Nieuwe Leidse Courant
Chroesjtsjef wil voor
1964vredesoffensief'
Trein grijpt
auto: gezin
omgekomen
Looiersgracht overvaren
op de Westerschelde
Cyprus wil zitting
V eiligheidsr aad
Conventie voor alle landen
„Geen geweld meer
Rusk denkt nog na
IEMCO N.V.
Burgemeester
benoemd voor
Zoetermeer
Vanavond
herhaling
Wim Kan
Commentaren
Nkroemah aan
dood ontsnapt
Vrijdag 3 januari1964, 44ste jaargang
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
.Stantvastigh is ghebleve
nijn hert in teghenspoet
Licht vriezend
Droog weer met opklaringen. Vannacht
en morgenochtend hier en daar mist.
Lichte vorst tot temperatuur om het
vriespunt. Zwakke tot matige zuidoost®-
3.35, p.kw. 10,05
55
CHROESJTSJEF heeft het initiatief genomen voor een nieuw „Vredes
offensief" in 1964. Hij heeft de Amerikaanse president Johnson en
andere wereldleiders (ook Nederland werd benaderd) een uitvoerige bood
schap gezonden, waarin hij voorstelt gezamenlijk een verdrag te sluiten
waarin plechtig wordt beloofd, territoriale geschillen niet met geweld te
beslechten.
Volgens Amerikaanse zegslieden
heeft de Russische premier een con-
De Franse suikerbietenkwe
kers van Senlis bij Parijs vi
ren een actie om de aandacht
te vestigen op hum precaire o
standigheden. Zij deden dit
vandaag door de automobilis
ten die hun dorp passeerden,
gratis een kilogram suiker aan
te bieden.
Drie verschrikkelijke ongelukken
hebben gisteren aan vijf mensen het
leven gekost, terwijl elf personen
werden gewond. Het gezin Roor uit
Nijmegen, bestaande uit man, vrouw
en een vierjarig dochtertje, kwam
toen hun auto op een niet-heveilig-
de overweg in botsing kwam met
een trein die door een Duitse loco
motief werd getrokken.
Op dit lijntje passeert maar enkele
malen per dag een trein. De familie
Roor was op weg naar het bungalow
park bij Groesbeek, waar zij tijdelijke
woonruimte hadden gehuurd. De auto
werd 50 meter meegesleurd.
By een botsing tussen een slippende
bus en een vrachtwagen in de
geving van Doetinchem is de 57-jarige
heer J. D. ten Have die in de bus
zat om het leven gekomen. Negen bus
passagiers werden gewond.
De bus moest afremmen en slipte.
Een vrachtwagen die uit tegen overge-
stelde richting naderde, boorde zich in
de achterzijde van de bus en scheurde
deze in twee stukken.
Gistermiddag is de 73-jarige H. C. M.
van Beers uit Huis-ter-Heide bij
autobotsing om het leven gekomen
toen hij in Zeist geen voorrang ver
leende aan een tankwagen bestuurd
door de 29-jarige P. Z. uit Rotterdam.
Deze liep een shock op. Mevrouw Van
Beers kreeg diverse verwondingen.
(Advertentie)
Voor VOL-AUTOMATISCHE
WASMACHINES
In één
oogopslag
Het onderwijzend personeel
wil hoger salaris en ophef
fing van het stakingsverbod
pag. 2.
De wijsbegeerte der wetsbe-
geerte maakt meer school
pag. 2.
Prof. Zijlstra heeft zich ver
gist, zegt het C.N.V.
pag. 2.
Adoela heeft veel kritiek op
België pag. 5.
Men heeft weer uitgezocht
wie de best geklede vrouwen
van het jaar zijn geweest
pag. 5.
