Tangle wood
In de greep
-f-jet efficiënte verbeten
de grote stad
en de maan werd als bloed
UNIEK MUZIEKCENTRUM IN DE BUITENLUCHT
En zij begonnen leest te vieren
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 14 DECEMBER 1963
I i
Onze medewerker Gérard
I Verlinden maakte kort ge- I
I leden een reis naar de I
Verenigde Staten, waar
hjj tal van musici en mu-
ziekinstellingen van we-
I reldnaam bezocht. Hier
volgt de eerste van rvjn I
reisbrieven.
USA muzikaal
verkend
De dirigent Erich Leinsdorf
legt de dirigeerstaf neer, hij
geeft zijn concertmeester de
hand en maakt zich gereed het
ontzaglijke overal weerkaatsen
de applaus voor zijn vertolking
van Tsjaikowski's vijfde sym
fonie in ontvangst te nemen. In
Tanglewood, zomerresidentie
van het Boston Symphony Or
chestra en een van de merk
waardigste muzi
kale centra die
men zich kan in
denken, is het
laatste concert be
sloten, Waarheen
moet Leinsdorf
buigen na een uit
voering in Tang
lewood? Van Cli-
burn die de avond te
Brahms' tweede pianoconcert
triomfen behaalde, wist het al
evenmin. Tanglewood heeft wel
tien concertzalen, dat is waar,
maar deze concertzaal is open
en in de verre omtrek rond de
eigenlijke hal (die ook al zes
duizend plaatsen telt), liggen en
zitten, staan en slenteren de tal
lozen die door een soort wonder
van akoestiek in de gelegenheid
zyn de muziek geheel onver-
vormd en natuurlijk van sterkte
te beluisteren.
Dus Leinsdorf buigt in het al
gemeen, hij buigt voor duizenden
of tienduizenden, afhankelijk van
het weer, afhankelijk van het pro
gramma, afhankelijk van de so
list. Niet afhankelijk van de Bos
ton Symphony; die zit 's zomers
in Tanglewood, en te oordelen
naar de reacties van het publiek
De grote concerthal aan de
buitenkant: in allerlei standen
zittend, liggend, lopend, staande,
kan men de muziek beluisteren.
i met
Verrassing
pacht te hebben: hij be
zoekt op dit moment een van de
oudste festivals van de wereld. In
1936 werd het prachtige landgoed
van Tanglewood, gelegen tussen
Lenox en Stockbridge, Massachu
setts, door het Berkshire Music
Centre in gebruik genomen.
Tanglewood, het schitterende
oord, met natuurschoon in alle va
riëteiten, vormt eigenlijk een van
de „longen" van New York en
van de andere grote steden, zo
i de Amerikanen het zelf.
blijven verbazen. Maar
grappige verrassing is
wel als men, uren vóór het eigen
lijke i
een heel dood, in 1951. heeft deze Rus-
het toch sisch-Amerikaanse dirigent behal-
het Tanglewood-concertleven,
door de stille par- ook de vorming
ken wandelt en men hoort
Brandenburg s Concert van Bach
dat wel op die plaats maar niet
op dat uur van de dag thuis
hoort. Afgaande op het geluid dan
trof de bezoeker op een open
plekje in het bos drie studenten
jonge
bevorderd. Zonder zijn werk
zou er waarschijnlijk in Amerika
een heel wat kleinder contingent
dirigenten ter beschikking staan
het geval is.
apparaatgebruikt op de open
bare repetitie, 's morgens. Erich spannen samengaan
Leinsdorf heeft de poorten voor MÊ
kennismaking met zijn orkest ver
opengezet: vele repetities zijn
openbaar, en vrijwel geen enkele
deze heerlijke plaats een ont
luisteren
leren willen bereiken. Zoals
Tanglewood dat het afgelopen
heeft weten te combine
ren met een muziekprogramma-
voor-iedereen, is bewonderens-
waardig. Het hoogtepunt zal onge-
Leinsdórf hebben twijfeld geweest zijn de Ameri-
hart kaanse première
de beroemde solisten verzet
zich daartegen. Twee grote
gangers van Lei
Tanglewood steeds
toegedragen, ja misschien
prettiger gevonden dan het eigen
Boston of de gastconcerten in
New York: Sergie Koussevitzky )aar,
en Charles Münch. Met name "4"M
Koussevitzky, die Berkshire-Tan-
Slewood tot een kweekplaats
irigenten wist te maken
Brittens War Requiem (ter
nagedachtenis van Sergei Kousse
vitzky gegeven). Voor volgend
jaar is een programma vastge
steld dat nog niet is gepubliceerd
maar waarin de grote lijnen on-
vaix getwijfeld dezelfde zullen blijven:
die breed gespreid over de muziek-
daarto Thomas"Schlippëra,"Lecmard geschiedenis, mei werken voor ge-
in dag uit tussen de wolkenkrab
bers te leven zonder dat, zeker
in de zomer, een gevoel van be
nauwdheid de overhand krijgt.
