Geheimen Toplitz See eindelijk prijsgegeven Gevaarlijke honden DE JAS VAN HET JAAR ht een donfce h# *nl Rechter De Wet doet de tenlasteleggingen teniet lekker en gezond DONDERDAG SI OKTOBER 1963 WBUKATJE VAN A K-U. ARNHEM 1357) Toen de ontdekkingsreiziger Marco Polo op het eind van de 13de eeuw uit China was terugge keerd, maakte hij melding van een Tibetaanse dog „zo groot als een ezel". Dat klonk lichtelijk overdre ven en men was dan ook zo vrij deze afmetingen evenals allerlei andere feiten die Polo had te boek- gesteld met de nodige reserves te laten voor wat zij waren. In de loop der tijden zijn veel van Marco Polo's ver halen juist geble- hem dan ook geen opschepper meer, zoals zijn tijdgeno ten deden, maar rangschikken hem onder de belangrij ke mensen wier mededelingen aan dacht verdienen. Zoals uit een Chinees handschrift van 1121 v. Chr. is gebleken, be stonden in de oudheid reeds Tibe taanse doggen ln China. Of ze nu precies zo groot waren als een ezel, zal van de afmetingen van de ezel hebben afgehangen. In ieder geval zéér grote doggen, wat blijkt uit een oud-Babylonisch reliëf van 2200 Chr., waarop een dog van formida bele afmeting staat afgebeeld. Veel kleiner dan een ezel(tje) is dit dier inderdaad niet. Maar, waar we eigenlijk op wil den terecht komen: de mens heeft altijd alle mogelijke middelen aan gegrepen om zijn medemens onaan genaam te zijn en zo hebben de Klelnazlatische volken, zowel als Grieken en Romeinen, de opvallend strijdlustige eigenschappen van de dog uitgebuit door de dieren in de oorlog als vechtbonden te gebrui ken. Of de bewoners van Engeland dat eveneens hebben gedaan, valt niet met zekerheid te zeggen, maar we zijn geneigd dit aan te nemen, ten eerste omdat de mastif reeds als huisdier in Engeland bekend was toen de Romeinen daar in 55 v. Chr. kwamen; ten tweede, omdat bet tot 1835 heeft geduurd, éér de georga niseerde gevechten tussen mastlfs en stieren of beren bij de wet wer den verboden; ten derde, omdat be kend is, dat Hendrik Vin van En geland 400 voor de oorlog afgerich te mastlfs ten geschenke gaf aan Karei V, die bij de verovering van Zuld-Amerika een dankbaar gebruik van deze dieren Het maken. In een land, waar het aanwen den van honden te gen mensen zó diep geworteld is als in Engeland, mogen we de diepgang van de wortel best tot de eerste eeuw v. Chr. verleggen (zij het dan voor eigen rekening). In Engeland was men bij de men senjacht overigens niet uitsluitend op de doggen aangewezen, want ook de bloedhonden (een in groter for maat gefokte vorm van de brak ken) bleken kwade rakkers, betgeen ze bewezen hebben o.a. bij de op standen op Jamaica, waar zij op mensen werden afgestuurd. In dit opzicht schijnen ook de Rus sen zich niet onbetuigd te hebben gelaten door het gebruik van de barzol, die van de Afgaanse wind hond schijnt af te stammen. De barzol werd vooral in de Zuidrus- sische steppen gefokt en mocht aan vankelijk uitsluitend eigendom zijn van Russische grootvorsten, die hun weggelopen lijfeigenen door middel van een opwindende jacht konden laten opsporen en desgewenst laten verscheuren. We moeten hier liever maar van afstappen en eens zien, welke hon denrassen ln de grijze oudheid ver der nog bekend waren. Nadruk verboden. H. PétlUon TOCH IS HET ZO? wajang PLANTEN MARGAR NE van bijna het héle jaar, want Terlenka is licht bij zwaar weer warm in de wind. Terlenka kan tegen liters water, tegen lang zitten, rijden, opgevouwen zijn Terlenka blijft onberispelijk, zorgeloos correct - is regen jas en I Drie dagen geleden la gen de stranden van New England in de V.S. nog vol met zonneba ders, die