Nieuw® Leidse Courant
Motie betekent wantrouwen
in loon- en prijsakkoord
MINISTER ANDRIESSEN WAARSCHUWT:
Geen steun voor PvdA
van regeringspartijen
Wiesenthal op zoek
naar verrader
IEMCO N.V.
Koninklijke
20 procent
agiobonus
Prof. Brillenburg Wurth
(65 jaar oud) overleden
Militaire dienst maakt
vrouwen geen kenaus
Commentaren
„Nog geen verbod van
koelkasten - actie s'
Vrijdag 22 november .1963, 44ste jaargang
Directeur: F. DIEMER
Dr. E. DIEMER
CKRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Leiden Steenstraat 37
N.V.V. waarschuwt:
Nieuwe looneisen
als prijzen te
hoog oplopen
Het N.V.V. zal niet aarzelen nieuwe
looneisen te stellen indien de huidige,
op de komende loonsverhoging voor
uitlopende prijsstijgingen daartoe aan
leiding geven. Alle bij het N.V.V.
aangesloten organisaties hebben het
advies gekregen, in de nieuw af te
sluiten c.a.o.'s een openbreekclausule
op te nemen, waarvan de bonden ge
bruik moeten maken zodra het prijs
peil een nog nader te bepalen grens
overschrijdt.
Het N.V.V. is van oordeel dat de vak
beweging, wegens het ontbreken van in
vloed op het prijspolitieke terrein, tegen
le huidige ontwikkeling maar met één
vapen van zich kan afslaan en wel door
stellen van nieuwe looneisen. De
B. heeft zich inmiddels in gelijke
[eest uitgelaten.
In het Vara-televisieprogramma van
[isteravond stelde de heer A. H. Kloos,
lecretaris van het N.V.V. de kwestie van
ie minimumlonen zo: Als geen overeen-
itemming over de minimumlonen komt,
s het hele in de Stichting van de Arbeid
lereikt akkoord van de kaart. Sprekend
de prijsstijgingen merkte de heer
Cloos nog op, dat de eerste verantwoor-
lelijkheid hiervoor bij de ondernemers
fe.
Giesteravond is de 19-jarige mej. J.
Milligen uit Barneveld bij het over
steken per fiets aan de Harskampenweg
Stroe en Harskamp in de gemeente
larneveld door een auto gegrepen. Zij
ras vrijwel op slag dood.
(Van
i parlementsredactie)
pasingsloonronde niet niet zal wor-
|den doorberekend. Waar wel wordt
doorberekend zal worden volstaan met
zo globaal mogelijke controle. De
bewindsman hoopte en verwachtte, dat
het bedrijfsleven discipline aan de dag
zal leggen. Het samenspel tussen over
heid en bedrijfsleven op loon- en prijs
gebied is uniek en spr. wilde dan ook
niet nalaten hiervoor aan het bedrijfs
leven lof toe te
de begroting van economische zaken een molie ingediend, waarin
er bij de regering op wordt aangedrongen: 1. het voorgenomen prijs
beleid voor 1964 te herzien; 2. de prijscontrole onmiddellijk uit te
breiden en te verscherpen. Deze motie, die alleen door socialisten is
ondertekend en waarin gezegd wordt dat de Kamer „in hoge mate
verontrust is over de hand over hand toenemende prij88tijgingen,,,
is door minister Andriessen met grote kracht bestreden.
Hij vatte haar op als een soort
motie van wantrouwen in de prijs
afspraak met het bedrijfsleven en
daarmee tevens van wantrouwen in
het hele loonakkoord, waarvan het
prijsakkoord een sequeel (aanhang
sel, gevolg) is. De liberale mr. Port-
hedne,de christelijk-historische drs.
Van der Mei en de K.V.P.-er mr.
Blaiisse (de A.R.-fractóe sprak zioh
nog niet uit) hadden vertrouwen in
het prijsbeleid van de minister en
dus geen behoefte aan de motie-
Baart, die volgende week dinsdag in
stemming komt en zeker zal worden
verworpen.
