HUREN 1 JULI OMHOOG?
BOOT
os
Regering gaat akkoord met loonstijging
Sociale uitkeringen
ruim 10 procent
Alarmsignaal voor de
conservatieven
Oplichting en
verduistering
ruim IV2 ton
Noodeditie
Bekentenis in
moordzaak
Akkrum
Regering: prijzen maar
eenmaal omhoog
Buitenland moest helpen:
er waren centen te kort
Commentaren
IEMCO N.V.
KASTEN
weerbericht
Vrijdag 8 november 1963, 44»te jaargang
ORGELS - PIANO'S
ELEKTRONISCHE ORGELS
Vraagt geïllustreerde prijslijst
CKRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p.w 0,73, p.m. f 3,15, p.frw. 9,45 Klachtendienst bezorging 18 19
Zowel voor de elf ingesloten
kompels in Lengede als voor
hun gezinnen. Gisteren is het
spectaculaire reddingswerk
voltooid. De elf mannen en even
later de twee vrijwilligers, die
waren afgedaald om de elf te
helpen bij het instappen in de
reddingscapsule, kwamen uit
geput boven, toegejuicht door
het publiek. De 20-jarige Adolf
Herbst was de jongste, die uit
de rampmijn van Lengede werd
gered. Door de donkere bril, die
zijn ogen beschermde tegen, het
felle daglicht, was de eerste die
hij bewust zag Dagmar Valeska
zijn meisje uit Hannover. Zodra
Adolfs benen geheel genezen
zullen zijn, zal het paar een
groots verlovingsfeest vieren en
hun huwelijksreis zal later be
taald worden door een hotel
houdster in de omgeving van
Nice, die Dagmar en Adolf een
gratis verblijf van twee weken
in haar hotel aanbiedt.
Prof. Andriessen over
moeilijkheden in
mijnindustrie
fillister Andriessen Ihoopt voor 1 ja-
i uitsluitsel te geven op de vraag
de mijnindustrie wat de regering
pr maatregelen zal nemen voor de
:omst van de Limburgse mijnen. De
ziet voor de mijnen die huis-
idikolen leveren geen moeilijkheden,
de mijnen die overwegend in-
iekolen produceren, zoals de Staats-
;n, aldus deze zegsman. Een trend-
afbouw zou volgens de minister
oplossing kunnen betekenen.
jonen landbouw
iet 5% omhoog
hoofdafdeling sociale zaken van
I landbouwschap heeft zich vandaag
len over een wijziging van de lonen
landbouw. In beginsel werd c
feekomen, om in het kader vai
aanpassingsverhoging deze per
i 1964 tussentijds met vijf pro-
t te verhogen. Besloten werd om op
november het beraad voort te zetten,
de landbouw lopen op 1 mei
Ir. Van Dis en
Baarle-Hertog
(Van c
parlementsredactie)
Kan de regering er niet bij
België op aandringen dat dit land
Baarle-Hertog afstaat ter gedeel
telijke compensatie voor de tot-
standkominig van de Antwerpen-
Rijn-verbinding? Deze originele
vraag stelde ir. Van Dis (s.g.) gis-
teravond in de Tweede-Kamer-
commissie voor buitenlandse za-
ken. De staatkundig-gereformeerde
fractieleider noemde Baarle-Her-
een doorn in het vlees van
Brabant".
Minister Luns gaf een ironisch
lantwoord. „Ik ben", zo zei
„territoriaal gesproken nogal
de heb. Als ik over gebiedsuitbrei.
ding hoor spits ik altijd mijn orer
Maar ik vrees toch dat de ge
dachtc om Baarle-Hertog Baarle
Nassau plus enkele speelhoien(l)
te verwerven, niet te verwezen-
Labour veroverde zetel
De Britse conservatieven hebben
gisteren bij tussentijdse verkiezingen
een zetel verloren aan de socialisten.
In Londen beschouwt men dit als
een alarmsignaal voor de Britse re
geringspartij, daar er op het ogen
blik ongeveer honderd kiesdistricten
zijn, waar de meerderheid van de
conservatieven op soortgelijke wijze
in gevaar is.
