Acties voor inenting
van alle kinderen
Reorganisatie defensie
personeelsbesparing
is
V.d. Wall Bake
Polio-explosie op Tholen
Krachtproef in EEG
weer uitgesteld
Bevolking is
bevreesd
Polio-geval in
Enschede
Min. Bot wenst spoedige
verkorting studieduur
Overtrad postorderbedrijf
loterijwet met puzzel?
Minister De Jong geeft toelichting
Reydon en
De Jager
WOENSDAG 4 DECEMBER 1963
(Vervolg van pagina 1)
Betreurenswaardig
Minister en staatssecretaris lieten er
geen twijfel over bestaan, dat zij lui
tenant-generaal Van den Wall Bake
node zien gaan. „De generaal", aldus
zei de staatssecretaris, „heeft veel voor
de ontwikkeling van de landmacht ge
presteerd: het laatste, waaraan we kun
nen denken is de invoering van On-
das. Daarom is het juist wat de minis
ter zei. namelijk, dat het niet alleen
voor de generaal Van den Wall Bake
een bittere pil is. We hebben er echt
wel spijt van, dat het zo gelopen is".
De minister memoreerde o.a. de bU-
zonder goed verlopen terugtrekking
van de militairen uit Nieuw-Guinea,
„een heel grote operatie, die misschien
bier te weinig aandacht heeft gekre
gen. Deze operatie heeft geen enkele
moeilijkheid opgeleverd. De genera?.'
was een uitzonderlijk bekwame chef
van de generale staf, zodat het uiter
mate betreurenswaardig is, dat we op
dit punt niet dezelfde opinie hadden".
Op een vraag antwoordde de bewinds
man ten slotte niet te verwachten, dat
zich bij de luchtmacht eenzelfde ont
wikkeling zal voordoen. Hij achtte het
hoogst onwaarschijnlijk, dat andere
hooggeplaatste officieren eveneens ont
heffing uit hun functies zouden vra-
Carrière
Alexander Vasmer van den Wall
Bake werd op 6 juni 1911 geboren en
in 1931 benoemd tot 2e luitenant bij de
Genie. Als kapitein werd hij in krijgs
gevangenschap gevoerd. Twee jaar na
de oorlog werd hij aangewezen voor
het volgen van een cursus aan de Ho
gere krijgsschool. Na diverse functies
te hebben bekleed en her
haaldelijk te zijn bevorderd
werd hij met ingang van 1 november
1957 benoemd tot generaal-majoor en
kreeg hij het commando over de le di
visie ,.7 december". In 1959 werd hij
aangesteld in de functie van plaats
vervangend chef van de generale staf.
terwijl in 1961 zijn benoeming in zijn
huidige functie volgde.
Victoria één miljard
Het verzekerd kapitaal van de Verze
keringsbank Victoria heeft eind novem
ber de één miljard gulden overschreden.
Het half miljard werd in 1956 bereikt en
de honderd miljoen eind 1938.
De stand van het schatkistpapier was
op 2 december (25 november) in mil
joenen guldens: Promessen 330.8 (331,8),
biljetten 2896.4 (2910).
(Van onze speciale verslaggever)
„De strijd tegen de kinderver
lamming zal met kracht worden
voortgezet. Met de artsen van het
eiland Tholen heb ik besprekingen
gevoerd over de aanpak, na uitvoe
rig over de stand van zaken en de
gevoelige problemen, welke aan de
vaccinatie ten grondslag liggen, te
zijn ingelicht. Het is bepaald niet
zo dat we thans al kunnen zeggen
dat de ziekte-explosie is onder
drukt. We kunnen niet anders dan
afwachten en hopen dat nieuwe ge
vallen uitblijven".
Dokter H. J. Dijkhuis, hoofdinspe-
leur van de volksgezondheid, legde
deze verklaring gistermiddag af, na
met de negen artsen van het door polio
geteisterde eiland in het Groene Kruis-
gebouw van de plaats Tholen geduren
de enkele uren te hebben vergaderd.
Van isolering van de streek was geen
sprake, zo stelde hij. Dat werd nooit
bij polio-besmetting gedaan en zou ook
weinig zin hebben. Bij de dreiging van
een pokken-epidemie was het een an
der geval, zoals Tilburg enkele jaren
terug had bewezen.
Stencil
Volgens de volksgezondheidsdeskundi-
ge, die de Leidse microbioloog prof. dr.
Verlinden ter verdere Instructie aan de
artsen had meegenomen, zal alsnog ge
tracht worden alle drieduizend kinderen
0 tot 12 jaar) van het eiland in te laten
enten. De acties hiervoor zullen plaatse
en aan de omstandigheden aange
past worden gevoerd. Zowel de burge
meester als de predikanten en de onder
wijzers zou men trachten in te schakelen.