Maar ook op het gebied
De grote concertzaal in Tangle
wood is aan alle kanten open
en behalve de duizenden in de
grote hal, kan men buiten ook
de muziek nog volgen.
specialiseerde luisteraars, en met
repertoire voor het Promenade-
concert. Alleen de school van Tan
glewood, de opleiding van jonge
Magische klank
Sergei Koussevitakjr ia daar-
Li voor de Amerikanen en ook raet? verwonderen als daarm Leo-
Nieuwe boeken
voor u besproken
Kruis achter prikkeldraad, door
Alexander Berger.
Uitgave J. J. Romen en Zonen,
Roermond-Maaseik.
Een gedocumenteerd verhaal
over de strijd van geestelijken in
de concentratiekampen van het
Hitler-Duitsland. Predikanten en
priesters worden door hun ambt en
geweten gedwongen stelling te ne
men tegen de prediking van de
doelstellingen van het nationaal-
socialisme. De schrijver was het
ondoenlijk, van alle in de kampen
ademt Berkshire in de sfeer dra was het muziekleven van
de kunst, door dirigentencur- Tanglewood met een pedagogisch
al- facet verrijkt, dat veel groter
dan toen het Berkshire Mu-
Centre dit festival nog niet in
had geroepen.
bij voor de Amerikanen,
voor vele Europeanen, een naam
met een magische klank. Tiental
len jaren lang, vanaf 1924 tot zijn
GÉRARD VERLINDEN
VAN
Het is altijd een trieste «aak, wanneer
natuurschoon, al is het slechts in de simpele
vorm van een boshoek of een korenveld,
ten offer wordt gebracht aan de bouw-
industrie. Reeds in den jare 1895 klaagde
de gevoelige dichter Emile Verhaeren in
zijn bundel Les Villes Tentaculal-
res: „La plalne est morne, avec ses clos,
avec ses granges Et ses ferm es dont les
pignons sont vermoulns La plaine est
morne et lasse et ne se défend plus La
plaine est morne et morte et la ville la
mange.
Formidabies et criminels.
Les bras des machines diaboliques,
Fauchant les blés évangéliques,
Ont effrayé le vieux semeur mélancollque
Dont le geste semblait d'accord avec le
del."
En hij besluit zijn mistroostige elegie:
„Hélas! la plaine, hélas! elle est finie
Et ses clochers sont morts et ses moulins
perelus.
La plaine, hélas! elle a toussé son agonie
Dans les derniers hoquets d'un angelus."
Hoe
de
de
natuur en het simpele leven
die Verhaeren was, geklaagd
hebben, als hij de huidige si
tuatie kon waarnemen. Geen
wonder dat Gérard Boutelleau
hier de stof vond voor zijn
laatste roman, Le Grand En
semble, die de ongelijke strijd
tussen dorp en stad tot onder
werp heeft.
Gérard Boutelleau
landers, Spanjaarden en
lianen, ontbreken niet; hier
daar hebben stadsmensen een
lapje grond gekocht en er een tie in het bestaande gemeente
bungalow op neergezet. De lijke leven? De antwoorden
Lichtstad lokt; op vrije dagen moeten negatief zijn. De autoch-
d« ^n&8tTp0aP ttJl &2S'u''r25l &S
HetgbST luisterrijk te ve™f.'"„;ïg^hrL zich v'rdwaald- De
Dorpsleven
D, schrijver set rijn verhaal
in met de beschrijving
iaarlijkse dorpsfeest
een dertig kilometer
rijs. Het belooft luis
worden met muziek,
worstelaars, traktatie
kinderen en wat dies r
maar helaas, de regen
breker. In ieder geval,
ken kennis met de tc
burgemeester Jacques Lam
bert, de kasteelheer Daver-
nay, die zijn park zal afstaan
voor de festiviteiten, de le
venslustige Frangoise, die een
jeugd-internaat bestuurt.
de penetratie,
n. door muzieklessen
lerlei instrumenten, door beschei
den concerten. Die bescheiden
concerten zijn het, die zich, als het lev
hoogstaande ontspanning voor de
bevolking der Amerikaanse sle
den, zo enorm hebben uitgebreid.
