Gematigd boeddhist nu
Saigon
premier in
Gehate regime geeft zich gewonnen
Diem en Nhoe slaan de
hand aan zichzelf
Staking bij De
Telegraaf
Vlak voor bestand nog
ernstig grensincident
Chroesjtsjef toch met
Kennedy naar de maan
In één
Niet dood?
Kleuters in verkeer
worden beschermd
Schietende inbrekers
mogelijk gegrepen
Commentaren
Trouw wisselt
pagina uit
met Burger
weerbericht
Zaterdag 2 november 1963, 44ste jaargang
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936
a.m. 3,15, p.kw. 9,45 Klachtendienst bezorging 18
Op de foto is de
Amerikaanse ambas
sadeur in Zuid-Viet-
Henry Cabot
Lodge, in gesprek
met het schoolmeisje
Ly Thi Lieu Huong.
Korte tijd later werd
het meisje in Saigon
door de politie ge
arresteerd
Nadat gistermiddag een deel van het
technisch personeel van De Telegraaf,
ongeveer 150 man, besloten had in sta
king te gaan omdat de directie de
eis: een uitkering ineens over 1963,
niet had ingewilligd, heeft de nacht
ploeg zich gisteravond bij de staking
aangesloten. Zelfs de expeditie en de
I drukkers werkten niet meer.
i Alleen een aantal voormannen en bui-
I tenlanders werkten door. De Telegraaf
zou vanmorgen met een noodeditie van
j vier pagina's uitkomen.
Het Parool dat op dezelfde drukkerij
gedrukt wordt, is gisteren normaal uit-
I gekomen. Voor vandaag was daar nog
niets van te zeggen. Of De Volkskrant
volledig zou verschijnen, werd betwij
feld.
Het ls de bedoeling dat na het week-
end alle afdelingn weer aan het werk
i gaan, met uitzondering van de zetters,
zodat toch geen krant kan verschijnen.
Do zetters moeten dan financieel ge
steund worden door de andere-afdelingen
Het is de bedoeling dat de zetters net zo
lang blijven staken tot de directie hun
i eisen heeft ingewilligd. Overigens zul
len de stakers morgenavond bijeenkomen
om de situatie te bespreken.
Sigaren duurder
De organisaties van werkgevers en
werknemers in de sigarenindustrie heb
ben de leden va nde- Tweede Kamer ver-
zocht er bij de regering op aan te drin
gen dat alsnog een wetsvoorstel wordt
ingediend tot verlaging van de vrijstel-
I ling van omzetbelasting op sigaren.
Een in te voeren omzetbelasting bete
kent een prijsverhouding van twee tot
drie cent per sigaar, zozeggen zij.
De tijdelijke vrijstelling van omzet
belasting voor sigaren (tarief 5 pet)
loopt 31 december va ndit jaar af.
Algerijnen bezetten Figuig
Vlak voordat de afgelopen nacht
de wapenstilstand -tussen Algerije
en Marokko inging heeft zich nog
een ernstig grensincident voorge
daan in Figuig, in Marokko enkele
kilometers van de grens. Algerijnse
troepen zouden de plaats, die aan
drie zijden door de Algerijnse grens
wordt ingesloten, hebben omsin
geld. Er zouden vele doden en ge
wonden zijn gevallen.
Overigens zijn de berichten over de
gevechten zeer verward en tegenstrij
dig. Zowel Algerije als Marokko be
weren de plaats in handen te hebben.
Beschuldigingen worden over en weer
geuit.
Volgens Marokkaanse militaire berich
ten zijn de Algerijnen op sommige plaat
sen tot 65 km op Marokkaans grondge
bied doorgedrongen en hebben zij mij
nen gelegd op de wegen naar Figuig.
