Indonesisch schip loopt vast
pp Noorderhoofd bij de Hoek
Eerste sinds vijf jaar haalde het niet
Geen prijsstop
voor boter
Gevaar voor breken
niet denkbeeldig
Tijdelijk stakingsverbod
en afkoelperiode
In één
De Gaulle haalt Erhard niet af
Frans-Duitse top over
graanprijs en tarieven
Koekoek niet bij machte met
feiten en bewijzen te komen
Commentaren
Woensdag 20 november 1963, 44-ste jaargang
Tijdelijke opklaringen
Opklaringen cn hier en daar nog en
kele buien. Vannacht belangrijk kouder
morgen overdag iets lagere temperatu
ren. Aan de kust aanvankelijk nog
krachtige, overigens matige tot zwakke
wind, uit westelijke richtingen.
CVoor vervolg zie pagina 7)
Leiden Steenstraat 37
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p.vy 0,73, p.m. .3,15, p.kw. f 9,45 Klachtendienst bezorging 18
De ministers van landbouw en visse-
j, en van economische zaken, zien
ooraisnog geen aanleiding tot het nc-
van een prijsmaatregel voor bo-
Zij delen dit mee in antwoord op
christelijke vragen van het Tweede-
tanerlid mevrouw G. Brautigam
soc.).
Volgens de bewindslieden wordt de
tijging van de groothandelsprijs vooi
oter, die met ingang van 4 november
net 4 6 procent is verhoogd, ener-
ijds veroorzaakt door een zekere
chaarste aan verse boter en ander-
ijds doordaat voorraadhouders onvol-
loende boter uit hun voorraden afge-
Teneinde de spanning op de boter-
ïarkt te doen afnemen, heeft het Pro-
uktschap voor de zuivel besloten op
korte termijn buiten de reeds
ekochte 4000 ton nogmaals 500 ton
loter te doen importeren. Zo nodig zui
verdere importen mogelijk worden
emaakt. De geïmporteerde boter zal
het binnenland worden afgezet tegen
1 groothandelsprijs van f3.60 per kg,
delen de bewindslieden nog mee.
(Van een speciale verslaggever)
TTET EERSTE INDONESISCHE SCHIP, dat sinds vijf jaar de Rottcr-
damse haven zou gaan aandoen, is niet verder gekomen dan Hoek van
Holland. De H.O.S. Tjokroaminoto, een 9.950 ton metende vrachtvaarder,
die pas in 1961 te water werd gelaten (en genoemd werd naar een Indo
nesische vrijheidsstrijder), liep vanmorgen om iets over half tien dwars
op het Noorderhoofd, en kwam daar muurvast te ziitten. Voor de beman
ning van 72 koppen bestond in eerste aanleg geen gevaar. Nu de eerste
pogingen om de Indonesiër vlot te krijgen, mislukt zijn, en een zware zee
tegen de hoge romp aanschuurt, is 'het gevaar van breken niet denkbeeldig.
Het schip bevindt zich op dezelfde
plaats als waar de veel kleinere Span-
cer heeft vastgezeten die enkele jaren
geleden van schoorsteen tot kiel moest
worden weggezaagd. Het ligt vlak
onder het licht van het Noorderhoofd
terwijl de'wind vannacht over he
water bulderde, zag men de stralen
bundel steeds weer langs de boven
bouw strijken met de kop ongeveer
veertig meter in de Waterweg. „De
stuurman kan op de brug een boek
Voorzitter rijksbemiddelaars:
Vorige loonpolitiek
„onwaarachtig"
De voorzitter van het college van
ijksbemiddelaars, mr. R. J. Erd-
irink, noemde gisteren het tijdvak
ussen 1959 en 1963 het meest on
waarachtige in de geschiedenis van
le naoorlogse loonpolitiek.
.,In deze periode werd een doorlo-
)end schimmenspel opgevoerd, omdat
e gegevens over de produktiviteits
mtwikkeling niet exact waren- Een
root deel van het bedrijfsleven
waarbij een derde van het aantal
werknemers werkzaam was) beschik-
e zelfs in het geheel niet over cijfers"'
Mr. Erdbrink sprak in het Kurhaus
icheveningen voor het departement
,-Gravenhage van de Nederlandse
naatschappij voor nijverheid en handel.
