1 Nieuwe Leidse Courant
Geslaagde coup in
Zuid-Vietnam
Irenes geheim
goed bewaard
Auto tegen
trailer: drie
slachtoffers
„a^Weer prijzen aan
banden gelegd
YS-vliegtuig door
Rus neergehaald
Loonbeleid een wassen neus en
prijspolitiek willekeurig?
de
NU PRO-AMERIKAANS BEWIND
pst
Melk. drankentarieven
Bijna acht maanden verswegen
Directe verklaring uit Moskou:
Tussenkomst
Oost-Duitsers
voorkomen
DC-7 van KLM
beschadigd
Commentaren
VOORZITTER CHR. MIDDENSTANDSBOND:
Donderdag 30 januari 1964, 44*te jaargang
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
PROF. ANDRIESSEN
.ingrijpen.
In Saigon, de hoofdstad van Zuid-Vietnam, heerst grote verwarring. Pa
rachutisten en tanks hebben vanochtend de stad bezet. Zonder bloedver
gieten werd het militaire bewind aan de kant gezet, dat sinds de val van
president Ngo Dinh Diem in november aan de macht was. Deze staatsgreep,
die hoogstens een uur in beslag nam, stond onder leiding van de 38-jarige
generaal Nguyen Khanh, die als zeer pro-Amerikaans wordt beschouwd en
sterk gekant is tegen de suggestie van generaal De Gaulle, van Noord- en
Zuid-Vietnam een neutrale staat te maken.
De verwarring, die thans in Saigon
bestaat, werd veroorzaakt door het ge
rucht dat met een snelle tegencoup
het resullaat van de staatsgreep on
gedaan werd gemaakt. Generaal
Khanh, de commandant van de in de
noordelijke (aan communistisch Noord-
Vietnam grenzende) provincies gele
gerde eerste legergroep, kwam enkele
dagen geleden voor besprekingen naar
Saigon en bleef daar om in alle
stilte overigens de leiding van de
staatsgreep op zich te nemen.
hten i Minister Andriessen heeft zich ge-
1 en noodzaakt gezien opnieuw op te tre-
den tegen prijsverhogingen, die in
strijd zijn met de gedragsregels. De
prijsmaatregelen, die hij vandaag in
de Staatscourant heeft afgekondigd,
"fe#lf|Jiebben betrekking op vloerbedek
king; lakens, slopen en tafellinnen;
frisdranken; patates frites en andere
kleine eetwaren en glazenwassers
werkzaamheden. Voorts is de prijs-
stop voor melk en melkprodukten
uitgebreid.
In verscheidene sectoren van het be
drijfsleven heeft overleg ertoe geleid,
dat prijsverhogingen werden terugge
bracht tot een aanvaardbaar niveau.
Besprekingen op het departement leid
den ertoe, dat in een aantal andere ge
vallen voorgenomen prijsverhogingen
niet of in mindere mate tot stand zijn
gekomen.
Zo zal de tariefsverhoging van 20 pet,
waartoe de Amsterdamse specialisten
vereniging haar leden had geadviseerd,
niet doorgaan. Men zal zich beperken tot
verhoging van de minimumtarieven met
vijf procent methandhaving van het
maximumtarief. Per 1 juli kan dan als
nog een tariefsverhoging van vijf procent
worden toegepast
Teneinde een prijzehbeschikking te
voorkomen, hebben de organisaties van
autorijschoolhouders zich verbonden on
middellijk maatregelen te treffen, opdat
de hier en daar te sterk verhoogde ta
rieven worden teruggebracht tot het nl-
van 1 oktober 1963. vermeerderd
met drie procent.
De prijsverhoging van natuurazijn
met vijf cent per fles is teruggebracht
tot drie cent per fles.
Het ministerie van economische zaken
beklemtoond, nogmaals dat vele andere
prijsverhogingen conform de regels ge
schiedden; dat de controle onverminderd
voortduurt; dat prüsbewustheid bij de
consument belangrijk is en ook inder
daad groeit
Het verloop van de geldmarge van de
handelaren in textiel vloerbedekking ls
onverenigbaar met de spelregels. Daarom
is een beschikking afgekondigd, die voor
schrijft dat de geldmarges niet meer dan
vijf procent mogen liggen boven het ni
veau van 1 mei 1963.
