Kongo bedreigd door
terreur in Kwiloe
Invloeden
uit Peking
en Moskou
Chaos in de handel van
diergeneesmiddelen
Russisch protest beslist
door Bonn afgewezen
Dieren voorzien mens
van vitale organen
Jju een. fcoafce tij.
Wegen uit de Steentijd
s
DONDERDAG 6 FEBRUARI 1964
In Leopoldstad maakt men zich zorgen
(Van een onzer redacteuren)
ONDANKS het feit. dat de
troepen van de Verenigde
Naties nog niet allemaal uit
Kongo zyn teruggetrokken
hetgeen aanvankelijk wel in de
bedoeling van secretaris-gene
raal Oe Thant heeft gelegen
bevindt deze vroegere Belgi
sche kolonie zich nog in een
grote chaos. De regering te
Leopoldstad mag dan in naam
in het gehele land gezag uit
oefenen, zij is er totdusver
niet in geslaagd, dit gezag ook
werkelijk te handhaven. Dit is
ook het geval met de terreur-
campagne in de provincie Kwi
loe. Hoewel de regeringstroe
pen de grotere steden in dit
gebied nog in handen hebben,
hebben zij op het platteland
niets te zeggen en kunnen zij
weinig of niets doen tegen de
benden, die in de provincie
opereren en overal hun bloe
dige sporen achterlaten.
Volgens berichten uit Leopoldstad is
de lormule voor het optreden van de-j
ze benden een tovenaarsbrouwsel van
terreur, haat tegen de blanken en corn-,
munistische frasen. Zo zien westerse
waarnemers in de Kongolese hoofdstad
de bloedige opstand, die wordt geleid
door Pierre Moelele. een 34-jarige voor
malige minister van onderwijs, die zo-
wel in Moskou als in Peking heeft ver-!
toefd. Moelele „brouwt" medicijnen.
Zijn door de Chinese communisten ge-1
Thans staat hij aan het hoofd van
verscheidene duizenden fanatieke krij
gers, die een gebied in handen heb-
V r_ i. Vpdcr.
munisten van elkaar overschrijven, ver
klaarde de Amerikaanse ambassade
Edmond Gullion na een reis naar Kwi
loe. Hij zei, dat_ het boek denkbeelden
I bevatte vi
Lafaards
officier gaf als
mentaar: ,,lk kan de werken van
Tse Toeng opslaan en u precies
wijzen, hoever Moelele is gekomen,
lijkt wel of hij elke dag enkele bla
den verder kwam". Tot tien dagen ge
leden was Kwiloe een welvarende agra
rische provincie, die bezaaid was mei
missieposten, waar de Kongolezen on
derwijs en moderne medische verzor
ging kregen. Nu zaaien de mannen van
Moelele er dood en verderf. Zij lopen
achteloos het geweervuur van het le-
fer tegemoet. Zij zijn er van overtuigd,
at hun niets kan gebeuren, omdat zij
„hun kracht uit de aarde trekken".
Volgens sommige stamleden heeft
Moelele zijn manschappen verteld, dat
alleen lafaards en verraders van de
grond af kunnen worden doodgeschoten.
En daarmede heeft hij blijkbaar al veel
Gouden boek
De straten van de stad Idiofa zijn be
zaaid met lijken van rebellen. De krij
gers geloven, dat Moelele een „gouden
boek" bezit, waarin alle geheimen van
de macht in Kongo staan beschreven.
Onlangs werden er wapens
Russische makelij buitgemaakt door
de regeringstroepen. Dat gebeurde,
toen smokkelaars trachtten de wapens
het land binnen te brengen van de na
burige republiek Kongo (Brazzaville)
Moelele is er totnogtoe slechts in ge
slaagd sljn eigen Baboendastam en het
Bapendevolk van de gevangen gezette
ex-vlce-premler Antoine Gizcnga voor
de opstand warm te laten lopen. Het
afgescheiden bewind van Gizenga in
Stanleystad werd indertijd door het
communistische blok gesteund.