Hij herinnerde eraan dat van de in
'59 beloofde grotere vrijheid en dif-
erentiatie bitter weinig terecht is ge-
n als gevolg van de gedetailleerde
ussenlkomst van de regering.
Door de steeds meer gespannen wor-
lende toestand meende voorts de in-
lividuele-werkgever het voortbestaan
zjjn eigen onderneming te moeten
tellen boven het „algemene belang".
Mr. Erdbrink merkte op: „De vonnis-
;n die de rechterlijke macht over deze
«lagers van de Nederlandse huishou-
lin-g uitsprak, waren van dien aard dat
weinig preventieve werking van uit-
jaat. De aan de economie door dit soort
Jvertredingen berokkende schade wordt
echterlijke macht blijkbaar
ager aangeslagen dan een onjuiste be-
astingaangifite..
Bij het realiseren in afzonderlijke col-
oogopslag
Synode Ned. Hervormde
Kerk: nog geen publikatie
van het rapport over de po
litieke verantwoordelijkheid
„Kerk en Wereld": experi
menteren met de waarheid?
pag. 2
Grafologie: „iedereen" kan
het! pag. 5
Woning van de toekomst
pag. 5
Sterilisatieproces begonnen
pag. 5
Chr. Vervoersbond komt
buschauffeurs tegemoet
Pag- 7
Géhele Koninklijke familie
voor de televisie pag. 7
TV-toneelop Sinter
klaasavond ('t is nu eenmaal
donderdag) pag. 7
lectieve arbeidsovereenkomsten van het
geen in het mammoet-akkoord van de
Stichting van de Arbeid is vastgelegd
acht mr. Erdbrink de kans op schermut
selingen niet denkbeeldig, „zeker niet
als de werkgevers hun natuurlijke taak
weer zullen gaan vervullen".
De heer Erdbrink acht het daarom
de hoogste tijd aandacht te schenken
aan een regeling die het gevaar van
stagnatie van de economie als gevolg
van stakingen vermindert. De gedach
te van een tijdelijk stakingsverbod en
een afkoelperiode waarin bemiddeld
kan worden dringt zich z.i. dan direc'
op.
Russen gearresteerd
in Leopoldstad
Twee leden van de Russische ambas
sade in Leopoldstad zijn gisteren gear
resteerd en door Kongolese politieman
nen gemolesteerd toen zij uit Brazzaville
terugkeerden.
De betrokkenen, ambassaderaad Boris
Voronin en persattaché Joeri Miakotnich
zouden hebben geweigerd hun auto en
hun tassen te laten onderzoeken.
In welingelichte Kongolese kringen is
gezegd, dat de Russen niet hebben kun
nen aantonen, dat zij een diplomatieke
status hebben. Voorts zouden belangrijke
documenten in hun bezit aangetroffen
zijn.
lezen", meldde vannacht een sleep
bootkapitein, „zo dicht zit hij bij de
lichtbaan".
De eigenaardige positie van de H.O.S.
Tjokroaminoto veroorzaakte vanmorgen
tussen half vijf en zeven uur een totale
afsluiting van de Waterweg. Om kwart
over vier werd het uitgaande scheep
vaartverkeer gestremd, om half zeven het
binnenkomende. Vaartuigen, die reeds
onder Maassluis voeren, moesten voor
anker gaan. De Harwich-boot die binnen
wilde komen, zomede vele andere sche
pen die buitengaats op hun beurt lagen
te wachten, werden van het oponthoud
op de hoogte gesteld.
Sinds 1952 is het de eerste keer dat de
semafoor een totale versperring meldde.
Toen werd de Waterweg gedurende veer-
uur gestremd door het inmiddels be
rucht geworden schip Faustus, dat dwars
door het Noorderhoofd sloeg. Ook deze
boot moest worden opgeruimd.
Bij hoogwater, dat om vijf uur in viel,
hebben zeven sterke sleepboten urenlang
geprobeerd de Indonesiër uit zijn onge
lukkige positie te bevrijden. Het waren
de Schelde, de Schouwenbank, de Steen-
bank, de Stroombank, de Middelbank, de
Azië en de Europa, die in en om Euro
poort gestationeerd liggen. Al het zwoe
gen was echter vruchteloos. De kabels
spanden zich. maar de zich in steenblok
ken vastgeploegde vrachtvaarder gaf
geen krimp.
