Meluwe Laicise Courant
Cyprus beschuldigt Turken
de Veiligheidsraad
voor
Hali
kilo
miljard
graan
voor Russen
Vopo schiet bij de muur
Oostberlijnse jongen dood
i
Alle troepen thans onder Brits bevel
gehandhaafd, toch
Orde
200 doden in gevechten
Bemanning had brand
zelf kunnen bedwingen
ide
Kerst in „Oosten" voor 155.000 Westberlijners
Brandt: wel blijdschap -
geen uitbundige vreugde
Bouwvakkers: 5 pet.
niet in loonzakje
Arabische top
in Kairo
IEMCO N V.
VrijcU* 27 decernhgr 1963. 44ste jaargang
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigh it gheblaven
mijn hert in teghentpoef'
Iets zachter
Over het algemeen bewolkt en over
wegend droog weer met aanvankelijk nog
bijna overal mist. Zwakke tot matige
wind tassen zuid en zuid-west. Iets hogere
temperaturen overdag.
(Zie voorts pagina 5).
58936
Abonnementsprijzen p.w. 0,78, p.m. 3
,35, p.kw. 10,05
-
8
§,»»uor
Het Amerikaanse ministerie van handel
heeft gisteren bekend gemaakt, dat het
toestemming heeft verleend voor d
koop van Amerikaans graan voor
dan 40 miljoen dollar aan de Sovjetunie.
Het ministerie deelde voorts mee,
twee transacties waren voorgesteld
elk 20.320.000 dollar. Het betreft hier
ruim 500.000 ton graan.
Reeds eerder had het ministerie goed
keuring verleend aan twee leveranties
van graan ter waarde van 15.000.000 dollar
aan Hongarije en e e n van 3.200.000 dollar
aan Oost-Duitsland.
Het huis van afgevaardigden had dins
dag een wet op de buitenlandse hulp
goedgekeurd, waarin president Johnson
gemachtigd werd regeringsgaranties te
verschaffen voor verkopen op krediet aan
communistische landen. De senaat zal
deze wet maandag in behandeling nemen.
Soumokil inderdaad
gevangen genomen
De vertegenwoordiger van de republiek
Zuid-Molukken in Nederland, dr. J. P.
Nikijuluw, heeft bevestigd dat de waar
nemend president der republiek, dr. Chr.
Soumokil, inderdaad op 2 december is ge
vangen genomen door het Indonesische
leger. Hij voegde hieraan toe, dat elke
verklaring van dr. Soumokil na zijn ge
vangenneming niet de minste waarde
heeft omdat deze in onvrijheid worden
afgelegd. De gevangenneming heeft geen
enkele invloed op het recht van zelfbe
schikking der Zuid-Molukkers en hun.
wil onafhankelijk te worden is nog onge
broken, zeide dr. Nikijuluw.
T^EN BOTSING tussen Griekse en Turkse troepen op Cyprus is gisteren
ternauwernood voorkomen door de benoeming van een Britse bevel
hebber over de strijdkrachten, die Engeland, Griekenland en Turkije op
dit eiland hebben gelegerd. De Turkse regering had al laten weten, dat zij
een militaire actie op Cyprus had bevolen. Turkse straalvliegtuigen raas
den laag over de hoofdstad Nicosia en Turkse vlooteenheden vertrokken
naar de kust van het door onrust verscheurde eiland.
Dit laatste was voor de regering
van het onafhankelijke Cyprus aan
leiding, een speciale zitting van d<
Veiligheidsraad te vragen om Tur
kije te veroordelen wegens inmen
ging in de binnenlandse aangelegen
heden van Cyprus.
Het was gistermiddag overigens
na vier dagen van gevechten tussen
leden van de Griekse en Turkse be-
volksgroepen rustig na besprekin
gen van president (aartsbisschop) Ma-
karios met de Britse, Griekse en Turk
se strijdkrachten op Cyprus onder
Brits bevel, die de regering van het
eiland behulpzaam zouden zijn bij het
doen naleven van het dinsdagavond
gesloten wapenstilstandsakkoord tus-
ten de Griekse en Turkse gemeen
schappen.
