Kerk moet tolerantie
in praktijk brengen
Tróuw aan de beste
Amerikaan
Hoofdstukken oecumene
komen in bespreking
ÏH2351
B. van Beveren landelijk
pastor voor doven
Een ivoord voor vandaag
Geref. Mannenbond doet
aanval op vergrijzing
Veel gezangen beter dan
telefunke n "Proeve" van nieuwe psalmen
nken
Alles wassen in koud water?
VRIJDAG 22 NOVEMBER 19i
Concilie komt tot de kern
Nog altijd draait het „oecumene-
debat" op het concilie hoofdzake
lijk om bijkomstigheden, maar het
ziet er naar uit dat het debat vol
gende week meer inhoud zal krij
gen. Tot nu toe werd het rapport
in zijn geheel onder de loep ge
nomen, maar volgende week zal
het hoofdstuk voor hoofdstuk be
handeld worden.
Gisteren is er gestemd over de vraag
of de eerste drie hoofdstukken (dus uit-
f;ezonderd de Jodenkwestie en de to-
erantie) voor bespreking in aanmerking
kwamen. Zij werden aangenomen met
1966 stemmen tegen 86.
Van belang is de mededeling dat de
paus besloten heeft het aantal leden van
de concilie-commissies die in de reces
periode de rapporten moeten herschrij
ven uit te breiden van 25 tot 30 leden.
De nieuwe leden zullen gekozen wor
den door de bisschoppen. Het gevolg is
dus dat het concilie als geheel meer
invloed in deze commissies zal krijgen.
Wel blijven de voorzitters van de com
missies dezelfde, maar er komen nieuwe
ondervoorzitters en secretarissen. Van
de huidige commissies zijn negen leden
door de paus benoemd en de overige
zestien werden door de vergadering ge
kozen.
Uitbreiding
De vergadering heeft gisteren ook nog
m amendement aangenomen betreffen
de het gebruik van de volkstaal bij het
toedienen van de sacramenten. Volgens
de oorspronkelijke tekst van het derde
hoofdstuk van het betreffende rapport,
dat vorige maand niet de vereiste twee
derde meerderheid behaalde moest de
kern van de toedieningsformule Latijn
zijn.
In de geamendeerde en thans aange
nomen tekst staat zonder meer dat de
volkstaal mag worden gebruikt (niet
moet). De nadere uitwerking wordt aan
de nationale bisschoppen-conferenties
overgelaten. Na dit amendement en nog
een aantal minuscule wijzigingen werd
het gehele derde hoofdstuk van het li
turgie-rapport met 2.107 tegen 35 stem
men aanvaard.
Hervormde synode over humanisme
Op de laatste dag van de najaars
vergadering van de hervormde sy
node is een interimrapport aan
vaard over de kerk en het huma
nisme. Met 28 tegen 16 stemmen
behaalde dit rapport, dat een bij
zonder boeiende uitspraak over
tolerantie bevat, de eindstreep. De
definitieve tekst zal worden vast
gesteld door het breed moderamen
van de synode omdat nog een aan
tal formuleringen enigszins ge
wijzigd moeten worden.
Het rapport houdt zioh hoofdzakelijk
bezig met het wezen en de grenzen van
de tolerantie. Dit onderwerp kwam ook,
en zelfs wat uitvoeriger en principiëler,
aan de orde in het rapport over de poli
tieke verantwoordelijkheid van de kerk,
dat op andere punten nog verdere studie
vraagt Maar hier wordt het onderwerp
in de praktijk bezien.
Zo stelt het rapport na een uiteenzet
ting over het begrip tolerantie de vraag,
wat de kerk heeft te doen als het Huma
nistische Verbond bijvoorbeeld om
ruimte vraagt in het onderwijs op de
middelbare scholen voor zijn humanis
tisch vormingswerk en wenst dat de
overheid hiervoor dezelfde faciliteiten zal
verlenen als voor het godsdienstonderwijs
op de scholen.
De commissie heeft uitgesproken en
de conclusie Is dus door de synode aan
vaard dat krachtens de tolerantie, die
zfj in beginsel voor zichzelf en voor an
deren in de staalgemeenschap vraagt,
de kerk zich niet alleen tegen de aan
spraken niet zal mogen verzetten, maar
deze ook moet bevorderen.
