LUXE BOUWDOOS
VOOR PRACHTIG
TANKSTATION
FAR
VER
FEST
DE DOKTER aan 'f woord
Echtpaar Van Donselaar
promoveert op een dag
Hervormde kerkelijke
hoogleraren aan V.U.
Een woord voor vandaag
Protestantse kerken
zijn ook echt kerken
Twee gouden jubilea voor
dr. C. N. Impeta
Wetenschappelijk onderzoek
ook buiten universiteit
HET MEDISCH
BEROEPSGEHEIM
WOENSDAG 27 NOVEMBER 19SS
uw handen lopen nu gevaar
Directe bescherming is nodig tegen afwashanden, ruwe en schrale han
den. Ze vragen de lederheid van Clipp crème met de verzachtende
citroen-olie. Clipp crème met de beschermende siliconen en het huid-
vernieuwende allantoïne.
na elke afwas Clipp..
uw handen altijd fluweel-zacht
I-A
ilflIIB
Aan Rijksuniversiteit Utrecht:
Proefschriften
over Suriname
name") hebben betrekking op de
savannen in Suriname. Het echt
paar is ook voornemens zich in
Suriname te vestigen.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Dalen ttoez.): W. de
Jong, te Bergum.
Bedankt voor Boven-Hardinxveld: J.
van Sliedregt. te Baarn.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Wieringerwerf: B. Koek
koek. te Heusden; te Stadskanaal (vac.
W. Stuursma): C. H. v. d. Berg, te
Lollum; te Doesburg: J. Koopmans, te
Boornbergum.
Aangenomen benoeming tot koopvaar-
i j
Bleek, te
i de sa-
QEH onclusi*
het onderzoek van de heer Donse
laar is dat er volgens hem geen echt
savannenklimaat bestaat zoals vroeger
wel gedacht werd. Een deel van de sa
vanne is natuurlijk en wordt veroorzaakt
door bepaalde bodemomstandigheden.
dat een echtpaar op dezelfde dag
de doctorstitel behaalt. Vanmid
dag presteerden de heer en me
vrouw J. Donselaar dit aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht. Hun Mr dt «««.«uumwimb..
promotie IS het eindresultaat van j Een deel dankt het ontstaan vermoede-
een gezamenlijke doctoraalstudie
wiskunde en natuurwetenschappen
met als hoofdstudiegebied de stu
die van de plant buiten, dus veld-
biolögie. De beide proefschriften
(„An ecological and phytogeogra-
phic study of northern Surinam
savannas; Structuur, beworteling
en periodiciteit van savanneplan-
ten en -vegetaties in Noord-Suri-
dijpred. te Amsterdam
in de week): G. W.
Marken.
GEREF. KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Bedankt voor Glanerbrug-Oldenzaal,
Marknesse, Nagele: G. Mul, te Rozen
burg.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Rotterdam-Kralingen: J
Kievit, te Noordeloos en H. v. d. Schaaf,
tc Opperdoes.
Beroepen te Londen-Mitchel (Ont
Can.): J. P. v. d. Boomgaard, te Sneek
Het bestuur van het Produktschap
siergewassen heeft besloten, voor
1964 de oppervlakte teeltrecht bloem
kwekerij met tien procent uit te breiden
voor bedrijven kleiner dan vijfduizend
vierkante meter, en met zeven procent
voor bedrijven van vijfduizend vierkante
meter of groter. De bestaande regeling
voor de verstrekking van teeltrecht aan
beginnende kwekers blijft gehandhaafd.
Donselaar.
Het werk van mevrouw W. A. E. van
Donselaar-Ten Bokkel Huinink is van
;eheel andere aard. Haar onderzoek had
van Stralende Zon...
kenteken van de
SPAANSE
SINAASAPPELEN
Oude psalmteksten in
Israël gevonden
Israëlische oudheidkundigen hebben in
de ruïne van de "uit de eerste eeuw da
terende en door Herodus de Grote ge
bouwde rotsvesting Masada, stukjes ge
vonden van een perkamentrol met tekst
van de hoofdstukken 81 tot 85 van het
boek der psalmen.
Masada is destijds gebruikt als een
toevluchtsoord voor Joodse strijders die
na de val van Jeruzalem zich tegen de
Romeinen bleven verzetten. Toen in het
jaar 73 de Romeinse troepen het fort
dreigden te veroveren, pleegden 960
Joodse verzetslieden er zelfmoord.
