H
N STEIN
Cultureel evenement dat zinvol is
ontdekte zijn vaderland opnieuw
Mr. Francois Pauwels
75 jaar
ZONDAGSBLAD
zaterdag 26 oktober 1963
Travels with Charley:
Charley is dood. Een paar maanden geleden kwam het
bericht uit Amerika, dat de Franse poedel Charley van
ouderdom gestorven was. Deze hond was een beroemdheid
geworden, dank zjj het boek, dat zijn baas schreef over
het avontuur, dat zq samen beleefden: Travels with Char
ley. De eigenaar van de hond was John Ernest Steinbeck,
de man, die in de herfst van het vorig jaar volgens
een groep critici ten onrechte, maar naar de mening van
een andere groep zeer terecht de Nobelprijs voor de
literatuur kreeg toegekend.
Of John Steinbeck (nu 61
jaar oud) de wereldlitera
tuur inderdaad als woord-
kunst»-oaar verrijkt heeft,
mag don door de critici, die
zuiver (en vsak uitsluitend)
literair» maatstaven aanleg
gen, wOrden betwijfeld, een
feit is. £«t veie tienduizen
den EurtTpeaneli in de laat
ste decennia het leven in de
Verenigde Staten door de
ogen van John Steinbeck
hebben gezien.
Want met Ernest He
mingway, Sinclair Lewis en
op ander niveau Upton
(Lanny Budd) Sinclair
heeft Steinbeck ten onzent
Amerika opengelegd voor
een zeer groot lezerspu
bliek. Volgens velen was
het beeld, dat de kunste
naar Steinbeck met zijn
naar links neigende tenden-
zen van zijn vaderland schil
derde, niet altijd volkomen
naar de natuur. En sommi
gen vonden (en vinden nog)
dat John Steinlbeck zelfs he
lemaal niet kan schrijven..
Juist getypeerd
In de verantwoording van
het Nobelprijs-comité werd
zijn werk echter heel juist
getypeerd:
„Onder de meesters van de
Amerikaanse literatuur neemt
Steinbeck een vooraanstaande
plaats in. Er is in hem een
trek die sijn dikuijls wrede
kere hoogte versacht. Zijn
medeleven gaat altijd uit naar
de onderdrukten, de onaan
gepasten en de mensen in
nood. Hij laat graag de tegen
stelling tussen de eenvoudige
vreugde in het leven en de
urede, cynische zucht naar
geld uitkomen. Maar in hem
vinden we hel Amerikaanse
ipcramcnt, dat ook tot.uit
zijn sterk
temperame
drukking i
gei"'
Van de Londense uitgeve
rij Helnemann ontvingen wij
het hogergenoemde boek
Travels with Charley, een
ontdekkingsreis van een
man. die de wereld in vele
prachtige verhalen zijn va
derland toonde -
Veel goede herinneringen
aan vroegste werk
geboycot, omdat daar nu ook een toch weer wist te benaderen in
negermeisje les kreeg. het verhaal over Ethan Hawley,
In zijn Rocinante ontvangt hij een man. die eerlijk wil zijn en die
als lifters een blanke die tegen- voortdurend strijdt met de verlei-
over de buitenstaander uit het dingen van het gemakkelijk te ver-
Noorden (die Steinbeck is) wel dienen geld en tegen de verwilde-
durft te verklaren, hoe moeilijk ring van de zeden,
hij de gedragingen van zijn ras- En om dan ten slotte nog een
genoten tegenover de negers kan heel oude (en goede) herinnering
verwerken, dan een neger, dieniet aan John Steinbeck op te halen:
verder durft te komen in zijn ant- wie kennis wil nemen van zijn
woorden dan „Yes, captain, sir", werk. zal er goed aan doen het
En ook een jonge blanke, die hal- uit 1937 daterende in Dubious Batrt-
verwege de rit door Steinbeck uit le niet te vergeten. In het Stem
de auto wordt gezet, omdat de beck-oeuvre neemt het zeker geen
schrijver de denigrerende opmer- vooraanstaande plaats in, maar juist
kingen over de negers van deze nu hier in ons land de loonpoli-
jongeman niet langer kan ver- tiek tot zulke controversiële stand-
dragen. punten leidt, is dit boek over het
Gids organiseren en breken van stakin-
Travels
with
Amerikaanse stad
de machinaties der partijbonzen e
Charley te veel w„rtuf„_ "d.
