Vliegend personeel zegt zijn
vertrouwen in directie op
Strijd om de macht in K.L.M.-top
Uittreden Larive gevolg
van interne wrijvingen?
Drukwerk wordt 5 cent
in plaats van 4
imi
4.1
Rampen in Japan inzet
van verkiezingen
Premier Marijnen op symposium
E.E.G.-ministerraad
is te besluiteloos
Adenauer beantwoordt
hulde van Nederlanders
Gaat
weer
Larive
heen?
Commentaren
Dinsdag 12 november 1963, 44ste jaargang
CKaiSTELIJK-NATIONAAl DAGBLAD
Veel wind
Nu en dan opklaringen, maar ook en«
kele buien. Aanvankelijk krachtige tol
stormachtige westelijke wind, later ge*
leidelijk afnemend. Iets lagere tempe-
raturen overdag.
Voor vervolg zie pagina 7)
Steenstraat 37 1Postbus 76
58936 Abonnementsprijzen p.w 0,73, p.m. 3,15, p.Vw. f 9,45
Klachtendienst bezorging 18 19
MR. H. ALBARDA
benoemingen
13 IJ DE KLM is het gisteravond weer tot een uitbarsting gekomen. Het
vliegend personeel heeft het vertrouwen in de huidige directie van de
maatschappij opgezegd. Het voortzetten van het overleg is opgeschort,
omdat de vijf verenigingen van vliegend personeel geen resultaat verwach
ten van gesprekken met een KLM-delegatie die steeds wondt gewijziigd.
Duidelijk komt in een gisteravond uitgegeven communiqué tot uiting dat
het vliegend personeel een machtsstrijd in de top van de KLM signaleert.
Namen worden niet genoemd, maar het zou hier gaan om verschillen van
inzicht tussen de president-directeur, mr. H. Albarda, en directeur E. H.
Larive, die tot voor kort leider van het overleg tussen het vliegend perso
neel en de directie was. Zonder omwegen stellen de verenigingen van vlie
gend personeel zich achter de heer Larive, die het Amerikaanse McKin-
sey-rapport als basis wil nemen bij het uitstippelen van het beleid bij de
KLM.
Ook giro wordt
1 jan. duurder
De minister van verkeer en waterstaat
óverweegt om met ingang van 1 januari
iet stortingsrecht voor de postchèque
girodienst te verhogen tot 20 cent. Hij
leelt dat mee in zijn memorie van
►oord op de P.T.T.-begroting 1963.
iwindsman zegt verder dat het ir
loeling ligt om met ingang van
jaar het formaat van de afrekening
lerkelijk te verkleinen. De tot dus-
met het nieuwe systeem opgedane
irvaringen zijn in het algemeen gunstig.
)p dit moment wordt reeds 33 percent
fan het totale giro-verkeer met behulp
electronische machines verwerkt.
MR. A. H. C. GIEBEN
bemiddeling
Posttarieven na 1 januari
Minister Van Aartsen heeft thans
in de memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer over de PTT-begro-
trng meegedeeld welke posttarieven
Waarschijnlijk op 1 januari 1964 zul
len worden verhoogd
Binnenlands verkeer: drukwerk wordt
f in plaats van 4 cent per 500 gram. De
Minimumtarieven voor pakjes en post-
Hoofdagent zou
zedendelict
hebben gepleegd
Op last van de officier van justitie
b Utrecht heeft de rijksrecherche za-
brdag de Utrechtse hoofdagent van po-
She H. J. K. aangehouden. De man
Hordt ervan verdacht ontuchtige ban-
lelingen te hebben gepleegd met vrou
welijke arrestanten.
De hoofdagent heeft een bekentenis
ligelegd. Hij is gisteren voor de offi-
n justitie geleid en in afwach-
n zijn bereoh-tóng op vrije voe-
teld. De man is door de korps-
onmiddellijk buiten functie 'ge-
Iteld.
-17.1
21
In één
oogopslag
De lucht waarin wij leven
pag. 2.
