Nieuwe Leidse Comramit
Amerika niet gelukkig
met erkenning China
en
Ionen in
diseussie
„We waren toch zo goed
voor kinderen en zieken"
De Gaulle volgt eigen politiek
Gevolg: meerderheid voor
toelating tot de V.N.
Wending ten goede' in
geschil om Maleisië?
Drie doden in
verkeer A dam
N.A.M. betaalt
Staat flink deel
van winst
Hofman en Schlage in Auschwitz-proces:
Alle schuld op
mede-SSe-rs
afgeschoven
Twee mannen schuldig
aan Nijmeegse moord
Commentaren
Loon 100 pet omhoog
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
itigh it ghebleven
Zaterdag 18 januari 1964, 44ste jaargang
N
Lichte tot matige vorst
Droog weer met vannacht en morgen
ochtend lichte ot matige vorst. Morgen
overdag temperaturen om het vriespunt,
plaatselijk bewolking en hier en daar
nevel of mist. Zwakke ot matige wind
in hoofdzaak tussen zuid en zuidoost.
(Zie ook pag. 7)
37 Postbus 76 Telefoon 31441
58936 Abonnementsprijzen p.w. 0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05 Klachtendienst bezorging 18.00— 19.00
Ook op het gebied van kerk
torens zijn de laatste jaren de
architectonische normen ver
anderd. Hier een voorbeeld van
een hypermoderne opvatting,
gerealiseerd in het Zwitserse
plaatsje Uster. Het bouwsel is
een creatie van de jonge archi
tect André M. Stwder uit Zü-
rich.
Frankrijk zou zoals in een deel van onze oplaag gisteren nog gemeld
de Verenigde Staten formeel hebben doen weten dat het van plan is
communistisch China te erkennen. Deze mededeling heeft in het westelijke
kamp gisteren tal van speculaties doen ontstaan. Opnieuw, zo wordt ge
zegd, zal president De Gaulle zijn eigen politiek volgen en zich niet storen
aan de verontruste Amerikanen, die overigens ontkennen officieel iets te
weten van communistisch Chinese erkenning door Frankrijk. De Ameri
kanen verwijzen naar de Franse regering.
Waar Amerika vooral bevreesd voor
is, is het feit dat erkenning door
Frankrijk waarschijnlijk tot gevolg zal
.ïebben dat zeker twaalf Afrikaanse
landen die tot voor kort Franse kolo-
niëën waren, De Gaulles voorbeeld
zullen volgen. Dat zou in de Verenigde
Naties gevolgen kunnen hebben,
melijk een eventuele meerderheid voor
toelating van communistisch China.
Verder zou de erkenning een onge
kende expansie van de handel
Afrika teweeg kunnen brengen.
China
De Amerikanen laten echter
schemeren dat Frankrijk echt niet zoveel
commerciële vruchten hoeft te verwach
ten van de handel met China. Tot
hebben vier Westeuropese mogendheden
China erkend: Engeland, Noorwegen,
Denemarken en Nederland. Deze landen
zouden, aldus de Amerikanen, niet zoveel
Na gesprek Kennedy-Soekamo:
Als gevolg van het gesprek tussen
de Amerikaanse minister van jus
titie, Robert Kennedy, en president
Soekarno van Indonesië is er in het
geschil om Maleisië een „wending
ten goede" gekomen, aldus de opti
mistische commentaar van een Ja
panse woordvoerder. Japan is vol
ledig gekend in het gesprek tussen
de twee staatslieden. Premier Ikeda
heeft daarover met Kennedy
gedachten gewisseld. De Japanse re
gering ontkende de rol van bemid
delaar te willen spelen tussen Ma
leisië en Indonesië.
Beide staatslieden zijn overeengeko
men dat het geschil door overleg moe
worden opgelost. Dat overleg moet ge
voerd worden door de drie betrokken
staten: Indonesië, Maleisië en de Philip-
„gun-
pijnen. Er moet echter eerst
Het verkeer in Amsterdam heeft gis-
teren drie doden geëist. Na de 69-jarige
Chinese kok, Stjeng Wang, die 's morgens
op het Damrak onder een tram terecht
kwam, kwam 's middags de 32-jarige
automobilist C. Wouda uit Santpoort om
het leven. Hij reed met grote snelheid
tegen een lichtmast op, nadat hij bij een
inhaalmanoeuvre waarschijnlijk de macht
over het stuur was kwijtgeraakt. Ruim
een half uur later werd de 62-jarige C
van Maasdam op het fietspad van dt
Cornelis Lelylaan door een vrachtauto
geschept. Zwaargewond werd hij naar
het ziekenhuis overgebracht, maar bij
aankomst bleek hij reeds te zijn over
leden.