Positief
Nu anders
dan in de
16de eeuw
s kerkredactie)
Verbond (het rapport is als interim-
rapport immers op de verhouding tot dit
verbond toegespitst), ondanks het feit,
dat het de belijdenis der kerk niet deelt,
toch als een positieve factor in de samen
leving moet worden gewaardeerd, waar
het gaat om de verdediging van geeste
lijke en zedelijke waarden.
In de samenvatting van het Hervormd
Persbureau wordt dan ook erop gewe
zen, dat de conclusie van het rapport is,
dat de kerk de aanspraken van het
rapport niet slechts ongemoeid laat, maar
de realisering ervan in ons staatsbestel
bevordert, in de eerste plaats omdat niet
alleen in de kringen van het Humanis
tisch Verbond velen van mening zijn,
dat de kerk alleen maar op grond van
opportunistische overwegingen tolerant
maar in wezen de vrijheidsrechten
in de andersdenkenden niet erkent.
In de tweede plaats moet dit de con
clusie zijn, omdat het Humanistisch Ver
bond zich keert tegen de nihilistische
tendenzen in onze samenleving en dat
reeds daarom alleen het de ruimte voor
zijn werkzaamheden dient te ontvangen.
Discussie
Het stuk Is niet zonder slag of stoot
aangenomen. Terwijl gisteren de com
missie van rapport nit de synode zelf
geheel achter het mutatierapport stond,
ar de synode toch „neen" zei, zo was
het omgekeerde het geval. De com
missie van rapport onder voorzitterschap
van prof. dr. C. G. van Niftrik achtte
het stuk niet aanvaardbaar. Zijn kritiek
was, dat het vraagstuk van het huma
nisme niet ln den brede ls behandeld.
De Nederlandse Hervormde
Kerk heeft pastorale zorg voor de
doven thans toevertrouwd aan een
speciaal daarvoor vrijgemaakte en
opgeleide kracht, de heer B. van
Beveren te Hilversum, die zondag
a.s. in de Regentessekerk te Den
Het secretariaat voor de eenheid zal
met 12 leden worden uitgebreid, omdat
het nog maar 18 leden telt. Vier leden tt„ -j„i_
zullen door de paus worden aangewe-Haag zal worden geïnstalleerd als
Maandag a s. moeten de bisschoppen landelijk pastor voor de doven. In
de morgendienst om half elf zal
de kandidaatslijsten indienen en de Vol
gende week donderdag zal de stemming
plaats vinden.
prof. dr. H. Jonker uit Utrecht de
heer Van Beveren, die door de sy
node volledig in de predikantsbe
voegdheid is gesteld, in zijn nieuwe
ambt bevestigen.
Lectoraatsaanvaarding
dr. Stouthamer
aan V.U.
Met een openbare les
van de microbiologie t<
de relatie gen-elwltstr
A. H. Stouthamer vanmiddag zijn
als buitengewoon lector aan dc
Universiteit aanvaard. Dr- Stouth;
De heer Van Beveren, die hulppredi
ker is geweest van de hervormde ge
meente in Hilversum en het werk onder
de doven al enige tijd verricht, wacht
een belangrijke taak. Hij zal het werk
van een gewone predikant doen (huis
bezoek, ziekenbezoek, catechisatie, kerk
diensten. huwelijksinzegeningen en be
grafenissen), maar daarvoor zal hij veel
moeten reizen en uiteraard vergen de
contacten met de doven veel meer tijd
dan met horenden. Het integreren van
de doven in de gemeenschap, allereerst
in de kerkelijke gemeente, vormt een
belangrijk punt van het zojuist ingestelde
do ven pastoraat.
Al lang worden in ongeveer 20 plaatsen
van ons land speciale kerkdiensten voor
doven gehouden, meestal georganiseerd
door de Ned. Chr. Bond van Doofstom
men. die wordt gesteund door de ver
schillende kerkgenootschappen. De Geref.
kerken kennen sinds 1949 reeds een pre
dikant voor de doven in de persoon van
ds. J. Firet.
Dankzij de activiteiten van de com
missie voor het dovenpastoraat heeft de
hervormde synode op voorstel van de
Raad voor de herderlijke zorg thans be
sloten de pastorale zorg voor de doven
ook in handen te geven van een lande
lijk pastor.