In de loop van de dag zou ook de
uitslag bekend worden van de tussen
tijdse verkiezing in Kinross (Schotland),
waar premier sir Alec Douglas-Home
zelf kandidaat is ter verkrijging van een
Lagerhuiszetel Verwacht wordt dat hij
elk geval de zetel voor de conserva
tieve partij zal weten te behouden. De
omvang van zijn meerderheid zal echter
beschouwd worden als een barometer
voor het politieke fortuin van de con
servatieve partij.
Opvallend is dat in Luton de liberalen
verantwoordelijk zijn voor de nederlaag
van de conservatieven. De socialisten
verloren stemmen, vergeleken bij 1959.
Omdat de conservatieven duizenden
stemmen aan de liberalen moesten af
staan, kwam de socialistische kandidaat
met de meeste stemmen uit de bus. Luton
ligt in een welvarend gebied, dat weinig
problemen kent, die ongunstig kunnen
De 46-jarige W. uit Velden (L.)
gearresteerd, omdat hij tussen 1958
een Heerlense zaak voor f 150.000
hebben opgelicht. Bovendien wordt
srvan verdacht voor een bedrag van
f 15-000 valsheid in geschrifte ten nadele
een Heerlense bank te hebben ge
pleegd. De politie noemt deze zaak de
grootste oplichtingsaffaire sedert jaren
in Heerlen gepleegd.
Consumentenbond
bezorgd over
prijsbeweging
De Nederlandse consumentenbond
maakt zich zorgen over de ontwikkeling
van de prijzen in ons land en heeft d«
minister van economische zaken daarom
een telegram gezonden, waarin gesteld
wordt dat de mening van ondernemers-
en werknemersorganisaties, dat prijsstij
gingen zonder veel bezwaar geaccepteerd
kunnen worden, een gevaar vormen
het consumentenbelang.
De Times spreekt van een harde slag
voor de conservatieven en van de moge
lijkheid. dat zjj de meerderheid in het
Lagerhuis zullen verliezen. De Daily
Telegraph schrijft, dat Labour op een
meerderheid van tenminste tweehonderd
zetels kan rekenen, indien de huidige
ontwikkeling zou voortduren.
Bij een verkeersongeluk op de Goor-
seweg te Enter is gisteravond de 69-
jarilge landbouwer A. J. Slag om hel
leven gekomen. De man werd aangere
den door een auto, waarvan de bestuur
der door een tegenligger werd verblind.
(Va
parlementsredadcdlie)
De regering aanvaardt de overeenkomst, die met betrekking tot de
lonen in de Stichting van de Arbeid is bereikt. Aldus lieeft minister
Veldkamp gisteravond meegedeeld, nadat een delegatie uit hel kabinet
met hel Stichtingsbestuur drie uur had gesproken. Voorts kondigde
hij wetsvoorstellen aan lot verhoging van de sociale uitkeringen, zo
mogelijk per 1 januari, en deelde hij mee dat de regering een huur
verhoging overweegt per 1 juli 1964. Over de omvang en de modaliteit
daarvan zal met het bedrijfsleven nog nader worden overlegd.
De uitkeringen ingevolge de so
ciale verzekeringswetten zullen con
form het verlangen van de stichting
met tien procent worden verhoogd
„Hier en daar zal het iets meer
zijn dan tien procent", aldus de mi
nister van sociale zaken. In totaal
is er een bedrag van ongeveer
400 miljoen gulden mee gemoeid.
Mocht 't niet mogelijk blijken reeds
per 1 januari de uitkeringen aan
het hogere loonpeil aan te passen,
dan zullen voorschotten worden ver
strekt. De loongrenzen en de pre
mieregeling zullen eveneens moeten
worden aangepast, docht dit zal
pas per 1 april kunnen gebeu
ren. Hoeveel de premies omhoog
zullen gaan, kon de miniter nog
niet zeggen. „Het zal niet meer
zijn dan een fractie van een procent
i hij.
