Het ideaal van een „schoon
Leiden vaak ongrijpbaar
3a
Produktie van koolgas
Leiden gestaakt
in
Sportjournalist uit Leiden
vandaag voor rechter
parel per dag!
Nu moderne machines
Na nacht vol vurige vernielzucht
Meeste gepensioneerden
kunnen nog werken
NIEUWE LEIDSE COURANT 3 DONUERDAO 10 OKTOBER ÏW3
Agenda
voor Leiden
en Den Haag
Rest. Van der Heijden, 3 uur: grafi
sche filmavond. G. H. Bührmann's pa
piergroothandel N.V.
Openbare school Telderskade. 8 uur:
installatie van P. Kruit als hoofd Thor-
beckeschool (openb. u.Lo. Jacob van
Campenlaan).
Sociëteit Horus, Rapenburg 127, 8 uur:
opening tentoonstelling foto's Henk van
der Vet.
Leiderdorp: padvindersgebouw
Dr. Van Rhijnstraat, 8.30-10.30 uur nam.:
tentoonstelling fotoclub Daguerre.
Wijfegebouw Irene Oegstgeest. 8
uur: Herv. Gemeente en Ver. Vrijz. Her
vormden. prof. dr. J. de Graaf (De Bilt)
over synodaal rapport kernbewapening.
Den Haag: Kon. Schouwburg, 8.15
uur: Haagsche Comedie met „Reiziger
zonder bagage".
Den Haag: Diligentia, 8 uur: David
Montagu (piano).
Vrijdag
Zaal Koningskerk (W. de Zwijgerlaan-
hoek Koningstraat), 7.30 uur: ruilavond
voor verzamelaars.
Academiegebouw, 's middags: ambts
aanvaarding prof. mr. H. Schadee (ver
gelijkend zeerecht).
Lunchroom (derde etage) V. en D..
10.30-11.30 en 3-4 uur: modeflitsen.
De Lakenhal, 8 uur: Vereniging Oud-
Leiden. dr. H. Enno van Gelder, dir
Kon. Penningkabinet Den Haag, over
„Geld uit vroeger eeuwen".
Leiderd orp: padvindersgebouw
Dr. Van Rhijnstraat, 8.30-10.30 uur nam.:
tentoonstelling fotoclub Daguerre.
Den Haag: Kon. Schouwburg, 8.15
uur: Haagsche Comedie met „Mac Beth"
(besloten voorstelling).
Den Haag: Houtrusthal (Houtrust-
weg), 8.15 uur: Res.-Orkest m.m.v. Ar
thur Rubinstein (piano).
Zaterdag
Antonius-clubhuis, 8 uur: uitvoering
jeugdorkest De Burcht
Geref. jeugdhuis Breestraat, 7.45 uur:
vertrek naar een verkeerslokaal, R.E;S. J
I Voerman over veilig verkeer.
Hervormd jeugdgebouw In den Mo-
riaen, 7.30 uur: sociëteitsavond, verto
ning van Russische speelfilm „De ballade
van een soldaat".
Stationsplein, 1.10 uur: afd. Leiden
Kon. Ned. Natuurhistorische Vereniging,
vertrek met bus 41 voor paddestoelen
excursie naar de Pan van Persijn te Kat
wijk aan den Rijn.
Kunstzaal Heuff, Hoflaan 7. W
naar (dorp'/«, 4 uur: opening tentoon
stelling van werken van Doreen Mouton
en pottebakkerswerk van Meindert, Her
man en Gijb Zaalberg (t.e.m. 31 okt.)
Leiderdorp: padvindersgebouw
Dr. Van Rhijnstraat, 3—5 en 810.30
tentoonstelling fotoclub Daguerre.
Den Haag: Kon. Schouwburg, 8.15
uur: Haagsche Comedie met „Reiziger
zonder bagage".
Den Haag: Gebouw K. en W., 8.15
uu^Res-Orkest m.m.v Arthur Rubin
stein (piano).
