Coaster in storm vergaan;
negen man verdronken?
Agent ernstig
gewond bij
achtervolging
Onder hoedjes lonken
naar de jaren dertig
Kwart miljoen blikken
tomatenpuree vernietigd
Britse bedrijven onder
Indonesisch beheer
inlit'rii
Borchert is „Draussen
vor der Tür" geraakt
MAANDAG 3 FEBRUARI 1964
Een agent van de Rotterdamse ge
meentepolitie de 26 jarige P. Bongers
uit de Petrarcastraat moest zaterdag,
avond met ernstige verwondingen in het
Gemeenteziekenhuis worden opgenomen.
De auto van de agent was tyj een achter,
volging van een snelheidsmaniak op de
Sohiedamseweg ongeveer op de grens
van Rotterdam en Schiedam geslipt en
tegen een lichtmast gebotst.
De agent werd door een zeer snel rij.
dende auto, die uit de richting Marconi,
plein kwam, ingehaald. Hij zette zon
der bedenking de achtervolging in, die
voor hem zo abrupt eindigde. De hoer
Bongers kreeg ten gevolge van de bot
sing een zware hersenschudding on won
den aan gelaat, hals en handen. De snelle
rijder wist te ontsnappen
Lijken en wrakstukken aangetroffen
Omgekomen van
Zaterdag heeft zich een drama af
gespeeld ten zuidoosten van de zuid
punt van Noorwegen. De Groningse
kustvaarder Titan (500 ton) is in een
vliegende storm gezonken. Waar
schijnlijk zijn de negen bemannings
leden allen omgekomen. Gisteravond
laat waren vijf lijken reeds geborgen.
Een vloot van schepen en vliegtui
gen had aan het opsporingswerk
deelgenomen. Er was weinig hoop
meer dat de resterende vier beman-
(Van onze moderedactrice)
nieuwe mode, een nieuwe hoed", zouden we gedachtig aatïV
Herman Gorter willen zeggen. En de Parijse modisten zeggen
hel mee. Ze voeren nu al een jarenlange strijd om de vrouw weer
hoeddragend te maken. Die strijd werd niet alleen geleverd met de
vrouwen, die in de Tweede Wereldoorlog het dragen van een hoed
verleerd hadden, maar ook tegen de kappers, die allerlei coiffures
verzonnen die geen hoed verdroegen.
Ditmaal echter is Figaro goedgunstig mm
geweest en heeft de ligne gargonne '64
ontworpen: het haar wordt in drieën f
gekamd, de ztjpartUen in lokjes om de
oren of op de wang. Een kapsel waar
een hoed dus dienst bij doet zonder
de zaak in de war te maken.
Met deze grote kans voor-ogen hebben
de modisten teruggekeken naar de ja
ren, dat geen dame zich zonder hoed
op straat vertonen zou: de jaren dertig.
Dat waren de jaren met de baretten,
de pikante schuine steekhoedjes, dit
één oog oversohaduwden, de hoeden
met brede opgeslagen randen, de clo
ches, de cowboyhoeden, de turbans, de
capelines.
En al die ideeën vindt men in de mode
voorjaar '64 terug, maar dan in mo-
nieren ie dragen: cloche, breton
en van achteren omgeslagen.
Model Claude St.-Cyr.
2, Gekleed hoedie van geel stro,
de naar boven geslagen rand is
?eheel bezaaid met kleine, gele
loemeties. Model Jean Barthet.
De sieraden ziin door Dominica
uitgevoerd in leer en Boheems
kristal.
3, Cloche in bruin parastro,
gevoerd met zwarte vara, ge-
Sarneerd met zwarte veer en
ruin aeribd lint, model Jeanne
Lan nin,
4Jean Paton nam marine
blauwe vara voor dif met ci-
troen-gele para gevoerde hoed
je, Een typisch voorbeeld van
de lijn ntt de jaren dertig in
meuwe versie.
5, De bol ran deze canotier
werd door Gilbert Oroel aeüra-
oeerd met een koraalrose ma
dras
6, Grote geruiten cloche in
grijze en grège wollen sto], mo
del Jean Barthet.
derne visie. De hoeden zijn over het
algemeen groot en mogen zowel vóór
als achter op het hoofd gedragen worden.
