Nieuwe Leiclse Courant HUWELIJK EIND APRIL-BEGIN MEI Na te lange ongewisheid blijdschap Prinses doet afstand van haar rechten op de troon Gelukkige verloofden met familieleden op Soestdijk bijeen Waarschijnlijk morgen debat in Kamer Spaanse nationaliteit Ouders naar Nederland Amsterdam en Den Haag DE WARE TOEDRACHT Carlos wilde rechten op troon behouden Dr. E. DIEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD „Stantvastigh is ghobleve mijn hert In teghenspoet Abonnementsprijzen p.w. 0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05 Maandag 10 februari 1964, 44*tc jaargang Later enkele opklaringen De Bilt verwacht tot dinsdagavond: Zwaar bewolkt met plaatselijk enige regen of motregen en later enkele op klaringen. Matige tot krachtige wind tus sen noordwest en noord. Minder zacht. (Opgemaakt om 11.15 uur). (Zie voorts pagina 6) Klachtendienst bezorgin (Van onze speciale verslaggever) WAAR EN WANNEER liet huwelijk van prinses Irene met prins Car los Hugo de Bourbon gesloten zal worden, is officieel nog niet be kend gemaakt. In Madrid heeft de familie van de Spaanse edelman ech ter reeds doen verklaren dat het paar in Nederland in de eclit verbonden zal worden. De datum zou in de periode eind april - begin mei vallen. De vice-president van de Raad van State dr. L. J. M. Beel heeft in een radiorede die voorafging aan de nieuwsuit zendingen van vanmorgen vroeg prinses Irene gelukge wenst met haar verloving. De volledige tekst van zijn toe spraak luidt: Koninklijke Hoogheid, In de heide laatste weken zijn de gedachten van het Nederland- se volk hij voortduring uitge gaan naar het Koninklijk gezin en zeer in hel hijzonder naar u, prinses Irene. Het ongewisse waarin wij hebben rondgetast en waarvan gij in uw verklaring van gisteren zelve melding hebt gemaakt, duurde te lang voort en veroorzaakte ik verheel het u niet een grote bezorgdheid over u en over het Huis van Oranje. Duidelijk trad in deze dagen opnieuw naar voren welke nauwe betrekkingen er bestaan tussen het Koninklijk gezin en het Nederlandse volk. Niet ten onrechte heeft een onzer staats rechtgeleerden gesteld dat het nationale koningschap minder op macht of traditie dan op een innige band tussen vorstenhuis en volk berust, juist hierom was in brede kringen verontrusting. Uw mededeling maakte gelukkig een einde aan de gerezen ondui delijkheid. Met vreugde vernamen wij de tijding van uw verloving. Van ganser harte wensen wij u en uw verloofde prins Don Carlos Hugo de Bourbon hiermede ge luk. Wij zagen uw stralende blik en beseffen hoe grote blijdschap uw hart vervult. Weest ervan overtuigd, dat het Nederlandse volk met u meeleeft en zich met u verheugt. Onze gelukwens richten wij ook eerbiedig naar onze geliefde Vorstin, uw moeder, tot uw vader alsmede tot de overige Prinses sen. Toch is onze blijdschap niet onverdeeld. Wij beseffen dat de verwezenlijking van uw liefste wens inhoudt dat u ons gaat ver laten. Wij hebben hiervoor be grip en zullen u dan van ver blijven volgen. Weet, da.t u steeds welkom blijft in ons midden. Koninklijke Hoogheid, een moeilijke tijd ligt thans voor u achter de rug. Eet periode waar in u beslissingen hebt genomen welke bepalend zijn voor uw ver der leven. Beslissingen welke het Nederlandse volk eerbiedigt. Moge een zonnige toekomst uw deel zijn en moge God u beiden nabij blijven op uw verder levenspad. De voorzitter van de Tweede Kamer zal morgenmiddag om i mededeling doen van de brief, waarin de minister-president hem van de verloving van prinses Irene in kennis heeft gesteld. Indien de Kamer daartoe de wens te kennen