De doven vormen nog al te vaak een i in Amsterdam is donderdagavond over-
vergeten groep, omdat zij door hun han- leden rabbijn A. Katz, een bekend Hon-
ci:cap moeilijk zijn te benaderen voor gaars-Joods geleerde, die voorde oorlog
buitenstaanders. Zij zijn primair zintui-opperrabijn was van de Hongaarse or-
gelijk gestoord, secundair zijn ze ern- thodoxe Joden in Hajdu Szoboszlo
„De bijdrage i s'a8er gehandicapt, omdat ze de taal niet (Hongarije». Rabbijn Kptz, auteur van
kennis van in een normaal ontwikkelingsproces heb- vele Joodse wetenschappelijke boekwer-
heeft dr. oen opgedaan. Wat wordt gezegd, moetijen, vestigde zich door bemiddeling van
e zijn ambt ook worden begrepen! En hierin zit voor wijlen koningin Wilhelmina in 1947 in
de doven de grote moeilijkheid. Ze mis- ons land. Daarvoor zwierf hij als vluch-
rust op de vooroordelen van de mede
mens. Eenvoudig, maar niet opzettelijk
sterk verkort taalgebruik zal de dove
met behulp van liplezen goed kunnert
volgen, ook in de kerkdienst.
Een speciale (eenvoudige) bijbel voor
doven ls reeds lang een wens van velen,
die bij de dovenzorg zijn betrokken, maar
door gebrek aan medewerkers en vooral
gebrek aan geld ls er tot nu toe niets
van gekomen. De arbeid van de heer
Van Beveren (Alexanderlaan 26, Hilver
sum) zal zich ln totaal tot 3000 a 4000
doven uitstrekken.
Koop vandaag nog deze merkwijn
bij uw slijter, de vakman-specia
listvooral uw dranken. Bij 6flessen
Pierre Baptiste (blanc - rouge -
rosé) tijdelijk de 7e fles gratis.
Importeur:
«.V. WIJNHANDEL M. REUCHUN S ZN.
ROTTERDAM - DEN HAAG
Rabbijn A. Katz
overleden
Dr. J. G. Fernbout
overleden
In de ouderdom van 72 jaar Is gisteren
's-Gravenhage plotseling overleden dr.
J. G. Fernhout, emeritus-predikant van
de Gereformeerde Kerken, oprichter en
voorzitter van de Stichting Landelijk
Orgaan voor de geestelijke gezondheids
zorg, die op hgt tergrein van de.medische
psychologie een dan van .erkende be
kwaamheid ls geweest.
Jan Gregorius Fernhout werd 26 juli
1891 te Dordrecht geboren. 'Nadat hij in
1919 zijn doctoraal examen aan de V.U.
gedaan had, bevestigde zijn vader hem
in 1920 te Sint Pancras iu het predik
ambt.
In 1924 vertrok dr. Fernhout naar Bos
koop om in 1927 predikant te worden te
Bandoeng waar hij tot 1947 werkzaam is
geweest. In laatstgenoemd jaar werd hem
vol emeritaat verleend. Nadien diende
de kerk van Vreeland, waar ook zijn
vader hulpprediker was geweest, als
hulpprediker.
Dr. Fernhout was namens de Indone
sische kerken lid van de generale synode
Middelburg 1933 en Sneek 1939. Na
zijn terugkeer in het vaderland studeer
de dr Fernhout aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht psychiatrie en medische psy
chologie en later aan de universiteit van
Amsterdam de neuroseleer. In 1948-1949
•as dr. Fernhout werkzaam als assistent
de poliklinische afdeling van de psy
chiatrische kliniek van de Rijksuniver
siteit te Utrecht.
In 1947 werd hij medewerker aan het
jrotestants-christelijk bureau voor huwe-
ijks- en gezinsmoeilijkheden te Utrecht.
In 1950 promoveerde de overledene tot
doet®- in de theologie aan de Vrije Uni
versiteit bij prof. dr. J. Waterink op een
proefschrift getiteld: „Psychotherapeu
tische zielszorg".
In '52 richtte hij mede op de stichting
centrum voor zielszorg op gereformeerde
grondslag waarvan verschillende bureaus
uitgaan, o.a. te Den Haag en Amersfoort.
Ook aan verschillende bureaus in
Twente gaf dr, Fernhout leiding. Aan de
Haagse S.O.S.-telefoondienst was hij
eveneens verbonden, terwijl hij voorts
deputaat was voor de gezinsweek.