Volgens prefessor Yigael Yadin. leider
van de expeditie in Masada, zijn de thans
Sevonden fragmenten voor laatstbedoelde
atum geschreven. De tot nog toe ont
cijferde stukken zijn in stijl en woord
gebruik niet ongelijk aan de tekst op
andere rollen die sedert 1947 aan de oever
van de Dode Zee zijn gevonden.
Verder zijn in Masada nog gevonden'
een niet-bijbelse perkamentrol die nog
niet ontcijferd is, en zeventien zilveren
sjekels uit de tijd van de Joodse opstand
tegen Rome die in 66 begon, van welke
soort munten er tot nog toe slechts vijf
andere bekend zouden zijn.
ling dat de wortelgroei vooral wordt be
paald door wateroverlast en droogte, en
dat er voor de wortels een bepaalde
bodemruimte beschikbaar is die afhangt
van de milieu-eisen van de wortels en
de waterhuishouding van de bodem. Met
deze beschikbere ruimte hangt de bo
vengrondse structuur van de plant sa
Het echtpaar zal binnenkort weer vooi
langere tijd naar Suriname gaan voor
oecologisch onderzoek van de planten
groei in verband met het spoedig te vor
men stuwmeer (Brokopondoplan). Pro
motor was bij beide promovendi prof,
dr. J. Lanjouw.
Ds. Joh. de Boer
met emeritaat
De classis Appingedam der Gerefor
meerde Kerken heeft op zijn verzoek
ds. Joh. de Boer, te Bierum om gezond
heidsredenen vervroegd emeritaat ver
leend. Ds. De Boer zal op zaterdag 29
december afscheid van zijn gemeente,
die hij sinds 1954 dient, nemen.
- p 31 mei 1899 te
I studeerde theo-
Op~Zt "ÖKtSEèr
door wijlen prof. dr. T. Hoekstra
in zijn eerste gemeente Brouwershaven
tot predikant bevestigd. In 1931 vertrok
hij naar Zuid-Beijerland en zestien jaar
daarna naar Amsterdam-N., waar hij
ruim zeven jaar arbeidde.
Werkgroep voor
bestrijding van
plantenziekten
Voor plantenziekten zal een soort
gelijke werkgroep worden opgericht
als de werkgroep harmonische bestrij
ding van plagen T.N.O., die weten
schappelijk onderzoek verricht ovei
andere dan chemische bestrijdings
middelen. Minister Biesheuvel deelt
dit mee in zijn memorie van antwoord
aan de Tweede Kamer over de begro
ting 1964 van zijn departement.
Internationaal wint het inzicht veld,
aldus de minister, dat aantastingen in
het "gewas kunnen worden verminderd
door daarop gerichte cultuurmethoden.
I Door verbetering van de structuur van
de grond, harmonische bemesting en
juiste vruchtopvolging en andere mid
delen, gericht op het vergroten van de
weerstand van gewassen tegen ziek
ten en plagen, sterk te bevorderen,
kan de noodzaak om chemische mid
delen te gebruiken worden verminderd.
Gereformeerde predikant ivil
En Kampen
moet verhuizen
naar Groningen
Hij schrijft over de theologische op
leidingsscholen van de Gereformeeerde
Kerken en geeft als zijn mening te ken
nen dat de Theologische Hogeschool te
Kampen zijn tijd voorbij heeft laten
gaan om alles te doen om het bestaan
van deze inrichting te blijven verzeke
ren. Terwijl de V.U. steeds meer weten
schappelijke werkers aan zich weet te
binden, wordt de „concurrentie-positie"
van de Hogeschool steeds slechter.
Ds. Aalbers schrijft: ..Tenzij wij van
de zijde van de Theologische Hogeschool
De theologische faculteit aan de Zvwïn!"?&" "d.t
vrije Universiteit te Amsterdam vroeg of laat de omstandigheden van-
moet krachtige pogingen onder- eensneenid(dnde0Va'naKam eln" zou5-
nemen dat de Hervormde Kerk, j den betekenen." De schrijver betreurt
er, evenals zij doet aan de Rijks- dit-
universiteiten, kerkelijke hoog- Hij wil echter niet de gehele oplei-j
(Van onze kerkredactie)
„Gedenk dan heel de weg, waarop de Here, uw God, u dezè^
veertig jaar in de woestijn geleid heeft", zegt Mozes tot hei
volk Israël als het op het punt staat het beloofde land binnen
te trekken. Weer valt ons op hoe radicaal hij spreekt. NaasjUj
heel het gebod", moet er sprake zijn van „heel de weg"jfa.