De minister van economische zaken
kon geen antwoord geven op de vrpag
„waar we zullen uitkomen". Het zal
minstens moeten zijn op het punt,
waarop in de macro-economische ra
mingen wordt gemikt. De prijsstijging
hangt af van de loonontwikkeling, maar
zal in elk geval beperkt moeten blijven.
Met name tegenover de vergeten groe
pen zou het onverantwoord zijn de prij
zen te veel te laten stijgen. De laatste
jaren was de prijsstijging twee tot drie
Jacht op Silberbauer op TV
SIMON Wiesenthal, hoofd van het
Joodse documentatiecentrum te
Wenen, zal naar Nederland komen
;om een poging te doen, belastend
materiaal te vinden tegen de 52-ja-
Irige Weense inspecteur van politie
Karl Silberbauer, de man die in 1944
de familie Frank arresteerde. Sil
berbauer houdt zich inmiddels
schuil. Hij heeft Wenen op een mo
torfiets verlaten.
Wiesenthal wil in ons land in eer.
t.v.-programma een uiteenzetting ge
ven over de jacht op Silberbauer. Ook
zou hij met de Nederlandse politie
Voor VOL-AUTOMATISCHE
WASMACHINES
H 0_R LOGES
meesterwerken van z tot a
In
een
oogopslag
Hervormde Kerk krijgt do-
venpastor pag. 2.
Aanval op vergrijzing
pag. 2.
Erhard bij de Gaulle over
de landbouw pag. 5.
Haasje-over van de prijzen
kost wel 5 procent pag. 7.
..Aardgasbron" Blaisse had
het moeilijk pag. 7.
Zestig miljoen Nederlan
ders? Opmerkelijke op
merkingen van prof. dr. W.
Drees jr. pag. 13.
Sport op zaterdag pag. 7.
overleg willen plegen over andere
zaken, die in verband staan met de
arrestatie van de familie Frank. Hij
wil weten, wat Silberbauer nog meet
Nederland heeft gedaan.
Wiesenthal wil uitzoeken, wie dc
familie Frank verraden heeft. Alleen
Silberbauer kan dit weten, kldus Wie
senthal.
Volgens de heer Victor G. Kugler, de
i'oegere compagnon van de heer Frank,
zal deze verrader wellicht spoedig ont
maskerd worden. De heer Kugler heeft de
ontdekking van Silberbauer verhaast. Hij
heeft Anne Frank en de andere Joden
dan twee jaar verborgen gehouden
op de zolder van zijn huis.
Op het ogenblik woont hij in Toronto
(Canada). Als de dag van gisteren her
innert hij zich de Gestapo-inval in het
pand aan de Prinsengracht. „De dag toen
azi's aan de deur kwamen, wisten zij
alles. Zij wisten van de geheime deur
de derde verdieping en van de ge
heime kamers op de vierde. Zij wisten
de boekenkast waarachter de ge
heime toegang zat. Zij kenden mijn naam
zij dwongen mij met de revolver in de
vuist de deur naar de schuilplaats te
openen".
Kugler heeft na de arrestatie acht
maanden in een concentratiekamp ge
zeten. Op het ogenblik werkt hij als ver
tegenwoordiger voor een fabrikant in
Toronto.
Het rije Volk heeft gisteren een inter-
:ew gehad met een 68-jarige man, die
destijds werkte in het fabriekje aan de
Amsterdamse Prinsengracht, waarboven
het achterhuis was. Deze ex-magazijnbe
diende verklaarde, dat hij zich Silbör-
bauer nog goed herinnerde. „Ik heb z'n
altijd geweten, maar ze hebben me
nooit iets gevraagd," zei hij.
De heer Otto Frank, vader van Anne,
ertelde gisteren: „Ik heb nog eens
over die verschrikkelijke gebeurtenis-
n nagedacht, maar ik ben e:
ertuigd dat die Silberbauer beslist
moet weten van wie de tip, van
het verraad afkomstig was." In Wi
heeft Silberbauer voor zijn plotseling
ertrek, verklaard, dat de tip ovei
onderduikadres van de familie Frank
in 1944 van „een magazijnbediende"
afkomstig was.