In Stavenisse. waar zich de meeste
niet-gevaccineerde jongens en meisjes
bevinden, is burgemeester Sluymers in
middels al tot de daad overgegaan. Huis-
aan-huis heeft hij een stencil laten ver
spreiden. waarin, in het belang van het
kind en de volksgezondheid, op alge
mene inenting wordt aangedrongen.
Dr. Dijkhuis ontkende dat er van de
zijde van de artsen nalatigheid zou zijn
geweest op het punt van de te treffen
Minister Andriessen in actie
raad van dc E.E.G. over de tarief-
onderhandelingen met de Ver. Sta
ten is voorlopig uitgesteld tot 18
december. Aan de Europese 'com
missie is opgedragen een ontwerp-
mandaat op te stellen, op basis
waarvan de gemeenschap in Genève
in de Kcnnedy-ronde voor interna
tionale tariefverlagingcn gaat onder
handelen. Frankrijk, dat voor het
eind van dit jaar een beslissing
wenst, heeft de andere vijf E.E.G.-
landen „in overweging gegeven",
desnoods ook tussen de kerstdagen
en nieuwjaar te vergaderen. Veel
animo bestaat daar niet voor. Dc
ministers zullen hierover een besluit
nemen aan het eind van de mara
thonzitting, die op 9 december be
gint en de 21ste eindigt.
Frankrijks partners, van wie gisteren
vooral Duitsland en Nederland
woordvoerders waren, verlangen dat de
onderhandelingen met Amerika het
„open karakter" van de EEG zullen de
monstreren. Voor hen is het goedkeu
ren van een machtiging tot onderhande
len een voorwaarde voor de aanvaar
ding van een drietal marktorganisaties
die door Frankrijk worden geëist
ronding van het gemeenschappelijke
landbouwbeleid. De Fransman Couve de
Murville beklaagde zich over de „wijze,
waarop de Nederlandse minister van
economische zaken, prof Andriessen, de
belangen van derde landen verdedigde".
Misprijzend merkte hij op, dat Frankrijk
door Nederland beter behandeld zou
worden als het buiten de EEG stond.
Waarop de Duitser Lahr opmerkte, dat
Frankrijk zich echt niet hoeft
koste van een produkt in dit geval
boter voor een ander produkt. Dit
zou het gevaar van een precedent in
houden. Waarom zou morgen bij voor-
noodmaatregelen. Het eerst ziekenhuis-
geval dateert weliswaar van midden ok
tober. maar het betreffende kind werd
aanvankelijk voor een andere kwaal op
genomen.
Bij drie kinderen is thans definitief
kinderverlamming geconstateerd. Vier
andere kinderen zijn nog verdacht. Allen
zijn in het ziekenhuis in Bergen op
Zoom opgenomen. De toestand van twee
van hen beiden kinderen uit hetzelfde
gezin is ernstig.
„We zijn er nog lang niet", zei zus
ter C. J. Lemson, die in het Groene
Kruis-gehouw van de plaats Tholen
de scepter zwaait. „Over het hele
eiland oerekend, liggen er enkele tien
tallen kinderen ziek. van wie er ver-
scheidenen wellicht met polio zijn he
smet. Het is dikwijls zo moeilijk de
diagnose te stellen. Vaccinatie en het
voorschrijven van rust zijn de enige
dingen, die de artsen in eerste instan
tie kunnen doen".
Volgens de wijkzuster zijn de wacht
kamers na het bekend worden van de
explosie door ongeruste ouders en hun
kinderen bestormd. Er moesten zelfs ex
tra-spreekuren worden ingelast, speciaal
voor het doen van inentingen. Duizend
ampullen met entstof waren reeds ge
bruikt. tweeduizend waren juist gisteren
aangekomen.
Hoeveel kinderen er nog onïngëënt
rondliepen, kon met geen mogelijkheid
worden gezegd. In vele gevallen ging
het om revaccinaties, in andere gevallen
weer om een tweede, of derde prik.
Enkele honderden jongens en meisjes
stonden echter nog altijd aan het gevaar
van besmetting bloot.
Discussies
Op Tholen, ondanks de sinds decennia
bestaande brugverbinding met West-
Brabant nog altijd een eiland met een
eiland-mentaliteit, gingen de discussies
inmiddels gestadig door. Het lot van de
patiëntjes, de argumenten voor en tegen,
zomede dc omstandigheid dat dit stukje
„vergeten" Zeeland zo plotseling in hel
nieuws gekomen is al de hele weet.
zijn het de elementen van egn luid ge
voerd. openbaar gesprek.
