Nieuw® Lei'dse Comraint Met aardgas 25 pet. goedkoper uit Raad bespreekt brief van kleuter r Strijd tussen Algerije en Marokko gestaakt Drie mijnwerkers nog ïen nacht ondergronds Negen procent voor bakkers STREVEN NAAR EEN EENHEIDSPRIJS Aluminium Brood nog elf cent duurder V.S. trekken regiment terug uit Duitsland HrKteur: t. DIEMER leofdredacteur: Dr. E. DIEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD JjL oktober 1963, Slete jaargang Meeste plaatsen droog Veranderlijke bewolking en op de meeste plaatsen droog. In het noorden van het land ook zonnige perioden. Matige tot vrij krachtige wind tussen oost en zuid oost. Dezelfde temperaturen als vandaag of iets lagere. (zie voorts pagina 9) Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Klachtendienst bezorging 18 Dag en nacht] Minister Andriessen: Verre weg voordeligste brandstof zelfbediening in supervorm De „Doe-het-zelf'-gedachte viert hoogtij. Vooral de winke- l liers vinden wat meer actie van hun klanten wel op zijn plaats en prompt is nu in de Van Heek- straat in Boxtel de eerste auto- l I matische zelfbedieningswinkel geopend. In een klein gebouw is I een automaat geplaatst, die een i hoogte heeft van 2,75 meter, een lengte van vijf meter en een j breedte van 3,50 meter. Op een j tableu kan de klant zien welke 250 artikelen te verkrijgen zijn. Nadat men zijn kexóze heeft be- S I paald, drukt men op een aantal 5 knoppen met nummers die cor- responderen met die van de arti- kelen, en de zaak is voor elkaar. Men kan allerlei combinaties van munten gebruiken, en men kan er dag en nacht terecht. Wellicht komt er in de toekomst nog eens een robot-super-kinkelier, die by het vertrek van de klant de deur open houdt, achter hem s sluit en na een dru kop de knop s „goedenmiddag" zegtS Onverwacht toch overeenstemming Als een volslagen verrassing kwam gisteravond uit de hoofdstad van de Afrikaanse republiek Mali, Bamako, het bericht dat tussen Algerije en Ma rokko overeenstemming was bereikt over een staken van het vuren. Nog twee uur tevoren had een lid van de Algerijnse delegatie gezegd dat de conferentie geen vorderingen maakte en waarnemers toonden zich pessimis tisch ten aanzien van het bereiken van Er wordt zeer omzichtig gewerkt Veiligheid gaat boven alles -fc De drie ingesloten Westduitse (ijnwerkers kunnen niet voor van fond of vrijdagochtend worden mijd. Dit is meegedeeld door de van de. mijn te Lengede, lolf Stein. Men verwachtte niet lor vanmiddag met het boren klaar zijn. Er moet met de grootste uldigheid worden gewerkt om voorkomen dat de luchtzak vol tin één oogopslag Studentenvakbeweging te eng en te eenzijdig zegt oud minister Cals pag. 2. *Op zoek naar de schatten van het Toplitzmeer pag. 5. Sensatie in Zuidafrikaans proces: rechter doet tenlas telegging teniet pag. 5. Televisierechtbank (commen taar) pag. 9. Klap van Carel Briels is f 100 waard pag. 9. Militairen vastgenageld in AMX-voertuigen pag. 9. Defensie wordt gereorgani- j seerd; hoe pag. 15. Ondanks strenge winter veel huizen gebouwd pag. 15. •Nederland verliest met 21 yan Luxemburg pag. 15. water loopt. Het stuk schacht dat nu klaar is, wordt met cement bekleed. Met het doorboren van de laatste 18 meter kon men tegen het middag uur beginnen. Bij de laatste paar me ter moet snel worden gehandeld. Et kan dan van alles gebeuren, aldus Stein. Alles zal afhangen van de af sluiters die boven aan de schacht wor den aangebracht en waardoor de lucht druk in de mijn op peil zal moeten worden gehouden. „Zenuwwrak" Stein vertelde dat de 30-jarige vrij williger Hans Habig niet in de schacht zal afdalen, zoals het plan was. Hij is door zoveel verslaggevers achtervolgd dat hij nu een „zenuwwrak" is. Voor het gevaarlijkste karwei zal iemand an ders van de acht vrijwilligers worden uitgekozen. Een krant heeft een speciale editie voor de drie ingeslotenen gedrukt. Daar in staat niet dat 40 andere mijnwerkers bij de ramp om het leven zijn gekomen. De drie mannen ouder de grond zijn inmiddels begonnen met het verplaatsen van de leiding waardoor onder hoge druk lucht wordt geblazen om te voor komen dat het water de luchtzak