Amerikaans vliegtuig zoek
I boven Oost-Duitsland
H
*gV
Rusland: vernietig
bommenwerpers
Gelandneergestort of neergeschoten
Autoriteiten zeggen van
niets af te weten
N
h
Zuivere actie
andaag begin van
anti-rookcampagne
Gesprek over Cyprus
nog zonder resultaat
Commentaren
Voorzichtig met
rem op export
Ezelkaravaan naar A dam
met Spaanse sinaasappelen
Woensdag 29 januari 1964, 44ste jaargang
Stijging temperatuur
Matiget ot krachtige wind tussen west
cn zuidwest en verdere stijging van tem
peratuur. Half- tot zwaarbewolkt met
af en toe enige regen of motregen.
(Zie ook pag. 7)
De uiterste zorgvuldigheid
dient hij het voeren van actie
betracht te worden; dan alleen
kan er sprake zijn van zuivere
voorlichting, zo zeide gisteren de
staatssecretaris van sociale za
ken en volksgezondheid, dr. A.
J. H. Bartels bij de start van de
Actie Roken Jeugd 1964, die hij
inderdaad meende zuiver te mo
gen noemen.
Zo gemakkelijk onstaan er hij
vohvsasenen psychologische com
plicaties, indien er onvoorzichtig
wordt voorgelicht. Gaat het de
kant van een sociale dwangme
thode uit, waarbij het erop lijkt
dat iemand die nog wil roken
als a-sociaal buiten de maat
schappij wordt geplaatst dan is
de gezondheidsvoorlichting daar
geenszins mee gediend.
Natuurlijk vormt het sigaret
ten-roken een ernstige bedrei
ging voor de gezondheid en ik
zal de laatste zijn, die een actie
als die onder de jeugd niet van
harte onderstreep. Vooral ech
ter, nu er sprake is van een
doorkruising der voorlichtings
methodiek door een andere ont
wikkeling ik denk aan het
effect dat het jongste Ameri
kaanse rapport heeft teweegge
bracht kan niet genoeg op
uiterst zorgvuldige voorlichting
worden aangedrongen.
Sinds gistermiddag wordt een Sabreliner van de Amerikaanse lucht
macht boven Oost-Duitsland vermist. Hij moet daar zijn geland, neerge
stort of neergeschoten. Zekerheid bestaat daaromtrent nog niet. De Oost-
duitse autoriteiten hebben verklaard, dat zij nergens van weten. Er be
vonden zich drie officieren aan boord van het toestel: een 41-jarige luite
nant-kolonel en twee kapiteins van 34 en 33 jaar. De mogelijkheid, dat zij
overgelopen zijn, zou uitgesloten zijn.
De Amerikaanse autoriteiten in
Duitsland hebben de Russische verte
genwoordiger bij het luchtveiligheids-
centrum in Berlijn gevraagd, of hij iets
weet omtrent het kleine Amerikaanse
militaire straalvliegtuig. De tweemo-
torige Sabreliner (een T-39, die hoofd
zakelijk door vliegers wordt gebruikt
om het voorgeschreven aantal vlieg
uren te hailen) was op een oefenvluebt.
Het is opgestegen in Wiesbaden, waar
de Amerikaanse luchtmacht een hoofd
kwartier heeft. Verondersteld wordt,
dat de piloot de richting is kwijge-
raakt door het uitvallen van de elek
tronische apparatuur. Op de radar
heeft men gezien, dat de machine het
Oostduitse luchtruim binnenvloog.
Voordat dit het geval was, waren po
gingen mislukf om van de grond af
contact te maken. Het vliegtuig ver
dween van het scherm, toen het elf
minuten boven Oostduits grondgebied
had gevlogen.
Amerikaanse waarnemers zagen op de
radarschermen twee puntjes bij de T-39.