Er leeft angst, er is bezorgheid onder
de bevolking. Ook de volwassenen zijn
bang door het Dolio-virus. dat verlam
mingen teweeg brengt, besmet te wor-
Wie mocht denken dat de ouders, die
uit domheid, of vanwege godsdienstige
gewetensbezwaren, nog altijd weigeren
hun peuters tegen kinderverlamming te
beschermen de sympathie van het gros
der Tholenaren heeft, is er naast Er
wordt schande gesproken, door de een
weliswaar geprononceerder dan door de
ander, maar bepaald niet mis te ver-
„Ik schaam me wel eens Tholenaar te
zijn," zei de eigenaar van een hotel-fes-
taurant „Als je nou met zoiets in de
krant moet komen, kan je beter je leven
lang worden doodgezwegen."
„Allemaal domheid en valse schaamte,"
aldus een arts. „Men zweert bij de din
gen, die vroeger waren. M'n vader was
niet gevaccineerd, m'n grootvader ook
niet, waarom zouden wij het dan laten
doen, wordt er gezegd. En zelfs als er
geen principiële bezwaren tegen inenting
zijn bij 't grootste deel van de jongere
generatie bijvoorbeeld durft men
niet voor zijn mening uit te komen, om
dat deze het gedragspatroon verstoort.
De tijd staat gelukkig niet langer stil
op Tholen. Over vijfentwintig jaar, mis
schien al over tien Jaar. zal met afschuw
aan deze dagen worden gedacht"
Ziekte en kwaad
„Als ik geweten had dat de mensen
hier zó waren." verklaarde een ver
pleegster, „dan was ik nooit naar Tholen
gekomen. Nog vanmorgen zei een moeder
tegen mij dat God de brenger ls van
ziekte en kwaad, en dat ze daarom wei
gerde haar kinderen te laten vaccineren.
Hoewel ik er tegenin bracht dat God ook
de brenger is van het goede, en dat daar
toch ook de vooruitgang op medisch ge
bied onder moet worden verstaan, heefl
het me niet geholpen."
„Dit hier," meende een winkelier, „is
de grootste tegen-propaganda. die hei
christendom kan krijgen."
Ten slotte dominee J. W. Slager, voor
ganger van de Oud-Gereformeerde Kerk
in Stavenisse:
„ï>e wereld is vol voorbehoedsmidde
len. God wordt totaal opzij geschoven
De mens moet meer bij de Voorzienig
heid leven. Lees Zondag negen en tien
van de Heidelbergse Catechismus er
„Maar als de ziekte er eenmaal is, do
minee, mag deze dan wel of niet bestre
den worden?"
„Als de ouders het willen en als er
wettige middelen worden gebruikt, is
daar geen enkel bezwaar tegen," aldus de
predikant „Maar dat geldt alleen voor
de patiënt. Als er op school met zestig
leerlingen bij één van de kinderen polio
wordt geconstateerd, dan is het volgens
Gods Woord zondig, als de andere negen
envijftig meteen voor een vaccinatie
naar de dokter lopen."
„Wat denkt u van chemicaliën, die ter
voorkoming van ziekten in gewassen
worden gebruikt? Ook op Tholen wordt
alles wat op het land groeit en voor de
markt is bestemd, bespoten."
„Daar zijn we eveneens tegen," merkte
dominee Slager op. „Het wordt tegen
woordig veel te veel gedaan. Met de
Voorzienigheid wordt kennelijk geen re
kening meer gehouden."
We verlieten Tholen, dat in de meeste
van zijn reacties naamloos wilde bljjven,
dat ook hierdoor een bewys van zjjn
eilandmentaliteit, van zijn onmacht, le
verde. In de straten van de dorpen speel
den In winterkleren gestoken kinderen,
zich gelukkig niet bewust van het ra
moer, dat over hen Is losgebroken. Wa
ren ze wel, of waren ze niet ingeënt?
De gedachte dat deze gezonde lawaai
schoppers met hun frisse kopjes door de
beugel van de invaliditeit werden be
dreigd, vervulde met zorg en ontzetting.
Vragen in Kamer en
P.S. Zeeland over
polio op Tholen
Het Tweede Kamerlid Lamberts iPvdA)
heeft de staatssecretaris van sociale za
ken en volksgezondheid, dr. A. J H.
Bartela. schriftelijk gevraagd of het judst
is. dat reeds geruime tüd geleden op
Tholen het eerste geval van poliomye
litis werd onderkend en dat dit geval
niet werd aangegeven, met als direct ge
volg dat de noodzakelijke po-llovaccinatie-
campagne te laat werd ingezet?
Meent de staatssecretaris dat hier een
strafbare nalatigheid heeft plaatsgevon-
Welke maatregelen zun genomen
welke zullen nog worden genomen?
De heer P. A. Roels (PvdA) heeft in
de provinciale siaien van zateiana senril-
telijk vragen gesteld over de polio. Ook
de heer Roels vroeg of het juist is. dat
pas op 22 novemoer hernieuwde gelegen
heid tot vaccinatie werd gegeven. Ook
hjj vroeg naar de genomen en te nemen
maatregelen.
