Nieuwe Leidse Courant
Vlugge vluchtelingenactie
overspoelde Nederland
Wilde staking legt
havens A'dam plat
Tachtigduizend collectanten huis-aan-huis
Verwachte opbrengst is
mogelijk overschreden
Lonen flink omhoog.... ten
behoeve van de huren
Operatie „Big lift''
vandaag op gang
T elef oongesprekken
worden afgetapt
Geen werkvergunning
voor de 68 Turken?
Dinsdag 22 oktober 1963. 44ste jaargang
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvaitfgh is ghebli
Rustig weer
Droog weer met zonnige perioden,
maar vannacht en morgenochtend plaat
selijk mist Zwakke tot matige veran
derlijke wind. Koudere nacht, morgen
middag ongeveer dezelfde temperaturen
als vandaag. (Opgemaakt om 11.15 uur).
(zie voorts pagina 7)
58936 Abonnementsprijzen
Een toespraak ging
in 't rood gekleed l
Van alle geestdriftige organi- 5
satoren mag toch wel voor een
open doekje in aanmerking ko-
men de burgemeester van Slie-
drecht, die gistermiddag om- 1
streeks kwart over vijf, toen alle 3
bedrijven in zijn gemeente wer-
den verlaten door de werkne-
mers, een aantal stoplichten cp
rood liet zetten om op die wijze
van de gelegenheid gebruik te i
maken zich in verband met de
komende actie tot de aldus l
verzamelde menigte te richten.
Vervolgens begaf deze actieve l
burgervader zich met zijn ge- S
luidswagen naar diverse straten s
cn pleinen om een persoonlijk s
beroep op zijn overige gemeen- 3
tenaren te doen. Kennelijk onder
het motto: aan een goede blik- S
semactie dient ook een behoor-
lijke bliksemspeech vooraf te
gaan 3
(Van een onzer verslaggevers)
De duizend vluchtelingen in Griekenland zullen hun uitgebluste ogen
die zo vaak, doch steeds tevergeefs hoop hebben menen te bespeuren, veer
tig jaar lang, toch weer gaan oplichten omdat de beloofde hulp uit Neder
land ten slotte werkelijkheid gaat worden? Aan de organisatoren van de
Nederlandse Stichting Vluchtelingenhulp 1963, dr. W. Drees als voorzitter
voorop, zal het niet liggen. Evenmin aan de 80.000 collectanten die met
elkaar voor de kortste landelijke actie, ooit ter wereld gehouden, hebben
gezorgd. En ook evenmin aan het Nederlandse volk, dat met ruime hand
heeft gegeven, zodat de benodigde drie miljoen met gemak bijeen zullen
komen?
Hoewel officieel op die laatste vraag
nog geen antwoord kan worden
geven, wijzen de tekenen er wel op
dat dit streefbedrag zal worden bena
derd en misschien maar laten we
voorzichtig blijven.
De gehele Amsterdamse haven lag
vandaag „plat": volgens het ANP heb
ben alle (5000) arbeiders bij alle grote
en kleine havènbedrijven in de hoofd
stad (dat zijn er omstreeks veertig),
in de loop van de ochtend het werk
neergelegd. In grote demonstratieve
stoeten trokken de stakers naar het
Havengebouw. Vanmiddag zouden zij
vergaderen.
In de haven werden pamfletten ver
spreid ondertekend door „het Actie-co
mité". Daarin wordt tot staking opge
roepen om kracht bij te zetten aan de
eisen: „een uitkering ineens van 100
gulden' en niet nader gepreciseerde
„vaste loonsverhoging".
De demonstratie verliep rustig, het
verkeer werd niet gehinderd.
In het Havengebouw is o.m. de
Scheepvaartvereniging Noord gevestigd,
het overkoepelend orgaan van de haven
bedrijven die met de vakorganisaties de
onderhandelingen voert over de c.a.o.
Het bestuur van deze vereniging was
niet van plan, aan een eventueel ver
zoek om een onderhoud met een depu
tatie uit de stakers te voldoen.