In
een
oogopslag
De Haagse „meester" De
Bruin en architect Van Tijen
hebben gisteren de Schweit-
zerprijs gekregen pag. 2.
Nas Ammin begint in april
te draaien pag. 2.
Zuid-Afrika is beducht voor
invloed van het communis
me pag. 5.
De Franse oud-premier
Pflimlin verwacht niet op
korte termijn een Europese
politieke unie pag. 5.
en het ZONDAGSBLAD
stig klimaat voor besprekingen" worden
geschapen.
Waarschijnlijk om dat klimaat te hel
pen scheppen gaat Robert Kennedy m
zijn bezoek aan apan naar Manilla er
Koeala Loempoer.
In Tokio is Kennedy ook nog even terug-
gekomen op zijn plannen voor de toe
komst. Hij zei nog niet besloten te heb
ben de nominatie voor het vice-presi-
dentschap te aanvaarden, mocht hem die
worden aangeboden. Hij verklaarde
weken lang over zijn toekomst nage
dacht te hebben, maar nog steeds niet
tot een besluit gekomen te zijn.
Kennedy beaamde min of meer dat hij
degene is geweest die ruimtevaarder
John Glenn heeft geïnspireerd zich kan
didaat te stellen voor de Senaat vot
democratische partij. Zoals bekend heeft
Glenn ontslag genomen als astronaut.
Kennedy heeft met hem enkele gesprek
ken over zijn toekomst gevoerd.
2 stormachtige ontwikkelingen
het loon- en prijzenfront zullen
volgende week vrijdag onderwerp
zijn van een uitvoerige discussie tus
sen leden van de regering en ver
tegenwoordigers van de in de Stich
ting van de Arbeid vertegenwoordi
gende organisaties van werkgevers
i werknemers.
Dit overleg vindt plaats op ver
zoek van het kabinet, zo heeft het
ministerie van sociale zaken en
volksgezondheid gisteren medege
deeld. De plaats van samenkomst is
Voorburg.
Namens de regering nemen hieraan
deel de ministers Andriessen (econo-
ische zaken» Witteveen financiën),
agaers (.volkshuisvesting en bouw
nijverheid), Veldkamp (sociale zaken
en volksgezondheid) en Biesheuvel
(landbouw en visserij), alsmede de
staatssecretaris van sociale zaken dr
F. G. M. de Meijer.
Van de werkgevers, en werknemers-
rganisaties zullen de voorzitters op
het appèl verschijnen, terwijl hoven
de voorzitter van het verbond
Nederlandse werkgevers de heer
r de Koster aan het beraad zal
deelnemen. Hoewel genoemd verbond
;t in de Stichting van de Arbeid
vertegenwoordigd heeft de voorzitter
wel deelgenomen aan het onlangs ge
houden ma moe to verleg.
baat van deze erkenning hebben gehad.
België daarentegen heeft een bloeiende
handel met de Chinezen.
Functionarissen van de Westduitse
regering hebben, hoewel het feit va
Franse erkenning nog steeds niet officieel
is, laten weten dat Bonn het Fr,
voorbeeld niet zal volgen. De Franse
regering heeft de Westduitsers wel
deze kwestie benaderd. De gezamenlijke
buitenlandse politiek van het Frans-
Duitse akkoord van verleden jaar i
nu toe een dode letter gebleken. Engeland
vermijdt commentaar op de Franse stap.
Men is wel verbaasd. Nog geen maand
geleden heeft president De Gaulle minis
ter Rusk verzekerd dat van Franse er
kenning van China nog geen sprake kon
zijn. In Londen doen geruchten de ronde
dat Franse functionarissen met leden var
het gevolg van premier Tsjoe En-lai ir
Noord-Afrika besprekingen hebben ge
voerd.
De Chinezen zelf hullen zich in stil
zwijgen, hoewel Tsjoe En-lai bij de eerste
berichten over een dergelijke ontwikke
ling zich zeer verheugd betoonde.