In Enschede is bij een meitde van zeven
jaar kinderverlamming geconstateerd. Er
zijn verlammingen opgetreden. Het meis
je was niet (egen polio Ingeënt.
Qp last van de G.G en G.D. is zij in
een barak van ziekenzorg opgenomen. In
verband met dit geval gaat de G.G. en
G.D. binnenkort de eelezenneid open
stellen tot inenting tegen polio. Van de
Enschedese jeuga ls tussen ae 70 en 80
procent ingeënt.
n Geslaagd:
xana. uuns: A H W Belmer (Amsterdam):
kand. wlsk. en natuurw.; W T Hermens, W
A M van Breukelen. G L Broekhout. H B
Afman, J C A Offrlnga, P K A de Wit
Huberts (Amsterdam). L G R Mathot, H
Jetsen (Haarlem). J H F M Schopman
(Maastricht), en met lof D Slersma Am
sterdam) en P C Cijsouw (Haarlem): doet.
scheikunde: mevr. M T Bruinvels-Bakker
en de heren A Mackor Amsterdam), W M
C de Jong (Aalsmeer) en met lof de heer
J J T Gerdine (Amsterdam); doet. farmacie:
de heer G T van der Veen (Amsterdam);
kand. wiskunde en natuurwetenschappen:
de heren M. Snel Amsterdam) en K Spaar
garen (Aalsmeer).
Gemiddeld vijf jaar
(Van onze parlementsredactie)
De minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen mr. Bot be
schouwt de verkorting van de studieduur aan de universiteiten en hoge-
scholen als één van de belangrijkste punten van zijn beleid. Hij gaat er
van uit, dat de instellingen van wetenschappelijk onderwijs zelf deze
verkorting kunnen bewerkstelligen, maar mochten zij in dit opzicht in
gebreke blijven, dan zal hij niet aarzelen ingrijpende maatregelen te ne
men. De bewindsman verklaarde dit gistermiddag in de Tweede Kamer
bij de behandeling van de onderwijsbegroting. Dezer dagen heeft hij aan
de Academische Raad een brief over deze kwestie getchreven. Daarin
heeft hij laten uitkomen, dat het treffen van (althans voorlopige) voor
zieningen ter bekorting van de studieduur nu geen uitstel meer gedoogt.
Zeer binnenkort krijgen de universiteiten en hogescholen immers de be
faamde „geboortegolf' van de naoorlogse jaren te verwerken.
die. Om dit te bereiken heeft minister
Bot enkele suggesties aand e Acade
mische Raad voorgelegd. Zo wil hy
streven naar een gemiddelde studie
duur van v\jf jaar voor het doctoraal
zou zijns inziens kunnen worden
ezeniykt door de kandidaatsstudie
alle studierichtingen zodanig te
bekorten, dat deze (op hoge uitzonde
ringen na) e%p termijn van twee i drie
jaar niet overschrijdt. Verder speelt de
minister met de gedachte om door een
selecterend prpaedeutisch exa-
voor de verschillende studierich
tingen de geschiktheid van de studen-
voor de door hen gekozen studie
nauwkeuriger te bepalen.
De minister deelde de Kamer mee.
dat het aantal studenten bij het weten
schappelijk onderwijs thans de 50.000 is
gepasseerd. De geboortegolf moet ech
ter nog komen. Deze kan, naar de
nister vertrouwde, met een beetje goe
de wil door de universiteiten redelijk
wel worden opgevangen. Over de te ge
ringe toename van het aantal eerste
jaarsstudenten bij de technische hoge
scholen toonde de minister zich onge
rust. Ook de aanwas van het aantal
eerstejaars voor de faculteiten van
natuurkunde is dit jaar teruggelo-
Voor het invoeren van „studieloon"
>or studenten bij het hoger onderwijs
voelde minister Bot niets.Zelfs bleek
hij niet bereid om hier een onderzoek
in te stellen. Het cJ». Kamerlid dr.
Schuring had hierom gevraagd. De mi
nister liet hem weten, dat als men
Student regelmatig in de prijzen
De rechtbank in Utrecht heef
zich gisteren langdurig beziggehou
den met de zaak N.V Wehkamp.