Van de zijde der Scheepvaartvereni
ging Noord wordt voorts medegedeeld
dat het bericht dat de directie van de
N.V. Stoomvaartmaatschappij Nederland
aan een aantal van haar kraandrijvers
een extra bedrag van 50 gulden heeft ge
geven. de indruk kan wekken alsof dit
een illegale uitkering is. Dit is niet het
geval. In mei van dit jaar is aan deze
kraandrijvers in overeenstemming
met de Scheepvaartvereniging Noord en
met de contracterende vakorganisaties
een vergoeding verstrekt omdat zij drie
maanden onderhoudswerkzaamheden aan
een kraan hebben moeten verrichten.
oorzaak zijn
Een produkt van de Sikkens Groep
In één
Cügopslag
Atoomarmade stond klaar in
de Cubacrisis pag. 5.
Koninklijke familie op de
thuisreis pag. 7.
Omroep ongeduldig over
„droeve traagheid" van de
overheid pag. 7.
Winsten van 45.000 gulden in
de week.en wat de mid
denstand daarvan denkt
pag. 9.
Uitkering-ineens
De vakbonden, die betrokken zijn bij
de 22 collectieve arbeidsovereenkomsten
de arbeiders in de haven-, Rijn- en
binnenvaartbedrijven, hebben de betrok
ken werkgevers verzocht om een onder
houd op korte termijn waarin gespro
ken zal moeten worden over het verle-
;n van een uitkering ineens over 1963.
De scheepvaartverenigingen „Noord"
1 Zuid", hebben dit verzoek in een ge-
eensehappelijk schrijven afgewezen. In
deze brief hebben de scheepvaartvereni
gingen de vakbonden laten weten dat
zij niet bereid zijn over een uitkering
ir.eeens afzonderlijk te onderhandelen,
zolang niet vaststaat welke richtlijnen
ianzien daarvan in de Stichting van
de Arbeid eventueel zullen worden
overeengekomen.
De vakbonden kunnen dit standpunt
billijken. Intussen blijkt, ojd. uit brie
die bij de vakbeweging zijn bin
nengekomen, dat verschillende werkge-
in de havenbedrijven tegenover het
personeel te kennen hebben gegeven tot
het doen van een uitkering ineens be
reid te zijn. Dit betekent uiteraard niet
dt het verlenen van 'n uitkering ineens
door de organisaties, waarbij deze werk
gevers zijn aangesloten, officieel wordt
gesanctioneerd. Mochten enkele bedrij-
inderdaad tot het verlenen van een
uitkering ineens overgaan, dan zal dit
de overige ondernemingen in het
havenbedrijf stellig een sneeuwbaleffect
hebben, zo verwacht men in vakbonds
kringen. Overigens zal de uitkering in
eens officieel nog ter sprake komen bij
de onderhandelingen over de nieuwe
c.a.o.'s, die op hun vroegst aan het eind
van deze maand kunnen beginnen.
Zomerhuis afgebrand -
vuurbol oorzaak
In Egmond aan Zee is gisteravond een
>merhuis van de familie De Jong uit
Hillegom. door brand verwoest. Met het
ging de inventaris verloren. De
schade wordt geschat op ongeveer
f 10.000. De brandweer kon niets uit
richten, omdat het huis, dat in een duin
pan lag, niet te bereiken was.
Verschillende bewoners van de bou
levard hebben gisteravond een vuurbol
gezien, die in het gebied waar het huis
stond is terechtgekomen. Vermoedelijk
is deze vuurbol de oorzaak van de brand
geweest. De politie stelt een onderzoek
Bij het K.N.M.I in De Bilt waren van
nacht nog geen meldingen van een vuur
bol binnengekomen.