Ook voor tafellinnen, beddelakens en
slopen is een margebeschikking afge
kondigd. De geldmarges mogen niet meer
dan vijf procent liggen boven die van
1 oktober 1963.
Voor frisdranken waren de prijsverho
gingen te groot.
Toegestane prijsverhogingen zijn, ver
geleken met de prijs van 1 december
j.L: cola 1 cent (kleine-en middelgrote
flessen) of 2 cent (gezlnsflessen)si
naasappel-, vruchtenllmonades resp. 2,
3 en 4 ct .;tonics 2 en 4 ct; up-dranken
2 en 4 ct. De maximale prijzen zijn:
cola 24, 28 en 64 cent. sinaasappel
vruchtenlimonades 28, 32 en 61 cent,
tonics 25 en 65 cent, up-dranken 26 en
69 cent, dus al naar gelang de grootte
van de fles.
De prijs van patates prites per mini
maal 300 gram mag hoogstens 25 cent zijn.
Voor de andere kleine eetwaren, voor zo-
verkocht in automaten, kramen,
snackbars, broodjeswinkels e.d.. mogen de
prijzen niet hoger zün dan op 1 juli 1963,
gehaktballen vermeerderd met 5 ct
per stuk.
Vele glazenwassers zijn te duur geble
ken. De tarieven mogen niet. hoger lig
gen dan 5 pet. boven die van 1 oktober
In
een
oogopslag
CNV: poging tot loonbeheer-
sing een illusieen lonen
15 pet omhoog pag. 2.
Verontrusting over te dure
begrafenissen pag. 2.
De Gaulle zit op Europese
rozen pag. 5.
Kanonneerboten vuren op
Formosa pag 5.
Zendelinge aan de dood ont
snapt pag. 5.
Kamer: verontrusting over
de Drankwet pag. 13.
Eerst huizen, dan Staten
zaal? pag. 6.
Verrassingen in Parijs
pag. 13.
Olympische Spelen: reeds
gouden plakken pag. 9.
Tijdens zijn verblijf in de hoofdstad
zou hij contact hebben opgenomen met
topfiguren uit de militaire junta. Eni
gen van hen zou hij van pro-Franse
gevoelens hebben beschuldigd en var
het voeren van geheime onderhande
lingen om Zuidvietnam te neutralise
ren. Reuter en AFP melden, dat ge
arresteerd werden: het hoofd vai
junta, generaal Doeang Van Minh, die
als staatshoofd fungeerde, generaal
Tran Van Don. die als minister
defensie optrad en generaal Ton That
Dinh, de machtige minister van bin
nenlandse zaken-
Khanh zou zich echter bereid hebben
verklaard, generaal Van Minh als hoofd
van een militaire regering te aanvaar
den, als hij het neutralisme zou ver
werpen als oplossing voor de moeilijk
heden van Zuid-Vietnam. Volgens eer
bericht van Ass.-Press bevond generaal
Van Minh zich tegen het middaguur
(plaatselijke tijd) in zün residentie. Aan
genomen werd. dat hij tenminste nog ir
naam aan de macht was. Van Khanh
zelf is bekend, dat hij wijlen president
Diem drie jaar geleden geholpen heeft,
een staatsgreep te verijdelen. De sai
zweerders van vandaag zouden in
vember al van plan zijn geweest, toe te
slaan. Hun plan werd echter achterhaald
door de staatsgreep die geleid werd door
generaals, die nog onder invloed van hun
Franse opvoeding stonden.
Amerikanen
Volgens welingelichte zegslieden werd
de Amerikaanse ambassadeur Henry
Cabot Lodge vannacht op de hoogte ge
bracht van de komende staatsgreep.
Lodge stuurde een dringende boodschap
generaal Paul D. Harkins. comj
dant van de Amerikaanse strijdkrachten
Zuid-Vietnam om van 'n bivakoefening
terug te keren. De radio van de Ameri
kaanse strijdkrachten raadde de Ameri
kanen herhaaldelijk aan thuis te blijven.
Alle scholen voor Amerikaanse kinderen
zijn gesloten. Ook is een grote actie, die
vandaag tegen zonsopgang tegen de rode
rebellen zou worden ingezet, afgelast.