Wij zouden graag willen wijzen op de hoogtepunten van on tl
geloofsleven. Dat wil zeggen dat er jaren zijn die wij graai JjZ
zouden willen vergeten. Lette God alleen maar op het geloo
dat we op ons sterfbed openbaren, of op een ogenblik dat wi Z-
Hem werkelijk vertrouwen in een uur van beproeving! Maai
God kijkt naar heel de weg. die wij gingen. Hij-hoort ons i
mopperen: Hij hoort ons klagen: Hij herinnert jfich hoe iu<
helemaal vergeten waren dat Hij beloofd hqd^voor ons U
zorgen. Gedenk heel de weg", zei Mozes tot Israël. Wat i
het een duistere weg. Het is waar, steeds w?er had Godj
vergeven, steeds weer had God hun dorst gelest en hunt
honger gestild. Maar ook steeds weer had Hij hen moeter
bestraffen voor hun ongeloof. En wij zijn in mets beter dan
het Israël van weleer. Wie zijn levenweg overdenkt moet zijn
hoofd buigen. Maar vergeet dan ook niet dat dit gezegd werd f
tot een volk dat op het punt staat het beloofde land binnen
geleid te worden. Dat kon omdat ook God gedacht, namelijh
aan Zijn belofte en Zijn trouw. -
rd l
TV A
PBschsnk? iets vnnr ds fiets
leraren zal benoemen en de exa
mina van de Vrije Universiteit
erkent. Deze gedachte publiceert
de gereformeerde predikant van
Dronten, ds. B. J. Aalbers in het
blad de Strijdende Kerk.
Eindelijk stem in concilie
,,Noem de protestantse kerken l gehoorzaam zijn aan de paus. Zij die het
ook ,,kerk", zei gisteren de In-0fe™™eni"m® geringschatten versetten
o zich tegen de wens van paus Paulus VI
donesische bisschop van Flores zeir.
namens 29 collega's uit zijn land' Dezer dagen meldden we dat de paus
tnt rio TT waarderend gesproken had over Neder-
tot de bisschoppen van het Vatl-|landse r.k. publiciteitsmedia en in het
caans concilie. Tot nu toe heeft bijzonder had genoemd ..De Maasbode"
de Rooms Katholieke Kerk con-
Stant geweigerd om dit te doen. I gaan) en de K.R.O. We schreven, mis-
Het secretariaat voor contactenIf',d jloor •b!richtcn *an dc persbureaus.
i- i ;dat dus niet genoemd waren andere be-
met niet-rooms-katholieke kerken j langrijke bladen als „De Volkskrant" en
wordt dan ook niet genoemd se-! D,e Tljdy Naar°ns nu v£>n rooms-katho-
cretariaat voor de eenheid met m
andere christelijke kerken, maar
voor de eenheid van christenen.
Bisschop Manek meende evenwel dat
er geen enkel bezwaar is de niet-roomse
kerken aan te duiden als kerken omdat
„deze eenzelfde geloof hebben als de
Rooms-Katholieke Kerk en de geloofs
beleving aanvaarden zoals door de eerste
concilies voorgeschreven". Naar zijn me
ning moet het gesprek met de gescheiden1
broeders in de eerste plaats gaan tussen
de kerken.
Huwelijk
Ook het „gemengde huwelijk" kwam
gisteren even naar voren als een belang
rijk probleem dat verband houdt met de
verlangde eenheid. Bisschop Jean Gay
van Basse-Terre in Guadaloupe meende
dat voor een gemend huwelijk de rooms-
katholieke geestelijke een lang en vriend
schappelijk gesprek moet voeren met de
predikant van de niet-katholieke huwe
lijkspartner. Hij betoogde dat
Ïelijk gesprek het echtpaar
elpen bij E
blemen voortvloeiende uit hun verschil
lende godsdiensten.