Bedreiging
staat kan zijn, andere stammen bij de
opstand te betrekken. Waarnemers in
Leopoldstad achten het niet onmogelijk,
dat de opstand van Moelele een ernsti
ge bedreiging gaat vormen voor de Kon
golese premier Cyrille Adoula en wel
op drie manieren: 1. door het stellen
van een voorbeeld aan anderen, die te
gen de wettige regering in verzet wil
len komen; 2. door het verspreiden van
een golf van terreur door centraal Kon
go, een smeltkroes van stammen, die
al sinds onheuglijke tijden moeilijkhe
den heeft veroorzaakt; en 3. door het
onttrekken van soldaten aan andere on
rustige gebieden om de opstand neer te
slaan, waardoor de greep van de rege
ring op het land wordt verzwakt.
Totnutoe is Moelele nog geen onmid
dellijke militaire dreiging. Maar men
voorspelt in westerse kringen te Leo
poldstad, dat er een lange en moeilijke
strijd voor de deur staat en dat het dan
nog de vraag is, of de opstand kan wor
den gedempt.
Het is uitzichtloos als men met
geneesmiddelen tracht de kwalijke
gevolgen weg te nemen van fouten
die door de boer zijn gemaakt.
Deze woorden sprak de heer Ny-
singh, voorzitter van de stichting
C.L
ver0-
TTtrecht werd gehouden. Onder
werp van zijn rede was de steeds
groter wordende chaos in de han
del van diergeneesmiddelen.
Hij verklaarde de indruk te hebben
dat de toepassing van diergeneesmidde
len buiten de dierenarts om nog steeds
toeneemt. Dierenartsen worden in vele
gevallen niet meer geconsulteerd bij be
paalde stoornissen in de gezondheid van
Duitsland: geen militaire raketten
Beloften
Amerikaanse zendelingen, die de re
cente aanvallen van de benden van
Moelele hebben overleefd, zeggen dat zij
kreten hoorden als „Moskou" en „Rus
land", toen de terroristen hen omsin
gelden. De bendeleden vertelden de zen
delingen dat hun leiders hun foto's had
den laten zien van Russische verwor
venheden en hadden beloofd, dat de
Russen hen „dingen" zouden geven, die
alleen de blanken bezitten en dat de
Russen ook hun land zouden teruggeven.
Zij zeggen, dat de blanken hun land
hebben gestolen en hen tot slavernij
hebben gebracht. Zij geloven, dat de
communisten hen koeien met gouden
horens zullen bezorgen.
Premier Adoala zal in de komende
weken waarschijnlijk voor ernstige
problemen geplaatst worden.
Zij zeggen, dat dit boek eerst in h«t
bezit is geweest van Patrice Loemoem-
ba, de onberekenbare eerste premier
van Kongo, die in Katanga om het le
ven kwam Moelele heeft zijn mannen
verteld, dat zij zich tegen luchtaanval
len kunnen beschermen door pinda's te
eten en water te drinken. Missionaris
sen zijn er zeker van, dat velen van
hen marihuana hadden gerookt, voordat
zij op het oorlogspad gingen. De mannen
van Moelele hebben weinig moderne
wapens: zij dragen meestal bogen
giftige pijlen, speren en machetes.
Vuur is een belangrijk wapen. Mis
sieposten en regeringsvestigingen wer-
De leuzen, die zij gebruiken, verte- den in brand gestoken. Moelele heeft de
KPnuOordigen waarschijnlijk dc ir-helt de rcbcUcnaone versperd"J®
oom munistische indoctrinatie onder del militair geDruiK.
stamleden. Maar westerse deskundigen door het laten zinken van veerponten
hebben verklaard dat het bij Moelele en het afbreken van bruggen,
anders ligt.
Boekje Chinezen
Westerlingen zijn het er volgens dei
correspondent van AP over eens, dat] Westerse waarnemers zeggen, dat dit
de opstand van Moelele anders is dan i overeenkomt met de Chinese politiek.