Zijn verdiensten vonden erkenning in
zijn benoeming tot officier in de orde van
Oranje Nassau. De teraardebestelling zal!
a.s. maandagmiddag om twee uur plaats
vinden op Oud Eikenduinen te 's-Gravt
hage na een familierouwdienst.
De voorzitter van
het rapport opstelde, dr. W. Aalders, gaf
daarop ten antwoord, dat het niet de
taak was om nu reeds het humanisme
in de brede te behandelen. Dit is slechts
een facet van het gehele onderwerp, dat
bestudeerd moet worden.
Ds. F. H. Landsman voegde daar nog
aan toe. dat dit stuk eigenlijk verder
borduurt op wat in het stuk over de
politieke verantwoordelijkheid van de
kerk naar voren komt. Het gedeelte over
tolerantie is niet aangevallen. Dezelfde
gedachte wordt nu hier op de praktijk
toegepast. We moeten niet vergeten, dat
het onderwerp nu anders benaderd moet
worden dan in de zestiende eeuw. Nu
leven we in een zendingssituatie. De
spanningsverhouding tussen evangelie en
andere religies of pseudoreligies wordt
nu heel anders omschreven.
Bezwaren
Verschillende sprekers kunnen toch de
conclusies om hun geweten niet aanva
den. Bezwaren worden vooral naar vo
gebracht omdat in dit stuk artikel
van de Nederlandse Geloofsbelijdenis
terzijde gesteld wordt. Zo vraagt bijvoor
beeld ouderling J. H. Dijkstra of de Her
vormde Kerk wel de invloed die zij
heeft mag overlaten aan niet-christe-
lijke organisaties. Zij kan wel samen
werken voor concrete doeleinden, maar
behoeft zich niet op één lijn te stellen
met een dergelijke organisatie.
Ds. C. de Jongh uit Erica kan zich
daarentegen wel vinden in de wijze
waarop de tolerantie is gefundeerd. Ook
de heerschappij van Christus moet uitge
roepen worden. Daarom kan toch ook hij
niet meegaan met het bevorderen van
het humanisme zoals hij dit in dit rap
port leest. En vraagt het Humanistisch
Verbond dat wel van de kerk?
Zo komt de synode, nadat vele stem
men voor en tegen het rapport gehoord
zijn, toe aan de stemming. Het blijkt
met 28 tegen 16 stemmen te zijn aan
vaard, maar wel wordt toegezegd, dat
bepaalde formuleringen nog veranderd
zullen worden.
Aan het einde van de avond brengt nog
de rector van het seminarium, dr. J. M.
de Jong, verslag uit over de predikanten
conferenties die daar sedert het najaar
1962 gehouden worden. De eerste twee
conferenties van dit jaar droegen een
experimenteel karakter. Het aantal deel
nemers was betrekkelijk gering. Maal
later groeide dit, zodat nu bij een aantal
van zes conferenties 250 predikanten
staat gesteld worden zich weer et
opnieuw met anderen op bepaalde pro-
dr. De Jong, waarin de functie -
i het
kwam, noemde prof. dr. G.
Niftrik de ontvangst van de eerstejaars
theologische^ studenten die de r-laeUste
jaren op Hydepark plaatsvindt. Ook
hier wordt het bijzonder gewaardeerd,
dat de kerk vanaf het begin van de
studie met de aanstaande predikant
meeleeft.
Op de genezing van de blindgeborene in Johannes 9 volgt en
langdurig gesprek van de farizeeën met hem. Zij worstelen ma
de vraag hoe deze man genezen is, want zij willen niet ga
loven dat Christus van God is gezonden. Hun boze conqlusie-ijj
dan: „Gij zijt geheel in zonden geboren en wilt gij ons leren?j
Theologisch hebben zij het bij het rechte eind, althans in har
eerste gedeelte van hun uitspraak. Het probleem is echter da;[
wat zij zeggen van deze man niet willen betrekken op zichzeliU
Zij voelen zich beter. Zij willen niet leren van iemand die ittó
zonden geboren is. Zij willen niet leren van iemand diij£
genezen is. Zij voelen zich te goed. I'S
Dat is vaak onze kwaal. Wij kunnen wel de ziekte van ee\'^
ander vaststellen, maar zien niet waar het bij ons aan 1
Wij stellen regels op en blijven het gevoel houden dat i
toch wel de uitzondering zijn. Maar wie zich „te goed"
voor een blindgeborene, voelt zich „te goed" voor Christu\*
Die komt niet tot Hem, Die gekomen is om heil te brengen e\
die ontvangt niets en blijft in duisternis leven.
