DRUM
DE DOKTER aan 'f woord
wmiïzijïis
CHRYSAL
Rome zoekt tolken voor
het Vaticaans concilie
Hervormde Kerk regelt
predikantspensioenen
S.G.P.-jeugd besprak
Europese eenwording
Een ivoord voor vandaag
Herv. en Geref. Nijmegen
maken afspraak
STEEDS MEER MANNEN ROKEN
HALF ZWAAR-HEEL LEKKER!
2
DINSDAG 29 OKTOBER 1963
ROME-REFORMATIE
Naar aanleiding van haar con
tact met de Amerikaanse Jezuïet,
professor Keating beschrijft me
vrouw E. Flesseman-van Leer in
„De Waagschaal" haar beleving
van een gesprek tussen Rome en
Reformatie als volgt:
lyiU IN DE AVOND na een ver-
■I moeiende, heel warme conferen
tiedag bevonden Frank Keatmg en
ik ons met enkele anderen op een
donker rustig terrasje met een g'.as
bier voor ons. Het gesprek kabbel
de moeiteloos langs allerlei aspec
ten van onze conferentie, en kwam
zo ook terecht bij de bijbelvoorbe
reiding van die dag. Wij vertelden
de anderen van de ervaring die
wij opgedaan hadden, dat in ons
gezamenlijk bestuderen van de bij
bel onze kerkelijke verschillen
schenen weg te vallen of althans
niet erg belangrijk schenen. Toen
stelde een vriend van mij. predi
kant in de United Church van Ca
nada mij voor om de volgende
morgen met de rooms-katholieken
mee naar hun mis te gaan „Wat
w>u er gebeuren," vroeg hij. „als
wij dan ook voorwaarts komen om
mee te communiceren*"" Keating
aarzelde wat „Mijn kerk nodigt
jullie daartoe zeer bepaald niet
uit," zei hij tenslotte. „Ja maar
als wij het nu toch doen?" hield
de ander vol. ..Dan doen jullie
volgens mijn kerk iets dat jullie
niet mogen doen." „Maar wat zou
u als celebrerend priester dan
doen?" bleef de Canadees aanhou
den. „Volgens de discipline van
mijn kerk zou ik jullie niet over
slaan." gaf Keating toe. „maar
daarna zou ik met jullie spreken
en Jullie dringend verzoeken het
niet weer te doen." De anderen
die aan ons tafeltje zaten vielen
hem hierop aan: als hij, Father
Keating, toch zo even juist toege-
ren had, dat het verstaan van
avondmaalstekst en de woorden
van instelling tussen hem en mij
ongeveer gelijk was. dan mocht hij
op grond van zijn kerkelijke dis
cipline hier de protestanten toch
niet uitsluiten? ,J»Iaar ik geloof he
lemaal niet", merkte ik toen op.
„det lk bereid zou zijn deel te ne
men aan een R.K. mis. Een van
de belijdenisgeschriften van mijn
kerk spreekt hier van „vervloekte
afgoderij", en al zouden wij van
daag het dan veel beleefder zeg
gen dan ze dat in de 16e eeuw
deden, ik ben er helemaal niet ze
ker van, of lk het niet in princi
pe daar toch nog mee eens ben."
Daarop wilden de anderen weten,
waar dan eigenlijk de meest fun
damentele verschillen lagen tussen
de protestantse avondmaalsleer en
de R.K. mis. Dat dit niet in
de offergedachte op zichzelf kon
liggen, daarover waren wij het
eenst te nadrukkelijk was het ons
in de bljbelbeepreking opgevallen,
dat Paulue self het avondmaal ver-
gélUkt met de offer cultus. Ten slot
te fixeerde ik de afwijzing van de
R.K. leer voornamelijk op de vol
gende twee punten: dat wij pro
testanten iédere leer, die zweem
de near een herhaling van het of
fer van Christus moesten afwijzen,
zelfs als uitdrukkelijk er bij ge
zegd werd, dat het niet om een
aanvullend offer ging, maar om
aen herhaling van het eens voor al
volbrachte offer van Christus, en
dat wij Iedere leer van transsub
stantiatie verwierpen, waarin de te
genwoordigheid van Christus op
bovennatuurlijke wijze aan de ver
andering van het wijn cn het brood
verbonden werd.
Op zeer kidripgende en ernstige
wijze is toen Father Keating op de
ze twee punten ingegaan. Hij be
toogde, dat ook hij als katholiek het
een of andere manier toch dezelfde
taal spraken, en dat wij innerlijk el
kaar zo schenen té verstaan.