Zij beweren, dat de Chinezen liever
geen belangrijk materiaal naar een re-
volutiegebied zenden, voordat de rebel
len hebben getoond, wat zij alleen kun
nen. Deze waarnemers geloven volgens
AP echter, dat de buitenlandse vrien
den van Moelele een poging zullen doen,
hem te bevoorraden na zijn recente
De Westduitse regering heeft gis
teren een Russisch protest van de
hand gewezen, volgens hetwelk in
de Bondsrepubliek raketten worden
gebouwd. die met atoomkoppen
kunnen worden uitgerust. Een woord
voerder van het Amerikaanse minis
terie van buitenlandse zaken in Wash
ington bestempelde het Russische
protest als „propaganda".
De Russen hadden hun protestnota ge
baseerd op raketlanceringen en mededo
lingen van de „Waffe und Luftrüstungs
A.G." in Hamburg. De woordvoerder
van het ministerie van defensie van dr
Bondsrepubliek, Von Hase, verklaard!
dat een toeleveringsbedrijf in opdracht
van de „AG" (werkgemeenschap) zes
eentrapsraketten had vervaardigd. Daar
van waren er op 5 december van
vorig jaar drie gelanceerd. Bij een
derzoek door regeringsinstanties wa:
bleken, dat het hier niet-gelelde, uiterst
eenvoudige raketten zonder militaire be
tekenis betrof, die alleen voor speurwerk
waren bestemd. Voorts was in opdracht
van de „AG" door een ander toeleve
ringsbedrijf een tweetrapsraket voor we
tenschappelijke doeleinden vervaardigd.
hem beginnen enkele trote 'varkens
pluimveehouders hier en daar zelfs te
eisen dat er preventief furoxone of an
tibiotica in de voeders wordt gemengd,
in grotere hoeveelheden dan door het
produkt-schap voor veevoeders zijn toe
gestaan. Aangezien er weinig risico be
staat voor doeltreffende sancties van het
produktschap. wordt ook het optreden
van de C.L.O.-controle (de controle van
de drie centrale landbouworganisaties)
tegen dergelijke overtredingen ernstig
bemoeilijkt.
ZOEKEN
i Over de fouten die door de boeren zelf
1 gemaakt worden, zei de heer Nysingh
dat men zal moeten blijven zoeken naar
de oorzaak van de moeilijkheden en pro
beren deze weg te nemen door betere
j huisvesting, strengere hygiëne en een
Von Hase deelde voorts mee, dat de betere voeding.
Russen er goed aan gedaan zouden heb- De heer Nysingh merkte voort» op,
eerst de betrouw- - j agrarische gelederen onze-
baarheid van hun intormatiêbronneiV ktrh(,id h„r« „ver d« toekomst. Hij
nsjeKaan Hij zei teil slotte, dnt constateerde dat soms gevoelens van
West-Duitsland in de verdragen van Pa- edeloosheid d(, „verhand krijgen en
rijs uitdrukkelijk heeft afgezienvan de| fed zsl wegevenaldua de heer
vervaardiging van militaire raketten. Nysinfh dtl dergelijke gevoelene ftiui-
Moskou heeft de protestnota s iiige-lkerld werken voor de verdere ontplooi-
dlend bi) de regeringen van de drie tag van het Nederlandse boerenbedrijt.
Westelijke mogendheden die verant-|
woordelijk zijn voor de Duitse bonds-1
republiek.
Signorina Amalia Malani, de eerste
Italiaanse vrouw die een ballonvaart
maakte met een ballon waaronder vuur
werd gestookt, is woensdag op 82-jarige
leeftijd in Ravenna overleden. Op 8 sep
tember 1905 maakte zij haar eerste bal
lonvaart.
Aguinaldo was een van de leiders van
de Philippijnse opstand tegen de Ver.
Staten aan het eind van de vorige
Ook deze raket is niet geschikt
de andere Kongolese opstanden,
staat een brein achter, dat zeer goed is
ingesteld op moderne guerrilla-taktie-
ken. Dit blijkt uit de systematisch uit
gevoerde aanvallen op missie- en zen-
oingsposten, waarbij een Amerikaanse
zendelinge en drie Belgische missiona
rissen werden gedood. Regeringstroepen
hebben beslag kunnen leggen op het
aantekenboek van iemand die lessen
volgde op een school voor guerrilla-oor
logvoering. Aangenomen wordt, dat de
ze aantekeningen van Moelele zijn.