Intussen had Engeland reeds, laten
weten, dat het versterkingen zou zen
den in de vorm van eer) pantsereskadron
uit Libye en een bataljon van de stra
tegische reservetroepen uit Engeland.
Verdrag*
en
Krachtens in 1960 gesloten over
komsten verkreeg Cyprus onafhanke
lijkheid binnen het Britse Gemenebest.
Op het eiland bevinden zich nog enkele
Britse bases en er zijn bovendien nog
Griekse en 1000 Turkse militairen ge
legerd. Verwacht wordt, dat de Britse
bevelhebber, generaal-majoor P. Young
n het hoofd van de Brits-Grieks-Turk
troepen zal staan. De Britse socialisten
hebben zich uitgesproken tegen het
deelnemen van Britse troepen aa
„bestandsoperatie". Zij zijn van mening
dat dit een zaak van de Verenigde Naties
Premier Douglas Home, die zijn
kerstvakantie heeft onderbroken, ir
Officieel onderzoek Lakonia
F\E VERONTWAARDIGING in En-
geland over de ramp van de La
konia Is zeer groot. De Griekse en
Duitse bemanning van het rampschip,
zo is de algemene mening, had bij
een meer gedisciplineerd optreden ze
ker de brand kunnen bedwingen.
De Engelse regering, zo heeft het
Labourlid van het Lagerhuis, Patrick
Gordon-Walker meegedeeld, heeft dan
ook reeds een openbaar onderzoek ge
last naar de ramp in verband met de
„ernstige beschuldigingen".
Inmiddels heeft de -Griekse regering
de 53-jarige kapitein van de Lakonia.
iMathos Zaffois. ontboden om een verslag
1 uit te brengen over de ramp. Het verhoor
van de kapitein zal het begin zijn van
jeen officieel Grieks onderzoek.
De scherpe kritiek van de geredden op
I de bemanningleden, die steeds maar ver-
zekerden dat de brand was bedwongen
en men zich niet ongerust moest maken,
was algemeen. Later, toen de toestand
veel kritieker was. deden ze niets anders
dan schreeuwen. Maar er werd weinig
<riigt.
In één
oogopslag
Kersttoespraak van de Ko
ningin en andere kerstbood
schappen pag. 2
Niet eten: manier om beter
te worden pag. 2
Surinamers op de bonnefooi
naar ons land pag. 2
De droom der uitvinders
pag. 5
C. J. van Mastrigt verlaat
C.N.V. —pag. 5
Nkroemahs wil is wet
pag- 7
Amerika's economie behoeft
een stimulans pag. 7
Ooggetuigen over het ver
gaan van de Lakonia
pag- 7
Sport pag. 9
geholpen. Zelfs kwam het voor. aldus de
verslagen van de passagiers, dat de be
manningsleden de passagiers verdrongen
bij het gaan in de reddingsboten.
Onder de passagiers, aldus andere ver
halen. was geen sprake van paniek. De
bemanning daarentegen was geheel het
hoofd kwijt. Ook sigebleken, dat er veel
haperde bü het neerlaten van de red
dingboten. Er was totaal geen leiding.
Sommige boten zijn weggevaren, terwijl
ze nog maar voor de helft waren bezet
Op zee bleek dat er geen voedsel en
water aan boord was.
Oorzaak
Uit de mededelingen van de passagiere
is verder gebleken, dat de brand op de
Lakonia vermoedelijk als gevolg van
een kortsluiting in de kapsalon voor da
mes is begonnen. Aanvankelijk had het
vuur niet veel te betekenen. Maar later
breidde het zioh snel uit door de harde
Een Engelse dame had de rook het
eerst opgemerkt. Zij waarschuwde een
kappersbediende, die wegrende. De jon
gen heeft zich verder niet meer laten
Het was de passagiers ook opgevallen
dat men tijdens de reis aan boord voort
durend bezig was met het repareden van
leidingen. De eerste dagen was er aan
boord zelfs geen warm water, doordat
de elektrische installaties steeds defect
waren. (Zie ook pagina 7).