Degene die deze Franse stap heeft
voorbereid ex-premier Edgar Faure. liet
er gisteren voor de radio geen twijfel
over bestaan dat Frankrijk in China een
grootse rol kan spelen op het gebied van
de handel
Faure borduurde voort op hetzelfde
stramien waarop president De Gaulle op
31 januari zal terechtkomen: de histo
rische missie die Frankrijk in dit deel
van de wereld te vervullen heeft. Frank
rijk dat Azië als geen andere kent. aldus
Faure, dat dé specialisten op dit gebied
bezit. Frankrijk kan China voor het Wes
ten openleggen, aldus de speciale afge
zant van De Gaulle naar Peking.
Een laatste vraag is nog: hoe zal Peking
reageren op het feit dat nationalistisch
China ook nog door Frankrijk wordt er
kend. Men is van mening dat de Chinezen
over deze kwestie allengs soepeler zijn
gaan denken en dit feit niet zullen opwer
pen als een werkelijk beletsel.
Behalve de vennootschapsbelas
ting (45 procent van de brutowinst)
cal de staat van de Nederlandse aard
oliemij (N.A.M.) van de netto-win
ningsresultaten van het gasveld bij
Slochteren nog ontvangen een royal
ty van 10 procent, alsmede via de
Staatsmijnen die ook aan de gas
winning ter plaatse deelnemen een
aandeel van 40 procent.
De Amerikaanse minister van
'.itie Robert F. Kennedy heeft
klaard, dat het bekend gemaakte v<
nemen van Frankrijk om commu
tisch China te erkennen, niet definitief
Iet zou voorbarig zijn hierop commen-
r te geven, daar het geen definitieve
ilissing is, aldus Kennedy.
IU zei dat president Johnson heeft ver
klaard, dat hij de politiek van wijlen pre-
ident Kennedy zou volgen jegens Pe
king. Dit zou blijven gelden, totdat com-
istisch China niet alleen in woorden
ook met daden van standpunt ver
andert.
,.De Verenigde Staten zijn van mening,
dat communistisch China zich toelegt op
de vernietiging van de Amerikaanse
levenswijze en van de levenswijze var
onze bondgenoten", aldus Robert Ken-
Sjoukje Dijkstra toonde haar klasse bij de Europese kampioenschap
pen. Op deze foto uit Grenoble zien we Sjoukje tijdens een van die
gracieuze sprongen, waarmee zij opnieuw naam maakte voor Neder
land in het buitenland.
verschenen All 1 Tl
TN HET Auschwitz-proces verschenen
gisteren de voormalige cc
Briyio Schlage en de ex
Hans Hofmann voor de rechters,
zich te verantwoorden voor hun aan
deel in de gruweldaden in dit vernie
tigingskamp.
De nu 53-jarige Hofmann. die reeds
wegens moord in het Dachaukamp
tot levenslange gevangenisstraf is ver
oordeeld, brak tijdens zijn verhoor in
lucht" waren. „Ik z
kunnen uitdrukken."
Op de opmerking v
het niet anders
de president, dat
de mensen te zwak waren om op hun
benen te staan, zodat er wel degelijk
van strafoefeningen sprake was. schoof
Hofmann alle schuld op zijn vroegere
ondergeschikten.
Nooit
Dr. Busks en
ds. Overduin
voor Vara-tv.
De predikanten dr J. J Buskes (her
vormd) en ds, J. Overduin (gerefor
meerd) zullen volgende week woens
dagavond in het televisieprogramma
van de VARA „rekenschap van gevoe
len" afleggen over de inmiddels wel
zeer bekend geworden tv-uitzending
„Zo is het toevallig ook nog eens een
keer" van deze omroepvereniging. Zo
als gemeld heeft de VARA zich enige
dagen geleden akkoord verklaard met
een getuigenis van de kerken, een ver
zoek dat door de generale synode van
de Gereformeerde Kerken was inge-
Overleg van het moderamen van deze
kerkformatie met de Nederlandse Her
vormde Kerk en de Christelijke Gere
formeerde Kerken, leidde ertoe, dat ge
noemde predikanten namens de kerken
voor de camera de christelijke opvat
tingen over de uitzending van 4 janua
ri en de reacties daarop aan de kijkers
zullen voorleggen. Het programma zal
waarschijnlijk een onderdeel vormen
van de rubriek ..Achter het nieuws",
die om twintig minuten over acht op
het scherm komt.
