Bedrijfslevenregering verwijte
ons niets
Geruchten over verloving
prinses
Irene
Soekarno: Maleisië moet
toch verpletterd worden
MINISTERS KRIJGEN HET VANAVOND NIET GEMAKKELIJK
Overheid mede schuldig
als lonen te ver gaan
Televisie per
telefoon
IEMCO N.V.
Negersoldaten muitten:
Britten naar Oeganda
Eieren nog
goedkoper
Alleen tactiek
verandert
<c
o
o
Weer een wonderlijke
brand te Amsterdam
Vrijdag 24 januari 1964, 44ste jaargang
Lichte dooi
Veranderlijke bewolking met hier en
daar een bui. Matige tot vrü krachtige
wind tussen west en noordwest. Minder
koude nacht. Morgen overdag ongeveer
dezelfde temperaturen als vandaag.
p.w. 0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05
Klachtendienst bezorging l 8.00^19.00 uur
bedrijfsleven gerealiseerde loonsverho- •wvwuuuvwvwvwuwuuuuuwvuvvuuwuuwuvwuvuuuuuvuuuuuwuuvuwuvuuwuvvwuv
(Van c
sociaal-economische redactie)
georganiseerde bedrijfsleven een eventueel verwijt van de regering,
kat de tot nu toe gerealiseerde loonsverhogingen te ver naar boven zouden'
Jwijken van het in de Stichting van de Arbeid bereikte akkoord, niet zon-
:r meer incasseren.
Mocht de regening in het gesprek, dat zij op haar verzoek hedenavond in'
/oorburg möt een delegatie uit het bestuur van de Stichting van de Ar-
iei'd zal voeren, de werkgevers- en werknemersorganisaties ten aanzien
iran de loonontwikkeling op de vingers willen tikken (hetgeen in het geheel
liet onwaarschijnlijk wordt geacht), dan zullen de vertegenwoordigers
deze organisaties de bal hard terugkaatsen. Zij menen namelijk, dat,
ndien de huidige ontwikkeling in de loonvorming inderdaad te ver mocht
loorschieten, de overheid daaraan dan in belangrijke mate mede schuldig
Zowel in werkgeverskringen als bij
Ie vakbeweging valt ernstige kritiek
e bespeuren op het regeringsbeleid.
R-aaraan, zo werd ons van verschillen-
le zijden kenbaar gemaakt, als gevolg
gebrek aan coördinatie een duide-
ijke lijn ontbreekt. Een bestuurder
Fan één der centrale organisaties sprak
selfs van een „zorgelijk solo-optreden
diverse ministers". Het Nederland-
bedrijfsleven is vrij algemeen van
oordeel dat van overheidswege een
psychologisch klimaat is geschapen,
in schijnbaar „alles mogelijk" is
en waarin onvoldoende houvast be-
taat.
In dit verband werd er ons onder
In Maastricht is een nieuwe maniei
gedemonstreerd om televisiebeelden
over te brengen, namelijk via een nor
male telefoonkabel. Een samenwer
king tussen de Provinciale Limburgse
Elektriciteitsmaatschappij en de Brit
se Pye Ltd., leverde dit resultaat op.
is een systeem ontwikkeld, waarbij
bedrijfstelevisiecameras op afstand be
diend konden worden via de gewone
telefoonkabels van de P.T.T. Het bleek
mogelijk goede beelden over te brengen
op afstanden van vier tot zes kilometer
ia een telefoonader-paar.
De nieuwe mogelijkheid opent
;rste plaats grote perspectieven
het bedrijfsleven, ziekenhuizen, en
stellingen van openbaar nut.
De proefneming was bovendien z
teressant, omdat het de eerste stap
op weg naar een televisietelefoon. Reeds
werden in Limburg bij de demonstra
tie gesprekken gevoerd over dezelfde
kabel waarover de beelden werden
gebracht.
Demonstratie in Limburg:
meer op gewezen, dat als gevolg van
het ontbreken van een dergelijk ge
coördineerd beleid de minister van
binnenlandse zaken. mr. E. H. Toxo-
peus, erin geslaagd is de rollen in het
loonbeleid bedrijfsleven-overheid vol
komen om te draalen.