Algerije geeft toe het gebied rond Figuig
bezet te hebben, maar beschuldigt Ma
rokko ervan het Algerijnse grensdorp
Beni Ounif te hebben beschoten. Koning
Hassan heeft de Marokkaanse minister
De Koningin heeft ter gelegenheid
van de vijftigjarige herdenking van de
inwijding van het Vredespaleis de heer
J. M. Vinke, administrateur van de Car-
negie-stichting, bij bevordering benoemd
tot officier in de Orde van Oranje Nas
sau. Mej. mr. A. J. Belifante, weten
schappelijk hoofdassistente van de bi
bliotheek van het Vredespaleis, "werd be
noemd tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau.
I Premier Chroesjtsjef gaat ak
koord met het voorstel van presi
dent Kennedy om gezamenlijk een
project voor een maanreis voor te
bereiden onder voorbehoud dat de
internationale spanningen vermin
deren Hij verklaarde dit gisteren
op een receptie in Moskou ter ge
legenheid van het bezoek van pre
mier Soevanna Phoema van Laos.
Zoals bekend had de premier eer-
oogopslag
Spaanse regering spreekt
met protestanten pag. 2.
Geloof in de Sint moet be
houden blijven, maar
pag. 5
Amerika voorspelt het
weer pag. 5.
KLM-directie: ir. Luymes
volgt Larive op pag. 7.
Pacificatiecommissie: ge
deeltelijk akkoord pag. 7.
Betere ogentest bij rij
examen vereist pag. 7.
Aardgas en steenkolen:
concurrentie pag. 9.
Vragen over Defensie
pag. 9.
...en zes pagina's ZON
DAGSBLAD.
der verklaard geen belangstelling
te hebben voor een dergelijke on
derneming.
Zijn mededeling: kwam even nadat
radio-Moskou bekend had gemaakt dat
de Sowjetunie een nieuw onbemand
ruimtevaartuig, de Polyot 1 (vlucht lj
met succes liad gelanceerd.
De Russisohe .premier zei: ..Ik heb
het voorstel van president Kennedy
met grote aandacht bestudeerd. Wat
zouden wij beter kunnen doen dan een
Rus en een Amerikaan, of nog beter:
een Russische man en een Amerikaan
se vrouw, gezamenlijk naar de maan
te sturen?"
Terwijl hij dit zei volgden Russische
geleerden met grote aandacht het ver
loop van de vlucht van de Polyot, waar
mee een nieuwe stap vooruit in de
ruimtevaart wordt gezet.
Het inmiddels in een baan om de
aarde gebrachte ruimteschip Ls namelijk
in staat zowel In horizontale als in ver
ticale richting van koers te veranderen
(waarschijnlijk door middel van straal
motoren)
De lancering heeft o.m. ten doel bij
te dragen tot de oplossing van het
vraagstuk der besturing van ruimte
voertuigen tijdens hun vlucht. Met het
wendbare ruimteschip zullen bovendien
waarnemingen kunnen worden verricht
waarvoor anders verscheidene vluchten
in een vooraf vastgestelde baan nodig
zouden zijn geweest.
Volgens radio-Moskou zijn de eerste
bewegingen van de Polyot volledig vol
gens plan verlopen.
Op de hoek Amsterdamsestraatweg—
Leeuwstraat in Utrecht is gisteravond
een meisje dat op een fiets reed door
een truck met oplegger gegrepen. He:
meisje, de 14-jarige Elisabeth Radix uit
Utrecht, werd daarbij zwaar gewond.
Later op de avond overleed zij aan haar
verwondingen. Het tweelingzusje van
het slachtoffer dat bij haar achterop de
fiets zat, bleef ongedeerd.
van buitenlandse zaken opgedragen de
organisatie voor Afrikaanse eenheid, kei
zer Haile Selassie, president Keita van
Mali, Oe Thant en het internationale
Rode Kruis tc alarmeren.
Een misdadige en duivelse macht is
bezig de in Bamako verkregen resulta
ten te vernietigen, aldus de Koning.