„Het is van die rommel, die de cOm-
Dr. Alberto Franco Nogueira, de Por
tugese minister van buitenlandse zaken,
heeft secretaris-generaal Oe Thant
van de Verenigde Naties opnieuw uit
genodigd voor een bezoek aan de Por
tugese Afrikaanse gebieden Angola
Mozambique. Oe Thant zou dan
zichzelf kunnen uitmaken of Portugals
beleid een gevaar is voor de vrede
de internationale veiligheid, aldus v
klaarde de Portugese minister op i
persconferentie.
Zware straffen in
schrootproces
Een rechtbank te Diisseldorf.in West-
Duitsland, heeft gisteren de 51-jarige
voormalige bedrijfsleider van de plaat
selijke schroothandelszaak „Sonnenberg
GmbH" F. Jung tot veertien maanden
gevangenisstraf en een boete van 10.400
mark veroordeeld wegens bedrog en het
vervalsen van handelsdocumenten. De
gewezen leider van de afdeling buiten
landse handel van deze firma de 37-ja-
rige M. Schneider, kreeg, op dezelfde i,
gronden, eveneens veertien maanden ge- j
vagenlsstraf en een boete van 5.2001
Twee andere beklaagden, werknemers
van dezelfde firma, namelijk de 39-jari-
ge bedrijfseconoom H. J. Haupt en dej
62-jarige expediteur K. Neuss kregen,
wegens medeplichtigheid, respectieve
lijk zes en zeven maanden voorwaarde
lijk.
De eveneens in staat van beschuldi
ging gestelde bedrijfsleider der West-1
duitse vereniging van schrootverbrui-j
kers K. Lindebom werd vrijgesproken, j
De handelingen der beklaagden heb-l
ben ertoe geleid dat de verenigingskas
van de E.G.K.S. in Brussel in de periode
1954-1958 ruim zes miljoen gulden teveel
heeft uitgekeerd in verband met de in
voer in West-Duitsland van schroot uit
derde landen.
De rechtbank heeft als verzachtende
omstandigheden laten gelden dat de
veroordeeldenniet in hun eigen belag
hebben gehandeld, doch dat hun motief!
was „alles voor de zaak".
In het kader van de gebruikelijke
uitwisseling van bezoeken tussen de
eerste ministers van de Beneluxlanden,
zal de Belgische eerste minister. Th.
Lefèvre. op zaterdag *5 februari 1964
een bezoek brengen aan zijn Nederland
se ambtgenoot, mr. V. G. M. Marijnen
Frankrijk heeft het nieuwe bewind
in Zuid-Vietnam. dat na een opstand
zonder bloedvergieten op 30 januari toi
stand kwam erkend. De erkennmg is
1 februari geschied.
uw handen lopen nu gevaar
Directe bescherming is nodig tegen afwashanden, ruwe en schrale han
den. Ze vragen de tederheid van Clipp crème met de verzachtende
citroen-olie. Clipp crème met de beschermende siliconen en hef huid-
vernieuwende allantoïne.
Verkrijgbaar in
grote doos
en royale tube
Boerenoorlog in Peru
eist vele levens
President De Gaulle zal worden uit
genodigd, bij zijn komende bezoek aan
Latijns-Amerika ook Ecuador aan te
doen. Dit heeft de secretaris-generaal
van het ministerie van buitenlandse
ken in Quito bekendgemaakt.