De lonen van het overheidspersoneel
behoren namelijk volgens de spelregels,
afgezien van de ruimte voor uitzonder
lijke maatregelen, de trend van het par
ticuliere bedrijfsleven (d.w.z. de gemid
delde loonstijging, in alle bedrijfstakken
met mder dan 10 000 werknemers) te
volgen. Minister Toxopeus heeft met zijn
salarismaatregelen echter (we schreven
daarover al meermalen) loonsverhogin
gen doorgevoerd, die vér uitkomen boven
het tien-procent-akkoord van de Stich
ting van de Arbeid en die voor grote
groepen personeelsleden zelfs variërer
m 15 tot 22 procent
„Op welke gronden nu kan de rege
ring thans verwijten richten aan he'
adres van het particuliere bedrijfsle
ven?" zo vraagt men zich af. Werkge
vers- en werknemersorganisaties zijn
van oordeel, dat de tot dusver ir
(Van een i
redacteuren)
Voor VOL-AUTOMATISCHE
WASMACHINES
__OPRUIMING_,
KARPETTEN
VAST TAPIJT
LINOLEUM
LOPERS
TAFELKLEDEN
BULTHUIS
-BOTERMARKT 23-
In
een
oogopslag
Waarom mislukken zoveel
studenten? pag. 2
Raad voor de hulpverlening
pag. 2
België en Rusland steunen de
Gaulles besluit pag. 5
Nederland valt Butler bij
pag. 5
Gruwelijke zaak voor de
rechter pag. 7
Knuppel in 't hoenderhok,
oftewel: commercie en ver
keersveiligheid pag. 7
bedrijfsleven gerealiseerde loonsverho
gingen in het algemeen meer in over
eenstemming met de geest van het
stichtingsakkoord zijn dan de salaris
maatregelen van de overheid.
Het bedrijfsleven is in het algemeen
ook slecht te spreken over het feit, dat
minister Toxopeus voor het overheids
personeel de verdienstebeloning heeft af
geschaft en het gemiddelde percentage
daarvan (8 procent) in de vaste loonsom
heeft opgenomen.
Zelfs een semi-overheidsbedrijf als de
v. Haagse Tramweg Maatschappij is
daarmee niet gelukkig. De H.T.M. heeft
in een brief aan de Stichting van de Ar
beid over de afschaffing van de verdien
stebeloning, die zij beschouwt als een ge
zonde prikkel voor de werknemers, haar
teleurstelling uitgesproken.
Als een ander voorbeeld werd ons ge
noemd het „solo-optreden" van de minis
ter van sociale zaken en volksgezondheid,
dr. G. M. J. Veldkamp, die zoals bekend
onlangs heeft verklaard dat de A.O.W.-
uitkeringen op 1 januari 19G5 naar een
sociaal minimum kunnen worden opge
trokken. HU zou hiermee, naar men ons
verzekerde, zelfs zijn mede-bewindslie-
.voldongen feit" hebben
geplaatst. Het zijn vooral de werkgevers
organisaties. die tegen een dergelüke al
gemene optrekking van het (welvaarts-
vaste) ouderdomspensioen grote bezwa
ren hebben.
Huurverhoging
Ook met de gang van zaken ten aan
zien van de huurverhoging zün de werk
gevers niet gelukkig. Zoals bekend kon
daarover in de Stichting van de Arbeid
vorig jaar geen overeenstemming wor
den bereikt In het uiteindelijke loon-
akkoord werd ten slotte de volgende pas
sage opgenomen: „Mocht op voorstel van
de regering door de Staten-Generaal
worden besloten tot een huurverhoging
in de loop van 1964, dan gaat de Stich
ting van de Arbeid ervan uit, dat deze
huurverhoging, alsmede het effect van
eventuele verdere regeringsmaatregelen,
zodanig zullen zijn dat bij een volledige
compensatie de loonstijging niet meer
dan 1 procent zal bedragen". Uit deze 1
procent zou een huurverhoging van on
geveer 5 a 6 procent kunnen worden op
gevangen, zo werd in een toelichting
daarop meegedeeld.
Voor vervolg zie pagina 7
BRITSE troepen zijn gisteren uit
Kenia naar Oeganda overge
bracht nadat melding was gemaakt
van onrust onder de Afrikaanse mili
tairen van het uit twee bataljons fu
seliers bestaande leger van Oeganda.
