Kerkopbouw stelt de
geref. kerken vragen
Biiniuinif
-DE DOKTER aan 'i woord
Ziekenfonds moet soms
wel bedrogen worden
AEG
VARA VERANTWOORDELIJK
VOOR HAATUITBARSTING
Veelzijdigheid van de
dagbladpers in gevaar
Een woord voor vandaag
Studenten in liet geweer
tegen apartheidspolitiek
Toenemende expansie van
Boerenleenbanken in '63
ANTISTOLLING
DINSDAG 14 JANUARI 1961:
„Vrije arts" lucht zijn gemoed
De Koninklijke maatschappij tot bevor
dering van de geneeskunst heeft zijn ern
stig misnoegen uitgesproken over dc
voorstelling van zaken die de Utrechtse
arts P. C. Koppert onlangs voor de televi
sie (Avro's Televizler) heeft gegeven over
het ziekenfondswezen, en waarbij hij o.m.
zelde dat de ziekenfondsverzekerden niet
de geneesmiddelen zouden ontvangen
welke zij behoeven.
Op grond van hetgeen dokter Koppert
heeft gezegd over bedrog waaraan artsen
zich binnen de structuur van het zieken
fondswezen dagelijks zouden schuldig ma
ken heeft genoemd hoofdbestuur besloten
een klacht tegen deze arts in »e dienen
bij de afdelingsraad van Utrecht en om
streken. Het geldt hier een intercollegiale
rechtspraak waarvoor dokter Koppert in
middels werd uitgenodigd zich te verant
woorden.
Dokter Koppert is een der leidende
krachten van de z.g. Ned. vereniging van
vrije artsen een vereniging, die. ofschoon
klein in getal (hoe klein wilde dokter
Koppert niet zeggen, slechts dat het „een
Gideonsbende" is) felle oppositie voert
tegen zowel de Kon. maatschappij tot be
vordering van de geneeskunst in het al
gemeen als het Nederlandse ziekenfonds
wezen in het bijzonder.
Op een gisteren te Utrecht gehouden
persconferentie gaf de heer Koppert on
der meer een nadere uiteenzetting over
de gewraakte passage. In het televisie-
onderhoud had hij gezegd dat menige arts
zijn diagnose noodgedwongen aanpast aan
P. P. A. Bolland in
Den Haag overleden
overleden de heer P. P. A. Bolland,
leven vele jaren hoofdbestuurslid en n-
nancieel adviseur van de Ned. Chr. Reis.
vereniging.
De heer Bolland, die procuratiehouder
van de Rotterdamsche Bank in Den Haag
is geweest, bleef zich ook na zijn pen
sionering met financiële aangelegen
heden bemoeien. Begin januari 1947 werd
hij in het hoofdbestuur van de N. C.
Reis V. gekozen en reeds twee weken
later werd hij tot eerste penningmeester
benoemd, hetgeen hij bleef tot februari
1958, toen hij in Dordrecht op 74-jarige
leeftijd als zodanig aftrad.
Het hoofdbestuur benoemde hem echter
als adviserend bestuurslid voor financiële
aangelegenheden, hetgeen hij tot zijn
dood is gebleven.
de medicamenten, als het om fondspatiën
ten gaat Verscheidene geneesmiddelen
zouden door het fonds niet worden ver
strekt in bepaalde gevallen. Een dokter
maakt de diagnose dan vaak wat ernsti
ger omdat hij het medicament toch zeer
nodig vindt en zo komt de patiënt dan
toch zonder kosten in het bezit van het
geneesmiddel.
Dokter Koppert gaf een voorbeeld uit
zijn eigen praktijk. Veel mensen met sto
ringen in de bloedsomloop van de benen
behandelt hij. Elastieken kousen worden
alleen verstrekt bij „open benen". In tal
van andere gevallen zijn ze echter ook
nodig; de patiënten kunnen ze niet be
talen en dan wordt de diagnose noodge
dwongen ..open been" opdat de elastieken
kousen toch verkregen kunnen worden.
Deputaatschap geeft opening van zaken
PATIËNTEN
Elastieken windsels en zwachtels kunnen
eveneens niet onder alle omstandigheden
worden verkregen. Dokter Koppert had
een aantal patiënten meegebracht om te
laten verklaren dat ze hoewel officieel
niet in de termen vallend toch dank zij
dokter Koppert hun verbandmiddelen
steeds hadden verkregen.
