Meluwe Laicise Courant Cyprus beschuldigt Turken de Veiligheidsraad voor Hali kilo miljard graan voor Russen Vopo schiet bij de muur Oostberlijnse jongen dood i Alle troepen thans onder Brits bevel gehandhaafd, toch Orde 200 doden in gevechten Bemanning had brand zelf kunnen bedwingen ide Kerst in „Oosten" voor 155.000 Westberlijners Brandt: wel blijdschap - geen uitbundige vreugde Bouwvakkers: 5 pet. niet in loonzakje Arabische top in Kairo IEMCO N V. VrijcU* 27 decernhgr 1963. 44ste jaargang CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD „Stantvastigh it gheblaven mijn hert in teghentpoef' Iets zachter Over het algemeen bewolkt en over wegend droog weer met aanvankelijk nog bijna overal mist. Zwakke tot matige wind tassen zuid en zuid-west. Iets hogere temperaturen overdag. (Zie voorts pagina 5). 58936 Abonnementsprijzen p.w. 0,78, p.m. 3 ,35, p.kw. 10,05 - 8 §,»»uor Het Amerikaanse ministerie van handel heeft gisteren bekend gemaakt, dat het toestemming heeft verleend voor d koop van Amerikaans graan voor dan 40 miljoen dollar aan de Sovjetunie. Het ministerie deelde voorts mee, twee transacties waren voorgesteld elk 20.320.000 dollar. Het betreft hier ruim 500.000 ton graan. Reeds eerder had het ministerie goed keuring verleend aan twee leveranties van graan ter waarde van 15.000.000 dollar aan Hongarije en e e n van 3.200.000 dollar aan Oost-Duitsland. Het huis van afgevaardigden had dins dag een wet op de buitenlandse hulp goedgekeurd, waarin president Johnson gemachtigd werd regeringsgaranties te verschaffen voor verkopen op krediet aan communistische landen. De senaat zal deze wet maandag in behandeling nemen. Soumokil inderdaad gevangen genomen De vertegenwoordiger van de republiek Zuid-Molukken in Nederland, dr. J. P. Nikijuluw, heeft bevestigd dat de waar nemend president der republiek, dr. Chr. Soumokil, inderdaad op 2 december is ge vangen genomen door het Indonesische leger. Hij voegde hieraan toe, dat elke verklaring van dr. Soumokil na zijn ge vangenneming niet de minste waarde heeft omdat deze in onvrijheid worden afgelegd. De gevangenneming heeft geen enkele invloed op het recht van zelfbe schikking der Zuid-Molukkers en hun. wil onafhankelijk te worden is nog onge broken, zeide dr. Nikijuluw. T^EN BOTSING tussen Griekse en Turkse troepen op Cyprus is gisteren ternauwernood voorkomen door de benoeming van een Britse bevel hebber over de strijdkrachten, die Engeland, Griekenland en Turkije op dit eiland hebben gelegerd. De Turkse regering had al laten weten, dat zij een militaire actie op Cyprus had bevolen. Turkse straalvliegtuigen raas den laag over de hoofdstad Nicosia en Turkse vlooteenheden vertrokken naar de kust van het door onrust verscheurde eiland. Dit laatste was voor de regering van het onafhankelijke Cyprus aan leiding, een speciale zitting van d< Veiligheidsraad te vragen om Tur kije te veroordelen wegens inmen ging in de binnenlandse aangelegen heden van Cyprus. Het was gistermiddag overigens na vier dagen van gevechten tussen leden van de Griekse en Turkse be- volksgroepen rustig na besprekin gen van president (aartsbisschop) Ma- karios met de Britse, Griekse en Turk se strijdkrachten op Cyprus onder Brits bevel, die de regering van het eiland behulpzaam zouden zijn bij het doen naleven van het dinsdagavond gesloten wapenstilstandsakkoord tus- ten de Griekse en Turkse gemeen schappen. Intussen had Engeland reeds, laten weten, dat het versterkingen zou zen den in de vorm van eer) pantsereskadron uit Libye en een bataljon van de stra tegische reservetroepen uit Engeland. Verdrag* en Krachtens in 1960 gesloten over komsten verkreeg Cyprus onafhanke lijkheid binnen het Britse Gemenebest. Op het eiland bevinden zich nog enkele Britse bases en er zijn bovendien nog Griekse en 1000 Turkse militairen ge legerd. Verwacht wordt, dat de Britse bevelhebber, generaal-majoor P. Young n het hoofd van de Brits-Grieks-Turk