Italië midden in kabinets
crisis pag. 5.
Argentinië annuleert olie
contracten pag. 5.
Somalië kiest voor Rusland
pag. 5.
Holland Festival volgend
jaar pag. 7.
Loonfront in beweging: Pie-
ter en Klazen en hun c.h.o.
pag. 7.
Koude toeslag in de havens
pag. 7.
Waarom stellen ambtenaren
zulke eisen? pag. 9.
Vandaag nog een (uitgestel-
pakketjes stijgen tot 60 en 100 cent
Postwissels (tot 25 gulden) worden 35
cent (is 25), postwissels boven 25 gul
den 60 cent De gewone kwitanties (is
30 cent) worden een dubbeltje duurder,
kwitanties met stukswijze afrekening per
giro worden 70 cent Vooi monsters geldt
vanaf 1 januari een minimumtarief van
10 cent (was 8 centt
Buitenlands verkeer: het tarief vooi
drukwerk wordt verhoogd van 6 cent tot
8 cent per 50 gram. Het verlaagd tarief
voor boeken, tijdschriften enz. wordt 5
cent per 50 gram (is 3 cent).
Aangetekend-expres: Wie vanaf 1 ja
nuari zijn brieven wil laten aantekenen
zal daarvoor 35 cent moeten betalen (nu
nog een kwartje). Ook het tarief voor de
expresse-bestelling gaat omhoog: nu nog
50 cent, wordt 75 cent. Deze beide tarie
ven gelden ook voor post naar het bui
tenland.
De vijf verenigingen van vliegend
personeel zijn de vereniging van KLM-
vliegers, die van het hoger personeel,
van de KLM-boordwerktuigkundigen.
van de pursers en hofmeesters en ten
slotte van de stewardessen.
Mr. Albarda heeft naar aanleiding
de ontevredenheid onder het vliegend
personeel een communiqué uitgegevei
E. H. LARIVE
McKinsey
waarin hü meedeelt dat alle mutaties bfj
de KLM door de voltallige directie zün
genomen, dat het overleg met de bonden
zal worden voortgezet, maar dat de
enigingen zich niet moeten mengen in het
benoemingsbeleid, omdat dit valt buiten
het overlég met de personeelsorganisaties.
Nu blijkt dat de vereniging van
gend personeel zowel de directie als de
commissarissen op de hoogte ge
steld heeft van hun ernstige bezorgdheid.
Toen daarop bleek dat dit geen uitwer
king had, hebben zij zich ten einde raad
telegrafisch tot de minister van verkeer
waterstaat gewend. Naar aanleiding
daarvan is mr. A. H. C. Gieben. i
malig secretaris-generaal en gedelegeerd
de KLM, door de m
ben de twee rampen, die hun
land zaterdag hebben getroffen, aan
gegrepen als een belangrijk punt in
de verkiezingscampagne voor het
parlement, die reeds op 21 november
a.s. zijn hoogtepunt zal vinden aan
de stembus. Men beschuldigt de re
gering van premier Ikeda van nala
tigheid en stelt haar verantwoorde
lijk voor de rampen. Deze zouden een
gevolg zijn van de „eenzijdige poli
tieke bescherming van de kapitalis
tische klassen" ten koste van de le
vens van de arbeiders.
De oppositiepartijen hadden maar wei
nig concrete punten toen Ikeda vorige
maand het lagerhuis ontbond en nieuwe
verkiezingen uitschreef in «en poging,
zijn liberaal-democratische partij een
nog grotere meerderheid te geven dan
zij al heeft, nl. 286 tde oppositie heeft
er bij elkaar gerekend slechts 154). Voor
dat de rampen zich voordeden verwacht
te Ikeda's partij tenminste 300 zetels in
de wacht te- kunnen slepen.