De onderhandelingen over de afba-
kening van de grens tussen de Chinese
In Peru, waar landhongerige boe- I provincie Slnkiang en de Sowjetunie zor
ren zich van particuliere landerijen den binnenkort in Peking of Mosku
trachten meester te maken, neemt beginnen, aldus verluidt uit gewoonlij
het aantal bloedige onlusten sterk welingelichte bron.
toe. In het departement Cuzco zijn I
gisteren ongeveer achtduizend boeren
van Indiaanse afkomst in de buurt j
van Sicuani in gevecht geweest met
politietroepen.
na elke afwas Clipp
uw handen altijd fluweel-zacht
- De boeren moesten zich uiteindelijk
terugtrekken met achterlating van vele
doden en gewonden. De politie, die
minstens twee zwaar gewonden telde,
greep in toen de boeren een aantal par
ticuliere boerderijen in bezit poogden te
nemen. De Peruviaanse autoriteiten
hebben voor het gehele departement de
noodtoestand afgekondigd. Politiever-
sterkingen zijn naar het gebied onder
weg. De opstandige boeren zouden de
aanvoerwegen hebben afgesneden om de
komst van versterkingen te verhinderen.
De stad Sicuani is nog steeds door de
boeren omsingeld.
Volgens sommige berichten ln de Pe
ruviaanse pers bestaat het merendeel
van de slachtoffers van de onlusten bij
Sicuani uit vrouwen, omdat deze de
voorhoede vormen van de opstandige
henden en in zekere zin als schild fun-
Canadese luchtmacht
in Europa krijgt
kernwapens
De Canadese minister van defensie
heeft medegedeeld, dat de vier Cana
dese eskadrilles straalvliegtuigen .die
West-Duitsland zijn gestationeerd, ais-
mede twee andere die t.z.t. uit Frank-
naar West-Duitsland zullen worden
overgebracht, zowel met kern- als con
ventionele wapens zullen worden uitge-
Tussen Canada en de Verenigde Sta
ten is een overeenkomst gesloten voor
de levering van kleine kernwapens, „in
het begin van de zomer", voor kleine
vliegtuigen.
Twee nog in Frankrijk blijvende es
kadrilles zullen met conventionele wa
pens worden uitgerust.
Vers verpakte
SOEPGROENTEN
Rijk i
vitaminen
SOEPEN en BAMI
Het zakje met de Rode Ruit
Nu ook voorgebakken
PATATES FRITES
Let speciaal^op de goudgele
TVU de toestand op Cyprus
steeds spannender wordt,
hebben de Amerikaanse bur
gers op het eiland het advies
gekregen zo snel mogelijk te
evacueren. Een bus met Ameri
kaanse vrouwen en kinderen bij
een vliegveld op de luchthaven
van Nicosia.
HOOFDPIJNPOEDERS
Verdediger in i
Auschwitzproces
ex-Nazi?
Tijdens een televisie-uitzending ia
de Westduitse staat Hessen is uit Po
len afkomstig documentatiemateriaal
getoond dat belastem" zou zijn voor
de advocaat Hermann Stoltlng, die in
het proces tegen voormalige bewa
kers van het concentratiekamp
Auschwitz als verdediger optreedt.
De leider van het programma ver
klaarde na afloop der uitzending dat hij
het materiaal, dat betrekking had op de
periode tijdens het Nazi-bewind dat
Stolting openbare aanklager in Brom
berg was, de Westduitse justitie ter
hand zou stellen. Daarbij was de ver
klaring van een Pool, dat hij na door
een Duitse rechtbank te zijn vrijgespro
ken, ter plaatse door officier van justi
tie Stolting aan de Gestapo werd over
geleverd. De Pool belandde toen in het
concentratiekamp Mathausen.
Stolting heeft de beschuldigingen van
de hand gewezen. Hij gaf toe officier van
justitie in Bromberg te zijn geweest,
doch hij zou toen geen politieke straf
zaken hebben behandeld.
Vijftig doden bij
stammenoorlogen
Ruim drieduizend leder van da
stam der Batoetsi zijn gisteren van
uit de Kongolese provincie KIvoo
Roeanda binnengedrongen en hebben
enkele uren de grensplaats Sjangoe-
goe aan het Kivoe meer bezet gehou
den. Zij zouden een vijftigtal Afri
kaanse burgers en militairen van de
nationale garde van Roeanda heb
ben gedood, zo is van betrouwbare
zijde vernomen. De Batoetsi verdwe
nen, na het stadje geplunderd te
hebben, ln de oerwouden van Roean
da.