In het algemeen sprekende zei minis
ter Veldkamp het van het allergrootste
belang te achten, dat in de stichting
overeenstemming was bereikt, omdat nu
eenmaal bij het bedrijfsleven de ver
antwoordelijkheid voor de loonvorming
ligt. De regering hoopt, dat het akkoord
zal bijdragen tot versterking van het
g en de interne discipline in het
bedrijfsleven en tevens een bijdrage zal
zijn tot ontspanning van de arbeids
markt en tot verdwijning van ver
schijnselen als zwarte lonen en koppel
bazen. In dit verband memoreerde hij
de mogelijkheid van ondernemingsge
wijze differentiatie, die naar de rege
ring verwacht het „witten" van zwarte
n en het voorkomen van een nieu-
zwarte loonvorming tot gevolg zal
hebben .De bewindsman verheelde niet,
dat naar het oordeel van de r egering
aan de looonperatie belnagrijke ri
sico's zijn verbonden. Deze risico's acht
de regering echter aanvaardbaar. Een
inflatoire ontwikkeling zal moeten wor
den voorkomen. Het zal er op aank-o
men, dat we door manoevreren tus
sen de scylla van de prijsaanpassing
en de charybdis van de loonstijging.
Vervolgens werd het woord gevoerd
door minister Andriessen, die meedeel
de dat alleen de loonsverhoging per
1 januari voor het prijspeil gevolgen
zal mogen hebben. (Zie voor zijn uit
eenzetting elders op deze pagina).
VOLDOENING
De heren dr. I. B Bölger en drs
Roemers gaven uitdrukking aan d<
voldoening bij werkgevers en werkne-
dat de regering met de c
eenkomst in de stichting akkoord is
gaan. (Eerstgenoemde verheelde niet,
dat de regering met de overeenkomst
de stichting akkoord is gegaan.
Eerstgenoemde verheelde niet. dat de
vertegenwoordigers van de werkgevers
een moeilijke tijd in het verschiet
De ondernemingsgewijze differen
tiatie en het minimum-inkomen beti
telde hij als zeer moeilijk. Hierover
zal, aldus de heer Roemers, in
stichting nog nader overleg worden
pleegd. Hij hoopte adt het overleg
spoedig zal kunnen worden voltooid, dat
met de resultaten rekening kan wor
den gehouden bij de onderhandelingen
over de cao's, die 1 januari vervallen.
De N.V.V.-voorzitter herhaalde, dat de
•akcentrales hun standpunt ten aanzier
'an de huurverhoging handhaven. Wan-
leer de staten-generaal tot huurverho
ging besluiten, zal de vakbeweging
volledige compensatie eisen.
Aan het overleg met de stichting
werd behalve door de ministers Veld
kamp en Andriessen deelgenomen door
de ministers Biesheuvel, Witteveen,
Toxopeus en Bogaers. Op een vraag
de verbetering van de lonen der
bouwvakarbeiders antwoordde de heer
Bogaers, dat ook in deze sector de
loonvorming primair een taak van
bedrijfsleven is.
Wegens een gedeeltelijke sta
king van het technisch personeel
waar onze krant wordt gedrukt,
kunnen wij onze abonnees van
daag helaas slechts van een
zeer onvolledige nood-editie
Abonnees en adverteerders vra
gen wij begrip voor deze voor
ons bijzonder betreurenswaar
dige situatie.
DE DIRECTIE
De officier van justitie in Leeuwar
den heeft medegedeeld dat de tweede
gearresteerde, de landarbeider E. S.
bekend heeft mevrouw F. Peenstra-
Vellinga vermoord te hebben.
Zoals bekend is maandag de 24-jarige
vrijgezel J. K. aangehouden. Twee da
gen later werd zijn oom. de 27-jarige
larïdarlbeider S. gearresteerd, die mi be
kend heeft de moord te hebben gepleegd
S. heeft bekend de vrouw te hebben ge
dood en de boerderij in brand te hebben
gestoken. Vroeger heeft hij als boeren
arbeider bij de familie Peenstra gewerkt.
