TWEEMAAL 5 PCT. MEER LOON
Ia
Geen uitkering ineens, ook
geen vroegere verhoging
Bouwnota: Kamer
prijst Bogaers
Akkoord in
de Stichting
Vrijheid per bedrijf - Minimumloon van 100 gulden -
Versoek aan regering: ook uitkeringen omhoog
Rus en Amerikaan in arrest
Spionage-komplot in
Ver. Staten ontdekt
Staatslening
mislukt
Inkoopprijs
aardgas
6,5 cent
WoewUg 30 okotber 1963, 44ste jaargang
(Van onze sociaal-economische redactie)
NA ZEER MOEIZAME ONDERHANDELINGEN, die ruim acht uur
duurden, hebben de werkgevers- en werknemersdelegaties in het
bestuur van de Stichting van de Arbeid gisteravond overeenstemming
bereikt over het loonpakket-1964.
Daarin is opgenomen:
1. een loonsverhoging van 10 procent (per 1 januari 5 procent, bij
afloop der respectieve c.a.o.'s doch uiterlijk 1 april nogmaals
5 procent), inbegrepen eventuele vakantieverlenging, waarvoor
per vakantiedag 0,4 procent wordt gerekend
2. de mogelijkheid om per onderneming van de bedrijfstaks-c.a.o.'s
naar boven af te wijken;
3. een minimumloon van f 100,- per week voor mannen;
4. een verhoging van de sociale uitkeringen met 10 procent per 1
januari.
In het loonpakket is n i e t opgenomen de door de vakbeweging verlang
de uitkering-ineens over 1963, terwijl de werkgevers evenmin akkoord zijn
I gegaan met een vervroéging van de loonsverhoging, waarvoor de vakcen-
j trales hebben „gevochten als leeuwen", toen duidelijk was dat de werk-
gevers onder géén beding de uitkering-ineens wilden verstrekken.
Omstreden punten zijn gebleven:
de optrekking van de bouwvak-
lonen en
de huurverhoging
Wat de bouwvakionen betreft werd
na afloop van het gisteren gevoerde
beraad van werkgeverszijde verklaard,
I dat de werkgeversorganisaties tegen
een verhoging zijn van de thans in de
bouwnijverheid betaalde lonen, omdat
I daardoor niet alleen de zuigkracht nog
groter zou worden maar ook het ver
schil met andere bedrijfstakken teveel
zou toenemen. Van de zijde der vak
beweging werd daar tegenover gesteld,
dat de woningnood speciale maatrege-
len vereist, die ook een verhoging van
j de bouwvakionen meebrengen. Erkend
j werd, dat deze niet al te ver moeten
afliggen van die in andere bedrijfstak
ken. Dit kan o.m. worden bereikt door
een reëel prestatiebeloningssysteem.
Eén procent
Over de wenselijkheid van een huur
verhoging in 1964 zijn de partners in de
Stichting van de Arbeid het gisteren
j evenmin eens geworden. In het commu-
niqué dat het stichtingsbestuur gister-
avond om acht uur heeft uitgegeven,
wordt verklaard: „Mocht op voorstel
van de regering door de Staten-Generaal
worden besloten tot een huurverhoging
in de loop van 1964, dan gaat de Stich
ting van de Arbeid ervan uit. dat deze
huurverhoging, alsmede het effect van
eventuele regeringsmaatregelen, zodanig
zullen zijn dat bij een volledige compen-
j satie de loonstijging niet meer dan
1 procent zal bedragen"
Compensatie
Hieruit zou de conclusie getrokken
kunnen worden, dat de werkgevers ge
noegen zouden nemen met een zeer
I kleine huurverhoging van bijv. 5 procent
(aanvankelijk was 15 procent geëist),
j doch in een toelichting hierop werd ver-
I klaard, dat zij een flinke huurverhoging
blyven verlangen, doch dat voor 1964
In één
oogopslag
De Marialeer en het concilie
pag. 2
Steeds wassende stroom van
aanvragen over telefoonaan
sluiting pag. 2
Zware rokers storen zich
niet aan waarschuwing
pag. 2