Van overal
Het is duidelijk dat het enor
me aantal bezoekers. iedere
avond in de zomer en vroege
Hoe gelukkig, dat de afmetin- herfst weer duizenden en duizen-
Gelukkig
vlakten
ir. den, niet uit Massachusetts zelf
zalen konden toestaan zonder dat
aan het landschai
dige schade werd berokkend. Nu
verhal", die het geluid tot
de omtrek distribueert sinds
vele concert- komen. Pittsfield, Boston.
'ooral New York, ook al
xen (autoweg-) rijden. leveren
en in de wereld niet geëvenaard
de al genoemde „fó- aantal toehoorders bij de a
1959
Poëzie stoat tegenwoordig onge- ze muziek kent geen melodie, al- ruimte te winnen ter wille a
veer gelijk met lyrische poëzie, thaus niet een die zingbaar is, het citeren, laat ik hieronder
De eigen situatie is het centrale zodat de muziek wel aan stijl-
:n stille vertrekken 's morgens vroeg en
boeren- komen laat en vermoeid thuis
bevolking kan de vreemde ele- na een rit van anderhalf uur.
menten nog absorberen en De vrouwen vervelen zich. gaan
het dorpskarakter van Sauvas drinken, roddelen en ruziën. Er
Vgcw^c blijft bewaard. S'iT.tï",E
f\„ samenleving te komen met een
ue aanval centre culturel, een leesbliblio-
Het reeds dreigende gevaar ,£ïw£L°'C£e'
wordt acuut, als een bouwen- s'"5".erltt Da
-derneming het oog laat vallen van Franlofijlu^veert
scheidene gemeenteraadsleden op deze gemeente, die een ge- 2ich; ze dringt binnen ln het
en vooraanstaande inwoners, makkelijke en snelle verbin- comité der flatbewoners en
Er is gemeenteleven en saam- ding zal krijgen met de hoofd- streeft er in gecamoufleerde
horigheid. Eens per jaar stad, als weldra de nieuwe, gro- vorm naar de gemeenteraad om
maakt de schooljeugd een uit- te weg er dicht langs zal lo- te zetten
stapje; bij geboorte en sterfge- pen. Davernay de grootgrond- terszetel
val verschijnt Lambert; aan bezitter, wordt aangezocht om
de jongelui die in Algerije hun enkele hectaren te verkopen
nationale plicht doen, worden voor dé bouw van een machtig
pakjes gestuurd van gemeente- complex trotse flatgebouwen,
wege. De oude man, vriend van bos-
Natuurlijk Is Sauvas geen sen en jachtgronden, weigert
zuivere plattelandsgemeente aanvankelijk, maar zijn benar-
meer. Veel jongeren werken in de financiële toestand dwingt
de buurt; buiten- hem tot toegeven, als hij een
faillissement wil vermijden.
De pil wordt behoorlijk
Onzakelijke
verwikkelingen
fabrieken
ingenieuze
werd geschapen, de theater-
akoestiek gegeven worden. Nu mag er ook thema. Hoogstens veralgemeent imitatie moet doen. Men gaat dan de wijz<
de levensgeschiedenis
Er worden in het boek zo maar zaalties \uui n.c
enkele priesters enpredikanten meesteicursussen.
met hun medegevangenen wordt
kundig getekend door alleen maar
het noemen van feiten, hetzij uit
gesprekken met medegevangenen
of het citeren van officiële stuk
ken, zoals processerj verbaal van RWJU11C11 uun
de bloedhond Freisler, de imbecie- professional
le rechter van het Derde Rijk.
wel wat entreegeld binnenkomen.