Mijn Canadese vriend en ik zijn
de volgende morgen niet meegegaan
naar de mis; we waren te laat naar
bed gegaan en hadden niet de moed
om een uur eerder op te staan.
Maar toen ik aan het eind van dit
dag Frank Keating sprak, zei ik
hem. dat het gesprek van de vorige
"•vond diepe indruk op mij gemaak*
had: da» ik van hem wilde weten
of. als ik de volgende morgen mee
wilde communiceren, hij dat ook na
ons gesprek verkeerd zou vinden
Hij keek mij verbaasd en afwijzend
aan. Had üc niet zelf, in de ge
spreksgroep over de oecumene,
waar hij en ik beide aan deel geno
men hadden, herhaaldelijk gezegd,
zo vroeg hij mij. dat ik niets voelde
\oor demonstraties op oecumeni
sche conferenties, waar dingen ge
daan werden die in het gewone
plaatselijke kerkelijke leven van
iedere dag niet mogelijk zouden
-;i-n kon mijn
te
Mdl i
i af
ging niet
haling van het offer van Christus,
maar om een representatie: het of
fer, dat toen geschied was. werd
door de priester in de tegenwoordi
ge tijd reëel present gesteld. En
wat de transsubstantiatie betrof,
acb, dat was nu eenmaal de vorm
woordigheid van Christus uitgedrukt
was. Voor de nieuwere R.K. theolo
gie was dat als leer niet langer cen
traal; waar het op aankwam, was
de werkelijke tegenwoordigheid
van Jezus Christus zeüf in en met de
sacramentsbediening, een tegen-
■digheid,
de. toen ook mijn calvinistische
kerk geloofde.
Wij hebben die avond tot lang na
middernacht doorgepraat. Verschil
len bleven bestaan hoe zou het
ook anders kunnen maar toch,
hoeveel dichter «tonden wij bij el
kander dan mijn citeren van de uit
drukking „vervloekte afgoderij"
deed vermoeden; en ook hier weer
herhaalde zich de verbazing van ons
gezamenlijk bijbellezen, dat wij op
r hij r
gril? Ik probeerde hem
toen uit te leggen, dat het me wer
kelijk niet om een lege demonstra
tie ging.
Dat het voor mij was een aan
bieden. een opdragen aan God van
de gemeenschap in Christus, die
hij en jk ervaren hadden. Dat het
voor mij betekende de erkenning,
dat het niet de theologie kon zijn.
die het laatste woord mocht heb
ben. Dat ik heus er niet over dach"
om R.K. te worden, dat ook wer
kelijk al mijn theologische bezwa
ren niet plots uit de weg geruimd
waren, maar dat daar wel de ze
kerheid was. dat het dezelfde Chris
tus was. die hem nodigde en sterk
te in zijn mis, en mij in het avond
maal van mijn kerk. Dat boven
dien hij en ik beide in theorie ge
zegd hadden, dat de kerkordelijke
discipline niet een absolute geldig
heid mocht hebben, en dat ik be
reid was daarvan de consequentie
te trekken.
Nadat ik uitgesproken was. dacht
hij lange tijd na en zei toen. dat hij
niet wist wat hij hierop zeggen
moest. Dat ik misschien wel gelijk
had. maar dat hij er graag de nacht
over denken wilde, voor hij mij
antwoord gaf.
De volgende morgen, de laat
ste dag van onze conferentie, ging
ik om zeven uur met Frank Kea
ting en zijn vier vrienden mee naar
hun kerk. Het was een nieuw, mo
dern gebouw, bijna protestants aan
doend in zijn strakheid, met een
fraai, vrij staand, heel eenvoudig
stenen altaar. Eens per maand, zo
vertelden zij mij, werd hier de zon
dagse mis gelezen in de Engelse
taal. waarbij de celebrant met zijn
gezicht naar de gemeente gekeerd
stond. Deze morgen was het Frank
Keating die de mis opdroeg; hij
deed het op volkomen traditionele
wijze, met de rug naar ons toe,
in het Latijn, vrijwel onverstaan
baar en zonder enige Intonatie, in
zulk «en snel tempo, dat ik het
zelfa uit het misboek, dat hij mij
tevoren gegeven had. nauwelijks
volgen kon. En ook de responsies
werden door de misdienaar en de
andere gelovigen automatisch af
geraffeld. Toen, onder het gemur
mel van Latijnse woorden, klonk de
bel en hief de celebrant de nu ver
anderde elementen op: de te aan
bidden lichamelijke tegenwoordig
heid van Christus zelf. De anderen
kwamen naar voren en de pries
ter reikte hun het sacrament; ik.
de protestant, bleef zitten. Want
toen ik die morgen op het punt had
gestaan met de anderen de kerk bin
nen te gaan, had Frank Keating
mij kort achtergehouden. Hij was,
zo zei hij, tot de conclusie geko
men. dat ik van mijn geloof uit,
misschien wel juist zou handelen
door mee te communiceren, maar
dat hij, als roomskatiholiek, mij
moest vragen, dat niet te doen.