Drie bemanningsleden vermist
Geen tijd voor
reddingvlotten
Om negen uur gisteravond is tij
dens een dichte mistvlaag op de
Westerschelde, vlak bij boei 32a
(tussen Terneuzen en Hoedekens-
kerke), de 499 ton grote kustvaarder
Looiersgracht overvaren en onmid
dellijk gezonken. Van de tien be-
benevens de Belgi-
Naar wü vernemen is met ingang
16 januari tot burgemeester van
termeer benoemd de heer H. G. I. baron
van Tuyll van Serooskerken, die sedert
1953 burgemeester is van de gemeente
VVisch in de Gelderse Achterhoek met
als hoofdplaats VarséVeld. De gemeente
VVisch telt een 12.000 inwoners en omvat
de dorpen Terborg, Silvolde, Westen
dorp, Nieuwdorp, Heelweg, Binncn-
heurnse, Sinderen, Kruisnoek, Lichten
berg en Voorbroek.
>e nieuwe burgemeester van Zoeter-
er is geboren op 20 mei 1917 en dus
jaar oud. Hij is Ned- Hervormd en
niet aangesloiten bij een politieke partij.
Vóór 1953 was hij zeven jaar burgemees-
van Ruurlo. Baron van Tuyll van
Serooskerken, een zoon van wijlen de
jrzitter van het Rode Kruis, is lid
het kringbestuur van deze instelling
Gelderland en voorts lid van de Jo-
hanniter Orde. De gemeente Wisch
heeft meer inwoners dan Zoetermeer.
Bij de benoeming (en de bezoldiging)
wordt rekening gehouden met de grote
groei die Zoetermeer de komende vijf
tien jaar volgens de plannen zal door
maken.
Tilburgse in bergen
in Oostenrijk om
leven gekomen
De 36-jarige onderwijzeres G. J. M.
Pelkmans uit Tilburg is gisteren in
het Gaislachgebergte tijdens het klim-
gevallen en om het leven geko-
Om twaalf uur gisternacht heeft
reddingsploeg haar stoffelijk over
schot gevonden.
Mejuffrouw Pelkmans, die met een
Nederlands reisgezelschap in de Oos
tenrijkse bergen vertoefde, zou giste
ren aanvankelijk niet met het gezel
schap meegaan op een bergwandeling.
Toen het gezelschap een kwartier on
derweg was, veranderde zij van ge
dachten en wilde ze toch meegaan. Om
haar reisgenoten in te kunnen halen,
nam zij een binnenpad. Zij deed een
val, die haar het leven kostte.
Schone spionnen geval
Het Indonesische persbureau Antara
/eet te melden dat in Indonesisch Bor-
eo Britse spionnen, onder wie enige
schone vrouwen zijn gevangen genomen.
Ostenrik Tjitrosoenarjo, commissaris
voor West-Kali manten, verklaart dat
de spionnen bekend hebben. Zij zouden
in opdracht van de Britten als vluchte
lingen over de grens zijn gekomen om
inlichtingen te vergaderen over de sterk
te van de Indonesische troepen.
Aan de heer J. W. C. Dekking is op
zijn verzoek eervol ontslag verleend als
burgemeester van Bleskensgraaf en
Streefkerk.
sche loods, worden de stuurman H.
Luders uit Peize, de kok W. J. de
Ridder uit Winterswijk en een
Spaanse matroos vermist.
Zeven geredden zijn 's avonds om
kwart over twaalf in Vlissingen aan
wal gezet en een geredde is om een
uur in Terneuzen aan wal gebracht.
Van de in Vlissingen aan wal ge
brachte mensen ligt de Oostduitser
L. Grabs in het ziekenhuis. Hij is
niet ernstig gewond.
Vannacht om twee uur werden door
de reddingsboot uit Breskens, twee
sleepboten uit Terneuzen en de rijks-
politieboot nr. 10 op de plaats van het
ongeval nog steeds naar de drie
misten gezocht. De politie gaf echter
weinig hoop. Het is volgens haar vrij
wel onmogelijk dat iemand bij de tem
peratuur als vannacht langer dan een
of twee uur ip het water in leven kan
blijven.
Het drama van de aanvaring heeft zich
in enkele seconden voltrokken. Kapitein
J. J. van der Wal uit Heemskerk stond
juist op de brug, samen met de negen
tienjarige matroos Blok uit IJmuiden.