De hal zelf, ontstaan in 1937
maar pas de laatste jaren van
zo bijzondere kwaliteiten kon nog
voor een prikje gebouwd wor
den 150.000 dollar. Maar de
verbeteringen van de laatste ja- Wie zhigt
reel jaren nodig voordat alle gro- jaren heben zeker een veelvoud
kamermuziek en
Dat laatste
klinkt misschien vreemd.
zich tot i
als mens. Dan gaat het over la
condition humaine. De toon is
strikt genomen meer filosofisch
dan lyrisch. Zingen is er niet
meer bij. Dat doet ouderwets aan.
nog? Een volko-
Essentie
te dirigenten daar als om strijd daarvan geëist, en giften
de scepter gingen hanteren. Al ke lieden die het jarenlanj
gauw volgden de solisten,
kleine zaaltjes
zochten i
i mogelijkheid in deeltje
Doch ook de jeugd van het Derde de kaarsrechte reusachtige hoge de
Rijk wordt ten tonel-gevoerd, - ----- -*-i
aan te tonen, dat tijdens de
logsjaren met name onder de stu- kleine studio'
denten een andere geest wakker
werd. Het is een lezenswaardig
boek voor mensen met sterke ze
nuwen. Jammer alleen, dat het
veel drukfouten bevat.
11
te komen, en wel- gehele maandenlange reis door schrijven. De hedendaagse serieu-
BOEIEND WERK OVER JUDAS
Oma ging naar Rusland, door
Antonla Ridge. Uitgave Sijthoff,
Den Haag.
Een familieroman met als uit
gangspunt werkelijke gebeurte
nissen zijn er vele. Dit werk van
Antonia Ridge onderscheidt zich
door de wijze waarop zij heeft be
schreven hoe een familie door de
politieke en oorlogstoestanden over
dc hele wereld wordt verspreid, van Dordt, schreef jhr. Johan de auteurs
maar weer één wordt als na
twppHp wereldoorlog de rust
*- het leve:
Ik wil graag geloven dat de
modern kerklied is dan ook hedendaagse dichter wel ongeveer
rij- ondenkbaar. Gelukkig is de kerk moet dichten zoals hij doet. Bij
zo niet volkomen modern. Daar wordt aUe verschil is er die overeen-
in een traditie levend gehouden; komst, dat het rijm vrijwel en
oor- daar zijn vaders die het hun kin- het vaste metrum totaal verdwe-
deren vertellen en zo door van "en is; dat de dichterlijke taal
lein geslacht op geslacht. Zo kan de althans de toon en het woordge-
aan kerktaal zich vernieuwen op ba- bruik van het dagelijks proza
van sis van het bestaande. Wel is het dicht benadert; dat de dichter in
noeilijk nieuwe hoofdzaak constateert en rappor-
kerkliederen te teert. De hedendaagse literatuur
is, bij de beste vertegenwoordi
gers. intelligent, scherp in de
waarneming, immuun voor vals
idealisme; ze kiest liever een te
klein dan een te groot woord;
ze zoekt bij alles de essentie; ze
is op lezen ingesteld, zodat ze
hecht aan een bepaalde typogra
fie en als ze zich tot het oor
richt (denk aan de uitzendingen
„Vers in het gehoor" van de
N.C.R.V.), dan is de muziek, voor
al de geïmproviseerde, een bijna
onmisbaar hulpmiddel.
zodat de lezer althans met geest
en stijl van dit werk kan kennis
maken. Ook veroorloof ik mij wat
leestekens.
,,Ik verberg mij 's avonds in
mijn oksels, want die en die
zijn dood en blijven as. Soms
ben ik niets meer dan een na
bestaande. Ik zal deze straat
beslaan met spijkers. Hier He
pen zij met zachte longen; ko
gel* versplinterden hun hals,
honger holde hen uit, ten slotte
gas. Moeiteloos ronkt het ver
keer. Hier Hepen ze toch, met
huizenhoog hun vrees. En ik
loop nu, een duidelijke getuige.
Ze zouden 't niet geloven, wan
neer ze onzichtbaar bij ons bin
nen keken; ze zouden zeggen:
..7.1e je dat, ze doeu gewoon,
alsof cr niets is gebeurd". Wat
kunnen wc doen? Ze komen niet
terug; we moeten gewoon doen,
we moeten maar doen alsof er
niets is gebeurd."