President Kennedy ontbood
Congresleden pag. 5
Het telefoongeheim: com
mentaar op pag. 5 en Twee
de-Kamerverslag op pag. 9
Grootse tentoonstelling in
Amsterdam: Amerika toont
het goede der aarde pag. 7
het goede der aarde
Pag. 7
Insectenbestrijders, een ge
vaar voor de mens pag. 7
Fabriek blij met loonsverho
ging pag. 7
Minister De Jong krijgt zijn
zin pag. 9
geen grotere lastenverzwaring dan 1 pro
cent (boven de 10 procent loonsverho
ging) kan worden aanvaard, waarop de
voorzitters der drie vakcentrales met
nadruk verklaarden, dat zij aan een
volledige compensatie van een eventuele
huurverhoging „onwrikbaar blijven
vasthouden"_
Belastingverlaging
Voor de genoemde 1 procent zou een
huurverhoging van 5 a 6 procent kunnen
worden opgevangen doch Indien de re
gering mocht besluiten tot een grotere
huurstijging, dan moet zjj weten dat wij
een evenredige compensatie zullen eisen,
zo werd gezegd. „Hetzij in loon, hetzij
op andere wijze, bijv. door belastingver
laging". Ook werd de gedachte geopperd
van een gedifferentieerde compensatie,
omdat een bepaald percentage huurver
hoging uiteindelijk verschillend door-
Hoewel er dus in grote lijnen een
akkoord op tafel ligt, zijn er nog enige
belangrijke geschilpunten overgeble
ven, waardoor het voortbestaan van
de Stichting van de Arbeid in de nabije
toekomst opnieuw in gevaar kan ko
men. Op deze mogelijkheid is gister
avond zowel van werkgevers- als van
werknemerszijde duidelijk gewezen.
(Voor vervolg zie pag. 9
Ook de werknemers werden even
„gevangen" in de lens van de pers
fotografen, die in het gebouw van
de S.E.R. wachtten op het loon-
akkoord. Van links naar rechts
De heren Van der Gun, Van Mas-
trigt (CNV) er. Middelhuis (KAB)
Twee miljard
(Van onze sc econ. redactie)
Het loonpakket-1964, waar- J
over gisteren in de Stichting
van de ._rbeid overeenstemming
is bereikt, zal het bedrijfsleven
naar schatting een totaal bedrag
kosten van twee miljard gulden.
Hierbij moet 'an nog gerc-
kend worden het bedrag, dat
- uit de schatkist zal vloeien i
de loonsverhogin. :n voor 1
overheidspersoneel te financie-
ren. Naar wij van de zijde van
de Ned. Chr. Bond van Over-
heidspersoneel vernamen is met J
elke 1 procent loonsverhoging i
een bedrag van f 45 miljoen ge-
moeid- Tien procent zou dus
f 450 miljoen vergen. Indien de
regering bereid zou zijn om
de trendberekeningen, aan
hand waarvan de loonstijgingen
voor het overheidspersoneel i
worden vastgesteld, ook reke-
ning te houden met het gemid- 1
delde totaal der c.a.o.-afwijkin-
gen (w.o. de zwarte lonen), dan
komt hier nog een aanzienlijk
bedrag bij
- i#v
««jjfeigtj/t
Bok JEm
(Van onze parletnentsredactie)
TI/TINISTER BOGAERS heeft giste-
-L'-l. ren in de Tweede-Kamercom
missie voor volkshuisvesting en
bouwnijverheid veel lof mogen in-
Gistermorgen kwam het bestuur
van de Stichting van de Arbeid
bijeen in het gebouw van de S.E.R.
in Den Haag. Van werkgeverszijde
o.m.: de heer Maurits (links), voor
zitter van de looncommissie van de
werkgevers en de heer Koster
Baby vindt dood
in de box
De acht maanden oude baby Carina
Willebrands uit de Vrolikstraat te Am
sterdam heeft gisteren de dood gevon
den in de box, waarin zij speelde. Het
kind bleef met een strik van naar mouw
schortje achter de sluithaak van de box
hangen, waardoor zij stikte. Het ongeluk
gebeurde toen dc moeder even was af
geleid door huishoudelijke bezigheden.