Voorbeeld ouders belangrijk
*9
^9
(Van een onzer redacteuren)
Vandaag is, met als steeds weer-
;erend symbool een sigaret met een
trout rood kruis erdoor, de actie
»ken Jeugd 1964 begonnen onder
luspiciën van de Landelijke Organi-
iatie Kankerbestrijding. Het eerst is
lagere schooljeugd en meer in het
ijzonder de vierde klas (de meeste
eginnende rokers schuilen onder
ienjarigen) aan de beurt. Daarna
olgen het voortgezet onderwijs, de
eugd werkzaam in het bedrijfsleven
n ten slotte zal de voorlichtingsac-
ie de militairen bereiken. Een en
nder dank zij de regeringssteun
'oor 1964 ten bedrage van twee ton.
Heden ontvangen alle vlierdeklas
ers der lagere scholen (300.000 in
staal) een tot hun ouders gerichte
waarin onder meer staat te le-
„Tussen hat tiende en elfde jaar
nbstaat er al een rookgewoonte, dat
de vierde klas, dus nu. Denk
chter aan het levensbelang van uw
in ons land sterven negen men-
per dag aan longkanker, aan-
ienlijk meer dus dan in het verkeer,
tt betekent dat honderd vierde klas-
vol gezonde kinderen van nu over
sen aantal jaren aan die ziekte zal
terven. Onder hen zijn slechts 70
riet-rokers en 3000 rokersDe
luders worden vervolgens opgeroepen
In één
oogopslag
Bejaardenzorg over de prijs-
sfcop pag. 2.
Nieuwe vragen over KLM
pag. 2
Nóg een (anti) rookartikel
pag. 5.
Belgisch artsenverzet
pag. 5.
Bedrijfsauto's op de RAI
pag. 7.
Zon schijnt voor Danstheater
pag. 7.
Parijse mode pag. 7.
...en een pagina (9) gewijd
aan de vandaag begonnen
Olympische Winterspelen te
Innsbruck.
het gevaar te keren, door
voor morgen te beslissen".
In de enveloppe aan de ouders zit
kaart waarmee gratis uitgebreider v
lichting over de gevolgen van het roken
kunnen worden verkregen. Er wordt hun
dan het boekje .Feiten over roken" toe
gezonden, dat in 40 bladzijden op
realistische wijze de gevaren van
het roken schetst.
Deze activiteit is slechts de eerste stap.
ook andere klassen zullen worden voor
gelicht evenals ook het onderwijzend
personeel: artsen zullen op de school
avonden kunnen worden uitgenodigd om
te komen spreken over het rookvraag-
stuk. Toekomstige leerkrachten worden
binnenkort met de materie geconfron
teerd op de kweekscholen: scholen van
het voortgezet onderwijs ontvangen bin-
afzienbare tijd voor hun leerlingen
folders, terwijl ook de leerkrachten daar
de voorlichting aandacht zullen gaan
besteden, al is het beslist niet
formulering gaf bij de start van de actie
de staatssecretaris van O. K. en W. mr
J. H. Grosheide) dat er thans een nieuw
vak, te weten „Niet roken" op de onder
wijsinstellingen zal worden geïntrodu
ceerd.
Dr. L. Melasma, de leider van de actie,
hoopt alle jongeren tussen de tien en
twintig jaar hetzij rechtstreeks, hetzij
via sport- of andere verenigingen, hetzij
via predikanten, pastoors en andere
geestelijke verzorgers met zijn
lichtingscampagne te benaderen. Dokter
IMeiiisma zei gisteren onder
bij deze jeugdactie het voorbeeld der vol
wassenen voor een belangrijk deel -
dcbepalend zal zijn. Anders gezegd: iede-
vader en moeder die wensen dat hun
kind niet gaat roken kan het daarbij
niet beter helpen dan door zelf
goede voorbeeld te geven. Hetzelfde geldt
uiteraard voor andere opvoeders, zoals
onderwijzend personeel.
Twee van diegenen, die qualitate qua
bij de stairt van de jeugdactie aanwezig
waren, staatssecretaris dr. A. J. H. Bart-
en oud-minister J. G. Suurhoff, die
voorzitter van de stichting Landelijke
organisatie voor de kankerbestrijding is
getuigden dat zij uit de laatste opmer
king van dr. Meinsma hun consequenties
hadden getrokken: zij zijn inmiddels ex-
roker geworden.