Tijd van nu
Sonja Pos
De Joodse dichteres Sonja Pos ders ^ordt gevoeld
(geb. 1936), die tot voor kort al- '"h"r*
leen in studentenbladen publiceer-
Propria Cures, komt
bundeltje, Het effi-
teruggekeerd. Met opmerkelijk ta-
1 1A-tonia Ridge het
,j kleine mensen
de wereld en hoe zij door het u
reldgebeurcn werden beïnvloed.
van Judas
het leven menselijkheid
De man die een ander werd,
door G. M. Glaskin. Uitgave El
sevier, Amsterdam.
Een overdreven boek. een on
werkelijk boek. een bpek met eer
vals gegeven. Buitendien nog
werd als bloed..." Een jaren
lange bronnenstudie ging hier
aan vooraf, die nog aan waar
de non door een langdurig
verblijf van de auteur
nabije Oosten.
Heel,h?.tTerk ademt .~ar™e ciënte vergeten, uitgêgc-
N.V. De Arbeiderspers. Het
diepe
;rgetelijke doden, gevallen door
figuren als Pilatus, Marcus spreekt er een sfeer
Refus, Herodes en anderen, de in- eerbied voor de Christus en ge- moordenaarshanden
triges en oproeren maken van dit loof uit. Echter onaanvaardbaar ooriog jrr js ook r
voorstelling vindt ontmoe- de d>, t0,-,itel hM(t
de ontmoe
ting van Petrus met Judas in het D r ht
rechthuis van Kajafas. waar Pe- dacht va
trus Judas dc (eiste verwijten zou op ktaderen imbecielen, iude
mensen, overburen, dieren, maar
op haar broeders,
terstond
werk een leerzaam geheel.
Te waarderen is, dat de schrij
vers zich niet hebben verloren aai
het entourageverhalqn doch zich wer
kelijk ernstig bezig hebben ge
houden met de verhouding var
Gedurende 35 jaar werkte hij Judas tot de Meester en de an-
als buitenlands correspondent dere discipelen,
voor vele Nederlandse bladen. Begrijpelijk jaagt men naar hei
Tijdens de eerste wereldoorlog slot om te weten wat hem bewo
op het werd hij ale oorlogscorrespondent gen mag hebben zun Meester. d,c vee nj
bij een gasaanval gewond. Tij- hij toch hoog achtte en waarin hij journausuexe suji.
dens de tweede wereldoorlog was geloofde, te verraden. De schrij
hij verbonden aan het Franse mi- vers stellen dat dit verraad mm
nisterie van propaganda, echter mer in Judas bedoeling heeft
bij de komst van de Duitsers legen. Immers hij had zo vaak mysterie zitten van de Goddelij- bij ons, a
vluchtte het echtpaar over Span- ervaren met welk een overtuigen- ke beschikking en de persoonlijke vergeten
je en Portugal naar de V.S In 1941 de kracht Jezus tot Zijn haters en verantwoordelijkheid J
begonnen zij toen aan dit grote tegenstanders sprak ^Het groeien- J~ -~u~J~
onder hypno- werk een boek van bijna 400 pa- de jm 'MiT
Ik kan mij voorstellen dat veel
later, wanneer er weer heel an
ders wordt gevoeld en gedicht, de
ze sobere notities de tijd van nu
kunnen helpen herleven, ongeveer
Proór'iaCureT"komt zoaIs muziek dat kan. met een
bundeltje Hit (Ti! sdembenemmde onmiddellijkheid.
In het Florence van het trecento
waren er verscheidene kroniek
schrijvers, die het van elkaar niet
wisten. Zij waren allen bezield
d^'i one site van het besef- een bijzondere tijd
een twee te beleven- een wending in de
Mtei heeft geschiedenis. Achter hen de mid-
blauw waar de aan deleeuwen, die hen scheidden van
de dichteres overuaat de glorieuze oudheid. Voor hen de
ae aicnteres overgaat onmiHdeiliike t^imm-st- en nm hen
spiralen
Boutelleau heeft er zich niet
ee vergenoegd de stroeve lij-
tn te tekenen van de zakelij-
verwikkelingen. De speelse
luchtige liefdesaf-
n er zich omheen.