troepen zal staan. De Britse socialisten hebben zich uitgesproken tegen het deelnemen van Britse troepen aa „bestandsoperatie". Zij zijn van mening dat dit een zaak van de Verenigde Naties Premier Douglas Home, die zijn kerstvakantie heeft onderbroken, ir Officieel onderzoek Lakonia F\E VERONTWAARDIGING in En- geland over de ramp van de La konia Is zeer groot. De Griekse en Duitse bemanning van het rampschip, zo is de algemene mening, had bij een meer gedisciplineerd optreden ze ker de brand kunnen bedwingen. De Engelse regering, zo heeft het Labourlid van het Lagerhuis, Patrick Gordon-Walker meegedeeld, heeft dan ook reeds een openbaar onderzoek ge last naar de ramp in verband met de „ernstige beschuldigingen". Inmiddels heeft de -Griekse regering de 53-jarige kapitein van de Lakonia. iMathos Zaffois. ontboden om een verslag 1 uit te brengen over de ramp. Het verhoor van de kapitein zal het begin zijn van jeen officieel Grieks onderzoek. De scherpe kritiek van de geredden op I de bemanningleden, die steeds maar ver- zekerden dat de brand was bedwongen en men zich niet ongerust moest maken, was algemeen. Later, toen de toestand veel kritieker was. deden ze niets anders dan schreeuwen. Maar er werd weinig <riigt. In één oogopslag Kersttoespraak van de Ko ningin en andere kerstbood schappen pag. 2 Niet eten: manier om beter te worden pag. 2 Surinamers op de bonnefooi naar ons land pag. 2 De droom der uitvinders pag. 5 C. J. van Mastrigt verlaat C.N.V. —pag. 5 Nkroemahs wil is wet pag- 7 Amerika's economie behoeft een stimulans pag. 7 Ooggetuigen over het ver gaan van de Lakonia pag- 7 Sport pag. 9 geholpen. Zelfs kwam het voor. aldus de verslagen van de passagiers, dat de be manningsleden de passagiers verdrongen bij het gaan in de reddingsboten. Onder de passagiers, aldus andere ver halen. was geen sprake van paniek. De bemanning daarentegen was geheel het hoofd kwijt. Ook sigebleken, dat er veel haperde bü het neerlaten van de red dingboten. Er was totaal geen leiding. Sommige boten zijn weggevaren, terwijl ze nog maar voor de helft waren bezet Op zee bleek dat er geen voedsel en water aan boord was. Oorzaak Uit de mededelingen van de passagiere is verder gebleken, dat de brand op de Lakonia vermoedelijk als gevolg van een kortsluiting in de kapsalon voor da mes is begonnen. Aanvankelijk had het vuur niet veel te betekenen. Maar later breidde het zioh snel uit door de harde Een Engelse dame had de rook het eerst opgemerkt. Zij waarschuwde een kappersbediende, die wegrende. De jon gen heeft zich verder niet meer laten Het was de passagiers ook opgevallen dat men tijdens de reis aan boord voort durend bezig was met het repareden van leidingen. De eerste dagen was er aan boord zelfs geen warm water, doordat de elektrische installaties steeds defect waren. (Zie ook pagina 7). Treinbotsing eist 43 mensenlevens De treinramp die zich afgelopen dins dag nabij de Hongaarse stad Szolnok heeft voorgedaan heeft aan 43 mensen het leven gekost. Zesendertig werden ge wond, van wie 17 ernstig. Het ongeluk had plaats toen de machi nist in dichte mist inreed op een stil staande goederentrein. De trein was vol passagiers die naar huis terugkeerden, nadat zij in Szolnok Kerstinkopen had den gedaan. De 75-jarige maarschalk Alphonse Juin. de enige nog levende Franse maar schalk en tegenstander van De Gaulle, is met een beroerte in het ziekenhuis Noodsituatie President Mabarios beschuldigt Tur kije van inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van Cyprus. Turkije is daarentegen van oordeel, dat de situatie op het eiland zodanig was geworden, dat zij volgens de verdragen van I960 gerechtigd was, in actie te komen. Het akkoord waarop de Turkse gering doelt, bevat een artikel, waari drie ondertekenende landen toezeggen, in noodsituaties overleg te plegen om naleving van het verdrag af te dwingen. Als gemeenschappelijk optreden niet mo gelijk blijkt, is aan