i
Archeologie laat ons zien...
GEESTELIJK
Gereformeerd predikant roept vrijwilligers op
Grootse plannen van ds. Bikker
voor Toradja-Kerk
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
Creatief
,,De kerken prediken in onze
tijd een machtig evangelie voor
de zwakken, maar een slap
evangelie voor de sterken."
Deze woorden werden in de
afgelopen week gesproken door
de Amerikaanse theoloog Jo
seph Sittler tot afgevaardig
den van Amerikaanse kerken
in de oecumenische raad van
de Verenigde Staten.
Wij hebben de zwakkeren
wat te zeggen, maar geen
boodschap voor de sterken, de
beschaafden, de machtigen, de
cultureel hoogstaanden. Zo zou
den zijn woorden omschreven
kunnen worden.
SitUer sprak tenminste met
name over de ..creatieve en
dynamische mensen."
Had deze theoloog een pas
klaar antwoord? Hij zei dat we
deze wereld moeten zien zoals
hij is, hem moeten liefhebben
en er in moeten staan in ge
loof ,,in de gehoorzaamheid aan
de liefde van Christus."
Het zijn mopie woorden,
maar of ze ons helpen? Schreef
Paulus niet reeds dat de ge
meente bestond uit „niet vele
machtigen niet vele rijken?"
Schreef hij ook niet dat de
prediking van het kruis, de Jo
den een ergernis en de Grie
ken een dwaasheid is?
We zouden SitUer willen vra
gen of de sterken, de creatieve
geesten, de dynamische zaken
mensen een andere boodschap
nodig hebben dan de zwakken,
de sociale paria's, de minder
bedeelden.
Het is natuurlijk waar dat
de boodschap voor ieder mens
een eigm accent heeft. Maar
het blijft waar dat hij slechts
zij op eigen benen kunnen
staan, die creatief genoeg zijn
om zich een eigen of zelfs een
nieuwe wereld te scheppen.
Moeten wij die boodschap
verander i, omdat zij hun niet
welgevallig is? Maar al besef
fen zij dat niet, ook de crea
tieve en dynamische mensen
hebben hulp nodig. Ook zij
zijn niet in staat de wereld te
veranderen. Ook zij zijn niet
in staat zich een weg naar de
hemel te banen. Ook zij, als
zij eerlijk zichzelf vergelijken
met de norm van God, moeten
erkennen dat zij falen. Zij zijn
niet volmaakt en met minder
kunnen wij niet toe.
Het evangelie is de uitge
strekte hand van God tot
doet aan Gods werk en Gods
plag, ep. daarom te kort doet.
aan Gods gerechtigheid. Zo
spreekt het evangelie tot rijken
en armen, tot de dynamischen
en statischen, tot sterken en
zwakken: „Komt tot Mij!"
Wy beginnen onze reis te
Pare Pare. Over een afstand
van 90 kilometer ryden we
langs de kust van de straat
van Makassar. Vroeger heb
ik deze weg menigmaal ge
reden, dan deden we er an
derhalf uur over; nu vor
derde het minstens vier
uren. Ik mocht de reis ma
ken in de auto van de com
mandant van politie van de
onderafdeling POLMAS, die
my spontaan zgn diensten
aanbood.
De kuststreek waar we door
heen reden wordt bewoond door
Buginezen, over het geheel nog
een Islamitisch volk. In elk dorp
je staat een misigit (een Moham
medaanse tempel). In de grote
plaatsen zoals Pare-Pare, Pin-
rang, en Polewaü staan ook Pro
testantse kerken.
Waar we contact kregen met
deze bevolking was men zeer
vriendelijk, kennelijk verwonderd
weer een Nederlander te zien.