Voornamelijk zien we pasteltinten, veel
zachtblauw, „shookingrose", aardbeien
en fuchsiarood. Maar meer nog wit,
grège, naturel en touwkleur. Verder
bronsgroen, kastanjebruin, wat zwart,
geel en oranje. Dikwijls is dp rand van
de hoed gevoerd, met een gedessineerd
materiaal. Het leukste is het natuurlijk
om zo bij iedere japon een hoed te
hebben.
Naast stro, picotband, gekleurd panama
en cellofaan ook veel hoeden van zijde,
linnen, tweed, katoen en vilt. Voor
geklede modellen tule.
De garnering is bepaald Sober. Meestal
beperkt deze zioh tot een rib6lint o!
een enkele bloem. Alleen bij de ge
klede hoedjes komen draperieën en
bloemen in grote getaile te pas,
Al met al een zo gevarieerde keuze, dat
de modisten terecht goede hoop op de
toekomst hebben, Aan de vrouwen om
hen niet teleur te stellen.
de koude
ningsledcn nog in leven zouden zijn.
Een deel van de schepen heoft de
reis dan ook hervat, slechts Britse,
Poolse en Russische treilers hebben
bij daglicht het zoeken hervat.
Tegen twaalf uur zaterdag meldde do
29-jarige kapitein H. M. Moorlach van
de Titan (eigendom van de rederij Ti
taan en bevracht door de N.V. Wynnen
en Barends te Groningen) via de scheeps-
radio dat het schip met ingeslagen ach-
terluik in de stormachtige zee ronddreef
en snel water maakte. HU verzocht drin
gend om assistentie.
Het radiostation Farsund dal de nood
seinen opving, coördineerde de reddings
actie. Verscheidene schepen waren In
het opgegeven gebied aanwezig. Afspraak
was dat de bemanning van de Titan
vuurpijlen zou afschieten die men In
grote hoeveelheden aan boord had. Geen
enkele vuurpijl is echter gezien.
Reeds om twee uur kwam het bericht
dat de bemanning het schip ging ver
laten, Sindsdien heeft men van hen niets
meer gehoord of gezien, totdat van een
van de opsporingsschepen het bericht
kwam dat lijken en wrakstukken waren
aangetroffen. Bij deze wrakstukken wa
ren delen van een reddingboot.
De Titan was met een lading kwarts
onderweg van Noorwegen naar Enge
land. De laatst opgegeven positie luidde
ongeveer 130 mijl ten oosten van Far
sund.
Aan de opsporingsactie namen onge
veer twintig sohepen deel van Poolse.
Russische. Britse, Noorse en Amerikaan
se nationaliteit. Het Amerikaanse schip
Point Barrow zag het eerste wrakstuk
ken en kort daarop drie lijken in een
reddingboot. De mannen waren van de
kou omgekomen. Kort daarop meldden
andere sohepen van de vondst van nog
twee dode opvarenden. Toen de avond
viel werd het zoeken gestaakt. Ook de
vliegtuigen die hadden meegeholpen de
Titan te lokaliseren moesten naar hun
basis terugkeren.
Verwacht werd dat de schepen die op
de plaats van het ongeluk zijn gebleven
om bij daglicht het zoeken te hervatten,
last zullen krijgen van de steeds meer
aanwakkerende storm in dat gebied.
De lUst van epvarenden van de Titan
luidt: kapitein H. M. Moorlach uit Een
rum (29 jaar), eerste atuurman U. K.
Woudstra uit Dobkum (leeftijd onbe
kend). eerate machinist J. van Dijken
Groningen (46., jaar), tweede machi
nist H. J. Altena uit Oldanzaai (21 jaar)
kok A. A. Elbertae uit Utrecht (34 Jaar)
matroos J, M. G, Urban uit Amerongen
(19 Jaar), matroos B. KooUtra uit Stien»
(21 Jaar), matroos O. G, G. Schoonbeek
uit Ter Apei (21 jaar) en Ilchtmatrooa
L. J. Ammerlaan uit Den Haag (16 jaar).
Drie jonge zeelieden (hebben de ramp
ontlopen. Machinist T. Bloos (22)
stapte in Gent van boord in verband
met zijn huwelijk, dat vorige maand
was uitgesteld. Verder was in Gent
stuurman U. Rozema (eveneens 22)
In verband met zijn kapiitoinsexamen.
naar huis gegaan. De derde die het
schip in België had verlaten, was
lichtmatroos H. A. Zwanenburg (16).