Geen van de persbureaus die hun be
richten uit Rome zonden berichten ech
ter of deze bisschop ook ingegaan is
op de eisen die van protestantse kant
gesteld worden en hoe de rooms-katho-
lieke geestelijke daarop moet reageren
in het gesprek met de predikant. Wel
ging in ieder geval de bisschop van
Essen, Hengsbach, er op in. Hij vond dat
de rooms-katholieke wetten ten aanzien
van het gemengde huwelijk gewijzigd
dienen te worden. „Het gaat hier
miljoenen", zei hij, „het
struikelblok op de weg
onder de christenen en
eerste plaats in te nemer
tussen christenen".
paus wel op de hoogte te zijn
fusie van De Tijd en Maasbode. Hij <fou
namelijk gezegd hebben „De Tijd-Maas-
zien in één opleiding,
zelfs niet al zou Kampen omgebouwd
worden tot een theologisch seminarie
waar alle studenten enige maanden
verplicht een speciale practische vor
ming zouden gaan krijgen. „Handha
ving van meer dan één opleidingsinsti
tuut is gewenst. Ik weet niet of Kam
pens Hogeschool de tweede instelling
kan blijven."
Naast het voorstel om de theologi
sche faculteit van de V.U. om te bou
wen tot een algemene faculteit, stelt
ds. Aalbers voor om de Theologische
Hogeschool over te brengen naar een
andere universiteitsstad en te zoeken
naar een vorm van samenwerking met
de theologische faculteit aldaar. Ds.
Aalbers denkt in het bijzonder aan Gro-
rringen, omdat dan loch het noorden een
eigen opleiding zou behouden.
Kampen moet echter
2n. maar dan als se
minarium van de Gereformeerde Ker
ken. Daar moeten dan de studenten bij
eengebracht worden die elders hun theo
logische opleiding genoten hebben. Te
vens zouden de Gereformeerde Kerken
daar dan een nascholingscursus kunneq
houden voor predikanten.
Morgen, 28
november
hoopt de thans
bijna tachtig
jarige en nog
steeds actief
dienstdoende
gereformeerde
emeritus pre
dikant dr. C.
N. Impeta te
gedenken dat
h|j een halve
eeuw geleden door zijn vader in het
predikambt te Avereest werd beves
tigd. De officiële datum daarvoor is
feitelijk 7 december, maar dr. Impeta
en zijn echtgenote mevrouw M. A.
Impeta-Van Dorp gedenken tevens de
zer dagen hun gouden huwelijksfeest.
Reden om er dan maar één groot feest
van te maken. Dit zal het ongetwijfeld
De rechter in het «abotase-procej in in ho'e'Van Dijk te Wolpheee
Pretoria tegen Nelson Mandela, de (de tegenwoordige woonplaats van dr.i Ger.
„zwarte pimpernel", en negen andere Impeta) waar er morgen gelegenheid lega: „We weten dat we hem nog al
beklaagden, heeft de els van de verdedi-iis hen met deze gebeurtenissen geluk, tijd mogen rekenen onder de béste le
ging om ook de nieuwe, tegen de be- te wensen. zers van Jong Gereformeerd... Van nie
klaagden uitgebrachte acten van beschul- ]mand uit de kring der oudbondsbestuur
diging te vernietigen, van de hand ge- Sedert tien jaar is dr. Impeta eme-jders hebben we zo vaak meelevendi
wezen. De klacht van de verdediging, dat ritus predikant van de kerk van Din- en bemoedigende reacties ontvangen alu
beklaagden niet op behoorlijk gedetail- teloord. Hoewel thans 79 jaar preekt hij van dr. Impeta.. Het zal op de recep-
leerde wijze van de tegen hen in te nog regelmatig en verschijnen er nog tie niet- aan belangstelling ontbreken
brengen beschuldigingen in kennis zijn diverse artikelen en geschriften van zij# in ieder geval zal het gereformeerdL,1
gesteld, achtte de rechter ongegrond. Ihand. Het bekendst is waarschijnlijk del jeugdwerk zich present melden" rai
pas door hem verzorgde tweede druïW€
van zijn „Kerkelijke kaart van Neder+al
land". Voorts schreef hij onder meer, i
de meditatie „Bij u schuil ik" en „Zelf4je(
onderzoek noodzakelijk". r E
7ijn theologische opleiding ontving dfce!
in 1913 gepromoveerde dr. Impeta aanL-
de Rijksuniversiteit te Leiden en de Vrij«T
Universiteit te Amsterdam. Aan de laat-! 1
ste promoveerde hij op het proefschrift™'
„De leer der heiliging en volmaking bijl
Wesley en Fletscher". Na zijn eersti'Sti
gemeente Avereest waar hij in 1917 verl(r
trok, diende bij de gemeenten te Pur-W
merend, Kampen en Dinteloord.