De meeste plaatsen in ons land
zeker wist men dat 97 procent mee
deed deponeerden in de collecte
bussen of wat liet ophaalmateriaal
ook maar mocht zijn. hoofdzakelijk
zilver of bankpapier Stellen w<
gemiddelde bijdrage per gezin op 70
a 80 cent, en een gemiddeld gezin op
vier personen dan leert een eenvoudig
rekensommetje dat het streefbedrag
al aardig wordt benaderd.
Een belangrijke aanduiding voor het
welslagen van de gisteravond op zo in
dringende wijze gestarte bliksemactie,
is ook dat over maar liefst 80.000 col
lectanten kon worden beschikt, afkom
stig uit verenigingen, vrouwenorganisa
ties, vakverenigingen en wat niet al.
Die medewerking geschiedde spontaan
ook zonder dat men beelden had gezien
van honderden vluchtelingen, voorname
lijk Armeniërs met wie de tijd zijn af-
Prinses Irene heeft gisteren een
bezoek gebracht aan het Thomas a
Kempislyceum in Zwolle, waar
studie- en beroepen-voorlichtings
dagen en een tentoonstelling wor
den gehouden. Op de foto bekijkt
de Prinses geboeid een vitrine. De
dames zullen ongetwijfeld geboeid
naar het tulbandhoedje van de
Prinses kijken
VOORZITTER VAN HET KNLC:
Op de algemene vergadering van het
Koninklijk Ned. Landbouwcomitè (van
middag in Arnhem) heeft voorzitter
Knottnerus gepleit voor een flinke loons
verhoging, die ook een flinke stap is in
de richting van een Europees loonpeil.
Ook het prijspeil moet echter z.i. in de
richting van het Europees peil gaan en
alle „abnormale situaties binnen ons
economisch stelsel" zoals huursubsidies",
moeten worden afgeschaft
„Er moet gezorgd worden, dat de gro
tere hoeveelheid loon die de onderne
ming moet betalen ook daar terecht komt
waar zij beslist nodig is en dat is bij de
huishuren, opdat de huursubsidies kun
nen worden afgeschaft. En ook de prij
zen van vele landbouwprodukten. opdat
de achterstand in beloning van boer en
landarbeider kan worden ingelopen
Bovendien zal de overheid moeten zorgen
dat ook de vergeten groepen aan hun
trekken komen".
schuwelijke spel heeft gespeeld en die
nog steeds in pauperdom leven in gam
mele behuizingen aan de voet van de
Areooagus in het hart van Griekenland,
de bakermat van een oude Europese be
schaving.
Wekenlang
Wekenlang hebben de voorbereidingen
geduurd om de meer dan geslaagde op
dracht: het viervoudige van het normale
benodigde aantal collectanten en da.i
nog in het gehele land. te realiseren,
hetgeen betekende, dat in een stad als
Den Haag 4100 collectanten nodig waren
en in een stad als Utrecht 1800. Dit alles
om in anderhalf uur tijd (onmiddellijk
na de uitzending via tv en radio) tachtig
procent van alle Nederlandse huizen te
bezoeken. De overige woningen, voor
namelijk afgelegen boerderijen werden
hedenmorgen nog bezocht.
Juist de maandag werd voor deze
actie uitgekozen omdat deze avond de.
meeste Nederlanders zich thuis zouden
bevinden en er het minste aantal ver
gaderingen zou worden gehouden. Ge
middeld had een collectant(e) 38 wo
ningen af te werken De bovengrens
was 60 woningen en de benedengrens 10
woningen
(Voor vervolg zie pagina 8)
Orkaan stuurt schema in de war
De grote Amerikaanse oefening
,Big lift" is begonnen. Van vier
Amerikaanse luchtmachtbases in
Texas zijn de afgelopen nacht de
eerste toestellen van een luchtvloot
bestaande uit 240 straaltransport-
vliegtuigen opgestegen, waarmee
een volledige Amerikaanse tankdi
visie wordt overgebracht naar
Operatie „Big lift wordt gehouden
om aan te tonen dat in geval van nood
snel een grote strijdmacht naar Europa
kan worden overgebracht. Het slagen
de oefening zou de Amerikanen in
staat kunnen stellen sommige Ameri
kaanse eenheden uit Europa terug te
trekken.