Nieuw onderzoek
De Amsterdamse justitie heeft ecu
nieuw onderzoek gelast tegen de
bekende Nederlander, die in 1944 het
gezin van Otto Frank en vier andere
Joden heeft verraden aan de Sicher-
heitsdienst. De officier van justitie
mr. G. R. Nubé leidt het heropende
onderzoek. De rijksrecherche onder
leiding van commissaris Y. Taconis
is met de uitvoering belast.
De heer Nnbé verklaarde dat het
nog niet bekend is of bij dit onder
zoek zal worden samengewerkt met
de Weense justitie.
procent per jaar; daar zal
komen, aldus spr.
Met klem verzette de bewindsman
zich tegen de opvatting, dat de prij
sver een breed front in beweging
gekomen. Ér zijn miljoenen
artikelen en derhalve miljoenen prij-
Wanneer men stelt dat drie
.er procent daarvan in beweging is
gekomen, kan men al aardig wat duur
der geworden artikelen opnoemen. Maar
zodoende schept men een psychologi
sche sfeer, die gevaarlijk is voor de
nog wél in rust zijnde prijzen. We
moeten elkaar de prijsstijging niet aan
praten, aldus prof. Andriessen. Wanneer
leveranciers lezen of horen van om
hooggaande prijzen, kan bij hen de ge
dachte opkomen, dat zij achter blijven
Tegenover een lijst van duurder ge
worden artikelen kan een lijst worden
gesteld van goederen, die gemiddeld 10
tot 15 procent goedkoper zijn gewor-
groenteconserven, peulvruchten,
cola, rijwielbanden, aardappelen,
naaimachines, scheerapparaten. tricota
ges enzovoort De kosten van levenson
derhoud zijn in de loop van dit jaar
drie punten gestegen. Daar zal
als gevolg van de stijging der grond
stof fenprijzen nog wel een punt bijko-
Gezien de psychologische uitwerking
ervan was de minister kennelijk niet
gelukkig met de informatie over de
prijsontwikkeling, die het Consumenten
Contact Orgaan in een televisie-uitzen
ding heeft gegeven. De muizenvallen
de heer Baart zijn in onderzoek,
aldus de bewindsman, die daarmee de
lachers op zijn hand kreeg. En ook
enkele andere artikelen, die door
het C.C.O. zijn genoemd, wordt een on
derzoek ingesteld. Maar het heeft geen
n om te spreken over een kroketje,
at in een bepaalde zaak vijf cent duur-
er is geworden. Als men een kroketje
an een kwartje wil hebben, loopt men
.aar twee straten verder.
Minister Andriessen herhaalde, dat de
eerste loonsverhoging wel, maar de
tweede niet mag worden doorberekend.
Tegenover het bedrijfsleven zou het on
redelijk zijn om de gehele loonstijging
buiten de prijzen te houden. Overigens
moet niet worden vergeten, dat in be
paalde sectoren uit concurrentie-over-
wegingen de vijf-procentsaan-
(Voor vervolg zie pagina 11)
De Koninklijke Ncderlandsche Pe
troleum Mij, zal 28 januari ten laste
van de agioreserve op de 81.223.348 op
31 december uitstaande aandelen 20%
uitkering in aandelen, winstgerechtigd
over 1964 voorstellen. De raad van
commissarissen en directie verwach
ten een zelfde slotdividend voor te
stellen als over 1962. In de voorge
stelde uitkering worden de aanhou
dende groei en de kracht van de groep
tot uitdrukking gebracht.
Het Tweede Kamerlid, ir. C. N. van
DisCsg.) heeft schriftelijk aan de mi
nister van verkeer en waterstaat ge
vraagd of hij het, gezien de wilde sta
king van het personeel der veerboten
tussen Goeree en Overflakkee, niet nood
zakelijk acht voor deze en andere veer
diensten een regeling te treffen, zoals
bij de Spoorwegen, waarbij het staken
venboden is.