zich koester den in temperaturen van 27 graden Celcius. Gis teren traden de sneeuw ploegen aan. In Green ville lag 33 centimeter van dit witte goedje. Daarmee kwam voor het noordoosten van de V.S. een einde aan de langdu rige droogteperiode, maar ten zuiden van New York duurt de droogte nog voort en woeden vele bosbran den. In totaal branden de bossen daar nog op 71 plaatsen. Daarmee komt het totaal aantal bosbranden voor de maand oktober op 645. Dat is nog niets verge leken bij het aantal branden in de staat Ala bama: 1215. Op 20 novembdr zullen de bewoners N.O. Twen te weer beginnen te bla zen op de midwinter hoorn. Dit traditionele gebruik eindigt op 6 ja nuari (Driekoningen) en wordt tassen deze belde data beoefend bij wind stil en vriezend weer. Een midwinterhoorn be staat uit twee gekuipte tegen eikaar passende stukken hout, die met een stevige houten band aan elkaar zijn beves tigd. De hoorns is onge veer 1 meter lang en op driekwart van de lengte bevindt zich een lichte ronding. Verder heeft de hoorn een schuin afge sneden modnstuk, waar voor men graag éénjari ge vlierloten gebruikt. De winbouwers in Frankrijk zijn weer niet tevreden. Men zou zo zeggen dat de Franse wijn een vrolijke stem ming kweekt. Zo niet bij de boeren in de wijn streken van Frankrijk. Zij plegen aanslagen uit Lijk Westduitser in meer van Toplitz gevonden Onderzoekers hebben dinsdag in het meer van Toplitz het lijk ontdekt, waar van men veronderstelt dat het de 19- jarige Westduitser Alfred Egner is, die om het leven is gekomen bij het zoe ken naar een enorme schat die door de nazi's in het meer zou zijn geworpen. Dit heeft een woordvoerder van het Oostenrijkse ministerie van binnenland se zaken meegedeeld. Volgens de plaatselijke politie zou Eg- ner vermoord kunnen zijn. Het onderzoek naar de verdwenen Westduitser en de nazi-schat staat on der toezicht van het Oostenrijkse minis terie van binnenlandse zaken. Het lijk werd ontdekt toen met on derwater-televisiecamera's de bodem van het meer werd afgezocht. Duikers staan op het punt een uit gebreid onderzoek naar de legendari sche schat in te stellen, die volgens geruchten tijdens de laatste dagen van de oorlog door drie verschillende nazi eenheden in het meer is verborgen. Tot de schat zouden zeer geheime docu menten behoren, waaronder een lijst van Zwitserse bankrekeningen, goudsta ven en valse Engelse bankbiljetten. Argentinië vraagt uitlevering Peron Een Argentijnse rechtbank heeft be sloten dat aan de Spaanse regering om uitlevering zal worden verzocht van de voormalige Argentijnse president Juan Peron. Er zyllen hiertoe onverwijld stap pen worden gedaan. De rechtbank vraagt de uitlevering van Peron wegens een tegen hem inge diende aanklacht in verband met een zedenmisdrijf. Peron wordt beschuldigd van onzedelijk gedrag met de minder jarige Nelly Rivas, die indertijd een „beschermelinge" van hem was. Legende of werkelijkheid? Zware bewaking voor vermeende schat Sensatie in Zuidafrikaans proces Drie strandingen in de Schelde In de Schelde voor Antwerpen zijn gistermorgen drie buitenlandse schepen aan de grond gelopen. De drie schepen werden later vlot getrokken. Er is niets •gemeld van waarneembare schade. Het 7100 ton metende Franse motor schip Louis L.D. is bij het uitvaren aan de grond geraakt bij Saaftingen. De 13.612 ton metende Noor Havjarl liep vast bij Fort Frederik. evenals de Zweed Elsie Wick (2547 ton). PRETORIA beleefde gisteren een sensatie. Rechter Quar- tus de Wet, de voorzitter van de rechtbank, waarvoor het zoge naamde sabotageproces wordt gevoerd, heeft de niet-ontvanke- lijkverklaring gelast