Ikeda heeft intussen deskundigen op
gedragen, een onderzoek in te stellen
naar de oorzaak van de rampen. Men
verwacht, dat tien mijndeskundigen bin
nenkort over hun bevindingen verslag
zullen uitbrengen.
getroffen mijn voor 24 uur in staking
zullen gaan. omdat afj menen dat de
mijndirectie onvoldoende veiligheids
maatregelen heeft getroffen. De staking
zal waarschijnlijk enkele dagen voor de
verkiezingen worden gehouden.
ter aangewezen als bemiddelaar
gerezen conflict De vliegers verwachten
van deze bemiddeling weinig.
De betrokken besturen stellen nadruit-
rfeiijK vast aat de samenstelling van ae
uirecue geen onaerwerpen zijn waar hei
personeel een stem bjj kan laten noren.
Er zijn eenter grenzert aan de passiviteit
/an personeel op dit-gebied. Met
zij het datkie mogelijxe goeae
/an de vrij KostDare reorgam-
dreigen te gaan in „tou
enken om positie en taakverdeling
a rond de top van de KLM"
Tot voor kort was ae heer Larive leidei
an net overleg met de vliegers. Eina
ttooer maakte de directie bekend
e neer Luymes ais bedrijfsleider de heei
arive zou opvolgen en dat de laatste
zich zou beperken tot zijn functie
Van die dag af zou het o
leg met de directie lopen via de i
oesangon.
De vliegers menen dat de rust in
bedrijf verstoord is door het feit dat de
heer Larive geen algemeen bedrijfsleider
meer is. „Wü hebben voortdurend ge
poogd te vermijden dat de vuile was zou
worden buitengehangen", aldus voorzitter
Glimmerveen van de vereniging
boordwerktuigkundigen, „maar met deze
machtstrijd in de top tussen de heren Al
barda en Larive aan dff gang, kan het niet
Ter persconferentie werden onder
getoond twee dagorders van de heren
Larive en Albarda, die daags na elkaar
ren verschenen en lijnrecht met elkaar
tegenspraak waren. Geen wonder dat
de vliegers spraken van stijgende onn
het bedrijf die door de directie zelf
de hand gewerkt zou worden.
De voorzitter van de KLM-vliegers, de
heer J. G. Renaud, vej-(klaarde een directie
te willen die eenstéoynig
de leden een team vormen, zodat de be
sluiten die worden genomen van harte
worden doorgevoerd. „Dat is van de hui
dige directie niet te verwachten", aldus
de heer Renaud. „Daarin zijn twee denk
richtingen aanwezig: één voor het
McKinsey-rapport (Larive en de vereni
gingen van vliegend personeel) en een
terugkeer naar de oude beleids
vorm".
Met nadruk werd gesteld dat het
vliegend personeel geen enkele be
denking kan en wil maken tegen direc-
der Wal, die pas een maand
deel uitmaakt van de KLM-top.
Ondanks alle bezwaren die de ver
enigingen hebben tegen de huidige
gang van zaken bij de KLM-leiding,
overwegen zij geen ingrijpende acties.
Men verklaarde echter wel te ver
wachten dat een ingreep in de samen
stelling der directie op komst is en dat
daarna een eenstemmige leiding het
heft in handen zou nemen.
Gisteren is in Parijs op grootse wijze evenals in andere landen
het einde van de eerste wereldoorlog herdacht. Op de foto: president
Charles de Gaulle, staande in een open auto, over de Champs Elysees
rijdend, uitbundig toegejuicht door de samengestroomde Parijzenaars.
Dat de zes EEG-landen het zo
moeilijk eens kunnen worden over
de onderlinge aanpassing van hun
economische politiek bij de voort
schrijdende integratie van Europa is
niet de schuld van de Europese Com
missie, die vrijwel steeds op tijd
komt met de voorstellen die zij ter
zake moet doen. Ook de adviezen van
het Europarlement laten nooit lang
op zich wachten. Wat echter in veel
gevallen het knelpunt vormt is de be
sluitvorming in de EEG-minister-
raad. De indruk bestaat dat deze. als
het om belangrijke zaken gaat. on
der de druk van de omstandigheden
tot besluiten komt
Deze stelling poneerde minister
president Marijnen gistermiddag tij
dens een Amerikaans-Europees sym
posium over de handel in landbouw-
produkten, dat op de Amerikaanse
landbouw- en voedseltentoonstelling
het RAI-gebouw in Amsterdam werd
gehouden. Premier Marijnen sprak
over: ,.De plaats van de vrije handel in
de politiek van het westen".