Wie niet naast een zondaar kan gaan staan, kan niet nua^
Christus gaan staan. En heel veel mensen gaan verloren!
omdat zij „te goed" zijn in hun eigen ogen. Wee de mens dii
Jonge mannen
krijgen hun
eigen clubs
Wil kardinaal Leger
in melaatsenkolonie
gaan werken
Volgens een in Montreal verschijnend
blad ..la Presse" zou de Canadese kar
dinaal Leger bij de paus ontslag uit
zijn functies hebben gevraagd. Hij zou
onder de melaatsen willen gaan werken
in Afrika. Het bericht is afkomstig van
de journalist die voor dit blad in Rome
het concilie verslaat.
Leger is op het ogenblik 59 jaar oud..
Hij werd in 1953 tot kardinaal verhe
ven. Volgens de journalist zou hij deze
wens geuit hebben tot priesterstudenten
van het Canadese college in Rome. Hij
had er echter niet bij gezegd of de
paus het ontslag zou willen aannemen
of reeds heeft geweigerd.
Wel zal Leger met kerstmis een be
zoek brengen aan de melaatsenkolonie
in Afrika die dankzij zijn financiële
steun gesticht is. Leger is van 1933 tot
1939 missionaris geweest in Japan. Be
gin van deze maand zei hij voor de Ca
nadese televisie dat hij zijn leven als
aalmoezenier onder de melaatsen zou
willen besluiten.
(Van onze kerkredactie)
Deze maand zwerven de bijna
12.000 leden van de gereformeerde
mannenverenigingen er op uit om
ten minste een vriend te vragen om
ook te komen. Alle gereformeerde
kerkeraden en alle predikanten zijn
opgewekt om de grote ledenwerfactie
te steunen. Deze geschiedt onder het
telegramachtige motto: „Berusten
niet in langzame daling ledental...
willen verlies omzetten in winst".
Met een beetje trots kon de voorzitter,
ds. A. I. Koffeman, gisteren op
persconferentie in Utrecht nog wel
klaren dat de bond van deze
verenigingen de grootste is
land, ja zelfs evenveel leden telt als
alle andere mannenbonden bij elkaar.
Maar hij is zich ook bewust van het
feit dat ook deze kerkelijke organisatie
niet ontkomt aan vergrijzing. De leden
van de jongelingsvereniging gaan niet
automatisch over naar de mannenv—
eniging.
Reeds enkele jaren lang worden
pogingen ondernomen in deze bond te
komen tot verjonging. Het bestuur be
greep dat het niet alleen moet blijven
bij steeds weer herhaalde opwekkingen
aan niet-leden. De hand moest in eigen
boezem.
Verjonging
De wilJ'tot vernieuwing bïijki uit de
verjonging van het gereformeerd man
nenblad, dat enige jaren geleden gere
noveerd werd tot „Opdracht en Dienst".
Die naam gaf reeds aan in welke rich
ting men het zocht. Men wilde af
het verouderd schrikbeeld dat soi
gen angstig doen uitroepen: „Ik
doen aan dat gekeuvel over een
tekst."
Vorig jaar verschenen schetsen voo
leidingen over onderwerpen die ter spra
ke kunnen komen in de vorm van een
pocket. De oplage was in enkele weken
weg en een herdruk moest verschijnen.
Waarschijnlijk zal de tweede pocket op
de volgende bondsdag
komen.
Jongt
e mannen
Maar er moest een oplossing gevonden
worden voor de drempelvrees van
geren. Twee jaar geleden werd eer
gin gemaakt met een gehele nieuwe
vorm van vereniging. Naast de bestaan
de groep werd een nieuwe gevormd, een
club voor jonge mannen. Hier*was men
in staat een wat vrijere aanpak en fris
sere methodiek toe te passen. En het ziet
er naar uit dat deze aanpak kans van
slagen maakt, want er zijn nu reeds
25 clubs voor jonge mannen. En het
ligt in de bedoeling dat er nog i
gevormd worden.