De andere arrestant is niet vrijgelateq.
De justitie onderzoekt nog of hij wel
licht medeplichtig is geweest aan de
moord en/of de brandstichting.
Rokende kompels
(35) vervolgd
De officier van justitie te Maastricht
een vervolging instellen tegen de mijn
werkers, die op de dominiale mijn t<
Kerkrade het rookverbod overtraden
Acht van de overtreders zijn door de di
rectie van de mijn ontslagen. Anderen
zijn in functie teruggezet. Alle verdach
ten. ongeveer 35, zullen tijdens een spe
ciale zitting van het kantongerecht in
Heerlen, die nog deze maand plaatsvindt,
moeten terechtstaan.
De 18-jarige H. F. M. van Kleef uit
Woerden is gisteren op de Verwo-beton-
fabriek te Barwoutswaarder levensge
vaarlijk gewond, doordat zijn 18-jarige
collega G. M. uit Woerden bü een stoei
partij een hogedrukslang tegen zijn zit
vlak heeft gehouden. Op deze slang, die
gebruikt wordt voor een tegelpers, stond
een druk van 6 a 7 atmosfeer.
„Over omvang niets te zeggen
(Van
parlementsredactie)
Prinses Beatrix heeft gistermid
dag in het gebouw van de Sociaal-
economische raad aan het Haagse
Bezuidenhout een vergadering
bijgewoond van de Stichting van
de Arbeid. Geïnteresseerd en zo
als altijd stralend lachend liet on
ze Kroonprinses zich alles ver
tellen over het loonoverleg. Op
de foto is zij in gesprek met de
secretaris van de Stichting,dr. P.
S. Pels.
Johnson naar
Brussel
Met de stopwatch-precisie van Ame
rikaanse officiële bezoeken zijn vice-
president Lyndon Baines Johnson gis
ter om klokslag half vijf van Schip
hol naar Brussel vertrokken, begeleid
door een menigte van 10 agenten van
Amerika's geheime dienst, compleet
met walkie-talkie-radiootjes.
Volgende week woensdagavond
zal minister Andriessen van Econo
mische zaken met het bedrijfsleven
nader overleg plegen over het prijs
beleid. Over de mate van prijsver
hoging kon hij gisteravond nog niets
zeggen, maar wel deelde hij mee op
het standpunt te staan, dat de prijs
aanpassing eenmalig dient te zijn.
Zij moet worden gekoppeld aan de
loonsverhoging per 1 januari. Tol
deze datum zal er op het prijzen-
front volstrekte rust moeten heer
sen doordat men zich houdt aan de
thans geldende spelregels. De twee
de loonsverhoging, die uiterlijk 1
april 1964 haar beslag zal hebben
gekregen, zal voor de prijzen geen
gevolgen mogen hebben. Van deze
Eind 1962 had men er 780.000.000
In het door de minister van finan
ciën gepubliceerde verslag omtrent
de toestand van het Nederlandse
muntwezen in 1962 wordt meege
deeld, dat de circulatie van pasmun
ten verder is toegenomen. De waar
de van de nikkelen en bronzen mun
ten die in het verslagjaar in omloop
werden gebracht (tot een ge,zamen-
lijk bedrag van f 7.294.875) ligt on
geveer vijfentwintig procent hoger
dan die in het voorafgaande jaar.
Bij de afgifte van specie moest in de
Loop van 1962 een reductie worden toe
gepast op de aangevraagde aantallen
munten, omdat de reservevoorraad van
het muntdepot al sedert enige jaren vrij
wel is uitgeput en de omvang van de
muntproduktie niet voldoende is om aan
de voortdurend toenemende vraag te
voldoen. De produktiecapaciteit van het
staatsmuntbedrijf moest daarom verder
worden opgevoerd. In de tweede helft
van het verslagjaar werd tijdelijk over
gegaan tot aankoop in het buitenland
van bronzen muntplaatjes voor de aan
maak van centen. Bovendien zal het ma
chinepark worden gemoderniseerd door
de aansohaf van snellopende muntpersen,
die met minder bediening meer produ-
De nominale waarde van de in 1962
door het Staatsmuntbedrijf afgeleverde
munten bedroeg f 19.820.000. Het in het
muntprogramma 1962 geraamde aantal
zilveren rijksdaalders werd geslagen. Er
werden geen zilveren guldens vervaar
digd. Van de overige Nederlandse mun
ten werd een aanzienlijk groter aantal
geslagen dan bij het opstellen van de
begroting was voorzien.
