Kamer ongerust over prijzen Minister iets aan moet er doen Loonoverleg toch weer afgebroken Wat komt er terecht van „rust5 tot 1 januari? Overstromingen Vleesprijzen stijgen tot onverantwoorde hoogte Slagers vragen maatregelen Water stijgt niet meer Sowjets schieten Perzisch straalvliegtuig neer sterren Schiphollijn gaat 370 min kosten Commentaren Landbouwschap gaat drastisch bezuinigen Donderdag 21 november 1963, 44«te jaargang CKRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD „Stantvastigh ts ghebleven mijn hert in teghenspoet" Onbestendig Overwegend zwaar bewolkt met tijde lijk regen en vrij zacht Krachtige en in de kuststreken tijdelijk harde tot storm achtige wind tussen zuidwest en west. (Voor vervolg zie pagina 7) Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 f 3,15, p.kw. f 9,45 Klachtendienst bezorging 18 generaal Jehia premier Aref benoemt El Bakr tot Iraaks vice-premier Irak heeft weer een nieuwe regering, aarschalk Aref die de staatsgreep tvoerde heeft bij decreet generaal iher Jehia tot premier van Irak be- lemd. De voormalige Baath-premier (neraal El Bakr is tot vice-premier be- lemd. Generaal Jehia was chef van de •nerale staf. De vorming van de nieuwe regering is jor de Iraakse ambassadeur in Londen in uitkomst geweest Ongeveer driehon- ;rd Iraakse studenten hadden gisteren jn ambassade bestormd en bezet. Het irsoneel zocht een veilige toevlucht bui- het gebouw en de Londense politie niets doen omdat het gebouw Iraaks ondgebied is. De studenten waren Iel tegen de achtsovername van Aref Zij eisten dat Baath-partij deel zou nemen aan de igering. De ambassadeur die ziek te bed ig, ontving een deputatie. Hij was zeer riendelijk en verklaarde dat onderhan- •lingen tussen Aref en de Baath-leiders de gang waren over de vorming regering. Vooral de benoeming van El Bakr gaf doorslag. Tegen zes uur gisteravond okken de studenten zich op ordelijke ijze terug uit het ambassadegebouw. Het uitgangsverbod in Bagdad is ove- gens nog steeds van kracht. De enige 'agens die mogen rijden, zijn leger- Diplomaten moeten hun identi- 'itskaart bij zich dragen. Compensatie gevraagd De R.K.-bond van vervoerspersonee] Raphael" zal er bij de K.A.B. op indringen nog vóór 1 januari een com- jisatie te bewerkstelligen voor de prijs- jgingen die direct na het akkoord dat I de Stichting van de arbeid werd reikt, aan het licht traden. 55 55 (Van onze parlementsredactie) r is ernstig verontrust over de v van de laatste tijd. Tot 1 januari moet er rust heersen aan het prijzen front, maar helaas komt daar niet veel van terecht, zo constateerde de Kamer gistermiddag bij de behandeling van de begroting van economi sche zaken. „Dat is pijnlijk voor minister Andriessen, want het dreigt zijn goede bedoelingen te ondermijnen", zo zei de K.V.P.-er Blaisse niet ten onrechte. En de socialist Baart riep de minister toe: „Doe eens wat". De bezorgdheid van de Kamer had uiteraard vooral betrekking op de prijs verhogingen waarin de gevolgen van de komende loonstijgingen reeds zijn verdisconteerd, zulks tegen de afspraak in. De heer Baart kwam met een heel boodschappenlijstje van recentelijk in prijs verhoogde artikelen: vlees, meel, chocola, groenteconserven, koffie, zuur kool, drop, muizenvallen enz., enz. Dat is wel wat anders dan de prijsstabili- satie die de minister wil na streven. Het is zonder meer onrustbarend. Als de beschikbare mankracht om contro le op de prijzen uit te oefenen niet voldoende is, moet minister Andriessen meer mensen aantrekken. Wat de prijs- regels voor 1964 betreft, wenste de heer Baart een duidelijk antwoord op de vraag of het prijseffect als gevolg van de loonsverhogingen inderdaad be perkt zal blijven tot 2,5 a 3 pet. Hij vroeg ook waarom alleen besloten is tot generieke onverbindendverklaring van collectieve en niet ook van indi viduele verticale prijsbindingen. Verder verlangde hij van minister Andriessen een duidelijk uiteenzetting over de prijs ontwikkeling van onroerend goed. Dit laatste punt had ook de aan dacht van de christeljjk-historische drs. Van der Mei. De beleidslijnen van mi nister Bogaers' bouwnota achtte hü niet voldoende om de ongewenste ont wikkeling van de prijzen van huizen en grond tegen te gaan. Minister An driessen zal zich met zijn ambtgenoot Waar blijven consumentenbonden j (Van onze soc.