Amerikaanse militaire leiders menen, dal
de communisten opnieuw voordeel uit dt
verwarring zullen trekken. In Washing
ton maakt men zich bezorgd over de
jongste ontwikkelingen.
Welingelichte kringen achten het v.
schijnlijk, dat Tran Van Ly, tijdens het
Franse bewind over Indo-China gouver-
van Centraal-Vietnam, de nieuwe
premier zal worden. Hij wondt als zeei
pro-Ameriakans beschouwd.
Melkprodukten
De werking van de prijzenbeschikking
>or melk en melkprodukten is uitge
breid. Zij geldt hoofdzakelijk voor West-
Nederland, o.m. voor heel Zuid-Holland
behalve Goeree-Overflakkee. Deze be
schikking komt in de plaats van de prij-
zenbeschikking karnemelk en melkpro
dukten.
t is in West-Nederland verboden
melk of de hieronder genoemde melkpro
dukten in flessen of los aan particulieren
te verkopen tegen een hogere dan de na
volgende prijs:
Gepasteuriseerde melk: 47 cent per liter
los, 53 cent per liter ln fles. 29 cent halve
literfles; gesteriliseerde melk 56 cent per
literfles, karnemelk 34 cent per liter los.
40 cent literfles, 22 cent halve literfles;
gortpap 49 ct, havermoutpap 64 ct., bloem
pap 49 ct., rijstpap 67 ct., alles per liter
fles; melkyoghnrt 63 cent per literfles, 34
cent de halve liter; ondermelkyoghurt 26
cent per balve liter; vanillevla 85 cent pe»
liter, 45 cent per halve liter; chocoladevla
49 cent per halve liter.
Voor Friesland. Gelderland en Over
ijssel zijn eveneens beschikkingen afge
komen.
Vrouw in brand
geraakt: later
overleden
De in Rotterdam alleen wonende 60-
jarige vrouw A. J. Hartog-putters is
gisteren overdekt met brandwonden
door buren in haar woning aangetrof
fen. Zij is in levensgevaarlijke toestand
naar het Zuiderziekenhuis gebracht
daar overleden.
Het onderzoek van de politie heeft
uitgewezen dat de vrouw haar man
is opgenomen in een rusthuis, zodat zij
alleen thuis is zich in de woonkamer
voor de brandende haard wilde we
Zij is daarbij te dicht bij het vuu:
men zodat haarkleren in brand ge:
ten. Zij slaagde er niet in het vui
doven en kroop, brandend als een fakkel
naar de keuken. Hier is zij in elkaar
gezakt. Pas een uur later roken buren
brandlucht. Zij drongen de woning
de vrouw binnen en vonden haar o
dekt met brandwonden. Haar kleding
was totaal verbrand.
Vrijstellingsregeling
luister- en kijkgeld
wordt herzien
In verband met de algemene stijging
van lonen en prijzen en sociale uitkerin
gen zullen de inkomensgrenzen waarbin
nen nog luister, en/of kijkgeld moet wor
den betaald gerekend van 1 januari van
dit jaar worden verhoogd. Over de hoogte
der bedragen is thans nog overleg
gaande. Mevr. Schouwenaar-Franssen.
minister van o.k. en w. ad interim, deelt
dit mee in antwoord op schriftelijke
gen van het Tweede Kamerlid Vermooten
fP.v.d.A.). Zij spreekt hierbij mede
mens haar collega's van financiën en
verkeer en waterstaat
Er is ook overleg gaande over de vraag
of de vrijstellingsnormen eveneens
passelijk dienen te zijn voor anderen dan
„invaliden en chronisch zieken".
„Stsntvastigh is gheblev
0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05
Ongeveer dezelfde
temperatuur
Wisselend bewolkt met plaatselük en
kele buien. Aanvankelük harde lot
krachtige, later krachtige tot matig#
westelijke wind. Weinig verandering ia
temperatuur.