Dokter Koppert noemde dit een van de
vele wantoestanden b(j de hnidige zieken
fondspraktijk, verklaarde zich voorstan
der voor het voor 10 a 15 procent mee
dragen van het risico door verzekerden
(waardoor onnodig geloop naar de dokter
vermeden zou kunnen worden) en noem
de de veie voorschriften van het zieken
fonds in de z.g. „Regeling en klapper" een
lnhreuk op de vrijheid van receptuur
door de arts. Hij verklaarde zich nadruk
kelijk voorstander van voliedlee vrl|held
van receptuur, ook voor fondspatiënten,
waarbij <1* doktoren zich dan van hun
kant zouden moeten verbinden dit als een
goed huisvader te doen.
VREEMD
Wat Zijn dagvaarding voor de intercol
legiale rechtspraak betreft merkte dokter
Koppert nog op, dat hij hiervan alleen via
persberichten en via het officieel orgaan
van de „maatschappij" had kennisgeno
men. Naar hij aantoonde had hij gister
morgen pas officieel bericht over deze
zaak ontvangen, hetgeen hij vreemd
noemde.
Hij zeide nog zich zeer wel te realise
ren door zijn activiteiten uit het vak ge
weerd te kunnen worden, voegde daar
aan toe dit voor „de goede zaak eventueel
dat hem dit
treffen omdat i
hij binnen afzienbare tijd zijn praktijk
toch zal neerleggen.
(Van onze kerkredactie)
In de periode van 1961 tot en
met vorig jaar hebben 351 ge
reformeerde kerken een verzoek
om advies ingediend bij de genera
le deputaten kerkopbouw.
blijkt uit een onlangs verschenen
rapport dat aan alle gereformeer
de kerkeraden is toegezonden. Het
rapport is bedoeld als een uit
voerige opening van zaken en
tevens vragen deze gereformeerde
deputaten dat de kerken mee
denken als het gaat om de vraag:
Op welke wijze kunnen we een
bijdraee leveren aan het zo goed
mogelijk functioneren van de kerk
als organische grootheid.
In een voorwoord tot dit rapport wordt
gevraagd het op de kerkeraad uitvoerig
te bespreken en dan de eigen conclusies.
De heer Bolland, die in het eerste gaarne over te hebben"
Jaar na de oprichting van de N. C. Reis V. bovendien niet
als lid toetrad, is meer dan 30 jaar be
stuurslid en lid van de excursiecommis
sie van de Haagse afdeling van deze ver
eniging geweest. Ook trad hij tal van
jaren op als reisleider.
Vor'
land
in zijn woning van de trap viel. Aan
vankelijk liet de toestand zich niet ern
stig aanzien, totdat gistermiddag plotse
ling de dood intrad.
De teraardebestelling zal vrijdagmid
dag om half drie op de begraafplaats
Westduin in Den Haag plaatshebben.
Prachtige paarden door Ursula Gutt-
man. Ned. bewerking W. Slob.
Uitgeverij Ad. M. C. Stok-Forum
Boekerij - Den Haag.
De Schrijfster-fotografe heeft een jaar
vertoefd tussen paarden in de Camargue.
Noorse fjorden bij Shetlandponny's e.d.
Zij heeft tachtig foto's van het paard in
dit boek laten afdrukken en vergezeld la
ten gaan van korte verhaaltjes over het
paardenras. Het is een schitterende uitga
ve geworden, die met recht bij elke paar
denliefhebber in de boekenkast hoort
Brief aan minister-president:
Vijfenzeventig Nederlanders
hebben zich, naar de nieuwsdienst
van de Morele Herbewapening
mededeelt, in een open brief ge
wend tot mr. Th. H. Bot, minister
van O., K. en W. om uitdrukking
te geven aan hun verontrusting
over het Vara-programma „Zo is
het toevallig ook nog eens een
keer".
Onder de ondertekenaars bevinden
zich: ir. D. J. Adriaanse, directeur van
het Gasbedrijf te Groningen, mevrouw
A. J. Creutzberg-de Groot uit Den
Haag, mevr. H. A. Dorgelo-Plomp uit
Eindhoven, Sj. Hiddema, internist te
Dordrecht, ds. A. M. van der Laar
Krafft uit Rotterdam, mr. C. A O.
Naudin ten Cate, hoofdinspecteur
van de Nederlandse Spoorwegen uit
Utrecht. C. de Pous, districtsbestuur
der van het C.N.V. uit De Steeg, dr.
natuurkundige uit
Rademakers,
Fase van kannibalisme
..Een vrije pers veronderstelt een meningsuitingen Een subsidiebeleid ter1
Eindhoven, mej. ir. C. Strumphler,
hoofdingenieur van de planologische
dienst van Gelderland uit Arhhem, ir.
G. H. Voorhoeve, adj.-directeur van de
planologische dienst van Overijssel uit
Zwolle en prof. G. H. L. Zeegers uit
Wassenaar.