Vroege lente 1
Reigers keren nu
reeds terug
Gistermiddag z(jn op de reigarkc -nis
op hoeve „De Punt" t« Zaamalag in
Zeeuws-Vlaanderen zes blauwe reigers
weergekeerd van hun verblijf aan de
Weatafrlkaanae kust, Normaal komen
deze vogels eerst omstreeks half februari
terug. Zeeuwsvlaamse vogeldeskundigen
zien daarin tekenen van een vroege lente.
Zaterdag trad de heer FPhilips,
van ir. F, Philips, president van de
Raad van Bestuur van de N-V. Philips,
in het huwelijk met mejuffrouw Chris-
Van de Amsterdamse keuringsdienst
van waren hebben zeventien keurmees
ters in 1963 94.000 Inspecties verricht
en 26.550 monsters getrokken, die in
het laboratorium getoetst werden op
hun deugdelijkheid. Naar aanleiding
hiervan zijn 1300 waarschuwingen ver
zonden en ruim 700 processen-verbaal
opgemaakt.
Een produkt, dat in grote hoeveeTïeden
werd afgekeurd, is tomatenpuree. Ruim
een kwart miljoen blikjes, alle van Ita.
liaanse makelij, verdwenen in 1963 onder
toezicht van een keurmeester in enkele
bouwputten in een van de tuinsteden van
Amsterdam, De meeste partijen waren
overjarig, terwijl de blikjes bovendien
een slecht afgewerkte soldcernaad had
den. Daardoor was het gehalte aan giftig
lood te hoog geworden.
Evenals in vorige jaren werd ook in
1963 een onderzoek gedaan naar de mate,
waarin ons voedsel radioactief besmet is,
De Indonesische regering heeft de
onlangs door de communistische ar
beiders overgenomen Britse bedrij
ven onder haar beheer gesteld. Dit
wordt beschouwd als een overwin
ning der communisten, aangezien de
regering tevoren op het standpunt
stond dat deze ondernemingen moes
ten worden teruggegeven.
De minister van buitenlandse zaken
van Thailand, Thanat Rhoman, die als
bemiddelaar in het geschil om Maleisië
optreedt, is te Koeala Loempoer aange
komen met een boodschap van zijn Indo
nesische ambtgenoot, Soebandrio. HU
zelde. dat de conferentie van ministers
van buitenlandse zaken van Maleisië. In
donesië en de Philippijnen woensdag te
Bangkok zal beginnen. Hij zeide dat de
conferentie niet aan een tijdsgrens ge-
bonden was.
Van geaegdhebbende zfjde te New
Vork wordt vernomen, dat secretaris
generaal Oe Thant van de Verenigde Na
ties wacht op een verzoek van de drie
landen om een onsüdlge toezichthouder
op de uitvoering van de wapenstilstand
te benoemen. De drie landen zouden
wensen dat Thailand belast sou worden
met het toezieht.
Opnieuw heeft een Indonesisch vlieg,
tuig vlugschriften uitgeworpen boven
Noord-Borneo en het toestel heeft zater
dagochtend zelfs laag boven Koetsjing,
de hoofdstad van Sera wak gescheerd.
Het was een Hercules-transportvliegtuig
van Amerikaanse makelij. De pamfletten
zUn ondertekend door Soekarno en ge
lasten de guerrilla's in hun stellinr te
blijven en te schieten als de Britten het
bestand schenden.
De Maleisische minister van verdedi
ging, Toenkoe Abdoel Razak, heeft be
kend gemaakt dat de luchtmacht dit jaar
zal worden uitgebreid met straalvlieg
tuigen en de Vloot wordt versterkt tot
21 schepen.
