Nieuwe Leuke Courant
Soestdijk maakt verloving bekend'
Commentaar
Prins Bernhard zal dochter
uit Spanje afhalen
Hervatting overleg
over bouw-c.a.o.
2545
Spaanse vriendin van prinses Irene beweert stellig:
Urenlang beraad ten
paleize - maar nog
geen verklaringen
Moskou: op Cyprus
geen interventie
LANCIA
AUTO'S
Tienduizend Watoesi's
in Roeanda vermoord
weerbericht
Zaterdag 8 februari 1964, 44ste jaargang
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigh is ghebleven
mijn hert m teghen spoel"
Postbus 76 Telefoon 31441
58936 Abonnementsprijzi
(Van onze speciale verslaggever)
\7ANMIDDAG om vier uur zou het seniorenconvent van de Tweede Kamer bijeen-
1 komen 0111 door de vier ministers die gisteravond op Paleis Soestdijk zijn ont
vangen, te worden ingelicht over de ontwikkelingen rond prinses Irene, die vandaag
door prins Bernhard persoonlijk uit Spanje zou worden afgehaald. Voordien zou een
speciale zitting van de ministerraad worden gehouden.
Een en ander heeft premier Marijnen vannacht om twee uur aan onze
parlementaire redactie medegedeeld, toen hij via het huis van de minis
ter van binnenlandse zaken, mr. Toxopeus, voor zijn woning arriveerde.
De minister-president, die er vermoeid uitzag, liet zich min of meer
optimistisch uit over de afloop van de nog steeds niet geheel duidelijke
iffaire. Gevraagd naar de mogelijkheid van een verklaring of een pers
conferentie in de namiddag of de avond, bracht hij naar voren dat noch
het een, noch het ander zeker was.
dervonden. besloot de verklaring als
„Het secretariaat maakt van de ge
legenheid van de publikatie van deze
bekendmaking gébruik -om met be
trekking tot een mogelijke verloving
van Hare Koninklijke Hoogheid met
Don Alfonso de Bourbon d'Ampierre
te verklaren dat deze berichten niet
méér zijn dan een speculatie van een
zekere sensationele pers
Doorkruist
Deze plotselinge verklaring, die de
eerder gedane telefonische belofte van
prinses Irene aan haar ouders door
kruiste, maakte op Paleis Soestdijk en
ook in Den Haag de indruk dat Hare
Koninklijke Hoogheid niet vandaag,
doch pas over enkele dagen naar Ne
derland zou terugkeren. Ook dacht men
aan een bekendmaking, gedaan door de
Prinses, voordat zij op Paleis Soestdijk
zou zijn teruggekeerd. Deze speculaties
moeten ertoe hebben geleid dat prins
Bernhard besloot zijn dochter met de
regerings-Friendship te gaan afhalen.
Later in de nacht heeft mejuf
frouw Andrade nog een nadere me-
Het bericht dat Prins Bernhard
zijn tweede dochter vandaag per
vliegtuig in Barcelona zou gaan ha
len, kwam tegen middernacht als een
verrassing binnen. Eerder op de
avond had de Rijksvoorlichtings
dienst namens premier Marijnen ver
klaard dat prinses Irene in Spanje in
een retraitehuis verblijft en van
daaruit zaterdag in Nederland zou
terugkeren.
„Vreugdevol"
De beslissing van de Prins om prinses
Irene af te halen, viel terwijl de mi
nister-president en de ministers Biesheu
vel. Toxopeus en Scholten zich ten pa-
leize bevonden en heeft volgens waar
nemers lil Den Haag de verklaring tot
achtergrond, die door de Spaanse
juffrouw Rosario de Andrade gisteravond
aan verschillende persbureaus in Ma
drid werd overhandigd. Deze vriendin
van prinses Irene, van wie thans wordt
gezegd dat zü het secretariaat
H.K.H- in Spanje voert, liet hierin
verklaren dat de Prinses verblijf houdt
in Catalonië. met de goedkeuring
haar ouders. De Prinses zou de moeilijk
heden. welke zü geestelijk ondervond,
overwonnen hebben. zodat binnen
korte tüd vreugdevolle familiegebeurte
nissen" konden worden bekend gemaakt.