elk der drie landen het recht voorbehouden tot ingrijpen, met als doel de door het verdrag ge schapen toestand te herstellen. Turken Het merendeel van de Turkse militai- ;n in Nicosia, die woensdagavond hun kazernes hadden verlaten, neemt nog stellingen buiten de stad in. De Turkse wijk van de hoofdstad is nog altijd afge sloten. Er zou gebrek aan voedsel en drinkwater heersen. De Griekse troepen die het voorbeeld van de Turken had den gevolgd, betrokken stellingen in de Griekse sector van Nicosia. Er zijn geen meldingen geweest van botsingen tussen! beide groepen. Door het optreden van de Turken scheen de toesland verbeterd te zijn, want men hoorde daarna nog slechts sporadisch schieten. Intussen waren voor de haven van Ky- renia aan de noordkust van Cyprus vijf Turkse oorlogsschepen gearriveerd. Een zesde oorlogsbodem lag voor Larnaca aan de zuidkust. Doden Er zouden talrijke Cyprioten zijn ge sneuveld. Men vreest, dat het aantal de 200 wel te boven zal gaan. Tot dusver is slechts van Turkse zijde een dodenaantal opgegeven: zestg Turkse Cyprioten zou den bij de geveehten van deze week om het leven zijn gekomen. Ook een Britse burger werd door een (verdwaalde) ko gel getroffen. Van Turkse zijde beweert men, dat de Griekse Cyprioten honder den Turkse Cyprioten hebben ontvoerd om ze als gijzelaars te kunnen gebruiken. Van Griekse zijde is naar aanleiding hiervan verklaard, dat deze mensen naar veiliger oorden werden overgebracht. Het betreft hier 250 mensen die uit hun huizen gehaald werden, die in een ge vaarlijke zone staan. Niettemin beweert men van Turkse-Cypriotische zijde dat honderden vrouwen en kinderen om het leven werden gebracht. NAVO-raad Nadat de regeringen van Grieken land en Turkije zich in speciale op roepen tot verschillende NAVO-lan- den hadden gewend, werd besloten de permanente NAVO-raad bijeen te doen komen, om het conflict tussen beide landen te bespreken. Op ver zoek van Griekenland werd de bij eenkomst later uitgesteld. Een beeld uit roerig Nicosia op Cyprus, waar het ook gedurende de kerstdagen tot vuurgevechten is gekomen. Grieks-Cypriotische politie mannen in actie tijdens een schietpartij in het Turkse kwartier bij het Papho-politiebu reau. nPERWIJL tienduizenden Westberlijners op Eerste Kerstdag ongehinderd J- de grensovergangen van West- naar Oost-Berlijn passeerden, schoten Oostduitse grenswachten woensdag op lafhartige wijze een jonge Oostber- lijner neer, die naar het westelijke stadsdeel poogde te ontsnappen. De achttienjarige Paul Schultz, die op Eerste Kerstdag bij een po ging om over de sectormuur van Berlijn te klimmen, door zijn Oostduitse landgenoten werd neergeschoten. De 18-jarige jongeman en een vriend waren net bezig over de „muur" in de Amerikaanse sector te klimmen, toen zij door de Vopo's werden ontdekt. Deze openden het vuur (volgens oog getuigen acht tot tien schoten) op de vluchtelingen, met gevolg dat de eerste in de rug werd getroffen. Een kogel doorboorde zijn borstholte. De jongen slaagde er niettemin in zich aan de westelijke kant van de mui laten vallen. Later is hij in een zieken huis aan zijn verwondingen bezweken. Zijn vriend die samen met hem over de muur klom, kwam er met een zenuw schok van af. Pas 24 uur na dit incident maakte het Oostduitse persbureau A.D.N. melding van dit voorvaL Volgens A.D.N. heette het dat de twee jongens „met geweld de grens met West-Berlijn" overschre- De werknemers in de bouwnijver heid zullen in januari en februari in het algemeen niet meer in hun loon zakje vinden dan dit jaar tot dusverre. Wel wordt per 1 januari hun basis- loon met 5 procent verhoogd, maar daar veelal het rechtens geldende loon de praktijk reeds met meer dan 5 procent wordt overschreden, zal in het algemeen het uit te betalen loon niet mogen worden verhoogd. Aldus een mededeling van de bestu ren van de werkgeversorganisaties in htet bouwbedrijf, gepubliceerd in het jongste nummer van