Op deze wijze wordt dus een poging
ondernomen de „vergrijzing" en daar
mede .gepaard gaande dalende ledental
tegen te gaan. De zeven verenigingen
die In 1922 de bond vormden zijn uit
gegroeid tot 552, het hoogste getal dat
ooit bereikt is. Maar het aantal leden
Ds. Van Galen tot herv.-geref. ambtsdragers:
zal voorgaan ds. P. A. E. Sillevis Smitt
van Rotterdam, schoonzoon van de ont
slapene.
aanvaard nr stouthamer is iaK" de taalontwikkeling, "die een horen-
Jl j- Wnrt indeden de spelenderwijs krijgt. Daarom is het
Hoc'ntrn in.lckoft gelcdtn dat ondïïka commumcatia.
opgerichte afdeling biochemie. I m conlÏSmoeilükheden het isolement
van de doven wordt doorbroken.
Voor alles dient de nog zeer versprei
de mening, dat doven ook geestelijk ge
stoord zijn. radicaal te verdwijnen. Want
leeft de dove al in een onzeker isole
ment, dit wordt nog vergroot door een
ander isolement dat louter en alleen be-
Dr- Stouthamer ging in zijn betoog uit
van de één gen-één enzym relatie. Hij
gaf een overzicht van de wijzen waarop
bij micro-organismen overdracht van ge
netisch materieel van de ene op de
andere cel kan plaatsvinden. Vervolgens
besprak hij de nieuwere inzichten om
trent de structuur van het genetisch ma
teriaal en de wijze waarop de vertaling
van de erfelijke informatie plaatsvindt
Aan de hand daarvan werden de eerder
besproken genetische experimenten op
nieuw bezien.
Ter toelichting gaf dr. Stouthamer de
afwijkingen, in de aminozuursamenstel
ling aan, die bepaalde mutaties in het
gen voor het tryptofaansynthetase eiwit
van Escherirrichia coli bleken te oorza
ken.
teling door Europa
Rabbijn Katz heeft in ons land actief
deelgenomen aan het Joodse geestelijke
leven. Hij leidde af en toe nog diensten
in de synagogen aan de Kerkstraat en
de Zwammerdamstraat in Amsterdam.
De teraardebestelling zal waarschijnlijk
vrijdag 22 november geschieden.
Beroepinssiverk
•erzorger
negloren, ie Soest.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Dresden (Ont. Can.): dr.
L. Praamsma, te Grand Rapids (U.S.A.)
voorheen te Groningen.
Aangenomen naai Overveen (a.s. em.
D. Ringnalda F. H. Veenhuizen. te Goor;
naar Vreeswijk: S. E. Wesbonk, dir. maat
schappelijk werk te Friesland, die be
dankte voor Wijckel en Vlagtwedde.
EVANG. LUTH. KERK
Beroepen te Bussum: J. P. Boender-
maker. laatstelijk pred. te Eindhoven.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Bradford (Ont. Can.): A.
Vergunst, te Rotterdam-C.
techniek van topklasse
Grammofoon
installatie f 290,-
AEG AMSTERDAM
Wat wist Mr. Sampson, door Henry
Cecil. Uitgave A. W. Sijthoff. Leiden.
Oorspronkelijke titel Unlawful oc
Vertaling C. Daling. Detective
Accolade-reeks.
(Advertentie)
Zo begint een landelijk dagblad zijn commentaar op het bericht over een be
langrijke Amerikaanse vinding. U kent het bericht: Lever Bros, een zusteronder-
de Sunlight-fabrieken, brengt in Amerika een koud-water-wasmlddel
Dit is typerend voor de wasgewoonte van de Amerikaanse
pas na het wassen bleekt
In ons land wordt van een wasmiddel verlangd, dat het tegelijkertijd wast én
bleekt. En daar zijn hogere temperaturen voor nodig. Hoe warm is het sop waarin
hier wordt gewassen? Moeilijk te zeggen. Het verschilt van vrouw tot vrouw,
van was tot was. Alleen het doel is voor ieder hetzelfde: een witte was waaruit
alle vlekken zijn verdwenen. Maar de een zal daarvoor haar was moeten koken, of
een nacht laten broeien en een tweede kan volstaan met de was te verhitten tot 60
of 70" C. Een derde doet het nog weer anders Zulke verschillen stellen hoge eisen
aan een wasmiddel. Het moet zowel in kokend water als in goed-warn) water zijn
volledige waswerking ontwikkelen.