De Amerikaanse geheime dienst
heeft in Washington bekendgemaakt,
dat men een Amerikaanse elektrotech
nicus en een chauffeur van de Russi
sche handelmaatschappij Amtorg op be
schuldiging van spionage heeft ge
arresteerd. Zij werden bij een station
te Englewood in de Amerikaanse staat
New Jersey aangehouden.
De gearresteerden, de 38-jarige John
William Boetenko en de 33-jarige Igor
Iwanov, hadden deelgenomen aan een
komplot om voor de Sowjetunie docu
menten en andere gegevens te bemachti
gen over een contract met de Amerikaan
se luchtmacht, dat wordt uitgevoerd
door de „International electric corpora
tion". waarbij de 38-jarige technicus
werkt.
Ook twee employées van de Russische
afvaardiging bij de N.V. werden aange
houden. De twee Russische diplomaten
zijn echter later vrijgelaten omdat zijn
diplomatieke immuniteit bezitten.
De FBI bood hun aan hen daarheen
te rijden wacr zij wilden zijn, maar het
aanbod werd afgeslagen. Romasjin zei
dat de agenten van de FBI zeer ruw
waren opgetreden. Pavlov had niets te
Boetenko had toegang tot zeer geheime
documenten inzake het contract. In de
auto. waarmee de Russische employés
Pavlov en Romasjin naar de plaats van
het onderhoud, dat zij met Boetenko zou
den hebben, reden, vond men een akten-
tas die laatstgenoemde had meegenomen.
In deze tas zouden gegevens over het
bewuste contract gezeten hebben. De wa
gen van de Russen was ook voorzien van
een speciaal fototoestel voor het fotogra
feren van documenten. Boetenko had al
eerder contact met Russische agenten ge
had.
„Een stuk elan en een poging tot
doorbraak van het fatalisme op het
terrein van de woningbouw", zo zei
de K V.P -er Andriessen.
„Ondanks de lacunes een prima
werkstuk, een goede grondslag
voor discussie, al biedt de nota nog
geen oplossing voor het woning
vraagstuk", aldus de socialist Bom-
mer.
„Een voortreffelijk werkstuk, dat
een nieuwe, voortvarende aanpak
van het beleid inhoudt", zo meende
de heer Van der Peyl (c.h.).
Ook de heren Van Eibergen, Aan-
tjes (beiden a.r.), Wilmans (soc.),
Lankhorsit (pac. soc.), Harmsen (boe
renpartij) en Van Dis (s.g.) gaven
zij het in verschillende toonsoorten
uiting aan hun waardering. Toch
gaf de inhoud van de nota wel aan
leiding tot de nodige sceptische en
kritische vragen.
Het stuk werd besproken bij de be
handeling van de begroting—1964 voor
volkshuisvesting en bouwnijverheid
(Voor vervolg zie pag.9)
Kol. Bosch kandidaat af
Dr. J. F. de Meyer
staatssecretaris
sociale zaken
Naar in politieke kringen verluidt zal
dr. J. F. de Meyer tot staatssecretaris van
het ministerie van sociale zaken worden
benoemd. Hjj zou de behartiging
PBO-aangelegenheden tot z(jn speciale
taak krijgen.
Hert ministerie van sociale zaken kon
een en ander vanmorgen noch bevesti
gen,, nodh ontkennen.
Dr. De Meyer i6 econoom en heeft be
kendheid gekregen door zijn ijveren voor
de vestiging van een hoogovenbedrijf op
Rozenburg. Op het gebied van de ijzer
en staalindustrie heeft hij publikaties op
zijn naam staan. Zijn industriële activi
teiten strekken zidh zowel in het bin
nenland als in het buitenland uit. Hij is
in Terneuzen geboren en is 48 jaar oud.