Treinbotsing eist
43 mensenlevens
De treinramp die zich afgelopen dins
dag nabij de Hongaarse stad Szolnok
heeft voorgedaan heeft aan 43 mensen
het leven gekost. Zesendertig werden ge
wond, van wie 17 ernstig.
Het ongeluk had plaats toen de machi
nist in dichte mist inreed op een stil
staande goederentrein. De trein was vol
passagiers die naar huis terugkeerden,
nadat zij in Szolnok Kerstinkopen had
den gedaan.
De 75-jarige maarschalk Alphonse
Juin. de enige nog levende Franse maar
schalk en tegenstander van De Gaulle,
is met een beroerte in het ziekenhuis
Noodsituatie
President Mabarios beschuldigt Tur
kije van inmenging in de binnenlandse
aangelegenheden van Cyprus. Turkije is
daarentegen van oordeel, dat de situatie
op het eiland zodanig was geworden,
dat zij volgens de verdragen van I960
gerechtigd was, in actie te komen.
Het akkoord waarop de Turkse
gering doelt, bevat een artikel, waari
drie ondertekenende landen toezeggen,
in noodsituaties overleg te plegen om
naleving van het verdrag af te dwingen.
Als gemeenschappelijk optreden niet mo
gelijk blijkt, is aan elk der drie landen
het recht voorbehouden tot ingrijpen,
met als doel de door het verdrag ge
schapen toestand te herstellen.
Turken
Het merendeel van de Turkse militai-
;n in Nicosia, die woensdagavond hun
kazernes hadden verlaten, neemt nog
stellingen buiten de stad in. De Turkse
wijk van de hoofdstad is nog altijd afge
sloten. Er zou gebrek aan voedsel en
drinkwater heersen. De Griekse troepen
die het voorbeeld van de Turken had
den gevolgd, betrokken stellingen in de
Griekse sector van Nicosia. Er zijn geen
meldingen geweest van botsingen tussen!
beide groepen. Door het optreden van
de Turken scheen de toesland verbeterd
te zijn, want men hoorde daarna nog
slechts sporadisch schieten.
Intussen waren voor de haven van Ky-
renia aan de noordkust van Cyprus vijf
Turkse oorlogsschepen gearriveerd. Een
zesde oorlogsbodem lag voor Larnaca aan
de zuidkust.
Doden
Er zouden talrijke Cyprioten zijn ge
sneuveld. Men vreest, dat het aantal de
200 wel te boven zal gaan. Tot dusver is
slechts van Turkse zijde een dodenaantal
opgegeven: zestg Turkse Cyprioten zou
den bij de geveehten van deze week om
het leven zijn gekomen. Ook een Britse
burger werd door een (verdwaalde) ko
gel getroffen. Van Turkse zijde beweert
men, dat de Griekse Cyprioten honder
den Turkse Cyprioten hebben ontvoerd
om ze als gijzelaars te kunnen gebruiken.
Van Griekse zijde is naar aanleiding
hiervan verklaard, dat deze mensen naar
veiliger oorden werden overgebracht.
Het betreft hier 250 mensen die uit hun
huizen gehaald werden, die in een ge
vaarlijke zone staan. Niettemin beweert
men van Turkse-Cypriotische zijde dat
honderden vrouwen en kinderen om het
leven werden gebracht.
NAVO-raad
Nadat de regeringen van Grieken
land en Turkije zich in speciale op
roepen tot verschillende NAVO-lan-
den hadden gewend, werd besloten
de permanente NAVO-raad bijeen te
doen komen, om het conflict tussen
beide landen te bespreken. Op ver
zoek van Griekenland werd de bij
eenkomst later uitgesteld.