Dit postorderbedrijf uit Dedems-
vaart werd verweten in de eerste
maanden van het vorig jaar in
strijd met de loterijwet te hebben
gehandeld. In eerste instantie heeft
de kantonrechter de N.V dit voor
(Van onze parlementsredactie)
De minister van defensie is van oordeel, dat de reorganisatie van zijn
ministerie een logische afronding is, die op den duur personeelsbesparend
zal werken. In het administratieve apparaat heeft een belangrijke cen
tralisatie plaats gehad. Aldus deelt de heer P J. S. de Jong mede in zijn
memorie, van antwoord, waarin hij tevens bekend maakte, dat als over
koepelende instantie een Defensieraad is ingesteld, die onder zijn leiding
staat. Naast het Comité verenigde chefs van staven, de Materieelraad en
de Personeelsraad is een Financiële Raad gevormd, waarvan de secreta
ris-generaal de leiding heeft. Uit de memorie stippen we voorts aan:
De minister heeft welbewust naar functionarissen met een militaire
achtergrond gezocht, die hem als staatssecretaris terzijde zouden kunnen
-'S;*!,:! s|"">-
de handelsvoordelen, die hen In het huisvesteil van de staatssecretarissen bij de staven ziet hij m de
door de EEG geniet.
Minister Andriessen had kritiek ge
oefend op het plan-Mansholt, genoemd
naar de (Nederlandse)vice-voorzitter
van de Europese commissie. Daarbij had
hij gepleit voor een zekere garantie voor
de afzet van Amerikaans graan in de
EEG te bereiken door een automatische
verlaging van de graanprijs in de EEG.
indien de Amerikaanse invoer beneden
de tien miljoen ton per Jaar zou komen
een basis, waarvan dr. Mansholt was
uitgegaan. Prof. Andriessen voerde hier
bij aan, dat hert voorstel Mansholt geen
enkele onderhandelingsmogelijkheid in
hield. omdat een hoeveelheid van tien
miljoen ton reeds moeilijk door de Ver.
Staten kan worden aanvaard en tegen
over een Amerikaanse concessie in dit
opzicht een tegenprestatie van de 'EEG
dient te staan. Overigens zal de Euro
pese commissie op 18 december slechts
een voorstel indienen voor een mandaai
voor de onderhandelingen over de ta
riefsverlaging voor industriële produk-
ten. Het door prof. Andriessen aange
vallen voorstel heeft alleen betrekking
op landbouwprodukten en is door de
raad nog niet formeel behandeld.
Margarine
De Nederlandse minister heeft zich
gisteren ook verzet tegen de voorge
stelde verhoging van de margarineprijs.
Deze verhoging zou het gevolg zijn
een omslag op oliën en vetten van onge
veer 13 cent per kg. die zou worden aa
gewend voor steun aan de oUjfoli
industrie in Italië, een produktietoeslag
voor kool- en raapzaad en de stabilisa
tie voor de prijzen van oliehoudende
den uit de met de EEG geassocieerde
Afrikaanse gebieden.
Minister Andriessen voerde
een dergelijke omslag
eerste plaats een versterking van de politieke invloed op de gang van
Op korte termijn zullen in het bijzonder in de exploitatiesector be
langrijke besnoeiingen moeten worden aangebracht.
Hoewel de minister niet blind is
jor de gevaren, die aan een vertica
le organisatie verbonden zijn, geeft hij
deze organisatievorm (met staats
secretarissen voor de drie krijgsmacht-
leien) toch verre de voorkeur. Staats
ecretarissen, uitsluitend belast met per
soneels- en materieelsaangelegenheden.
de horizontale organisatie kun
nen een probleem nooit in zijn totali
teit overzien, aangezien het vrijwel al
tijd ook een krijgskundige- en een
financieel aspect heeft. In een horizon
tale organisatie zou de minister de
nige bewindsman zijn. die alle facet-
en zou kunnen beoordelen. Het minis
erie van defénsie is echter te groot
im alle beslissingen door één bewinds-
nan te laten nemen. Bij een horizonta
le organistaie zou dit tot gevolg kun
nen hebben, dat beslissingen van poli
tieke aard in feite worden genomen
door de chefs van staven, die de
krijgsmachtdelen wél in al hun tacet-
ten kunnen overzien. Een „horizontale
staatssecretaris" wordt gemakkelijk uit
voerder van de verlangens der mili
taire autoriteiten.
De minister wil juist het omgekeer
de. Hij wil de politieke invloed bij de
s'aven versterken en daarom worden
de staatssecretarissen bij de staven ge
huisvest. Nog liever zou de bewindsman
hebben gezien, dat het gehele ministe
rie, met inbegrip van de staven
voerae aan. uaijdie in feite primaire onderdelen van
de eerste plaats! het ministerie zijn ,in één gebouw,
werd gehuisvest, maar deze wens be
schouwt hij als een illusie. Door de
staatssecretarissen bij de staven te la
ten „resideren", kunnen zij rechtsstreeks
hun invloed doen gelden op alle pro
blemen, die om een snelle oplossing
vragen. Vrijwel om de dag voeren de
de minister en de staatssecretarissen
besprekingen, zodat niet voor gebrek
aan contact behoeft te worden gevreesd.