-econ. redactie) Wat er op het ogenblik met de ileesprijzen gebeurt is formidabel. De varkens gaan elke week op het fuile gewicht (levend) met 10 tot 12 cent per kg omhoog, wat voor de fonsument tenminste een hogere !rijs van 25 cent per kg betekent, it gebeurt week op week. Vergele- en bij vorig jaar betaalt de consu lent voor het varkensvlees al meer lan f 2,- per kg extra. Bij het rundvlees is de prijsstijging og maar pas begonnen, maar wanneer liet ingegrepen wordt, valt ook hier log een aanzienlijke stijging van de [rijzen te wachten. Er is nu nog eer ehoorlijke aanvoer, maar blijft de uit- oer zich op dezelfde voet voortzetten an zullen de rundvleesprijzen nog ienlijk stijgen. Dit is de situatie op de vleesmarkt i Nederland. Hier dient ingegrepen te ivorden, zowel door het produktschap poor vee en vlees (dat gisteren in zijn apenbare vergadering te Utrecht op dit )unt volkomen verstek liet gaan) en loor de overheid, wil het vleesten het overgrote deel van het Neder- andse publiek niet een bijzondere luxe gaan worden. Met de prijsstijging voor varkens ii In één oogopslag Geen verplichte mutatie in Hervormde kerk pag. 2 „Hun laatste kans"; wat er met het geld gebeurt pag. 5 Aardgas kon goedkoper pag. 5 Indonesisch schip na lang gevecht vlot pag. 9 Japan naar de stembus pag. 11 Silberbauer geeft zijn rol toe; Rajakowitsj was bijna weer vrij man pag. 11 Frankrijk zou het op dit moment niet zo hard meer gaan, maar het hoge peil waartegen men in andere landen en ook in Nederland koopt blijft ten minste gehandhaafd, met als gevolg dat ook de Nederlandse consument steeds meer moet neertellen voor het in Nederland geproduceerde vlees. Er bestaat weliswaar over de gehele wereld, een gebrek aan slachtvee, zo- aan varkens als aan runderen. Maar in Het belang van de consument r toch een marktpolitiek gevoerd dienen te worden, waardoor de consu ment niet gedwongen wordt ongehoor de vleesprijzen te betalen, of van het vleesgebruik af te zien. Ontoelaatbaar Ook in slagerskringen is men verre in gelukkig met deze ontwikkeling. Toegegeven wordt, dat tengevolge van EEG-maatregclen de vleesprijzen in de toekomst permanent op een hoger ni- zullcn komen te liggern dan in het verleden het geval was, maar wat nu gebeurt acht men ontoelaatbaar i ongewenst. De heer H. de Mooij, voorzitter de Chr. Slagerspatroonsbond en va: Chr. Middenstandsbond, verklaarde ;r toch een weg door het bedrijfs leven en de overheid gevonden moet kunnen worden om deze ontwikkeling halt toe te roepeen. Hij geloofde niet,- dat de huidige hoge prijzen zich op den duur zullen handhaven, op korte termijn zou aan deze oi antwoordelijke gang van zaken reeds einde gemaakt dienen te worden. Het vleesverbruik door het Nederland- publiek loopt thans reeds duidelijk terug. Er wordt nog wel een zelfde geldbedrag aan vlees besteed, i de omzet neemt af tengevolge de scherp gestegen prijzen. De heer De Mooij noemde het een volkomen raad- dat de consumentenorganisaties thans zo weinig van zich laten ho- nu de vleesprijzen deze onverant woordelijke stijging te zien geven. Hij verbaasde zich er over, dat van de an de werknemersvakbeweging het departement van economische ken hiertegen in de vergadering