De Looiersgracht was wegens de dichte
mist enige tijd voor anker gegaan, toen,
overigens van vrij grote afstand, de top
lichten van een groot zeeschip zichtbaar
werden. De koers van het naderende
schip lag wel dicht langs de Looiers
gracht, maar toch was het beslist geen
ramkoers, aldus de kapitein. Later ver
anderde dit schip, dat de uit Zuid-Afrika
afkomstige Langkloof bleek te zijn, van
koers, waarbij hij de Looiersgracht mid
scheeps ramde. Kapitein Van de Wal
ging vlak voor de aanvaring nog toeteren
en bellen, maar de Langkloof bleef door-
Matroos Blok -werd naar beneden ge
stuurd door de kapitein. „Dat schip gaat
ons rammen, onmiddellijk naar beneden
en de bemanning wakker maken", aldus
de opdracht.
Dit is de 500 ton metende kust
vaarder „Looiersgracht" van
Spliethoff in Amsterdam, die
gisteravond op de Westerschel
de bij Terneuzen is gezonken
na een aanvaring met het
Zuidafrikaanse motorkoelschip
Langkloof van 6898 ton.
Halverwege de trap werd Blok reeds
van de been geslingerd toen de Lang
kloof de Looiersgracht midscheeps
ramde, waarbij de kustvaarder bijna
kapseisde. Blok kon nog naar beneden
gillen dat iedereen van boord moest,
voor zover men dat nog niet had begre
pen. Daarna holde hij weer naar boven,
waarbij hij zag dat het water al bij de
luiken stond. „Met een man of zes heb
ben we nog geprobeerd de reddingvlot
ten overeind te krijgen, maar daar was
geen tijd meer voor.
Terwyi bet machtige silhouet van de
Langkloof langzaam in de mist ver
dween, sprong iedereen van de Looiers
gracht, die op dat ogenblik aan dek was,
in het yskoudc water van de Wester
schelde. De meesten van deze mannen
hadden zelfs geen zwemvest aan. Tweede
machinist De Coo uit Utrecht hing sa
men met een Italiaanse matroos aan één
zwemvest.
Gelukkig was de aanvaring op de
Langkloof niet helemaal ongemerkt voor
bij gegaan. Van het achterschip werden
in allerijl zwemvesten en vlotten over
boord gegooid.
Kapitein Van der Wal kreeg, kort na
dat hij in het water lag. de omgekeerde
sloep van zijn eigen schip in het oog
Hier wist hij op te klimmen, waarna hij
vanuit deze wankelende positie zijn man
nen, die hij een eindje verder op een
kluitje in de mist zag drijven, moed in
sprak. Daarna verdween zijn sloep snel
in de mist,
Van de Langkloof werden, nadat deze
was gestopt, twee sloepen gestreken, die
de drijvende en verkleumde drenkelin
gen na ongeveer drie kwartier uit het
water wisten te halen. Enige tijd later
werd ook kapitein Van der Wal op zijn
omgekeerde sloep teruggevonden. De
zeven geredden werden door de passe
rende Seabreeze aan boord genomen en
in Vlissingen aan wal gebracht.
De gezonken Looiersgracht ligt in het
vaarwater. Het gehele scheepvaartver
keer op de Westerschelde was daardoor
gestremd.
Op veelvuldig verzoek zal vanavond
van negen tot tien uur in het radio
programma van de VARA Wim Kans
oudejaarsconference „12.000.000 olie
bollen op aardgas" worden herhaald.
ven tie of pac t voorgesteld, dat gete
kend kan worden door alle landen
die er zich mee kunnen verenigen.
Zoals men weet kon ook het vorig
jaar gesloten kemstopverdrag door
alle landen worden mede-onderte
kend. De Amerikaanse minister
Rusk verklaarde dat als Chroesj
tsjef grensgeschillen met vredelie
vende middelen wil regelen in
plaats van door oorlog, dit verenig
baar is met de sinds lang gevestigde
politiek en praktijk van de Ver.
Staten.