De leider van de oefening, generaal
Paul Adams, zei vlak voor het vertrek
de eerste vliegtuigen dat de tijd
schema's mogelijk zouden worden ver
stoord als gevolg van de sterke wind die
ordt veroorzaakt door de orkaan „Gin-
ny". Enkele routes zün dan ook verlegd
Tegelijkertijd met het overbrengen
an de tankdivisie zal een tactische
luchtmacht van 116 vliegtuigen en 1500
militairen naar bases in Frankrijk en
West-Duitsland vliegen. Deze eenheid
zal evenals de tankdivisie, deelnemen
aan Navo-oefeningen. die na de oefening
„Big lift" worden gehouden.
Op diverse bases op weg naar Europa
staan in totaal 29 transportvliegtuigen
gereed om in te vallen bij eventuele
storingen in de toestellen die in Amerika
zijn gestart.
De toestellen van de tactische luch*-
macht, die van twee bases in Maine zijn
vertrokken, worden in de lucht van
brandstof
Beroering
De opmerking van de Amerikaan
onder-minister val defensie Gilpatrick.
dat voor de V.S. de tijd is aangebroken
om de troepensterkte en de militaire
uitgaven in het buitenland te ven
deren, heeft vele gemoederen in Europa
in beroering gebracht. De Westdu.itse
regering heeft er aanleiding in gevon
den bij het Pentagon om opheldering
te vragen, vooral ook omdat minister
McNamara de regering in Bonn heeft
verzekerd, dat de V.S. de terugbren
ging van de troepensterkte niet op de
agenda van de eerstvolgende zitting
van de NAVO-raad zullen plaatsen.
Ook had McNamara verklaard, dat
geen verband bestaat tussen de operatie
„Big lift" waarin velen een aanwijzing
zien dat dit een eventueel terugtrekken
van Amerikaanse troepen uit Europa m-
Familie Minnaert
looft f 1000 uit
De familie Minnaert heeft duizend
gulden uitgeloofd voor degene wiens in
lichtingen leiden tot het vinden van de
sinds 18 september verdwenen Eindho-
;ns bio-chemicus dr. K. Minnaert.
Hij verliet op die datum het natuur
kundig laboratorium van Philips te
Eindhoven Aanvankelijk dacht men dat
de heer Minnaert in België zou vertoe-
nu gelooft men dat hij zich in het
zuiden van Frankrijk ophoudt
luidt en de mogelijke vermindering van
de troepen in het buitenland.
De secretaris-generaal van de NAVO.
nir. I). I Stikker, heeft gisteren in
Frankfort gezegd dat een inkrimping van
de Amerikaanse strijdkrachten in West-
Duitsland of andere delen van Europa in
verband met de militaire oefening „Big
lift" op het ogenblik niet aan de orde is.
Mr. Stikker zei met grote stelligheid te
kunnen zeggen dat dergelijke plannen
voorlopig niet worden overwogen.
Twee oude mensen in een na
jaarslaan het leven keert tot
rust en verstilling in
Butler naar Den Haag
Richard Butler, de nieuwe Britse mi
nister van buitenlandse zaken, zal aar.
het hoofd staan van de Britse afvaardi-
ding naar de bijeenkomst van de minis
terraad van de Westeuropese unie, die
vrijdag en zaterdag in Den Haag wordt
gehouden.
Daggeld hoger
Het tarief voor daggeld is 22 oktober
met een kwart procent tot iy«% ver
hoogd in verband met de iets krapper
wordende geldmarkt. Op 1 oktober werd
het met een half procent verlaagd.
Opmerking in 1 oorlopig verslag:
Wil minister er
wat tegen doen
(Van 0
e parlementsredactie)
De minister van justitie, mr. Y.