In Polewali logeerde ik een paar
dagen bij een oud-onderwijzer van
onze zending. Regelmatig kwa
men oude vrienden, leerlingen
Als secretaris van de zen
ding der Christelijk Gerefor
meerde Kerken in Nederland
heeft ds. A. Bikker een oriën
tatiereis gemaakt naar het
zendingsterrein van deze ker
ken in Toradjaland, op het
eiland Celebes. Enige weken
geleden plaatsten wij een ar
tikel over de situatie op het
zendingsveld in Toradjaland
van de Gereformeerde Zen-
dingsbond in de Nederlandse
Hervormde Kerk, van de
hand van ds. D. J. van Dijk.
Vooral om een doublure te
voorkomen beperkt ds. Bik
ker zich in dit artikel tot het
gebied van de zending der
Christelijke Gereformeerde
Kerken.
een wasbeurt te geven
ik Celebes verliet en
daar een stukje kleding
voorraad achterliet, v
zeer dankbaar.
is gedaan en de bruggen zijn le
vensgevaarlijk. de gebouwen zijn
verveloos en haveloos.
Mijn bedoeling is om door het
gaan werken met een werkploeg
van ongeveer 10 jonge mannen
het volk een voorbeeld bracht
wat er met gotong-rojong onder
goede leiding bereikt kan wor-
Ik zou met deze jonge mensen
r r r r r j r r r r r r per boot willen reizen van Ne
derland naar Makassar en gedu
rende de reis hen wat vertrouwd
en toen maanden te werken. Het moeten maken met de Maleise taal, op-
hier en jongelui zijn die wat kunnen pres- ®at ze niet helemaal vreemd staan
mijn térfn. Ik heb gtd.cht een tegenover de Toradja j. Deze jon-
-• - - -j-ak gemannen moeten bi] terug»
Nederland propagandisten
gelegenheid krachtinstallatie op gang bren- zendingswerk worden ieder
jgen om wat kleding gen w< m ',,n "ffiggggg jfU
naar het Toradjaland te zenden, worden
zullen krijg*
zeker
vulling
schrale voorraad.
Vroeger was i
vast tractement had rijk
derhield soms een groot deel
zijn familie die landbouwers
verbonden moet
zaagmachine, een
nz., een timmer-
n schilder-gla-
zcnzetter, een waterleidingex-
iemand die een pert, een harmonium-reparateur,
11 een stenenbakker, een boer, een
tuinman, bloemen- cn groenten-
kweker, een kookster en een
handwerklerares.
Nu is het andersom. Ambtena-
en, onderwijzers enz. dus men
sen met een vast tractement
De bedoeling is dat deze
Ieder die in dit plan iets ziet
voor zichzelf of voor kennissen
verzoek ik beleefd zich met mij
in verbinding te stellen.
De deelnemers aan het plan
moeten niet rekenen op een va
kantie met nietsdoen en luieren.
Er zal hard gewerkt moeten wor
den. Ik kan wel garanderen: een
kunnen bij de dalende koers van zendingskas
niet betaald worden uit de jn®. €fn <hep inleven
ZC|f zendingswerk,
t het
doende eten kopen
laris, terwijl de boeren, die weer
ijverig op hun sawah'j
nauwelijks vol- hun reiskosten betalen, gesteund contact met
dat elk zijn eigen gereed'
schappen en de nodige materia-
velden en koffietuinen werken len meeneemt.
aangenaam
Toradj abevolking,
kerk "óf" een "classis die waar ik het plan vertelde zeer
enthousiast is en bereid is voor
hulp en etenswaren te zorgen.
Daar kan wat groots gedaan
worden in Mamasa!
„Eert schatkamer, die men steeds verrast betreedt", *o wordt door de
uitgever het nieuwe boek „De bijbel in zijn wereld" beschreven. Hij
maakt zich eens niet aan overdrijving schuldig want fn dit boek zijn
honderden illustraties samengebracht die ons een heter Inzicht ver»
schallen in de levens van mensen uit bijbelse tijden.
roepiah is zo sterfc dat
en dan loonsverhogingen mee
maakt van tientallen procenten
100 procent,
de ploeg weer vertrekt het
werk kunnen voortzetten.