binnen stroomt. De buis moet van de zoldering van hun verblijf gehaald en op de grond worden gelegd omdat anders het gevaar bestaat, dat een van de boren haar ver nielt. Het georganiseerd overleg van werk gevers- en werknemersorganisaties in het bakkersbedrijf deelt mede dat, in ver band met het aflopen van de c.a.o. voor het bakkersbedrijf op 1 november, tussen de organisaties van de werkgevers en werknemers overleg is gepleegd. De nieu we loonvoorstellen zullen reeds op 31 ok tober ter goedkeuring worden ingediend bij de desbetreffende instanties. De voorstellen houden onder meer een verhoging van lonen en toeslagen met negen procent en een vakantieverlenging tot drie weken in. Tevens wordt een mi nimum-loon van f 100 gegarandeerd. Voor het winkelpersoneel zijn eveneens aai zienlijke verhogingen overeengekomen. een regeling. President Ben Bella moest immers vandaag in Algerije te ruggekeerd zijn ter viering van de negende verjaardag van het begin van de strijd van zijn land om onafhanke lijkheid van Frankrijk. Het slotcommuniqué sprak echter an dere taal. De vier staatshoofden ter con ferentie, voorzitter keizer Haile Selassie van Ethiopië, president Modibo Keita van Mali, president Ben Bella van Algerije en koning Hassan II van Marokko hadden hun handtekening gezet onder het docu ment dat ten doel had „het conflict tussen twee broederlanden, de republiek Al- geriJe en het koninkrijk Marokko" bij te leggen. Het communiqué zegt dat besloten Js tot een onmiddellijk staken van het vu ren, te rekenen van 2 november 00.00 uur af, dus in de nachit van vrijdag op zaterdag. Er zal een commissie worden ingesteld van officieren uit de vier lan den ter conferentie, die een gedemilita riseerde zone zal afpalen. Ethiopische en Malinese waarnemers zullen de vei ligheid en neutraliteit in deze zone waar borgen. Bovendien wordt onmiddellijk een conferentie van ministers van bui tenlandse zaken van de organisatie voor Afrikaanse solidariteit bijeengeroepen, die een arbitragecommissie moet op richt n. Daarna zal deze commissie concrete voorstellen ter definitieve regeling van het geschil aan beide betrokken partijeD moeten voorleggen. In Baarle Nassau is gisteravond de 45-jarige weduwe C. Smulders-Broeders uit Baarle Hertog aangereden door een bestelauto. Zij was op slag dood. De vrouw was moeder van vijf kinderen. (Van een onzer verslaggevers) TAE GASUNIE en de S.R.O.G. (Samenwerking Regionale Organen Gas- voorziening) hebben overeenstemming bereikt over de prijs van het aardgas: de gemeenten zullen het gas kunnen inkopen tegen een prijs, die komt te liggen tussen 6 en 6,5 cent per kubieke meter. Dit betekent dat de normale kleine gasgebruiker in de toekomst ongeveer 25 30 procent goed koper uit zal zijn dan thans. De Gasunie heeft zich bereid verklaard een uitkering van 130 miljoen gulden ineens te doen aan de gemeenten als bijdrage in de aansluitings- kosten, d.w.z. 50 gulden per aansluiting (er zijn in totaal 2,5 miljoen aan sluitingen). Hierdoor zullen de gemeenten in staat zijn al van het begin af met een redelijk rendement te werken. Dit heeft de minister van eco nomische zaken, prof. dr. J. E. Andriessen gisteravond op een persconfe rentie in Den Haag meegedeeld. Hoewel de consumentenprijzen door iedere gemeente afzonderlijk moeten worden vastgesteld, zijn wél gemiddel den te noemen, waarop slechts zeer ge ringe variaties mogelijk zijn. De kleine gebruikers (0 tot 25 m3 per maand) zullen bij een vastrecht van f 1,per maand 25 cent per m3 gaan betalen. de gebruikers in de middenklasse (25 tot 50 m3 per maand, waarbij verwarming van één kamer moge lijk is) betalen bij een vastrecht van f 2,25 per maand f 0,20 per m3 en de grote gebruikers (50 m3 per maand verwarming van de hele woning) zullen bij een vastrecht van f 7,25 een dubbeltje per m3 gaan betalen. Daarbij moet worden aangetekend dat het aardgas een tweemaal zo hoge calo rische waarde heeft als het thans ge bruikte stadsgas, zodat men de aardgas- prijzen zoals ze hier genoemd zijn in feite nog met vijftig procent moet ver minderen om een juiste vergelijking met de prijzen van het stadsgas