Na enige waarderende woorden over
de vriendelijke gastvrijheid en het be
grip dat de Prinses in Spanje heeft on-
In één
oogopslag
H. Diemer 85 jaar pag. 2
Gesprek met Rome nu on
mogelijk pag. 2
„Wij komen" met eigen
schip? pag. 5
De arbeider in de EEG
pag. 5
Gasunie: zó wordt pijplijn te
duur pag. 7
Nederlands meer dan een
Europees dialect pag. 7
Onze bodem staat er ge
kleurd op pag. 7
Olympische Spelen pag. 9
en zes pagina's
ZONDAGSBLAD
dedeling gedaan. Tegenover de
hoofdredacteur van een Spaans pers
bureau heeft ze verklaard dat op
Paleis Soestdijk binnenkort de ver
loving zou worden bekendgemaakt
van prinses Irene met een Spaans
edelman.
Tegelijkertijd zou zijn toegevoegd dat
deze verloving niets met de geloofs
overgang van de Prinses te maken heeft.
De Spanjaard met wie ze wil gaan trou
wen, zou ze pas een maand geleden
voor 't eerst hebben ontmoet. Haar
voorbereidingen tot opneming in de
Rooms-Katholieke Kerk begonnen aleer
jaar geleden.
Van half negen tot half twaalf gister,
avond hebben premier Marijnen en de
ministers Biesheuvel. Toxopeus en Schol
ten op Paleis Soestdijk geconfereerd.
Bij het gesprek, dat op initiatief van
Hare Majesteit werd gevoerd, zou. be
halve prins Bernhard, ook prinses Bea
trix aanwezig zijn geweest. Over het be
raad van de Kroon werd uiteraard niets
bekendgemaakt.
De terugkomst van de prinsessen Bea
trix en Margriet gistermiddag uit Inns
bruck. riep gisteravond de vraag op
waarom dit zo plotseling gebeurde. De
R.V.D. deelde desgevraagd mede dat bei
de Prinsessen aanvankelijk met de Ko
ningin en de Prins naar Soestdijk wil
den terugkeren. Op aandrang van hun
ouders echter zijn zij in Innsbruck ge
bleven- Gezien de ontwikkelingen var
de laatste dagen hebben zij er alsnog
op aangedrongen toch naar huis te
gen gaan.
(Van onze speciale verslaggever)
Wat waarnemers in Den Haag ver
wacht hadden is niet gebeurd. Noch
de zijde van de regering, noch
van die van het Hof zijn tot van
middag toe pogingen ondernomen de
geruchtenstrom inzake de affaire-
prinses Irene te stuiten. Individuele
verklaringen door. of namens minis
ters gegeven, hebben de berichtge
ving over een conflict tussen het ka
binet en de Koningin zelfs een ab
dicatie zou overwogen zijn niet in
andere banen vermogen te ledden. De
tientallen, in de Residentie verblij
vende journalisten uit Frankrijk,
Spanje, Italië, Engeland, Scandinavië
en Duitsland hebben gisteravond en
vanmorgen opnieuw een zee van spe
culaties de wereld in gestuurd, die
bepaald niet bevorderlijk is voor de
begrijpelijke, uit menselijke over
wegingen verlangde rust.
Waarom stelt officieel Den Haag geen
paal en perk aan het wérkelijk twijfel
achtige nieuws? Waarom wordt er geen
krachtige verklaring met de nodige ca
tegorische ontkenningen uitgegeven?
Heeft de regering soms iets te verbergen?
Met inachtneming van de aankondiging
dat vóór de aankomst van prinses Irene
in Nederland geen mededelingen zullen
worden verstrekt, kan men zich afvragen
waarom de zaken, die primair tot de ge
ruchten omtrent de crisis hebben geleid,
niet in het openbaar zijn recht getrokken.
Met de mogelijkheid dat Hof noch re
gering zijn ingelicht over de toekomst
plannen van de Prinses wordt in Den
Haag ernstig rekening gehouden. Pa;
vandaag zou moeten blüken, of de twee
de dochter van Koningin en Prins haar
romance met een Spanjaard, die van adel
zou zijn. zal voortzetten. Indien beide
pertners alsnog naar een verloving, i.c
een huweUjk streven, liggen de conse
quenties, zo wordt beweerd, voor de
hand. Het zou het doen van afstand op
de rechten van de troon inhouden, zo
mede vestiging in het buitenland.
