CHINEES
IS HARTELIJK
WË
voor (nog) schaarse westerse bezoeker
Ondanks alles blijft
te
ZATERDAG 25 JANUARI 1964
„Onze
vrienden
van
verre"
Geen foto's van
„pittoreske
armoede"
of van kamelen
|(Van een onzer redacteuren)
„Onze vrienden van ver-
|re", zo noemt de Chinees
zyn buitenlandse gasten,
aar'. |Men krijgt het gevoel een
jwelkome gast.te zyn en zelfs
tuin. in de dorpjes en communes,
ver buiten Hanchow, waar
men in geen jaren een Euro.
04900-|peaan gezjen heeft, is de
lbevolking voorkomend,
[vriendelijk en behulpzaam.
INJvVie de laatste tijd door
Rood-China reist, ondervindt
ny's bij die tocht geen enkele
hindernis. Alleen met fil-
den 'jmen en fotograferen moet
het men wat voorzichtig zijn,
Imaar verder zijn „de vrien-
l(^en van verre" meer dan
welkom.
Tot deze conclusie is de heer
J. Reijers na een reis van
drie maanden door de Chinese
Afkf Volksrepubliek gekomen. De
1UA heer Reijers is gedelegeerd di-
I w recteur van de N-V. De Vries-
Intraned te Rotterdam en lid
7.50 pjuan de Raad van Advies van de
12.50 Contactgroep Exportdeskundi-
00 t>0en- mi legde tijdens die tocht
'oo Jcontacten voor diverse leden
pivan genoemde groep en hij be-
nn Vocht °-aPeking, Nangking,
^Sjanghai en Hanchow.
ij
!5.oo 1 Verboden gebieden
55.00 r
15 00 1 Ondanks het feit. dat -de bevol-
55.00 m?.
90.00
35.00
85.00
als: K
cemplai
ille geg
door de
ïl. 070-1
Paasval
1—11
De regering van Rood-China is in
de laatste jaren het analfabetisme
onder de miljocnenbevolking
massaal gaan bestrijden. Het inge
wikkelde Chinese alfabet werd
vereenvoudigd en zo kregen meer
mensen kots geletterd te ivorden.
eenkomst van de Chinese keu-
ken in het land zelf en die van
ons is echter ver te zoeken.
In dit land met zijn voor ons
onvoorstelbare afstanden, speelt
vanzelfsprekend het luchtverkeer
een rol van grote betekenis.
Ilyushins onderhouden de verbin
dingen. Zij staan op de nomina
tie om door Viscounts vervangen
te worden.
Het luchtvaartpersoneel is, zoals
de hele bevolking, van goede wil
en met de paar woorden Engels,
die men machtig is, probeert men
de reiziger te begrijpen en ter
wille te zijn.
Er wordt betrekkelijk laag ge
vlogen en de passagier wordt op
merkzaam gemaakt op saillante
punten. De stewardess steeds
gehuld in een soort wit nachtjakje
en versierd met twee lange haar
vlechten rust niet vóór zij de
Europese gast op elke belangrij
ke berg, rivier, stad, onderne
ming of welke bezienswaardig
heid dan ook, heeft gewezen.
Veiligheidsriemen zijn er in
ieder vliegtuig, maar bij vertrek
of landing worden ze door nie
mand omgegespt en een rookver
bod geldt op die momenten even-
Men vliegt wel uiterst voorzich
tig. Herhaaldelijk worden vluch
ten onderbroken, als de weersom
standigheden minder gunstig zijn.
Deze voorzichtigheid brengt in de
regel extra overnachtingen en een
etmaal vertraging met zich.. Rood-
China springt heel zuinig met zijn
vliegtuigen om.
,Pedicabs"
Het verkeer in de grote steden
met hoogst-moderne trolleybussen,
gewone autobussen en bussen, die
met gaszakken rijden, zoals som
mige auto's bij ons in de oorlogs
jaren. Auto's ziet men zeer wei
nig, maar wel duizenden fietsen
en talloze „pedicabs", die herin
neren aan de vroegere rickshaws.