te krijgen. Spoedig Dc minister was in zijn toekomstvoor spellingen zeer optimistisch. Het aard gas overtreft alle concurrentiemogelijk heden en wij verwachten dan ook een zeer snelle penetratie van het gas bij de huisverwarming, zo zei hij. De prijs is zodanig dat het maximum aan sociaal economisch rendement is verkregen. Voor het vaststellen van de prijs, waar voor de gemeenten het gas zullen kun nen inkopen is een formule opgesteld, waarin de bedrijfstijd van de gasbedrij ven (d.i. het aantal dagen per jaar waar op het bedrijf de normale gemiddelde produktie levert) gedeeltelijk een rol speelt. Zodra dit gemiddelde onder de 250 dagen komt te liggen zal de prijs iets stijgen, maar nooit hoger klimmen dan tot 6,5 cent. Van verhoging zal overigens, pas sprake zijn als het gasverbruik grote pieken gaat vertonen, wat dus het geval is als ruimteverwarming op grote schaal wordt ingevoerd, waardoor dus in de wintermaanden een piek zal ontstaan. Te veel winst De minister sprak beweringen als zou de Gasunie te grote winsten maken (er is gesproken over een kostprijs van an derhalve cent per „kuub") met klem tegen. De bewindsman noemde een kost prijs van 3,5 a 4 cent. Niet vergeten moet worden, aldus prof. Andriessen. dat de Gasunie voor zeer grote investeringen komt te staan. Voor het overnemen van de bestaande leidingen van het Staats- gasbedrijf zal 200 miljoen gulden moeten worden neergeteld en de door de Gas unie aan te leggen nieuwe leidingen zul len nog eens 300 miljoen gulden vergen. Prof. dr. J. E. Andriessen lage gasrekening Over enkele jaren zullen deze investerin gen zijn opgelopen tot 1 miljard gulden, terwijl voor 1980 wordt gerekend op een investering van 2,5 miljard gulden. En hierbij is nog niet eens gerekend met de kosten van de exploitatie. (Voor vervolg zie pag. 9) De minister van economische zaken, prof dr. J. E. Andriessen, heeft op een gisteravond gehou- den persconferentie meegedeeld, J dat thans definitief overeenstem- ming is bereikt over de uitvoe ring van een aluminium-project i in Groningen. Er is een N.V. op- gericht waarin de Hoogovens en de Billiton samen voor twee der- i en de Zwitserse maatschap- pij Alusuissc voor een derde be- langhebbend zijn. Het project g zal voorzien in de vervaardiging van ruw aluminium (30.000 ton per jaar) waarbij gebruik zal e worden gemaakt van Surinaams i bauxiet. De eerste investeringen bedragen 100 miljoen gulden. Zoals bekend is het totstand komen van dit project steeds af- j hankelijk geweest van de ge- bruiksmogelijkheid van aardgas. Voor de te stichten industrie is het „potje" van 25 miljard m3 gereserveerd. De mogelijkheid t is echter niet uitgesloten dat een i nog groter deel van de bel be schikbaar zal worden gesteld. Korenschoof verwacht: De directeur van de meelfabriek De Korenschoof, ir. G. Boschloo, heeft op de aandeelhoudersvergadering de verwach ting uitgesproken, dat de broodprijs nog met tien tot elf cent zal stijgen voordat de overgangstijd van de Euromarkt regelingen achter de rug is. Het brood- verbruik gaat nog steeds achteruit. De N.V. heeft het afgelopen jaar de overgang in de Euromarktregelingen zonder veel moeite kunnen verwerken. In de Euromarkt verwacht men geen moeilijkheden omdat het bedrijf groot genoeg is om daar een plaats te blijven innemen. De Russische graanaankopen in Canada hebben de tarwemarkt even grondig in de war gestuurd. Bovendien ging de levering van door Nederland in Rusland gekochte tarwe niet door, zodat er in september een tekort dreigde, doch dit werd verholpen. Het dividend werd bepaald op 8 pet. en mr. A. Ruys uit Rotterdam werd benoemd tot opvolger van mr. J. Mees, die 44 jaar commissaris is geweest. Ondanks ontkenning Washington Big lift ook goed voor repatriëring In tegenstelling tot ontkenningen van het Amerikaanse ministerie van defensie heeft de regering van de Verenigde Staten besloten een van de vier pantserregimenten uit West- Duitsland terug te trekken. Wanneer de 5.000 man van dit regiment zijn teruggenomen, aldus meldt de New York Times van vandaag, heeft de sterkte van de Amerikaanse troepen in West-Duitsland weer het niveau