Bouwbelangen. Ook wordt gezegd, dat de huidige c.a.o. voor het bouwbedrijf niet eerder dan op 1 maart 1964 door een nieuwe kan wor den opgevolgd. Het is namelijk niet mo gelijk gebleken deze datum te vervroe gen tot 1 januari 1964.j Drama in Berlijn: terwijl dui zenden West-Berlijners op de Kerstdagen ongehinderd naar de Oostsector gingenschoten Oostduitse grenswachten achttienjarige jongen, die n het Westen probeerde te vluch ten, dood. Zijn vriend bereikte ongedeerd de vrijheid. Op deze foto de plaats waar de vluch telingen over de muur klommen (pijl). tot uitdrukking komen in de uitkeringen ingevolge sociale verzekeringen en re gelingen. Verder zal tot de datum van ingang van de nieuwe c.a.o. een tijde lijke toeslag van 10 procent worden ge geven op de uitkeringen van het risico fonds. wanneer hiervoor goedkeuring is verkregen van de Stichting van de Ar- De 5 procent van de basisionen zal wel beid. den. De jongens zouden zich niet ge stoord hebben aan de waarschuwings schoten, aldus het persbureau. De stroom bezoekers uit West-Berlijn naar Oost-Berlijn gaat echter onvermin derd voort Kerstmis 1963 is voor de Ber- lijners het feest van het weerzien gewor den. Voor het eerst sinds de bouw van de muur, op 13 augustus 1961, konden de gescheiden families de Kerstnacht ge zamenlijk doorbrengen. De verdeelde stad leek dinsdagavond dan ook uitgestorven.- Zowel in het oostelijk als het westelijk gedeelte beierden de kerkklokken vriesnacht (15 graden). De twaalf passenbureau's in West-Ber- iijn zijn nu gesloten. Men heeft er sinds 17 december pasjes uitgereikt voor 600.000 personen. Om negen uur dinsdagochtend hadden reeds 4500 Westberlijners de grens met Oost-Berlijn overschreden. Dit cijfer werd maandag de hele dag niet bereikt. In totaal waren het er 82.000. Om elf uui was het aantal wachtenden bü de pas- senbureaus aangegroeid tot meer dan 10.000. Opnieuw was het aantal Oostduitse postbeambten dat passen uitreikte uit gebreid en wel van 236 tot 258. In totaal hebben Tweede Kerstdag 73.000 Westber lijners hun familie in het oostelijke stads deel bezocht. Burgemeester Willy Brandt van West- Berlijn richtte zich dinsdagavond in een kerstboodschap tot de Berlijners aan beide zijden van de muur. „Wij vieren deze Kerst niet in uit bundige vreugde, maar er heerst in onze stad ontegenzeggelijk meer blijdschap clan een jaar geleden", zo verklaarde hij. Hij deelde voorts mee, dat hij was uitgenodigd voor het bij wonen van een nachtmis in Oost- Berlijn, maar dat hij niet zou gaan. Hij zou daarmee wachten, tot „al diegenen die geen verwanten in Oost-Berlijn hebben ook naar het andere stadsdeel kunnen gaan". Wij hopen, zo besloot hij, „dat de nauwe opening in Berlijn vergroot zal kunnen worden". Bezorgers kolen en olie mogen tot 14 maart langer werken De staatssecretaris van sociale zaken en volksgezondheid, dr. J. F. G. M. de Meyer, heeft om, evenals vorige jaren de aflevering van brandstof zo doeltref fend mogelijk voortgang te doen vinden, besloten dat personeel op vrachtauto's waarmee vaste en vloeibare brandstof voor yerwarmingsdoeleinden naar de verbruikers worden vervoerd, gedurende deze winterperiode, maar in ieder geval tot en met 14 maart a.s., langer mag wer ken. Ook het personeel van ondernemin gen. waarin de vaste- en vloeibare brand stoffen worden verhandeld, zal langer mogen werken. De maximum werktijd is nu voor beide categorieën personeel tienenhall uur per dag en 56 uur per Op de rijksweg (E 9) te Echt (L.) is woensdag de 16-jarige Barbara Leijs uit Oudenbosch om het leven gekomen toen de door haar vader bestuurde auto tegen een boom botste. De heer Leijs wilde een overstekende fietser ontwijken. Commentaren TN BREDE KRING zal met leed- wezen kennis zijn of worden ge nomen van het bericht, dat de heer C. J. van Mastrigt zich om redenen van gezondheid genoodzaakt ziet het voorzitterschap van Christelijk-Na- tionaal Vakverbond neer te leggen. Geruime