Op deze manier zou ik in Ma
de zaak een flinke stoot
*'»d®n de welstand niet verhogen,
vroegere pleegkinderen op be- P'oma s komt tot een minachting
zoek, van het gewone handwerk -|-
Na ons verblijf in Polewali 1 roosr
maakten we de tocht naar Ma
masa, 90 kilometer de bergen in.
De weg was zeer slecht. Het was
een opeenvolging van kuilen en
watergangen. De bruggen wa
ren in desolate toestand. Als we
een brug gepasseerd waren slaak
ten we een zucht van verlichting.
Overigens was de reis een
Maatschappij
alle loonronden bij elkaar kunnen willen geven.
- Vroeger werden openbare '.ver
ken gesteund door de zg. heren
dienst. Alle werkbare mannen
moesten enkele weken per jaar
werken aan de aanleg van auto-
drukke dagen Wel wegen, het onderhoud van de ko-
V,ak t de gebouwen van de over-
30 gemeenten heb ik bezocht
De kerk heeft zich in de maat- waar ik kwam in de middag of held
schappij der Toradja's een merk- in de avond werd meteen
waardige sterke positie weten te dienst gehouden in het kerkje
veroveren. Het is geen schande wachtte men op een „woord
christen te zijn. Bijna troost"
__J8re bestuursambtenaren Het
zijn christen. Het lijkt wel of de mij wonderlijk geroerd
Bij de overdracht van het Neder
landse bestuur aan de republiek
is direct alle herendienst afge
schaft, maar men heeft wel be-
wat de bijbelse personen zagen
Boeiende illustraties brengen bijbelse boodschap dichterbij
brul
a profeten worden Ze
"plaatsmoast ».,ken on. de Njbel
te
ilei-
ook stopten verzamelde zich t(r ^ao
onmiddellijk een groepje mensen stratie
en werden handen gedrukt.
hechtere organisatie troost. Het zingen van de ge- Men heeft daarvoor gekregen de beter willen doen verstaan.
Maar over het algemeen zijn
liet geschreven werken met een
tekst die zo nu en dan geïllus
treerd wordt. Dan gaat het om
i woord-beschrijving van bij-
n- gil.MJR
machtige demon- is niet altijd even technisch vol- krachten samenwerken
Zo biedt dit boek afbeeldingen
telen, de brieven en de openba- van altaren, van afgoden, van
ring. wapens, van huishoudelijke voor-
Gezocht is naar afbeeldingen werpen, van muziekinstrumenten
van bijbelse voorwerpen en plaat- kortom van alles _wat die mens in
het organisatievermo- maakt,
Kerken
gen van de Toradjakerk. Zo heeft niek wordt vergoed door de
nog nooit de overheid een feest me toon.
kunnen houden in het Toradjaland. Een selectie van alle_ zang
tech- tot stand te brengen.
Het aantal leden der kerk is al muziek die ik op een taperecor- dusver
heid is: Wie moet het leiden? Tot belsc plaatsen,
niemand die be-
Toradjavolk door de omliggende worden vastgelegd en ik
welke door de chris
tenen zelf gebouwd zijn.
Toen ik de kota Mamasa bin- 168
nenreed werd ik verwelkomd door 40.
vele oude vrienden
samen de Here gedankt dat we
elkaar weer mochten ontmoeten maal
Holland iets zullen ervaren
de rust die er uitgaat van nei
Oc on, zending.torr.to zijn nu der Toradjas. Ze zingen
:emeenten niet totaal ruim langzamer dan wij, maar dat
leden en die gemeenten kan niet andcrS; het levens-
dit volk is veel en
gon. Allen wachten op elkaar.
