TWEEMAAL 5 PCT. MEER LOON Ia Geen uitkering ineens, ook geen vroegere verhoging Bouwnota: Kamer prijst Bogaers Akkoord in de Stichting Vrijheid per bedrijf - Minimumloon van 100 gulden - Versoek aan regering: ook uitkeringen omhoog Rus en Amerikaan in arrest Spionage-komplot in Ver. Staten ontdekt Staatslening mislukt Inkoopprijs aardgas 6,5 cent WoewUg 30 okotber 1963, 44ste jaargang (Van onze sociaal-economische redactie) NA ZEER MOEIZAME ONDERHANDELINGEN, die ruim acht uur duurden, hebben de werkgevers- en werknemersdelegaties in het bestuur van de Stichting van de Arbeid gisteravond overeenstemming bereikt over het loonpakket-1964. Daarin is opgenomen: 1. een loonsverhoging van 10 procent (per 1 januari 5 procent, bij afloop der respectieve c.a.o.'s doch uiterlijk 1 april nogmaals 5 procent), inbegrepen eventuele vakantieverlenging, waarvoor per vakantiedag 0,4 procent wordt gerekend 2. de mogelijkheid om per onderneming van de bedrijfstaks-c.a.o.'s naar boven af te wijken; 3. een minimumloon van f 100,- per week voor mannen; 4. een verhoging van de sociale uitkeringen met 10 procent per 1 januari. In het loonpakket is n i e t opgenomen de door de vakbeweging verlang de uitkering-ineens over 1963, terwijl de werkgevers evenmin akkoord zijn I gegaan met een vervroéging van de loonsverhoging, waarvoor de vakcen- j trales hebben „gevochten als leeuwen", toen duidelijk was dat de werk- gevers onder géén beding de uitkering-ineens wilden verstrekken. Omstreden punten zijn gebleven: de optrekking van de bouwvak- lonen en de huurverhoging Wat de bouwvakionen betreft werd na afloop van het gisteren gevoerde beraad van werkgeverszijde verklaard, I dat de werkgeversorganisaties tegen een verhoging zijn van de thans in de bouwnijverheid betaalde lonen, omdat I daardoor niet alleen de zuigkracht nog groter zou worden maar ook het ver schil met andere bedrijfstakken teveel zou toenemen. Van de zijde der vak beweging werd daar tegenover gesteld, dat de woningnood speciale maatrege- len vereist, die ook een verhoging van j de bouwvakionen meebrengen. Erkend j werd, dat deze niet al te ver moeten afliggen van die in andere bedrijfstak ken. Dit kan o.m. worden bereikt door een reëel prestatiebeloningssysteem. Eén procent Over de wenselijkheid van een huur verhoging in 1964 zijn de partners in de Stichting van de Arbeid het gisteren j evenmin eens geworden. In het commu- niqué dat het stichtingsbestuur gister- avond om acht uur heeft uitgegeven, wordt verklaard: „Mocht op voorstel van de regering door de Staten-Generaal worden besloten tot een huurverhoging in de loop van 1964, dan gaat de Stich ting van de Arbeid ervan uit. dat deze huurverhoging, alsmede het effect van eventuele regeringsmaatregelen, zodanig zullen zijn dat bij een volledige compen- j satie de loonstijging niet meer dan 1 procent zal bedragen" Compensatie Hieruit zou de conclusie getrokken kunnen worden, dat de werkgevers ge noegen zouden nemen met een zeer I kleine huurverhoging van bijv. 5 procent (aanvankelijk was 15 procent geëist), j doch in een toelichting hierop werd ver- I klaard, dat zij een flinke huurverhoging blyven verlangen, doch dat voor 1964 In één oogopslag De Marialeer en het concilie pag. 2 Steeds wassende stroom van aanvragen over telefoonaan sluiting pag. 2 Zware rokers storen zich niet aan waarschuwing pag. 2 President Kennedy ontbood Congresleden pag. 5 Het telefoongeheim: com mentaar op pag. 5 en Twee de-Kamerverslag op pag. 9 Grootse tentoonstelling in Amsterdam: Amerika toont het goede der aarde pag. 7 het goede der aarde Pag. 7 Insectenbestrijders, een ge vaar voor de mens pag. 7 Fabriek blij met loonsverho ging pag. 7 Minister De Jong krijgt zijn zin pag. 9 geen grotere lastenverzwaring dan 1 pro cent (boven de 10 procent loonsverho ging) kan worden aanvaard, waarop de voorzitters der drie vakcentrales met nadruk verklaarden, dat zij aan een volledige compensatie van een eventuele huurverhoging „onwrikbaar blijven vasthouden"_ Belastingverlaging Voor de genoemde 1 procent zou een huurverhoging van 5 a 6 procent kunnen worden opgevangen doch Indien de re gering mocht