Verschillende ministers hebben gister
middag met klem geprobeerd de geruch
ten tegen te spreken als zou er een con
flict zijn tussen het kabinet en het Hof.
en als zou koningin Juliana abdicatie
overwegen. Het waren uitsluitend de be
windslieden, die nu al sinds dagen
de affaire-prinses Irene en wat daaraan
vast zit. vergaderen: premier Marijnen.
vice-premier Biesheuvel, minister Toxo
peus (binnenlandse zaken) en minister
Scholten (justitie).
Nuchter
Tegenover hem ondervragende jour
nalisten verklaarde premier Marijnen
gistermiddag:
„Vap allerlei wilde verhalen, die de
ronde doen, moet u zich niets aantrek
ken. U moet de zaken zo nuchter mo
gelijk bekijken".
Gevraagd naar de tegenstrijdige be
richtgeving, waarvoor de Rijksvoor
lichtingsdienst de laatste dagen verant
woordelijk whs, voegde de minister
president er aan toe:
„Ik heb geen tittel of jota toe te
voegen aan de verklaringen van de
RVD"
Vice-premier Biesheuvel troostte on
geveer tegelijkertijd:
„Nog even geduld, heren. Ik kan wel
zeggen dat u geen geloof moet hech
ten aan de speculaties in het buiten-
Minister Toxopeus ten laatste bracht
„Er is geen conflict tussen het Hof
en het kabinet".
De RVD. sinds gistermiddag niet
meer gemachtigd mededelingen te
doen, welke niet eerst het oog van
premier Marijnen zijn gepasseerd, liet
gisteravond namens de laatste weten
dat elk gerucht over een mogelijke ab
dicatie zonder voorbehoud kan wor
den tegengesproken.
Voor vervolg zie pag. 9/
TNE gebeurtenissen op en rondom
het Hof, die zozeer de aandacht
hebben beziggehouden, dat nog doen
en dat nog wel even zullen blijven
doen. behoeven de ogen toch niet te
sluiten voor andere ook belangrijke
gebeurtenissen.
Daar is, om iets te noemen, de aan
gekondigde conferentie tussen de mi
nisters van buitenlandse zaken van
Nederland en Indonesië. Onder an
dere omstandigheden zou het, behal
ve verheugend, ook voornaam nieuws
zijn geweest. Nu is het tezeer achter
op geraakt.
Het is intussen een ding van belang.
Het kan erop wijzen, dat de betrek
kingen tussen de beide landen lang
zaam maar zeker op gang zijn ge
komen.
Destijds reeds hebben wij in overwe
ging gegeven om niet te beginnen
met de geschilpunten naar voren te
schuiven. Dat kon beter wachten tot
een ander klimaat was ontstaan. En
ons vermoeden was, dat dit klimaat
mede zou worden bevorderd doordat
Nederlanders en Indonesiërs elkaar
waren gaan ontmoeten. In die ver
wachting zijn wij niet bedrogen.
Een feit van gewicht is, dat Neder
land en Indonesië jegens elkaar be
langrijk aan zelfstandigheid hebben
gewonnen. Men is niet van elkaar af
hankelijk. Nederland heeft bovendien
een verstandige politiek gevoerd door
zich niet happig te tonen. In de ver
wikkelingen om de vorming van Ma
leisië heeft het zich terecht afzijdig
gehouden. Met name Engeland trou
wens zal in dit opzicht van ons geen
steun hebben verwacht. Reeds daar
om niet omdat het daar destijds niet
naar gemaakt had.
Onafhankelijkheid en zelfstandigheid
van Nederland en Indonesië staan
overigens wederzijdse belangstelling
niet in de weg, maken integendeel
voor gezonde, ook voor gezond zake
lijke belangstelling de weg vrij. Zo
kunnen na een afgesloten verleden,
waarvan enkele resten wellicht nog
even moeten worden bekeken,
nieuwe vormen van samenwerking
en mogelijk zelfs van samengaan ont
staan. die ons mogen verblijden.