Een beeld van het bezoek, dat
H.K.H. prinses Irene, die op het
ogenblik een bezoek aan Span
je brengt om haar uitspraak te
vervolmaken ziet men hier tij
dens haar bezoek aan de uni
versiteit van Alcala de Hena-
tranen uit en zei dat het onbillijk
was, dat zijn vroegere superieuren van
het dodenkamp niet terechit staan.
„Nu zitten wij hier voor hen."
Zijn betuigingen van onschuld en zijn
beweringen over zijn goedheid tegenover
zieken en kinderen leidden tot een uit
barsting van de zijde van de president
die opmerkte tot dusver alleen maai- te
hebben gehoord- dat de SS-ers niets an
ders deden dan speelterreinen voor kin
deren aanleggen, rapporten opmaken en
vrijgelaten gevangenen naar het station
brengen.
Goedheid
Hofmann gaf hoog op van zijn goed
heid voor de zieken. Deze was zelfs zo
ver gegaan, dat hij eens 700 a 800 soe-
ciale rantsoenen naar het kamphospitaal
had laten brengen, wat tot een telegram
metje uit Berlijn aanleiding had gegeven
met de vraag of hij gek was om zoiets
in het vierde jaar van de oorlog te doen.
Toen de president strafoefeningen ter
sprake bracht, die in de afdeling voor
zigeuners werden gehouden, zei Hofmann
dat liet „sportoefeningen in de open
Ook Schlage ontkende alle schuld. Hij
was alleen maar verantwoordelijk voor
de sleutels en het openen en sluiten dei-
celdeuren. Nooit had hij ook maar een
gevangene zien sterven.
Van de massale vergassingen wist hij
niets af. „Eerst bij het Auschwitzproces
hoorde ik hoe ze werden uitgevoerd,"
aldus de beklaagde.
Wel gaf hij toe vrachtauto's vol mei
lijken te hebben gezien, doch dat ging mij
niet aan. Ik werd niet verondersteld me
daar op te houden, zodat ik maar naar
mijn kantoor ging."
Toen de openbare aanklager opmerkte
dat Schlage dan kennelijk als een klui
zenaar in zijn kantoortje verbleef, ant
woordde deze: „Ja, ja, het was allemaal
vreselijk. We durfden er niet aai
denken
Op de grote landbouwtentoonstel
ling en levensmiddelenbeurs Grüne
Woche te Berlijn (van 24 januari—2
februari) zal ons land met zijn collec
tieve agrarische inzending forser
de dag komen dan in 1963 het geval
was. De expositie zal een oppervlakte
beslaan van ongeveer tweeduizend
kante meter.
Leefde de Nijmeegse politie
vankelijk in de veronderstelling, dat
•de moord op de alleenwonende me
juffrouw T. Hendriks uit deze ge
meente door een persoon zou zijn
gepleegd, gisteren is komen vast te
staan dat twee mannen aan de gru
welijke daad schuldig zijn.
De politie heeft gisteren een van
de twee verdachten gearresteerd. Het
is de 25-jarige bouwvakarbeider A. W.
uit Keizer Karelstad. De andere ver
dachte, de negen-tienjarige H. van Os
is nog voortvluchtig.
A. W. is donderavond vrijwillig met
een rechercheur meegegaan naar het
politiebureau te Nijmegen om daar te
worden verhoord over de aanslag.
Geleidelijk aan heeft W. daarbij toege
geven, gezamenlijke met Van O in de
woning van de bejaarde vrouw't/? zijn
binengedrongen. In de nacht van 10
op 11 januari.
De bouwvakarbeider is ingesloten in
het hoofdbureau van polit Hij zal
maandag voor de officier van justitie
worden voorgeleid. Inmiddelz heeft aan
de Groesbeekse Dwarsweg met hem
de reconstructie van de moord plaats
WAANNEER STRAKS, op 1 maart,
geen nieuwe c.a.o. voor hel
bouwbedrijf zou zijn afgesloten, is
dat iets wat niemand wensen kan.
Een c.a.o. is een element dat zeker
heid biedt en dat behoeven we in
heel ons maatschappelijk leven en
in de bouwnijverheid wel in het bij
zonder.
Het geschil lijkt moeilijker te over
bruggen, nu het niet vastzit op de
totale loonsom. Het gaat om de ver
deling. De werkgevers staat voor
ogen een ingebouwde beoordelings
factor ter verhoging van de arbeids
inspanning. De werknemers zien hier
risico's van willekeur.