Het gevolg was dat er aan
onderhoud van de autoweg
het binnenland
sen die in de loop der jaren uit de dagen van de bijbel zag
de grond tevoorschijn zijn geko- bruikte.
men. Telkens is de bijbeltekst af- De tekst is over het algemeen
heter gedrukt1 die op de bepaalde 'af- summier, 'maar niet -te beknopt,
beelding slaat, terwijl bij iedere In een korte flits wordt de ach-
afbeelding een halve pagina of tergrond aan een bepaald bijbel-
geder"- 1 - ■>•-«—
minder tekst wat meer 1
hebben hebben bijna allemaal een kerk- *#mrio
dat we n>. kerkjes zijn bijna alle- xentP°
de 2de wereldoorlog ge-
1 zoveel jaren. bouwd door eigen krachten en H on. *-mö0
Hel aantal scholen is sedert practisch zonder steun van de m
mijn vertrek uit.Indonesië in.1946 zending. Als men dan weet dat
ui...* diezelfde jaren het volk -
God is buitenslands
licht plaatsen. Maar nu is- er Eden
een boek verschenen waarvan den
niet de tekst het hoofdbestand- ^ing
deel is, maar de illustratie. De
JAlil\ 1'ln.i.f.nillnelen lU!>
vermenigvuldigd, vooral het mid-
delbaar en het hoger onderwijs, noemeüjk te lijden heeft gehad
woonplaats
ger, de kota Mamasa. was vroe- den zodat
lksschool en een ver- jaren lang
en daarnaast nog een ken tot in
volksonderwijzer. Nu de roede
rondtrekkende guerrlüaiben-
De titel „God is buitenslands"
is niet zo vreemd als hij op het
eerste gezicht lijkt. Dit opschrift
uit de Eltheto-reeks van de
De stemming onder het volk Is hand van de remonstrantse stu-
meer dan 400 kleurenillustra
ties vormen als het ware eer
beeldende exegese van de bij
de boom des levens vin
bijvoorbeeld een afbeel*
ding van een benen handvat uit
H.zor uit de 8ateeeuw_voor Ctori.- dan u mlMchfen dit boA
primitieve afbeelding waard dan dtli2end
illustratie die gekozen is.;
Sieraad
waard dan
zingen zouden
Misschien kunnen wij
wel iets van hun tempo overne-
j00_ rustig. Men maakt zich niet druk.
Waarom zou men ook? Het komt mer is ontleend
toch alles zoals het wezen moet.
Een zekere lakonieke gelaten-
deze boom.
Bij de ark van Noaoh wordt
foto geplaatst van een zegel met
SR,5ïSS0,'it£ .N&aih5
Onder de titel „De bijbel ta zijn doir «n rel.ë7to2ehofwen ta een ^^dthiSf amTraïhUl
wereld" is een iboek ontstaan dat „ts in het Taurmtgebergte.
Naast het gedeelte over de die bM ander. mUfchien
waard dan duizend com
mentaren. Dat moge overdreven
zijn, maar dit boek heeft zijn
eigen waarde naast de commen
taren en hoort in iedere theologi-
dentenpredikant dr. A. W. Cra- 0ntst0nd. De "oorspronkelijke op- prachtige afbeelding
beeld wil geven
de tijd waarin de bijbel dienstmaagd van Sarai staat
Doop en Verbond
Doop en Verbond, door
A.J.S. Uitgave J. N. Voorhoe
ve, Den Haag.
Dit geschrift acht doop door
besprenging geen doop en wijst
de kinderdoop (onmondigendoop
genoemd) af. Kinderen behoren
niet tot de kerk. De schrijver
bestrijdt wat de Ned. Geloofsbe
lijdenis en het doopsformulier
hierover zeggen, daarbij uitvoe
rig verwijzend naar de Schrift.
zag ik er niet minder dan 6 scho
len, een volksschool,
ulo en mulo, een
school, een christelijke h.b.:
'4%t.h.Tgm,„hv«" d®
leren kennen, dan staatvreemneune eens een op
een soort baasd dat juist door de druk miHtinden
economische heen ja misschien wel tengevolge die ziin er heel
de druk van buiten, het ker-
de gelijke
nis van de Heer die
Als men gaard had, maar een
op- maken naar het buitenland.