Nieuws van ander karakter, zoals dal
ons in deze dagen bezighoudt, mag
ons niet verhinderen, aan onze vol
doening hierover uitdrukking te
geven.
BP blijft streven naar
boring op Ameland
De British petroleum (BP) zet haar
pogingen om op Ameland te komen tot
een proefboring voort. Er wordt nog
steeds onderhandeld tussen de BP en
de grondeigenaren over het plaatsen
van een boortoren voor een proefbo
ring. Zoals bekend eist de Nederland
se mijnwet toestemming van de grond
eigenaren.
Aannemers wachten niet langer
(Van onze soc.-econ. redactie)
Volgende week woensdag zal in
Den Haag het overleg tussen werk
gevers en werknemers in het bouw
bedrijf over een nieuwe c.a.o. worden
hervat. In aannemerskring vond
men het langzamerhand een onver
antwoorde zaak de datum van 1
maart, waarop de nieuwe c.a.o. van
kracht moet worden, af te wachten
met als het ware de handen gevou
wen en de ogen gesloten.
Partijen hebben elkaar nu drie we
ken niet gezien en er resten nog maar
drie weken van de datum 1 maart een
feit is. Een hervatting van het gesprek
betekent volgens de aannemers nog
niet. dat men uit de moeilijkheden
komt, maar niet praten vindt men in
de huidige ernstige situatie hoogst on-
ÜREMIER Chroesjtsjef heeft het
Westen ervan beschuldigd pogin
gen in het werk te stellen om te ver
hinderen, dat president Makarios de
Veiligheidsraad in de kwestie-Cyprus
betrekt.
De Sowjetunie kan niet onverschillig
blijven tegenover de toestand in het
oostelijke Middellandse Zee-gebied, een
gebied dat niet ver van de zuidelijke
grenzen der Sowjetunie ligt, zo merkt
de Russische eerste minister op in een
nota die hij gisteren op de ambassades
van de V.S., Engeland. Frankrijk,
Griekenland en Turkije in Moskou liet
afgeven.
Hij waarschuwde hierin dat de huidige
toestand op het eiland „ernstige inter
nationale verwikkelingen" tot gevolg kan
krijgen. Het Westen wordt verweten een
militaire interventie op Cyprus op touw
te zetten. Volgens de Russische premier
trachten „verscheidene landen" hun
eigen oplossingen aan de Cyprioten op te
dringen „met de bezetting van het eiland
door NAVO-troepen als oogmerk". De
Sowjetunie is van oordeel dat de Cy
prioten hun problemen zelf kunnen op
lossen, maar, zo zegt de nota, wij zijn
bereid toe te geven dat andere staten
daar anders over denken.
Premier Chroesjtsjef heeft president
Makarios eveneens een boodschap ge
stuurd. Deze werd gisteren door de
Sowjet-ambassadeur in Nicosia aan de
aartsbisschop overhandigd.
Intussen wordt van welingelichte zijde
in Londen vernomen dat Engeland en de
V.S. overeenstemming hebben bereikt
over nieuwe voorstellen inzake Cyprus.
verantwoord. Het gaat om rust in een
uitermate belangrijke bedrijfstak.
De aannemers hopen dat de contact-
ten. die zowel de werkgevers als de
werknemers de afgelopen weken hebben
gehad, zullen bijdragen tot een wellicht
wat hoopvoller overleg. Gisteren hebben
de aannemersorganisaties opnieuw ge
sproken met vertegenwoordigers van de
grote werkgeverscentralen. Dit impliceert
echter niet, dat de aannemers hun stand
punt principieel gewijzigd heben. Van het
grootste belang zal het zijn, dat de werk
nemersbonden bereid zullen blijken, de
nieuwe loonafspraken ook inderdaad na
te komen. Of er ook sancties moeten wor
den vastgesteld voor het geval de loon
afspraken toch worden overtreden, acht
men in aannemerskring een zaak, die nog
niet aan de orde is..