De „pedicab" wordt door een
fiets of ook wel door een brom
fiets voortgetrokken. Op de stra
ten en in de prachtige parken ziet
Het schilderen van de moeilijke
'iese karakters is nog lang niet
rs werk en als een bejaarde
bewoner van dit mysterieuze land
gemakkelijke penseelstreken
de lettertekens aanbrengt, dwingt
hij daarbij de bewondering van
de omstanders ai.
men nergens afval. Het verschil
met het zindelijke Nederland is
beschamend (voor ons).
Als wij aannemen (en er zijn
nog géén tekenen die daar op wij
zen) dat Westerse 'toeristen te
zijner tijd welkom zullen zijn in
de Chinese Volksrepubliek, dan
zullen zij kunnen vertoeven temid
den van innemende, vriendelijke
en thans nog zeer nieuwsgierige
en altijd opgewekte mensen,
steeds bereid tot hulp, voorzover
hun Engels, dat zeer schaars ge
sproken wordt, dat toelaat.
Lezers
De moderne Chinees heeft gro
te belangstelling en behoefte aan
alle mogelijke lektuur. Het aantal
boekwinkels vooral tweede
handszaken is bijna ontelbaar,
evenals het aantal uitleenbiblio
theken.
Wanneer het toerisme China
gaat overspoelen (en de Chinezen
zelf rekenen daar stellig op) dan
wordt men geconfronteerd met
een oosters tempo, dat voor de
wetsterling waarlijk wel eens ir
ritant kan zijn. Voor het reiswe-
zcn breekt dan een gouden tijd
aan. Men zal dan reizen all in"
kunnen aanbieden naar „sfeer
vol en mysterieus China" aan de
massa, die op verkenning wenst
uit te gaan. Dan zullen wij ons
allemaal Marco Polo's voelen,
maar voorlopig ziet het er niet
naar uit, dat van het beruchte
Bamboegordijn meer dan dat hele
kleine tipje wordt opgelicht, waar
alleen maar enkele „vrienden van
maanden zou kunnen) toch niet
jzo maar overal door het immen
se gebied, dat China heet, reizen.
De overheid in Peking ontzegt
jae buitenlander nl. de toegang
op aE-tot; bepaalde gebieden. Die ver
door jbodsbepalingen zeggen dan, dat
reau |ter plaatse niet voldoende accom
modatie voor de bezoeker bestaat
SU en dat het daarom beter is de
ze streken links of rechts te la-
n liggen.
De overheid in Peking wü, nu
Bamboegordijn voor een heel
1 tipje is opgetrokken en (te-
in goedgekeurde) bezoekers
•Jhet land van Mao mogen binnen
in, onder geen beding de aller-
jprimitiefste toestanden tonen,
waaronder de miljoenenbevolking
nn vele provincies moet leven en
J Dat is ook de reden, waarom
me reiziger het beter uit zijn
Jioofd kan laten schilderachtige
ijioekjes te fotograferen of te fil
men, omdat juist die pittoreske
plekjes op denigrerende wijze in
Westerse landen gebruikt zouden
kunnen worden voor anti-propa-
ganda. Daarom: géén plaatjes
schieten van vrouwen, die de was
doen in een kanaal, géén pren
ten van armetierige straatjes vol
gammele huisjes.
Kamelen
0<>k het fotograferen van de in
China nog zeer veel gebruikte
kamelen is taboe. Deze dieren
verzorgen veelal het transport
van goederen van stad tot stad.
De buitenwereld mag dat niet
weten, want men wil maar al te
graag de indruk vestigen, dat
modern-China de/"* IJéSclfikking.
heeft óver duizépden, ^ta^tanti's.
In feite is de situatie evehwel iiog
zo, dat overwegend transportmid
delen worden gebruikt, die er
ook tweeduizend jaar geleden al
waren.
Dat de Chinese autoriteiten
huiverig zijn om hun „armoede"
op transportgebied in illustraties
ten toon te spreiden is van hun
kant begrijpelijk. De vrees is im
mers gerechtvaardigd, dat het
Westen uit deze „achterlijkheid"
propagandistische munt slaat.