Juist beeld
Rusk weigerde zich echter gedetail
leerder uit te laten over de voorstellen
van de Russische premier. Hij wilde het
meer (Jan twintig bladzijden tellende in
het Russisch gestelde document eerst
maar bestuderen, nadat het vertaald zou
zijn. „Er zijn gebieden en gebieden, en
geschillen en geschillen", aldus Rusk, die
deze dingen niet aan elkaar wil koppe
len, zonder te weten wat het voorstel
precies behelst.
De boodschap zal zeer zorgvuldig wor
den bestudeerd, omdat de Amerikaanse
regering zich eerst een juist beeld wil
vormen van alle consepuenties van het
Russische voorstel.
Zo wil zij bijv. weten, wat de gevolgen
kunnen zijn voor de toestand rondom,
Formosa (de zetel van nationalistisch
China van Tsjang Kai Sjek). Totdusver
heeft communistisch China koppig ge
weigerd, afsatnd te doen van het recht
om geweld ter verovering van dit eiland.
Vervolgens rijst de vraag, wat de
consepuenties kunnen zijn voor India,
dat zich tot de tanden tracht te bewape.
nen, om zich de Chinese communisten
van het lijf te kunlien houden, als zij
opnieuw tot een aanval in het grensge.
bjed tussen beide landen mochten over
gaan.
Berlijn
Een andere kwestie is, of de westeiyke
mogendheden door in te stemmen met
het verdrag van Chroesjtsjef het recht
zouden opgeven, zonodig de toegang tot
Beriyn met geweld open te houden.
Voordat de boodschap van de Russische
premier werd ontvangen had minister
Rusk op een persconferentie vcrklaar.d
dat de westeiyke landen zich de komende
weken intensief bezig zullen houden met
het onderzoeken van nieuwe initiatieven
met betrekking tot de Duitse kwestie en
de Beriynse crisis. Het voorstel van
Chroesjtsjef zal nu zeker een zeer be.
langryk onderwerp van gesprek zyn.
Voorts vraagt men zich in Washington
af. wat het gevolg van het door het
Kremlin voorgestelde pact zal zijn voor,
Indonesië's militante aanspraken op het
grondgebied van zijn nieuwe buurstaat
Maleisië. Ook herinnert men zich, dat de
Sowjetunie met communistisch China een
geschil heeft over de grenzen in het ge
bied van Sinkiang. Een Amerikaanse
woordvoerder zei het mogelijk te achten,
dat de Russen hun opvattingen over de
noodzaak van vreedzame regelingen wil
len vastleggen in verband met hun be
trekkingen met de Chinese communisten
op lange termijn.
(Voor vervolg zie pag.
President Johnson heeft verklaard dat
een massale aanpak op onderwysgebied
in de V.S. dringend noodzakelUk is om
de problemen van deze eeuw de baas te
kunnen blijven.
Rond 23 miljoen volwassen Amerika
nen hebben geen middelbare schoolop
leiding gehad.
Navoraad was al bijeen
Op verzoek van Cyprus zal de
Veiligheidsraad vandaag bijeen ko
men. De regering van deze eiland
republiek beschuldigt Turkije ei
van, de territoriale onschendbaar
heid van Cyprus in gevaar te bren
gen door het steunen van de eis der
Turkse Cyprioten, dat het eiland in
een Grieks en een Turks gedeelte
moet worden verdeeld. Dit zou de
vrede in het Midden-Oosten in ge
vaar brengen. De raad zou zich ge
reed moeten houden om Cyprus
voor een dergelijke deling te behoe
den, aldus een brief van de Cypri
sche regering.
De Navo-raad is gistermiddag op
zoek van Griekenland in Parys bijeen
geweest om te spreken over „het
hinderen van elke eenzijdige actie
de Turken op Cyprus". De vergadering
moest bijna een uur worden uitgesteld,
omdat de Nederlandse afgevaardigde dr.
H. N. Boon, niet op tijd aanwezig kon
zijn. De vertegenwoordigers van Engeland,
Griekenland en Turkije hebben de raad
op de hoogte gebracht van de jongste ont
wikkelingen op het eiland. Er werden
geen bijzonderheden verstrekt over de
besprekingen, die daarop gevolgd zijn.