Later, toen wij elkaar na afloop
van de conferentie goedendag zei
den, heb ik hem gezegd, dat de
dienst, die ik die morgen had mee
gemaakt alles, wat hij de vooraf
gaande dagen gezegd had, voor mij
scheen te logenstraffen. Dat ik
vermoedde, dat ook als hij het mij
niet verboden had. en ik die och
tend besloten zou hebben mee naar
voren te komen om het sacrament
te ontvangen, ik het waarschijnlijk
bij de dienst zelf toch niet gekund
zou hebben: want ik had er meer
een magische mysteriehandeliQg in
ervaren, dan het vieren van het
Avondmaal des Heren; en ondanks
onze gesprekken en zijn uitleg had
ik weer moeten denken aan het
oordeel van het belijdenisgeschrift
van mijn kerk: afgodendienst.
Hij heeft er niet véél op terug
gezegd: Het enige, dat hij mij ge
antwoord heeft, was: „je moet ons
de tijd geven."
SNIJBLOEMEN VOEDSEL
bloemen blijven lang mooi zonder water te ververse
Latijn faalt als kerkelijk esperanto
Beroepingswerk Geref. Weekblad heeft kritiek
Rijswij
Nieuwaal" J. A. de Waard, te Meerkerk.
Beroepen door gen. synode tot lucht-
machtpred.: H. Ferlie. kand. te Den
Haag; te Poortugaal: D. T. Los. vrijz.
D.
In de i
Aangenomen naar Den Haag (zieke.i-
huispredA: A. Groot, te Scheveningen.
Bedankt voor Nieuweroord (Dr.): C gencr
A Helms, te Geldermalsen; voor Wou- land:
KerSi. J" J°ngerde"' e" regeling voor de predik.ntsi.en.ioe-
GEREF. KERKEN j ncn tc behandelen. Dat is, volgens
Beroepen te Bodegraven (vac. L. Loos-Gereformeerd Weekblad (uitgave
mam: R. van den Berg. te Bergen d.., i ,--j
(N.H.); te Domburg—Westkapelle: H. Bout' niet voor de l,Jd*
Eikelboom, kand. te Sleeuwijk.
Aangenomen naar Dordrecht (vac. S. Tot nu toe waren de predikantspen-
R. SmildeiA. Nagelkerke. te Rotter- sioenen bijzonder laag en ook de wedu-
dam-Overschie wenpensioenen voldeden niet aan de
Bedankt voor Leiderdorp (vac. J. Ban- minimum eisen die daaraan gesteld
ga': Th. P van Belzen, te Mariënberg; mogen worden. Voor veel
voor Schiedam (vac. J Nawijni: H. A. emeritipredikanten - l-~'
Starrenhurg. te Ee'de—Gorssel. kelijk geweest :-
CHRIST. GEREF. KERKEN te voorzien.
Het Gereformeerd Weekblad heeft
enige bezwaren tegen de nieuwe pen-
ivcniberVergadering hoopt
e synode van de Nedër-
weduwen
het niet gemak
hun levensonderhoud
We hopen aldus het blad, van harte,
dat de generale synode op dit punt een
w(jziging in de regeling tot stand zal
brengen. Al zal dat niet gemakkelijk z(jn,
tiaar van de zijde van de Raad voor de
predikantsiraktementen en de pensioenen
meestal zeer sterke druk wordt uitge
oefend. dat dc synode haast niet vrjj
meer is in haar beslissing. Dat heeft
onlangs bijna tot kortsluiting geleid hij
de behandeling van de predikantstrak
tementen toen cigenljjk dezelfde dingen
reeds aan de orde waren. Geref. Week
blad is bljj. dat de synode niet alles meer
noemt, maar haar eigen verantwoorde-
lijkheH meer gaat beseffen.