Hotels
De hotels in de gr.ote steden,
zoals Peking, Nangking en Sjang
hai zijn goed, evenals de verzor
ging der maaltijden. In Sjanghai
is het aloude Cathay nog altijd
het beste 'hotel. Het heet tegen
woordig „Vredeshotel". In Han
chow zijn ook twee zeer. behoor
lijke hotels. Daarvan wordt het
„Overseas Chinese Hotel" over
wegend bezocht door buitenland
se Chinezen, die in hun oude
derland
gen.
Een Chinese moeder met haar
zoontje, dat tegen de kou be
schermd wordt door zo'n typische
gewatteerde muts, die men overal
in Cliinu kan zien dragen.
pllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllill^
Gemengde readies 1
onder Limburgse
middenstand
iiiüiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiA
De fiets (lij het van een ander,
afwijkend model dan de Neder-
landseis een belangrijk vervoer- j
middel in de grote steden van j
Rood-China.
Knoflook
vakantie doorbren-
VenusinCagnes
Venus in Cagnes, door Annc-
liese Meinert. Uitgave J. G.
Gottmer, Haarlem.
- Volgens een oude overlevering
'wendt de godin Venus in het Fran-
plaatsje Cagnes sur Mer alles
aan om tweedracht te zaaien in
gelukkige verhoudingen. Meestal
i dat lukken, één keer lukt het
dat kan men lezen in dit boek.
de Damiate-reeks. Vertaling
M. A. Ludolph van Everdin-
gen.
Die vakantiegangers ?ijn nogal
druk - en door het ontbreken van
noemenswaardige stoffering in
de hotelkamers is het verblijf in
een dergelijke omgeving voor de
Westerse bezoeker een voortdu
rende aanval op zijn te gevoelige
Geluidshinder is er de hele dag
en een groot deel van de nacht.
Telefoongesprekken worden door
gaans met stemverheffing ge
voerd en het lijkt er wel op, dat
men harder gaat schreeuwen,
naarmate de afstand vanwaar de
opgeroepene spreekt, verder ver
wijderd is
In de hoofdstad Peking zijn de
grote hotels zeer talrijk. De Chi
nese Horeca legt kennelijk ande
re maatstaven aan dan die bij
ons. Alles is uiterst sober. Wie
damasten tafellakens, gezellig
verlichte halls, drukbezochte bars
verwacht, zal bedrogen uitkomen.
Het linnen is doorgaans goor,
maar beslist niet vies. Trouwens
de hotels zijn altijd zeer zindelijk.
Verschillen
Ofschoon in Rood-China de ran
gen en standen zijn opgeheven
met de komst van het commu
nisme, zullen duidelijke verschil
len er wel altijd blijven. Van
overheidszijde wordt dit erkend
De treinen hebben formeel
slechts wagons van één klasse,
maar men onderscheidt toch
„eerste klasse zachte banken" en
„eerste klasse harde banken".
Die treinen rijden niet harder
dan zeventig tot tachtig kilome
ter per uur en in dit enorme
land komt een treinreis van bij
voorbeeld Kanton naar Peking al
gauw op twee etmalen te staan.
De slaapwagens hebben vier
bedden per compartiment, maar
westerlingen krijgen meestal als
gewaardeerde gasten een aparte
slaapcoupé. Het diner in de restau
ratie-afdelingen van de treinen
stelt niet bijster veel voor. Het
eten is matig tot slecht en het
wordt opgediend op een tafeltje,
dat met een grauw tafelkleedje be
dekt is. Er is, om het in een
rijdende trein naar binnen te krij
gen, bovendien nog heel wat vaar-
De geur van knoflook dringt
zich penetrant op, als men in de
buurt van eethuizen, of dichtbij
Chinezen staat en dat gebeurt
natuurlijk nogal 'eens als men
in China is. Soms kan men te
gen de knoflookwalm leunen-...