bereikt van voor de Berlijnse crisis. Het ministerie van defensie in Wash ington heeft steeds laten weten, dat de sterkte van de troepen zeker 20.000 i zal zijn dan voor de crisis. Maar over enkele dagen zullen in het totaal 40.000 Amerikaanse militairen uit West-Duits- land zijn vertrokken. De New York Times meldt verder, dat de Amerikaanse leger leiding handig gebruik heeft gemaakt van de bekende operatie „Big lift". Op de heenreis brachten de vliegtuigen de mili tairen, die aan de oefening deelnamen naar West-Duitsland en op de terugreis werden de 1.800 militairen van de tweede gevechtsgroep van het 26e regiment fanterie, die in West-Berlijn waren ge legerd, naar West-Duitsland terugge bracht. De terugtrekking van nog een groep van deze gevechtseenheid wordt ver wacht. De terugkeer van deze gevechtsgroepen verloopt volgens een schema, dat deel uit maakt van een operatie, die „Long thrust" is genoemd. Het doel van deze operatie is eenheden, die naar West-Duitsland zijn gezonden, bij toerbeurt ai te lossen. Maar men twijfelt er aan, of de aflossing zal doorgaan. Beatrix bij organen van werkgevers en werknemers Prinses Beatrix heeft het voornemen zich op de hoogte te stellen van de werkwijze van de werkgevers- en werk nemersorganisaties. Zo zal zij op don derdag 7 november vergaderingen bij wonen van het overlegorgaan van de vakcentrales en van het bestuur van de Stichting van de Arbeid en op 13 no vember van de raad van Nederlandse werkgeversverbonden. Burgemeester Brielle Met ingang van 16 nov. is benoemd tot burgemeester der gemeente Brielle de heer H. van Es, (soc.), wethouder van Dordrecht TAE vüf-jarige Annette Scbroe- der uit Amsterdam beeft de Amsterdamse gemeenteraad voor ernstige problemen ge plaatst door namens een aan tal kinderen uit dc Michelan- gelostraat een adres aan de raad te richten met het ver zoek geen parkeerhavens in deze straat aan te brengen, omdat daardoor bet trottoir als speelterrein voor de jeugd ver loren gaat. Omdat een van de raadsleden in de vorige ver gadering om aanhouding van het adres had gevraagd, kwam het nu ter sprake, hoewel bur gemeester mr. G. van Hall zich afvroeg of men een adres van minderjarigen wel als een offi cieel adres kan beschouwen en of men dan niet in strijd komt met het staatsrecht. „Men kan zich afvragen wat het recht van een onmondige is. maar omdat de Sinterklaastijd na- hü. Met verwijzing naar artikel 8 van de grondwet merkte prof. mr. J. van der Hoeven op dat men het Inzenden van een adres niet als rechtshandeling hoeft te zien. „Het is alleen maar een vraag. Ais men vreest dat alle kinderen die adressen gaan sturen, moet ik erop wijzen dat ook alle volwassenen adressen kunnen gaan insturen. Bij een lawine van adressen is dan ook de enige oplossing om ze niet meer aan te houden", aldus de hoogleraar. De wethouder voor publieke werken drs. J. M. den Uyl was het daarmee eens. HU wees er op dat het hier een ver schil in belangen betreft tus sen ouderen die hun auto's wil len parkeren en kinderen die willen spelen. Als troost voor de jeugdige adressanten deelde hij mede dat het trottoir aan één kant vijf meter breed zal blijven. De belangrijkheid van dergelijke maatregelen illu streerde de wethouder met er op te wijzen dat in de afgelo pen vier jaar ongeveer 6000 parkeerplaatsen door versmal ling van trottoirs werden ver kregen. Het „kleuter-adres" werd ter afdoening In handen van B. en W. gesteld. Commentaren AMANDA AG 446 jaar geleden, ver- telt ons de kerkgeschiedenis, hechtte Luther zijn 95 stellingen aan de deur van de Slotkapel te Witten berg. Het historische feit is nog dezer da gen in twijfel getrokken door een rooms-katholieke kerkhistoricus. Het doet er eigenlijk weinig toe. Niet de hamerslagen worden vandaag ge hoord, maar wel de stellingen, die stuk voor stuk een klop waren op de deur van het Vaticaan. Wie als protestant deze stellingen nu nog eens rustig overleest, ontdekt dat hij ze lang niet allemaal graag zou onderschrijven. Neem stelling 25, waarin Luther het vagevuur onaan getast laat staan: „De macht die de paus heeft over het vagevuur in de Kerk, bezit iedere