van de ten lasteleggingen, die tegen de elf beklaagden waren uitgebracht. De rechter heeft zo gehandeld omdat het de verdediging onmo gelijk was op grond van de ten lasteleggingen een verdediging te voeren. De openbare aanklager weigerde verdere inlichtingen te geven en was er dn de beschuldi ging van uit gegaan dat de be klaagden allen schuldig waren. Op deze wijze, aldus rechter De Wet, kan geen proces gevoerd worden. De verdachten waren beschuldigd van samenzwering met het doel de rege ring-Verwoerd omver te werpen. Zij zou den voorts hebben aangestuurd op op stand met de wapens in Zuid-Afrika, guerrilla in dit land en het binnenvallen aer Zuidafrikaanse unie door van over de grenzen komende gewapende benden. Fisher. die als verdediger van zeven der beklaagden optrad, had gesteld dat de beschuldiging, dat zijn cliënten tegen regering en staat hadden samengezwo ren, geen steek hield. Toen bij de her vatting van het proces de openbare aan- klager, dr. Joetar, verklaarde dat de te gen Hepple, een der beklaagden, uit gebracht* beschuldigingen waren inge trokken en dat Hepple nu als getuige zon worden gedagvaard, vroeg Fisher nadere bijzonderheden over de tegen zijn cliënten uitgebrachte beschuldigingen. Joetar weigerde dit, waarop rechter De Wet tot rijn beslissing kwam alle ten lasteleggingen niet-ontvankelijk te ver- De rechtszaal was met stomheid ge slagen. Na enkele ogenblikken was er een opgewonden gefluister. Het anti-sa- botageproces kan nu slechts worden voortgezet indien de openbare aanklager nieuwe tenlasteleggingen uitbrengt. Rechter De Wet bleek in zijn toelich ting de vrees te hebben, dat zich de „belachelijke toestand had kunnen voor doen dat de verdediging na elk getuige nis om verdaging van de zitting zou vra gen, om in staat te worden gesteld de getuigenverklaring te bestuderen". De verdachten zijn overigens in hech tenis gebleven overeenkomstig de bepa lingen van de Zuidafrikaanse politie wetten. Het kan wel als vaststaand wor den aangenomen dat dit proces niet voor 1964 zal worden hervat. Drie Russen van V.N. in Amerika „ongewenst" De Amerikaanse delegatie bij de Verenigde Naties heeft gisteren aan de Russische V.N.-delegatie verzocht drie van haar leden binnen 48 uur uit de Verenigde Staten terug te trekken, zo heeft een woordvoerder van de Amerikaanse V.N.-delegatie verklaard. De federale recherche heeft vastge steld dat deze personen, Joeri Roma- chine, KI eb Pavlov en Vladimir Ole- nev, te maken gehad hebben met de spionagezaak die dinsdagavond leidde tot de arrestatie van een Russische chauffeur en een Amerikaanse techni cus. De drie Russen konden echter niet worden gearresteerd omdat zij diplo matieke onschendbaarheid genieten. De Amerikaanse woordvoerder zei dat om hun vertrek gevraagd is omdat zij een „flagrant misbruik gemaakt heb ben van de voorrechten die aan hun verblijf in de Verenigde Staten zijn ver bonden". „Maanreis nu sneller Amerika gelast ruimtevluchten plotseling af Vier ruimtevluchten, die in het „Apollo" ruimtevaartprogramma zouden worden gehouden, zijn uit zuinigheidsoverwegingen afgelast, zo is gisteren officieel in Washington bekendgemaakt. De maatregel is ook genomen om het zenden van een man naar de maan te bespoedigen. De vier nu afgelaste ruimtevluchten zouden begin 1965 worden uitgevoerd. Door dit besluit wordt het mogelijk de „Saturnus 1-b" - raket, nog mach tiger dan de „Saturnus 1" sneller m gebruik te nemen, zei een woord voerder van het Amerikaanse bureau voor lucht- en ruimtevaart. Aan de andere kant zullen de. ruimtevluchten die in het kader van het „Apollo"- programma wel doorgang