O.S. op radio en tv.
Vanavond:
Televisie: 18.55—19.05 Ned. commen
taar; 19.10—19.30 samenvatting: 21.30
kunstrijden paren.
Radio: Hilversum II 22.2022.30 over
zicht.
Morgen:
Televisie: 11.55—13.00 reportage skiën,
afdaling heren Patscherkofel; 19.30=
19.45 Ned. commentaar; 20.10—20.25 film
samenvatting; 22.40—23.10 filmsamenvat
ting; 23.1524.00 ij hockeywedstrijd Ca
nada—Zweden.
voordat deze verdween. Deze puntjes
konden tot dusver niet worden geïdenti
ficeerd. Het kunnen granaten geweest
zijn, afgevuurd door Russische of Oost
duitse luchtdoelkanonnen. Ook kunnen
het twee snelle militaire vliegtuigen zijn
geweest die de Sabreliner hebben on
derschept. Volgens een officiële verkla
ring in Washington had de Sabreliner
niets boven Oost-Duitsland te maken. Het
toestel was opgestegen voor een normale
oefenvlucht boven West-Duitsland. Met
snelheid van ongeveer 900 km per
moet de Sabreliner in elf minuten
ongeveer 160 km het luchtruim boven de
Sowjetzone van Duitsland zijn binnen
gedrongen.
De ambassade van de Verenigde Staten
Bonn bad gisteren al gemeld, dat het
Ongeluk in Frankrijk:
Hagenaar omgekomen
drie zwaar gewonden
Gisteren is bij Senlis, ongeveer veertig
kilometer ten noorden van Parijs, een
Nederlandse personenauto met vier in
zittenden bij een inhaalmanoeuvre ver
ongelukt. De bestuurder, de 45-jarige
heer Van Riet uit Den Haag, kwam daar
bij om het leven. De drie andere inzitten
den de 42-jarige J„ Peters uit Den Haag.
F. Debrassine (51 jaar) uit Wassenaar
en de 32-jarige L. Lange uit Katwijk,
werden ernstig gewond in een zieken
huis i<n Pont Sainte-Maxence opgenomen
De bestuurders van beide vrachtauto's
bleven ongedeerd.
toestel was neergeschoten, maar trok het
bericht in, nadat het hoofdkwartier in
Wiesbaden had medegedeeld, dat er over
het lot van de machine nog niets bekend
was. Het Amerikaanse radiostation CBS
meldde gisteravond laat, dat het toestel
tussen Eisenach en Erfurt was neerge
schoten. Minstens een der drie inzittenden
zou het vliegtuig met een parachute heb
ben verlaten.
Ook commissaris
van Drenthe met
pensioen (1-3)
Bij K.B. is met ingang van 1 maart
1964 eervol ontslag verleend aan mr.
J. Cramer, commissaris der Koningin
in de provincie Drenthe, met dankbe
tuiging voor de vele en gewichtige
diensten aan den lande bewezen.
De heer Cramer werd op 25 februari
199 in Heukeleum geboren. Hij studeer
de rechten aan de rijksuniversiteit van
Utrecht, was directeur van de stichting
opbouw Drenthe en werd in 1945 voor
de Partij van de Arbeid lid van de
Eerste Kamer. In 1951 werd hij be
noemd tot commissaris der Koningin in
Drenthe. Hij volgde als zodanig mr. dr.
H. baron De Vos van Steenwijk op.
Mr. Cramer was o.m. voorzitter van
de Raad voor de Kinderbescherming in
Assen, en curator vein de rijksuniversi-
:it in Groningen.
Mr. Cramer is ridder in de orde van
de Nederlandse Leeuw.
Indonesië niet
akkoord met
overgave
Indonesië gaat niet akkoord met een
bestand, dat uitgelegd wordt als overga
ve, heeft Soekarno te Djakarta ver
klaard, naar aanleiding van persberich
ten dat de regering van Maleisië boven
Noord-Borneo aansporingen laat uitwer
pen aan Indonesische „vrijwilligers" om
zich over te geven.