Hoewel de kernwapenproeven al sinds
medio 1962 gestaakt zijn, bleek in 1963 de
algemene besmettingsgraad nog niet te
verminderen. Blijkens de voorlopige ge
gevens bedroeg de gemiddelde strontlum-
90-opname per hoofd van de bevolking
in 1963 engev. ir 40 picocurie per dag
(een dagelijkse opname van 300 picocurie
wordt nog juist aanvaardbaar geacht).
Een speelgoeduitrusting bedoeld om de
jeugd ..spelenderwijs" begrip voor radio-
tine Bosschaart, dochter van de direc
teur van de N.V. in India. Om kwart
over elf vond de huwelijksbevestiging
plaats op het gemeentehuis in Eind
hoven. waarna de kerkelijke plechtig
heid volgde in de Agnus Dei-kerk te
Aalst-Waalre. Het jonge paar zal zich
vestigen in Leiden aan het Stations
plein. De heer Philips studeert rechten.
De foto toont het bruidspaar bij het
verlaten van het gemeentehuis. Achter
bruidspaar, links mej. Maria Philips,
daarnaast mej. H. Hennus uit Hilver
sum. daarachter rechts de heer J. H.
Meerdink, studievriend uit Leiden
geheel links de heer G. v. d. Sanden,
studievriend uit Eindhoven.
Tijdelijke opklaringen
fEN storing, die vanmorgen bij
Schotland was gelegenkoerst in
de richting van N oord-N oorwegen. Om
deze storing heen dringt morgen
oceaanlucht, afkomstig van hogere
breedten ons land binnen hetgeen
enige daling van temperatuur zal ver
oorzaken. Het front, dat deze minde?
zachte oceaanlucht begrenst, zal tijde
lijk wat regen brengen waarna morgen
weer tijdelijke opklaringen voorko
men. Randstoringen in de naar west
tot noordwest gedraaide luchtstroming
kunnen echter aanleiding geven tot
enkele plaatselijke buien-
Zon en maan
Dinsdag 4 februari: zon op 8.17 onder
17-31maan op 00.05, onder 11.13.
5 febr. laatste kwartier.
HOOGWATER SCHEVENÏNGEN
4 februari: 7.25 v.m.; 19.41 n.m.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
D Helder rh. bew.
Zd.-Ltmb.
Helsinki
Stockh.
Zürlch
Genéve
Wenen
binsbr-Jik
winds UI 15
ono 3 16
windstil
radium In was verwerkt.
Consumentenbond
zélf duurder
De Nederlandse consumentenbond
heeft in de eerste 24 dagen van januari
4000 nieuwe lede* kunnen, inschrijven.
Het ledental vairideze in 1953 opgerichte
bond t, dMrdcor tot 53.000 gestegen, In. >«d »W de Helm-
tu»en ie de bond ertoe over,enen de
contributie 1964 belangrijk te verhogen
(van ƒ6,— tot-/ 10. minimum). De leden,
die deze hogere bijdrage niet kunnen op
brengen, kunnen het oude tarief blijven
betalen, De directeur van de bond, de
heer B, Buitendijk, deelde over de prijs
verhoging door zijn organisatie, die
steeds tegen prijsverhogingen te velde
•rekt, mede. dat deze noodzakelijk was
reworden wegens het aantrekken van
jersoneel met een volledige taak en de
uitbreiding van het orgaan De Consu
menten gida.
Journalistenfederatie
aanvaardt nieuwe
c.a.o. voor 1964
De drie kringraden van de Federatie
van Nederlandse journalisten hebben de
C.A.O.-dagbladjournalisten 1964 zater-
dag aanvaard.
De kringraden hebben een motie aan
genomen, waarin teleurstelling wordt
uitgesproken over het niveau van de
nieuwe salarisschalen. Tevens is de wens
geuit bij de eerstvolgende onderhandelin
gen bijzonder* aandacht te besteden aan
de laagst gesalarieerden.