De restaurants zijn in de ver
te vergelijkbaar met de Chine
se eethuizen in Nederland. Over-
(Van onze speciale
verslaggever)
IS NEDERLAND duurder
dan België geworden?
Of is België nog altijd duur
der dan Nederland? Het zijn
vragen, die sinds het begin
van dit jaar door Vlaamse
en Duitse bladen worden op
geworpen, en die, vreemd
genoeg, nogal verschillend
beantwoord worden. De een
hoeft het op ^België begrer
pen, de ander op Nederland.
Ter ondersteuning van de
gevonden conclusies worden
overigens geheel uit het ver
band gerukte prijsvergelij
kingen gemaakt.
Naar aanleiding van de bewe
ringen dat de Duitse inkoopco
lonnes sinds kort naar België
afzwenken, of althans aanstal
ten maken dit te doen ook
veel Nederlandse grensbeioo-
ners zouden bij hun zuiderburen
inkopen doen zijn we in Lim
burg langs de grens getrokken.
We hebben „Butterfahrt-plaat-
sen" als Venlo, Roermond,
Heerlen, Vaals en Maastricht
bezocht. Ook zijn we in kleine,
dicht tegen Nederland aange
drukte, Belgische dorpen ge
weest GemmenichTeuven,
Smeermaes, Vroenshoven), die
zo van de plotselinge invasies
zouden profiteren.
Onze conclusie is: Slechts voor
enkele artikelen is België goedko
per dan Nederland. Als goedkoop-
te-eiland blijft ons land z'n zuide
lijke buurstaat overtreffen.
Over dat grensverkeer, waarbij
Grote supermarkten zijn
Produkten worden f
aangeprez.
De prijs van benzine in Nederlund
's voor Duitsers zowel als Belgen
nog altijd heel aantrekkelijk
het om boodschappen gaat, moet
men niet te licht denken. Een
ieder, die een plaats als Venlo wel
eens op een zaterdag heeft ge
zien, weet dat de Duitsers daar
bepakt en bezakt de grens over
gaan, na, liefst met alle leden
van het gezin, voor een hele week
mondvoorraad te hebben gekocht.
De Venlose middenstand is er de
afgelopen jaren schatrijk van ge
worden. Men kan het aan de uit
breidingen zien, aan de nieuw
bouw, aan het vele, in witte jas
sen gestoken winkelpersoneel, aan
de bungalows, die zijn gebouwd,
aan' de auto's, die worden gere-
Wat cijfers betreft, komt Vaals
wel ,,'t hoogst genoteerd" uit de
bus. Het vorig jaar passeerden
daar niet minder dan dertig mil
joen Duitsers de grens (tiendui
zenden vele keren per maand),
van wie slechts een gering percen
tage vakantieganger was. De de
tailhandel in Aken en omgeving
zou in dat zelfde jaar een „ver
lies" van dertig miljoen mark
(zevenentwintig miljoen gulden)
hebben geleden. In de wisselkan
toren werd achttien 'miljoen
mark in Nedérlandse valuta om
gezet, doch dit getal zegt niets
van de aankopen, die werden ge
daan. In elke winkel, die in de
grensstreek ligt, kan men nu
eenmaal met Nederlands, Duits,
of Belgisch geld betalen.
Meer Vlaams
Komen in Venlo, Roermond en
Heerlen voornamelijk Duitsers, de
plaatsen, die tegen de zuidelijke
grens van Limburg aan zijn gele
gen. worden (ook) door kooplus
tige Belgen bezocht. In een stad
als Maastricht bijvoorbeeld we
melt het dagelijks van auto's met
een Belgisch nummerbord. Voor
al 's zaterdags Wtf>rdt op het Vrijt
hof meer Vlaams dan Nederlands
gesproken.
Waar zijn die Duitsers en die
Belgen op uit? Het antwoord is
éénvoudig: qp levensmiddelen, die
goedkoper zijn dan in het eigen
land en diein kwalitatief opzicht
goed geacht worden. De autokos
ten die moeten worden gemaakt,
of het tram- of buskaartje, dat
moet worden genomen, moeten er
natuurlijk ruimschoots uitkomen.