AUTEUR EN JURIST
Francois Pauwels 75 jaar. De leeftijd
van de sterken, de leeftijd ook waarin
men neigt tot het opmaken van een ba
lans. Dat heeft deze advocaat-auteur
dan ook gedaan, reeds bij zijn zestigste
jaar, in de bundel „Dag van Leugen",
de samenvatting van een mensenleven
in 225 sonnetten. Daarin vindt men vele
strophen, die karakteristiek zijn voor
deze man met zijn felle temperament
enerzijds en zijn hunkering naar stilte,
bezinning en inkeer anderzijds.
„De kerkdiep in mijn hart zijn 70ste jaar gehuldigd als een
beleden, het heilig oord van „nationale figuur
i het centrum. Men komt dan
kom ik tot de poort gesneld. hem
Maar 't starre dogma neemt van b__
mijn geest gevangen en zet een 0ok altijd weer bij het lezen
domper op mijn Godsverlangen: zijn werk onder de indruk
ik kan geen keurslijf dulden dat gedrevenheid
mij knelt."
zijn oprechte
deernis met de verdrukten.
Frangois Pauwels werd op 25
die laatste regels uit oktober 1888 te Amsterdam gebo-
voornoemde bundel spreekt zijn
Gekweldheid en dualisme en
daarin vinden ook zijn tegenstan
ders hun rechtvaardiging
Studeerde in Amsterdam
Utrecht rechten en promoveerde
in 1915. Reeds in 1908 verscheen
bundel gedichten -\
H gelmaat van een klok werken a
Indrukwekkend hem aan de markt Thans is i
onafhankelijkheid, zlJn laatste boek "Ais het met
malaise doormaakte.
John Steinbeck in gezelschap van de Franse pc
enige metgezel was tijdens zijn her-ontdekkingsr
Staten.
werkgevers, waartussen de werk-
meer dan een reisverhaal, dat met nemers verpletterd dreigen te ra-
vaardige pen werd geschreven, ken, zeker het lezen waard. Al
He. te onze ontmoeting met he. mo J™
derne U.S.A., met als gids dezelf- heugen op te frissen over hoe ver-
de man. die ons hoogtepunten van schrikkelijk het was, toen de we-
zjjn oeuvre gaf in The Grapes of
Wrath (1939), in East of Eden
(1952), in de schelmenromans Can
nery Row en Tortilla Flat. die In
1954 hun ongetwijfeld zwakkere
vervolg kregen in Sweet Thursday,
waarin Steinbeck ihet opnieuw op
neemt voor de primitieve mens in
zijn levensvreugden en -verdriet.
De vroege korte verhalen uit
The Long Valley, het tragische
Of Mice and Men, het aangrijpen
de epos van de arme blanken, die
in de crisisjaren emigreren uit hun
verpauperde staat Oklahoma naar
het nog rijke, maar zo ongastvrije
Californië uit The Grapes of
Wrath, de schrille schildering van
het goede en het kwade in de Abel
en Kaïn-figuren uit East of Eden
en dan nog de prachtige, door
Steinbeck tot een nieuw (en ho
pelijk zeer lang) literair leven ge
Ibrachte volksvertelling ov
Mexicaan, die eindelijk die
parel viste en aan die plotselinge
rijkdom noodlottig ten onder ging
uit The Pearl, het zijn
hoogtepunten geweest
not, van ontroering
gereserveerdheid tegenover deze sindsdien kwamen
bijzondere figuur, strafpleiter mao "an oor>
auteur met 1
oeuvre. Zijn
die „het kwellend keurslijf" op
welk terrein dan ook niet kon
verdragen zijn hang naar „de
naakte waarheid", zijn gevoel Z1J^
voor rechtvaardigheid met het
milieu waarin zijn gedachten ge
stalte kregen, waren mede oor
zaak van de weerstanden tegen
autobiografische
in herdruk verschenen
van de hoogtepunten uit
Dr. W. J. C. Buitendijk schreef
naar aanleiding van het verschij
nen van Pauwels' bundel „Dag
van Leugen": „Pauwels is een
i «ii w ci iv gelovige geworden. De verhouding
auteur zijn niet te tussen God en de menselijke ziel
scheiden in hem. Zijn mededogen
ging veelal uit naar de figuren die
door het leven in de verdrukking
waren gekomen, naar hen
existeerden aan de zelfkant van
het leven en dat was in de tijd
van het vitalisme, waarin o.a.