tie die er tussen is gevallen. In 1921
is hij geboren, in 1948 is hij overleden,
amper 27 jaar. Van deze 2 jaren is
hij er zes soldaat geweest, twee in een
Russisch krijgsgevangenenkamp en
in een sanatorium waar hij is overle
den aan een longziekte opgedaan
tiet front
.Toen hij in '47 terugkwam schreef
hij zijn „Draussen vor der Tuf", waarin
kehrer" beschreef, de soldaten, die
een verloren oorlog terugkwamen in een
Duitsland, waar zU hun huls wegge
bombardeerd vonden, hun kinderen
verwanten omgekomen, bij hun vrc
een ander in bed
Zij waren volop „Draussen" terecht
gekomen: natuurlijk zo verging het niet
allen. Er waren er ook die er nog goed
vanafkwamen. Maar Borchert zelf Is
wel „Draussen" geraakt HUzelf is de
tragische illustratie van zijn eigen
sukt
In '47 trok zi)n stuk wel even de
aandacht Er was in Duitsland nog
weinig, dat dat wat er aan nieuw was
wel de aandacht trok. Maar het was
niet meer dan een ndagsvlieg. Toen
Wolfgang Liebenciner in 1949 zijn film
„Liebo'47" naar Borcherts toneelstuk
maakte, had het Duitse publiek er geen
interesse meer voor. Men wilde die
nare oorlog zo gauw mogelijk vergeten
en de internationale politiek gaf hier
toe een enorm gunstige kans.
Door Stalins drijven was de wereld
in een Oost- en een Westblok geraakt
en Duitsland had het „geluk" juist op
de grens van beide blokken te liggen.
Iedere politicus buit zo iets uit;
geen der Alte dan ook deed. De oude
vijandschappen werden bebraven. Stalin
papte aan met de Oostduitse commu
nisten en op zijn voorbeeld ging het
Westen met West-Duitsland in
68
„Toch zit het me niet prettig," zei mevrouw
Reindersma met een rimpel tu?sen haar ogen.
„Het is zo'n lief kind. Wie weet, hoe kwets
baar ze is na die affaire met thuis.
„Nu zijn we dus allebei bezorgd," constateer
de Reindersma met iets van geamuseerdheid.
„Ik ben het, omdat ik me verantwoordelijk
voel voor die hele Amsterdam-kwestie. En ju?
Zie je er soms toch nog eens een schoondoch-
tertje in?"
Hij had gehoopt haar op te monteren, maar
hij zag haar blik terugwijken. „Ik heb 't me-
zelf nooit toegestaan om aan schoondochtertjes
te denken, tot dusver," zei ze triest. „Het leek
soms, of. of het nooit zou slijten. Maar.
ze keek op met iets van verbazing in haar
stem".. nu ik er over dóórdenk, merk ik dat
ik het vreselijk leuk zou vinden Ja, juist zij,
hoorl"
„O, lieverd", proestte ze dan plotseling, „stel
dat het echt wat wordt. Dat Joost ons niet
perplex komt zetten met het een of andere
exotische model!! Ja. want bij die weet je
nooit, wat hij voor invallen heeft Als die
idioot nu maar eens tot zaken kwam voeg
de ze er geprikkeld aan toe.
Reindersma verborg een glimlach. „Laten we
ons nog niet te veel illussies maken", waar
schuwde hij. „Daarstraks waren we het erover
eens, dat Joost wel harder zou lopen, als het
werkelijk wat was Laten we ons nu even
bepalen tot Lily als vriendinnetje-zonder-meer.
Luister eens „Hij stond op en kwam achter
haar stoel staan. „Zo dadelijk, tegen het eten,
bel ik Van Balen op. Ik voel me toch verant
woordelijk. Dan maak ik meteen een defini
tieve afspraak wanneer ze terugkomt Want je
hebt gelijk, dat zo'n meisje in een kwetsbare
periode niet al te lang bij onevenwichtige figu
ren moet zitten dat knoeit haar vertrou
wen
„Vind je Cisca dan zó onevenwichtig?" vroeg
mevrouw Reindersma verzachtend. Hij ging op
de leuning van naar stoel zitten. „Liefste", zei
hij met zijn lippen tegen haar haar, „ik ben
natuurlijk verwend, want ik heb joutegen
jou steekt iedereen af En ik dank je. dat
je bent zoals je bent, en dat je zóveel lef
hebt, dat je begonnen bent een trui voor me te
breien.
„O, mag het soms?" vroeg ze kwasi lucht
hartig. „Ik ben anders altijd een troela in het
breien geweest. Als ik een goeie huisvrouw
was, hadden jullie, nooit anders dan zelfgebrei
de spullen aangehad!"