Is er in Nederland zo'n veelzijdig produkt? Ja. Het is afkomstig van de Sunlight-
fabriekenOMO. Aan OMO wordt alles gedaan om het te maken tot het beste
wasmiddel voor de Nederlandse huisvrouw OMO garandeert haar bij elke was-
methode een frisse, witte was. OMO is HET wasmiddel voor het beste resultaat
bij elke wastemperatuur.
Vechten tegen
syndicaat der
midden-orthodoxie"
(Van onze kerkredactie)
,,Wij zijn hervormd, en wij ho
pen dit ongetwijfeld te blijven
maar broeders, ik vraag me af
of wij als gereformeerde bonders
confessionelen alles maar
moeten blijven slikken van het
„syndicaat van de midden-ortho
doxie". Het is voor een groot
deel onze eigen schuld, wij rea
geren niet fel en gefundeerd ge
noeg op zaken als de proeve van
nieuwe psalmberijming en de
vrouw in het ambt". Ds. P. M.
van Galen, te Hilversum vond
bijval bij zijn herv.-gereformeer-
de collega's met deze woorden.
s de bedoeling dat hij op de
gisteren gehouden najaarssamenkomst
van herv.-geref.-ambtsdragers een inlei
ding zou houden over „Proeve van de
nieuwe psalmberijming". Hij heeft dit
ook gedaan, maar het is meer gewor
den. In zijn gloedvolle betoog waarin
hij veel kritek die hij grondde op de
oorspronkelijke tekst, liet horen op de
proeve (en waarin enkele minder
vriendelijke woorden aan samenstellers
en synode werden gehoord) stelde hij
duidelijk centraal dat deze kritiek uit
waarachtige belangstelling voortkwam.
„Wij zijn bijna uitsluitend op de psal
men aangewezen ln onze diensten, maai
de situatie wordt nu zo dat er meei
bezwaar zal zijn tegen deze nieuwe
psalmberijming dan tegen vele gezan
gen
i betoogde ds. Van Galen.
Bijna bitter constateerde hij dat niet
alleen de „gescheiden kerken" maai
de gereformeerde bond volkomen
stek heeft laten gaan toen er gelegen
heid was om een woord mee te spreken
over de berijming. „Ik voorspel u, als
we er niets aan doen, gaat het allemaal
door, en dan is het gedeeltelijk onze ei
gen schuld", zo verzekerde ds. Van Ga
len de aanwezigen.
Restauratie
Ds. Van Galen vroeg zich af of de
oude berijming niet „gerestaureerd'
kan worden. „Desnoods met Haspers".
aldus ds. Van Galen. „Ik ben helemaai
niet tegen een nieuwe berijming van de
psalmen, maar het wordt wel droevig
als al het goede van de berijming van
1773 overboord gezet wordt en er iets
nieuws ontstaat dat voor een groot ge
deelte verder van de oorspronkelijke
tekst af staat dan alle andere berijmin
gen". zo betoogde hij.
Ds. Van Galen sprak, te oordelen naar
de bijval van de toehoorders, ongetwij
feld namens allen toen hij zei dat het
accepteren van de „proeve" zoals hij nu
is. niet meer en niet minder dan een
ramp zou zijn.
/er de plek van 12.616 in 1952 hedN
Er zijn er nu 11.711. B
De vernieuwing die gezocht wordt gatja;
gepaard met een nieuw verstaan van dL,
opdracht. Niet langer (misschien alleej
r zo uitgesproken in de gedacht!
wie afzijdig bleef staan) is de
druk op kennis alleen. Het gaat niet alu
leen maar om de beginselen er in t|D
hameren, meer en meer wordt beselte
dat de practische toepassing in het l«l
ven ook tot zijn recht moet komen. H«|r;
woord „dienst" moet meer worden das„.
alleen maar een vlag voor het maand8
blad.
In Duitsland heeft men de „EvangelF'
sche Akademieen" aan het werk geziejh1
en het verlangen is gegroeid om ooi
deze vorm aan te kunnen grijpen. O«to
andere gereformeerde kringen heel.,
n het besef dat „vormingswerk" vo»w
leken nodig is. Er zijn contacten on!
staan met bijvoorbeeld de vrouwenboni
en het evangelisatiecentrum, ook al leb"
ven de plannen voorlopig nog alleen uL
het droom- en wensstadium. b
IVÖRÖL
Behoud van Uw tanden
Grote toeneming
van het aantal
eerstejaars
Uit voorlopige cijfers, welke heL
Centraal Bureau voor de Statistiek
heeft gepubliceerd, blijkt dat zich omJv
streeks 25 oktober 1963 bij de gezap
menlijke universiteiten en hogeschoL
len 9.200 eerstejaarsstudenten haddeijz
laten inschrijven: dat is 1.300 studenl
ten meer dan in het jaar daarvoor o|
wel een stijging van 17%. H
- De stijging was het grootst in TilbuiL.