Water in bodem
Daar de H.O.S. Tjokroaminoto water
maakte niet in de ruimen, zoals ge
meld, maar in de dubbele bodem had
de havenmeester opdracht gegeven van
de Waterweg af te trekken. Mocht het
schip zinken, na losgekomen te zijn, dan
kon het in ieder geval buiten de vaargeul
op het strand, of op de Maasvlakte wor
den gezet.
Hoe de Indonesiër op de Noonderpier
teredht is gekomen, is vooralsnog een
raadsel Het schip kwam ongeladen van
Antwerpen en lag hoog op de golven. De
kracht van de wind was niet hoger dan
6, maar omdat hij uit de westelijke hoek
kwam stond er een aware zee.
Vermoedelijk is de 10 000 tonner bij
het binnenvaren van de Waterweg door
grortóizee gegrepen, een halve slag
tegen het Noorderhoofd
anagetowakt. Vreemd is in ieder geval
dat de gezagvoerder niet om een loods
heeft -gevraagd, hoewel de loodBdienst
sinds drie uur vanmorgen was hervat.
Had de Indonesiër zoveel haast dat hij
niet op zijn beurt wilde wachten?
Sinds half vüf vanmorgen dobbert de
Koningin Juliana met schipper Willem
van Seters in de onmiddellijke nabijheid
van het schip. Assistentie behoefde nog
niet te worden verleend, doch er wordt
rekening gehouden met de mogelijkheid
dat de bemanning alsnog van boord zal
worden gehaald.
(Voor vervolg zie pag. 9i
Prinses Beatrix heeft gisteren een bezoek gebracht aan de onder
delen van de Koninklijke Marine in Den Helder. Tijdens de inspectie
van de erewacht maakte de Prinses dankbaar gebruik van de paraplu.
DONDSKANSELIER Erhard ei
■*-* president De Gaulle hebben el
kaar al enkele malen ontmoet, maar
er zijn geen aanwijzingen dat de een
voor de ander een bijzondere gene
genheid opgevat heeft, zoals met
Adenauer het geval was. Daarom
zal het bezoek dat Erhard morgen
aan president De Gaulle brengt zui-
N.S.B. werkte in dezelfde sfeer
(Van onze parlementsredaotie)
T~\E hoop dat de leider van de
Boerenpartij Koekoek de on
langs door hem geuite bewering dat
zijn telefoon door de B.V.D. wordt
afgetapt, zou kunnen waarmaken, is
gisteren ij-del gebleken. De afgelo
pen weken heeft de heer Koekoek
niet willen voldoen aan de schrifte
lijke verzoeken van minister Toxo-
peus en de vaste Kamercommissie
voor de B.V.D. om met concrete fei
ten te komen. Bij het Kamerdebat
over binnenlandse zaken hield hij
gistermiddag desondanks zijn be
schuldiging staande, maar hij wei
gerde opnieuw man en paard te
noemen en hij weigerde bovendien
zijn klaohten door genoemde Kamer
commissie te laten onderzoeken.
Daarmee ontzegde hij zichzelf elk
recht om een zo zware beschuldiging
te lanceren. Kamer en minister
trachtten hem dit tevergeefs aan het
verstand te brengen.
De heer Koekoek (wiens betoogtrant
nogal verward was) suggereerde, dat
hij wel over bewijzen besohóikt, maar
die niet kan geven, omdat hij dan de
man zou verraden, d'ie hem in een ge
sprek onder vier ogen had meegedeeld,
dat zijn telefoon in de jaren 1958'59
was aifgetapt. Die man zou dan wor
den gestraft met ontslag uit de over
heidsdienst.
Deze uitvlucht achtte minister Toxo-
peus onaanvaardbaar. Immers, als de
heer Koekoek over de aanwijzingen
liever nog: bewijzen beschikt, dat
zün telefoongesprekken inderdaad (in
strüd met wet en regelen) zün afgeluis
terd, dan is hij verplicht de gegevens
daaromtrent te verstrekken. In dat ge
val zullen degenen, die hem hebben in
gelicht en die het bewüs kunnen leve
ren. daarvoor niet worden gestraft. De
zaak ligt echter anders als de betrok
kenen zelf in strüd met de wet hebben
afgeluisterd. Als de heer Koekoek dan
niet wil zeggen wie de betrokkenen zün
uit vrees dat ze zullen worden ge
straft, had hü er helemaal niet over
moeten en mogen spreken.