niet kan kopen 1
1 tot i
dergelijk illustra- Egyptische dienstmaagd uit 2000
wijn- tief werk te komen werd geboren jaar
moest in Israël onder leiding van Je- te vinden
hoeda Makavy. Er ontstond een
omvangrijk werk in vijf delen
Museum te New York.
christelijke kweekschool voor keiijk leven niet is doodgebloed '♦„an1 ituïah3"kead'akn werd uitgegeven door de Neder- onder
u*/rj1-* maar springlevend is rtr» woorcl- tuan, uuian fkrictaiiUra sinHonfomior. nah
meeste plaatsen bloeit.
onderwijzers. Men denkt in het
Toradjaland zelfs over het stich
ten van een universiteit.
Wi; hebben de tijd meege-
hadden om de dorpshoofden te
bewegen hun medewerking te
lenen tot het stichten
jarige volksschooltjes
schooltje
dan hadden
de grootste moeite om de kinde- ü*d
ren naar de school te krijgen, door
Dan werd er in sommige dorpen werd geleid
wel eens een „mandoer sekolah"
aangesteld, een man die met eer
rotan door de kampong liep oir
spijbelaars naar de school te ja
st is de toestand tegenwoordig!) eniging
S.b.r ..dj.' (dwz. heb
iaar geduld!).
de republiek in 1945. Deze vie- De vroegere gebouwen
ring die gevormd werd door het zending, die nu het e
hijsen van de rood-witte vlag, het zijn van de Toradjakerk. verke-
als het houden van verschillende toespra- ren in een desolate toestand, ze
i het zingen van het volks- zijn verveloos en vuil. het lijkt
..Merdeka! werd besloten wel of er in 20 jaar niets aan ge-
door een complete kerkdienst, die daan is.
werd geleid door de Toradjapre- Van sommige huizen zijn
dikant Roberth Thumo die politie- bijgebouwen geheel of gedei
ke en geestelijke vrijheid heel lijk verdwenen en andere sl
goed wist te onderscheiden. Alle op instorten. Het elektrisch licht
aanwezigen Volgden ook de kerk-
brochure ver-
„vrijzinnige" pre
dikant, de secretaris van de Vrij-
uuwvu vail de zinnig Christeüjke Studentenbond.
het eigendom D,t is mogelijk omdat deze beide
dr. Michael Avi-Yo-
nah. In Engeland is toen een
uittreksel verschenen van dit stenen uit de efod
werk in één deel, dat werd
Christus, zoals die aantal knappe archeologen meege-
0^° werkt. Ze hebben hun illustra
ties overal vandaan bijeen ge-
- bracht en alleen dankzij het feit;
Op (16 voet dat het m vele vormen en talen
-7 i-i.j-i.-ui x -ii wordt uitgegeven is het nog net;
Zo volgt dit boek met illustra- betaalbaar. Menige predikant zal
ties de bijbel op de voet De ,het boek van tijd tot tijd mee wil-!
stenen uit de efod van de Hoge- len nemen naar zijn catechisatie,
priester staan _er in afgebeeld, en menige godsdienstonderwijzer
studentenorganisaties ---
tief verbond hebben gevormd met king uitgebracht die tot stand is
»d,d,,2r.E°ï? G'dKrlelb!Stof° dven5ls tpaaide Mlïïrt iKa«Ste!3to5Z'rijn
Nederland heelt nu de kontaklU. van de ark in de woestijn en van ie!!en te illustreïen. Went al is hit
ke uitgeverij erven J. J. Tijl te de tempel van Salomo. Sprekende tevens een sieraad voor de boeken-
de Christen Studenten Associatie.