besluiten tot een grotere huurstijging, dan moet zjj weten dat wij een evenredige compensatie zullen eisen, zo werd gezegd. „Hetzij in loon, hetzij op andere wijze, bijv. door belastingver laging". Ook werd de gedachte geopperd van een gedifferentieerde compensatie, omdat een bepaald percentage huurver hoging uiteindelijk verschillend door- Hoewel er dus in grote lijnen een akkoord op tafel ligt, zijn er nog enige belangrijke geschilpunten overgeble ven, waardoor het voortbestaan van de Stichting van de Arbeid in de nabije toekomst opnieuw in gevaar kan ko men. Op deze mogelijkheid is gister avond zowel van werkgevers- als van werknemerszijde duidelijk gewezen. (Voor vervolg zie pag. 9 Ook de werknemers werden even „gevangen" in de lens van de pers fotografen, die in het gebouw van de S.E.R. wachtten op het loon- akkoord. Van links naar rechts De heren Van der Gun, Van Mas- trigt (CNV) er. Middelhuis (KAB) Twee miljard (Van onze sc econ. redactie) Het loonpakket-1964, waar- J over gisteren in de Stichting van de ._rbeid overeenstemming is bereikt, zal het bedrijfsleven naar schatting een totaal bedrag kosten van twee miljard gulden. Hierbij moet 'an nog gerc- kend worden het bedrag, dat - uit de schatkist zal vloeien i de loonsverhogin. :n voor 1 overheidspersoneel te financie- ren. Naar wij van de zijde van de Ned. Chr. Bond van Over- heidspersoneel vernamen is met J elke 1 procent loonsverhoging i een bedrag van f 45 miljoen ge- moeid- Tien procent zou dus f 450 miljoen vergen. Indien de regering bereid zou zijn om de trendberekeningen, aan hand waarvan de loonstijgingen voor het overheidspersoneel i worden vastgesteld, ook reke- ning te houden met het gemid- 1 delde totaal der c.a.o.-afwijkin- gen (w.o. de zwarte lonen), dan komt hier nog een aanzienlijk bedrag bij - i#v ««jjfeigtj/t Bok JEm (Van onze parletnentsredactie) TI/TINISTER BOGAERS heeft giste- -L'-l. ren in de Tweede-Kamercom missie voor volkshuisvesting en bouwnijverheid veel lof mogen in- Gistermorgen kwam het bestuur van de Stichting van de Arbeid bijeen in het gebouw van de S.E.R. in Den Haag. Van werkgeverszijde o.m.: de heer Maurits (links), voor zitter van de looncommissie van de werkgevers en de heer Koster Baby vindt dood in de box De acht maanden oude baby Carina Willebrands uit de Vrolikstraat te Am sterdam heeft gisteren de dood gevon den in de box, waarin zij speelde. Het kind bleef met een strik van naar mouw schortje achter de sluithaak van de box hangen, waardoor zij stikte. Het ongeluk gebeurde toen dc moeder even was af geleid door huishoudelijke bezigheden. De Amerikaanse geheime dienst heeft in Washington bekendgemaakt, dat men een Amerikaanse elektrotech nicus en een chauffeur van de Russi sche handelmaatschappij Amtorg op be schuldiging van spionage heeft ge arresteerd. Zij werden bij een station te Englewood in de Amerikaanse staat New Jersey aangehouden. De gearresteerden, de 38-jarige John William Boetenko en de 33-jarige Igor Iwanov, hadden deelgenomen aan een komplot om voor de Sowjetunie docu menten en andere gegevens te bemachti gen over een contract met de Amerikaan se luchtmacht, dat wordt uitgevoerd door de „International electric corpora tion". waarbij de 38-jarige technicus werkt. Ook twee employées van de Russische afvaardiging bij de N.V. werden aange houden. De twee Russische diplomaten zijn echter later vrijgelaten omdat zijn diplomatieke immuniteit bezitten. De FBI bood hun aan hen daarheen te rijden wacr zij wilden zijn, maar het aanbod werd afgeslagen. Romasjin zei dat de agenten van de FBI zeer ruw waren opgetreden. Pavlov had niets te Boetenko had toegang tot zeer geheime documenten inzake het contract. In de auto. waarmee de Russische employés Pavlov en Romasjin naar de plaats van het onderhoud, dat zij met Boetenko zou den hebben, reden, vond men een akten- tas die laatstgenoemde had meegenomen. In deze tas zouden gegevens over het bewuste contract gezeten hebben. De wa gen van de Russen was ook voorzien van een speciaal fototoestel voor het fotogra feren van documenten. Boetenko had al eerder contact met Russische agenten ge had. „Een stuk elan en