In Atlanta, in de Amerikaanse staat Georgia, zijn meer dan honderd
personen, meest neger-studenten, gearresteerd, die demonstreerden
tegen de rassenscheiding in de Verenigde Staten. De demonstratie werd
gehouden voor een restaurant, waar geen negers worden toegelaten.
Luid schreeuwend wordt een neger-demonstrant in een politieauto
gedragen.
Y.S. spreken van
onaanvaardbaar'
De Sowjetunie heeft gisteren bij
monde van haar afgevaardigde naar
de ontwapeningsconferentie in Genève,
Tsarapkin, een uit negen punten be
staand ontwapeningsplan ontvouwd,
dat de mensheid weer een stap dichter
ENGELAND: INTERNATIONAAL LEGER
DE
Britse regering zou vandaag haar
pogingen voortzetten om de vre-
desstrijdmacht op Cyprus te internatio
naliseren. nu de onderhandelingen in
Londen over de kwestie-Cyprus drei
gen te mislukken.
De Britse ministers worden voort
durend op de hoogte gehouden van de
toestand die is ontstaan na de bekend
making van de Turkse minister van
buitenlandse zaken. Erkin, dat zijn re
gering ..in principe" besloten heeft niet
langer deel te nemen aan de onderhan
delingen.
Premier Inönü van Turkije had in
Ankara een onderhoud met generaal
Lemnitzer. de opperbevelhebber van de
Navo-strijdkrachten in Europa. De
premier zei later: „We hebben ons niet
teruggetrokken van de besprekingen in
Londen."
In Londen twijfelt men er echter aan
of men de Turken er toe kan bewegen
aan de onderhandelingstafel tc blijven
zitten. Men meent dat Turkije zich
vóór vrijdag zal terugtrekken.
Het enige lichtpuntje is dat de Turks-
Men meent dat de berichten uit New
York dat de Cyprische regering besloten
heeft strijdkrachten van de VN.
Cyprus toe te laten als deze maatregel
door de Veiligheidsraad wordt gesteund,
slechts valse hoop wekken.
Gisteravond nam de spanning verder
toe door berichten dat de Sowjetunie de
Grieken op Cyprus steunt.
Verwacht wordt dat de Britse minister
Butler er bij de Grieken op zal aandrin
gen in te stemmen met toelating var
Navo-strijdkrachten op Cyprus in plaats
van een strijdmacht van de V.N.
De Turkse minister van buitenlandse
zaken heeft hier dinsdag reeds mee
gestemd als aan twee voorwaarden
orden voldaan. Welke voorwaarden dat
zijn maakte hij niet bekend. De Turken
Tijdens zijn bezoek aan Japan
heeft het Belgisch Koninklijk
paar een krans gelegd
voet van het A-bom-monument
in Hirosjima. Op deze foto zier
we door de boog van het monu
ment heen een ruine van een ir.
1945 verwoest gebouw.
hebben overwegende bezwaren tegen
V.N.-strijdmacht.
Het Amerikaanse ministerie van
fensie heeft geweigerd commentaar te
geven op berichten dat eenheden
Amerikaanse zesde vloot i
aan boord zich in de omgeving
Cyprus bevinden.
Radio-Moskou meldde gisteravond dat
de Cyprische regering de Russische
bassadeur maandag op de hoogte had ge
steld van de toestand ,,met het oog op de
dreiging van gewapende tussenkomst".
Op Aruba (Ned. Antillen) is maan
dagavond overleden de 19-jarige mari
nier der tweede klasse zeemilicien J. N.
Appelboom uit Amsterdam, die zich
reeds enige tijd op de Antillen bevond.
De marinier is in de nacht van zater
dag op zondag met een particuliere
auto bij een verkeersongeval betrokken
geraakt. Daar hij levensgevaarlijk ge
wond bleek te zijn heeft de vloot-
aalmoezenier hem de sacramenten der
zieken toegediend. Maandag leek zijn
toestand iets beter, maar maandag
avond is hij overleden.
bij de vrede zou moeten brengen. Het
belangrijkste voorstel is zeker dat van
de vernietiging van alle bommenwer
pers zowel van het Westen als van d<
Russen. Hiermee haakte de Sowjetunie
op een vorig jaar door de V.S. ge
daan voorstel om alle verouderde bom
menwerpers (men dacht hierbij voor
namelijk aan de B-47) aan de grond
te houden. Dit plan was toen gelan
ceerd door de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken. Dean Rusk,
tijdens een bezoek aan Moskou. In
middels hebben Amerikaanse rege
ringsfunctionarissen het voorstel van
de Russen als „onaanvaardbaar" van
de hand gewezen.