De onderbrenging van de staatsse
cretaris voor de landmacht in de
prinses Juliana-kazerne kost ongeveer
f 57.000 maar de onderbrenging van
zijn ambtgenoot voor de luchtmacht in
het gebouw van de luchtmachtstaf zal
geen belangrijke uitgaven vragen.
Cenrtasliatie
Centralisatie
Kort gezegd houdt de reorganisatie
in, dat in het algemeen de aangelegen
heden betreffende de staven, de perso
neelsdiensten en de materieelsdiensten
der krijgsmachtdelen afzonderlijk zullen
worden behandeld. In enkele perso
neelsbureaus is een scheiding tot stand
gebracht, maar hiervoor is geen perso
neelsuitbreiding nodig. Integendeel, de
bewindsman vertrouwt, dat de reorga
nisatie op den duur personeelsbesparend
zal werken. Wat gemeenschappelijk kan
eebeuren, zal ook gemeenschappelijk
gedaan worden. Reeds heeft een be
langrijke centralisatie plaats gehad,
waarbij moet worden gedacht aan de
samenvoeging van de afdelingen comp
tabiliteit, juridische zaken, huishoudelijke
aangelegenheden en de accountantsdien
sten. In een verdere toekomst zullen
ook de afdelingen burgerpersoneel na
der worden bezien.
Bindingen
Het gevaar van een verticale orga
nisatie, dat de krijgsmachtdelen diver
geren, meent minster De Jong te kun-
ken opheffen door versterking van de
z.g. horizontale bindingen. Reeds be
stonden het Comité verenigde chefs van
staven, de Materieelraad en de Perso-
neelraad. Het eerstgenoemde comité
en de Materieelraad hadden een vaste
voorzitter, maar de Personeelraad niet.
Ook deze raad heeft thans een vaste
voorzitter gekregen. Voorts is een Fi
nanciële raad ingesteld onder leiding
van de secretaris-generaal. In comité
en raden nemen de hoogste autoriteiten
uit de drie krijgsmachtdelen en uit het
ambtelijke apparaat zitting. Comité en
raden zorgen voor de coördinatie tussen
de krijgsmachtdelen. Zij worden over
koepeld door de Defensieraad onder
leiding van de minister, die in de
plaats is gekomen van de z.g. grote
stafvergadering. De admiraliteitsraad.
de legerraad en de luchtmachtraad
vormen de kern van het overleg bin
nen de krijgsmachtdelen.
De secretaris-generaal en de drie
plaatsvervangende secretarissen-gene
raal. ieder in eigen ressort, zijn mede
belast met de taken, die voorheen door
het directoraat-generaal vanDefensie
werden verricht. De minister is tot op-'
heffing van het directoraat-generaal
overgegaan omdat naar zijn mening de
taakverdeling binnen de politieke lei
ding van het ministerie een daaraan
aangepaste taakverdeling op het hoog
ste ambtelijke niveau vereist.
Chefs van staven
De reorganisatie brengt ook enige
verandering mee voor de chefs van
staven van de Koninklijke Landmacht
en (in mindere mate) de Koninklijke
Luchtmacht. De chefs van staven heb
ben naast zich een opperofficier perso
neel en een kwartiermeestergeneraa'
(landmacht) of directeur materieel
(luchtmacht). De chef van de staf is
(slechts) „eerste onder gelijken" en
als zodanig de voornaamste militaire
adviseur van de regering voor zijn,
krijgsmachtonderdeel. Als gevolg
het feit, dat militaire operaties niet
meer door Nederland zelfstandig
den verricht, is de behoefte aan
operationele bevelvoerende staf vermin
derd. De behoefte aan een adviserende
staf is primair geworden.
Militairen gezocht
Het komt slechts sporadisch voor
dat iemand tegelijk militair deskun
dig en politiek ervaren is. aldus
minister De Jong. De feitelijke si
tuatie ten aanzien van de liquidi
teitspositie en de prioriteitenstelling
is zo ernstig, dat primair militair
deskundig inzicht nodig is.Er is geen
tijd beschikbaar voor een langduri
ge inwerk-periode. Daarom heeft de
minister bewust naar functionairs-
sen met een militaire achtergrond
gezocht. Het daarmee geaccepteer
de gemis aan politieke ervaring is
een verzwaring van de taak van
de betrokkene.
Zorgelijke situatie
In mei-juni van het volgend jaar
zal minister De Jong een suppletoire
begroting indienen, omdat de priori
teiten anders gesteld moeten worden.