zijn „Boeven en burgers'
scheen een slecht gewa:
genre. Waar dan nog bij kwam dat
het hem ontbrak a a
dat hem verhinderde
Slechts één uiterlijke openbaring
er van kunnen wij vrijelijk be
spreken. De dichter heeft door de
en uuiKci» vu- kennis der ellende de weg tot God
slecht gewaardeerd S®^flnpr? van ^Pau1
EN AAN DOEL BEANTWOORDT
piEKi £en ziekie, die Jestivalitis" heet...
bewondi
JOHN STEINBECK
bijna b*ck liet op
vrachtauto
Tijdens de zomermaanden breekt er in Europa een ziekte
auteur, die dit alles ujt, die overal dezelfde verschijnselen vertoont: een koorts-
wist te verwezenlijken. En dan
mag men zeggen, dat Steinbeck in achlige drukte in enkele steden, een opeenhoping van con-
zijn literatuur op effect bereken-
de Uitschieters heeft gemaakt, als certen, toneel-, opera- en balletuitvoeringen, een voor het
Waywarf Bu"ï^enkê?"'overgrote deel zeer snobistisch publiek, dat meer gesteld
lonkend naar Hollywood geschre- js op sensatie, op het ongewome dan op het zuiver kunst
ven verhalen, voor ons blijft John
Steinbeck één van de grootsten der zinnige. Deze ziekte heet „festivautis en in deze koorts
Amerikaanse moderne literatuur,
al heeft hij dan geen
zestig jaar oud op dat ogenblik, soort kajuit bouwen, doopte het tisch abacadabra in poëzie geschre- lrrjneetie r0nd
aan de weet wilde komen, welke gevaarte 1*- *--♦ ven- zoals ziin landgenoot Ezra
veranderingen deze moderne tijd
in de Verenigde Staten had te- PMrd
fascis- draaien de Europese festivals en muziekfeesten, in een
Jk,
merikaans schrijver, die
H a schreef, werkte met
mijn geheugen als bron. De herin
nering is hoogstens een gebrekkig,
scheefgetrokken reservoir. Ik had de
stem van Amerika niet meer ge
hoord, het gras, de bomen en het
rioolwater niet meer geroken, de
heuvels en het water met zijn kleu
ren en prachtig licht niet meer ge
zien. Ik kende de veranderingen al
leen uit boeken en kranten", zo
zegt hij in het begin van het icerk.
En de zwerver, die altijd i
binnenste van de nu in de buurt
van New York gevestigde schrij
ver zijn lokroep was blijven fluis
teren. kwam opnieuw (boven.
Rocinante (naar
Don Quichotte) en reed,
met zijn poedel Charley als enige
vaak en met liefde beschreven
metgezel, weg. op zoek naar
Amerika.
Mensen
Hij zoch niet alleen naar het
landschap, naar de steden, de dor
pen, de staten en de straten, maar
vooral naar de mensen.
Die ontmoette hij eerst in de
al- New England-staten, zoals de
zo uiterst zwijgzame, gesloten Ver-
monters, die een normaal gesprek
in een restaurant langs de weg als
het volgt doen verlopen:
Zwerflust
Kelnerin: „Hetzelfde?" Klant:
„Yep". Kelnerin: „Zo koud ge
noeg?" Klant: „Yep" (tien
ten rust). Kelnerin: „Nog ee
len?" Klant: „Yep".
Steinbeck zegt dan, datdU jiog zendê'Uwëre'ldJ teïkêi
jjgBj voorzet
zoals zijn landgenoot Ezra
^"kan^ebber^xtr1 d^N^belprij's De opera-, toneel- en balletge- men tegen de verburgerlijking, de
VZL-literatuur van Hit iaar zeischappen, de uitvoerende kun- enghartigheid van de maatschap-
voor literatuur \an cm jaar stenaars reizen deze festivals af pij. tegen dc vervlakking van de
Als dat (onverhoopt) zou gebeu- en ajs men een bepaalde voorstel- grote-stadscultuur. Zij wilden le
ren, dan zal de „echte" literaire ling, een bepaalde kunstenaar hier ven als de middeleeuwse vagan-
bend waarschijnlijk een juichkreet niet kan meemaken dan kan men ten, de van de ene universiteit
dit altijd nog daér doen. Zo ver- naar de andere rondtrekkende stu-
ïaten noren. liezen deze festivals hun oorspron- denten en zij noemden zich naar
Dat is overieens niet gebeurd. keliïk eiSen gezicht en krijgen een dit wonderlijke volkje, dat zovele
uat is overigens mei g e den duuf dodelijke eenheids_ prachtige liederen heeft achterge-
want juist eergisteren werd „de vorm laten. Dczc Wandervögel zongen
prijs toegekend aan de Griekse Maar er zijn gelukkig nog en- zelf ook, zochten oude volksliede-
Se- kele artistieke centra, die buiten ren op en de eerste bundel van
deze ronddraaiende kring staan en deze volksliedkunst verscheen in
die wèl een zeer eigen stempel 1909, nl. „Der Z u p f g e i g e n-
dragen. Zij werken als 't ware h a n s 1" van Hans Breuer, die
Ontroering onopgemerkt voort, maar zij zijn enorm insloeg. Als begeleiding
van bijzonder grote betekenis voor dienden gitaar en mandoline, de
Maar degenen, die in een lboek een hernieuwing van de musische luit.