De ondertekenaars van de brief, die
zeggen een morele herbewapening als
een noodzaak te zien in deze ontred
derde wereld, verklaren er verheugd
over te zijn. dat er .,in Nederland nog
zoveel normbesef bestaat, dat velen fel
gereageerd hebben" tegen de uitzending.
Overigens vinden de schrijvers van de
brief, dat de reacties een zwakheid heb
ben, namelijk: ,,Men reageert tegen
profaner ing met woorden, terwijl
tegelijkertijd tegenwoordig veelal or
schillig staat ten aanzien van profanering
door de daden van mensen, die God wel
met de lippen belijden, maar overigens
leven, alsof hij niet bestond."
De briefschrijvers vinden verder, dat
■bepaalde mensen bezig zijn oorzaak en
gevolg om te draaien. Immers de deel
nemers aan dit programma worden
thans door sommigen voorgesteld als
goedbedeelende moralisten, die op wel
iswaar onhandige wijze, maar niettemin
terecht het Nederlandse volk op zijn
feilen hebben gewezen.
De duizenden mensen, die zich In hun
religieus besef gekwetst voelen door
deze uitzending en daartegen hebben ge
protesteerd, worden nu soms als gevaar
lijke, ongezonde verbreiders van haat
gevoelens voorgesteld. Dit nu Is eer
oneerlijke voorstelling van zaken. Wij
tekenen er met klem protest tegen j
aldus de brief.
Samenwerking
onderling
noodzakelijk
opmerkingen en vragen op te zenden. De
officiële naam is eigenlijk „deputaten voor
voorlichting en steun aan kerken die
voorzieningen hebben te treffen
band met de migratie". Meestal wordt
het echter alleen maar „kerkopbouw" ge
noemd. Het heeft een eigen bureau dat
sedert 1961 op volle toeren draait Be
halve de directeur, de heer J. A. Harms,
reeds enige tijd ook aan dit bureau
verbonden K. L. van Stegeren, die als pre
dikant de kerk van Een gediend heeft
Het deputaatschap is samengesteld uit
:n vijftal secties namelijk: onderzoek en
planning, voorlichting bouwzaken, fin-
nanciële zaken, kerkelijke sociale opbouw
en bijzondere contacten. De eerste s?ctie
heeft een taak die voornamelijk een ont-
werp-rapport vanuit een gezichtspunt of
de plannen van een betrokken kerk goed
afgestemd zijn op de plaatselijke of regio
nale behoefte.
VOORLICHTING
De sectie voorlichting bouwzaken treedt
niet op als architect, maar helpt de ker
ken wel om tot verantwoorde kerkbouw
te komen. Verschillende kerken hebben
dan ook reeds hun bouwplannen ter be
oordeling voorgelegd aan deze sectie. Zij
heeft een geschrift uitgegeven: „Prac-
tische richtlijnen voor kerkbouw" waarin
de gehele algemene organisatie wordt be
schreven die nodig is voor de uivoering
in een bouwplan.
De beide laatste secties vergaderen sa-
en. Daar komen vragen aan de orde die
te maken hebben met het functioneren
van het kerkelijk organisatie- en ge
meenteleven.
De afgelopen drie jaar hebben het bu-
au en de deputaten geleerd dat om
vangrijke en Ingrijpende adviezen geen
nut hebben als z|j niet geestelijk worden
verwerkt door de betrokken kerk. Be
halve het principe van samenwerking is
men dan ook tot de conclusie gekomen
dat het uitgangspunt niet alleen de plaat
selijke kerk moet zijn, maar dat deze ook
zelf volledige verantwoordelijkheid moet
economische vrije pers. De regering zal
het belang moeten inzien van een
economisch vrije pers. Haar beleid zal
daarop moeten zijn gericht." Dit zei de
heer Th. H. Oltheten, hoofd-directeur
van het staatsdrukkerij- en uitgeverij
instandhouding van redactioneel onaf
hankelijke dagbladen biedt geen oplos
sing. De dagbladpers zelf zal, zich van
haar verantwoordelijkheid bewust zijn
de, een oplossing voor dit vraagstuk
moeten zoeken.
De regering kan een dergelijke ont-
bedrijf In een lezing voor het pers- wikkeling mede zinvol stimuleren door privébrieven
centrum Nieuwspoort, getiteld „Be-1 het bevorderen van de hiervoor nood-
«pi-ïfllnft.n over dagbladteehniek". I rakelttke technisch, ootwlkktlinrc-
Zij begi
uit de reclame-inkomsten zouden worden
gefinancierd. Maar zo vroeg hij zich af.
waarom dan niet een dergelijke gedrags
lijn gevolgd met betrekking tot het iag-
bladcommunicatienet.