Het nog moeizaam verlopen van
integratieproces en de grotere en kleinere
spanningen die het geregeld oproept heeft
op zichzelf niet zo ernstig te ner
Echter op één voorwaarde: dat het
stelde doel op langer termijn niet dicu-
tabel wordt gesteld en de verwezenlijking
Oud-bondskanselier dr Konrad Adenauer heeft in een brief geantwoord
op een telegram, dat 26 Nederlanders de Duitse staatsman bij zijn aftreden
op 15 oktober jl. hadden toegestuurd. Onder deze Nederlanders bevonden
zich mevrouw Ch. E. van Beuningen-Fentener van Vlissingen, erelid van
de Vereniging voor ex-politiéke gevangenen, en de burgemeesters van
Hilversum, Venlo, Heerjansdam en Kockengen.
In dit telegram werd o.m. gezegd: „Tezamen met miljoenen anderen zijn
wij dankbaar voor uw visie en de resultaten van uw staatsmanschap, dal
is opgebouwd op basis van de overtuiging dat wat juist is en wat verkeerd
is. Wij zijn dankbaar voor de rechtschapenheid en het sterke geloof, waar
mee u en uw gezin de gezinnen van Europa tot voorbeeld geweest zijn."
Dr. Adenauer verklaarde in zijn gisteren ontvangen antwoord: „Het ver
vult mij met grote dankbaarheid, dat het mogelijk is geweest het verleden
vanuit de geest van christelijke verantwoordelijkheid te overwinnen en
wederom vertrouwen tussen onze uolkeren te scheppen Ik ben verheugd,
dat wij thans gezamenlijk voor het recht en de waardigheid van de mens
opkomen",
Sir Alec Douglas Home is gisteren
officieel geïnstalleerd als leider
van de Britse conservatieve par
tij. Toen hij in Westminster aan
kwam voor deze bijeenkomst,
namen de vele persfotografen hem
en zijn vrouw snel „onder schot".
Het echtpaar heeft gisteren ook
de ambtswoning in Downing-
street 10 betrokken.
Bouw Congresgebouw
gegund aan Nedam
De bouw van het Congresgebouw in
Den Haag is opgedragen aan de N.V. Ne
derlandse Aannemingsmaatschappü voor
heen H. F. Bocrsma te Den Haag. Voor
de onderhands gehouden aanbesteding
had men enkele aannemingsmaatschap-
püen uitgenodigd, waarvan de N.V. Ne
dam de enige was, die In Den Haag is
gevestigd. In totaal zal dit object inclu
sief de inrichting f 40 miljoen gaan kos
ten. De verwachting heerst, dat dit be
drag na 1 januari 1964 ln verband met
loons- en prijsverhogingen nog aanmer
kelijk hoger zal worden. Zoals bekend
zal men 1 juli 1964 met de bouw van
het project kunnen gaan beginnen.
van dit doel de houding van alle partijen
blijft bepalen. Over dat laatste is volgens
mr. Marijnen nu juist ongerustheid ont
staan: het afbreken van het overleg
toetreding vna Engeland heeft spannin
gen aan de dag doen treden die veel
groter zijn dan de min of meer normale
belangen tegenstellingen bij het integra
tieproces.
Premier Marijnen was van mening,
dat de EEG opnieuw een uitermate be
langrijke tijd tegemoet gaat. Het gaat
hierbij om meer dan tariefreducties:
het gaat in wezen om het linden van
een conceptie waarbij de ontwikkeling
van de gemeenschappelijke markt geen
conflictsituaties ten opzichte van derde
landen in het leven roept.