ontroering willen ondergaan, die ervaring,
mènselijkheid wensen te ontmoe- ,*7"1
ten. die
Welnu zulk een centrum kan In de eerste wereldoorlog ver-
_I i .ÜPvertelIer willen men vinden in de Kasseier Mu- dween de Wandervögel-beweging.
luisteren, zullen verheugd zijn, dat siktage.
und Spielkreise
vul- John Steinbeck hem dan
geval is voorgegaan, en zij zullen
bovendien blij zijn, dat hij de le-
- - .„.ut .veieia lemens weei wcir.
u j v j spraakzame klant was, voorzet als het hier besproken den
In zijn jonge jaren had hij de want „Burp als enige antwoord Travels with Charley en
stof opgedaan voor zijn romans js daar ook volkomen normaal. i96i verschenen grote ron
e'^?:!:hi.iiir!<i?'sVaU,nS"lCa- Maar de oude Steinbeck van het Winter ol our Discontent,
vS^^udMrde^ii vi 1919^- n°°" meer overtroffen Of Mice hij het peil
ITObSloïï'ïïV&XdUÏT and. Men .(die traeedie -
versiteit. De ongedurige.
ii aiieen een anaere vorm,
KaSSClCr rAuSlktage muzikale jeugdbeweging.
Muzikale
jeugdbeweging
Deze Kasseier Musiktage vier-
»n in deze maand hun dertigja
rig bestaan en bezitten daarom
een traditie van ouder datum dan
menig festival.
zijn beste werken
=S& hïTcten"=it hmï
na ohtslagenVjjMte {«Juktag ook enkele^ malenterg.
nieuwsberichten en bomden het rtrg ^njCanad^ gc-
'•Hi^lde4awas^c&ie. poedeh^knTOP^htrt11 eerete'oratact
™^^£4hr« rarmsSnh^k^C^cfhS
wachtsman in moment van menselijke broeder-
toen- en vruchtenplukker en vis schap en wannte dat hij blj deze
"hu zwiert .1 werkend door. de
States en in, hem rijpte de sociale
Twee groepen ontstaan, de een
n Noord-Duitsland onder leiding
Fritz Jöde en de ander in
KASSELER
MUSIKTAGE
I
Paul Hindemith
jonge n
uitgevoe
t Carol i
Ou
yrvl1wat simpel neerge-
"Ai* la tér in vriiwel schreven regels op slechts een
bewogenheid^ die^later paar bladzijden Jijn „eesterschap
f™ ,f Henken kritisch o"1 ee" ontroering, een beleving,
eg te denken kruisen z„n lezers Qver te örengen.
in Travels with
irl Vötterle, di-
renreiter Verlag
en een van de oprichter van de
vooroorlogse Sing- und Spiel
kreise, Cikkers vrouw en de
Duitse componist tt infried Zil
tig. die veel en goede leken-
muziek geschreven heeft.
dere van dit muziekfeest? Wat de Bohemen en Zuid-Duitsland,
oorsprong betreft daarvoor Finkensteiner Bund van Walter
moet men nog meer dan dertig Hensel. Beide hebben hetzelfde
jaar teruggaan, nl. naar de tijd doei; jiej terugvinden van het lied
van de J u g e n d b e w e g u n g ujt de 15de tot de eeuw Zo
in de twintiger jaren van onze ontstaat een nieuwe liedcultuur.
het jaar 1913, die veej invloed uitoefent op alle
takken van de muziekbeoefening,
zowel koorzang als compositie.