Bij het stellen van voorwaarden
voor het verlenen van t.v.-concessies
kan naar zijn mening de regering
dit evenwicht in economische vrij
heid bevorderen. Zij bevordert uit
openbare middelen de totstandko
ming van het tweede televisienet,
maar zij belast fiscaal de middelen,
machines en papier voor het gedrukte
communicatienet der dagbladen. De
beide media, de vrije pers en de tele
visie, hebben niet eenzelfde vertrek-
Cevarcn
onnen
,.Want het is boven- iedere twijfel
verheven, dat de deelnemers aan ge
noemd programma begonnen zijn met
schelden en het verbreiden van haat
gevoelens. En zij hebben dit niet
privébrieven en ingezonden stukken ge
daan, maar via het meest algemene en
mkciuu «luiiovuc uu>niucnu{cii. tegelijkertijd meest monopolistische
Spreker vroeg zich af, waarom het nietmedium van onze tyd, de televisie.
jMg| Met hun beweringen zijn zij onverhoeds
talloze huiskamers binnengedrongen
via een medium, dat met van staats
wege geheven gelden bekostigd wordt
Met welk recht, zo vragen wij.
technische ontwikkelingen, met daarop
volgende Investeringen op lange termijn.
Men moet zo meende hij. ernstig re
kening houden met de belangrijke tech-
nische ontwikkeling, die het gevolg zal Als er iemand verantwoordelijk ge
moeten zijn van een heroriëntatie van steld moet worden voor de door een
het dagblad als communicatiemiddel. groep hoogleraren op het gebied van de
Om een afvloeien van het advertentie- sociologie, de psychologie en de sociale
reclamebudget naar het t.v.-reclamcbud- psychologie gesignaleerde uitbarsting
get te voorkomen, zou advertentievolu- j van haat en rancune, dan toch zeker de
me met reclamezendtijd moeten worden1 samenstellers van en deelnemers aan
gecorreleerd. Een correlatie tussen ad- Benoemde Vara-uitzending!
vertentiereclame-budget en televisie-
clamebudget voorkomt ontwrichting
komt ook de vraag aan de orde of het wel
juist is dat de synode steeds achteraf het
beleid van een deputaatschap goedkeurt
en dat pas daarna geoordeeld wordt over
de begroting. Gevraagd wordt of het stra
tegisch niet beter zou zijn dat de synode
eerst het beleid bepaalt met de bijbeho
rende begroting en dat de deputaten dan
voor de uitvoering moeten zorgen.
Regioneel wordt aangeraden dat er meer
contact moet komen tussen de eigen de-
putaatschappen van de classes en parti
culiere synodes onderling. Juist regionaal
moet bekeken worden of een predikant
van een kleine hulpbehoevende gemeente
geen hulpdiensten kan verrichten in een
grotere kerkelijke eenheid. Gevraagd
wordt ook of bijvoorbeeld het deputaat
schap voor hulpbehoevende studenten zijn
tijd niet kan uitbreiden tot werfactie voor
toekomstige predikanten.
BEREIDHEID
Plaatselijk komt de vraag op of de ker
ken niet meer bereidheid kunnen tonen
voorzieningen te treffen tegen de achter
grond van de structuurveranderingen. De
kerkvisitatoren zouden de juiste verbin
dingsschakel zijn tussen de plaatselijke
kerk en classis. Gevraagd wordt of aan
dit instituut niet meer inhoud kan worden
gegeven
In de slotconclusie wordt onder meer
nog gezegd dat de kerken het zonder
hiërarchie moeten kunnen stellen door
goed samenspel op de basis van onderling
„Zij stonden versteld over zijn leer." Zo beschrijft Mareus de
houding van de kerkgangers van Kapernaiim, nadat zij Jezus
hadden horen preken. Zij voelden het verschil. Hun eigen voor
gangers konden misschien mooi prekep, maar hier is het woord j
„mooi" niet meer van toepassing. Kapernaiim heeft maar één j
beschrijvend woord: Gezaghebbend. Deze mensen zijn niet on
der de indruk gekomen van de logische gedachtegang en even-
min van de treffende beelden die als vensters van de preek
een voortreffelijk uitzicht (of moeten we zeggen „in-zicht"?
gaven op de leer. Zij zijn niet onder de indruk van de woorden
rijkdomnoch van het geleerde, noch van het eenvoudige van
de preek. En dat zijn toch allemaal woorden, die wij op zon
dagmorgen tijdens de na-kerkse-koffie gebruiken. De kerk
gangers weten ineens dat ze niet alleen een preek gehoord
hebben, metar dat zij onder het beslag geweest zijn van het
evangelie, van God zelf. Christus was niet een dominee die
„iets had te zeggen", maar die alles zei. Ineens hadden ze ge
weten: Wat Hij zegt, zegt God tot mij. Hier kom ik niet onder
uit. Er ligt weer een zondag achter ons. Er ligt weer een kerk
gang achter ons. Hebben we een dominee gehoord? Of hébben
we God gehoord? Met minder kunnen we niet toe, dominee.