De drie kompels die een week op
gesloten hebben gezeten in de
ijzermijn van Lengedeverlieten
gistermiddag de drukcabine, waar
in zij na hun redding nog enige
tijd m.oesten vertoeven om aan de
atmosfeer „boven" te wennen. Van
onder naar boven: Pohlay, Leder
Hanusch en een der redders
AN het bewind van president \go Dinh Diein van Zuid-Vietnam
en zijn broer Ngo Dinh Nhoe (de sterke man aehter de schermen)
is definitief een einde gekomen. De staatsgreep van de Boeddhistische
generaal Doeong Van Minh is geslaagd. De staat van beleg is in het
land afgekondigd. De president en zijn broer hebben op hun vlucht
voor de opstandige troepen zich vanmorgen van het leven beroofd.
Vanmorgen heeft de regering van den van het land kwam en rooms-
Diem zich na een ongelijke en wan- katholiek was. Tho is een gematig-
hopige strijd tegen de generaals van de figuur, die in de Zuidvietnamese
het leger, die zich bijna allen ach- conflicten steeds een bemiddelende
ter de revolutie hadden gesteld, rol heeft gespeeld,
overgegeven. De voormalige vice-
president van Zuid-Vietnam,
Ngoeyen Ngoc Tho. is minister-pre
sident geworden. Hij komt uit het
zuiden van het land en is boeddhist
in tegenstelling tot de vanmorgen
omgekomen Diem, die uit het noor-
Volgens de laatste berichten, uil
Saigon per radio in Singapore opge
vangen, is het niet uitgesloten dal
Diem en Nhoe Toren nog in leven zijn.
JMW
\V ~'r
President Ngo Dinh Diem, die van
morgen in gevangenschap te
Saigon de hand aan zichzelf zou
hebben geslagen
De nieuwe ontwikkelingen in Zuid-
Vietnam zijn spoedig gevolgd door
hoog beraad in "VVashinton. President
Kennedy hield een spoedconferentie
met zijn belangrijkste diplomatieke
en militaire raadgevers. eBsloten werd
om Amerikaanse troepen naar Zuid-
Vietnam te sturen „om de Amerikaan
se burgers te beschermen". Aange
drongen werd om de Amerikaanse po
litiek in Vietnam en geheel Zuid-Oost
Azië te wijzigen-
De actie tegen het gehate regieme van
Diem was goed georganiseerd. Spoedig
bleek, dat een groot deel van het leger
en een aantal ministers de zijde hadden
gekozen van de opstandelingen. Maar
veertien uur hebben Diem en zijn broer
de sterke man achter de schermen en
het hoofd van de geheime politie, nog
stand weten te houden. Zy gaven zien
pas over nadat het paleis van de presi
dent door mortiervuur voor een groot
deel was verwoest. Zij werden gevangen
genomen, wisten weer te ontkomen om
ten slotte vermoedelijk door vergif hun
einde te vinden in een kerk, waar zy
hun toevlucht hadden genomen.
Madame IS hoe
Het derde lid van de autocratische
familieregering, de beruchte mevrouw
Nhoe (zij is een schoonzuster van de
omgekomen Diem) ontsprong de dans.
Ze vertoeft reeds geruime tijd in de
Verenigde Staten. Eerst zei ze niet van
de staatsgreep af te weten. Maar later
schreeuwde ze: „Dat is de schuld van
de Amerikanen. Die hebben het ge
daan". Daarna verliet ze haar hotel
in Los Angeles en ging naar de mis.
„Ik geloof, dat alle duivels uit de
hel tegen ons zijn", kon men haar nog
horen zeggen. „Maar wij zullen over
winnen".
De staatsgreep is gekomen na een al
langer dan twee maanden durende slui
merende crisis. De meerderheid in Zuid-
Vietnam is boeddhistisch. Deze meerder
heid voelde zich vervolgd door Diem en
zijn familie.
Diem stond onder sterke Amerikaanse
druk. Meer dan eens heeft de regering
in Washington hem met economische
maatregelen gedreigd, wanneer hy zijn
politieke koers niet zou wenzlgen.