vinden, worden vertraagd. voor IMPELOOS is het water van de Toplitz See, het L JLt. kleine, pittoreske meer niet ver van Bad Aussee Na g in de liefelijke Oostenrijkse pro vincie Stiermarken. De herfst »heeft de bomen op de steile oevers .goudgeel en roodbruin doen verkleuren, de loofbomen wel te verstaan. Het naaldhout, dat recht op de rotsen lijkt te staan, behoudt het hele jaar door zijn donkere, mysterieuze tinten. Het is van een grimmig heid en zelfs huiveringwekkend heid, waarmee de natuur zich zo irkwijls openbaart. De Toplitz See, hoe klein ook, leeft sinds de oorlog een grotere tekendheid gekregen dan meren als Mond See en de Wörther See, die iet verbeeldingsvermogen van mil joenen toeristen weten te prikkelen. 'Toewei slechts zelden een wande- zijn nabijheid komt, is dat itukje water op de grens van Stier arken, Opper-Oostenrijk en Salz- !burg elke keer weer in de wereld- geschoten. Tot in Korea, Aus- ;ralië, Alaska en Vuurland toe kent het grote publiek de Toplitz See, om- DIDidat het meertje net zo intrigeert als MEÏLoch Ness, waar exentrieke figu- RIN1611 als skids jaren naar „het slang- jachtige monster" zoeken. ACH V. 2 Waarom dan wel? Er zou zich een fUNchat in bevinden, een schat dé ilijMzchat, zou men wel kunnen zeggen jWjWuit het verslagen Hitler-rijk. Het f *goud, de documenten en de code- r-gj^nuffemers voor banktegoeden in ggfiSZurttserland, waarom het zou """"gaan, zouden in de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog met vracht- wagens en al in het meertje gereden ■•rijn.^De Sicherheitsdienst zou de op- ha 'he Goud drachtgever zijn geweestterwijl t handjevol SS-ers als handlanger z hebben gefungeerd. Moeilijk De Toplitz See, waarin de nazi-schat wordt vermoed, geldt als een voor dui kers moeilijk toegankelijk meertje. De «teile bergwanden, die het water om sluiten, zetten zich ook onder de wa terspiegel voort en gaan pas op een diepte van zeventig meter in de bo dem over. Het moeilijkst te overwin nen element is wel de „valse bodem": een vrij dichte laag van gezonken boomstammen, die vijftig meter onder het wateroppervlak zweeft. Op dat punt grenzen namelijk twee waterla- gen met een ongelijke dichtheid aan elkaar Deze kunnen zich niet vermen gen, omdat ze' constant van een heel verschillende temperatuur zijn. Het verhaal van de schat op de bo dem van de Toplitz See begon onmid dellijk na de vrede in 1945 te circule ren. De geschetste feiten Waren zoda nig dat Washington er aanvankelijk geloof aan hechtte (Stiermarken was door de Amerikanen bezet). Per slot van rekening waren de nazi's van plan geweest in de Alpenvesting, zoals ze het gebied rond Bad Aussee noemden. strijdend ten onder te gaan. Bekend was ook dat er zich nogal wat bonzen van nationaal-socialistischen huize in dit laatste bolwerk ophielden. Vermoed kon worden dat ze daar met hun ge stolen schatten zaten en met al of niet bezwarende documenten, die nog niet vernietigd konden worden. Eerste De eerste poging om achter de ge heimen van de Toplitz See te komen, werd in 1945 ondernomen. Amerikaan se kikvorsmannen doken naar de in het meertje verdwenen legervrachtwagens, doch konden niets vinden. Toen een van hen verdronk, werd de speurtocht stop gezet. Het verhaal van de goudsta ven en de documenten in de donkere diepten van het water zou een verzin sel zijn, zo werd er gezegd. Het valt te betwijfelen, of de ver drinkingsdood van de kikvorsman de werkelijke aanleiding voor de Amerika nen is geweest de onderzoekingen te staken. Veel meer moet worden aange nomen dat men kennis kreeg van wat Ida Weissenbacher, een nog steeds in de buurt wonende