Maar men gaat verder en gaat
Wandervoae zich 00k met de instrumentale mu-
ziek bezighouden: de oude luit- en
Wandervögel waren gitaarmuziek komt tevoorschijn,
mensen die in opstand kwa- cembalo en clavichord komen in
of liever
toen de „Wandervögel"
Hohen Meiszner te zaïm
Paul Hindemith geeft hierin het
voorbeeld. Sinds 1927 werkt hij in
i Berlijn en dan ontstaan zijn Spiel-
I und Schulmusiken, zijn Lieder für
1 Singkreise: alle goede lekenmu-
1 ziek. echte „gebruiksmuziek",
i voortreffelijk geschreven en van
..na.111 grote artistieke waarde. Hij
schrijft ook een soort opera, waar
aan iedereen, toehoorder als uit-
de plaats van de piano, die lang- voerder, moet meedoen, hij
zaam maar zeker haar overheer- schrijft een kinderopera „Wir bau-
sende plaats gaat verliezen, de en eine Stadt", die als model voor
viola d'amore en de gamba, de gelijksoortig werk gediend heeft,
blokfluit krijgen hun plaats u~a K"" T,"i4fo"'c T"°t,c TT1!,lro
i het bijv.
Das junge Orchesler speelde
onder leiding van Alexander
von Harnm. Het beslaat uit
n van 16 tot 22 jaar,
it de Spielkreisen
voortkomen. De meesten zijn
annjteurs en zitten nog op
school. Enkelen zijn al naar het
Conservatorium gegaan. Het uas
nemende orkest te horen in
van muziekinstrumenten, van par
tituren, van muziekliteratuur en
grammofoonplaten. Demon-
.„„i Britten's „Let's make -..
de'nadruk valt an Opera". Vele componisten zijn straties dienden ter illustratie,
steeds sterker op het zelfmusice- Hindemith nagevolgd in het schrij- Het muzikale eedeelte (waarn
ren. het samenzingen in polyfone ven van jeugd- en lekenmuziek.
acappellastijl, het spelen van oude Maar deze jeugdmuziekbeweging aspect
danssuites enz. heeft ook invloed gehad op de certen
vernieuwing in de kerkmuziek en
r 11 in de kerkkoorzang. Dan behoe-
5ing- en bpielkreise ven wij slechts de
al zijn boeken
een niet
ingrediënt.
De werker van toen
geworden i
John Stein-
Charley meer van dergelijke ster
ke gedeelten, die herinneringen
wekken aan de „vroege" Stein-
mmrjmninnniMimuiimm» beek.
De zin van hei leven
Hoog peil
in, die de wereldlitera
tuur verrijkte met de prachtige
korte verhalen uit The Long Val-
De zin van het leven, aoor waarüi hij met kennis van
Bo Yin Ra. Gij zult een zegen zaken de „underdogs", de paisa-
■U». Alexander MttUer. HM- nos vanrtin
gaven Servlre, Den Haag. en waarjn OQk de trits The Red
Pony (over de jongen Jody en
Oosterse wijsheid en mystie z„ paard) opgenomen. bereik-
blijken de moderne mens, me dat d jn sommjge fragmen-
in het bijzonder de mens van ae- zijn „Travels" opnieuw,
ze tijd die humanistisch geneigd
is te denken, bijzonder aan te A]s hij „3 bezoeken aan New
spreken. Vandaar zeker de zo- England het Midden-Westen. Mon-
veelste uitgave van Bo Yin Ra. tana Idaho, aan zijn geboorte-
om precies te zijn de 24ste pu- piaats Salinas. New Mexico, Ari-
blikatie van zijn hand, welke in zona en Texas, in het Zuiden aan-
het Nederlands werd vertaald en komt. zoekt hij bewust de haar-
die in verheven, soms ook wel den van (blank) verzet tegen de
o.i. orakeltaal vele „waarheden' rassen-integratie. Hij kiest partij
naar voren brengt. vóór de negers, brengt zijn eigen
Gij zult een zegen zijn wil afgrijzen indringend over op zijn
hoofdtrekken geven van een reli- lezers als hij een rel bij een ge-
gieus humanisme dat aanspoort integreerde school in New Orleans
tot de voortdurende daad (Wat beschrijft, waar de blanke „cheer-
moet ik doen? Wat moet ik zijn? leaders" het beest in de mens
Een zegen!). Het boekje wil naar voren laten komen en tot de
ook een reactie zijn „op de eeuw laagste en gemeenste uiObarstin-
van de natuurwetenschap die wei- gen komen tegen een blanke man.