(Zie ook pag. 7)
bezorging 18.00—19.00
Reeds in juni 1963 is prinses Irene
door kardinaal Alfrink, de aartsbis
schop van het diocees waarin zij woont,
in de Rooms-Katholieke Kerk opgeno
men. Zoals gisteren nog gemeld werd,
heeft de particulier secretaris van
koningin Juliana officieel meegedeeld,
dat de Koningin en prins Bernhard ge
heel staan achter de vrijheid van keuze
voor hun kinderen en dus de keuze
mist, is inderdaad door de Russen
laag gehaald. De Russen zeggen niet
zoveel woorden dat de lesstraal
jager is neergeschoten, alleen dat een
Russisch jachtvliegtuig „de maatrege
len" moest nemen op grond van d<
instructies voor de verdediging tegen
luchtaanvallen.
De drie inzittenden, officieren, ve
teranen uit de Korea-oorlog, zijn
het leven gekomen. De Sowjetunie
de V.S. hebben bii elkaar geprotes
teerd. Het Amerikaanse protest
door de Russen niet aanvaard. Volgens
een Amerikaanse woordvoerder is het
toestel waarschijnlijk tengevolge vau
een navigatiefout boven communis
tisch gebied geraakt
in Washington was men zeer veront
waardigd over het feit. dat de Russen,
zoals elke deskundige onmiddeliük
had kunnen zien. niet gezien hebben dat
de T-39 Sabreliner een oefenvliegtuig of
althans een niet-strüdend toestel w:
De Russen hebben het incident
uitvoerig omschreven, ook al een onge-
bruikelüke zaak. Men leidt hieruit af
dat Moskou de zaak regelrecht met
Amerikanen wil regelen zonder inscha
keling van Oostduitse leiders, die ove
rigens ook geprotesteerd hebben. Korm-
jenko, plaatsvervangend chef van de
Russische diplomatieke missie in Wash
ington. heeft verklaard: „Wü hebben alle
reden om aan te nemen dat dit geen
vergissing was." Hij wilde geen antwoord
geven op de vraag of het toestel was
neergeschoten. Het kwam neer op 200
kilometer ten noordoosten van Wiesba
den. Amerikaanse militairen uit Berlijn
zijn niet bü het wrak toegelaten. Zij
moesten op 150 meter afstand blüven.
In de Russische protestnota wordt de
gehele verantwoordelijkheid op Amerika
geschoven. In de nota wordt verder ge-
Bij gelegenheid van de 26ste ver
jaardag van onze Kroonprinses
morgen, 31 januari deze re
cente, zonnige foto van Max Koot.
zegd, tot het toestel op achtduizend me
ter hoekte met een snelheid van 800 ki
lometer in oostelüke richting vloog,
waarbij het tot 90 kilometer boven Oost
duits gebied doordrong. Opgevangen door
een Russische jager sloeg het geen acht
op de gebruikelijke seinen, aldus de nota.
De piloot sloeg zelfs geen acht op waar
schuwingsschoten. Daarna bleef de Rus
sen niets anders over dan het toestel
omlaag halen. Minister Rusk noemde het
incident „een schokkende en zinloze
daad". Dit soort dingen mag niet gebeu
ren. aldus Rusk.
Het is het eerste Amerikaanse toestel
dat boven Oost-Duitsland is neergescho
ten na de oorlog. De drie inzittenden wa
ren luitenant-kolonel Hannaford, en de
kapiteins Millard en Lorraine. Zij waren
alle drie gehuwd en dragers van mili
taire onderscheidingen voor hun vlieg
prestaties in de Koreaanse oorlog. Hun
lijken zün in het wrak, dat in de omge
ving van Erfurt neerkwam, aangetroffen.
De Amerikaanse opperbevelhebber in
Europa, generaal Freeman, heeft de com
mandant van de Russische troepen in
Oost-Duitsland telegrafisch om inlichtin
gen gevraagd.
van hun dochter Irene volledig respec
teren.
Het vermoeden is gerechtvaardigd,
dat prinses Irene over haar besluit om
rooms-katholiek te worden, veel heeft
gesproken met haar grootmoeder, prin
ses, Armgard. De moeder van prins
Bernhard is namelijk al enkele jaren
geleden r.k. geworden.
Bijna acht maanden is de verande
ring van geloof goed-bewaard geheim
gebleven. Zelfs de r.k. geestelijken van
Soestdijk werden door het bericht uit
Madrid volkomen verrast. Dat was ook
het geval met de pastoor Van Goor,
met wie prinses Armgard (die op het
kasteel Warmelo in Diepenheim woont)
regelmatig contact heeft. De leden van
de Raad van State waren zelfs gister
middag nog onkundig van het nieuws,
evenals de particuliere secretariaten
van het hof.