De door Britse officieren geleide mi
litairen van het legerkamp te Jinja, die
ontevreden waren over hun soldij, stoor
den zich niet meer aan de bevelen van
hun meerderen en namen hun minister
binnenlandse zaken. Felix Onama.
naar de kazerne was gekomen om
'e looneisen te praten, gevangen,
een radiotoespraak zei de premier
Oeganda, Milton Obote. dat hü de
Britse regering om militaire hulp had
verzocht. Het Britse contingent, dat uit
Kenia werd overgevlogen, telde onge-
450 main. De premier ontkende dat
zich muiterij zou hebben voorgedaan
Hoewel de eierprijzen zich de laatste
jd reeds op een laag prijspeil bewe
gen, hebben zij gisteren weer een aan-
zienlyke daling te zien gegeven. De
ruim 2.000.000 eieren, die op de markt
te Barneveld verhandeld werden, haal
den gemiddeld niet eens de negen cent
per stuk, want de officiële notering per
ïieren met een gemiddeld gewicht
50 gram luidde f 8.90 (vorige week
f 9.90). Gemiddeld kwam een kg e:
op f 1,48 (vorige week f 1,65).
De muiterij volgt op een identiek
verzet van militairen in Tanganjika,
dat afgelopen maandag uitbrak. Ook
deze muiterij ging om looneisen.
ROMANCE MET SPAANSE EDELMAN?
Prinses Irene gefotografeerd tijdens haar bezoek aan Spanje.
zal voortduren totdat dit nieuwe
land verpletterd is, heeft Soekarno
verklaard enkele uren nadat hij en
de Amerikaanse minister van justi
tie hadden aangekondigd, dat er een
wapenstilstand zou komen langs de!
Indonesisch-Maleisische grens, en
ongeveer tegelijkertijd met de be
kendmaking dat Maleisië op het
voorbeeld van Indonesië een staking
van het vuren had afgekondigd. Soe
karno deelde tevens mede dat de
Robert Kennedy in Djakarta. Tij
dens de gesprekken over de crisis
Maleisië hapt Soekarno met smaak
in een stuk cake. Het gesprek vond
plaats in het presidentele paleis.
Weldra zullen weer nieuive be
sprekingen worden gehouden om
de weg te effenen voor een eind
oplossing in de crisis.
„confrontatiepolitiek" tegen Maleisië
voortgaat.
oorwaarts, niet terugtrekken," riep
Soekarno in een massavergadering van
15.000 toehoorders onder wie linkse com
munisten uit vijftig landen. Hij ontkende
dat Indonesië grondgebied in Noord-
Borneo begeerde maar zeide dat Indo
nesië uit beginsel de strijd van Noord-
Borneo steunt. De tactiek mag veran
deren maar de confrontatie gaat voort,
zeide hU- Soekarno zweeg over het be-
Voordat Soekarno begon te spreken,
zeide de minister van buitenlandse zaken
Soebandrio, dat Indonesië de onderdrukte
volkeren in Noord-Borneo steunt ei
de confrontatie dient om de Maleisische
staten volle onafhankelijkheid te geven
Hij vertelde dat in de overeenkomst van
Manilla tussen Malakka, de Philippijnen
en Indonesië vorig jaar was vastgesteld
op welke wijze Maleisië moet worden
gevormd. President Soekarno heeft deze
overeenkomst getekend en Indonesië zal
:oestaan dat deze handtekening door
de kolonialisten wordt verontachtzaamd,
zeide hij. „Het staat aan de toenkoe
(Abdoel Rachman) de overeenkomst van
Manilla na te komen," aldus de minister.
Ook de Indonesische minister van
voorlichting, Roeslan Abdoelgani, heeft
verklaard dat de confrontatiepolitiek on
danks de topconferentie voortgaat Hij
deed dit in een radiotoespraak.
Te Koeala Loempoer zeide de Malei
sische premier toenkoe Abdoel Rachman,
de overeenkomst met instemming te be
groeten en te hopen dat de vrede duur
zaam zou zijn. In het Britse Lagerhuis
verklaarde de minister van gemenebest
zaken, Duncan Sandys, dat Soekarno een
staking van het vuren had gelast, maar
hij wist toen nog niet wat Soekarno
enkele uren later had verklaard. Toen
dit bekend werd, zeide een woordvoerder
van het Britse ministerie van buiten
landse zaken die kort tevoren zijn tevre
denheid over de overeenkomst had
betuigd, dat dit niet veel goeds voorspelt
voor het slagen van de driemogend-
hedenbesprekingen.
Robert Kennedy verklaarde op zijn
terugreis te Bangkok dat de topbespre-
kingen in de eerste week van februari
zullen worden gehouden. Hij sprak drie
uren lang met Thailandse autoriteiten en
zal vervolgens naar Londen gaan om daar
een overzicht te geven van zijn bespre
kingen. HU zal o.a. premier Home, de
minister van buitenlandse zaken Richard
A. Butler, en de minister van gemene
bestzaken, Duncan Sandys, ontmoeten.