Kolonel J. L. Bosoh, commandant van
de militaire vliegbasis te Leeuwarden,
is nu definitief kandidaat-staatssecretaris
van het ministerie van defensie af. Zoals
bekend is kolonel Bosch reeds maanden
geleden door minister De Jong gevraagd,
doch ziekte verhinderde hem eerder te
antwoorden
Kolonel Bosch schijnt van de WD,
waarvan hij kortelings lid geworden is,
niet de steun te hebben ontvangen diie
hij nodig meent te hebben. Hoewel hij
zelf de door minister De Jong beoogde
reorganisatie onderschrijft, kan de WD-
fractie zich niet verenigen met de „ver
ticale" opbouwplannen. welke op het mi
nisterie van defensie bestaan.
Twee gespannen gezichten, bij
het licht van een mijnlamp. De
43-jarige Gerhard Hanusch heeft
deze dramatische foto gemaakt
van zijn twee opgesloten lotge
noten 90 meter onder de grond,
in de Duitse mijn bij Lengede. De
bevrijding van de drie mannen,
waarop aanvankelijk vandaag
werd gerekend, kan echter nog
wel tot morgen of vrijdag op zich
laten wachten
Het ministerie van financiën deelt
mede, dat de inschrijving van de
41/2%> staatslening 1963 ten volle is
toegewezen. De deelneming van de
rijksfondsen en instellingen in het
bedrag der lening van f 400 miljoen
is f 95,7 min.
Gewoonlijk wordt op een staatslening
veel te veel ingetekend, zodat van de
inschrijvingen slechts een deel wordt
toegewezen. Thans moeten de rijksfond
sen en instellingen voor een flink be
drag bijspringen. Dat betekent dat deze
lening gedeelrtelijk is mislukt In beurs-
kringen wordt de rente te gering ge
acht; minister Witteveen is echter blij
kens de Vkrt. van oordeel dat het pu
bliek prijsstijgingen vreest en zijn spaar
geld thans liever in goederen dan in
obligaties steekt
Verwacht werd, dat minister An
driessen vanmiddag zou meedelen, dat
de definitieve inkoopsprijs van het
aardgas voor de gemeenten is vastge
steld op zes en een halve cent per ku
bieke meter van achtduizend calorieën.
In feite komt de prijs dan te liggen op
iets meer dan drie cent, vergeleken bij
de calorische waarde van het huidige
stadsgas. Doordat de gemeenten de
eigen kosten plus een winstpercentage
zullen moeten doorberekenen, zal het
tarief voor de consumenten hoger lig
gen. Over de afloop van het overleg
met de Gasunie moet de onderhande
lingscommissie van de gasbedrijven
vandaag nog contact opnemen met haar
achterban. De commissie rekent erop,
dat de gemeenten akkoord zullen gaan
met het eindresultaat.
Commentaren
TNE Stichting van de Arbeid heeft
het niet slechts overleefd, het is
juist binnen de sfeer van de stich
ting geweest dat de moeilijkheden
op het loonfront tussen werkgevers
en werknemers konden worden over
wonnen.
Dat dit alsnog mogelijk is gebleken,
mag een gelukwens waard zijn. Het
heeft aan beide kanten van de front
lijn gelukkig niet aan wijsheid ont
broken.
Van de zijde der werkgevers Is de
grootste inschikkelijkheid betracht
Maar ook van de kant der werkne
mers, die zeker neeentig procent van
hun wensen ingewilligd zagen, heeft
met nochtans nie» het onderste uit
de kan willen hebben.
Er is nu een loonsverhoging uit de
bus gekomen als voor ons land van
ongekende grootte. Dat zij op haar
beurt problemen moet oproepen, is
wel duidelijk.
Want ook zij moet eruit komen, en
wel uit een economie waarvan de
mogelijkheden niet onbeperkt kun
nen worden geacht.