De financiële situatie.waarmec de mi
nister zich voor 1964 en ten dele ook
voor 1965 ziet geconfronteerd, ken
schetst hy als zorgeiyk. De verplich
tingen, die in de honw- en investerings
sector zyn aangegaan, zyn zo groot,
dat de exploitatie-uitgaven moeten wor
den verminderd. Bij het aangaan van
deze verplichtingen is geanticipeerd op
een aanzienlijke verhoging van het
kasuitgaven-plafond na de kabinetswis
seling. De beperkingen zullen in be
langrijke mate liggen op het gebied
van de personeelssterkte.
De minister hoopt snel een zodanige
kasgeld-situatie te creëren, dat in ieder
geval de in gang gezette plannen met
betrekking tot de modernisering van
de parate eenheden der Koninklijke
Landmacht in de komende twee jaar
kunnen worden afgerond.
aar veroordeeld tot tweemaal een
>oete van f 20.-.
De officier van justitie, mr. G. C.
de Beng, tekende tegen deze uitsp
appel aan. oendat hij ta deze zaak
uitspraak op hoog niveau verlangde. De
feiten zijn deze: in het bean van I
vorig jaar ging het poetorderbedrijf
ooe over om 'het zogenaamde koopdenk-
spel „Safe" te organiseren. Opzert
door het spel een grotere omzet te be
reiken en een betere klantenbinding.
Men kon aan het snel deelnemen met
kaarben die ƒ1.20 per stuk kostten. Op
deze kaarten kon men voor een waande
van 1 een bestelling bij Wehkamp doen
Het spel bestond uit een wekeiykse
opgave van twaalf onvoltooide zinnen,
deze moesten gecompleteerd worden
met woorden, die waren aangegeven.
Men had de keus uit twee woorden,
tevens bestond de mogelijkheid dat bei
de woorden goed Waren. De winnaar i
de eerste prys kreeg 1000 qn er wa
voorts prUzen in goederen.
De N.V. zette de actie stop op
27ste april 1962. Toen was gebleken dat
het spel ln financieel opzicht allesbehal
ve een succes was. Nauwelijks
week later verscheen het eerste proces
verbaal in deze zaak
Geen tijd
De enige getuige in deze zaak was de
verbalisant, brigadier M de Boer ui'
Utrecht. HU wist te vertellen dat uit
een kleine enauête die hij had georga
niseerd. was gebleken dat ongeveer de
helft van de ondervraagde deelnemers
de vragen op goed geluk beantwoordde.
Hij herinnerde zidh een student uit Am
sterdam die regelmatig in de prijzen
viel. De in het vertjaai genoemde ge-
boortedatum van de student: 1916 was
voor de raadsman en gemachtigde van
de N.V.. mr. J. G. Teeuwissen uit Zwol
le. reden te vragen of hder een vergas
sing in het soel was. Dit was niet het
zeval. heteeen voor de officier op zijn
beurt aanleiding was voor de opmer
king: „Dat bewUst wel dat de man
door dat puzzelen geen tijd had om te
studeren."
Onlogisch
De officier noemde de samenstelling
van de opgaven onlogisch. Bij de beoor
deling van de oplossingen speelden
naar het oordeel van mr. Van de Berg
het toeval en de willekeur een te grote
rol. HU noemde de motivering, die bU
de als juist aangemerkte oplossingen
werd gegeven, in veel gevallen onlo
gisch en onzinnig.
Hü eiste tweemaal een geldboete ven
f 60.
De gemachtigde van de N.V., mr.
Teeuwissen, stelde voorop, dat het post-
orderbedrUf niet het plan heeft om op
nieuw met de actie te starten, ook ai
zou de rechtbank uitmaken dat er hier
sprake ls van een overtreding der lote-
rUwet. Naar zUn mening was het spel
onberlspeiyk georganiseerd.
Inschrijving Bredero
Vast Goed 9 dec.
Emittenten delen mede dat de inschrij
ving op eenheden Bredero Vast Goed in
verband met het uitstel van het begin
van de claimhandel is verschoven
4 tot 9 december.
de h.ts.'ers, de kweekschoolleerllngen
enz. studieloon zou moeten geven. Dat
zou in de honderden miljoenen gaan lo
pen .Alleen al vanwege de financiële
consequenties is de gedachte dan ook
voor de regering onaanvaardbaar.
Mammoetwet
De staatssecretaris van ok. en w.
mr. Grosheide, sprak o.m. over de wet
op het voortgezet onderwijs. Aan de in
voering daarvan zal hy de hoogste
prioriteit geven. Hy streeft er naar
de overgangswet op 1 september 1967
en de Mammoetwet zelf op 1 septem
ber 1968 in werking te doen treden.
Er zullen voordien nog vele proble
men moeten worden opgelost.