Intussen heeft Soekarno leger en politii
gelast te voorkomen dat de vakbonden
de macht over de Britse ondernemingen
In handen nemen. De communistische
vakbond Sobsi daarentegen heeft bekend
gemaakt, dat zijn leden de overneming
hebben geproclameerd van de bedrijven
en kantoren van Shell te Balikpapan.
De 73-jarige ongehuwde mejuffrouw
H. Bruins uit Zuidlaren is gisteren om
het leven gekomen. Zij reed mee in een
auto, die door de gladheid van de weg
in Roden tegen een boom botste. De
auto werd vernield. De chauffeuse liep
lichte verwondingen op.
(Van onze speciale verslag
gever)
Reeds sinds een week gaan
er sterke geruchten dat prinses
Irene zich met een Spaans
edelman zal gaan verloven.
Vanmorgen bracht het Vrije
Volk het bericht dat koningin
Juliana en prins Bernhard dit
heugelijk gebeuren binnenkort
zullen bekendmaken. De Prin
ses verblijft in Spanje, waar ze
de gast van de Nederlandse
ambasadeur in Madrid, jhr. mr.
W. E. van Panhuys, is.
Al de hele week zyn er specu
laties geweest over een romance
met een ongeveer 30-jarige Spaan
se edelman, die in de omgeving
van Madrid woont
Bezoeken
Tijdens haar verblijf in Spanje
(sinds 13 januari) is prinses Irene
heel wat keren in het openbaar ge
zien. Zij bezocht een kinderzieken
huis in Madrid, zomede twee oplei
dingsscholen van de vrouwelijke
afdeling van de Falange. Ook het
centrum voor scholing van hogere
staatsambtenaren in de Alcala de
Benares stond op haar program-
In Barcelona bezichtigde de
Prinses een aantal gemeentelUke
instellingen, waarbij ze de gast
was van burgemeester Don Jose
Maria de Porcioles. In het opera
gebouw Liceo zat ze op een avond
in de particuliere loge van de
burgervader.
Op z'n minst merkwaardig was
het bezoek, dat ze aan Spanjes
grootste krant. La Vanguardia,
bracht Dit blad had haar een dag
tevoren als prinses Irene van
België verwelkomd. De eige
naar van deze nationaal-syndica-
listische uitgave, graaf De Godo,
bood z'n excuses aan en leidde
haar persoonlijk in het gebouw
Prijs
By aankomst in Madrid ver
klaarde prinses Irene tegenover de
pers dat haar reis naar Spanje de
prijs was, die ze gekregen had in
verband met haar slagen voor het
tolkenexamen Spaans. De Spaan
se pers wist echter meteen te mel
den dat „de Prinses met de la
chende blauwe ogen" by een vorig
bezoek de gast was geweest op
een jacht, dat aan een telg uit een
voornaam adellijk geslacht be
hoorde. Ook in deze berichten
werd de naam van de edelman
in het midden gelaten.
Om niet op te vallen, probeerde
de Prinses een zwarte auto van het
merk Seat te huren, een Spaanse
versie van de Fiat. die op het Ibe
risch schiereiland 't meest gang
baar is. Dit lukte echter niet
zwarte huurauto's waren niet in
voorraad waarop de keuze op
een witte Seat met oranje strepen
vieL Deze wagen valt byzonder
in 't oog vandaar dat de Spaan
se journalisten geen moeite heb
ben de Nederlandse Prinses te
volgen.
Een woordvoerder van de Rege
ringsvoorlichtingsdienst deelde ons
vanmorgen mede dat hU geen
commentaar op de in omloop zUn-
de geruchten kon geven. Over deze
zaak had de R.V.D reeds herhaal
delijk contact met het hof gehad.
Spaanse journalisten kregen van
een regeringswoordvoerder in
Madrid te horen dat de Prinses
voor een „zo delicate zaak naar
het zuiden was gekomen" dat van
hem geen verklaring kon worden
verwacht
Commentaren
TAE DIRECTIE van onze circulatie-
bank blijft de economische ont
wikkeling met argusogen volgen.
Dat bleek ook deze week weef
duidelijk.