Stad voorgetrokken
Beroepen te Dordrec'.it-C. (bij accl.):
J. Keuning. te Veenendaal.
Bedankt voor Vlissingen: T. Harder,
te Kornhorn.
sioenregeling. Eén
I PIJNSTILLER
Reumatische pijnenstopl
halt! Verdrijf die nare last met
WITTE KRUIS, (poeders, tabletten
of cachets). Salicyl-vriJ en daar
door geen maagklachten.
de hoofdbe;
sioenen de klasse-indeling is gehand- D«
haafd. Een predikant in een kleinere bo
gemeente krijgt lager nensiren dan in nu
een grotere gemeente. En het pens oen- rr"
bedrag loopt dan ook nogal uiteen. Tus
sen klasse 1 en klasse 4 en 5 ligt een
verschil van 1600,— per jaar.
traktei
Kortsluiting j „aa
De jongeren uit de kringen
van de Staatkundige Gerefor
meerde Partij, die verenigd zijn
in een landelijk verband van
jeugdverenigingen zullen zich
meer gaan bezig houden met de
problematiek rond de Europese
eenwording. In groter getale dan
ooit kwamen zij reeds zaterdag
j.l. in Utrecht bijeen om zich
voor te laten lichten door de heer
F. Th. Roeters van Lennep uit
Wassenaar, ambachtsheer van
's Heer Abtskerke, over de Euro
pese integratie.
Hij bepaalde allereerst zijn gehoor bij
de moderne leefwijze van de Grieken
en de Romeinen, waar ook sommigen
zich gaarne het predikaat aanmatigen
wijze mannen te zijn. De mens wil de
diepten _yan kunsten en wetenschappen
de moderne tijd
schept goden
eigen smaak
komt nog iets bij. De predikanls-
lenten zoals ze worden voorge
ven zijn minimum-traktementen,
mag men niet onc^er gaan maar wel
gaan. Maar wanneer een predikant
nu gedwongen wordt op 65-jarige leeftijd
met emeritaat te gaan. gaat zijn inkomen
wel sterk achteruit, wanneer hij naar
het minimum-traktement in een kleine
gemeente rijn pensioen krijgt uitbetaald.
Dit geldt ook voor de predikantswedu-
i. Zij krijgen straks hun pensioen ook
r de klasse der gemeente uitbetaald,
kan ook duizend gulden per jaar
Naar de mening van het blad heeft men I schelen. Straks wonen in dezelfde plaats,
hier veel te veel de maatstaven van de misschien wel naast elkaar, een predi-
wereld gebruikt en te weinig rekening kantsweduwe uit de stad en uit een dorp.
gehouden met het geheel eigen karakter Hun mannen waren bmde dienaar van de
van de kerk en net werk der predikan- kerk. Maar de één krijgt duizend gulden
ten. In kleinere gemeenten hebben demeer dan de ander, omdat haar man nu
dienaren des Woords toch reeds jaren- juist predikant in de stad is geweest,
lang met een klein traktement rond j
moeten komen. Tlipnfitiorpn
Waarom gunt men hen dan tenslotte LlienSIjaren
niet een onbezorgde oude dag? En waar-
om moet het verschil tussen een predi- Bovendien zal in het vervolg ook reke-
kant uit de stad en uit het dorp zo sterk ning gehouden worden met het aantal
geaccentueerd worden. dienstjaren van de predikant die over
leden is. Ook dit acht het blad in de
j kerk niet juist.
En dan de invalide predikanten, die
door lichaamsgebreken of anderszins
niet meer in staat zijn om hun werk
te verrichten. Waarom zorgt de kerk
niet voor een volledig pensioen voor
deze groepen? Waarom moet ook hier
met dienstjaren gerekend worden?
Het artikel besluit met het uitspreken
van de wens dat de synode straks aan
bovenstaande verlangens, die in brede
kring der kerk leven aandacht zal be
steden. Wanneer de predikanten zich
volledig geven aan de kerk, dan dient
ook de kerk volledig voor hen te zorgen.
Geloof heb je of je hebt het niet, menen velen. Dat schreven
we enige dagen geleden. Hoe anders spreekt dan de bijbel.
In I Timotheus 4 krijgt de jonge vriend van Paulus de op
dracht om een goed dienaar te zijn wel onderlegd in de
woorden van het geloof." En een paar regels verder krijgt hij
de opdracht: Oefen u in de godsvrucht."
Altijd weer laat de bijbel een verband zien tussen prediking
en geloof. ..Het geloof is uit het gehooren het gehoor uit het
Woord van God" is een veel geciteerde tekst. Maar we mogen
het niet laten bij luisteren.
Er komt ook oefening bij te pas. Een mens gelooft maar niet
vanzelf. Een mens moet leren vertrouwen. Een klein kind
moet en soms hardhandig, omdat wij weten hoe noodtake-
lijk het is gehoorzaamheid leren. Het moet leren dat vader
en moeder te vertrouwen zijn en dat wat zij zeggen bedoeld is
voor zijn welzijn. Een kind van God moet dat ook. Geloof
begint bij een heel persoonlijke overgave, bij ons ja-woord
aan God. Maar dan moeten wij met Hem leren leven. Wij
moeten van dag tot dag leren luisteren, gehoorzamen en zo
ervaren dat Hij te vertrouwen is. Niemand van ons behoeft
genoegen te nemen met een klein-geloof. God zegt: Oefen u
in godsvrucht. En dat begint met oefening in geloven. Dat
begint met zeggen: Heer ik houd U aan Uw Woord.
pees manifest der prot. fracties
manifest van beginselloosheid. Via de
C.D.U. grijpt Rome naar de macht.