Een beeld uit roerig Nicosia op Cyprus, waar het ook gedurende de
kerstdagen tot vuurgevechten is gekomen. Grieks-Cypriotische politie
mannen in actie tijdens een schietpartij in het Turkse kwartier bij het
Papho-politiebu reau.
nPERWIJL tienduizenden Westberlijners op Eerste Kerstdag ongehinderd
J- de grensovergangen van West- naar Oost-Berlijn passeerden, schoten
Oostduitse grenswachten woensdag op lafhartige wijze een jonge Oostber-
lijner neer, die naar het westelijke stadsdeel poogde te ontsnappen.
De achttienjarige Paul Schultz,
die op Eerste Kerstdag bij een po
ging om over de sectormuur van
Berlijn te klimmen, door zijn
Oostduitse landgenoten werd
neergeschoten.
De 18-jarige jongeman en een vriend
waren net bezig over de „muur" in de
Amerikaanse sector te klimmen, toen
zij door de Vopo's werden ontdekt.
Deze openden het vuur (volgens oog
getuigen acht tot tien schoten) op de
vluchtelingen, met gevolg dat de eerste
in de rug werd getroffen.
Een kogel doorboorde zijn borstholte.
De jongen slaagde er niettemin in zich
aan de westelijke kant van de mui
laten vallen. Later is hij in een zieken
huis aan zijn verwondingen bezweken.
Zijn vriend die samen met hem over de
muur klom, kwam er met een zenuw
schok van af.
Pas 24 uur na dit incident maakte het
Oostduitse persbureau A.D.N. melding
van dit voorvaL Volgens A.D.N. heette
het dat de twee jongens „met geweld
de grens met West-Berlijn" overschre-
De werknemers in de bouwnijver
heid zullen in januari en februari in
het algemeen niet meer in hun loon
zakje vinden dan dit jaar tot dusverre.
Wel wordt per 1 januari hun basis-
loon met 5 procent verhoogd, maar
daar veelal het rechtens geldende loon
de praktijk reeds met meer dan 5
procent wordt overschreden, zal in het
algemeen het uit te betalen loon niet
mogen worden verhoogd.
Aldus een mededeling van de bestu
ren van de werkgeversorganisaties in
htet bouwbedrijf, gepubliceerd in het
jongste nummer van Bouwbelangen.
Ook wordt gezegd, dat de huidige c.a.o.
voor het bouwbedrijf niet eerder dan op
1 maart 1964 door een nieuwe kan wor
den opgevolgd. Het is namelijk niet mo
gelijk gebleken deze datum te vervroe
gen tot 1 januari 1964.j
Drama in Berlijn: terwijl dui
zenden West-Berlijners op de
Kerstdagen ongehinderd naar
de Oostsector gingenschoten
Oostduitse grenswachten
achttienjarige jongen, die n
het Westen probeerde te vluch
ten, dood. Zijn vriend bereikte
ongedeerd de vrijheid. Op deze
foto de plaats waar de vluch
telingen over de muur klommen
(pijl).
tot uitdrukking komen in de uitkeringen
ingevolge sociale verzekeringen en re
gelingen. Verder zal tot de datum van
ingang van de nieuwe c.a.o. een tijde
lijke toeslag van 10 procent worden ge
geven op de uitkeringen van het risico
fonds. wanneer hiervoor goedkeuring is
verkregen van de Stichting van de Ar-
De 5 procent van de basisionen zal wel beid.
den. De jongens zouden zich niet ge
stoord hebben aan de waarschuwings
schoten, aldus het persbureau.
De stroom bezoekers uit West-Berlijn
naar Oost-Berlijn gaat echter onvermin
derd voort Kerstmis 1963 is voor de Ber-
lijners het feest van het weerzien gewor
den. Voor het eerst sinds de bouw van
de muur, op 13 augustus 1961, konden
de gescheiden families de Kerstnacht ge
zamenlijk doorbrengen. De verdeelde stad
leek dinsdagavond dan ook uitgestorven.-
Zowel in het oostelijk als het westelijk
gedeelte beierden de kerkklokken
vriesnacht (15 graden).