van produktschap van gisteren niet sterker Drs. Van der Mei vroeg de minister ;n indruk te geven van het aantal prijsverhogingen waarbij rekening is gehouden met de te verwachten loons verhogingen. Hij begreep de door tal rijke prijsstijgingen ontstane onrust ten volle, maar wilde anderzijds toch waar schuwen voor overdrijving. In dit ver band wees hij, evenals enkele andere sprekers, op de externe kostenstijgingen et name op de stijging van grond stoffen- en vrachtprijzen. Het zou echter verkeerd zijn als de minister de onge motiveerde prijsstijgingen met een mild zou bezien. „Ik heb de indruk, de minister dao ook niet doet", :ei de c.h. woordvoerder. Hij was bepaald niet gerust op, dat de prijsontwikkeling de concurrentiepositie ons land niet duidelijk zal zwakken. ,WH de minister meedelen welke maatregelen hij heeft genomen of nog denkt te nemen ter beteugeling var het euvel der voorbarige prijsstijgin gen?", zo luidde de vraag van dr. Geelkerken (ar..), die zijn maiden speech hield. Voor wat betreft het prijsbeleid in '64 zag de a.f. spreker concreet gevaar in doorberekening van de loonkostenstijging in de prijzen gevallen waarin zulks uit een oog punt van rendement niet noodzakelijk Sprekend over het economische be- I in zijn geheel, zei dr. Geelkerken dat het behoud van een voldoende werk gelegenheid voor zijn fractie het cen trale punt is. Hij had de indruk, dat de laatste maanden weieens te lucht hartig over de noodzaak van ontspan ning van de arbeidsmarkt wordt ge sproken. Als de werkgelegenheid als ge volg van het regeringsprogram tot ont spanning van de economie in gevaar komt, moet de regering niet aarzelen tijdig met de nodige investeringsfacili teiten te komen. De binnenlandse markt is altijd nog de beste klant, aldus de heer De Mooij Deze klant moeten we niet verspelen door het vee naar het buitenland te laten wegkopen en de prijzen te laten opdrijven. Hier is wel iets tegen te doen, zo meende hij, anders verliezen de veehouderij en de slagers in Neder land een stuk van hun beste afzetge bied. Dankzij de propaganda voor vlees verbruik is de consumptie de afgelopen jaren in Nederland toegenomen, op dit moment wordt een stuk tegen- propaganda bedrijven. Matiging De Kamer realiseerde zich zeer dat de prijsverhogingen nare gevolgen kunnen hebben voor de sociaal-zwakke groepen en de mensen met een vast inkomen. „Alleen al daarom is een tiging v&n de prijsontwikkeling gewenst noodzakelijk", zo zei K.V.P.-woord- voerder mr. Blaisse. Hij vond, dat de komende loonsverhogingen (zo ze reëel zijn) een gelukkige inkomensverschuiv teweeg zullen brengen, maar over recente prijsverhogingen toonde ook hij zich verontrust „Ze doen maar hier daar"). Voor vervolg zie pagina 13 in Engeland Door de voortdurende regen van de laatste dagen heeft de Engelse rivier de Avon, die vier meter hoger staat dan normaal uitgebreide overstromingen ver oorzaakt. De foto laat zien hoe Bristol een dame met haar hond per boot werd gered uit een huis dat in het water kwam te staan. In Oost-Nederland Het gevaar dat grote delen in ooste lijk Gelderland, Meppel en oostelijk Groningen en Drente onder water zul len lopen, schijnt geweken te zijn. Als het nog een paar dagen redelijk weer blijft, is de toestand weer normaal. In verscheidene plaatsen zijn de ri viertjes en beken wel buiten hun oevers getreden, maar de waterover last bleef beperkt tot ondergelopen kelders en straten. Rondom Wedde staat ongeveer 2000 hectare land onder water. Het waterpeil zakt echter over al. In oostelijk Gelderland en Twente is het water ook aan het zakken. Langs de Slinge zijn toch honderden hectaren onder water gelopen. De rijksweg Ruur- lo-Groenlo werd ook nog even bedreigd. Zandzakken liggen klaar om bedreigde beoerderijen