Positie kiezen
Als leden van het landelijk verband
an S.G.P. jongeren kunnen we ons aan
de verantwoordelijkheid niet onttrekken,
maar dienen we positie te nemen. Het
oude beginsel heeft Nederland sterk en
machtig gemaakt. Hoe meer we dit
•erzaken, verliezen we ons aanzien.
Tnder de C.D.U. verliezen we ons eigen
olksbestaan. Rome tracht ons steeds
Er is ongerustheid te bespeuren ook
onder voormalige voorstanders van de
EEG ten aanzien van het verlies van
onze soevereiniteit en nationaal besef.
Als de huidige ontwikkeling niet tegen
gehouden wordt, zal het mogelijk nog
eens zo ver komen, dat in Den Haag
geen parlement meer bestaat, maar dat
we het Europees parlement kunnen
vinden in de tuinen van het Vatikaan.
Grote toeloop bij
theol. opleiding
In Noorwegen en Finland is een gro
te toeloop te constateren van studenten
aan de opleidingsscholen tot evangelist
zendeling en zendingmedewerker. Door
deze toeloop hoopt men aan de steeds
toenemende vraag naar deze mensen te
kunnen voldoen.
Ongeveer 100 kandidaten hebben zich
ingeschreven aan de twee Lutherse
Theologische faculteiten in Noorwegen.
In Finland staan 105 eerstejaars stu
denten ingeschreven aan de theologische
faculteit te Helsinki. Aan de opleidings
school van Noorse zendingsgenootschap
zijn van de 39 studenten 25 eerstejaars.
Vooral voor de Noorse staatékerk zijn
deze hoge cijfers verheugend, daar er
de laatste tijd een groot tekort aan
geestelijken dreigde te ontstaan.
Voor gezamenlijke diensten
In Nijmegen zijn gisteren in ver
band met de herdenking van de
kerkhervorming door de her
vormden en gereformeerden in
deze stad in verscheidene kerken,
onder verantwoordelijkheid van
de beide kerkeraden, godsdienst
oefeningen gehouden waarin een
hervormd predikant in een gere
formeerde kerk en een gerefor
meerd predikant in een hervorm
de kerk voorging. Bij de voorbe
reiding van deze diensten kwam
men tot het formuleren van een
afspraak die niet alleen voor de
ze speciale dienst gold, maar
waarvan de beide kerkeraden
ook het voornemen hebben op an
dere zondagen, waar er daartoe
aanleiding is, gebruik te maken.
Deze afspraak luidt: De kerkeraad
der hervormde gemeente en de kerke
raad der gereformeerde kerk beide te
Nijmegen komen overeen ten aanzien
van het houden van kerkdiensten, uit
gaande van beide plaatselijke gemeen
ten. de volgende regels in acht te ne-
1. De kerkdiensten worden gehouden
onder verantwoordelijkheid van beide
kertceraden. De predikanten der geref.
kerk stellen "zich voor wat deze diens
ten betreft mede onder het opzicht
van de kerkeraad der herv. gemeente
te Nijmegen. De predikanten der herv.
gemeente 3tellen zich voor wat de
ze diensten betreft mede onder het
opzicht van de kerkeraad der geref.
kerk te Nijmegen.
2. De kerkdiensten onder gemeen
schappelijke verantwoordelijkheid wor
den gehouden om bij het nog voort
duren van de gescheurdheid der kerk en
het nog aanwezig zijn van misschien
voel dat de beide gemeenten scheldt
toch een teken te geven van het samen
in Nijmegen op weg willen gaan naar
herstel van de eenheid der Kerk.
3. Beide kerkeraden begeren dit te
ken te geven in de hoop, dat mede door
zulke gemeenschappelijke diensten het
zoeken naar herstel van eenheid in bei
de gemeenten wordt versterkt.
4. Beide kerkeraden zijn van oordeel,
dat gemeenschappelijke kerkdiensten
mogelijk en verantwoord zijn, omdat
beide gemeenten hierin overeenstem
men, dat zij op het Evangelie het ant
woord van het geloof geven, gelijk dit
naar de apostel Paulus hierin gevonden
wordt, dat de knie voor Christus Jezus
wordt gebogen en de tong Hem belijdt
Heer te zijn, tot eer van God de Vader
(Fil. 2: 2011).