Voorts vraagt hij of de minister be
reid is voor deze regeling de nodige
maatregelen te nemen. 1
De kroon van de Andes, een
schitterend stuk goud, ingelegd
met smaragden, is gisteren in
Londen door een Amerikaans
syndicaat verkocht aan de Am
sterdamse diamantslijper As-
scher voor een bedrag van 55.000
pond (550.000 gulden). De ver
koop duurde precies anderhalve
minuut. Uit' de volgepakte zaal
steeg een teleurgesteld gemom
pel op. Het publiek en de ver
koper hadden gedacht dat de
kroon minstens twee maal zo
veel zou opbrengen. De koper,
de heer J. Asscher. die in op
dracht van een particulier han
delde, wellicht ook... De kroon
weegt ruim 2,5 kilo en is bezet
met 453 smaragden met een ge
wicht van 1.251 karaat. Zij is
in de 16e eeuw voor een kerk. in
Peru gemaakt, doch 50 jaar ge
leden ten gelde gemaakt.
Veranderlijk
Aanvankelijk opklaringen en enkel*
verspreid voorkomende buien. Later over
wegend zwaar bewolkt met tijdelijk enige
regen of motregen. Vannacht kouder.
Morgen overdag ongeveer dezelde tempe
raturen als vandaag. Wind in hoofdzaak
tussen west en zuid, afnemend tot matig
of zwak, later weer toenemend.
(Voor vervolg zie pagina 7)
Aan de zuidkust van IJsland ontstaat een vulkanisch eiland uit een
rookivolk. Nog steeds stijgt er zwarte en witte rook op. De eruptie,
die als resultaat een eiland had, begon vorige week. En het eiland is
thans ongeveer 450 meter lang en 40 meter boven de zeespiegel.
(Van een onzer redacteuren)
Op 65-jarige leeftijd is vanmorgen
in het Rode-Kruisziekenhuis in Den
Haag, waar hij al geruime tijd werd
verpleegd, overleden prof. dr. G.
Brillenburg Wurth, hoogleraar aan
de Theologische Hogeschool der Ge
reformeerde Kerken te Kampen en
de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Me't prof. Gerrit Brillenburg
Wurth is een bekend figuur in theo
logisch Nederland heengegaan. Nim
mer deden de vele organisaties te
vergeefs een beroep op hem om als
referent op te treden en te spreken
over vragen, die liggen op het ter-
rein van het ethische, het seksuelt
of het godsdienstig zedelijk leven.
In deze tijd met zijn snelle ontwikke
lingen. met het denken, dat steeds aan
verandering onderhevig is, met zijn vele
vragen, die zich aan de hristen opdrin
gen, klonk zijn gezaghebbende stem. Prof
Brillenburg Wurth had dan niet het
laatste woord dat zou niet in zijn lijn
hebben gelegen maar meer dan eens
wees hij wegen aan. die anderen niet
vermoedden, en liet hij perspectief zien,
dat onzichtbaar was gebleven.
De overledene was een bekwaam ge
leerde. een vriendelijk mens en een noest
werker. Zo hebben velen zowel binnen
als buiten de Gereformeerde Kerken de
Het typisch mannelijke beroep van soldaat heeft over het algemeen ge
lukkig geen „ontvrouwelijkende" uitwerking op de vele milva's, marva's
eq luva's die onze krijgsmacht tegenwoordig telt. Wel drukt de militaire
organisatie met haar specifieke verhoudingen en omgangsvormen een
stempel op de ontwikkeling van de persoonlijkheid van de leden van de
militaire vrouwenafdelingen. Dit staat in het proefschrift: „Attitudes van
meisjes in militaire vrouwenafdelingen" dat vanmiddag aan de r.k. uni
versiteit in Nijmegen werd verdedigd door drs. G. M. van Veldhoven,
I werkzaam bij het psychologisch laboratorium aan deze universiteit.
K.N.M.B. is tegen
middenstandszegel
De Koninklijke Nederlandse Midden
standsbond wenst zich nadrukkelijk te
distanciëren van de door de Christelij
ke middenstandsbond geaotiveerde uit
gave van kortingszegels voor de mid
denstand, de zg. aotie „Het bankzegel".
De Koninklijke Nederlandse Midden
standsbond is van mening, dat de taak
van middenstandsorganisaties en vak
verenigingen ligt op het sociaal- en so
ciaal-economisch terrein en niet in het
commerciële vlak.