te beschermen en om de dijken te versterken tegen het „week worden". De Dinkel is in de buurt van Denekamp buiten haar oevers getreden. Een kleuterschool raakte geïsoleerd en de dijken moesten met zandzakken ver sterkt worden. Aan de Nederlandsche Handel Mij. is woensdag door rechter Koealsekaram te Singapore een schadevergoeding van 2,13 miljoen Maleise dollars toegekend na een proces, waarin de gedaagden P. N. Pelajaran Nasional Indonesia en de Gleneagle Trading Co. niet ver schenen waren, De N.H.M. voerde aan dat het Indonesische bedrijf rubber, die haar eigendom was, aan Gleneag le geleverd had. Er waren verschillen de andere partijen bij dit proces be trokken en de behandeling van die za ken wordt voortgezet. SOWJET straaljagers hebben een Iraans vliegtuig neergeschoten aan de Iraans-Russisöhe grens nabij Meshed. Twee inzittenden werden gedood en de piloot werd ernstig gewond, aldus wordt vandaag van regeringszijde meegedeeld. Het tweemotorig toestel was op een fotografische missie in het kader van de landhervormingscampagne in het land. Het was gisteren van het vliegveld Mehrabad opgestegen om naar Meshed te gaan in het Darghar district. Officiële woordvoerders hebben mee gedeeld, dat de Sowjet-straaljagers Iraans grondgebied schonden en het toe stel boven Irans grondgebied neerscho- Het Sowjet-optreden vond plaats tij dens een staatsbezoek van president Leo nid Brezjnev aan Iran. Het heeft ern stige bezorgdheid verwekt onder de Iraanse autoriteiten, aldus een regerings woordvoerder. Twee passagiers in het vliegtuig waren Iranse ingenieurs. Naar vernomen werd neemt de Iranse regering de zaak op mei de Sowjets. Werknemers verontwaardigd (Van onze soc.-econ. redactie) TVE vertegenwoordigers van de werkgevers- en werknemersor ganisaties in de looncommissie van de Stichting van de Arbeid, die op basis van het in het bestuur van de Stichting bereikte loonakkoord na der overleg plegen over het niet ge heel uit de verf gekomen vraagstuk van het minimumloon, zijn gisteren uiteengegaan zonder overeenstem ming te hebbén bereikt. Bij de be sprekingen van woensdag bleek dat de werkgevers een heel ander ant woord geven op de vraag wat onder het minimumloon verstaan zal moeten worden dan de werknemers. Zoals bekend is er in het bestuui van de Stichting van de Arbeid over eenstemming bereikt over een mini mum loon van f 100.per week. De werkgevers verstaan daaronder, zo blijkt thans, het brutoloon inclusief alle toeslagen voor geregeld overwerk, uitzonderlijke diensten, zwaar of vuil werk, prestatiebeloning e-d-, alsmede vakantietoeslagen, kerstgratificaties De werknemers daarentegen zijn van oordeel dat het minimum loon van f 100per week het bruto ba- sisloon zonder meer moet zijn. Zij toonden zi-h tijdens het gisteren ge voerde overleg verontwaardigd ovei de zienswijze van de werkgeversde legatie en hebben te verstaan gege ven dat er op deze basis niet verder te praten is. De onderhandelingen zijn afgebroken zonder dat er een nieuwe datum voor voortzetting van het be raad is afgesproken. Zowel de werkgevers- als de werkne mersvertegenwoordigers zullen nu in eigen kring de ontstane moeilijkheden bespreken. Het is nog de vraag of da loomcommissie nogmaals zal proberen de kwestie van het minimum loon op te lossen of dat het vraagstuk meteen in NYLONS ZIJN STERKER De aanlegkosten van een deels ondergrondse spoorlijn van Amsterdam via Schiphol naar Den Haag worden geraamd op 370 miljoen gulden. Dit heeft mr. J. C. H. A. van Stapele, een der directeuren van de N.V. Lucht haven Schiphol, gisteren in Amsterdam medegedeeld. Op grond van het prijsniveau van enkele jaren geleden kost de uitbreiding van Schiphols banenstelsel en de aanleg van het nieuwe verkeersareaal „maar" 250 mil joen. Overigens