Hogelijk verbaasd toonde mr. Toxo-
peus zich over de opmerking van de
heer Koekoek, dat er een algemeen
verbod op het afluisteren moet komen,
maar dat ontheffing daarvan kan wor
den toegestaan als het gaat om de
ontmaskering van spionnen. Dit laatste
N.S.B.
De overgrote meerderheid van de
Kamer was het met de minister eens.
De socialist Soheps vond, dat als een
Md van de Kamer vertrouwelijk iets
ter ore is gekomen dat hij niet in con
crete te berde durft te brengen, hü er
over moet zwygen. De PvdA-sprekei
stelde voorts vast. dat de Kamer door
manoeuvres als die van de heer Koe
koek in dezelfde sfeer terecht dreigt te
komen als die waarin de N.S.B. vóór
de oorlog de werking van het parle
ment probeerde te verzwakken. ,,De
heer Koekoek moet óf met 'bewijzen ko
men, die dan kunnen worden uitge
zócht, óf hü trekt zün beschuldigingen
De heer Koekoek trachtte zijn figuur
te redden met de opmerking, dat het
hem niet om persoonlijke klachten te
doen was, maar om de methode die
de B.V.D. volgt en die zijns inziens
een gevaar is voor de democratie. Om
te bewijzen, dat de B.V.D. al jaren
lang achter hem aanzit, wilde hij mi
nister Toxopeus wel vertrouweüjk
(sahrifftehjk) op de hoogte brengen van
de naam en het adres van een B.V.D.-
De Indonesische vrachtvaarder op
het Hoekse Noorderhoofd, voor
lopig nog „hoog en droog". Van
avond komt het schip mogelijk
die hem destijds had bezocht en
die hem toen had gezegd: ,,Geef geen
berichten door aan het ministerie,
want het stinkt daar van de N.S.B.-
Opschudding
Deze uitlating verwekte uiteraard
grote opschudding in de Kamer. Mi
nister. Toxopeus weigerde gladweg
om een vertrouwelijk briefje met de
gegevens over de betrokken B.V.D.-
er in ontvangst tc nemen zonder dat
de Kamercommissie dit -zou kunnen
verifiëren. In die commissie bleek de
boerenleider geen enkel vertrouwen
te hebben. Ze wist, zo zed hij, niet
eens dat er afgeluisterd werd: ze
was dus tóen niet ingelicht en waar
om nu dan wél?
De heer Koekoek zei voorts te heb
ben verwacht, dat de minister en de
commissie de rapporten van de B.V.D.
zouden hebben onderzocht over de ja
ren (1958'59, de periode waarop zijn
klachten voornamelijk betrekking heb
ben. Dit is niet gebeurd. ..Ik vind dit
een insinuatie aan mijn adres. U doet
het dus voorkomen, dat ik van de mo-
gehjkheid om mij op de hoogte te
stellen, geen gebruik heb gemaakt",
zo reageerde een woedende minister
Toxopeus. Hy had, naar hij zei. alles
nagegaan wat nagegaan kon worden.
Het was hem echter onmogelijk om
zonder aanwijzingen van wie dan ook.
zonder kennis dus van plaats, tijd en
personen, klachten te onderzoeken. En
die aanwijzingen heeft de heer Koekoek
niet verstrekt.
Voor vervolg zie pag. i
ver een werkbezoek worden, zonder
de gebruikelijke praatjes
haard onder vier ogen.
Kanselier Erhard wordt ook volgens
het protocol ontvangen. Hij wordt be
groet door premier Pompidou en mi
nister Couve de Murville en niet door
de president zelf die het protocol bij
de bezoeken van Adenauer aan zijn
laars lapte.
Dit alles betekent natuurlyk niet dat
de beide staatslieden niet zullen
gaan met het periodieke topoverleg
in het FransDuitse verdrag van s
werking voorziet Maar het
van hun politieke oogmerken
eens moeilijker dan in het verleden kun
nen verlopen.