Het is een brochure die zeker
voor de enigszins theologisch ge-
de schoolde lezer van bijzondere
wx -uJeelte- waarde is. Dr. Cramer is kenne-
andere staan üjk sterk onder de indruk
jekomen onder toezicht van prof.
dr. M. A. Beek, de rooms-katho-
wc—ux. liek 'dr. A. van den Born en de
bijzondere gereformeerde hoogleraar prof.
iprekende tevens een sieraad voor de boeken
kast, het is een gebruiksvoorwerp'
ieder die de bijbel aan an-
PASTORAAL
Een dominee bezocht een ziek-
geworden verpleegster, die enige
maanden zou moeien liggen. „God
wil zo een goede verpleegster van u
maken", zei de predikant. \Taarop
de zuster, een tikje bitter, reageerde
met: „En hoe lang zult u dan wel
moeten liggen?"
De plaats die Indonesië thans
inneemt in de rij der volken
heeft het volk bewust gemaakt
van de noodzaak van onderwijs
voor zijn kinderen. Nu is het
geen zeldzaamheid meer dat ook
kinderen van gew
d„m„1jli1 ,U1SUD11 „u AU.XV- x.x Mamasa Is weg, de waterlei- God als de afwezige,
dienst, waaronder ook heidenen ding kan niet goed functioneren kunnen wij voortdurend i
en enkele mohammedanen. aangezien er niet één goede kraan staan. „God laat zich uit de we
meer is; als het water loopt lo- reld verdringen door 'het kruis,
pen alle kranen ----- <-v 'q'
dr. J. L. Koole.
mmmm „a„aaa„ ,„aa Deze uitgave volgt de bijbel op
als Bonhoeler, Hij schildert »o-t. Het boek is verdeeld in
toCh twee maal vier hoofddelen: De
Hem wetboeken, de geschiedboeken, de
liedboeken
Een gedeelte van een muurschil
dering uit het Egyptische graf van
Seli uit het jaar 1300 voor
Christus. De eerste vier beelden
bewoners van Lybic uit, dan vol
gen vier zwarte Nubicrs en de
laatste twee zijn Kanaanielen.
deren wil verklaren.
De bijbel in zijn wereld door
dr. Michael Avi-Yonah en dr.
Emll G. Kraeling in een Neder
landse bewerking van prof. dr,
M .A. Beek, dr. A. van den Born
1 prof. dr. J. L Koole. N.V Ko-
Hc,i «au™ pijpen, als God is machteloos
Economie bet water stil staat staan alle wereld en juist
kranen stil.
Ik moet erkennen, dat de voed- Hier en daar zijn stukken pijp
dorpsmen- seltoestand niet onbevredigend weggeroofd. Naar
heel Indonesië
dan 100 universiteiten en inrich- zag
tingen voor hoger onderwijs.
goed gevoed uit en ook de kleding
viel mij niet tegen. D.e grote mijn handen om aan het werk te
antallen schoolkinderen die ik gaan, maar het ontbrak me
gereedschap.
alleen zo is Hij
ij ons en helpt ons."
rvi_ Op heel bijzonder wijze worstelt
vertelde deze remonstrantse predikant met
de afwezigheid van God en zegt
dingen die niet alleen voor een
Toen ik dit alles zag. jeukten orthodoxe lezer aanvaardbaar aijn.
het schoolwezen betreft een grote die hij aanhad zijn
voorsprong heeft op de omrlngen-
goed gekleed en ook tijd
ouderen liepen heus niet
hoorde ge-
woon dorpsonderwijzer op een om, wanneer ik het beleven mag, ken die wij persoonlijk veel te
conferentie klagen dat de kleren volgend jaar terug te komen vinden gaan. Het is een brochure
Daarom maakte ik
door hem onderstreept zul
len worden. Dat wil niet zeggen
dat wij het in alles eens zullen
zijn, misschien lang niet in alles,
plan Er worden consequenties getrok-
(Luth. Weekblad) de volken, dat men in de jacht dag besteedde
tiental jongelui die be- geworden die
den zijn mee te gaan „ja"
Mamasa om daar enkele wekt.