Gisteren dan heeft generaal Doeong
Van Minh ingegrepen. Hij is 47 jaar oud
en wordt in de wandeling de „dikke
jongen" genoemd. Hij was reeds bekend
geworden toen hij in de jaren 1054 en
1955 een belangrijke rol speelde bij het
uitroeien van de corruptie in Saigon.
Minh is infanterist en in Frankrijk
opgeleid. Hij is getrouwd, vader van drie
kinderen en bij de soldaten zeer gezien.
De laatste jaren was hij in ongenade
gevallen bij Diem. Zijn medestrijder is
generaal Don, 46 jaar oud. Onlangs be
noemde Diem hem tot chef van de gene
rale staf.
Voor vervolg zie pagina 11
Pendeldienst van moeders
Het hoofdbestuur van de Neder
landse vereniging bescherming
voetgangers heeft besloten tot de
oprichting van een kleuterbescher-
mingsdiensrt, dit ter bestrijding van
het zeer grote aantal verkeersonge
lukken, waarbij jonge kinderen het
slachtoffer zijn.
De vereniging hoopt, zo deelt zij mede
begin van het volgende jaar reeds een
begin te maken met deze dien9t Hier
toe zal in eerste instantie een beroep
worden gedaan op autorijdende moeders
om eventueel in samenwerking met hoof
den van kleuterscholen te komen tot
pendeldiensten. Volgens de plannen zul-
Toestand agent redelijk
Hoogstwaarschijnlijk heeft de
Rotterdamse politie de daders van
de aanslag op politieagent Nij en-
huis te pakken. In de loop van vrij
dag is op het hoofdbureau aan het
Haagse Veer een groot aantal men
sen gehoord en ten slotte zijn in de
loop van vrijdag twee mannen als
voorlopige verdachten opgesloten.
Beiden voldoen aan het signale
ment en de politie heeft ernstige
aanwijzingen.
Zij zijn op verschillende punten in
Rotterdam aangehouden, de eerste
tien minuten over twaalf, de tweede om
half drie des middags.
Wel verloopt het onderzoek voo
recherche moeilijker dan normaal het
geval zou zijn.
De aanslag, waarbij de agent B.
Nijenthuis ernstig werd gewond, ge
schiedde in de nacht van donderdag
op vrijdag. De agent Nijeiïhuis was toen
tezamen met zijn collega J. H. Kraaye-
veld in een auto op ronde. Agent
Kraayeveld chauffeerde en de beide po
litiemannen betrapten in de 1-ste Ble-
kershof in" de binnenstad van Rotter
dam twee mannen bij een poging het
slot te forceren van de deur van een
magazijn van een technische handelson
derneming. Toen de agent Nijenhuis uit
de auto kwam, loste een van de man
nen vier schoten, waarvan er een de po
litieman 26 jaar, vader van een ba
by van ruim een jaar in de kaak en
de keel trof.
De beide mannen slaagden er in te
ontkomen, de agent Kraayeveld had
echter een goed signalement kunnen op-
Agent Kraayeveld had onmiddellijk
via de mobilofoon alarm gemaakt; een
sterke politiemadht die zeer snel ter
plaatse kwam, zette een grootscheepse
achtervolging in, die echter eerst niets
opleverde.
Wel trof vroeg in de ochtend een na-
tuurfijk hevig geschrokken werkster in
een diioht by de plaats van de aanslag
gelegen kantoongebouw een man aan.
die zich in een toilet verschool. Bij zyn
ontdekking ging de man via het dak
op de Vlucht naar een belendend per
ceel. dat hij weer via de kelder moet
hebben verlaten.
De toestand van de neergeschoten po
litieagent, die onmiddellijk na het on
geluk met een ziekenwagen van de vlak
bij de plaats van de aanslag gelegen ge
neeskundige dienst naar het Dijkzigt-zie-
kenhuis is gebracht, is redelijk goed.