TNE LOONSVERHOGING moet er
uit komen. Voor een deel uiter
aard uit de winst. Daarnaast stellig
uit een verhoging van de produktie.
Voor zover deze beide mogelijkhe
den niet aanwezig zijn. zal stijging
van de prijzen onvermijdelijk wor-
Duidelijk is wel. dat de belangstel
ling zich nu voor een belangrijk deel
naar de prijzen verplaatst. Hoe zul
len zij op deze jongste loonontwik
keling reageren Onder het oude
bestel reeds waren sommige prijzen
aan de krappe kant.
De gedarhten mogen thans ook wel
in het biizonder uitgaan naar de dus
genaamde vergeten groepen. Hun
uitwijkmogelijkheden ziin als regel
gering, hun mogelijkheden tot aan
passing benerkt. Onder hen is de or
ganisatie, indien al aanwezig, zwak.
Zij zijn ?aneewe7en op hetgeen over
hen wordt beschikt.
Als een van de meest waardevolle
elementen in de gisteren tussen werk
gevers en werknemers bereikte
overeenkomst beschouwen wij de
overtuiging, dat de sociale uitkerin
gen tegeliik omhoog dienen te gaan
met de stijging van het loon.
TJET debat gisteren in de Tweede
Kamer over dc telefoons mag
verhelderend hebben gewerkt, het
gevoel van onbehagen kan het niet
hebben weggenomen.
Waar zal de ontwikkeling van de
techniek ons brengen? Aan de ene
kant opent zij tal van aantrekkelijke
perspectieven, aan de andere kant
kan het een ontwikkeling zijn die ons
behoort te benauwen.
Wat zal er eens overblijven van de
enkele mens en zijn vrijheid? De toe
komstromans tekenen ons daarvan
een schril beeld. Trouwens, ook wie
zijn bijbel kent weet van deze din
gen.
Er is dus mogelijkheid tot meeluiste
ren, met als motief bescherming van
de veiligheid van de staat. Op zich
zelf reeds een ruim en vaag begrip,
hoe waardevol op zichzelf.
Maar hoe zal men weten dat deze
veiligheid per telefoon wordt be
dreigd indien men niet begint met af
te luisteren? Dus moet daarmee reeds
worden begonnen bij verdenking.
Er liggen hier vraagstukken die, ook
in wijder verband, onze geest wel
dienen bezig te houden.
"DOVEN het hoofd van de minister
van defensie hangt het zwaard
van Damocles. Hij ziet het zelf han
gen, zo verklaarde hij gisteren in de
Tweede Kamer. Maar, voegde hij er
lakoniek aan toe, dat hoort nu een
maal bij het ministerschap.
Aan de orde was de reorganisatie van
zijn departement, waarin de socialis
tische oud-beroepsmilitair Wierda
aanleiding had gezien om de minister
te interpelleren.
Over de aard van de reorganisatie
werd gezwegen, maar één ding kwam
wel vast te staan: niet alleen de
socialisten, maar ook de liberalen en
de christelijk-historischen zijn zeer
kritisch gestemd. De socialisten zijn
het reeds als oppositiepartij; de
V.V.D. en de C.H.U. echter zijn rege
ringspartijen.
Bij de behandeling van de defensie
begroting zal er stellig nog wel een
hartig woordje worden gesproken. En
wat er dan met het zwaard van Da
mocles gebeurt
Het Nederlandse volk staat thans nog
buiten deze dingen. Hoewel reeds met
ingang van 1 november vrij ingrij
pende wijzigingen op het departe
ment van kracht worden, behoeft het
naar het oordeel van de minister nog
van niets te weten.
De minister heeft schijnt hij te
denken alleen maar te maken met
de Tweede Kamer, die door middel
van de vaste commissie voor defensie
is ingelicht. Ook dat is onbevredi-
DE ENIGE KUNSTSTOFMATRAS
GOEDGEKEURD DOOR DE NED.
VER. VAN HUISVROUWEN
DE „HARDE" MATRAS
MET ALLE COMFORT
VAN EEN „ZACHTE"