Binnen deze conceptie is het vestigen
van nauwe banden tussen Europa e
Ver. Staten van essentieel belang. Het
initiatief uit de nieuwe wereld kan, mits
op de juiste wijze begrepen en opgevan
gen, een nieuwe fase in de ontwikkeling
van de westelijke wereld inluiden, z
de premier.
De Amerikaanse senator Humphrey,
zei in een door de speciale assistent van
president Kennedy, Richard Reuter, uit
gesproken rede onder meer van oordeel
te zijn, dat een van de hoekstenen
de levensvatbaarheid van de vrije wereld
is de gemeenschappelijkheid van e<
mische belangen. Amerika beschouwt het
verenigd Europa zeker niet als een rivaal,
maar wel als een partner. Hij wees er
nadruk op, dat gebrek aan eenheid
meedogenloze concurrentie bij de handel
tussen Europa en de V.S. alleen ma:
zaak van het Sowjet-blok dient In het
communistische kamp is men volgens
senator Humphrey niet teruggekomen
het voornemen, het communismt
heel de wereld op te leggen. Hij geloofde
echter niet dat de huidige Amerikaanse
voedselverkopen aan de Sowjetunie de
ommunlstische leer zullen helpen ver
spreiden. Zij zouden, integendeel, wel
kunnen meewerken aan het open
baren van de fouten, waardoor de Sow
jetunie er niet in is geslaagd voldoende
voedsel te produceren.
De Atlantische gemeenschap is er
beter aan toe, doordat zij een handel
van flinke omvang heeft weten te ont
wikkelen. „We hebben het in
macht de honger uit te bannen, ziekten
verwinnen, de analfabeten op te
voeden en de levensstandaard van de
gehele mensheid te verhogen", aldus
senator Humphrey.
De recente wrijvingen in de vierhoof-
geven aan de verwachting, dat directeur
tl. Larive. die begin van dit jaar als
„sterke man" in de directie werd opge-
n. binnenkort ziin functie zal neer
leggen. De heer Larive werd in de top
Ue. oeuru< airnengehaald om de ft<
gens insiders (die de capaciteiten van
n apparaat als de KLM. hoewel de
vliegeniersverenigingen hem als enige
zien, die de problemen zal kunnen
Ofschoon er al geruime tijd onenigheid
i de top zou zijn, is de directe aanlei
ding tot de -uitbarsting de recente be
noeming van de heer P. Schlipgemann
ot hoofd personeelszaken geweest. Deze
■ou door directeur Larive niet comne-
temt geacht worden voor deze functie,
/ervucht wordt dat de heer Larive
zal worden opgenomen door de
Shell, die hij begin dit jaar verliet. Aan-
ankelijk zou hij drie jaar in dienst van
de KLM blijven.
Merkwaardig is, dat de moeilijkheden
juist ontstaan op een moment dat het
met de KLM financieel weer aanzien
lijk beter gaat.
"M"ü op centraal niveau de discussies
over loonsverhogingen in 1964
geëindigd zijn, wordt aller aandacht
gericht op de prijsontwikkeling in
Nederland.
Dr. Holtrop. president van de Neder-
landse Bank, heeft reeds de veron
derstelling geuit, dat de helft van da
overeengekomen tien procent loons
verhoging zal wegvloeien, tengevolge
van prijsverhogingen.
Ook in de publieke opinie leeft de
gedachte, dat we een periode van
talrijke prijsstijgingen tegemoet gaan.
Niet in het minst werken hieraan de
thans reeds aangekondigde prijsstij
gingen mee. Te denken valt aan ar
tikelen als brood, melk, kaas en bo
ter, brandstoffen, benzine, sigaret*
ten, suiker, tarieven van openbare
vervoersbedrijven en andere prijzen
in de dienstverlenende sector. Voor
de Ned. consumentenbond is dit
reeds aanleiding geweest in een
schrijven zijn verontrusting over
deze ontwikkeling bij de regering
uit te spreken. Het gaat thans im
mers om prijsverhogingen, die nog
niets te maken hebben met de ko
mende loonsverhogingen. Gaan pel
1 januari de lonen over de hele linie
omhoog, dan vallen nog meer prijs
verhogingen te wachten.