De totale muntcirculatie per 1 januari
1963 werd geschat op (in miljoenen gul
dens): rijksdaalders 82.9. guldens 131.7.
kwartjes 43.8, dubbeltjes 37.6, stuivers 8.9
en centen 7.6.
stelregel kan alleen worden afge
weken wanneer een achterstand in
de prijsontwikkeling moet worden
ingehaald.
De bewindsman die er voor voelt
ook de consumentenorganisaties bij het
prijsoverleg te betrekken verklaarde
gisteravond, dat de regering moeite
heeft gehad met de aanvaarding
de „ingrijpende operatie",
de Stichting van de Arbeid
stemming was bereikt. Evenals zijn
ambtgenoot van Sociale Zaken sprak
hij er zijn voldoening over uit, dat de
stichting weer functioneert.
Minister Andriessen legde er de 1
druk op, dat de forse loonsverhoging
die twee en een half tot drie miljard
zal belopen, inclusief de sociale
zekering evenwichtig moet worden
ingepast. De nieuwe koopkrachtstroom
zal niet alleen op het prijspeil mogen
drukken, omdat dit met het oog op de
vergeten groepen en anderen niet
antwoord zou zijn. Behalve op de prij
zen zal de loonsverhoging ook invloed
uitoefenen op de andere inkomens, bij
voorbeeld op de winsten. Verwacht mag
worden dat zij daarop een enigszins
tigende uitwerking zal hebben. Voorts
zal de operatie zoals de minister
het formuleerde consequenties heb
ben voor de export en derhalve vooi
de betalingsbalans.
De loonstijging, zo ging prof. An
driessen verder, bestaat uit twee ele
menten uit; een verhoging per 1
januari met vijf procent en uit een
contractverbetering, eveneens van mo
gelijk vijf procent. De tweede loonsver
hoging zal geheel uit de economische
ruimte moeten komen. Zij zal, met an
dere woorden, naar de mening van de
minister moeten worden gefinancierd
uit de stijging van de produktie.
De minister wilde geenszins de ver
klaring bevestigen van dr. M. W. Hol-
trop. president van de Nederlandse
bank. dat de loonsverhoging voor de
helft door prijsverhoging ongedaan zal
worden gemaakt. Over de omvang van
de prijsverhoging valt nog niets te
zeggen.
De werkgeversvertegenwoordiger H.
J. de Koster merkte op, dat een deel
van de industrie de loonstijging niet
zal kunnen doorberekenen. Wel rekende
hij er op. dat per 1 januari een een
malige prijsverhoging zal plaatsvinden
in „een niet gering aantal sectoren".
De heer Roemers herhaalde het stand
punt van de vakcentrales, dat de ope
ratie een reële verbetering voor de
werknemers zal moeten inhouden.
TJET thans opnieuw geleden ver-
lies van een zetel zal de conser
vatieven in Engeland wederom te
denken geven, maar te vrezen is, dat
ook deze nieuwe denkarbeid hen niet
helpen zal. Er zijn aanwijzingen, dat
de regerende partij een nederlaag
tegemoet gaat. Die nederlaag kan nit
onderscheidende oorzaken worden
verklaard.
Economisch bezien heeft de con
servatieve regering niet slecht ge
boerd. In andere opzichten echter
heeft zij telkens opnieuw te kampen
gehad met tegenslagen, en wel in
kwesties die sterk tot de verbeelding
moesten spreken.