Het officiële communique, dat de
Koningin door haar secretariaat liet
uitgeven, werd opgehouden, om het
kabinet te informeren.
Nieuws uit Madrid
Het nieuws over het rooms-katholiek
worden van prinses Irene is door een
Madrileense fotograaf ontdekt. Hü was
de Prinses en haar Spaanse vriendin
Rosario de Andrade gevolgd op hun weg
naar de kerk van San Jeronimo in de
buurt van het Prado-museum in de
Spaanse hoofdstad. Prinses Irene droeg
een zwarte mantilla en had een missaal
bü zich. Zij bleef geruime tüd geknield
in gebed en ontving van de priester de
hostie. De fotograaf was door een der
grootste Spaanse persbureaus naar de
kerk gestuurd, omdat in Madrid al enige
tijd het gerucht circuleerde, dat de Ne
derlandse prinses tot het rooms-katholie-
ke geloof was overgegaan.
Overigens was het geheim büzonder
goed bewaard, want alleen de Neder
landse ambassadeur in Spanje, jhr. Van
Panhuys, die zelf ook rooms-katholiek is.
wsis van dit feit op de hoogte. Verder
wist niemand er op de ambassade iets
Aan de verandering van geloof van
prinses Irene werden in binnen-
buitenland terstond speculaties over
een romance met een Spaanse edelman
vastgeknoopt. Er doken in de Spaanse
pers namen op van mogelijke huwe
lijkskandidaten, maar de heer De Waal,
ambassaderaad in Madrid, verklaarde
met klem, dat het zoeken van enig ver
band tussen de overgang naar het
rooms-katholieke geloof en een even
tuele verloving onzin was.
Op pagina 7 vindt men voorla:
Persstemmen uit binnen- en bui
tenland; Uittreden uit Johanniter-
orde; Méér Oranjes werden rooms-
katholiek; Geen gevolgen voor de
troonopvolging; Reacties van po
litici; Vragen van Kamerlid over
Spaans interview.
Een DC-7 vrachtvliegtuig van de KLM.
de PH-DSE, is gistermorgen op het
vliegveld Gander van New Foundland
vlak na de landing bü het uittaxiën door
een hevige windstoot van de landings
baan afgeraakt, waarbü van een der
vleugels de uitgestoten vleugelklappen
werden beschadigd. Van de uit vijftien
ton broedeieren bestaande lading liep er
volgens de KLM-persdienst geen enkele
ook maar één barst op. Zü waren
stemd voor Duitsland en zouden vandaag
met een ander vliegtuig verder worden
gevlogen.
Geen zeilers op de
drukke routes
Het Tweede-Kamerlid Posthumus
(PvdA) heeft de minister van verkeer
en waterstaat schriftelük gevraagd of
deze voornemens in de toekomst het
zeilen op druk bevaren scheepvaart
routes om veiligheidsreden te verbieden.
De recreatie te water zou door een
dergeüjge maatregel ernstig getroffen
worden.
toe te treden tot de R.K. Kerk,
een besluit waaraan blijkbaar reeds
enige tijd geleden gevolg is gegeven,
is een beslissing geweest in de per
soonlijke sfeer en behoort als zodanig
te worden gerespecteerd.
Niet wegnemen kan dit. dat de stap,
over welker staatkundige consequen
ties nog weinig te zeggen valt, door
wie leeft uit het erfgoed van de re
formatie tegelijk zal worden be
treurd En dit temeer, nu het geldt
een geliefd lid van ons Koninklijk
Huis. dat naar zijn rijke geschiedenis
alsook naar het geloof dat het be
lijdt zozeer met de Hervorming is
verknocht.
Als protestants-christelijk dagblad,
dat zich wenst te richten naar de be
ginselen van de reformatie, willen
ook wij, bij ons respect voor de ge
nomen beslissing, aan deze gevoelens
van leedwezen uitdrukking geven.
Overigens zal iedere overgang naar
de R.K. Kerk. wie het ook geldt,
voor de blijvenden een aansporing
behelzen tot nieuwe bezinning op het
wezen van de Hervorming. Is er in
de kerken van de reformatie werke
lijk een tekort?