Het meisje met de rode schoentjes - Strijd voor Euro
pese eenheid op drie doelen gericht-Vertrouwen is zoek
DE toekomst van de EEG den bezocht. Hij heeft daar een EEG waarvan Neder
DE toekomst van de EEG
staat op liet ogenblik op het
spel. Generaal De Gaulle .heeft
bepaalde eisen gesteld, die voor
31 december ingewilligd moeten
worden. Gebeurt dat niet dan
loopt de EEG groot gevaar. De
Franse minister Plsani heeft het
in de afgelopen weken nog eens
duidelijk gezegd. De vijf part
ners van Frankrijk trekken zich
echter niets van De Gaulle s
dreigement aan. Zij weigeren
zich door Frankrijk de wet te
laten voorschrijven. En zij wil
len slechts hun medewerking
verlenen aan door dit land ver
langde maatregelen, wanneer
het „open karakter" van de
EEG er niet door wordt aange
tast. Vooral wil men voorko
men. dat samenwerking met de
Verenigde Staten en Engeland,
masr ook met andere Europese
landen, onmogelijk wordt ge
maakt.
Drie punten
Minister Luns heeft in de af
gelopen week een van die lan
den bezocht. Hij heeft daar
redevoering gehouden, die nog
eens duidelijk maakt, waar het
in de marathonzitting van de
Europese ministers om gaat.
Mr. Luns verklaarde, dat de
strijd voor Europese eenheid op
drie doelen gericht moet zijn.
Men moet er naar streven, de
levensstandaard in de vrije we
reld te verhogen door verster
king van zijn economische posi
tie. Zowel industrielanden als
het grot» gebied van de wereld
dat arm en minder ontwikkeld
is. zal van deze economische
ontwikkeling moeten profiteren.
Het tweede doel is, dat de eco
nomische integratie van Europa
dient te worden gebruikt als een
werktuig voor het scheppen van
nieuwe betrekkingen met de
Verenigde Staten en Canada. En
tenslotte (als derde doel) moet
de eenwording binnen Europa
als geheel worden voltooid.
Mr. Luns zei daarbij te den
ken aan het wegnemen van de
nutteloze scheidslijn tussen de
EEG waarvan Nederland deel
uitmaakt en de EVA, waarbij
behalve Engeland ook Dene
marken Is aangesloten.
EEG-paradox
De minister had eerder in zijn
rede gezegd, dat de paradox in
de EEG namelijk voortzetting
van de economische integratie
en stilstand op politiek terrein,
hem doet denken aan het
sprookje van de Deense schrij
ver Andersen over het meisje
met de rode schoentjes. De
schoentjes bleven doordansen,
toen het meisje uitgeput wilde
ophouden. Over de onderlinge
verhoudingen in de vrije wereld
in het algemeen zei mr, Luns.
dat de Europese landen het in
het komende jaar op twee con
ferenties waar moeten maken,
dat zij streven naar een open en
liberaal beleid.
In de eerste plaats op de we
reldconferentie van de Verenig
de Naties over handel en ont
wikkeling te Genève, die In
maart begint. Daar zullen in
dustrielanden en minder ont
wikkelde landen met elkaar
spreken over handelspolitiek.
Daarna, waarschijnlijk In mei,
begint in dezelfde stad de Ken-
nedyronde in de tariefonderhan
delingen.
Concreet- doel
Bij die Kennedyronde kan al
leen door vaststelling van een
concrete tariefverlaging als doel
(van bijv. 50 pet.) worden voor
komen dat de onderhandelingen
worden tot een bestudering van
statistieken en overleg over elk
produktje afzonderlijk. Dit kan
mede worden vermeden door
het aantal uitzonderingen tot het
minimum beperkt te houden,
door deelneming van het grootst
mogelijke aantal landen, door
afwijking van de regels wegens
te grote dispariteit van tarieven
binnen redelijke grenzen te hou
den. Het zal naar de mening
van minister Luns vooral moei
lijk zijn, bij de Kennedyronde
bevredigende schikkingen te
treffen voor landbouwprodukten.