De Duitsers hebben ongetwijfeld
de meeste noten op hun zang. Zo
goed als alles wat ze in Neder
land aan mondkost kopen, is goed
koper, vaak zelfs aanzienlijk goed
koper, dan in eigen land. Boter,
groenten, fruit, rookwaren, benzi
ne, vlees, textiel, alles kunnen ze
gebruiken. De Belgen moeten wat
kieskeuriger zijn, niet alleen van
wege de geringere prijsverschil
len, maar ook omdat bepaalde ar
tikelen in Nederland duurder zijn.
We noemen er een paar:
Chocolade (al sinds 1945!), si
garetten (nu reeds een dubbeltje,
straks, als de prijsverhogingen
hier doorzetten, van een kwartje
tot vijfendertig cent per pakje),
groenten, fruit (in 't bijzonder si
naasappelen en bananen), zeep
poeder, enkele soorten vleeswaren.
Op de sigaretten na, bedraagt
het verschil in prijs echter nooit
meer dan een paar centen. Een
belangrijk element bij het doen
van inkopen: dé kwaliteit, moeten
we voorts buiten beschouwing la
ten. De waren, die we bijvoor
beeld in de Nederlandse groente
winkels zagen liggen, moeten vol
gens ons als heel wat mooier en
frisser worden gekwalificeerd dan
die, welke in de Belgische groen
tewinkels waren uitgestald.
Er zijn natuurlijk Limburgers,
die even de grens overwippen om
datgene, waarbij ze voordeel den
ken te hebben, te halen. Maar of
dit er nu *zo veel zijn, en sinds
de prijsverhogingen hier, „aan
zienlijk meer dan vroeger", valt
vooralsnog te betwijfelen.
Verkenningen
In Vroenshoven en Smeermaes
beide plaatsen zijn van Maas
tricht uit per bus te bereiken a
raison van een halve gulden voor
éen retourje vertelden enkele
winkeliers:
„Jazeker, er zijn verkenningen
geweest. Vooral gedurende de eer
ste weekeinden van het jaar
hebben we het erg druk gehad.
We worden er vanzelfsprekend be
ter van, maar een echte invasie
verwachten we niet. We denken
er ook niet aan uit te breiden, of
meer personeel aan te trekken.
Het loon- en prijzenfront is zó on
zeker dat men zich van de ene
op de andere week in de vingers
kan snijden".
Ook de douanepost tussen
Vroenshoven en Smeermaes was
niet versterkt, of gealarmeerd. Er
was 's zaterdags zeker iets meer
drukte te constateren. Maar een
echte toeloop was 't niet en zou
het zeker ook niet worden.
„Vergeet bovendien niet", sprak
een douanier, „dat niet alle bood
schappen vrij mogen worden in
gevoerd. Van sigaretten bijvoor
beeld mag men niet meer dan hon-
derd stuks op zak hebben. Elk
pakje meer betekent zo'n vijfen-
dertig cent aan invoerrechten.
Straks, als het Nederlands pakje f
sigaretten duurder wordt, gaat
een inkooptochtje naar België r
schien wat aantrekkelijker v
den. Maar er zal toch gesmokkeld
moeten worden om er werkelijk
veel aan te verdienen".
Intussen komen de Belgen nog
altijd in groten getale naar Maas
tricht. Textiel, huisraad, vlees, bo
ter, benzine (verschil: zes a ze
ven cent) de meeste levensmid-
delen en goederen blijven in Ne
derland veel goedkoper. Zelfs als
binnenkort de 'benzineprijs zal zijn
verhoogd, ligt deze nog net onder
die in België.
Vervoerskosten
Trouwens, hoe zou het ook an
ders kunnen? Kunnen de prijsver
hogingen, die reeds tot stand zijn
gebracht, of die alsnog zullen ko
men, er oorzaak van zijn dat Bel
gië plotseling de functie van goed-
koopte-eiland van Nederland heeft
overgenomen. De kosten van le
vensonderhoud liggen bij onze zui
derburen nog altijd vijftig tot zes
tig procent boven die 'bij ons wat
o.m. in de salarissen tot uiting is
gebracht en kunnen beslist niet
van de dag op de nacht te niet
worden gedaan.