Prioriteit
Voorts zün de aannemers er van door
drongen, dat er behalve met de werk
nemers. ook nog wel andere moeilijk
heden bestaan. In bet overleg van de
regering met de Stichting van de Arbeid
is vorige week gesteld, dat aan bet bouw-
bedrüf. ook wat betreft de Ionen priori
teit verleen dient te worden, maar de
loonsverhogingen moeien wel passen in
het algemene loonbeleid, ook moeten de
zwarte ionen gesaneerd worden en mogen
loonsverbeteringen in de bouw geen re
percussies hebben voor andere bedryfs-
takken.
Op al deze zaken zeggen de leden
van de Stichting „ja" zonder te zien of
te erkennen, dat al deze factoren met el
kaar in tegenspraak zijn. Prioriteit be
tekent immers altijd repercussies voor
andere bedrijfstakken, aldus de opvat
ting in de kring van aannemersorganisa-
Er zijn dus voor het bouwbedrijf nog
volop moeilijkheden, ook al zouden werk
gevers en werknemers het met elkaar
eens worden over een nieuwe c.a.o. Het
lijkt de aannemers daarom zaak te po
gen de overeenstemming over de nieuwe
c.a.o. maar zo snel mogelijk te realiseren,
gelet op de andere moeilijkheden die er
nog bestaan.
Gistermiddag zijn prins Bern
hard en zijn twee dochters, de
prinsessen Beatrix en Margriet,
teruggekeerd op Soestdijk, na
dat zij hun verblijf in Innsbruck
hadden afgebroken, waar ze de
Olympische Winterspelen bij
woonden.
Vanmiddag terug
Volgens informaties on de luchthaven
van Madrid werd het vliegtuig van prins
Bernhard daar tegen half een verwacht.
Het was nog niet bekend of prinses
Irene in Madrid aan boord van het toe
stel zou gaan of elders in Spanje.
De 76-jarige mevrouw Coenders-Bassi
uit Rotterdam is gisteren op de Berg-
singel in Rotterdam om het leven geko
men toen zij bij het uitstappen uit een
bus struikelde en een wiel over zich
Bel voor
DEMONSTRATIE
MAREL
WASSENAAR
Rivier zag rood van bloed
Volgens berichten die de Wereld
raad van Kerken te Genève gisteren
heeft ontvangen, zijn in Roeanda
minstens tienduizend leden van de
stam der Watoetsi door de Bahoetoe
vermoord. Een woordvoerder van de
raad deelde mee, dat dit cijfer een
uiterst voorzichtige raming is en dat
het aantal doden mogelijk eerder
twintigduizend bedraagt. Hij ver
klaarde. dat functionarissen van de
Wereldraad van Kerken en zende
lingen in de buurlanden Boeroendi,
Oeganda en Tanganjika spraken van
;n „rivier die rood van bloed zag".
Een opvangcentrum van de wereld
raad had gemeld, dat het twaalf overle
venden herbergde van een groep van
ongeveer zesduizend mannen, vrouwen
en kinderen die was uitgemoord. Een
ander opvangcentrum had 2500 overle
venden onderdak verleend van een
groep van oorspronkelijk 15.000 mensen
Het bureau van de Hoge commissaris
sor de vluchtelingen in Genève schat,
dat de afgelopen maand twaalfduizend
Watoetsi uit Roeanda naar de buurlanden
zijn gevlucht.
Secretaris-generaal Oe Thant heeft
gisteren zijn speciale vertegenwoordiger
in Kongo, de Haïtiaan Max Dorsinville,
opdracht gegeven, zich voor de tweede
maal met een vredesmissie naar Rocai
da en Boeroendi te begeven. Oe Thant
heeft gisteren ook afzonderlijke be
sprekingen gevoerd met de vertegen
woordigers van de twee staten bij de VN.
Een woordvoerder van de VN ver
klaarde. dat Boeroendi een klacht tegen
Roeanda bij de VN had ingediend. Deze
klacht kwam er in het kort op neer,
dat de Bahoetoe uit Roeanda bij de ver
volging van de Watoetsi de grens met
Boeroendi hadden geschonden. Boeroen
di heeft niet om directe stappen van dr
VN gevraagd.
Noordwestelijke wind
Wolkenvelden en overwegend droog
weer. Matige, maar aan de kust vrij
krachtige noordwestelyke wind. Maxi
mum temperaturen van 5 tot 8 graden.
(Zie ook pag. 7)