5. Voor wat de prediking in de ge
meenschappelijke diensten aangaat, ver
binden de predikanten zich als dienaren
des Woords om de boodschap van Gods
heil te verkondigen, geopenbaard in de
schriften van het Oude en Nieuwe Tes
tament. beleden in de Artikelen van
het Christelijk geloof, met als brand
punt Joh. 3: 16. 17.
Op de tijden, dat de gemeenschappe
lijke diensten worden gehouden, worden
van beide zijden geen eigen kerkdiensten
in het desbetreffende stadsgedeelte be
legd.
7. De liturgie in de gemeenschappelij
ke diensten zal zich aansluiten bij li
turgieën gelijk die in beide kerken aan
vaard zijn.
8. De dienst der offerande zal zulk een
bestemming hébben, dat beide kerken
hier ten volle achter kunnen staan.
Eventuele verdeling van de opbrengst
zal volgens een nader overeen te komen
regeling geschieden.
9. De bediening der sacramenten vindt
in de hierbij overeengekomen gemeen
schappelijke diensten niet plaats.
Het ziet er naar uit dat de lei
ding van de Rooms Katholieke
Kerk eindelijk gaat erkennen dat
het latijn als een soort kerkelijk
esperanto mislukt is. Deze kerk
waarvan de priesters één taal be
horen te spreken, is bezig voor het
concilie cabines voor vertalers te
installeren. Op het ogenblik wordt
gezocht naar vertalers die de re
devoeringen vauit het latijn in de
verschillende landstalen kunnen
overzetten.
Er komen geen honderden snoeren in
de St. Pieter. Gezocht is naar een wat
practischer systeem. Iedere bisschop
krijgt een transistor radio waarin hij
de vertaling in eigen taal kari ontvangen.
Het is nog niet bekend wanneer het
systeem gereed zal zijn en of het nog
gereed zal komen tijdens deze zittings
periode die begin december afloopt.
Reeds tijdens de eerste zittingsperiode
is de Amerikaanse kardinaal Cushing
bij paus Johannes op audiëntie geweest
om te pleiten voor een simultaanver-
talii gsinstallatie. Hij bood aan het groot
ste deel van de kosten te willen dragen.
Toen paus Johannes kennelijk weigerde
zei Cushing ronduit: ..Dan ga ik naar
huis* En hij ging Het is niet bekend
of inderdaad Cushing nu de installatie
betaalt uit zijn bisschoppelijke kas.
radio's afvliegen. Reeds vw»
Rome kwamen hebben sommigen van
hen wat cynisch gezegd, dat nu zij ge
dwongen zijn latijn te spreken, de Ame
rikanen geworden zijn tot de „zwijgende
kerk". Inderdaad spreken zij die kerke
lijke taal met zo"n afschuwelijk accent
dat ze bijna niet te verstaan zijn.
Maar dat kan ook gezegd worden van
bisschoppen van andere nationaliteiten.
Het veelvoud van accenten maakt het
verstaan bijna onmogelijk. Nu de espe-
ranto-taak van het latijn mislukt schijnt
te zijn. blijft alleen de sacrale functie
over. Maar verschillende liturgische be
sluiten van de afgelopen weken hebben
ook die functie van deze dode taal wat
ingeperkt.
Eredoctoraat voor
dr. Visser 't Hooft
Tegelijk met andere vooraanstaande
personen uit het Wereldprotestantisme.
waaronder de directeur van de theolo
gische afdehng der Lutherse Wereld
bond dr. Vajta en aartsbisschop Jan
Kiivit van de Evangelische-Lutherse
kerk te Estland, zal de secretaris ge
neraal van de Wereldraad van Ker
ken dr. W. A. Visser "t Hooft het ere
doctoraat van de Vrije protestantse
theologische faculteit van Parijs ont
vangen. De plechtigl
november aanstaandi
Aan de theologische faculteit van de
Universiteit van Helsinki hebben zich
195 kandidaten ingeschreven voor het
komende wintersemester. Het blijkt dat
er meer vrouwelijke dan mannelijke
aanmeldingen zijn 104 vrouwelijke en
91 mannelijke studenten Met een to
taal 1000 theologische studenten heeft de
Universiteit van Helsinki een der groot
ste theologische faculteiten ter wereld.
De mensheid heeft zich ontdaan van
kenmerken der Godheid. Zonder het
christendom zou de wereld er veel slech
ter aan toe zijn dan nU reeds het geval
is. Indien het Reformatorisch getuigen
ontbrak op alle terrein des levens, dan
zouden we binnen korte tijd de heidenen
gelijk zijn. Godsdienst betekent keuze.