Onderwerpen van gesprek zijn onder
meer: de komende besprekingen
Kennedy-ronde waarbij Erhard
Gaulle ongetwijfeld een soepeler stand
punt zal verlangen en de Europese land
bouw, Het lijdt geen twijfel dat
een soepele Franse houding ten
ien van de Amerikaanse
Erhard inzake de landbouwpolitiek water
in de wijn zal moeten doen.
Een andere Europese politicus, de Bel
gische vice-premier en minister van bui
tenlandse zaken Spaak die bü de Euro
pese eenwording een zo grote rol heeft
gespeeld, heeft gisteren in Brussel de ge
dachte geopperd, dat het moment is ge
komen voor een nieuw gesprek tussen dc
Zes over de politieke samenwerking in
Europa.
Volgens hem schuilen er grote gevaren
i de huidige situatie in politiek opzicht,
indien men voortgaat met het maken van
„pas op de plaats", nadat de weg naar een
politiek verenigd Europa was geblok
keerd door de afwijzing van de Franse
opvattingen, belichaamd in het „plan-
Fouchet".
Volgens Spaak zullen de graanprijzen
dc eerste maanden het grote struikelblok
ien voor het bereiken van overeen
stemming over een gemeenschappelijk
landbouwbeleid. Hij sprak waarderend
over de „prüzenswaardige voorstellen"
van dr. Mansholt voor het instellen van
een basis-richtprys voor granen.
Vermiste bejaarde man
vond zichzelf
De 80-jarige heer C. A. de Jongh uit
Hilversum is drie dagen spoorloos ge
weest Vorige week ging hij vanuit
zijn kamer in het pension De Trom
penberg een wandelingtje maken. Na
dien werd niets meer van hem vemo-
De politie begon met de opsporing. Hel
resultaat bleef uit. In het diaconessen-
huis te Hilversum las een patiënt een
bericht over de vermissing van de
heer De Jongh en hij keek eens naar
zyn kamergenoot in het bed naast
hem.
„De Jongh, je wórdt vermist," sprak deze
zieke en zo werd de verdwenen grijs
aard dus gevonden.
Gebleken is, dat hy tijdens zyn wande
ling onwel was geworden en voor ob
servatie naar het ziekenhuis werd ge
bracht. Daar beloofde de opnamezuster
het pension van de heer De Jongh te
waarschuwen. Zij vergat het
Gebrek aan rijst
in Indonesië
Het blad van de Indonesische commu
nistische party Harian Rakjat beweert
dat in een bepaald deel van West-Java
de bevolking „maggazaad" moet eten om
dat de ryst niet meer te betalen is. De
rijst is zo duur dat men deze slechts
eens in de drie dagen eet
Na de verbreking van de handelsbe
trekkingen met Maleisië zijn de levens-
middelenprijzen snel gestegen en de prijs
van ryst is verdubbeld, in enkele stre
ken drie maal zo hoog geworden.
TAE Tweede Kamer heeft zich vo-
rige week bij meerderheid ver
enigd met het regeringsbesluit tot
afschaffing van de rijkssubsidie op
de schoolmelk.
Wij menen, dat dit een juist besluit
is geweest. Weliswaar kan men
zich afvragen, of het tijdstip van de
afschaffing psychologisch juist was
gekozen. Men kan zich ook afvra
gen of het geen aanbeveling had
verdiend, heel de subsidiepolitiek
nader onder de loep te nemen in
plaats van de vingér te leggen op
dit ene. Temeer waar dit ene ge
acht mag worden tot het gemoed
van velen te spreken.
Waarop het aankomt is uiteraard,
dat hier in het geding is de verant
woordelijkheid van de ouders. Deze
is hier aanwezig en zij mag niet
worden verschoven naar de school.
Wie beweert dat de ouders in de
naleving van deze verantwoordelijk
heid tekort schieten, spreekt een
niet onernstige beschuldiging uit.
Indien hier van een tekortschieten
moet worden gerept, dan behoort
daarin door voorlichting te worden
voorzien. En gelukkig beschikken
we daartoe in onze tijd over be
langrijke mogelijkheden.