boerin, met eigen ogen zou hebben gezien. In opdracht van wegtrekkende militairen zou de vrouw met een paard en wagen geslo ten kisten naar de noordelijke oever van het meertje hebben moeten bren gen. Toen een van deze kisten, vlak voordat hij in het water zou worden gegooid, op de grond viel en opensprong uitslijten, kwam bedrogen uit. De Top litz See en zijn vermeende geheimen kwamen steeds weer in het nieuws. Steeds wilder, steeds fantastischer, werden de verhalen. Expeditie Legende of werkelijkheid? Na acht- DEKStien jaar met de armen over elkaar te hebben gezeten, tracht het Oosten rijkse ministerie van binnenlandse za- -ken zeg maar: veiligheidsdienst eindelijk een antwoord op deze bran dende vraag te geven. Sinds de vori ge week is de Toplitz See hermetisch van de buitenwereld afgesloten. Niet minder dan driehonderd gendarmes staan bij het meertje op wacht, met •„walkie-talkies" en met machinepisto len. Overal op de oevers ziet men landmeters bezig. Er vaart een boot je met een buitenboordmotor rond, die echopeilingen verricht, zomede de bo dem van het uit de Ijstijd stammen de waterreservoir met een televisieca mera afspeurt. In Bad Aussee houden zich twee groepen duikers gereed, die over de modernste apparatuur beschik- tot grote diepte kunnen afda- Proef station Ida Weissenbacher beweert verder met klem dat de kisten van het aan de Toplitz See gevestigde marine- proefstation afkomstig waren. Men had haar ingeschakeld, omdat de twee vrachtwagens, welke men tot zijn beschikking had en die inder daad in het water zouden zijm gere den niet alles wat men kwijt wil de, konden bergen. Noch de SS, noch de Sicherheitsdienst. zouden bij de verdwijning van de kisten betrok ken zijn geweest maar gewone W ehrmacht-soldaten. Een hele tijd gebeurde er niets, be halve aan dat de geruchten welig be gonnen te tieren. Hét ooggetuige-ver slag van Ida Weissenbacher werd met een schouderophalen van de hand ge wezen. Niemand wilde immers geloven dat de nazi's kisten met wapentuig in het water zouden hebben willen ver belgen. de: Behalve goudstaven, documenten en codenummers voor banktegoeden in Zwitserland, zouden zich in de Toplitz See cok gezonken experimentele een- maiisduiküoten bevinden, zomede gela den V-l en V-2-raketten. Als alpinisten verklede Duitse toe risten zouden zich op geheimzinnige wijze rond het meertje ophouden. Al even geheimzinnig opererende amateur-duikers zouden herhaaldelijk in rubber bootjes op de Toplitz See zijn gesignaleerd. Op de oever zou het lijk van een vermoorde, Duitse toerist zijn gevon den, die in de oorlog een topfunctie bij de Siolierlieitsdienst had bekleed. Wie van mening was dat de geruch ten in de loop der jaren wel zouden ln 1959 besloot het Duitse weekblad Der Stern paal en perk aan al deze geruchten te stellen. Met veel tam tam het was ten slotte een publi citeitsstunt stuurde het een expedi tie naar de Toplitz See, die de gehei men van het donkergroene water moest ontsluieren. De Stern-duikers hadden inderdaad enig succes. Ze haalden een kist met dollarbiljetten uit de modder naar boven, die bij onderzoek overi gens vais bleken te zijn. De tongen raakten opnieuw in rep en roer. Hoewel de valsheid van het opgeviste bankpapier natuurlijk een teleurstelling was, kon toch een eerste conclusie worden getrokken. En deze pleitte beslist niet voor de theorie dat het slechts om kisten met wapens ging. Integendeel. Steeds meer vatte de me ning post dal de nazi-bonzen inderdaad hun geheimen in de Toplitz See had den willen verdrinken. Van de hoofd kwartieren van de Sicherheitsdienst en de Aöwehr uit was herhaaldelijk met