PROF. DR. G. BRILLENBURG-WURTH
Kamper hoogleraar gekeild. Als zoon
een gemeente-ambtenaar werd Gerrit
Brillenburg Wurth 28 april 1898 te Rot
terdam geboren. Hij bezocht het Marnix-
gymnasium te Rotterdam en studeerde
vervolgens theologie aan de Vrije Uni
versiteit. In november 1920 slaagde hij
cum laude Voor zijn kandidaatsexamen.
In 1921 werd hij hulpprediker te Bloe-
mendaal bij ds. J. C. Brussaard. Drie jaar
was hij hier werkzaam. Op 14 sept. 1924
bevestigde ds. Brussaard hem in het
ambt te Oost- en West-Souburg. In Oost
en West-Souburg bereikten hem tal van
beroepen, waaronder niet minder dan
naar Indonesië (Medan, Soerabaja,
Djokja en Batavia). Het was eveneens
tijdens zijn Souburgse periode, dat ds.
Wurth tot doctor in de theologie promo
veerde bij wijlen prof. dr. van Hepp. De
titel van zijn dissertatie was: „Scholten
als systematisch theoloog". In 1930 nam
dr. Brillenburg Wurth het beroep aan
van Rotterdam-Zuid. Na de bevrijding
volgde zijn benoeming tot hoogleraar te
Kampen. Zijn opdracht was onderwijs te
geven in de ethiek en de evangelistiek.
(Voor vervolg zie pagina 11)
TAE Tweede Kamer heeft het de
minister van economische zaken
niet gemakkelijk gemaakt-
Zoals te verwachten viel, vormde
de ontwikkeling op het prijzenfront
een van de hoofdbestanddelen van
het debat over zijn begroting. De
prijsverhogingen van de laatste tijd
vormden even zovele pijlen, waar
mee de oppositie tegen de jonge be
windsman ten strijde trok. De wijze
waarop prof. Andriessen zich in deze
kamp heeft geweerd, dwingt bewon
dering af. Gewapend met een grote
kennis van zaken, een snel reactie
vermogen en een respectabele
spreekvaardigheid, wist hij, goed
gesecondeerd door staatssecretaris
Bakker, de aanvallen meesterlijk af
te slaan. Oud-minister De Pous, die
een deel van het debat bijwoonde,
moet met welgevallen op zijn op
volger hebben neergezien.
De bewindsman heeft zich doen
kennen als een man van de gulden
middenweg. We zouden hem willen
plaatsen tussen de socialist Baart,
die eenzijdig opkwam voor de con
sument, en de liberaal Portheine,
die de ondernemer het naast leek te
staan.
Enerzijds wenst hij beslist, dat de
werknemers en de vergeten groepen
van de loonoperatie werkelijk beter
worden, anderzijds heeft hij er be
grip voor, dat de ondernemers al
thans een deel van de totale loon
kostenstijging wensen door te be
rekenen. Hij zal een soepel prijsbe
leid moeten voeren, maar de soe
pelheid binnen bepaalde grenzen
houden.
Blijft de vraag waar de grenzen
zullen liggen. Een concreet antwoord
kan daarop thans nog niet worden
gegeven, omdat het prijsbeleid moei
worden afgestemd op de loonont
wikkeling. die nog onzekerheden in
zich bergt.
Voor een ding is de minister ken
nelijk bevreesd: voor een psychose,
die de prijzen (verder) opjaagt We
moeten niet te veel over prijsstijging
praten, betoogde hij, omdat men an
ders het gevoel krijgt dat prijsstij
ging een algemeen verschijnsel is,
waaraan men zich niet moet ont
trekken. Het liefst zou hij vermoe
delijk zien, dat ook pers, radio en
televisie er het zwijgen toe deden.