Dr. Impeta heeft vele jaren een voor
aanstaande plaats ingenomen in de Ne- H
derlandse Bond van Jongelingsverenigin-J0.3
gen op G.G. Hij was lid van het bonds-en
bestuur en voorzitter van de afdelinjLp,
Overijssel. Tevens maakte hij deel uit s
van de redactie van het Gereformeerd
Jongelingsblad.
N. Lammens memoreert dit C
FARVERFEST:
vloerkleed met
zéér hoge pool,
vachtzacht, 17 tinten,
effen of gedessineerd.
Vraag folder F 10 aan:
een werkelijk
aar de eenheid
het dient een
bij de dialogen
Dialoog
De Amerikaanse bisschop uit Texas.
Stephen Leven, heeft aangedrongen op
een oecumenische dialoog niet alleen tus
sen leden en geestelijke leiders van ver
schillende kerken maar ook tussen dc
bisschoppen van de Rooms-Katholieke
Kerken zelf. „Wij hebben onder elkaar
een dialoog nodig." Hij sprak in het bij
zonder over hen die geringschattend den
ken over het streven naar eenheid en
tot de protestanten spreken alsof zij kin
deren zijn.
In zijn toespraak wees hij er op dat
veel leden van het concilie nog nooit I
contact hebben gehad met niet rooms- j
katholieken: „Zij beschouwen hen als I
kinderen op een catechismusles voor wiej
:U zich verwaardigen te spreken". Met
nèt echt,
met plastic deuren,
ramen, Esso-pompen, enz.l
Precies op maat voor
de meeste speelgoed-autootjes.
Slechts
Vele Esso-dealers kunnen u uit voorraad leveren. En u weet het:
MET ESSO BENT U BETER UIT!
blad mei linksboven op de envelop: «.Medische rubriek".
Antwoord op vragen van algemeen belang wordt in demo
rubriek gegeven, vragen waarvan de beantwoording niet
langs deze weg gewenst Is, geschiedt per brief.
hij nog gezegd hebben dat
Rapport interuniversitaire commissie:
Een commissie uit het interuni-j jjn 1L w.^JuUus, ^mr^J.^H^es^ Tombe,
versitair contactorgaan heeft nage- koch-kijlstra als secretaresse, is thans
gaan op welke wijze het mogelijk j verschenon als publikatie van de acade-
zou zijn de positie van de univer-ra,sche r8ad'
siteiten en hogescholen als centra De commissie analyseert allereerst de
,,Q). bestaande toestand. Zij besteedt daarbij
van wetenschap zodanig te vei-aandacht aan in sommige universitair»
Sterken, dat zij geen gevaar lopen kringen bestaande klachten
door buiten-universitaire weten- v'erschillei?de punten zoals
schapsbeoefening te worden terug
gedrongen. De commissie kan zich
blijkens haar rapport niet vereni
gen met de opvatting, die volgens
haar ook nu nog in sommige uni
versitaire kringen leeft, dat funda
menteel wetenschappelijk onder
zoek krachtens zijn aard uitslui
tend aan de universiteit dient te
geschieden.
kritiek op
hoogleraren, tekort aan personeel,
onvoldoende salariëring, gebrek aan
ruimte en tekort aan materiële middelen.
Volgens dc commissie geeft de weten
schapsbeoefening aan veli
intrinsieke bevrediging me
De commissie doet in het rapport sug
gesties. die betrekking hebben op de
mogelijkheden van taakdifferentiatie
geen eigen
Bestuurskracht
kracht voor de universiteiten en hoge
scholen, waarbij zij denkt aan een beter
bij de gewijzigde omstandigheden passcn-
organisatie, de stimulering
ectlei
de
collectieve verantwoordelijkheid
faculteit c.q. afdeling voor de inrichting
en de goede gang van zaken van het on
derwijs. de verbetering van de methoden
om tot een goede besluitvorming te
komen.