valse dollars en valse Ponden ge werkt. Het geruchtmakende spionage- schandaal Cicero werd weer opgera keld: het geval van de voor Hitier werkende bediende van de Britse am bassadeur in Ankara, dié tó 1943 en 1944 de grootste geallieerde militaire gehei men naar Berlijn wist door te geven, doch die na afloop van zijn duistere werkzaamheden met duizenden valse vijf-Pond-biljetten werd betaald Insinuaties Tot ieders bevreemding staakte Der Stern zijn pogingen het nu pas inte ressant geworden geheim van de Top litz See te ontmaskeren. Een reden werd niet opgegeven, of kon althans niet aannemelijk worden gemaakt. Het gevolg hiervan was dat er heel wat vuil los kwam in de vorm van fluister campagnes en overigens voor de hand liggende insinuaties. Men zei dat Der Stern door hoge Duitse instanties was bevolen niet der te gaan met zoeken. Men sprak over belangengroepen, die er baat bij zouden hebben, als de schat de schat, of, beter: de documenten de documenten, zouden worden gelaten. Prominenten in Duitsland, maar ook in Oostenrijk zouden belastend materiaal in eventueel te vinden archiefstukken vrezen. De banken ten laatste, het nationaal-socialisme zijn vermogen zou hebben gedeponeerd, zouden er he lemaal geen belang bij hebben. Intensief In oktober van dit jaar mondden al deze gissingen in een nieuwi peditie uit. De leiders hiervande Duitsers Freiberger spion tijdens de Tweede Wereldoorlog) en Schmidt, hadden in 't grootste geheim een plan uitgewerkt, dat 's nachts met behulp van enkele gehuurde duikers moest worden uitgevoerd. Door tragisch ongeval lekte dit plain uit. In de eerste morgenuren van C tober kwam een van de duikers, de 19-jarige Alfred Egner uit München, niet meer boven water. Het touw, waarmee hij aan de boot bevestigd was, zou zijn afgeknapt zo luidt tenminste de officiële lezing. Niet lang hierna heeft de Oostenrijk se minister van binnenlandse zaken e intensieve speurtocht naar de vermei de schatten en documenten van Toplitz See gelast. De tragische dood van de jonge Duitser heeft het on derzoek misschien wat verhaast, doch is er in geen geval de aanleiding Reeds lang was men in Wenen mening dat er eindelijk eens iets i de kisten moest worden gedaan, die in de laatste dagen van de oorlog in het meertje terecht waren gekomen. De veel voorbereidingstijd vergende maatregelen, die plotsei'r.g genomen konden worden, zijn hier het beste be wijs van. Gendarmes, veiligheidsfunc tionarissen, duikers, modern opspo ringsmateriaal alles stond klaar om volgens een tot in details uitgewerkt schema aan de slag te gaan. Ziet de Oostenrijkse regering nu plotseling toch iets in de kisten, die meer dan achttien jaar geleden in de Toplitz See werden gedumpt? Zou men uit de grootscheepse actie, die ontketend is en waarin geen plaats voor pottekijkers is, de con clusie mogen trekken dat het om méér dan alleen sensatie gaat? Als eerste resultaat van het onderzoek kan thans reeds wor den gemeld dat het onderwater televisiecamera-oog grote mas sa's staal op de bodem van de Toplitz See heeft waargenomen. Men neemt aan dat zich hierbij in ieder geval de twee leger trucks bevinden, die met lading en al het meertje zijn ingereden. Binnen enkele dagen zullen kik vorsmannen in de donkere diep ten afdalen. En het antwoord op de vraag: legende of werkelijk heid?, zal misschien zeer spoedig kunnen worden gegeven. De Russische regering heeft Zuid- Slavië een krediet verstrekt van 30 miljoen roebel voor herstel van de scha de, welke de economie van het land geleden heeft als gevolg van de aard beving in Skoplje.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 5