Zij vond het nog niet nodig dat het
kasreservepercentage weer in ere
werd hersteld, maar zij achtte het
wel nodig de banken en financie
ringsmaatschappijen te vragen geen
reclame meer voor persoonlijke le
ningen te maken.
Het kasreserveperctage werd 23
september van vorig jaar buiten
werking gesteld. Deze week werd
medegedeeld, dat het voor de pe
riode van 22 januari t/m 21 februari
op 0 bleef gehandhaafd. Het bete
kent. dat de banken niet verplicht
worden een bepaald percentage van
de aan haar toevertrouwde gelden
als renteloos tegoed bij de Neder-
landsche Bank te deponeren.
Naar mate dit percentage hoger
komt, moet er meer geld bij de
circulatiebank gedeponeerd worden
en staat er dus een groter bedrag in
de ijskast. De leiding van de Neder-
landsche Bank ziet de situatie dus
nog niet zo ernstig in, dat zij tot
die afroming overgaat. Hierbij moet
niet vergeten worden dat zij door
haar kredietbeperkingspoUtiek al
een vinger in de pap heeft.
De persoonlijke lening is een ander
hoofdstuk. Deze dateert van een
jaar of vijf geleden. Zij werd ln
1958 door de handelsbanken geïn
troduceerd. Enerzijds om haar klan
tenkring te kunnen uitbreiden en
anderzijds omdat zij op de aldus
uitgezette gelden een aantrekkelijke
rente kunnen maken. Die rente
komt namelijk in feite op ruwweg
10 pet uit.
Er kan ook bij andere instellingen
geld geleend worden: bij de ge-
meeentelijke volkskredietbankcn en
bij de particuliere geldschictbanken.
Gemeenlijk liggen de opgenomen
bedragen hier echter lager.
Gezien de sterke reclamecampagnes
die de banken voor de persoonlijke
lening inzetten, zou men een sterke
uitbreiding verwacht hebben. De
stijging van jaar op jaar is echter
opmerkelijker dan het totale bedrag
dat door handelsbanken en finan
cieringsmaatschappijen tezamen is
geleend. Het was in:
1959 15Ti miljoen
1960 29,3 miljoen
1961 ƒ35,8 miljoen
Op grond van de gestegen index
cijfers stellen wij het voor 1962 op
bijna 50 miljoen, trewijl wij voor
1963 op 65 a ƒ70 miljoen komen.
Dit alles lijkt wel veel, maar dat
is niet zo. De gemeentelijke volks
kredietbanken b.v. gaven in 1962
ruwweg 70 miljoen aan kredieten,
terwijl 615 detailhandelsbedrijven
die op afbetaling verkochten, in
1962 voor 135 miljoen konden om
zetten. Het totale consumentenkre
diet (leningen verkopen op af
betaling) werden in dat jaar op
500 miljoen getaxeerd.
De totale omvang van de persoon
lijke leningen is dan ook niet ont
stellend. Hoogstens het feit dat er
elk jaar nogal wat bijkomt. De in
greep van de Nederlandsche Bank
ligt o.i. dan ook op psychologisch
terrein. Zij acht het in deze tijd
niet raadzaam dat met veel ophef
over deze kredietmogelijkheid wordt
gesproken.
Russische vraag:
Duitse raketbasis
op Sardinië?
De Sowjetunie heeft Italië om op
heldering gevraagd naar aanleiding
van berichten, dat het Westduitse
leger een oefenterrein voor raketten
op Sardinië krijgt
(Advertentie)
C/5
CO
CU
co
Op de Mozartkade in Amsterdam is
vannacht de bovenetage van een kapitale
woning geheel uitgebrand. Het huis was
onbewoond, want de eigenaar de heer
D.. Nadel verblijft in Addis Abeba
De beheerder van het huis, de heer D
Goudsmit, meent stellig, dat de brand
omstreeks vier uur 's nachts is gesticht
De politie heeft een man aangehoude;.
die zich op verdachte wijze in de buurt
van de woning ophield. Omwonenden
herkenden hem als de man. die gister
middag ook in deze buurt rondscharrel
de en op een bepaald adres had ge-
informeerd of er een kamer te huur was-
De brandweer was het vuur na een
half uur meester. De bovenwoning,
waarin zich veel Perzische tapijten en
antiek bevonden, brandde geheel it.
De benedenwoning liep veel waterscha
de op
De arrestant, de 33-jarige J. H. ont
kende vanmorgen echter in een verhoor,
dat meer dan tien uur duurde, dat hij
de brand heeft gesticht.