De kogel is bij de kaak binnengegaan
en tot in de keel doorgedrongen. In het
ziekenhuis is hij onmiddellijk geope
reerd.
Bij Harlingen is het driejarig jongetje
J. D. van der Tol, door een wagen met
bieten van zijn vader overreden en ge
dood. Het jongetje werd door zyn vader
vastgehouden. De paarden werden echter
schuw en de heer Van der Tol was ge
noodzaakt zfjn zoontje even los te laten
De jongen viel van de wagen en kwam
onder een wiel.
len de moeders bij toebeurt met eigen
auto de kinderen in groepen van huis
naar de kleuterschool brengen en hen
daar ook weer halen. Het centraal bu
reau van de kleuterbeschermingsdienst
zal gevestigd zijn in het secretariaat van
de Nederlandse vereniging bescherming
voetgangers, Van Montfoortlaan 11, Den
Haag. De vereniging spreekt de verwach
ting uit dat vele moeders van school
gaande kleuters hun instemming met het
initiatief zullen betuigen. In het beraad
over de definitieve vorm van de kleuter
beschermingsdienst zal de Nederlandse
vereniging bescherming voetgangers on
der meer betrekken het Nederlands
vrouwencomité, de Nationale vrouwen
raad, de Bond van Plattelandsvrouwen,
de Nederlandse vereniging van huisvrou
wen en de autoriteiten, die erbij betrok-
5000 GEWONDEN
Ter toelichting op dit initiatief deelt
de vereniging nag mede dat naar schat
ting dit jaar ongeveer 5.000 kinderen van
negen jaar en jonger meer of minder
ernstig gewond zullen raken in het ver
keer. Volgens het C. B. S. werden in 1961
niet minder dan 4.534 jonge kinderen
gewond in het verkeer, van wie er 234
zijn overleden. Volgens een recente we
tenschappelijke publika.tie is het werke
lijke aantal belangrijk hoger dan de aan
tallen die ter kennis van de politie en
het C. S. B. komen Uit onderzoekingen
van verkeersdeskundigen is gebleken,
dat het niet verantwoord is kinderen
jonger dan zes jaar zonder geleide naar
en van schooi te laten gaan. In Neder
land is het toch nog te veel de gewoonte,
zelfs kleuters alleen de weg naar school
te laten vinden. DiDt acht de Neder
landse vereniging bescherming voetgan
gers niet langer verantwoord.
De Haarlemse rechtbank heeft de 36-
jarige chauffeur-monteur J. v. d. W. uit
Haarlem wegens het veroorzaken van
een dodelijk ongeluk onder invloed van
sterke drank veroordeeld tot een ge
vangenisstraf van een jaar en zes maan
den en intrekking van het rijbewijs ge
durende tweemaal vijf jaar.
De eis luidde twee jaar en intrekki.ig
van het rijbewijs gedurende vijf jaar.
yELE t
berichten uit Vietnam mogen
nog verward zijn, duidelijk is
wel, dat ook daar de kruik zolang te
water is gegaan totdat zij is gebro
ken.
Het land wordt van buiten af door
de communisten bedreigd. Deze situa
tie is te ernstiger, waar het in dat
gebied van de wereld een sleutel
positie inneemt.
Het pijnlijke was tot dusver, dat een
beperkte leidende groep van de be
narde positie waarin het land ver
keert, gebruik maakte om eigen ge
zag te schragen.
Met name de Amerikaanse regering
was zo in een onwelkome situatie
beland. Zij wilde het land niet de
steun onthouden die het in de strijd
tegen de communisten behoeft. Aan
de andere kant wenste zij niet ver
eenzelvigd te worden met het bewind.
Het verweer tegen de heersende
groep heeft allerwegen temeer van
zich doen spreken doordat boeddhis
tische monniken bereid bleken hun
houding van protest tot zelfs met de
dood te bevestigen.