Scholten, zal zich binnenkort moeten
uitlaten over het afluisteren van tele
foongesprekken. In het voorlopig ver
slag op zijn begroting wordt namelijk
de vraag gesteld: „Is het de minister
bekend, dat in ons land telefoonlijnen
van bepaalde personen worden „afge
tapt" en dat bun correspondentie on
der controle staat? Zo ja, is de minis
ter bereid hiertegen maatregelen te
treffen?"
De commissie voor Justitie heeft afge
zien van het geven van algemene be
schouwingen. Zij heeft volstaan met het
opsommen van de vragen, die in de
commissie zijn gesteld. Hoewel het voor
lopig verslag door vijftien Kamerleden
'uit vrijwel alle partijen) is onderte
kend. kan dus niet worden gezegd, dat
de vraag over het aftappen van tele
foongesprekken door de gehele commissie
is gesteld.
Zoals men zich zal herinneren kwam
deze kwestie ook aan de orde bij de
behandeling van de begroting van
Verkeer en Waterstaat in de Eerste
Vraag aan minister:
in huwelijk treden
Is de minister van justitie bereid te be
vorderen dat gedetineerden, die willen
trouwen daartoe in staat worden gesteld,
zo luidt een vraag in het voorlopig ver
slag van de commissie van justitie uit de
Tweede Kamer op de begroting van het
departement voor het jaar 1964.
In de vraag worden drie mogelijkheden
voor een dergelijke huwelijkssluiting ge
noemd: een huwelijk buiten het gesticht,
een huwelijk in de gevangenis en een hu
welijk bij volmacht.
Kamer in het begin van dit jaar. Mi
nister Korthals ging toen niet verder
dan met te verklaren, dat het af
luisteren van gesprekken van een be
paalde abonnee door een onbevoegde
praktisch is uitgesloten". Een ont
wijkend antivoord kreeg ook een re
dacteur van Het Parool, die dezer da
gen een vraag hierover stelde aan een
functionaris van de B.V.D.
Commentaren
DEHALVE in Duitsland Adenauer
u is in Engeland Macmillan terug
getreden. Ziekte gaf hem de gelegen
heid, aan deze daad, die reeds werd
verwacht, een schijn van natuurlijk
heid te geven.
Adenauer liet voor zijn heengaan
geen kans onbenut om te doen uit
komen, dat hij met zijn opvolger wei
nig was ingenomen, Macmillan heeft
zelf zijn opvolger aangewezen, tegen
de kritiek van velen in.
In beide gevallen lag het met de op
volging niet gemakkelijk. In Enge
land schijnen nu, op de daar gebrui
kelijke sportieve wijze, de ergste pro
blemen te zijn opgelost. De nieuwe
minister-president, Home, heeft zijn
belangrijke tegenkandidaat Butler
bereid gevonden voor de belangrijke
post van bewindsman van buiten
landse zaken in zijn kabinet.
Trouw aan de partij heeft het gewon
nen, temeer nu de partij zelf in zor
gelijke omstandigheden verkeert. Hoe
immers zal het gaan met de verkie
zingen die bijna voor de deur staan?
Macmillan had zich grote verdiensten
verworven jegens zijn land. Maar te
genslagen zijn hem niet bespaard.
Tussentijdse verkiezingen wekken de
indruk, dat het kiezersvolk het con
servatieve bewind moe is.
De kansen voor de socialistische te
genpartij zijn gestegen, nu zij in Wil
son over een lijstaanvoerder blijkt te
beschikken van niet te miskennen
bekwaamheid.
Zal Home het alsnog weten te red
den? Een belangrijke vraag, niet al
leen voor het Engelse volk. Inter
nationaal zijn vele zaken dermate ver
weven geraakt, dat wij tegenover de
samenstelling van een regering elders
minder dan ook onverschillig kunnen
"[Rauwelijks na eerste berichten over
1 het Amerikaanse pogen, het voor
taan te gaan zoeken in het snel over
brengen van legers per luchtbrug
uit Amerika zelf, of in Europa, met
name in Duitsland, zijn de bedenkin
gen al geuit.