Ook aan de grens van Kongo met Boe-
roendi is het tot een nieuwe stammen-
oorlog gekomen. Dinsdag zouden negen
mensen zijn gedood bij gevechten tussen
Bahoetoe en Batoetsi in het gebied van
Boegarama. ongeveer 40 km ten zui
den van Oesoemboera, de hoofdstad van
Boeroendi. Het bloedbad dat de Bahoe
toe enige tijd geleden onder de Batoetsi
hebben aangericht kwam, naar gemeld,
aan het licht toen in Boeroendi steeds
meer lijken uit de rivier de Roezizi wer
den opgevist. Deze rivier vormt de grens
tussen Roeanda. Boeroendi en Kongo.
Het secretariaat-generaal van de V N.
in New York maakte intussen bekend,
dat de persoonlijke vertegenwoordiger
van Oe Thant in Kongo, de Haïtiaan
Max Dorsinville. reeds de regering van
Boeroendi zijn medewerking heeft toe
gezegd om een einde te maken aan de
stammenoorlog. Kongo. Oeganda en Tan
ganyika zijn door Oe Thant verzocht het
oog te houden op de activiteiten van
Speciale depots
in de toekomst
yERBAZINGWEKKENDE voor
uitgang is in de medische
wetenschap bereikt op het gebied
van de transplantatie. Het is nu
technisch mogelijk om vrijwel
ieder orgaan zoals de nieren, lon
gen, lever en klieren en zelfs het
hart over te planten. Het is niet
uitgesloten dat een dergelijke chi
rurgische ingreep spoedig een
grote rol zal spelen in de medische
praktijk.
Gedurende meer dan twaalf jaar heb
ben chirurgen in Amerika en ande
re landen nieren overgeplant, waarbij
ze een aantal blijvende resultaten
hebben geboekt bij het overplanten
I De 24-jarige huisschil
der Gabriele Reggiani
heeft in Modena, Italië,
hei „wereldrecord wak-
kerblijven" verbeterd.
Hij sliep in 276 uur niet.
Dat was vier uur langer
dan de oude rekordhou-
der Giulio Fantoni, ook
een huisschilder.
I De 19-jarige secreta
resse Christine Schmal
uit Rochester, New York,
die bij haar werk geen
pijp mag roken, heeft
ontslag genomen. „Het
is niet mijn gewoonte om
orders van mijn baas
niet op te volgen", zei
Christir? na haar ont
slag te hebben genomen
bij Eastman Kodak,
„maar ik vond dit onre
delijk. Er is geen enkele
reden waarom een vrouw
geen pijp zou mogen ro
ken als ze dat wil. East
man Kodak heeft ver
klaard dat Christine
werkte in een deel van
het bedrijf waar ook pu
blick komt. Het bedrijf
achtte het beter als de
dames alleen pijp rook
ten in de kantine. „Als
dit de prijs is die ik
moet betalen voor mijn
overtuiging, dan is het
zo maar het beste", zei
Christine met een air als
of het om het vrouwen
kiesrecht ging. Zij heeft
de sigaretten afgezworen
en is overgeschakeld op
dc pijp.
I Twee werelberoem-
de aanstaande moeders
gisteren met elkaar ge
sproken in Buckingham
palace. Het zijn de Brit
se koningin Elizabeth en
de Russische „cosmonet-
te" Valentina Teresjkowa
De 26-jarige Russin is in
Londen als gaste van hel
Britse interplanetaire ge
nootschap. Van dit ge
nootschap heeft zij een
gouden medaille gekre
gen vanwege haar 3-
daagse vlucht in de
ruimte vorig jaar juni.
I Twee Amerikanen zijn
van plan een film over
het leven van de zingen
de Belgische non, zuster i
Luc-Gabrlelle, te maken. I
De twee mannen hebben
zich verzekerd van de
filmrechten van de le-1
vensgeschiedenis van de i
non die bekend staat on-1
der de naam „Soeurj
sourire" en wier gram-!
mofoonplaten hoog op!
de Amerikaanse „hit"-,
lijst genoteerd staan.