een poging tot doorbraak van het fatalisme op het terrein van de woningbouw", zo zei de K V.P -er Andriessen. „Ondanks de lacunes een prima werkstuk, een goede grondslag voor discussie, al biedt de nota nog geen oplossing voor het woning vraagstuk", aldus de socialist Bom- mer. „Een voortreffelijk werkstuk, dat een nieuwe, voortvarende aanpak van het beleid inhoudt", zo meende de heer Van der Peyl (c.h.). Ook de heren Van Eibergen, Aan- tjes (beiden a.r.), Wilmans (soc.), Lankhorsit (pac. soc.), Harmsen (boe renpartij) en Van Dis (s.g.) gaven zij het in verschillende toonsoorten uiting aan hun waardering. Toch gaf de inhoud van de nota wel aan leiding tot de nodige sceptische en kritische vragen. Het stuk werd besproken bij de be handeling van de begroting—1964 voor volkshuisvesting en bouwnijverheid (Voor vervolg zie pag.9) Kol. Bosch kandidaat af Dr. J. F. de Meyer staatssecretaris sociale zaken Naar in politieke kringen verluidt zal dr. J. F. de Meyer tot staatssecretaris van het ministerie van sociale zaken worden benoemd. Hjj zou de behartiging PBO-aangelegenheden tot z(jn speciale taak krijgen. Hert ministerie van sociale zaken kon een en ander vanmorgen noch bevesti gen,, nodh ontkennen. Dr. De Meyer i6 econoom en heeft be kendheid gekregen door zijn ijveren voor de vestiging van een hoogovenbedrijf op Rozenburg. Op het gebied van de ijzer en staalindustrie heeft hij publikaties op zijn naam staan. Zijn industriële activi teiten strekken zidh zowel in het bin nenland als in het buitenland uit. Hij is in Terneuzen geboren en is 48 jaar oud. Kolonel J. L. Bosoh, commandant van de militaire vliegbasis te Leeuwarden, is nu definitief kandidaat-staatssecretaris van het ministerie van defensie af. Zoals bekend is kolonel Bosch reeds maanden geleden door minister De Jong gevraagd, doch ziekte verhinderde hem eerder te antwoorden Kolonel Bosch schijnt van de WD, waarvan hij kortelings lid geworden is, niet de steun te hebben ontvangen diie hij nodig meent te hebben. Hoewel hij zelf de door minister De Jong beoogde reorganisatie onderschrijft, kan de WD- fractie zich niet verenigen met de „ver ticale" opbouwplannen. welke op het mi nisterie van defensie bestaan. Twee gespannen gezichten, bij het licht van een mijnlamp. De 43-jarige Gerhard Hanusch heeft deze dramatische foto gemaakt van zijn twee opgesloten lotge noten 90 meter onder de grond, in de Duitse mijn bij Lengede. De bevrijding van de drie mannen, waarop aanvankelijk vandaag werd gerekend, kan echter nog wel tot morgen of vrijdag op zich laten wachten Het ministerie van financiën deelt mede, dat de inschrijving van de 41/2%> staatslening 1963 ten volle is toegewezen. De deelneming van de rijksfondsen en instellingen in het bedrag der lening van f 400 miljoen is f 95,7 min. Gewoonlijk wordt op een staatslening veel te veel ingetekend, zodat van de inschrijvingen slechts een deel wordt toegewezen. Thans moeten de rijksfond sen en instellingen voor een flink be drag bijspringen. Dat betekent dat deze lening gedeelrtelijk is mislukt In beurs- kringen wordt de rente te gering ge acht; minister Witteveen is echter blij kens de Vkrt. van oordeel dat het pu bliek prijsstijgingen vreest en zijn spaar geld thans liever in goederen dan in obligaties steekt Verwacht werd, dat minister An driessen vanmiddag zou meedelen, dat de definitieve inkoopsprijs van het aardgas voor de gemeenten is vastge steld op zes en een halve cent per ku bieke meter van achtduizend calorieën. In feite komt de prijs dan te liggen op iets meer dan drie cent, vergeleken bij de calorische waarde van het huidige stadsgas. Doordat de gemeenten de eigen kosten plus een winstpercentage zullen moeten doorberekenen, zal het tarief voor de consumenten hoger lig gen. Over de afloop van het overleg met de Gasunie moet de onderhande lingscommissie van de gasbedrijven vandaag nog contact opnemen met haar achterban. De commissie rekent erop, dat de gemeenten akkoord zullen gaan met het eindresultaat. Commentaren TNE Stichting van de Arbeid heeft het niet slechts overleefd, het is juist binnen de sfeer van de stich ting geweest dat de moeilijkheden