(39%), Utrecht (37%);-:Leiden (29%) efc
Rotterdam (24%). De laagste stijgingjv:
percentages vertoonden Delft (5%). GrO
ningen (7%) en Nijmegen (8%). g
In de verdeling van de eerstejaarsstuu
denten naar hoofdgroepen kwam enigr
wijziging ten gunste van de medische ei
maatschappij- en menswetenschappen. Ir
1963 liet bijna 2% (1962 ruim 1%) ziele
inschrijven bij de godgeleerdheid. 9%
(10% i bij de letteren. 18% (16%) bij dc1
medische wetenschappen, 36% (40%r) bi"'
de wiskunde, natuurwetenschappen en
techniek en 35% (33%) bij de maat»
schappij- en menswetenschappen.
Een belangrijke stijging gaven de stu-P
die in de opvoedkunde (50%) geneeskun
de (40%-) en rechtsgeleerdheid (39%) t«v
Verder vooral godgeleerdheid en dier
geneeskunde (elk 28%). economische we-*
tenschappen <19%>) en sociale weten
schappen (18%) een uitzondering vorm-h
den vooral de studie in Engels. Duitiv
en geschiedenis, waar het aantal eerstelt
jaars daalde.
PCRV pleit voor
nauwere contact
De Protestants Christelijke Reclas?
seringsvereniging heeft in haar jaar-d
verslag 1962 de duidelijke behoefte
aan een sterker onderling contact tusj,
sen dc verschillende reclasseringsin^
stellingen in Nederland, beklemtoond^
Zij acht, voor wat deze samenwen
king betreft, coördinatie gewenst onti
een evenwichtige ontwikkeling tt
kunnen bevorderen. k,
De verschillende, groeiende contacA
ten, worden overigens door de veren»
ging met vreugde begroet. Men stelf
voorop, dat de samenwerking een betef
re reclasseringshulp tot doel moet heb
ben en niet mag leiden tot nivellering
van de uitgangspunten van de verschilt
lende instellingen.
Het verslag maakt ook melding val
het feit, dat de reclasseringsraden. dir
in 1947 opdracht kregen het werk va#
de instellingen op het terrein van de re
classering niet alleen te coördineren eik
te stimuleren, maar er ook leiding aatr
te geyen en het te ontwikkelen, voor
wat dit laatste betreft op de achteri
grond zijn geraakt. De reclasseringsin4
stellingen hebben in de afgelopen vijf»
tien jaar zelf organen opgebouwd, difc
deze rol per vereniging landelijk verf
vullen.
Binnen het kader van de PCRV hiel*
den zich 78 beroepskrachten en llWy
vrijwilligers met het reclasseringswerL
bezig. Het totaal aantal personen, waar
de vereniging contact mee onderhield*1
bedroeg 32.000.
Het jaarverslag werd geaccepteerdk
op de besloten algemene vergadering*
die in het Rijnhotel in Rotterdam is ge-j
houden. Daar werden ook de in hel
afgelopen jaar overleden hoofdbestuurs-T
leden, ds. J. w. van der Linden en mr,
dr. J. M. de Ridder herdacht. Als hoofd
bestuurslid werd herkozen, dr. G. J.j
Lammers, die aan de beurt was om af
te treden.
Een groot deel van de vergadering
verder gewijd aan de beschouwing^
i de ver-j
Op
stai II
genomen met het óog op hetvervaar
digen van een kunstmatige komeet.
Onder leiding van de NASA zijn gis
teren twee raketten afgevuurd die wa
ren ontworpen door de Temple-univer-
siteit. De raketten stootten op grote
hoogte wolken uit die uitdijden tot een
oppervlake van tachtig küometer door-
Zij moesten het materiaal van
kometenkop nabootsen. Wanneer de
proef slaagt, zal getracht worden een
kunstmatige komeet in een baan om
de aarde te brengen.