Volgens een niet nader
genoemd blad zullen dei
Amerikanen voor de film
een bedrag aan de ordel
der Dominicanessen voor
haar missiewerk over-1
maken. Zuster Luc-Ga-
brielle hoopt zelf spoedig!
naar de missie te kun-j
nen vertrekken.
1438) Niet alleen op het eiland
Malta zijn die merkwaardige, in d»
rotsen uitgehouwen groefsporen aan
getroffen, waarlangs in de Steentijd
de mens zijn karren met zwara
vrachten vervoerde. De Duitse kui
tuurhistoricus Bulle beeft deze me
thode van wegenaanleg ook gecon
stateerd op de Federauner bergrug
in Karinthië, waar deze oeroude weg
in de volksmond weliswaar de Ro-
meinenweg wordt genoemd, maar hij
dateert uit een veel
vroegere period»
n.l. uit de Hallstatt-
tijd. Een prehistori
sche nederzetting
op een berg bij
Oberfcderaua
toont nl. aan dat
deze weg reeds ia
1800 v. Chr. een on
derdeel beeft uitga-
maakt van één van de oudste noord
zuid-verbindingen in het oostelijke
gebied van de Alpen. Hierlangs wer
den destijds geen karrevrachten aar
de of water vervoerd, zoals -bij de
oude wegen op Malta kan worden
aangenomen, want hier Is sprake
van een handelsweg waarover zout.
barnsteen en andere kostbare goe
deren van noord naar zuid, en om
gekeerd, werden getransporteerd.
In latere tijden werd deze groeven-
weg ook Ingeschakeld in het Etrus-
kische wegennet en ook de Kelten
hebben er gebruik van gemaakt.
Ook In het Karstlandschap van
Dalmatië, Bosnië en Herzegowlna
zijn de restanten van deze groei
spoortechniek aangetroffen en hier
en daar zijn zelfs belangrijke stuk
ken bewaard gebleven, zoals het bij
na tien kilometer lange, ononderbro-
ken spoor tussen Ervenik en Kroo-
pa, in het noorden van Dalmatië.
Konden we de vorige keer consta
teren. dat de asleugte van dc Mal-
teser karren uit de Steentijd 131 cm
is geweest, de Illyriërs gebruikten
wagens van 150 cm breedte, want
de sporen liggen overal anderhalve
meter uit elkaar. Vele van der,e wa
gen werden door de latere Romeinen
weliswaar tot zelfs 6,5 m verbreed
(waardoor het oude apoor gemakke
lijk de naam Romeinenweg kon krij
gen) maar de oorspronkelijke date
ring van die weg is daardoor niet
teniet gedaan.
We mogen aannemen, dat deze
sporen destijds veel intensiever wer
den gebruikt dan we geneigd zijn
aan te nemen, anders zonden de
groeven in de bochten niet die sterke
ultslijping vertonen die hier en daar
kan worden waargenomen. Op som
mige plaatsen zijn de groeven nl.
tot 50 cm dieper
uitgeslepen dan nor-
TOCH IS
HET ZOl
Het spreekt van
zelf, dat het rijden
met zware karre
vrachten ln een
tientallen centime
ters diep spoor
moeilijkheden gaat
een tegenligger dezelfde weg wil
gaan. Men heeft (mede op andere
gronden, die we hier moeilijk
ook nog kunnen aanvoeren) daarom
wel gedacht aan een éénrlehting
verkeer In deze streken. Maar dat
was niet nodig, want hier en daar
hebben de wegen op deze oude tra
jecten een dubbel spoor, zodat de
tegenligger kon uitwijken en kon af
wachten tot de andere weggebruiker
hem had gepasseerd!
rfeze spoorwegtechniek (dus In an
dere betekenis gebruikt dan wij
thans doen) blijkt in de Nieuwe
Steentijd vrij algemeen te zijn ge
weest, zoals vindplaatsen in Grieken
land tussen Athene en Thebe, Cirrha
en Delphi, Sparta en Messenië en
nog enkele andere plaatsen aanto
nen. Ook de Etrusken (wier bescha
ving aan die "an de Romeinen voor
af ging) hebben hun wegen niet al
tijd geëgaliseerd, maar hebben voor
hun voertuigen herhaaldelijk spoor-
groeven in de tufsteen uitgehakt en
ook voor uitwijkplaatsen gezorgd.