"DIJ onderscheidene politieke par-
tijen ten onzent valt een inner
lijke verscheidenheid op tc merken
die het karakter dreigt aan te ne
men van verdeeldheid.
De ene partij heeft het met die
verscheidenheid moeilijker dan de
andere. Men kan zich een partijtype
denken, waar de mogelijkheid van
verscheidenheid juist tot het ken
merk behoort. Men aanvaardt er el
kaar en verwondert zich met
vreugde overigens over de eens
gezindheid ondanks alles.
Voor andere partijen ligt het min
der gemakkelijk. Haar aanhangers
staat een partijbeeld voor ogen, op
gebouwd uit stoere figuren. Maar
ook en juist stoere figuren zijn het
niet altijd eens, hetgeen dan weer
van invloed is op de harmonie bin
nen hun partij.
Een partij als de socialistische met
haar gevoelens van onbehagen, moet
gelden als een bewijs dat loslaten
van een levensbeschouwelijke basis
nog geenszins garantie inhoudt voor
een onderlinge eenheid. Misschien
wel integendeel.
Want een levensbeschouwelijke par
tij heeft altijd nog iets waarop men
bij dreigende verdeeldheid kan te
rugvallen en waarop men elkaar
kan aanspreken.
in onze vreemde samenleving blijk
baar niet toe. Wij blijven dat be
treuren. De telefoon is geheel in hel
verlengde komen te liggen van de
normale ontmoeting. En zoals we de
vrijheid daartoe gaarne ongerept wil
len bewaren, zo ook de vrijheid tot
telefoneren. Het gaat liier om een
bron menselijkheid niet meer,
maar ook niet minder.
Nu dit niet zonder meer te realiseren
schijnt, verheugen wij ons over de
waarborgen waarmee de mogelijk
heid tot afluisteren wordt omringd.
Daarvan is gisteren in de Tweede
Kamer verslag gedaan. Er is heel
wat nodig, wil onze binnenlandse
veiligheidsdienst tot het afluisteren
van iemands telefoon kunnen over
gaan. Het blijkt uiterst zelden voor
te komen. Men kan zich afvragen,
of het dan niet de voorkeur verdient,
de mogelijkheid zelf ook af te schaf
fen en zo dus vast te houden aan
het beginsel zelf.
Maar wij begrijpen, dat de mogelijk
heid tot afluisteren eenmaal aan
wezig, ook preventief kan werken.
TAE JONGE kerken in de jonge
staten leggen een verwarmende
geestdrift aan de dag en geestdrift
dan genomen in de volle zin des
woords.
Hartelijk heeft ons verblijd, dat in
Indonesië nu reeds wordt overgegaan
tot de oprichting van een vierde
christelijke universiteit. Zij zal al
dadelijk vier faculteiten omvatten,
een voor economie, een voor rechten
en sociologie en een voor pedagogie.
In de oude kerken wordt gemeenlijk
diepgaand beraadslaagd. Is dit moge
lijk en is dat mogelijk? Is er de
mogelijkheid van een christelijke
school, van een christelijke partij,
van een christelijke krant?
In de jonge kerk van Indonesië blijft
men niet in de beraadslagingen ste
ken. Men begint en doet. Men ont
plooit er eigen activiteiten in het
volksleven, in het perswezen, in de
wereld van de school. Nu al een
vierde christelijke universiteit? Hoe
is het mogelijk, vragen we ons af.
Zou het niet kunnen zijn dat wij ïn
onze eigen vragen zijn komen te ver
zanden en zo niet voldoende meer
komen tot het antwoord op hel
Woord?
Water om Meppel
blijft stijgen
Regen en stormachtige westelyke
wind hebben gisteren het water ln cn
rondom Meppel weer tot grote hoogten
doen stygen. Het wassen van het water
ging gistermiddag zeer snel. mede als
gevolg van de grote aanvoer uit de ge
bieden ten noorden van Meppel.
Op enkele plaatsen in het zuidwesten
in de stad, in de nabijheid van het
[eppelerdiiep, kwam het water reeds
op straat te staan. In het noordoosten
van de stad, langs de Wold A, staal
het tegen de straat aan.
De toestand laat zich nog niet als
kritiek aanzien.