bisschop persoon lijk in zijn eigen bisdom en iedere priester in zijn eigen parochie". Hier wordt niet slechts het vagevuur aanvaard, maar ook het primaat schap van de paus. In deze stelling wordt uitgesproken wat de bisschop pen gisteren uitspraken bij hun proef- stemming in het concilie, namelijk het feit van de collegialiteit. De paus regeert met de bisschoppen de Kerk. Het kloppen van Luther is eindelijk gehoord in Rome. Veel van wat hij aan de orde stelde wordt eindelijk besproken in de Sint Pieter, die ge bouwd is met het geld dat de aflaten opbrachten, de aflaten waartegen voornamelijk het protest ging. Heeft Hervormingsdag nog wel zin, als de Rooms-Katholieke Kerk naar Luther wil luisteren "VTAAR al wordt Hervormingsdag gevierd op de dag waarop eens deze 95 stellingen openbaar werden, het gaat in wezen niet om het klop pen van Luther. Niet zijn hamersla gen, noch zijn stellingen, zijn van daag werkelijk van belang. Er is een ander kloppen, dat op deze dag veel belangrijker is. Dat is het kloppen dat al veel langer geleden gehoord werd op de deur van de kerk, een kloppen dat ook nu nog gehoord wordt. Het is het kloppen van Hem die schreef: „Zie, Ik sta aan de deur en Ik klop". Hij moest het kennelijk wel schrijven, omdat de kerk van Laodicea Zijn kloppen niet wilde horen. Het gaat in de kerk niet in de eerste plaats om de vernieuwing. Christus roept ons niet op om met onze tijd mee te gaan. En veel vernieuwing is nauwelijks méér. De Here zegt niet dat wij ons moeten aanpassen bij onze tijd, maar dat wij ons moeten laten vormen door Hem- Onze door zonde en schuld vervorm de levens moeten worden „hervormd door vernieuwing van uw denken, opdat gij moogt onderkennen wat de wil van God is" (Romeinen 12 2). De vraag is de laatste weken gesteld, of we Hervormingsdag nog wel moe ten vieren. Indien we daarmee al leen maar bedoelen te luisteren naar het kloppen van Luther, is ons ant woord radicaal: „Neen". Maar het gaat om het kloppen van Christus op de deur van het Vati caan, op de deur van onze protestant se kerk of gemeenschap, op de deur van ons eigen hart. Nu moet het antwoord wel „ja" zijn- T\E MINISTER van defensie is met het aantrekken van staats secretarissen niet onverdeeld ge lukkig. Ook daarom niet dat hij zijn keus liet vallen op enkele die tot dusver niet van actieve belang stelling voor het partijleven had den blijk gegeven. Eerst toen hun benoeming aanstaande was, zoch ten zij toenadering tot een politie ke groepering. Zoiets wordt niet spoedig in dank afgenomen. De liberalen hebben dit voor hun staatssecretaris, die voor de lucht macht, niet genomen. Ze blijken bovendien bedenkingen te hebben tegen de opzet van de bewindsman voor zijn departement. Een libera le staatssecretaris zou dan de in druk kunnen wekken, dat ze toch voor die opzet medeverantwoorde lijk zijn. Dus hebben de liberalen bezwaar geopperd tegen de man en tegen de opzet. Wij hebben zo het gevoel, dat het bezwaar tegen de opzet er bij gekomen is. De minister heeft het zich nodeloos moeilijk gemaakt door zijn keus te laten vallen op de man. ()P het gebied van het gas heeft de minister van economische zaken ons bijzonder goed nieuws kunnen brengen. De prijs voor het gas zal opvallend voordelig wor- Een prettige boodschap in een tijd waarin de prijzun reeds zozeer weerstand moeten bieden aan op waartse druk. Nederland, tot dusver arm geacht aan bodemschatten, blijkt over gro te rijkdommen te beschikken aan gas en aan olie. In zulk een mate dat er op grote schaal zal moeten worden geëxporteerd, wil len we er voor de komende tiental len jaren het meeste profijt van hebben. Inmiddels immers, zo laat zich verwachten, komen weer an dere energiebronnen op. Wat bevat de schepping toch een bewijzen van zorg voor de mens. En wat leven we er vaak achteloos aan voorbij. Er zou meer dank baarheid op over kunnen schieten. Gisteren is het vierjarig jongetje J. Cuypers uit Roermond by het overste ken gegrepen door een auto. Het kind werd zo ernstig gewond, dat het enkele later in het ziekenhuis in Roer mond is overleden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 1