Verslaggevers en fotografen werden niet
in de gelegenheid gesteld, de vergadering
bij te wonen, ij werden zelfs geweerd
uit het normaal voor de pers gereser
veerde gedeelte van het Navogebouw.
Conferentie
Intussen heeft Cyprus zich bereid ver
klaard, deel te nemen aan een conferen
tie met Engeland, Griekenland en Turkije.
Zowel Grieks- Cyprische als Turks-Cy
prische vertegenwoordigers zullen aan
het gesprek deelnemen, dat binnenkort
in Londen zal beginnen. Ook dr. Kutchuk
vertegenwoordiger van de Turkse minder
heid, heeft zioh met de conferentie ak
koord verklaard. In Londen zal een com
missie worden gevormd onder Brits
voorzitterschap, die de problemen rond-
om de grondwet van Cyprus en de ver
dragen van garantie en bondgenootschap
zal bestuderen. Dit werd medegedeeld
kort na het vertrek van de Britse m
ter Duncan Sandys van Cyprus
Londen.
Engeland
Het Britse kabinet zal vandaag na dc
terugkeer van Sandys in een spoedzit
ting bijeenkomen. Premier Douglas-Home
heeft hiervoor zijn vakantie in Schot-;
land onderbroken. Minister Butler (bui-
tenl. zaken) kon in verband met het1
stormachtige weer het Schotse eiland
Mul, waar hij met vakantie is, niet ver
laten. In Londen overweegt men de mo
gelijkheid de V.N. te vragen, waarne-
naar Cyprus te zenden. Men hoopte
dat dit kon gebeuren, zonder dat de
Veiligheidsraad bijeen wordt geroepen.
Engeland wil graag zo spoedig mogelijk
zijn rol van politieagent op het
eiland af. Secretaris-generaal Oe Thant
voelt echter weinig voor het initiatief,
de V.N. by de moeilijkheden op Cyprus
te betrekken.
Rijnleg!
ïer
Bijna duizend Britse parachutisten zul
len dezer dagen nog naar Cyprus worden
overgebracht ter bescherming van de
Britse gezinnen en bases op het eiland.
De eerste groepen zijn reeds vertrokken.
Van Britse zijde is intussen te verstaan
gegeven, dat Engeland wellicht verplicht
zal zijn zijn strijdmacht van 50.000 man
n Duitsland te verminderen als gevolg
/an de acties op Borneo en Cyprus.
.Indien er een werkelijke noodtoestand
ontstaat, zullen we niet aarzelen, dit te
doen," aldus een Britse woordvoerder.
bezorging 18.00—19.00 uu
TNTERNATIONAAL bezien, zijn wij
het nieuwe jaar binnengetreden
in een sfeer van betrekkelijke ont
spanning.
Te Berlijn was de kerststemming
kenbaar geworden aan de openingen
in de anders zo wrede muur die de
stad verdeeld houdt. In Duitsland
is het voorts Erhard die de leiding
in handen had genomen en van hem
wordt een wat andere politiek ver
wacht dan van Adenauer,
liet lijkt op een nieuwe beweging in
de fronten. Het is op dit moment dat
Chroesjtsjef als een wat uitgegroeid
nieuwjaarskaartje zijn uitvoerige
nota aan een reeks regeringen, ook
die in Den Haag, heeft doen toe
komen.
De regeringen willen de eer van de
publikatie aan de afzender zelf laten.
Maar zoveel is op het ogenblik waar
op wij dit schrijven al wel bekend,
dat het stuk een pleidooi behelst
voor een regeling van de territoriale
geschillen, niet langs de weg van
geweld maar op vreedzame wijze.
De formulering is belangrijk. De ge
schillen zijn er. Maar in Rusland is
men meer en meer tot het inzicht
gekomen dat een oorlog niet dan
ellende kan bezorgen. De anderen
hadden deze overtuiging reeds.
Vreedzame regelingen vormen dus
het parool. Maar door zijn nota wekt
Chroesjtsjef nu de indruk, alsof hij
het is die daartoe het initiatief heeft
genomen.