Zijn gezicht ontspande zich. „Dat zou mij
weer teveel van het goede zijn geweest. Vrou
wen, die eeuwig zitten te breien, hebben zoiets
stekeligs..Nu heb je je handen tenminste nog
eens vrlj.'l"
Ze kneep haar ogen tot spleetjes en keek
schuin naar hem op. „Daar zou ik heel wat op
kunnen zeggen ,T zei ze.
Als antwoord nam hij haar in zijn armen. De
passie maakte haar week. ze moest moeite
doen om haar radeloosheid niet de overhand te
laten krijgen over de tederheid. Ze klemde zich
heftig aan hem vast, tot zijn eigen rust-van het-
ogenblik in haór overvloeide.
„Ik ben toch dankbaar, Hilde," fluisterde hij
hees. „Peet wordt al zo groot, en Joost wordt
eindelijk eens een man
Ze bleven lange tijd dicht tegen elkaar aan
geleund, in een zachte, weemoedige tederheid
voor elkaar. De klok prikte kleine gaatjes in de
stilte.
Toen klonken er voetstappen op de trap,
vreemde onregelmatige voetstappen. Ze gingen
tegelijkertijd rechtopzitten en keken elkaar aan.
Het volgend ogenblik ging de deur open en
Joost stond op de drempel. Hij hield zijn rode
zakdoek tegen zijn hoofd en voor het overige
was er nog heel wat meer rood aan zijn ver
schijning.
„Ik duvelde van die gammele trapleer af,"
zei hij meer kwaad dan geschokt. „Geef me
es een pleister, vader, ook al hebt u vakantie."
Hij zuchtte en deed een stap voorwaarts om
steun te zoeken op de dichtsbijzijnde stoel. Toen
zakte hij geluidloos door zijn knieën.
„Als je nog eens wat weet", was het eerste
dat Joost hoorde zeggen, toen hij zijn ogen
weer opendeed.
„En dat in je vakantie", voegde zijn moe
der er verwijtend aan toe.
Joost wilde iets snedigs terugzeggen, maar
hij had het zo druk met de donkere golven en
de ingewikkelde dingen, die voor zijn ogen
en weer vloeiden, dat hij niets kon beder
„Wat is het hier koud", zei hij toen maar.
„Ja, dat kan wel", zei zijn vader terloops.
„Misschien is het een goed idee om naar bed
te gaan. Er zit nogal een behoorlijke jaap
je hoofd".
Joost probeerde overeind te komen. „Niks te
bed", zei hij zo beslist als zijn duizeligheid
dat toeliet". Wat ik nodig heb, is een goed glas
port -of zo. En een hij zocht moeizaam in
zijn brein naar woorden, die de ongerustheid
uit de ogen van zijn ouders kon doen verdwij
nen" en een toegewijd stel ouders...
Hij deed zijn ogen even dicht en merkte
vaag, dat zijn moeder de kamer uitging. Even
later kwam ze samen met Mijntje terug.
..Eerst maar op de bank voor een uurtje",
besliste dokter Reindersma.
„Kijken, of het goedgaat".
Joost vocht tegen het gevoel van onwelzijn,
dat door zijn lichaam trok. „Geen getil door
vaders", weerde hij af, toen zijn vader aanwij
zingen begon te geven hoe Joost opgetild moest
worden. „U bent een reuze arts, maar een on
gelukkig soort sjouwerman
„Schooier", zei zijn vader, niaar Joost hoorde
de acceptatie in zijn stem. Mijntje bracht ver
der uitkomst door nuchter op te merken:
„Waarom roept u de jonge dokter niet? Hij is
net thuisgekomen".
„Haal jü hem dan even", voegde mevrouw
Reindersma haar man toe. Dokter Reindersma
verdween gewillig naar de spreekkamer, waar
de waarnemer net was aangekomen en nu
aantekeningen zat te maken.
Even later was Joost op de bank in de huis
kamer geïnstalleerd en zaten zijn vader en
Van der Velde hun best te doen op de wond
i zijn hoofd.