In de meeste landen genieten
de boeren een speciale steun
van de regering. Het gevaar
bestaat, dat door deze steun
aan landbouwers overproduktie
kan ontstaan. Mr. Luns wees
in dit verband op het plan van
het Nederlandse lid van de
EEG-commlssle, dr. S. L. Mans-
holt, voor de graanprijs.
de EEG op de lange duur hun
produktie moeten opgeven en
hoeveel produkten uit derde lan
den zullen worden ingevoerd.
Bij de Kennedyronde zal prijs-
moeten Worden besproken, zo
dat een begin kan worden ge
maakt met de beteugeling van
subsidies aan de landbouw op
basis van wederkerigheid.
Het is naar de mening van de
heer Luns thans nog te vroeg
om het resultaat van de hui
dige besprekingen te Brussel te
voorspellen. Hij verzekerde dat
de Nederlandse delegatie zal
doen wat zij kan om de EEG in
staat te stellen haar invoer uit
Werktuig
derde landen te handhaven. Dit
ls een van de belangrijkste pro
blemen. waarvoor de ministers
zich In deze weken in Brussel
geplaatst zien.
Gelijkwaardig
Het Atlantisch deelgenootschap
ziet minister Luns als een con
cept. waarin een verenigd Euro
pa als gelijkwaardige deelge
noot van de Ver. Staten zijn
banden met de Ver. Staten en
Canada gaat versterken. Dat zal
in het begin vooral zijn op het
de
1 de
handel, maar later geleidelijk op
bredere schaal. Europa moet
daarbij in staat zijn, gelijkwaar
dige bijdragen te leveren. Een
EEG, waarvan Engeland, Dene
marken en andere landen deel
zouden uitmaken, zou inderdaad
een economische macht hebben
gevormd, die een gelijkwaardi
ge verantwoordelijkheid op zich
zou kunnen nemen. Maar thans
bestaan EEG en EVA nog naast
elkaar en is Europa nog geen
economische eenheid. De vraag
of en hoe opnieuw beweging
kan worden gebracht in het
streven naar Atlantische samen
werking op economisch terrein
zal dezer dagen te Parijs door
het ministerscomité van de Raad
van Europa worden behandeld.
Tariefmuur
Het zwakste punt in de Euro
pese eenwording is volgens mr.
Luns het feit, dat de EVA-lan-
den hun weg naar de EEG nog
niet hebben gevonden. Toetre
ding van andere landen tot de
EEG is een natuurlijke ontwik
keling zo zei hij. Als voorbeeld
noemde de minister Denemar
ken, dat zijn probleem veelal op
dezelfde wijze aanpakt en op
lost als Nederland. De twee lan
den hebben veel met elkaar ge
meen. Zij hebben dezelfde mach
tige buur: West-Duitsland. Maar
in plaats dat de economie
van beide landen steeds meer
aan elkaar wordt verbonden,
bestaat er tussen hen een tarief-
In de komende jaren zal al
dus minister Luns na de ge
beurtenissen in januari van dit
jaar, waarbij Engeland door ge
neraal De Gaulle buiten de
EEG werd gehouden, speciale
aandacht besteed worden aan de
politieke wil en het politieke kli
maat in de verschillende landen.
Vertrouwen
onderlinge politieke vertrouwen
is nersteld. Dan is een gesprek
mogelijk over de politieke be
lemmeringen, die tegen toetre
ding van de EVA-landen tot de
EEG kunnen bestaan. Een toe
nadering zal misschien op ge
heel ander terrein gezocht moe
ten worden, alvorens toetreding
tot de EEG een redelijke kans
heeft".
De bijeenkomst van de minis
terraad van de Westeuropese
Unie heeft de Europese lucht
iets doen opklaren. Minister
Luns meende echter nog niet te
kunnen zeggen, dat de zon weer
is doorgebroken.
I