Naast de erkening dat het buiten
universitair onderzoek ook voor dc uni
versiteiten betekenis kan hebben waar
schuwt de commissie tegen bepaalde
gevaren daarvan. De snelle groei van dc
fundamentele natuurwetenschappelijke
research in industriële en overheidslabo-
ratoria mag er niet toe leiden dat het
aandeel van de universiteiten in de totale
natuurwetenschappelijke research inspan
ning in het Westen nog verder zou dalen.
Het overschrijden van bepaalde gren
zen in de „contacten met derden" zou
kunnen leiden tot een aantasting van
fundamentele academische waarden zoals
de onafhankelijkheid van de universiteit,
de openbaarheid van de universitaire we
tenschap, de vrijheid ook in de keuze van
i het te verrichten onderzoek. Aan de
pecten van het personeelsbeleid met lijkc beschouwingen gewijd,
betrekking tot de wetenschappelijke staf,In haar slotwoord wijst de commissi#
zoals de leeftijdsopbouw van die staf, deler op dat de door haar gegeven sugges-
mogelijkheden van functiewisseling, de tics voor verbetering van het universi-
mobiliteit. het rangenstelsel, de verho- taire klimaat nadere uitwerking behoc-
Het rapport van deze commissie, dal ging van het aanzien van de weten-1 ven en dat bepaalde onderwerpen door
Het medisch beroepsgeheim behoort tot de oud
ste tradities van het geneeskundige beroep, men
kan zelfs zeggen, zo oud als het artsenbestaan
zelf. En toch zijn er veranderingen ontstaan.
Vroeger ivas het beroepsgeheim een ethisch gebod
tussen de arts en de patiënt, doch meer en meer
wordt het beroepsgeheim een aangelegenheid
tussen de arts en het algemeen gezondheidsbelang.
Het is daarom begrijpelijk dat steeds meer de
jurist naar voren gekomen is om deze aangele
genheid voor de arts en de buitenwereld te re-
Selen. Was aanvankelijk de eed de grondslag voor
et zwijgen jegens de buitenwereld, toen het
nationale wetboek zijn intrede deed, heeft deze
eigenlijk de eed verdrongen, hoewel elke arts ook
nu nog de eed moet afleggen. Het beroepsgeheim
is een juridische zaak geworden. In feite dient het
beroepsgeheim niet de arts, maar de patiënt, al
wordt dit vaak anders gedacht. Maar al te vaak
moet de arts zijn recht op zwijgen verdedigen,
hetgeen vaak grotè probleiTAM geeft. Daarom is
het goed dat de wet hem in deze steunt.
al-
n
vocaten Kennen hun beroepsgeheim, terwijl over de
status van de maatschappelijke werker vooral de
laatste jaren veel tc doen is geweest.
Het beroepsgeheim is op twee wijzen onderge
bracht: In strafrechterlijke zin door het verbod om
naar buiten te spreken over de feiten én gegevens
hem door de patiënt verstrekt of door de arts bui
ten kennis van de patiënt gevonden; en in proces-
rechterlijke zin waardoor de arts bevrijd
de getuigplicht. wanneer hij voor de rechter
wordt. In strafrechterlijke zin spreekt m<
„zwijgplicht", in procesrechterlijke zin
„verschoningsrecht". Door de zwijgplicht kan de pa
tiënt zich veilig voelen. De toevertrouwde gehei
men aan dc arts zullen niet aan de openbaarheid
mogen worden prijsgegeven op straffe van gevan
genisstraf of geldboete. Zou deze zwijgplicht niet
bestaan hebben, dan zou in vorschillende voorko
mende gevallen de Datiënt de hulp van de arts
niet inroepen, door de angst voor de gevolgen die
zouden kunnen ontstaan wanneer de arts bepaalde
gegevens aan de openbaarheid zou prijsgeven.
r gedaagd
Het verschoningsrecht is vastgelegd in het Wet
boek voor strafvordering, artikel 218. Zonder dit ar
tikel zou een arts, die voor de rechtbank feiten ver
zwijgt, strafbaar zijn: De arts zou verplicht zijn
alles te zeggen wat hij over een bepaald geval weet.
Het verschoningsrecht ontslaat hem hiervan. Het
verschoningsrecht bestaat overigens alleen in Neder
land. Duitsland en Frankrijk, elders prevaleert de
justitie boven de gezondheid.