Het wil er bij ons echter niet in,
dat de massa-communicatiemiddelen
hier stimulerend werken. De pers
loopt achter de feiten aan, signaleert
en registreert feiten, die niet in een
hoek geschied zijn. Dat zwijgen over
prijsverhogingen doodzwijgen zou
betekenen, zal ook volgens de be
windsman een te ver gaande con
clusie zijn. Wat er dan wel moet
gebeuren Men kan van de minister
verlangen, zoals de socialisten wil
len. dat hij het voorgenomen prijs
beleid nog eens overweegt. Maar
dan zal men moeten kunnen aanto
nen, dat de lijnen fout zijn uitge
stippeld. Bij het prijsoverleg van
verledenweek schijnt dat niet te zijn
gebeurd, ook niet door de vertegen
woordigers van de vakbeweging. En
in het kamerdebat is de oppositie op
dit punt beslist in gebreke gebleven.
Men kan van de minister verlan
gen en ook dat doen de socialisten
dat hij de prijscontrole verscherpt.
We hebben reden om aan te nemen,
dat het beperkte apparaat, dat de
overheid hiervoor ter beschikking
heeft wc zijn tenslotte geen eco
nomische politiestaat al het mo
gelijke doet.
Verstandiger lijkt het ons om de
consument op zijn functie in het
economisch proces te wijzen. Meer
dan ooit is het van belang, dat deze
prijsbewust is, zodat de „prijszetters"
tot een scherpe concurrentie worden
genoodzaakt. „Wanneer men een
kroketje van dertig cent te duur
vindt, loopt men maar twee straten
verder, waar ze nog voor een kwart
je te krijgen zijn", merkte de minis
ter terloops op. We willen deze op
merking meer accent geven dan de
minister deed. Werkelijke prijsop-
drijvers leveranciers, die nu al
bezig zijn zich „in te dekken"
zullen hun calculaties nog wel eens
onder de loep nemen wanneer zij
bemerken, dat hun klanten twee
straten verder lopen.
Tegen voor de overheid moeilijk
controleerbare individuele prijsop
drijving moet dit een goede remedie
zijn.
Staatssecretaris Bakker
(van onze parlementsredactie)
Staatssecretaris Bakker (economische
zaken) is op dit ogenblik niet bereid
mee te werken aan een verbod van de
verkoop van koelkasten c.d. door le-
vensmiddelenbcdrijven. Er zijn z.i. geen
tekenen die erop wijzen, dat de norma
le distributiekanalen thans reeds door
deze verkoop worden ontwricht.
De staatssecretaris zei dit gisteren
tijdens hel Tweede-Kamerdebat over de
begroting van economische zaken. Hij
bleek wel bereid de kwestie onder de
loep te nemen bij een bestudering van
een ordelijk economisch verkeer. „De
ze studie zal niet zóveel tijd vergen
dat men zou kunnen menen, dat de
kwestie zelf in de koelkast is verdwe
nen", aldus de bewindsman.
In zijn vlot-voorgedragen betoog
noemde drs. Bakker de middenstand
„de blauwdruk van de Nederlandse eco
nomie". Zijn streven is er, naar hij uit
eenzette, op gericht, dat in het gehele
sociaal-economische beleid ook steeds
met de belangen van de middenstand op
redelijke wijze rekening wordt gehou
den. Dit is in het bijzonder het geval
bij de recente regeling voor het prijs
beleid.
De mogelijkheid waarbij op 1
januari a.s. de 5 pet. loonsverhoging
zijn uitdrukking mag vinden in een
procentuele handhaving van de mar
ges, is speciaal voor de handel een
ruime en royale tegemoetkoming in de
lastenverzwaring, die als gevolg van
de loonoperatie optreedt. Ditzelfde geldt
voor de ambachts- en dienstverlenings-
bedrijven. Deze mogen de eerste 5 pet.
loonsverhoging overeenkomstig de loon-
quote waarbij inbegrepen een rede
lijk bedrag aan gewaardeerd onderne-
mersloon in de vergoedingen voor
hun diensten doorberekenen.
Met het oog op de concurrentieposi
tie van de middenstand tegenover het
grootbedrijf in de nieuwe wijken en
„shoppingcenters" wilde de staatsse
cretaris de mogelijkheid van een mid
denstandsfinancieringsmaatschappij on
derzoeken. Ook de door de overheid ge
garandeerde kredieten voor de midden
stand wil hij aan een algemene bestu-
1 dering onderwerpen.