Eén daarvan is de vraag of openba
re sholen buiten de planprocedure
om mogen worden gesticht. Hierover
heeft de commissie-De Roos gerappor
teerd. Aan de grote bezwaren, die van
uit de Kamer tegen dit rapport zyn in
gebracht, zal niet zonder meer voor
bij mogen worden gegaan en het leek
de staatssecretaris het beste om het
hele probleem nog eens met de vaste
Kamercommissie voor onderwijs te be
spreken.
Mr. Grosheide kon de heer Kleywegt
(soc.) niet toezeggen, dat vóór l juni
1964 een definitieve beslissing kan wor--
den genomen over een eventuele ver
schuiving van de aanvang van het
schooljaar. Ee commissie, die is sa
mengesteld uit de verschillende inspec
ties, studeert op dit zeer ingewikkelde
vraagstuk. Het is niet bekend wan
eer het rapport zal verschijnen.
De duur van het kweekschoolexamen
zal in 1964 worden verkort. Aan de
eindexamenregelingen voor heit v-hm.o.
zal volgens de staatssecretaris zo wei
nig mogelijk moeten worden gedokterd.
(Vervolg van pagina 1)
De heer Polak gaf De Jager een Neder
landse krant die hij begerig las. Het was
de eerste Nederlandse krant die hij in
tweeëneenhalf jaar had gezien.
Tijdens hun gevangenschap, zo ver
telden Reydon en De Jager nog, waren
zij vrijwel geheel afgesneden van de
buitenwereld en sleohts heel af en toe
kregen zij enig nieuws over wat er dn de
wereld aan de hand was. Maar, zo ver
telden zij, hun cipiers waren hun spe
ciaal komen vertellen, dat president
Kennedy vermoord was.
Terwijl zü in het restaurant koffie
zaten te drinken, bleven zij de Neder
landse autoriteiten maar vragen stellen
over Nederland. Zy hadden hier meer
belangstelling voor dan voor het vertel
len van hun eigen gevangeniservaringen.
Zoals bekend werden de gehuwde
machinist Reydon en de ongehuwde
stuurman De Jager in augustus 1961 in
de Oekraïne gearresteerd, toen ze, na
een vakantiereis van zes weken, per
auto naar Nederland terugkeerden. Ze
werden beschuldigd van spionage ten
behoeve van de NAVO met de Neder
landse inlichtingendienst als bemidde
lingsschijf. In een in Kief gehouden pro
ces vomde een overigens gebrekkige
foto-uitrusting en enkele inbeslaggeno-
men films de voornaamste bewyslast.
Beide mannen bekenden op de Russisch-
Tsjechischc grens foto's van militaire en
luchtmachtbases te hebben gemaakt. Ook
ten aanzien, van de opdrachtgevers sloe-
m ze door.
De opgelegde vrijheidsstraf zes jaar
zeven jaar opvoedingskamp werd
eind 1961 in hoger beroep bevestigd.
Een later, door hun familie ondernomen
verzoek om gratie, werd door de opper-
Sowjet afgewezen. Zowel de vrouw
de pleegouders van Reydon als de
ouders van De Jager werden vorig jaar
in Rusland toegelaten voor een gevan
genisbezoek. Elke maand werd er over
en weer .geschreven en twee keer per
jaar ontvj^gen de mannen een pakje
met levnsmiddelen en andere kleine
extraatjes.
Nederland heeft herhaaldelijk in
Moskou geprotesteerd, in het bijzonder
ten aanzien van de gevolgde proce
dure. De arrestatie zelf werd pas een
maand na datum officieel bekend ge
maakt. Bij de behandeling in hoger
beroep werd van de zijde van de Ne
derlandse ambassade in Moskou nie
mand toegelaten. Ook persoonlijk
heeft minister Luns zich voor de vrij
lating der beide Nederlanders inge-
sDannen. THdens een recente ontmoe
ting met zijn Russische ambtgenoot in
New York drong hij met klem op gra-
tiëring aan.
De invrijheidstelling, die allang in de
lucht zat, cn die na nog geen twee jaar
strafuitzitting kwnm, werd vorige week
vrijdag door de Russische ambassadeur
in Den Haag, I. I. Toegarinov, officieel
aangekondigd. Als reden werd genoemd
„een blijk van goede wil"., ten einde de
verstandhouding tussen Nederland en de
Sowjetunle te verbeteren.
Om 12 uur Moskouse tyd vertrok ten
slotte het KLM-toested met de beide
Nederlanders. Alleen Reydon keek nog
een keer om toen hy de vliegtuigtrap be
steeg. Hy lachte breeduit naar degenen
van wie hy afscheid had genomen en
verdween toen in het toestel.
De Jager leek zich ln te spannen om
zyn opwinding en emotie niet te laten
merken. In de bus die hem en Reydon
naar het wachtend* toestel vervoerden,
vertoonde hU zUn eerste echte lach. Maar
hü rende de vliegtuigtrap op zonder ook
maar even achterom te kyken.