Van de zijde der Zuidvietnamese re
gering had men daarvoor toen niets
dan spottende opmerkingen, getui
gend van een benauwende liefdeloos
heid.
Het is wel van een diepe tragiek, dat,
naar althans berichten ons melden,
men nu ook binnen de kring van de
heersende groep tot zelfmoord is
overgegaan.
Dat nationale gevoelens zozeer kan
nen oplaaien, moet gelden als een
bewijs temeer van de gebrokenheid
van het menselijk leven.
T^EN mensenleven is kostbaar. Dit
is onderstreept door de niet af
latende en niets onbeproefd latende
poging, dagenlang ondernomen, om
het drietal ingesloten mijnwerkers te
redden. De pogingen zijn met wel
slagen bekroond geworden.
De krant en de andere middelen tot
inlichting en voorlichting hebben ons
van dag tot dag van het pogen op de
hoogte gehouden. Nooit als in onze
tijd is de mens in de gelegenheid,
zozeer als vandaag als van nabij mee
te maken wat waar ook geschiedt.
Tegenover de lichtvaardigheid waar
mee ook in onze dagen dikwijls met
het mensenleven wordt omgegaan,
doet de strijd tot redding van het
zelfde mensenleven oprecht verwar
mend aan.
Drie mannen zijn gered. Maar nu
men hierin is geslaagd, nu dus de
spanning is gebroken, gaan de ge
dachten onwillekeurig te sterker uit
naar al diegenen wier redding on
mogelijk was. Bij deze ramp ook
waren het er tientallen en zij laten
een veelvoud daarvan aan bedroefden
achter.
De dankbaarheid om de redding kan
met de deernis jegens hen slechts
worden verdiept.
Het dagblad „Trouw" heeft van het
Zuid-Afrikaanse dagblad Die Burger be
richt ontvangen, dat de hoofdredactie
van deze onafhankelijke krant de uit
nodiging aanvaardt om binnenkort een
pagina te wisselen over de apartheids
politiek.
Zoals men zich zal herinneren, heeft
Trouw eerst een dergelijk voorstel ge
daan aan het blad van de regeringspartij
Die Transvaler Dit blad weigerde op het
aanbod in te gaan.
Die Burger zal dus nu op een nog
nader te bepalen datum een pagina in
Trouw mogen publiceren en het dagblad
Trouw zal hetzelfde kunnen doen in ge
noemde te Kaapstad verschijnende
krant.
Gevecht in Staten
van Suriname
In de Staten van Suriname is het gis
teren tot een vechtpartij gekomen. Bij
de behandeling van het voorstel om een
bauxietconcessie te verlenen aan dc
Amerikaanse combinatie Ormet zeide de
heer Aron, dat er in het parlement men
sen zijn die zich gedragen als wolven
in schaapsvacht. De heer D. G. A. Find-
lay zeide hierop, dat hij hiermee be
doeld was en als de spreker dit niet rui
terlijk toegaf, dan was hij een lafaard.
De voorzitter vroeg hem zijn woorden
terug te nemen. Findlay weigerde dit en
verliet de zaal. Toen hij de koffiekamer
wilde binnengaan, kreeg hij een klap
van het Statenlid Van Genderen. Find
lay sloeg terug. Toen zich een ander
Statenlid met de zaak wilde bemoeien,
greep de politie in en de vergadering
werd geschorst.
Verwachting tot hedenavond:
Veranderlijke bewolking met tijdelijk
enige regen, later ook enkele opklarin
gen. Zwakke tot matige zuidelijke wind.
Weinig verandering in temperatuur.
De 28-jarige elektrische lasser F. "W.
Borst uit Haarlem die betrokken is ge
weest by een verkeersongeluk met do
delijke afloop is door de rechtbank in
Haarlem veroordeeld tot een hechtenis-
straf van zes weken en intrekking van
de rijbevoegdheid gedurende twee jaar.
is was twee maanden en intrekking
voor twee jaar.