De twaalf passenbureau's in West-Ber-
iijn zijn nu gesloten. Men heeft er sinds
17 december pasjes uitgereikt voor 600.000
personen.
Om negen uur dinsdagochtend hadden
reeds 4500 Westberlijners de grens met
Oost-Berlijn overschreden. Dit cijfer werd
maandag de hele dag niet bereikt. In
totaal waren het er 82.000. Om elf uui
was het aantal wachtenden bü de pas-
senbureaus aangegroeid tot meer dan
10.000. Opnieuw was het aantal Oostduitse
postbeambten dat passen uitreikte uit
gebreid en wel van 236 tot 258. In totaal
hebben Tweede Kerstdag 73.000 Westber
lijners hun familie in het oostelijke stads
deel bezocht.
Burgemeester Willy Brandt van West-
Berlijn richtte zich dinsdagavond in een
kerstboodschap tot de Berlijners aan
beide zijden van de muur.
„Wij vieren deze Kerst niet in uit
bundige vreugde, maar er heerst in
onze stad ontegenzeggelijk meer
blijdschap clan een jaar geleden", zo
verklaarde hij. Hij deelde voorts mee,
dat hij was uitgenodigd voor het bij
wonen van een nachtmis in Oost-
Berlijn, maar dat hij niet zou gaan. Hij
zou daarmee wachten, tot „al diegenen
die geen verwanten in Oost-Berlijn
hebben ook naar het andere stadsdeel
kunnen gaan". Wij hopen, zo besloot
hij, „dat de nauwe opening in Berlijn
vergroot zal kunnen worden".
Bezorgers kolen en
olie mogen tot 14
maart langer werken
De staatssecretaris van sociale zaken
en volksgezondheid, dr. J. F. G. M. de
Meyer, heeft om, evenals vorige jaren
de aflevering van brandstof zo doeltref
fend mogelijk voortgang te doen vinden,
besloten dat personeel op vrachtauto's
waarmee vaste en vloeibare brandstof
voor yerwarmingsdoeleinden naar de
verbruikers worden vervoerd, gedurende
deze winterperiode, maar in ieder geval
tot en met 14 maart a.s., langer mag wer
ken. Ook het personeel van ondernemin
gen. waarin de vaste- en vloeibare brand
stoffen worden verhandeld, zal langer
mogen werken. De maximum werktijd is
nu voor beide categorieën personeel
tienenhall uur per dag en 56 uur per
Op de rijksweg (E 9) te Echt (L.)
is woensdag de 16-jarige Barbara Leijs
uit Oudenbosch om het leven gekomen
toen de door haar vader bestuurde auto
tegen een boom botste. De heer Leijs
wilde een overstekende fietser ontwijken.
Commentaren
TN BREDE KRING zal met leed-
wezen kennis zijn of worden ge
nomen van het bericht, dat de heer
C. J. van Mastrigt zich om redenen
van gezondheid genoodzaakt ziet het
voorzitterschap van Christelijk-Na-
tionaal Vakverbond neer te leggen.
Geruime tijd reeds was bekend, dat
de gezondheid van de heer Van
Mastrigt niet was als wenselijk
mocht heten. Niettemin heeft hij de
post van het voorzitterschap niet
dan node willen opgeven-
Dit afscheid, dat moet worden be
treurd, kan ons weer even bepalen
bij wat het kost, vooraan te staan
in de sociale strijd. In deze mense
lijke wereld immers worden ook de
sociale voorzieningen gemeenlijk
niet zonder strijd verworven.
Ook onder leiding van de heer Van
Mastrigt heeft het CNV een belang
rijke positie mogen innemen en heeft
het belangrijk werk mogen verrich
ten. Het heeft dat willen doen naar
de geest van het evangelie. Onmo
gelijk toch is het dat wie deze geest
op zich heeft laten inwerken genoe
gen kan nemen met onvolkomenhe
den, ook op maaatschappelijk gebied.