Duidelijk is dan ook dat het voor
de Duitsers, die altijd in Neder
land hun inkopen doen, nog lang
geen zin heeft om met de auto
naar België te rijden. Nog afge
zien van het feit, dat „het goed
koper zijn" slechts een enkel pro-
dukt betreft, is men langer onder
weg, wat meer rij- en vervoerskos
ten, meer tijdverlies ook, mee
brengt. Buitendien mag men niet
vergeten dat de Belgische plaats
jes vlak over de Limburgse grens
niet geoutilleerd zijn voor „Butter-
fahrten".
't Sterkst zagen we dat in Gem
menich, een dorp, dat vlak achter
Vaals en bijgevolg vlak bij Duits
land is gelegen. Er zijn daar wat
eenmanszaakjes, wat winkeltjes
voor plaatselijke klanten. Keuze
mogelijkheden zijn er niet, even
min als voorraden, die een plotse
ling opkomende koopwoede van
over de grens zouden kunnen door-
Hoewel men niet kan zeggen dat
de Limburgse middenstand zich
ongerust maakt in plaatsen aan
de oostelijke grens kende men het
hele probleem zelfs niet! zijn de
reacties toch wel heel verschil
lend. De ene keer ontmoetten wij
pessimisme, de andere keer opti
misme. Ook stuitten we regelmatig
op gemengde gevoelens, als we
mogelijke consequenties ten aan
zien van de prijsverhogingen aan
de orde stelden.
.Overdreven"
In Venlo
i winkelier:
„Er zijn hier grote investerin
gen gedaan om het koperspubliek
uit Duitsland op te vangen. De
meesten hebben dit geld er al
lang weer uit. Vooral degenen,
die er jaren geleden bij zijn ge
weest, zijn, wat je zou kunnen noe
men, binnen. Er zijn er echter
ook, die pas het'vorig jaar aan
verbouwingen en wat dies meer
zij zijn begonnen. Als de klad er
in komt. maar ik zie dat nog niet,
zijn zij het haasje".
Een middenstander in Heer
len vertelde:
„Nou, 't lijkt me nogal over
dreven al die verhalen. We ver
dienen nog lekker aan die Duit
sers. En er moet op het prij-
zenvlak bepaald heel wat ge
beuren, wil de invasie afne-
De beheerder van een sigaret
ten- en sigarenzaak in Maas
tricht bracht naar voren:
„Ik merk nu al een beetje
dat ik minder sigaretten dan
vroeger omzet. Maar zolang
1"
fjé
K IS
1'rl/-h
ii V 'J. J
Sjouwend
door de ko
ide straten van Vaals.
m'n sigaren nog zo goed gaan
ik raak ze vooral aan Bel
gen en Nederlanders kwijt,
kan me echt niets gebeuren".
Geen paniek
„In de loop der jaren zal alles
nog veel duurder worden", ver
klaarde een groothandelaar.
„Moet je eens kijken wat er met
de prijzen gebeurt, als de regle
menten van de Europese Econo
mische Gemeenschap successieve
lijk worden aangenomen. Maar
voor het zo ver is dat er geen
slagbomen meer aan de grenzen
zijn, en het voor een Duitser, of
een Belg, geen zin meer heeft in
Nederland te kopen nou, me
neer, ik maak dat beslist niet
mee. Ik vraag me trouwens af,
of iemand dat ooit zal beleven!"
Geen reden voor paniek, of ver-,
ontrusting voor de Limburgse
middenstand dus. De kaarten zijn
weer eens opnieuw geschud, maar
ze kwamen voor de zoveelste keer
aan de Nederlandse kant te lig
gen. De Duitsers en de Belgen
zullen vooralsnog blijven komen..
Slechts een enkeling valt voor een
enkel produkt af.