In de bouwnijverheid is inderdaad
de wenselijkheid van aanmoediging.
Of deze aanmoediging ook op deze
wijze gestalte moet krijgen daar
over is men het duidelijk niet eens.
Wij hopen van harte dat men elkaar
nog tijdig vinden zal. De woningnood
is nog altijd hoog, maar er is nu onder
leiding van de nieuwe bewindsman
ook een nieuwe aanpak. Zijn geest
drift heeft al aanstekelijk gewerkt.
Indien partijen er niet in slaagden
de kloof te overbruggen, zou zulks
stellig allerwegen worden betreurd.
T\E SYNODE der Gereformeerde
kerken heeft een uitspraak ge
daan die neerkomt op een weigering,
het lidmaatschap van een niet zicb
als christelijk aandienende partij te
verbieden.
Dit wel een formulering die beschou
wing verdient, waarna dan de kans
op misverstand wellicht geringer is.
We willen niet aannemen dat de
synode zulk een lidmaatschap toe
juicht; zij wil het niet verbieden.
Ons dunkt dat de voorkeur blijft
uitgaan naar een christelijke partij
formatie. Daarvoor zijn onderschei
dene motieven aan te voeren. Een
christelijke partij is een die zich als
zodanig wil richten naar de eisen van
het Evangelie. Daarom is zulk een
partij ook vanwege de kerk aan te
spreken; deze mag verlangen dat zulk
een partij zich overeenkomstig haar
hoge pretentie gedraagt.
Er zijn christenen die er de voorkeur
aan geven, een plaats te zoeken in
een parti.jformatie van andere struc
tuur. Hun overwegingen zijn niet zel
den te eerbiedigen, al valt over het
partijbeeld zöals zij dat zien te dis
cussiëren.
Men doet echter dunkt ons verstan
dig. achter de uitspraak van deze
synode niet meer te zoeken dan zij
feitelijk behelst. En dat is dan een
geweigerd verbod.
XTET is nu wel zeker, dat de Franse
regering het bewind van China
gaat erkennen. Welke overwegingen
De Gaulle daarbij heeft? Vooropge
steld moet worden, dat China een
realiteit is. Terecht kan men zich af
vragen waarom allerlei andere rege
ringen wel erkend worden, die van
China echter niet. Ook onder die
andere zijn er op wie het nodige valt
aan te merken.
De Gaulle hoopt stellig via erkenning
invloed te kunnen uitoefenen. Met
een erkend China kan worden ge
praat, het kan min of meer in de hand
worden gehouden. De Franse presi
dent is tot zijn besluit gekomen op
een moment waarop de Amerikaanse
invloed in Azië is gaan tanen. Dat zal
zijn roepinsbesef nog hebben aange
wakkerd.
Deze erkenning zal eveneens de toe
lating van China lot de Verenigde
Naties dichterbij brengen. Maar door
de eigenwillige methode waarmee
De Gaulle ook ditmaal te werk gaal,
maakt hij het de westelijke wereld
opnieuw moeilijk.
Jammer dat de eenstemmigheid,
waartoe deze ook mocht hebben ge
leid, opnieuw verloren is gegaan.
Op de rijksweg HengeloEnschede is
gisteravond de 31-jarige bromfietser
C. J. A. M. van Kuik uit Hengelo bij het
oversteken tweemaal aangereden. Toen
hij de weg voor de helft was overgesto.
ken werd hij geraakt door een personen,
auto. op de andere weghelft geworpen en
overreden door een bestelwagen. De man
op slag dood.
(Advertentie)
OPRUIMING
BREESTRAAT 73
HOOFTSTRAAT 88, ALPHEN
STAKING bij de gas-, telefoon- en trambedrijven in de Braziliaanse stad
Rio de Janeiro is gisteren beëindigd nadat de werkgevers een loonsver
hoging van honderd procent hadden toegestaan. Hiermee is een crisis tussen
president Joao Goulart en zijn politieke tegenstander Carlos Lacerda gouver
neur van de staat Guanabara, afgewend.
President Goulart zei donderdag dat de regering zou ingrijpen wanneer
niet onmiddellijk overeenstemming werd bereikt, Lacerda had de regering
ervan beschuldigd de staking aan te moedigen om een voorwendsel te hebben
voor federale interventie, nadat president Goulart bevel gegeven had dc voor
naamste elektriciteitsbedrijven met troepen af te zetten.