tijd reeds was bekend, dat de gezondheid van de heer Van Mastrigt niet was als wenselijk mocht heten. Niettemin heeft hij de post van het voorzitterschap niet dan node willen opgeven- Dit afscheid, dat moet worden be treurd, kan ons weer even bepalen bij wat het kost, vooraan te staan in de sociale strijd. In deze mense lijke wereld immers worden ook de sociale voorzieningen gemeenlijk niet zonder strijd verworven. Ook onder leiding van de heer Van Mastrigt heeft het CNV een belang rijke positie mogen innemen en heeft het belangrijk werk mogen verrich ten. Het heeft dat willen doen naar de geest van het evangelie. Onmo gelijk toch is het dat wie deze geest op zich heeft laten inwerken genoe gen kan nemen met onvolkomenhe den, ook op maaatschappelijk gebied. Het gaat hier, als elders, om het menszijn in de ware zin des woords. met de mogelijkheid tot beleving van eigen verantwoordelijkheid daar bij inbegrepen. Tot ver buiten het CNV mag men de heer Van Mastrigt dankbaar zijn om de trouw, de wijsheid en de toe wijding waarmee hij zijn zware taak, die hij als een roeping zag. heeft vervuld. Gelukkig blijft hij voor het bestuur van het christelijk vakverbond behouden. QP NIET VERRE afstand van do plaats waar eens Jezus werd geboren, de plaats zelf van 't Kerst gebeuren, is juist op deze Kerstda gen de twist tussen mensen hoog opgelaaid. Cyprus was het toneel van deze on enigheid, het eiland in de Middel landse Zee dat enkele jaren geleden, na langdurige wrede worsteling, tot een kunstmatig staatje werd ge maakt, echter met een gespleten be volking en een argwanend toeziende omgeving. Het was een wankel evenwicht op Cyprus en de broze rust is dan nu grondig verstoord geworden. Grie ken en Turken wonen er. Zij doen elkaar felle verwijten en naar ver wachting laten ook Griekenland en Turkije zelf zich niet onbetuigd. De ernst van het conflict wordt er zeker niet minder om, nu het een conflict is binnen de NAVO, de Noordatïantische Verdragsorganisa - tie waartoe zowel Griekenland als Turkije behoren. Twist op Cyprus dreigt ook gemakkelijk de betrek kingen tussen deze beide bondgeno ten te verstoren. Vandaar het prompte beroep van Griekenland op deze organisatie, die terstond met intern overleg is be gonnen. En voor de nieuwe Ameri kaanse president is het tegelijk de eerste internationale botsing, waar mede hij te maken krijgt. Het ziet ernaar uit, dat het jaar gaat eindigen met een conflict. Maar ge vreesd moet worden, dat op zijn beurt het conflict met het jaar niet eindigen gaat. TVE SCHIJN kan niet bedriegen. De Westberlijners mochten dan ge nadig toestemming hebben gekre gen, hun familie aan de andere zijde van de wreed opgetrokken muur, die hun stad verdeelt, te bezoeken. Oost- Berlijn behoudt het karakter van gevangenis te zijn. Men gaat bij ge vangenen op bezoek. Bit+er is dit bevestigd, nu wederom een die trachtte naar de vrijheid te vluchten, ditmaal een jongen van nog slechts achttien jaren, bij zijn poging is doodgeschoten. Daarmee viel het achtste slachtoffer binnen tweeënhalf jaar. De bescheiden vreugde der Berlij ners, die zich om het weerzien moch ten verheugen, heeft zo een wrange smaak gekregen. De werkelijkheid is ook nu hard gebleken en fel. Het secretariaat van de Arabische li ga heeft voorgesteld de door president Nasser van Egypte geopperde confe rentie van Arabische staatshoofden te doen houden op 6 januari as., in Kairo. Enkele Arabische leiders, onder wie president Salal van Jemen, president Aref van Irak, habbcn de uitnodiging aanvaard, zo wordt t Het Amsterdamse gerechtshof heeft de 25-jarige classificeerder Joh. C. de H. uit Rotterdam wegens een mislukte en geslaagde brandkastkraak veroor deeld tot drie jaar gevangenis met af trek. De eis luidde drie jaar zonder af trek. De rechtbank in Alkmaar legde de Rotterdammer dezelfde straf op. Voor VOL-AUTOMATISCHE WASMACHINES

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 1