Horstlaan Voorschoten (halte Knip-
laan), 1.45 uur: vereniging Oud-Leiden,
wandeling door Kon. landgoederen
Voorschoten-Wassenaar.
Kampeerterrein De Drecht te Leimui-
den, 4 uur: opening van het terrein van
de stichting Leidse Jeugd verblijven door
wethouder S. Sannes.
Films
Casino (230, 7 en 915 uur): Arena der
verschrikkingen (18 jaar); donderdag:
j Lola (18 jaar).
Lido (2.30, 7 en 9.15 uur): De vergeten
j medeminnaar (18 jaar).
Luxor: (2.30 7 en 9.15 uur): Samson
tegen Hercules (14 jaar).
Rex (230, 7.15 en 9.15 uur): Mars door
de hel (14 jaar); woensdag en donder-
i dag: High Society.
Studio (2.30, 7 en 9.15 uur): De on
weerstaanbare lady (18 jaar).
Trianon (2,30. 7 en 9.15 uur): De deugd
en de ondeugd (18 jaar).
Films van vrijdag af:
Casino (2.30, 7 en 9.15 uur): Boy's
niigiht out (18 jaar); woensdag en don
derdag: Room at the top (18 jaar).
Lido (280, 7 en 9,15 uur): Spionnen op
Safari (alle lef tijden).
Luxor (2.30, 7 en 9.15 uur): Gezocht
Wegens zedendelict (18 jaar).
Rex (2 en 780 uur): Spartacus (14 jr)
Studio (2.30. 7 en 9.15 uur): De ver
geten medeminnaar (14 jaar).
Trianon (280. 7 en 9.15 uur): Alaim
voor squadron 904 (14 jaar).
Apotheken
Geopend voor spoedeisende gevallen:
apotheek Reijst, Steenstraat 35, teL 20136
en apotheek Van Breest Smallenburg te
Leiderdorp.
Tentoonstellingen
Leeszaal en bibliotheek Reuvens, Bree
straat 27, maandag en woensdag van 9
tot 5.30 en van 7 tot 9 uur, dinsdag van
1 tot 580 uur; vrijdag van 10 tot 5.30 en
van 7 tot 9 uur; zaterdag van 105 30 u
Jeugdbibliotheek, leeszalen en biblio
theek Reuvens. Plantage 6: maandag
en dinsdag van 4 tot 580 uur. woens
dag en zaterdag van 12 tot 4.30 uur en
vrijdag (speciaal voor de grotere jeugd)
van 6.30 tot 880 uur 's avonds.
Lakenhal, tentoonstelling tekeningen
j van Joseph Teixeira de Mattos (tot 11
november.
Kunstzaal De Ruif, Janvossensteeg 59:
tekeningen en schilderijen van Jan Juf
fermans (alle dagen van 13-24 uur, zon
dagen van 5-24 uur, tot 31 oktober).
Kunstzaal Heuff, Hoflaan 7, Wasse-
Reinigingsdirecteuren in Stadsgehoorzaal s.
Gevoel voor reinheid bij de
burgerij matig ontwikkeld
VANMORGEN is in de stadsgehoorzaal de openbare vergadering begon
nen van de Nederlandse vereniging van reinigingsdirecteuren. De
eerste spreker was de heer H. Hoorn, directeur van de reinigings- en ont-
smettingsdienst te Leiden, die een causerie hield over: Vijftig jaar ge
meentereiniging in Leiden. De heer Hoorn zei, dat hij het bestuur had ver
zocht de jaarvergadering in Leiden te houden, cmdat op 1 januari 1964 het
precies een halve eeuw geleden is, dat de reiniging van de stad Leiden in
overheidsdienst ging geschieden.