J}E OVERTUIGING dat de geschil
len vreedzaam moeten worden
geregeld, houdt nog geen garantie in,
dat ze ook geregeld zullen worden.
Beoogt Chroesjtsjef bijvoorbeeld,
dat de westelijke machten zich nu
ook uit Berlijn immers het wezen
lijke geschilpunt zullen terug
trekken? Deze verwachting, indien
hij haar al koestert, zal niet worden
bewaarheid.
Voor het westelijke denken is al
dadelijk een niet te verteren brok,
dat het communisme, hoezeer het nu
op vreedzame regelingen staat, mil
joenen mensen datgene onthoudt wat
voor de ontplooiing van hun mens
zijn van wezenlijke waarde moet
worden geacht.
Tot dusver hebben wij tevergeefs
moeten uitzien naar tekenen dat ook
in dit opzicht de politiek van
Chroesjtsjef waarlijk is gewijzigd.
Hoe staat het met de rechten en
vrijheden ginds? Ook een reeds
enigszins bereikte verlichting van dc
druk kan de ogen niet doen sluiten
voor het feit dat het systeem zelf
nog niet echt is veranderd. Het past
bij ons vrije denken, dat wij deze
miljoenen niet uit de gedachten ver
liezen, ook niet dan, wanneer wij
overigens waardering hebben voor
wijzigingen die zich in Chroesjtsjefs
geest schijnen te voltrekken.
Staat ook hun in 1964 iets van een
dageraad te wachten?
CTELLIG DE meerderheid van ons
volk zal bij ons op de laatste
avond van het jaar hebben geluisterd
naar de voordracht van Kan. Van
de laatste uren van het jaar, uren
waarop men anders zuinig is. zal men
dit uur om te luisteren hebben af
getrokken.
Voor ditmaal zouden wij willen zeg
gen: het is toch wel een gunstig ken
merk van dc democratie dat 'n voor
dracht als deze mogelijk is. Een
democratie onderscheidt zich immers
ook hierin, dat zij de dingen niet
verabsoluteert doch in hun betrek
kelijkheid ziet.
We hebben als volk respect voor wie
ons regeren. Maar het behoort tot
ons regeerstelsel dat aan de bevoegd
heden grenzen zijn. Absolute heer
sers zijn ons vreemd. We willen vrij
zijn, ook in de beoordeling van liet
beleid. Wat zijn de verkiezingen,
waartoe wij ons op gezette tijden op-
makeu. anders dan beoordelingen
van beleid? Daar is vaak een ge
duchte portie kritiek in verdiscon
teerd.
Gelukkig een volk waarbij het zo is
gesteld. Het is een bewijs van gees
telijke gezondheid. Gelukkig zulk een
volk.
Gelukkig ook zulk een regering.
Want ook zij kan er zo alleen ge
zond bij blijven.
Aanslag dader in arrest
Op president Kwame Nkroemah van
Ghana is gisteren een mislukte aanslag
gepleegd, aldus Is in Accra officieel mee
gedeeld. Er werden vUf schoten op hem
gelost doch de president bleef onge
deerd.' Een lid van zyn lyf wacht werd
echter gewond en overleed dater in een
ziekenhuis.
De aanslag had plaats even buiten
het gebouw, waarin het kabinet van de
president is gevestigd. De schoten wer
den van zeer dichtbij op de 54-jarige
president afgevuurd, toen deze naar zijn
auto stapte. De dader werd onmiddel
lijk gearresteerd
Afgezien van de politic-activiteiten
rondom de plaats van de aanslag, was
het rustig in de hoofdstad.
De eerste bijzonderheden over de aan
slag werden door radio Ghana bekend
gemaakt tijdens een onderbreking van
het programma.
Op Kwame Nkroemah zijn reeds ver
scheidene aanslagen gepleegd. De laat
ste gebeurde in augustus 1962 te Koe-
loengoe. ongeveer achthonderd kilome
ter ten noordoosten van de hoofdstad.
Nkroemah werd hierbij gewond.