Niet ten onrechte wordt over deze
prijsontwikkeling bezorgdheid ge
toond, met name bij de groepen, die
afhankelijk zijn van geringe pensioen-
of rente-uitkeringen. Weliswaar gaan
ook de uitkeringen krachtens de so
ciale wetten omhoog, maar het is nog
de vraag, of deze verhogingen zul
len opwegen tegen de prijsstijgingen.
Van de zijde van de werknemers
vakbeweging is daaraan nog toege
voegd, dat van de komende loons
verhogingen niet minder dan 25 pet
naar de fiscus afvloeit, zodat men
zich van de reële loonsverbetering
ook daarom al geen te grote voor
stellingen moet maken.
Morgen gaat onze minister van eco
nomische zaken met de centrale or
ganisaties van werkgevers en werk
nemers praten over het prijsbeleid
voor de toekomst. Verwacht mag
worden, dat minister Andriessen
duidelijk zal maken, dat hij prijs
verhogingen alleen zal toestaan, in
dien de noodzakelijkheid daarvan
met cijfers kan worden aangetoond.
Hij zal, evenals zijn voorganger, on
getwijfeld scherp blijven waken te
gen ongewenste prijsontwikkelingen
in Nederland. Dit toezicht is in ieders
belang, want ten slotte is het Neder
landse volk behalve producent ook
consument.
A CHT van de negentien branches
in de detailhandel hebben in de
eerste negen maanden van dit jaar
hun winkelverkopen met 8 of
meer kunnen verhogen. De grootste
stijging van de omzet bedroeg zelfs
16
Dat vertellen ons de zo juist be
kend gemaakte cijfers van het Eco
nomisch Instituut voor het Midden-
en Kleinbedrijf.
Welke branches grote en kleine
omzetstijgingen laten
volgende cijfers zien:
schoenreparatie
kappers
slagers
tabakswinkels
kruiden.zelfbed.
kruid.bedien,
kantoorboekh.
boekhandel
banketbakkers
groentewinkels
meubelwinkels
parfumeriezaken
bakkers
melkuinkels
textielwinkels
laten de
3
5
5
6
6
6
6
7
7
7
7
9
9
10
huishoud.wert.zaken 10
drogisterijen 11
slijterijen 13
juweliers 16
De schoenreparaties hebben het
niet tot een omzetverhoging weten
te brengen. Hier spelen de koude
en gure januari- en februarimaanden
nog een rol. Dit steekt te meer af,
omdat er in 1962 in vergelijking met
een jaar tevoren nog een omzet
stijging van 4 was.
Er waren meer branches die dit jaar
hun omzet minder omhoog zagen
lopen dan vorig jaar. Heel sterk
was dat het geval met de kruide-
nierszelfbedieningsbedrijven: nu 6
en vorig jaar een stijging van 11
Maar ook de groentewinkels hebben
een veer moeten laten: nu 7 en
vorig jaar 10
In verscheidene gevallen was de
stijging niet eens reëel. Bij de sla
gers, de groentemannen, de bakkers
en de melkboeren heeft een prijs
stijging de omzet mede naar boven
helpen voeren. Maar bij alle andere
branches was de grotere winkelver
koop volledig aan de grotere koop
kracht van de consument te danken.
Uit het staatje blijkt duidelijk, dat
de winkels die duurzame consump
tiegoederen, luxe artikelen en ge
notartikelen verkopen, de grootste
zuigkracht op de consument hebben
weten uit te oefenen.
Volledigheidshalve moeten wij daar
bij wel vertellen, dat de drogisten
en de slijters vooral door de kou en
het slechte weer in het begin van
het jaar extra verkocht hebben; het
was echt een tijd voor medicijnen en
een drankje.
KLM: winst van
16 miljoen
De KLM heeft over het derde kwar
taal een winst behaald van 16 miljoen
gulden, tegen slechte 6V4 miljoen gld.
een jaar tevoren. (Meer over de*«
gunstige cijfers op pagina 91.