I5S566SP man d'e looft voor
schippij en zijn zoon Daniel zal ïji» 8en;eente, is ongelukkig in
in de leiding worden opgeno- *j3n gezm- *?ij vindt troost bi]
men. De strijdvaardige burge- waarvan hij de
meester vecht met handen en X?d« g°"Y'Jn dat hem spoe-
voeten: hij telt de koppen. Zijn £lg huwan me'
er atvalligen. omgekSKten in
dCDe8en;,"ieTaavan de maaft av°"td" had b&eld met tin
schappij ^s e.rst ■«"'ove'^n- Sr^wVST^, S'eo,'*.'."
tonmihiirgdetem^niTtoriesaaen de h^^end leraar, die in dag-
t^oVeaP/3,.r mfrtif tL v.r boekfragmenten zijn jeugdbele-
prefectuur. Daartoe zijn ver- venissen boekstaaft en getuigenis
schillende middelen vraag lie- aflegt van de veranderingen in
ver niet welke Het bestuur het do en de jüncterriekten
van de plattelandsgemeente zal van de nieuwe koionie.
daarna, als het hogere gezag De liefde vindt bij Boutelleau
op haar drukt, wel moeten gemakkelijk haar weg. Het to-
zwichten. Inderdaad, deze verwoord dat slagbomen doet
werkwijze brengt ook nu sue- wegvallen, is: „Ik heb je zo no-
ces, te meer omdat aan in- dig!" afwijzing van een zo vlei-
vloedrijke gemeentenaren goed ende confessie zou grove hard-
betaald werk en voordelige le- vochtigheid zijn! Dat gehele
veranties worden voorgespie- spel blijft dan de oppervlakte
geld- des levens: het wordt vlot, maar
Boutelleau onderstreept de be- niet overtuigend weergegeven,
langrijkheid van financiers Trouwens, ook wat de eigen
en rechtskundigen in zaken van lijke kern van het boek be-
deze aard. Men noemt en prijst treft, zijn de lijnen niet diep ge-
architecten en urbanisten maar grift. Het onderwerp, leven op
de stille krachten gaan uit van de breuklijn van stad en land,
de schrijfbureaus en de akten- had een indringender behande-
J ;-j nieuw en
uitgebreide
dieper gravende psychologische
verwerking. De schrijver gaf
nu een levendig geschreven ro-
man. reeds zijn zesde trouwens,
de woningen. „Le grand ensem- maar blijft staan aan de rand
ble" het grote bouwcomplex is van de literatuur,
nog bij lange na niet voltooid, Boutelleau die enkele maan-
als het ongeluk, door de inge- den geleden op ruim vijftigjarige
wijden voorzien, losbreekt. leeftijd is overleden, was de
Boutelleau het is duidelijk zoon van de literator die onder
draagt zijn bouwmaatschappij het pseudoniem Jacques Char-
gcen goed hart toe. Hij wreekt donne fijnzinnige romans heeft
haar brute indringing in bos en gepubliceerd, waarvan reeds de
beemd door ze te laten sneuve- eerste, L'Epithalame (1921)
- ?emaakt en
!t bezorgd
Les Var als
Le Bonheur des Barbezieux,
in hun zuivere eenvoud en met
vaste hand verrichte karakter
tekening hebben bevestigd.
d. PANNE
i der leiders is voortvluchtig, d'e de volgende
ïen ander wordt gearresteerdr
;n de afbouw wordt stopgezet.
Geen samenleving
Hoe wordt nu het leven in de
ïieuwe nederzetting? Groeft er
:cn eenheid? Zijn er converge-
•ende krachten? Is er integra-
Gérard Boutelleau. Le
Grand, Ensemble. Uitgave
Gallimard, Parijs.
liebben gedaan
raad. terwij] Petrus zelf
scheurd werd door spijt
verloochening.. „en
kraaide de haan". Jammer
ook, dat sommige gedeelten
het boek te veel lijden aa
toch ook
de Joden en,
doden. Want
sprake van vergeten, laat
onmiddellijke toekomst
heen het tegenwoordige, door-
K .—.a „t«a.v..,o waa^d van de adem van de roem.
de"nacht',"op" de In het pessimistische ziet men
geen vandaag iets dergelijks. Gedic'n-
hartig en daardoor hypocritisch.
Een hypnotisch experiment heeft hij verbonden
de Australische schrijver kenne-
lijk tot zijn fantasie gebracht.
Twee mannen: een accountant
van middelbare leeftijd en eer
jonge monteur, merken
spelletje.