Samenvattend kan men dus zeggen, dat de arts
voor de rechter de keuze heeft te spreken of te
zwijgen. Hij wordt niet gedwongen door een wets
bepaling. Doch spreekt de arts. dan valt hij onder
de strafbepaling artikel 227 van het wetboek van
Strafrecht. Was het vroeger voor de arts dus:
„Zwijgen mag", nu is het „Zwijgen moet" gewor-
Hoe staat het nu met de beroepseed van de arts
bij het artsexamen? De beroepseed die iedere Ne
derlandse arts heeft afgelegd luidt: ,Jk zweer (be
loof), dat ik de genees-, heel- en verloskunde vol
gens de daarop wettelijk vastgestelde bepalingen
naar mijn beste weten en vermogen zal uitoefe
nen en dat ik aan niemand zal openbaren wat in
de uitoefening als geheim mij is toevertrouwd of
ter mijner kennis is gekomen, tenzij mijn verkla
ring als getuige of deskundige in rechte gevorderd,
of ik anderzins tot het geven van mededelingen
door de wet verplicht wordt".
De beroepseed kan worden beschouwd als een mo
rele bekrachtiging van het beroepsgeheim, maar
schept het beroepsgeheim niet. Het wortelt uit de
eerbied voor de patiënt.
Wat valt onder het beroep
wordt dit niet omschreve
het „secret absolu" hetgeen wil zeggen: Zwijgen
over alles wat de patiënt betreft, zonder uitzonde-
nn.?:. P°scl? die gevallen waar zwijgen voor de
patiënt juist nadelig zou werken, zal de arts dit
moet worden bewaard en wat niet, Niet alleen
hier liggen moeilijkheden. Tegenwoordig is de arts
veelal niet meer alleen bij de behandeling van zijn
patiënt betrokken. Steeds meer personeel schaart
zich rond de arts, zoals verplegend personeel, se
cretaressen, assistenten, laboranten, en medische
studenten. De onderzoekingen worden niet meer door
de arts alleen verricht, de uitkomsten komen tot hem
via anderen, en hierdoor ontstaan moeilijkheden,
omdat voor hen wel de zwijgplicht maar het ver
schoningsrecht niet bestaat. Door de verandering der
tijden zal een intensievere bescherming door de
Wet nodig zijn. Ook de moderne sociale voorzie
ningen roepen uitgebreide problemen op, waardoor
het in verschillende gevallen kan voorkomen, dat
een oplossing vrijwel niet te geven is. De art
naar zijn beste geweten moeten handelen.
Algemeen wordt aanvaard, dat de patiënt zijn
recht op de geheimhouding door de arts kan prijs
geven. Ook hierover wordt vaak te gemakkelijl
dacht. Veelal weet de patiënt de draagwijdte
zijn toestemming niet. Soms heeft het geheim ook
betrekking op anderen, ten opzichte van wie de arts
eveneens geheimhoudingsplicht heeft. Wat moet een
arts bijvoorbeeld doen, als hij bemerkt, dat zijn
patiënt de taxichauffeur lijdende is aan vallende
ziekte, om slechts een voorbeeld te noemen uit de
vele mogelijkheden.
In slechts enkele gevallen geldt de zwijgplicht
niet op grond van wettelijke bepalingen, namelijk
als het betreft het aangeven van besmettelijke ziek
ten aan do autoriteiten van de gezondheidsdiensten.
De arts zal uiteraard tegenover de familie meer
mogen en dikwijls zelfs moeten zeggen dan tegen
over buitenstaanders. Toch is de arts ook hiermee
voorzichtig. Het zal veelal afhangen van het geval
en van de persoon. Tegenover collega's, die even-
eens bij de behandeling betrokken zijn. zal de arts
slechts die gegevens verstrekken, die wenselijk zijn
voor de behandeling. Misdrijven, die de arts in zijn
kwaliteit van behandelende geneesheer op het spoor
komt, behoeft hij niet aan te geven. Of hij het
doen zal, zal hij geval voor geval moeten besiiss
Zijn geweten is zijn enige richtsnoer.
Het moge in dit artikel enigszins duidelijk gew
den zijn welke moeilijkheden er aan het beroeps
geheim vastzitten, want het medisch beroepsgeheim
is niet alleen een medisch, maar vooral een maat
schappelijk belang.