Tsarapkin vroeg gisteren in Genève
ook de bijzondere aandacht van de
zeventien-landenconferentie voor de
volgende punten:
l Terugtrekking van alle troepen
buitenlands grondgebied:
q Vermindering van het aantal militai-
ren in alle landen:
Verlaging van de begrotingen vooi
defensie:
A Het sluiten van een niet-aanvalsver-
drag tussen de landen van de NAVO
en die van het Verdrag van Warschau:
Het instellen van kernvrije zones;
zz Het treffen van maatregelen die
verrassingsaanval moeten verhinde-
Het voorkomen van de uitbreiding
van de kernbewapening;
o Het verbieden van ondergrondse kern
proeven. (Zoals bekend is het nt
van proeven in de atmosfeer, onder
water en bovengronds reeds verbo
den).
Tsarapkin gaf ter zitting een uitvoeri
ge toelichting bij elk der acht punten.
Over het vernietigen van alle bommen
werpers zei hU, dat de Sowjetunie op het
standpunt staat dat al deze toestellen
toch verouderd zijn en daarom gemakke
lijk kunnen worden gemist. Men kan de
bommenwerpers beter vernietigen dan
handen te laten vallen van kleinere
landen. Bij oorlogvoeringen kunnen
nog wel worden gebruikt. Er kunnen
kernwapens over een afstand van tien
duizenden kilometers worden vervoerd
en daarom is het beter ze te vernietigen.
Hoewel men in Washington geen
had voor het Russische voorstel, zo
Amerikaanse afgevaardigde in Genève,
Foster, er zich in positieve zin over
ben uitgelaten. Het kreeg onmiddellijk
steun van Groot-Brittannië en Zweden.
De Britse afgevaardigde Thomas noemde
het „vreugdevuur van de bommenwer
pers" een goed ding. Tegenover verslag
gevers verklaarde hij dat de toon van
de rede van Tsarapkin goed was en dal
de verklaring zorgvuldige bestudering
verdient.
CCHRIK is ontstaan rondom de mo-
gelijkheid dat Duitsland zijn
grenzen zou kunnen sluiten voor on
ze eieren. De laatste aanwijzingen
vallen gelukkig minder somber uit
Maar de schrik is op zichzelf vol
doende om te doen uitkomen dat het
hij de totstandkoming van de Euro
pese samenwerking nog gevoelig ligt
De overeengekomen landbouwkundi-
ge overeenkomsten zijn onvermijde
lijk ingewikkeld. Nog is Europa im
mers geen eenheid. Het vertoont in
tegendeel een bonte geschakeerdheid
die zich in een bepaalde formule
nauwelijks vatten laat, tenzij in een
vim uitzonderlijke lengte. DaJ'l de
deelnemende landen in deze overeen
komsten dusgenaamde veiligheids
clausules hebben ingebouwd, is voor
het ogenblik wellicht niet te ontgaan.
Maar dat deze een strekking zouden
hebben dat daarmee heel een invoer
zonder meer kan worden stopgezet,
gaat wat al te ver. Niettemin heeft 't
erop geleken, tot ontsteltenis van on
ze nijvere eierhandel.
Is het gevaar overigens geweken?
Het nieuwe Europa wordt reeds bij
zijn ontstaan telkens wel op de proef
gesteld.
T\TET haar erkenning van het com-
A munistische China heeft de
Franse regering onder president De
Gaulle allerwege wel reacties opge
roepen.
Het zat, moet gezegd, met dat niet
erkennen ook wat vreemd. Andere
staten die zich op gelijke wijze ge
dragen als China zijn allang in de
georganiseerde gemeenschap dei
volken opgenomen. Van tweeën een,
kan men stellen: ook zij eruit of
China erin.