Maar we moeten dit onderwerp
thans laten rusten teneinde er eens
op te wijzen dat „alle wegen naar
Rome leiden".
H. Pétillon
Nadruk verboden.
van dit orgaan. Een verslag over dit
soort gevallen in de hele wereld, dat
in september van het vorig jaar
werd uitgebracht, maakte melding
van 244 nieroverplantingen, waarbij
18 patiënten de overplanting meer
dan twee jaar hadden overleefd. Vier
en zeventig personen die een orgaan
hadden gekregen waren nog in leven,
acht al meer dan een jaar en 19 meer
dan anderhalf jaar of langer.
De eerste overplanting van een long
werd in de lente van het vorig jaar
verricht. De long werd overgebracht
naar. een man die ten dode was op
geschreven tengevolge van longkan
ker en een nierziekte in een verge
vorderd stadium. De chirurgen van
de universiteit van Mississippi ver
klaarden later dat de long. die werd
verkregen van een man die in het
ziekenhuis aan een hartaanval was
overleden, 18 dagen functioneerde tot
dat de patiënt bezweek aan de ziek
te van de nieren.
In Pittsburgh werd later de long van een
dode overgeplant in het lichaam.van
«en andere man en deze functioneer
de gedurende enige tijd. In Denver
verstrekte een groep wetenschappelij-
A1 deze mensen stierven later,
hun dood werd aan andere oorzaken
toegeschreven. Eveneens in Denver
ontving een jongen de milt van zijn
maanden later,
en in goede ge-
moeder
nog steeds
zondheid.
Sprong
Gedurende de laatste maanden van 1963
hebben dde chirurgen een poging ge
daan om een nog grotere sprong t»
wagen: een sprong over de kloof tus-
chaam waren overgeplant. Hij stierf aan
«en infectie van de longen. Sinds de
cember van het vorige jaar hebben
de specialisten in Denver de nieren
van bavianen overgeplant bij vier
mannen. Een van deze patiënten is
overleden, dc andere drie bevinden
zich volgens de laatste rapporten in
«en bevredigende toestand.
Hinderpaal
Dc grootste hinderpaal bij het over
brengen van menselijke organen is het
feit dat ieder menselijk lichaam vol
komen uniek is het menselijke li
chaam kan weefsels afkomstig uit een
ander lichaam onmiddellijk als niet-
eigen „herkennen". Deze „herken
ning" brengt dan meteen de immuni
teitsreactie in werking, een soort ver
verdediging tegen iedere aanval door
vreemde weefsels op een zelfde
'Sït
duceert om zich te weren tegen 1
teriën en virussen die het. lichaam
binnendringen. De chirurgen zijn druk
bezig te proberen dit verwerpende
mechanisme te bestrijden met genees
middelen. bestraling, het wegnemen
van de milt en de thymusklier die
een deel vormen van het produktie-
«pparaat in het menselijke lichaam
van deze anti-stoffen of een com
binatie van deze methoden.
Opslagplaats
Indien dit probleem kan worden
opgelost kunnen dieren reserve on
derdelen gaan verschaffen voor de
mens. Menselijke en dierlijke orga
nen zullen kunnen worden bewaard in
speciale opslagplaatsen en gebruikt
kunnen worden wanneer dit nodig
blijkt
Op dit ogenblik kan de situatie als
bemoedigend worden beschouwd
waarbij vooruitgang is gemaakt in de
richting van een grote nieuwe zeg»
voor de mens waarbij als steeds
de vraag blijft hoe hij dez» zal we
ten te gebruiken.
