uit de lucht
vallen
(Van onze speciale verslaggever)
Boven Glanerbrug heeft een Neder
landse straaljager een oefenbom laten
vallen. Het projectiel kwam in de voor
tuin van een huis aan de Rijksweg te
recht en drong diep de bodem in. Nie
mand werd gewond, niets werd bescha
digd de schrik alleen was groot
Experts van de vliegbasis Twente heb
ben de oefenbom uit de bodem opgediept
Het projectiel, dat een lengte had van
dertig centimeter, was ongeladen. De
rookontwikkeling, die was waargenomen,
iu veroorzaakt zijn door de ontlading
in een rookpatroon.
Een onderzoek is ingesteld naar de
oorzaak van het losraken van de bom
de zoveelste, die de afgelopen jaren
hij vergissing boven Nederland is geval-
•'Haliplus jj0lipl«s
Uw vitaminenschild
tegen griep,
vermoeidheid, slapte,
J nervositeit, verkoudheid.
i Neem nu elke dig zo'n klein* capsule Hiliplue
m die bovendien zo makkelijk is In te nemen.
U komt dan gezond de winter doorl
Sportvliegtuig maakt
geslaagde noodlanding
zittenden een geslaagde noodlanding ge
maakt op een weiland even buiten Mid
delburg. Het vliegtuig, dat onderweg was
van Rotterdam naar Ostende. moest we
gens een defect aan de communicatie
middelen een noodlanding maken.
De drie inzittenden zijn de Engelsen J
B.. D. H. P. en W.K.S.. allen uit de omge
ving van Londen. Zij zijn ondergebracht
in een Middelburgs hotel. Vandaag zal de
Rijksluchtvaartdienst nagaan of het ver
antwoord is dat het toestel van het wei
land, dat ongeveer 250 meter lang is. op
kan stijgen. Zo niet. dan zal het gedemon-
-j jvliegveld ge-
1444) Wa
nerkwaarc
belstenen kunnen voordoen, doelen
we niet op het dobbelspel of op
van de vele andere
maar hebben
leen op het oog
soortige en
springende
kans op elk terrein van het Ie
tegenkomen en desondanks moeilijk dat de 1
op te lossen schijnen.
In de middeleeu
wen en misschien
was dat al veel
vroeger gebeurd
had iemand bijvoor
beeld opgemerkt
dat bij het werpen
met 3 dobbelstenen
vaker 10 en 11 werd
geworpen, dan 9 en
12. Op het eerste ge-
hazardspelen, tal 9, gevormd door 3, 3, 3 kan
e uitsluitend en al- bijv. slechts op één manier tot stand
een van die vreemd- komen, en wel doordat iedere dob-
spoedig in het oog helsteen een 3 op de bovenzijde toont,
gevallen die we bij De 9. bestaande uit 1, 4, 4
•hter op 3 manieren ontstaan,
1 elk der 3 dobbelstenen
fkomstig kan zijn. Het getal 9 dat
door 1, 2 en 6 ogen
TOCH IS
WET ZO!
zicht schijnt dit weinig belangrijk, jj
maar wanneer we weten, dat elk van
deze 4 getallen op 6 manieren kan
onstaan uit een van de 3 getallen
die op een dobbelsteen zijn geno
teerd, wordt het geval toch wel
ontstaat, kan zelfs
op 6 manleren tot
stand komen.
Wc zullen de zaak
niet verder uitplui
zen, want door deze
voorbeelden Is het
duidelijk genoeg dat
de 6 manieren waar
op zowel 9. als 10,
1 12 kunnen ontstaan, niet gelijk
waardig zijn. In het geheel zün er
6x6x6 216 gelijkwaardige ge
vallen, waarvan 56 de mogelijkheid
bieden 9, 10. 11 en 12 te vormen.
20 met 3 verschillende ogenaan-
7:1 k™_f 3» met 3 verschillen (of. .1,
U wilt, 2 gelijke) en 6 met 3 gelijke
aantallen.
ormd worden door de
2 en 6; of 1. 3 en 5; of 1, 4 en
4; of 33 en S.I 2 3 en 4; of G„„ w. h„
3. Op soortgelfjke tclj.e knn d,n w,Jkra de t,„sen ïoor
uitrekenen.
10 ontstaan uit de
6; of 1, 4 en 5; of 2. 2 en 6: of
2, 3 en 5; of 2, 4 en 4; of 3. 3 en
4. Wie zin heeft ook nog de compn- j|~
nenten op te schrijven van 11 en 12
zal weinig moeite hebben deze zelf
te ontdekken. Ons gaat het slechts
om de vraag, waarom bij een ge
lijk aantal mogelijkheden 10
veelvuldlger uitkomen dan 9
Niemand minder dan de beroem
dc Italiaanse wis-, natuur- en sterrc- belangrijkste
kundige Galilei' was er destijds voor
nodig om dit vreemdsoortige geval
tot klaarheid te brengen. Galileï zag
1011 verre van gelijk te zijn, want
9 heeft een kans van 25 216; 10 een
Iets grotere dan 216:27 of >i, evenals
ijl 12 weer een kans van
216 25 heeft.
Wist I) overigens, dat door het
dobbelspel, waardoor velen in het
11 ongeluk werden gestort, dc grond
lagen zijn gelegd voor de tegen
woordige kansrekening, waarop dc
etcnschappen steu-
(Nadruk \-erboden).
iLi