Daarbij komt, dat de geestelijke
instelling van het Britse volk zoda
nig is, dat het na een reeks van jaren
ook wel eens aan de ander de kans
wil geven. Dit waarschijnlijk temeer
nu de conservatieven nogal moeite
hebben gehad met het vinden van
een opvolger voor hun leider, ter
wijl de socialisten in het vinden van
een leider gelukkig blijken te zijn
geweest.
Voorzover dit zal stroken niet hun
Britse flegmatieke inslag hebben de
conservatieven reden tot somberheid.
TJOEVELEN zullen gistermiddag
J--*- zijn begraven? Zij gingen de weg
van alle vlees de weg die wij eens
allen hebben te gaan. Diezelfde mid
dag werden elf mannen als tot het
leven herboren. Miljoenen hebben
het kunnen volgen op het televisie
scherm. Zij zagen telkens opnieuw
de capsule uit de aarde verrijzen en
met darin telkens opnieuw een mens
Aangrijpend, dit gebeuren. Aan
grijpend deze worsteling om mensen
levens. Aangrijpend deze redding na
de eindeloze nacht van veertien et
malen. Eerst het trage wachten op de
dood, daarna het gespannen uitzien
nar de nieuwe levenskans.
Want dat is het wat deze elf man
nen geboden is een nieuwe levens
kans. Zij gaan nu weer ieder voor
zich hun eigen weg. Maar tegelijk
gaan zij gezamenlijk door het leven
als de elven aan wie zich dit won
der heeft voltrokken.
Zullen we onze schepper niet lo
ven „zolang we nog zijn"?
TAAARTOE door een belangrijke
beschouwing zijnerzijds gedron
gen, hebben wij gisteren op dezo
plaats een enkel woord neergeschre
ven over de belangrijke plaats, tege
lijk uniek en centraal, die de presi
dent van de Nederlandsche bank in
ons nationaal economisch en mone
tair bestel inneemt.
Vandaag ontvangt hij op bijzon
dere wijze erkenning die hem toe
komt, wanneer de Nederlandse eco
nomische hogeschool hem bij gele
genheid van haar gouden feest het
eredoctoraat verleent. Mannen als
dr. Holtrop zijn voor de economische
gezondheid van een volksgemeen
schap van grote betekenis.
Vanuit zijn positie, die hem tot een
even scherp als onbevangen oordeel
in staat stelt, spreekt hij, telkens als
daartoe aanleiding is, zijn woord, dat
temeer moet worden gehoord naar
mate het waarschuwend of verma
nend is, in welke richting dan ook.
En zijn jaarverslag is telkenjare op
nieuw een gebeurtenis.
TJET stemt tot dankbaarheid, dat
1 onze kroonprinses zich zozeer
beijvert kennis te nemen van de
wijze waarop onder ons de menin
gen worden gevormd en de hesluiten
worden genomen.
In dit verband mag ook met er-
kenelijkheid gewag w/»rden gemaakt
van de bezoeken, gisteren door haar
gebracht aan vakbeweging en Stich
ting van de Arbeid.
Krachtens het onder ons beleden
staatkundig beginsel, neergelegd ook
in onze grondwet, is niet de Konin
gin, doch zijn de ministers in politiek
opzicht verantwoordelijk. Maar het
behoeft gelukkig niet te betekenen
onverschilligheid tegenover de ont
wikkelingen. Integendeel zal de mate
waarin vanuit ons koninklijk huis
aandacht wordt getoond voor de na
tionale problemen van temeer in
vloed zijn op de ernst waarmee zij
door ons allen worden benaderd.
Zo is het ten onzent sinds jaar en
dag het geval geweest. Het mag ons
dankbaar stemmen, dat prinses Bea
trix geheel dezelfde weg bewandelt.
Voor VOL-AUTOMATISCHE
WASMACHINES
hang-, leg- cn keukenkasten
HOGEWOERD 99 - TEL. 22536
Wisselend bewolkt
Wisselend bewolkt met plaatselijk en
kele buien Matige tot krachtige, aan de
kust tijdelijk harde westelijke wind. De
zelfde of iets hogere temperaturen.