Iromans regist-reren, rap-
efficiënt vergeten. Daar- porteren. constateren. De kroni-
zijn deze notities van herin- keur van toen is de dichter en
romancier van nu. Er is ontker
stening. ja. maar er gaat toch een
algemene openbarings- en
neringen, dromen, gemoedstoe
standen, waarnemingen, afgezien
hun eventuele literaire be-
gekomen, al blijven we met het tekenïs. al van waarde, omdat ze heidsdrang door de kunst heen. de tijd waarin hij predikant
En zij begonnen feest te vie- dc verkeerde en tevens gevaar-
ren, woordverkondiginrr in feest- lijkste wijze. Mozes doet dit in
gewaad, door ds. Gabe van het geloof. Zo ontvangen wij van
Duinen. Uitgave T. Wever. Fra- God dikwijls een bevel om iets
neker. schijnbaar onuitvoerbaars te
Ds. Gabe van Duinen is in bre- dc*n- Ho« dikwijls zien wij als
de kring bekend, niet alleen uit WÜ geloven, dat juist datgene
lichaam
het Sanhedrin te
gen Jezus' optreden in de tempel
:n ver- en zijn scherpe prediking, zou ook
dërdC hebben Physiek""zowel als korte versie, doch hier in Neder- bezworen worden, zo meende Ju-
geestelijk zijn het plotseling totaal land iverd het boek door de N.V das. wanneer Kajafas een persoon-
- ji-».a ju TTUnaaatot-c Mn Pa*" »p 's-Gra- lijk gesprek met de Meester zou
In Amerika verscheen
daaronder, al te zeer heeft geknauwd, fun-
Dat de schrijvers daarop geen be- geren als prikkels voor het gewe-
vredigend antwoord hebben kun- ten. Maar ook op zichzelf zijn de-
nen geven, kan niemand hun ze uitingen van betekenis, vanwe-
euvel duiden Het is een probleem ge hun scherpte en zachtheid te-
gelijk, vanwege hun efficiënte spreek matje gemakkelijk
dagelijks op stoten
de individuele schrijvers
dichters niet meer wordt gekend.
Kunstenaars doen soms gek. maar
verlies de kunst in haar gang door
het heden niet uit het oog
I groot gevaar leek. later een
te Wassenaar en in andere plaat- steun wordt in heel het leven,
sen in Nederland, maar ook uit Hierbij wordt ook vooral aan hu-
de jaren, waarin hij legerpredi- welijksproblemen herinnerd.
in.Nederlands-Indië. Hij In zijn lijdenspreek herinnert
j geworden. Dat dit Uitgevers Mij
consequenties heeft voor hun ver- 1
dere leven kan een ieder met enig
voorstellingsvermogen zich wel in
denken. De laatste twee hoofd
stukken zijn dramatisch,
even spannend.
venhage in Volledige tekst uitge- kunnen hebben, want Judas wist denken. De geïnspireerde
en. Een goed ve
in een prettige druk
Men kan dan lezen hoe geraffi- ken het tot een rijk bezit Het
band. Wat de" inhoud betreft, neerd Kajafas te werk ging
zelfs vooropgesteld dat het ons uiterst Judas gebruikte om die ontmoe-
moeilijk voorkomt om de ziels- ting te organiseren, maar in wer-
herlezen volkomen
Citaat
het lezen
waard. Niet omdat ik
HERM. STEGGERDA drukken niet respecteer,
cadentie. God oordeelt genuan- zegt. In dit werk is
ceerder dan wij en voor Hem ver
vult ze een functie. Lezer en cri
ticus. wanneer ze zich met lite
raire kunst bezighouden, vermoe
den Zijn gangen door dé histo-
is iemand, die de dingen op nieu- de schrijver aan* het profetisch
we en kernachtige wijze zeggen woord aangaande Christus, dat
kan. zonder zich er om te be- Hij benauwd was in al onze be-
a de- kommer >n wat .men" er van oauwdheden. Een reek. die men
twintigtal vooral kan lezen in tijden
de grondtekst
het gehele kalenderjaar rond. Het vers 6 wordt gegeven in de pceek
begin is al typerend met de nieuw- ter gelegenheid van Hemélvaarts-
jaarspreek over Mozes, die van dag. En zo zijn er vele dinecn
God het bevel krijgt de slang bij meer als opmerkelijk te noemen
C. RIJNSDORP. de staart te vatten, d.w.z., op in dit werk.