Uit de sobere toelichting op het ge
nomen besluit blijkt, dat oecumeni
sche gezindheid mee tot de beslissing
heeft geleid. Naar het gevoelen vau
velen echter drijft men de oecumeni
sche gezindheid wat ver als men de
kerk van de Hervorming vaarwel
zegt In deze gedachtengang zou men
trouwens niet minder een omgekeer
de gedragslijn kunnen verwachten.
Voor velen zal de aanvaarding van
de genomen beslissing niet gemakke
lijker vallen, nu de mededeling daar
van moest komen uit een land waar
aan het protestantisme zijn herinne
ringen en waarmee het vandaag nog
zün ervaringen heeft.
Volharden wij in genegenheid jegens
heel ons Koninklük Huis. In dagen
als deze wordt men zich te klemmen
der bewust, hoe zeer er behoefte be
staat aan toebidding van wijsheid en
kracht als mensen uit zichzelf niet
vermogen te geven.
Een enkel woord nog over het tijd
stip en de wijze waarop de overgang
is bekend geworden. Het moment
van de bekendwording is geruime
tijd gekomen na het gebeuren zelf en
de wijse waarop, draagt alle kenmer
ken, dat er de voorkeur aan ware
gegeven indien de wetenschap ons
ook nu nog was onthouden. Wij ge
voelen geen behoefte, deswege de
betrokkenen ernstig te kapittelen,
maar vreemd blgft het wel. Bevor
derlijk aan toenadering kan het nau
welijks zijn. Het kan integendeel be
vorderlijk zgn aan gevoelens van
argwaan en ertoe strekken dat in hel
vervolg met enig wantrouwen van
bepaalde vormen van berichtgeving
wordt kennis genomen.
Gisteravond is te Hulshorst (gemeente
Ermelo) bü Nunspeet een auto-ongeluk
gebeurd dat aan drie personen het leven
heeft gekost. De slachtoffers zün de heer
G. J. Fün (31) uit Wezep. zün 63-Jarige
schoonmoeder en een schoonzuster uit
Hattum.
De 25-jarige echtgenote van de heer
Fijn is met een zeer ernstig hersenletsel
een ziekenhuis in Zwolle overge
bracht. Twee kinderen van het echtpaar
Fijn, een jongen van tien en een jongen
van drie en nog een andere schoonzuster
zijn in een ziekenhuis in Harderwijk op
genomen. Hun toestand geeft geen aan
leiding tot ernstige zorgen.
De auto van de heer Fün is gister
avond op de Oude Zuiderzeestraatweg
tussen Nunspeet en Hulshorst tegen een
trailer gebotst De chauffeur van de
trailer was bezig deze van een inrit op
de straatweg te manoeuvreren.
Volgens getuigen moet de auto van de
heer Fün een snelheid van 90 tot 100
kilometer hebben gehad.
sociaal-economische
redactie)
LOONBELEID. Zowel dc centrale
werkgevers- als de centrale werkne
mersorganisaties geven er blijk van
niet in staat te zijn de onderschei
dene bedrijfstakken te binden aan de
gemaakte afspraken. Als zü op deze
weg voortgaan, is het voeren van
een gezamenlijk loonbeleid via de
Stichting van de Arbeid een wassen
neus en is het beter de loonvorming
geheel vrij te geven.
PRIJSBELEID. De minister van
economische zaken geeft er blijk van.
een willekeurige politiek te voeren,
waarbij de indruk van een paniek
stemming wordt gewekt en waarbij
hij het gevaar loopt een speelbal te
worden van allerlei belangengroepe
ringen, terwijl het bedrijfsleven zelf
„buiten spel" wondt gezet.
TN DEZE niet mis te verstane be
woordingen maakte de voonzatter
van de Christelijke Middenstandsbond,
de lieer H. de Mooy, op een gisteren
in Rijswijk gehouden persconferentie
zijn visie kenbaar op de recente ont
wikkelingen met betrekking tot het
loon- en prijsbeleid. Zoals bekend
wordt hierover het gesprek tussen de
regering en het georganiseerde be
drijfsleven morgenavond voortgezet,
nadat het beraad van vorige week
vrijdagavond zonder resultaten is ge
bleven.
CVoor vervolg zie pag. 9)