Met minder mag u geen genoegen nemen, kerkgangers. Daar-
om zullen we allebei moeten worstelen.
Zuid-Afrïka reis
wekt afkeuring
In Leiden is een initiatief ont
staan een studiereis naar Zuid-
Afrika voor studenten te organi
seren, welke mede door particu
liere Zuidafrikaanse fondsen ge
financierd zal worden. In een te
Rotterdam gehouden vergadering
is een motie aangenomen, waar-
in de Nederlandse Studentenraad,
op grond van al eerder aangeno
men resoluties, nadrukkelijk stel
ling neemt tegen de huidige
VRAGEN
In dit rapport worden de kerkeraden
•ie soorten vragen j
landelijke, regionale
Prof. A, Pijper
overleden
Professor Adrianus Pijper, een Zuid
afrikaanse medische onderzoeker die zich
vooral onderscheidde door zijn speur
werk op het gebied van rode bloed
lichaampjes, is zondag op 77-jarige leef
tijd in Pretoria overleden.
Prof. Pijper werd in Nederland gebo
ren en studeerde in Leiden. Hij vertrok
in 1913 naar Zuid-Afrika waar hij een
particulier medisch laboratorium stichtte.
Prof. Pijper was de eerste hoogleraar
in de pathologie aan de universiteit van
Pretoria.
Paus wellicht naar
Engeland
Het Amerikaanse weekblad „News
week meldt van r.k. geestelijke zijde in
Londen te hebben vernomen, dat Paus
Paulus voornemens zou zijn dit jaar een
bezoek aan Londen te brengen.
De paus zou een tegenbezoek willen
brengen aan de aartsbisschop van Can
terbury, die in 1960 het Vaticaan heeft
bezocht.
Zowel de middelen als de uit
zettingen van de bij de Coöpera
tieve Centrale Boerenleenbank te
Eindhoven aangesloten Boeren
leenbanken zijn in 1963 krachtig
toegenomen. De directie van de
C.C.B. rpaakte tijdens een pers
conferentie bekend, dat de toe
vertrouwde middelen, inclusief
de rentebijschrijving ad 70 mil
joen met 430 miljoen gestegen
zijn tot 2755 miljoen.
De uitzettingen stegen met 200 tnil-
>en en bereikten, met inbegrip van ef
fecten, een bedrag van 1400 miljoen.
Dit zijn voorlopige cijfers, die volgens
de C.B.B.-directie echter weinig zullen
afwijken van de definitieve gegevens.
Het spaaroverschot van de bij de
C.C.B. aangesloten Boerenleenbanken
beliep in 1963 292 miljoen. Deze gro
te stijging ten opzichte van 1962 (waar
in het spaaroverschot 216 miljoen
was) bracht het totale spaartegoed
eind 1963 op 2435 miljoen. Volgens
de directie van de C.C.B. is deze gro
te stijging ten dele veroorzaakt door
min of meer toevallige factoren, zoals
het vervallen van de wet op de ver
vreemding van landbouwgronden, waar
door velen grond en boerderijen ver
kochten en de opbrengsten op spaarre
keningen terecht kwamen, en de lage
belastingaanslagen als gevolg van de
slechte bedrijfsresultaten van 1962, met
name in de gemengde bedrijven. Van
deze factoren mag volgens de directie
niet verwacht worden, dat zij zich in
1964 opnieuw zullen voordoen. In de
laatste maanden van het vorig jaar is
reeds een kentering ingetreden: De
spaargelden stegen toen minder sterk
dan voorheen, terwijl de voorschotver
lening een grote stijging vertoonde.
Minder aanbod
Overigens bleek volgens hem uit de
stijging van de tegoeden met 60 mil
joen en het nagenoeg onveranderd blij
ven van de kredieten bij de Boerenleen
banken, dat de liquiditeitspositie
Voor 1964 verwacht de directie van
de CCB een verder stijgende vraag naar
financieringsmiddelen en, nationaal eco
nomisch gezien, een verslapping van het
aanbod. De kentering in de spaaront-
wikkeling heeft zich het duidelijkst ge
manifesteerd in de steden. Op het ver
stedelijkte platteland gaven de maanden
november en december nog stijgingen
te zien. Tot een algemene ontsparing
is het bij de Boerenleenbanken dus niet
gekomen.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Ruinen (toez.): M.