geeft, kan onmiddellijk tot een openbare dis cussie worden overgegaan. In Den Haag sprak men vanmorgen de ver wachting uit dat een openbaar debat tot de waarschijnlijkheden behoort. Of de Kamer nog in comité generaal zal vergaderen (achter gesloten deu ren), zal afhangen van de wensen, welke door de leden worden geuit, zo mede de mogelijkheden, welke dep remier heeft om openhartig te zijn. Met behoud van de Nederlandse nationaliteit minister Scholten (justitie) verklaarde zondagnacht dat de op 1 maart in werking te stellen wet op het Nederlanderschap dit zonder meer dekt zal prinses Irene waarschijnlijk de Spaanse nationaliteit aannemen. Hoewel prins Carlos zowel de Spaanse als de Franse nationaliteit bezit, heeft zijn secrètaris verklaard dat hij op een Spaans diplomatiek paspoort reist. Hij zou zich eventueel op z'n Franse nationaliteit kunnen beroepen, omdat hij in Parijs geboren is. In dit verband kan misschien worden verklaard, waarom de Franse ambas sade in Den Haag zondagnacht liet weten dat de verloofde van prinses Irene een Franse prins is. Voor de Franse wet is het namelijk onmogelijk een dubbele nationaliteit te bezitten. De Spaanse wet daarentegen staat dit laatste wel toe. De ouders van prins Carlos, prins Xavier de Bourbon-Parma en prinses Magdalene, zouden vandaag uit Parijs in Nederland aankomen om kennis te maken met de Nederlandse koninklijke familie. In gezamenlijk overleg moet Dovendien de datum en de plaats van het huwelijk worden vastgesteld. In hetzelfde vliegtuig, waarmee prins Xavier en prinses Magdalene reizen, zouden zich ook vier van hun kinderen bevinden. Hun namen worden gegeven als prinses Marie-Frangoise (35), prinses Marie-Therèse (30), prinses Marie des Neiges (26) en prins Sixt Henri (23). Prinses Cecilia, hun vierde dochter, is reeds in Nederland. Zij is zaterdagavond met het vliegtuig van prins Bernhard uit Madrid meegekomen. Naar vanmorgen wérd bekend gemaakt zullen prinses Irene en haar ver loofde vandaag een bezoek brengen aan Amsterdam en Den Haag. maar wat Den Haag betreft zou het wel aflopen met een kopje thee op Huis ten Bosch. Voor Amsterdam stond een rondvaart op het programma. Zij zouden ver gezeld zijn van enkele van hun familieleden. Een gelukkig jong paar poseert voor fotografen in de tuin van het paleis Soestdijk. Felicitatieregisters op Lange Voorhout Ter gelegenheid van de verlo ving van prinses Irene en prins Don Carlos Hugo de Borbon zullen de felicitatieregisters ter tekening gereed liggen morgen tussen tien en drie uur in het paleis Lange Voorhout in Den Haag. werd vernomen, dat het bezoek f Prinses Irene beeft geen staatsinkomen Prinses Irene geniet zoals bekend geen staatsinkomen. Engelse kranten hadden gisteren be richt, dat de Prinses door haar huwelijk met prins Hugo haar jaarlijkse toelage uit de schatkist zou verliezen. Van de vier Princessen geniet alleen prinses Beatrix een jaarlijks staatsinko men van f 300.000. Zoals bekend geniet de Koningin een jaarlijks staatsinkomen van tweeeneenhalf miljoen gulden en prinS Bernhard een inkomen uit de schat kist van f 300.000. Gisteren keerden de 73-jarige prins en de 65-jarige prinses naar hun wo ning in de Franse hoofdstad terug, nadat ze in Lissabon, waar veel bal lingen van Europese vorstenhuizen wonen, de verloving van hun 33-jarige zoon hadden bekend gemaakt. In Ma drid, waar prins Xavier en prinses Magdalene zaterdag waren, geschied de dit o.m. door middel van een schrij ven aan het Spaanse staatshoofd Franco en, beleefdheidshalve, aan de voorzitter van de Cortes, het Spaanse parlement. De drukte voor paleis