Staan of vallen. Het christendom strekt
de wereld tot voordeel. Als wij ons
afwenden van Gods Woord en Wet. dan
sluiten wij een pact met de duivel. Dit
leidt ons land en volk zowel in nationaal
als internationaal verband naar de on
dergang. De staat dient zichzelf te
kennen als Gods dienaresse en is als
zodanig gehouden de tien geboden te
handhaven op elk terrein des levens.
Het is een rijk bezit om een Godvrezende
overheid te hebben. In dit verband ver
wees spreker naar de tijd van de gouden
Verantwoordelijkheid
Door ons aan te sluiten bij de EEG
geven we onze verantwoordelijkheid
souvereiniteit uit handen, wij geloven
immers, dat deze besturen in EEG-
verband zich niet laten leiden door Gods
Woord. Tijdens zijn reis door Japan heeft
spreker ook ontevredenheid waargeno
men over de EEG. Zelfs hooggeplaatste
regeringsfunctionarissen toonden hun
misnoegen over de Europese integratie.
Eerst openbaarde zich in ons land een
fel verzet tegen toetreding. Ook voor
zitters van kamers van koophandel lieten
hun protesten horen. Wijlen prof. Ger-
branay liet ook in de Kaïner een
ernstige waarschuwing horen t.a.v. de
Europese eenwording. Vrij plotseling
heeft Nederland echter het verdrag van
Rome ondertekend: er was van een
stevige tegenoppositie weinig of niets
Men stelt het momenteel als een keuze,
althans men kan dit stellen, Rome of
Moskou Nederland is nu verward in
de netten van de continentale politiek.
De verdragen hebben de imprimatuur
i Rome. We gaan op deze wijze terug
Zweedse kerk waakt
voor rechten van
lidmaten
Een voorstel om aan hen die niet i*-
gelmatig de kerk bezoeken het rechl
om te stemmen of gekozen te worden
in kerkelijke functies te onthouden is
verworpen. Het voorstel werd gedaan
op de synode der Lutherse kerk te
Stockholm. De vergadering, het hoogste
gezag van de kerk van Zweden die
eens in de vijf jaar bijeenkomt, is sa-
mnegesteld uit geestelijken en leken.
De motie, ingediend door de deken
Gustaf Adolf Danell van Vaxjö. werd
verworpen omdat men vond hiermee
het recht van alle Zweden die lid zijn
van de staatskerk aan te tasten. Alleen
als men zich officieel terugtrekt uit de
kerk. wordt men geschrapt als lid.
De kerkelijke vergadering, nam een
maatregel aan. waarin gesteld werd dat
zij die zich wensen terug te trekken
als lid der kerk dit schriftelijk konden
doen. Het zal vanaf 1964. het tijdstip
waarop de nieuwe maatregel van
kracht wordt, niet meer nodig zijn per
soonlijk de geestelijke van de gemeen
te het besluit mee te delen.
Vragen op medisch gebied zenden aan de redactie van oni
blad met linksboven op de envelop» „Medische rubriek"'
Antwoord op vragen van algemeen belang wordt In dez«
rnbrlek gegeven, vragen waarvan de beantwoording nlei
langs deze weg gewenst Is, geschiedt per brief.
Vraag: Hoe ontstaan winterhanden en win
tervoeten, en wat kan men er tegen doen?
Zeer waarschijnlijk ontstaan winterhanden en
voeten door een minder efficiënte bloeddoorstro-
ming van de armen en benen. De kou heeft bo
vendien nog een vernauwende invloed. Bepaal
de mensen hebben last van deze kwaal, en men
kan bepaald niet zeggen dat dit magere men
sen zijn. In hoeverre de stofwisseling nog een rol
speelt is onbekend. Het behoeft niet altijd te vrie
zen om winterhanden te krijgen, want de kwaal
treedt reeds vaak vóór de winter op. Wel speelt
de vochtigheid een belangrijke rol.
De verschijnselen zijn de paarse verkledingen
van de handen en voeten, terwijl er meestal eni
ge zwelling bij optreedt, terwijl een diepe jeuk
en pijn de hoofdklacht is. Bij ernstige gevallen
ziet men soms blaren optreden. Vooral meisjes
tussen de 10 en 20 jaar hebben vaak last van win
terhanden en voeten.