W. S. Cramer, te Hoogwoud c.a..
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Meeden (Gr.) en Mark
nesse (N.O.P.): J. W. Bats. kamd. te
Amsterdam: te Goor: H. Koetsveld,
kand. te Naarden, die verder geen be
roepen meer in overweging kan nemen.
Aangenomen naar Haamstede: W.
Hoogsteen, te Wateringen.
Bedankt voor Bedum (vak. D. Kui
per): A. Wiersinga, te Winschoten; voor
Dronten (met standplaats Biddinghui
zen): H. R. Zijlstra, te Buitenpost.
GEREF. KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Beroepen te Oldenzaal: J. M. Smelik.
te Almkerk-Werkendom.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Harderwijk: W. Heerma,
Nunspoet en G. de Vries te 's-Gra-
te Amsterdam-O.
GEREF. GEMEENTEN
Tweetal, te Rotterdam-Z.: P. v. d. Bijl,
te Genemuiden en J. van Haaren, te
Rijssen, waarvan de laatste beroepen
apartheidspolitiek. Bewust van
zijn verantwoordelijkheid wenst
hij, dat de inschrijvers voor deze
reis geselecteerd zullen worden
op grond van een grote mate van
deskundigheid en een uitgespro
ken overtuiging.
Uit het overleg met de studenten-or
ganisatoren van deze reis bleek, dat
dezen met de gestelde criteria niet ak
koord wilden gaan. Reden voor de Ne-
derlandse studentenraad zich van bet
reisproject to distantiëren.
Standpunt
Mochten de organisatoren toch vol
harden in hun opzet, dan zal de Ne
derlandse studentenraad de deeine-
mers individueel benaderen om hen
zo veel mogelijk van het algemeen
Nederlands standpunt te overtuigen
en hen van het nodige documenta
tiemateriaal te voorzien.
De raad refereert in de motie aan
het schrijven van vooraanstaande Ne
derlandse hoogleraren aan de regering
an het koninkrijk gericht.
Zoals bekend hebben enige Leidse stu
denten het plan opgevat met financiële
steun van Zuid-Afrikaanse particuliere
fondsen een studiereis voor 25 juridi
sche studenten naar Zuid-Afrika te or
ganiseren a 950 p.p., inhoudende het
verblijf van een maand in een gezin te
Johannesburg en een rondreis van vier
weken langs touristische objecten.
De inschrijving staat open voor juri
dische studenten die het Cl examen
hebben afgelegd. Waarna door loting
over de deelneming zal worden beslist.
Spoedige vaststelling
vergoedingen wet op
kleuteronderwij s
De staatssecretaris van Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen, mr. J. H.
Grosheide, wil bevorderen, dat de ver
goedingsbedragen. bedoeld in artikel 42
der kleuteronderwijswet, over 1959 tot en
met 1963 zo spoedig mogelijk worden
vastgesteld.
Dit deelt hij mede in antwoord op
schriftelijke vragen van het Tweede-Ka
merlid de heer Koekoek (Boerenpartij).
Hij merkt op, dat het besluit stichtings-
kosten kleuterscholen geen aanvulling
behoeft, daar een nieuw besluit is ont
worpen, nadat gebleken was. dat de
wijze van berekening der vergoedings
bedragen op enige essentiële punten ver
betering behoefde.
In het ontwerp, dat zeer binnenkort
bij de Raad van State aanhangig zal wor.
den gemaakt zijn de vergoedingsbedra
gen ever 1959 tot en met 1961 opgeno
men. Met de vaststelling van de bedra
gen voor de in 1962 gebouwde scholen
is begonnen
De staatssecretaris deelt voorts mee, dat
het wenselijk is gebleken de vergoedings
bedragen niet uitsluitend te baseren op
de indexcijfers, doch tevens rekening te
houden met de van de gemeentebesturen
verkregen gegevens omtrent de werke
lijke bouwkosten, welke gegevens uiter
aard eerst enige tyd na afloop van het
betreffende bouwjaar kunnen worden
verstrekt.