Het gaat hier, als elders, om het
menszijn in de ware zin des woords.
met de mogelijkheid tot beleving
van eigen verantwoordelijkheid daar
bij inbegrepen.
Tot ver buiten het CNV mag men
de heer Van Mastrigt dankbaar zijn
om de trouw, de wijsheid en de toe
wijding waarmee hij zijn zware
taak, die hij als een roeping zag.
heeft vervuld. Gelukkig blijft hij
voor het bestuur van het christelijk
vakverbond behouden.
QP NIET VERRE afstand van do
plaats waar eens Jezus werd
geboren, de plaats zelf van 't Kerst
gebeuren, is juist op deze Kerstda
gen de twist tussen mensen hoog
opgelaaid.
Cyprus was het toneel van deze on
enigheid, het eiland in de Middel
landse Zee dat enkele jaren geleden,
na langdurige wrede worsteling, tot
een kunstmatig staatje werd ge
maakt, echter met een gespleten be
volking en een argwanend toeziende
omgeving.
Het was een wankel evenwicht op
Cyprus en de broze rust is dan nu
grondig verstoord geworden. Grie
ken en Turken wonen er. Zij doen
elkaar felle verwijten en naar ver
wachting laten ook Griekenland en
Turkije zelf zich niet onbetuigd.
De ernst van het conflict wordt er
zeker niet minder om, nu het een
conflict is binnen de NAVO, de
Noordatïantische Verdragsorganisa -
tie waartoe zowel Griekenland als
Turkije behoren. Twist op Cyprus
dreigt ook gemakkelijk de betrek
kingen tussen deze beide bondgeno
ten te verstoren.
Vandaar het prompte beroep van
Griekenland op deze organisatie, die
terstond met intern overleg is be
gonnen. En voor de nieuwe Ameri
kaanse president is het tegelijk de
eerste internationale botsing, waar
mede hij te maken krijgt.
Het ziet ernaar uit, dat het jaar gaat
eindigen met een conflict. Maar ge
vreesd moet worden, dat op zijn
beurt het conflict met het jaar niet
eindigen gaat.
TVE SCHIJN kan niet bedriegen. De
Westberlijners mochten dan ge
nadig toestemming hebben gekre
gen, hun familie aan de andere zijde
van de wreed opgetrokken muur, die
hun stad verdeelt, te bezoeken. Oost-
Berlijn behoudt het karakter van
gevangenis te zijn. Men gaat bij ge
vangenen op bezoek.
Bit+er is dit bevestigd, nu wederom
een die trachtte naar de vrijheid te
vluchten, ditmaal een jongen van
nog slechts achttien jaren, bij zijn
poging is doodgeschoten.
Daarmee viel het achtste slachtoffer
binnen tweeënhalf jaar.
De bescheiden vreugde der Berlij
ners, die zich om het weerzien moch
ten verheugen, heeft zo een wrange
smaak gekregen. De werkelijkheid is
ook nu hard gebleken en fel.
Het secretariaat van de Arabische li
ga heeft voorgesteld de door president
Nasser van Egypte geopperde confe
rentie van Arabische staatshoofden te
doen houden op 6 januari as., in Kairo.
Enkele Arabische leiders, onder wie
president Salal van Jemen, president
Aref van Irak, habbcn de uitnodiging
aanvaard, zo wordt t
Het Amsterdamse gerechtshof heeft
de 25-jarige classificeerder Joh. C. de H.
uit Rotterdam wegens een mislukte en
geslaagde brandkastkraak veroor
deeld tot drie jaar gevangenis met af
trek. De eis luidde drie jaar zonder af
trek. De rechtbank in Alkmaar legde de
Rotterdammer dezelfde straf op.
Voor VOL-AUTOMATISCHE
WASMACHINES