Naar het schijnt zal zulk een lucht
brug geen nadelige invloed hebben
op het tempo waarmee Amerika met
de nodige troepen op bedreigde pun
ten aanwezig kan zijn.
Niettemin wordt vooral in Duitsland
aan bestendiging van de huidige si
tuatie dus een voortdurend aanwe
zig zijn van voldoende troepen de
voorkeur gegeven.
Het Duitse standpunt wordt vermoe
delijk mee ingegeven door een zeker
argwaan jegens de wijze waarop de
Amerikaanse politiek zich op langere
duur kan gaan ontwikkelen. Zoals
bekend, diende het bezoek onlangs
van Kennedy aan onze oosterburen
om hen op dit punt gerust te stellen.
Er zijn aanwijzingen, dat Kennedy
hierin onvoldoende is geslaagd.
Adenauer in het bijzonder gaf aan
dit wantrouwen uitdrukking.
Het was hem een motief temeer voor
zijn toenadering tot De Gaulle.
Inderdaad maakt het, zeker psycho
logisch bezien, wel enig verschil, of
een legermacht steeds lijfelijk aanwe
zig is of dat ze bij dreigend gevaar te
hulp komt.
De regering van Amerika is nu ver
standig genoeg geweest om snel te
doen uitkomen, dat wezenlijke ver
zwakking van de aanwezige troepen
niet in de bedoeling ligt.
Yf/ORDEN van regeringswege brie
ven geopend?
Het lijkt ons, eerlijk gezegd, onwaar
schijnlijk. De democratie is voor ons
vlees en been geworden. In onze
grondwet liggen de vrijheden vast
gelegd. Afgetapte telefoons en ge
opende brieven zouden ons alleen on
gemakkelijk kunnen maken.
Toch heeft men vanuit dc Tweede
Kamer het kennelijk nuttig geacht,
hierover vragen aan de minister van
justitie te richten. Daarmee is dan
tevens een ander democratisch recht
verwerkelijkt.
Het stellen van de vragen kan het
voordeel hebben, dat gevoelens van
onbehagen, die naar het schijnt hier
en daar bestaan, worden weggeno-
De minister van sociale zaken en
volksgezondheid, dr. G. M. J. Veld
kamp, zou vandaag beslissen of de
68 Turken al dan niet een werkver
gunning zal worden verleend. Hij
wachtte daarvoor op het advies van
VERFHANDEL
OEGSTGEES1
KEMPENAERSTR 71
TELEFOON 501US
FLEXA-Deoler
Fa. H. Schutte Zn
LAGE RIJNDIJK 57—59
LEIDEN TELEFOON 231.T«
FLEXA verkrijgbaar bij
Herenstraat 31
Nieuwe Rijn 4!
de directeur-generaal van de ar
beidsvoorziening, dr. ir. D. R. Mans-
holt.
Naar wij vernemen zou het verlenen
van een werkvergunning aan de Tur
ken niet alleen op tegenstand van werk
nemers-, maar ook van werkgeverszijde
zijn gestuit. De vrees heerst dat bij toe
wijzen van de werkvergunning een vonk
naai- het buitenland zal overspringen,
waardoor vele buitenlandse arbeiders
hun geluk in Nederland zouden komen
beproeven.
Mocht de minister van sociale zaken
wat overigens niet werd verwacht
gunstig beschikken en een werkvergun
ning toekennen, dan nog is het laatste
woord aan de minister van justitie, mr.
Y. Scholten. Als deze de Turken 'geen
verblijfsvergunning geeft, zou een even
tuele werkvergunning geen waarde
Sowjet-protesl tegen
Navo-kennnaclit
liet Sow jet-agentschap Tass zegt in
een officiële verklaring, dat de stappea
die in de NAVO worden gedaan voor de
vorming van een multilaterale kern
macht „volledig in strfjd z(jn met de geest
van het kernstopverdrag van Moskou".