Soestdijk was zondag nog groter dan zaterdagavond, toen een niet meer te houden publiek tot de bordessen en de gazons opdrong, waarbij camera's en jasknopen sneu velden en marechaussees en politie mannen omver werden gelopen. Tien duizenden waren van heinde en ver naar Baarn gekomen om te trachten een glimp van het verloofde paar op te vangen. De autofiles waren op som mige momenten meer dan vier kilo meter lang Onder luid gejuich van de duizenr den. die voor de hekken stonden opge steld, verschenen prinses Irene en prins Carlos tegen kwart over één op een balkon van de zogenaamde Baarn- se vleugel. In de namiddag kregen fotografen en cameramensen de kans het gelukkige paar op het bordes van het paleis te vereeuwigen. Ook toen stegen er voortdurend luide juichkre ten uit de dikke rijen wachtenden op Voor vervolg zie pag. 5 Zaterdagnacht: Prinses Irene prins Carlos, hand in hand, v schijnen op het bordes van paleistemidden van de konink lijke familie .De spanning is ge weken en de lach breekt door. het Conflictsituatie na vertrek van ile Koningin (Van onze speciale verslaggever) Van vorige week dinsdag af heeft de affairc-prinses-Nederland en ook de rest van de wereld bezig gehou den. Meer dan honderd twintig uur hebben de wildste geruchten de ron de gedaan, is er gespeculeerd, in de roos geschoten en ook geblunderd. De vier onafscheidelijk lijkende mi nisteriële musketiers reden als het ware af en aan naar Paleis Soest dijk en zochten, tot diep in de nacht toe, eikaars gezelschap in Den Haag. Het publiek heeft de adem ingehou den. Waarvoor? Het voorspel van de affaire-prin ses Irene werd ingeluid door ro mance-geruchten uit Spanje. Niet lang daarna lekte bij toeval uit dat de Prinses van het protestantisme naar het rooms-katholicisme was overgegaan. Beide zaken werden met elkaar in verband gebracht. Terecht, zoals later bleek. Werd voor de geloofsovergang van prinses Irene een tenminste eenzijdige motivering gevonden, de verlovingsge ruchten werden aanvankelijk ontkend. Het was het secretariaat van prins Bern hard dat de stoute schoenen in dezen aan- Het kabinet was ontstemd. De regering was niet ingelicht over de overgang van de Prinses naar de Rooms-Katholieke Kerk. noch over de romance, die zich aan het ontwilkkelcn was. Het hof beriep zich op een ..privé aangelegenheid". Het kabinet stelde dat in een constitutionele monarchie ook de kinderen van de re gerende vorst onder zijn verantwoorde lijkheden vallen. Zeker een kind, in dit geval prinses Irene, dat tweede in erf opvolging is. en dat een oudere zuster, in dit geval prinses Beatrix, heeft, die nog ongehuwd as. Toen een verloving op handen leek, besloot de Koningin, in overleg met de regering, haar particuliere seoretaris, mr. J. van der Hoeven naar Spanje te sturen. Zowel prinses Irene als prins Carlos zou den de consequenties van een eventueel huwelijk onder ogen worden gebracht. Commentaren T^en verloving komt ook in het meer gewone leven niet altijd zonder strubbelingen en haperin gen tot stand. Men ontvangt veel, maar moet ook veel loslaten. Men moet zijn zelfstandigheid prijsge ven en dient zich op de ander te gaan instellen. Hoeveel wordt ook bij de verlo ving van prinses Irene achteraf begrijpelijk. Niet altijd is een ver loving een idylle zonder meer. Hetgeen niet mag wegnemen, dat er dingen zijn gebeurd die behoren te worden betreurd. Men kan zich van de totstandkoming ener prin selijke verloving ook een andere voorstelling maken. Hetzelfde geldt voor de wijze waarop zij tenslotte is bekend gemaakt. Maar we leven in wat men noemt een moderne tijd en