De behandeling helaas meestal niet afdoen
de. Uiteraard moet men de aangedane gedeelten
tegen de vochtigheid en koude beschermen. Ge
regelde lichaamsbeweging en een eiwitrijk dieet
zijn belangrijk. Wisselbaden kan men proberen,
dat betekent een warm bad gedurende enige mi
nuten afgewisseld door enige seconden onder de
kraan houden. Ook massage werkt positief op een
verbetering van de bloedcirculatie. Tegenwoor
dig geven de artsen nogal eens injecties met een
hoge dosis vitamine D. tweemaal per jaar. Uiter
aard zijn er tevens diverse smeersels, waarmee
men de handen en voeten kan insmeren. Het be
langrijkste van alles is echter: Reeds vroeg in de
herfst beginnen met warme, liefst wollen, bedek
king van handen en voeten.
Vraag: Wanneer om de een of andere re
den de baarmoeder operatief is weggenomen,
wat zijn daarvan in dc toekomst de gevol
gen?
Zoals bekend zal zijn bestaat het vrouwelijke
geslachtsorgaan onder andere uit de baarmoeder
en de eierstokken. De beide eierstokken zijn via
de eileiders met de baarmoeder uerbonden. Het
eitje dat maandelijks uit èèn van de eierstokken
wordt afgeworpen, verplaatst zich door de eileider
naar de baarmoeder. Op haar weg kan het eitje
bevrucht worden, waarna het zich in de baar
moederwand nestelt, om zich verder tot een
vrucht te ontwikkelen. Wanneer de bevruchting
uitblijft, gaat het eitje ten gronde en stoot het
baarmoederslijmvlies zich veertien dagen na de
eiafstoting af, hetgeen men ..menstruatie" noemt.
Zowel de nesteling van het bevruchte eitje als
wel de menstruatie blijven uiteraard uit wanneer
er geen baarmoeder meer is. Een bevruchting is
dan uitgesloten. In de meeste gevallen blijven
echter de eierstokken bij een baarmoederver
wijdering gespaard, hetgeen betekent dat de
maandelijkse cyclus blijft. De -uiterlijke verschijn
selen de menstruatie blijven achterwege.
Hormonaal verandert er bij de vrouw dus niet
veel. Ook de zogenaamde „overgang" zal nor
maal optreden wanneer de eierstokken gespaard
zijn, ongeacht het al of niet aanwezig zijn van
de baarmoeder.
Hoe ontstaat het zogenaamde „lulerec-
Luiereczeem ontstaat door een prikkeling van
de huid. door de urine of de ontlasting. Soms
treedt het vrij plotseling op en kan het zeer lang
durig blijven bestaan. Een wat tere hutd van de
baby ligt er zeker ook aan ten grondslag. Een en
kele maal ziet men het eczeem verdwijnen na
een wijziging van de voeding, zodat de mogelijk
heid bestaat, dat bepaalde stoffen in de urine de
oorzaak zijn.
Men zal vrij vaak een schone luier moeten aan
doen, terwijl het tevens nuttig is de luiers na te
spoelen in water waaraan wat azijn is toege
voegd. De huid moet goed afgedroogd worden en
daarna met zachte zalf of poeder worden behan
deld.
De drie genoemde aandoeningen hebben niets
met elkaar te maken, al zouden de namen dat
wel doen vermoeden.
Netelroos of urticaria is een aandoening die
met jeukende, rode, verheven plekken gepaard
gaat. Soms lijken het net blazen. Ze duren slechts
kort, maar kunnen dan weer op andere plaatsen
terugkeren. De oorzaak moet men zoeken in een
voedingsmiddel.
Wondroos of belroos is een huidontsteking ver
oorzaakt door een bepaalde bacterie, die kans
heeft gezien door een vaak kleine verwonding het
lichaam binnen te sluipen. De ziekte gaat vaak
met koude rillingen en hoge koorts gepaard. De
plekken zijn groot, rood en glanzend en zeer pijn
lijk. Wanneer men eenmaal deze ziekte heeft ge
had is de kans vrij groot dat de ziekte zich nog
wel eens herhaalt.
Gordelroos is een ontsteking van zenuwcellen,
behorende bij een bepaalde zenuw. De uiterlijke
verschijnselen ziet men aan de hand, altijd een
zijdig en nooit over de helft van het lichaam ko
mend. Een veel voorkomende plek is de borstkas.
Aanvankelijk is het aangedane gebied alleen zeer
pijnlijk, maar na enige dagen komen er' in dat
gebied kleine vochtbevattende blaasjes, dicht op
elkaar. Na twee weken zijn de blaasjes weer in
gedroogd, doch de pijn kan nog weken aanhouden.
De blaasjes hebben veel weg van waterpokken,
en men vermoedt tegenwoordig dat er een nauwe
relatie bestaat tussen waterpokken en gordelroos.
De oorzaak is in beide gevallen een virus, wellicht
dezelfde.