(Wordt vervolgd)
Een nieuw soort „Ja-sager" kwam
aan beide kanten boven drljven.on Bor
chert en allen die die oorlog maar niet
konden vergeten kwamen Draussen te
recht. Bovendien zijn stuk was toneel
technisch niet zo sterk en zo kon het
„officieel" niet meer bestaat In het
dikke kanjer van een bock Wester-
manns' „Welttheater" wordt hü niet
eens genoemd.
In Knaurs „Buch vonj Film", waar
alles in staat wordt „LiébëV met
f) »#e)Ue afgedaan, in. adqm
genoemd met allerlei onbenullige film
pjes door Liebeneiner geregisseerd.
Borchert zelf is volop „Draussen vgr
der Tür" terechtgekomen. Het is hem
gegaan, zoals hij in zUn stuk de we
reld had getekend: de wereld gaat over
tot de orde van de dag en vergeet
degenen die onder de Djaggernautwa-
gen van de oorlog terecht gekomen
zijn.
Wie uit deze hel terug is gekeerd
moet zich ..aanpassen" aan de zich
„vernieuwende" burgermaatschappij.
Doet hU dit niet blijft hij denken aan
de doden, vooral blijft hij denken aan
hen die door zijn „verantwoordelijk
heid" gedood zijn, dan komt hij Draus
sen terecht Neen, hij moet eerst een
„ander mens" worden wil hij kunnen
meedoen. Dat wil zeggen onder „ander
mens" wordt verstaan: zich wassen,
netjes zijn haar kammen en weer een
goed pak aantrekken, niet meer praten
over het nare verleden. Voldoet hij aan
deze voorwaarden, dan gaan de deuren
voor hem open. Misschien dat dan
vroeg of laat weer een kerstgans op
hem ligt te wachten.
Geen weg terug
En nu bijna twintig jaar later heeft
das Westdeutsche Tourneetheater Rcm-
scheid Borcherts „Draussen vor der
Tür" naar Nederland gebracht speciaal
>or de middelbare schooljeugd.
Zaterfagavond ging de eerste opvoe
ring in het Le V.C.L. Het werd zowel
vóór als achter het voetlicht een de
monstratie hoever deze oorlog al weer
achter ons ligt De jeugd in de zaal
reageerde merkwaardig. Er werd veel
te onpas gelachen. Voor die jongens en
meisjes is deze oorlog ook al zo lang
geleden. En wat een Duitser over deze
oorlog te zeggen heeft kunnen zij hele
maal niet begrijpen. Dat was to<}h
'tun" oorlog. nou dan!
Maar die Duitsers achter het voet
licht waren niet veel beter. Zoals ge
zegd: het stuk is toneel-technisch niet
best. Wat losse cabaretachtige
sketches, half moraliteit half realisme.
Maar Borchert heeft iets te zeggen.
De doorsnee-Duitser van nu is evenwél
'st meer in staat die boodschap van
intig jaar geleden adequaat over te
brengen.
- s sindsdien zoveel veranderd. Ze-
ien sprak zijn tekst ordentelijk,
men was de Duitser anno'47 niet
Hoofdrolspeler Hans Georg DrS-
ger had zeker wel de gehele habitus
van Heimkehrer Beckmann, maar zo'n
meisje als Doris Dauvert, met modie
„leren" plastic-jas, keurig gefrisseerde
haren en welverzorgd in haar machi-
naal-gebreide truitje was het lieve
Duitse^ meisje uit de „betere" kringen
anno '64 ze moest echter zijn een
ie uit wanhoop op de terug
keer van haar vermiste man. haar lief-
ril schenken aan een andere arme
stakkerd.
Na Liebeneiners „Liebe'47" meende
ik door deze opvoering opnieuw gecon
fronteerd te zullen worden met het ver
slagen Duitsland '47; ik kreeg echter
te zien hoe Duitsers '64 niet meer in
bleken te zijn de weg terug te
gaan.
Het Wirtschaftwunder heeft voorgoed
het verleden weggevaagd en Wolfgang
Borchert is echt „Draussen" geraakt
Zelfs de goed willenden zün niet meer
in staat hem een legitieme plaat* in
hun midden terug te geven.
Ev. Gtoie