Wat echter naar de overtuiging van
velen deze erkenning door Frankrijk
van China minder gemakkelijk te
aanvaarden maakt, is dat zij niet een
op zichzelf staand, beperkt geval
blijft, maar dat zij integendeel heel
de internationale situatie in bewe
ging gaat brengen.
Er is allengs op de wereld een ze
ker evenwicht ontstaan. Nimmer is
dat duidelijker gebleken dan toen
Chroesjtsjef via zijn daadwerkelijke
belangstelling voor Cuba dat moei
zaam bereikte evenwicht dreigde te
verstoren. Ieder herinnert zich nog
het vastberaden optreden van Ken
nedy, dat Chroesjtsjef op zijn schre
den deed terugkeren. Sindsdien heeft
de Rus niet meer iets dergelijks ge
waagd. Welnu, velen vragen zich af,
welke de gevolgen zullen zijn van
Frankrijks erkenning van het rode
bewind. Dat er beweging komt, is
duidelijk. Er treden verschuivingen
op. Van zijn kant zal De Gaulle ho
pen, dat China zelf op deze wijze
minder onhanteerbaar wordt.
Dat laatste moet worden afgewacht,
al lijkt twijfel gewettigd. Daarvooi
immers wordt men ginds tczeer ge
dreven door een vaste overtuiging en
door een met hart en ziel beleden
leer.
Adviesraad geïnstalleerd
De heer S. J. van den Bergh, voorzitter
van de Central ekamers van handelsbe
vordering, heeft gistermiddag in Den
Haag de Exportadviesraad geïnstalleerd.
Vermindering van spanning is onze eco
nomie zal ten slotte wel door zekere
afneming van de exportexpansie moeten
komen. Conjunctureel is afkoeling nodig,
maar structureel en over een tijd van 10
tot 15 jaar blijft handhaving van een
belangrijk groeipercentage onzer econo
mie noodzakelijk. Een betrekkelijk ge
ringe vermindering van de vraag zou
reeds voldoende zijn om de spanning te
doen verdwijnen en zelfs in het tegendeel
te doen omslaan.
Daarom bergt de afkoelingspolitiek
vrij grote risieo's in zich. Het zal
moeilijk zijn niet door het evenwichts
punt heen te schieten en in een reces
sie terecht te komen. Wij moeten ons
economisch instrumentarium gereed
houden en op alle gebeurlijkheden
voorbereid zijn.
Zwakke plekken In onze uitvoer
zijn dat drie kwart van de uitvoer
naar West-Europa gaat, de helft naar
de Euromarkt, vooral West-Duitsland
en België, over afstanden van enkele
honderden kilometers naar landen, die
aan dezelfde invloeden bloot staan als
wij. Van redelijke risicospreiding is
nauwelijks sprake. Opbouw van an
dere exportlanden elders is van grote
betekenis, vooral in de ontwikkelings
landen, waar belangrijke groeimark
ten liggen.
Voor opening van verre markten is
door de overheid gesteunde exportfi/an-
cieringspolitiek nodig om op voeriwan
gelijkheid te staan met concurrenten.
Middelgrote en kleinere bedrijven moe
ten daarbij gesteund worden, aldus de
heer v. d. Bergh.
JTEN EZELKARAVAAN met fop zijn
strijdros) Don Quichotte, zijn
trouwe schildknaap Sancho Panza en
acht Spaanse schonen, zal vrijdag naar
het Amsterdamse stadhuis tijgen om
daar symbolisch elf ton Spaanse si
naasappelen aan te bieden, die ver
deeld zullen worden onder ziekenhui-
en liefdadige instellingen.
Spaanse sinaasappelkwekers heb
ben dit fruit ook dit jaar weer ter be
schikking gesteld. Burgemeesters van
typische sinaasappelsteden, zoals Va
lencia, bieden de partij aan de burge
meesters van Rotterdam, Amsterdam
en de provinciale hoofdsteden aan
De bestemming wordt aan de betrok
ken burgemeesters overgelaten.