het komt erop aan, dat we in een moderne tijd ook het koningschap zijn betekenis en zijn waardigheid laten behou den. In dit verband gaa\ indien wij even afzien van onze eerbie dige genegenheid jegens onze Ko ningin en de Prins, onze dankbaar heid uit naar de vier ministers, die voor een ongewoon zware taak geplaatst, deze op een naar onze indruk voortreffelijke manier heb ben verricht. J£en verloving heeft ook iets van een afscheid. De blijdschap die over deze verloving bestaat, kan niet doen voorbijzien aan het feit dat prinses Irene ons straks gaat verlaten. En dat bergt weemoed. In de bijbel staat dat een man zijn vader en moeder verlaat voor zijn vrouw. Hier verlaat een jonge vrouw haar ouders voor haar man. Het is een afscheid van haar ouder lijk gezin en van heel ons volk. Het afscheid is zo volstrekt dat ook de mogelijkheid is opgegeven om eens de troon te bezetten. De omstandigheden immers hebben met zich gebracht, dat ook in dit opzicht een keus moest worden ge daan. Behoud van de mogelijkheid, eens de troon te bezetten, kon niet samengaan met de politieke ambi ties van de verloofde prins. Daarmee is de vraag, of een r.k. prinses tot de troon kon worden geroepen, zelfs niet aan de orde gekomen. AI zal er, vermoeden wij onder onze r.k. landgenoten in dit onzicht hier en daar enig argwaan blijven bestaan. verloving van prinses Irene heeft zich in de belangstelling nu als het ware geschoven voor haar over gang naar de R.K. kerk. Ook te dezen aanzien echter zijn vragen blijven bestaan ten aanzien waarvan ophelde ring behoort te komen. In onze natio nale gemeenschap, die ook door ker kelijke verscheidenheid wordt geken merkt, staan hier te grote geestelijke belangen op het spel dan dat zij kun nen worden verwaarloosd. Hoe staat het, om iets wezenlijks te noemen, met de opnieuw verrichte doop? Is de r.k. geestelijkheid van mening dat zowel bij de voorbereiding als bij de voltrekking van deze kerke lijke overgang gehandeld is op een wijze die niet krenkend behoeft te worden geacht voor de protestantse kerk? Omgekeerd is belangstelling ontstaan met betrekkin? tot de geestelijke ver zorging van het vorstelijk gezin. Ge woonlijk betreft het hier zaken waar over en terecht met ingetogen heid wordt gesproken. Maar mogen deze vragen geheel worden gene geerd? Er is een voedsel waaraan een vorstelijk eczin niet minder behoefte heeft dan ieder ander. 2 O zijn wel problemen gesteld, waarvan het in meer dan één opzicht belangrijk is dat zij met on bevangenheid onder het oog worden gezien- Waarom zouden wij mensen, hoog en laag. niet ook van tekort komingen leren? Daar blijft de kwestie van het te Madrid verstrekt interview en de rol van de ambassadeur daarbij. Daar is nu biigekomen de mededeling om trent de te Rome verleende audiën tie, waarvan betwijfeld moet worden of de vertegenwoordiger van Neder land bij het Vaticaan heeft gehandeld •ls van hem mocht worden verwacht. En in het algemeen de voorlichting met betrekking tot ons koninklijk huis. In de wereld van de pers is terecht respect en waardering voor de rijksvoorlichtingsdienst en haar bekwame directeur. Maar wordt vol doende geluisterd naar de adviezen die zij verstrekken? Dat zou stellig verstandig heten. *''anneer wij bepaalde zaken gaarne •nders hadden gezien en anders zien behandeld, dan ook met het oog op de jong verloofden, wie onze beste wensen vergezellen. Consequenties overigens, die in de grond wet verankerd liggen, en als zodanig nier als „pressie-middelen" kunnen worden gezien. Voor vervolg zie pag. 5

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 1