op het loonfront tussen werkgevers en werknemers konden worden over wonnen. Dat dit alsnog mogelijk is gebleken, mag een gelukwens waard zijn. Het heeft aan beide kanten van de front lijn gelukkig niet aan wijsheid ont broken. Van de zijde der werkgevers Is de grootste inschikkelijkheid betracht Maar ook van de kant der werkne mers, die zeker neeentig procent van hun wensen ingewilligd zagen, heeft met nochtans nie» het onderste uit de kan willen hebben. Er is nu een loonsverhoging uit de bus gekomen als voor ons land van ongekende grootte. Dat zij op haar beurt problemen moet oproepen, is wel duidelijk. Want ook zij moet eruit komen, en wel uit een economie waarvan de mogelijkheden niet onbeperkt kun nen worden geacht. TNE LOONSVERHOGING moet er uit komen. Voor een deel uiter aard uit de winst. Daarnaast stellig uit een verhoging van de produktie. Voor zover deze beide mogelijkhe den niet aanwezig zijn. zal stijging van de prijzen onvermijdelijk wor- Duidelijk is wel. dat de belangstel ling zich nu voor een belangrijk deel naar de prijzen verplaatst. Hoe zul len zij op deze jongste loonontwik keling reageren Onder het oude bestel reeds waren sommige prijzen aan de krappe kant. De gedarhten mogen thans ook wel in het biizonder uitgaan naar de dus genaamde vergeten groepen. Hun uitwijkmogelijkheden ziin als regel gering, hun mogelijkheden tot aan passing benerkt. Onder hen is de or ganisatie, indien al aanwezig, zwak. Zij zijn ?aneewe7en op hetgeen over hen wordt beschikt. Als een van de meest waardevolle elementen in de gisteren tussen werk gevers en werknemers bereikte overeenkomst beschouwen wij de overtuiging, dat de sociale uitkerin gen tegeliik omhoog dienen te gaan met de stijging van het loon. TJET debat gisteren in de Tweede Kamer over dc telefoons mag verhelderend hebben gewerkt, het gevoel van onbehagen kan het niet hebben weggenomen. Waar zal de ontwikkeling van de techniek ons brengen? Aan de ene kant opent zij tal van aantrekkelijke perspectieven, aan de andere kant kan het een ontwikkeling zijn die ons behoort te benauwen. Wat zal er eens overblijven van de enkele mens en zijn vrijheid? De toe komstromans tekenen ons daarvan een schril beeld. Trouwens, ook wie zijn bijbel kent weet van deze din gen. Er is dus mogelijkheid tot meeluiste ren, met als motief bescherming van de veiligheid van de staat. Op zich zelf reeds een ruim en vaag begrip, hoe waardevol op zichzelf. Maar hoe zal men weten dat deze veiligheid per telefoon wordt be dreigd indien men niet begint met af te luisteren? Dus moet daarmee reeds worden begonnen bij verdenking. Er liggen hier vraagstukken die, ook in wijder verband, onze geest wel dienen bezig te houden. "DOVEN het hoofd van de minister van defensie hangt het zwaard van Damocles. Hij ziet het zelf han gen, zo verklaarde hij gisteren in de Tweede Kamer. Maar, voegde hij er lakoniek aan toe, dat hoort nu een maal bij het ministerschap. Aan de orde was de reorganisatie van zijn departement, waarin de socialis tische oud-beroepsmilitair Wierda aanleiding had gezien om de minister te interpelleren. Over de aard van de reorganisatie werd gezwegen, maar één ding kwam wel vast te staan: niet alleen de socialisten, maar ook de liberalen en de christelijk-historischen zijn zeer kritisch gestemd. De socialisten zijn het reeds als oppositiepartij; de V.V.D. en de C.H.U. echter zijn rege ringspartijen. Bij de behandeling van de defensie begroting zal er stellig nog wel een hartig woordje worden gesproken. En wat er dan met het zwaard van Da mocles gebeurt Het Nederlandse volk staat thans nog buiten deze dingen. Hoewel reeds met ingang van 1 november vrij ingrij pende wijzigingen op het departe ment van kracht worden, behoeft het naar het oordeel van de minister nog van niets te weten. De minister heeft schijnt hij te denken alleen maar te maken met de Tweede Kamer, die door middel van de vaste commissie voor defensie is ingelicht. Ook dat is onbevredi- DE ENIGE KUNSTSTOFMATRAS GOEDGEKEURD DOOR DE NED. VER. VAN HUISVROUWEN DE „HARDE" MATRAS MET ALLE COMFORT VAN EEN „ZACHTE"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 1