gerde al wat niet meetbaar is in die de moed had zijn dochtertje
haar belangstellingssfeer te be- naar een school te brengen, die
trekken". door de blanke gemeenschap werd
In de Hitler-periode hebben de
ze Sing- und Spielkreise' moeilijke
tijden beleefd. Zij werden opge-
Zo ontstaan de Sing
kreise, waarin de jonge men
sen zich muzikaal gaan uiten,
en deze lekenmuziekkringen vin
den heel veel weerklank, niet
alleen bij de muziekliefhebbers
maar ook bij de beroepsmusici en
bij de musicologen. Het muziek- slokt door de Hitlerjugend, die
onderwijs wordt herzien, het mu- veel bedierf. Enkele leiders kwa-
ziekonderricht op de scholen wordt men bij hun verzet tegen deze
op een nieuwe basis gesteld, Carl „nieuwe geest" om, anderen sloc-
Orff schept hiervoor zijn nu alom gen zich er door heen en poog-
befaamde en toegepaste Orff-in- den zo veel mogelijk te redden
strumenten, Fritz Jöde vormt van- wat er te redden viel. Na de in-
af 1923 aan de Berlijnse Akade- eenstorting begon men van voren
mie für Kirchen- und Schulmusik af aan op te bouwen. Dc jeugd
de nieuwe jeugdmuziekleiders. moest
Het muzikale gedeelte (waarin
uiteraard altijd het pedagogische
ispeelt) bestond uit con-
1 beroepsensembles en
jeugdgroepen, waarin oude en
moderne muziek uitgevoerd werd.
„«x.- ^en „wereldpremière" van een
Ernst opera, nl. ..Abend^ Nacht und
Morgen" (naar A Christmas Ca
rol van Dickens) van de Tsjech
SB öciMSü-üacöi Jan Cikker kwam daarbij en ver-
de andere kant het openstaan der waren er voordrachten
sche vorming",
..kunst, kitsch en conventie in de
muziek".
Zo kreeg men een helder in
zicht in dit bijzonder actieve ge
deelte van het Duitse muziekle
ven. En men kreeg er ook een
diep respect voor. Waar worden
zo kundig en krachtig de proble
men aangepakt van het zelf-musi-
ceren, van het actieve horen, van
de muzikale vorming der jeugd?
Welk een vooruitgang men al ge
boekt had op dit terrein, bleek
Lekenmuziek
geheel Duits-
en dez<
kreise zijn
land weer
En dan komen de musicologen kreise
in het geweer Want wat moet j u e e n j
deze jeugd spelen en zingen? Te
moeüijke muziek is uitgesloten,
dus géén 19de-eeuwse virtuoze
composities a la Liszt. Maar de PrOQraiTIITia
Barok levert een schijnbaar on
uitputtelijke bron van voor de leek a
jitvoerbare muziek op. Zo komen de Kasseier Musiktage. Deze
de talloze uitgaven van muziek ziekdagen" zijn ontstaan uit de
uit de barok en uit de Renaissan- bovengeschetste beweging, en zij
ce tot stand, waarin wij slechts hebben zowel een pedagogisch als
de naam van ..Barenreiter-Ver- een muzikaal doel. Het pedagogi-
lag" in Kassei behoeven te noe- sche aspect vindt men in dc „Ar
men. De muzikale jeugd, de mu- beitstagung des Arbeitskreiscs
zikale leek voelt zich in deze mu- für Haus- und Jugendmusik",
ziek thuis, maar verliest toch ook waarin het onderwerp dit keer
niet het contact met de eigentijd- luidde: „Musica Practica was
se muziek. Want de componisten musizieren wir heute?" Daaraan
zien het belang van deze Sing- verbonden was een tentoonstelling
er leren zingen en spelen uit de bjjzondCr gro(e belangstel-
nieuwe Sing- und Spicl- |jng.
Ongeveer 1200 bezoekers hadden
zich gemeld, onder wie zich be
vonden een groep muziekstuden
ten uit Amerika en een groep mu
sici uit Tfcjecho-Slowakije (voor
eerst!). Maar daarbij kwamen
opvallend veel jeugdige iuiste-
komen wij dan terug op raars, die vaak de helft van de
zaal vulden en héél vaak bij ge
brek aan voldoende zitruimte
stónden te luisteren. Men kan
daarom wel zeggen, dat de in
stelling van dc Kasseier Musik
tage zinvol is èn aan het doel
volkomen beantwoordt.