Vragea «p medisch gebied ze
blad met llnksbovea op de envelopi
Antwoord op vragea van algemeen belang wordt in deze
mbrleh gegeven, vrngen waarvan de beantwoording niet
langs deze weg gewenst Is, geschiedt per brief.
o Maar het is heugelijk en juist, dat het
schept'"bfijvend*"evenwicht 'tussen" deNederlandse volk in het geweer komt.
twee communicatiemedia, die niet meer lij verklaren met klem, dat christelijke
afzonderlijk het cultuurpatroon kunnen verdraagzaamheid niet inhoudt, dat wij
bepalen, aldus de heer Oltheten. h'rij spel laten aan godslastering en im-
HU schetste verder een technisch toe-moraliteit. Wij hopen daarom, dat de
komstperspectief, wsirbU zowel de dag- kerken zich niet zullen laten verleiden
bladprodnktie als de verwerking van j tot deelname aan een gesprek voor de
nieuws met behnlp van elektronische i televisie, waarbij sommige deelnemers
apparatuur en computers zal kunnen ge- een rechtvaardiging van godslastering Eigenlijk is het niet geheel juist van een „genees-
schleden. ien onzedelijkheid beogen. De kerken t middel' te spreken, went direct genezen doet het
I SftmTP®»verweren- maar in het 'v°l. We moeten deze middelen meer zien als be-
b.?£Y'w»'hed. hlndSJln Civiele relaties moeder goa" I «w». r
•--•»>•-»-»I De schrijvers van de brief verwachten,I wat-- ook tn het lichaam. De leek spreekt dan van
rvnw*»tti rr Lrinrl dat de minister een uitspraak zal doen. hloedverdikkingdoch dit geeft de gang van
fll UlIWClllg IS.UIU gericht op het beëindigen van dit soort k*.
uitzendingen en op het verstrekken
Vindt- ongeveer twintig jaar is de medicus in hel
bezit van chemische stoffen, die populair ge
zegd het bloed vloeibaardei kunnen maken. Te
genwoordig gebruiken duizenden dit middel,
waarvan veruit de meesten eens een hartinfarct
hebben doorgemaakt. Maar ook mensen wiens
blooc een neiging vertoont „te dik'' te worden,
makernu dankbaar gebruik van deze middelen.
visie.
juist normbesef bi) radio i
schappelijk onafhankelijke en daardoor!
vrije cn gedifferentieerde pers voor de
instandhouding van de democratische,
rechten in. Maar zü zal. nu de televisie
zo'n indringende rol gaat vervullen, de
hierdoor ontstane gevaren moeten onder
kennen. Eén van die gevaren is. aldus
de heer Oltheten, dat de veelvoudigheid
van de dagbladpers zo sterk dreigt te
worden aangetast Door de invloed van -----«» «---
de op de kassa gerichte campagnes der het onwettige kind en zijn moeder. Deze Krijgen zo is medegedeeld door dr. M.
grote adverteerders worden media met overeenkomst kan aan de uitdrukkelijke weisgias. het hoofd van de Nederlandse
grote oplagen gevraagd. De kleine krant goedkeuring van de Staten-Generaal wor- economische delegate die op het ogen-
loopt daardoor steeds grotere gevaren den onderworpen. blik Tunesië bezoekt. Hij zei op
om t* worden opgeslokt door de grote Het belangrijkste gevolg van deze over- persconferentie dat het aanbod vai
buurman eenkomst zal zijn, dat ook al wordt de Nederlandse veefokkers een aantal Tu-
WH ztln in de fase van het kranten- wettigheid van een kind met succes ont- nesische een opleiding te geven is ge-
kannibalisme getreden", zo meende hy.kend in ieder geval tussen het kind en accepteerd door de Tunesische staats-
Concentratie in grotere technische ziin moeder burgerlijke betrekkingen secretaris van financiën en planning, dt
eenheden kan economisch nuttig zün. blijven bestaan, zodat het kind ten op- heer Ahmed Ben Salah. De cursisten
maar redactionele concentratie vermin- zichte van de moeder de staat van na- zullen worden ondergebracht in Ncder-
dert de zo wenselijke diversiteit der vrije1 tuurlijk kind zal hebben. landse boerengezinnen
duurzaam
i het bloed niet goed weer.
tt\e- Voor een goed begrip van de antistollingsbehan-
deling. is eerst enige kennis van het norma'o stol
lingsproces in het menselijke lichaam noodzakelijk.
Nu is het stollingsmechanisme onmogelijk in enkele
woorden samen te vatten, aangezien dit een ie«.t m
gewikkelde zaak is. Bovendien is de precieze gang
van zaken nog niet eens geheel duidelijk, en da'
terwijl wij allemaal vele malen voor onze ogen heb
ben kunnen waarnemen, dat bloed, uit de bh ed va
ten getreden, binnen enige ogenblikken in een stol
sel is overgegaan!
Het bloed bestaat uit een vloeistof, waarin z.ch
drie soorten cellen bevinden: de rode bloedlicnaam-
pies de witte bloedlichaampjes en de bloedplaatjes.