is over de spoorlijn nog geen I en Den Haag onder een der startbanen besluit gevallen. De lijn zal op Schiphol door moeten lopen, onder de grond moeten verdwijnen en Men is reeds met de aanleg van deze evenals rijksweg nr 4 tussen Amsterdam I startbaan bezig en hoopt althans voor lopige tunnelvoorzieningen voor spoorlijn aan te brengen, anders zou men wellicht later de startbaan moeten op. breken en dus lange tijd buiten gebruik moeten stellen. „Het wordt dus een var beide: óf we krijgen spoedig de acht mil joen gulden, nodig voor de eerste voor zieningen, óf we leggen de baan gewoon aan en dan kan er later geen trein i onderdoor," zei mr. Van Stapele. Bijna de helft van de 370 miljoen gul den voor de spoorlijn (nl. 180 miljoen) zal nodig zijn voor het ondergrondse deelte op Schiphol. het bestuur van de Slichting van de Arbeid ter tafel zal komen. „Onze standpunten liggen nog ver uiteen. De werkgevers willen alles maar in dat minimumloon stoppen", zo werd ons van vakbewegingszijde gezegd. Andere moeilijke punten zijn, naar wij vernemen het tijdstip waarop het minimum loon krachtens de collectieve arbeidsovereenkomsten zal moeten gaan: op 1 januari of uiterlijk op 1 april a.s., en de vraag of het optrekken de lonen tot het overeen te komen nimum vercalculeerd zal moeten i den in de loonsverhogingen die bij de komende vernieuwingen van c.a.o.'s len worden gerealiseerd. Voor vervolg zie pagina 13 1~\E HEER Jongeling, afgevaardigde naar de Tweede Kamer voor het Gereformeerd Politiek Verbond, mag dan al een ouderwets aandoende voordracht hebben, zijn Kamerrede voeringen kenmerken zich toch door een zekere speelsheid. Zijn betogen kruidt hij met een juiste dosis woord spelingen, beeldspraak, en anekdo tische vergelijkingen, waardoor zij heel wat beter in het gehoor liggen dan de qua tijdschriftachtige toespra ken van tal van andere volksverte genwoordigers. Gistermiddag vergeleek de heer Jon geling de minister van economische zaken niet onaardig met Hansje Drinkers, het ventje dat volgens een Amerikaans verhaal de lage landen aan de zee voor een overstroming behoedde door urenlang z'n vinger in een gaatje in een dijk te houden. De grote vraag van dit ogenblik is, of prof. Andriessen de dijk in stand zal weten te houden, die een stormvloed van prijsverhogingen moet keren. Blijkens het gebruikte beeld lijkt de heer Jongeling daarop niet helemaal gerust. Daarin staat hij niet alleen; in de redevoeringen van de meeste spre kers klonk iets door van de ongerust heid, die zich van ons volk thans meester maakt. Van de zijde der regeringspartijen legde men er evenwel wat de prijs ontwikkeling betreft nog een zekere terughoudendheid in de oordeelsvor ming aan de dag. Kennelijk wil men eerst de ontwikkeling nog wat aan zien. Wat men met betrekking tot het standpunt van de minister inzake de prijsontwikkeling weet, heeft men hoofdzakelijk uit de dagbladpers. En tegenover de journalisten heeft prof. Andriessen zich tot nu toe wel dui delijk maar tamelijk summier uitge laten. Vandaag komt hij in de Tweede Ka mer aan het woord en het is te ho pen dat hij de volksvertegenwoor diging er van zal weten te overtui gen, dat het prijsbeleid bij hem vei lig is. Uitkering ineens voor personeel van SER en produktschappen (Van soc.-economisch# redactie) Het personeel van de Sociaal Econo mische Raad, het Landbouwschap en de produktschappen zal een uitkering- ineens ontvangen ten bedrage van 2,5 procent van het over 1962 genoten sa laris. zulks ter compensatie van de trendmatige achterstand over de perio de van 1 januari 1962 tot 1 juli 1963. Het bestuur van het Landbouwschap heeft gisteren een verordening aan vaard, waarin deze nabetaling is ge regeld. Reeds eerder werd hierop aan het personeel een voorschot verleend, n.l. van 1,5 procent over het jaarsala ris 1962 en 2 procent over het jaarsa laris 1963. Dit voorschot zal nu verre kend worden met de uitkering-ineens van 2,5 procent, alsmede met de voor delen, die zijn voortgevloeid uit de nieuwe salarisverordening, welke op 1 juli j.l, is ingegaan. Inkrimping subsidies - personeelstop (Van onze soc.-econ. redactie) HET bestuur van het Landbouw schap heeft gisteren na vrij langdurige discussie voor 1964 een „bezuinigings-begroting" aanvaard, waarmee een aantal ingrijpende maatregelen gepaard zal gaan. Zo zal het volgend jaar een groter aan tal kleine bedrijven worden vrijge steld van het betalen van een alge mene heffing, omdat gebleken is dat aan het opleggen en innen van deze heffingen meer administratieve kos ten verbonden zijn dan de aanslagen opbrengen. Voorts zal 't Landbouw schap het mes zetten in een groot aantal subsidies en zullen de interne kosten zoveel mogelijk worden ver laagd, o.m. door het invoeren van een personeelsstop per 1 januari a.s. Ondanks de aangebrachte bezuini gen is het Landbouwschap er echter (nog) niet in geslaagd een sluitende begroting ter tafel te brengen. Op een totaal aan uitgaven van 17.451.360 be draagt het geraamde tekort f319.100. waarbij dan nog geen rekening is ge houden met de salarisverhogingen voor het personeel, waarmee ongeveer drie a vier ton gemoeid zal zijn. Het te kort, dat uit de algemene reserve ge dekt wordt, zou echter aanzienlijk ho ger zijn geweest indien in diverse uit gaven niet het mes was gezet. Minder heffingen Het dagelijks bestuur van het Land bouwschap heeft tot de bezuiniging be sloten op advies van de commissie-be groting 1964. die tot taak kreeg de fi nanciële positie van het schap eens van alle kanten onder de loupe te nemen. Aan de hand van het rapport van deze commissie werd het besluit genomen de grens, beneden welke geen algemene heffing wordt opgelegd, te verhogen van 16 tot f10 en bovendien de pluimveebedrijven met minder dan 1000 hennen en/of eenden geen aanslag op te leggen op basis van de veebezet ting. Tot dusver waren bedrijven met minder dan 400 stuks pluimvee van heffing vrijgesteld. Deze bezuinigingen redenen „van rationele en admi nistratieve aard" brengen respectieve lijk f250.000 en f50.000 aan heffingen minder in het laatje. Wat de subsidies betreft, hierop gaat het Landbouwschap, vergeleken met het lopende jaar, bijna zes ton bezui nigen. Dit jaar is aan subsidies f2.510.500 uitgegeven, doch in 1964 zal er nog „slechts" f 1.924.750 worden verleend. Daarbij is bet Landbouw schap voornemens vooral de financië le steun aan het Landbouw Economisch Instituut drastisch in te krimpen. Dat zal geleidelijk geschieden. Ontving het L.E.I. dit jaar nog f 1.648.000, in 1964 krijgt het instituut niet meer dan f 1.400.000, in 1965 f 1.200.000 en in 1966 f 1.000.000. Voorts zal er naar gestreefd worden het totaal bedrag der overige subsi dies de f400.000 niet te boven te laten gaan. Dat is voor 1964 nog niet ge lukt, hoewel er reeds flink met het snoeimes is gezwaaid. De overige subsidies zijn gehand haafd of verminderd. De proefstations voor de groenteteelt in volle grond te Alkmaar, voor de groente- en fruit teelt onder glas te Naaldwijk en voor de fruitteelt in volle grond te Wilhel- minadorp ontvangen in 1964 van het landbouwschap elk f25.000, dit is de helft minder dan thans. Uit kringen van de ondernemers in dc tuinbouw kwam hiertegen fel verzet. Voor vervolg zie pagina 13 Binnenkort is te verwachten, dat H.M. buitengewoon gevolmachtigd am- basadeur te Leopoldstad, mr. W. G. Zeyl- stra, tevens wordt benoemd tot buiten gewoon en gevolmachtigd ambassadeur in de Bondsrepubliek Kameroen, met standplaats Leopoldstad.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 1