In bloedplaatjes bevindt zich een stof, de throm-
bokinase. die vrij komt wanneer de boeldDi-.atjes
stuk gaan tengevolge van ezn verwonding of be
schadiging van bloedvaatjes. De thromboklnase zei
prothromblne in thrombine om, een proces wat dus
alleen plaats vindt bij een aantasting van bloedvaat
jes. In de bloedvloeistof ook wel bloedplasma of
serum genoemd bevindt zich fibrlnogeen, die met
oehulp van de gevormde thrombine. fibrine wordt.
De fibrine is een vezelstoi die een netwerk vormt,
waarin de bloedlichaampjes verstrikt geraken waar
door 't geheel een vasteie vorm gaat aannemen.
Ziedaar het stolselproces, dat zoals reeds gesegd
nog veel ingewikkelder verloopt dan hier aange
geven is. Wanneer dit proces zich afspeelt oicinen
Ie b'oedvaten spreken we "an thrombose. Dit kan
optreden wanneer de bloedstroom in een bepaald ge
bied vertraagd wordt, zoals in dikke spataderen,
maar ook wanneer de bloedvaatwand aan de bin
nenkant beschadigd is door een of andere oorzaak.
'Io n thrombus in een b-oedvat kan langzaam aan
groeien en op een gegeven moment een bloedvat af
sluiten. waardoor de bloedsfvoez wanneer althans
de thrombus in een ader zit belemmerd wordt
Soms breekt er een stukje van een thrombus af en
verplaatst zich met de bloedstroom naar andere ge
deelten van het lichaam, waar het in kleinere vaat
jes of haarvaten kan blijven steken. Zo'n afgebro
ken stolseltje noemt men een ..embolus" De lon
gen en hersenen zijn geliefde plekjes waar een em-
kan blijven stek x\ en het hangt er dan maar
vanaf waar het blijft steken of de gevolgen voor
de patiënt noodlottig zullen zijn. Ook het hartinfarct
berust op een losgeschoten stolseltje, meestal uit de
'lartruimte zelf, in een slagadertje van de hartspier.
Op den duur kunnen een thrombus en een embolus
wel weer verdwijnen, door het ingroeien van nieuwe
weefselelementen, waardoor het vat weer doorgan
kelijk wordt.
De antistollingsmiddelen grijpen aan ergens in het
hierboven beschreven stollmgsmechanisme. Er zijn
verschillende middelen, die alle op een ander punt
ingrijpen, doch alle remmen de stolling. Uiteraard
moeten we oppassen dat de stolling niet te sterk
wordt geremd, omdat dan bij verwondingen bloedin
gen kunnen optreden, die onvoldoende door een stol
ling worden gevolgd. Wanneer dan ook antistollings
middelen worden toegediend is een geregelde con
trole van het stollingsmechanisme noodzakelijk. De
dosering hangt af van de zogenaamde ..prothrom-
binetijd", dat is de tijd die nodig is voor de over
gang van prothrombine in thrombine. We streven er
naar deze prothrombinetijd tweemaal zolang te ma
ken als normaal. Wordt de tijd langer, dan is de
kans op bloedingen te groot, en aangezien de pro
thrombinetijd per persoon nogal wisselt, moet de
dosering geregeld worden aan de hand van contro
les, die over het algemeen bij de aanvang twee
maal per week, maar 'ater slechts éénmaal per
twee of drie weken moet worden uitgevoerd. In de
grote steden zijn er speciale diensten, die deze con
trole taak op zich genomen hebben, uitgaande van
'net Rode Kruis, gemeentelijke- of particuliere instel
lingen.
Over de duur van het gebruik van deze middelen
Is men het niet algemeen eens. Voor hen die een
hartinfarct doorgemaakt hebben, meent men dat de
middelen beter voor het gehele verdere leven inge
nomen kunnen worden, doch anderen breken de be
handeling na 1 k twee iaar af Mocht onverhoopt
de dosering te hoog zijn, zodat er bloedingen ont
staan die niet te stuiten zijn, dan kan men met
vitamine K het stollingsmechanisme weer versnel
len.
Tegenwoordig doet zich wel eens de vraag voor.
of liet niet wenselijk zou zijn een ieder die door
zijn omstandigheden of klachten in de richting van
angina pectoris, uit voorzorg reeds antistollingsmid
delen te geven. Het valt inderdaad te overwegen,
doch de geregelde controle staat de uitvoering hier
van zeker ook nog in de weg. Wat de dreiging van
het hartinfarct betreft, zou een wijziging van de
voedingsgewoonte wat betreft de dierlijke vetten in
plantaardige vetten zinvoller zijn....!