Het probleem van de afvalstoffen, al
dus de heer Hoorn, ontstond toen de
mens zich in grote groepen ging vestigen
en vooral toen de aard van de afvalstof
fen zich ging wijzigen. Geruime tijd was
het nog mogelijk het vuil domweg er
gens neer te gooien, maar reeds in de
middeleeuwen moesten de stadsbesturen
ingrijpen
Vuitputten
Een der eerste maatregelen was het
aanwijzen van vaste plaatsen, zogenaam
de vuilputten, waar het vuil kon er
moest worden gestort In sommige steden
werden ook in de grachten vuilschepen
gestationeerd. Merkwaardig is, dat in
deze moderne tijd soms wordt
gen weer vuilputten te maken om op
die manier de verontreiniging van de
stad te bestrijden. Dit in verband met de
personeelsschaarste.
Dat de reiniging van een stad een
overheidstaak is, bleek voor de heer
Hoorn een vanzelfsprekende zaak.
Het inzamelen en verwerken van het
vuil ls een algemene maatschappelij
ke zorg, zoals ook de volksgezond
heid. Een vervuild milieu heeft een
demoraliserende Invloed op de mens.
Door deze demoralisering komt men
tot verwaarlozing van instinctmatige
of aangeleerde en tot de beschaving
behorende levensgewoonten. Deze
verwaarlozing is niet alleen funest
voor de gezondheid, maar beïnvloedt
ook de gehele levenshouding. Zelf
kritiek cn zelfdiscipline verzwakken.
Komend tot de vraag, hoe de Leidse
dienst is ontstaan en hoe deze zich in de
afgelopen vijftig jaar heeft ontwikkeld,
deed de heer Hoorn grepen uit het door
zijn voorganger, de heer De Jongt ge
schreven boekje, dat verschenen is bij
het veertigjarig bestaan van de dienst
Ook nu nog worden helaas de grachten
gebruikt als vuilstortplaats, maar door
dat in vroeger tijden het grachtwater als
en drinkwater werd gebruikt
de gevolgen veel ernstiger. In 1635
de sterfte in Leiden zo groot, dat in
nog geen half jaar tijds 13.850 mensen
overleden, terwijl het totale aantal in
tussen de 37.000 en 40.000 lag.
Verbranden
Het" ophalen Van het 'Vüil dOOr parti
culieren voldeed niet Ten slotte werd in
1911 door het gemeentebestuur besloten
de vuilinzameling en de reinigingswerk
zaamheden in eigen beheer te doen ge
schieden en het ingezamelde vuil te ver
branden in een hiervoor te bouwen vuil
verbrandingsinrichting. Op 1 januari 1914
werd de oprichting van de gemeentelijke
reinigingsdienst een feit
Nu, vijftig jaar later, heeft
dienst helaas moeten ervaren,
inspanning en zorg ten spijt het
ideaal van de schone Sleutelstad"
vaak ongrijgbaar bleek. De heer
Hoorn schetste de voortgaande
chanhsa>tie van de reinigingsdienst,
die ook werd bevorderd, doordat bij
voorbeeld het beroep van straatve
ger weinig in trek is. Een jonge sol
licitant zei eens tegen hem toen hij
hoorde, dat ook het straatvegen tot
zijn taak hoorde als reiniger alge-
MMI-
Met alle vitaminen onmisbaar voor uw
gezondheid! Bij prikkelbaarheid, over
vermoeidheid en neerslachtigheid.
HL
(dorp), dagelijks van 105 uur en
op woensdag ook van 810 uur nam.
des zondags gesloten): werken van
Dooreen Mouton en pottebakkerswerk
an Meindert Herman en Gijb Zaalberg
t.e.m. 31 oktober).
Sociëteit Horus, Rapenburg 127: ten
toonstelling foto's Henk van der Vet (14-
i 20-22 uur, zaterdag en zondag
1-4 uur, van 11 t e. m. 27 oktober).
mene dienst: Dan doe ik het niet,
want anders kom ik nooit aan een
meisje.
De directeur legde er de nadruk op,
dat zolang er door personeelstekort geen
evenwicht is tussen handkracht en me
chanisatie en bovenal zolang er geen
harmonie is tussen het gevoel voor rein
heid bij de burgerij en het reinigen, het
probleem van de vervuiling van de stad
schier onoplosbaar blijft.
Kende Leiden vroeger een vuilver-
brandingsinrichting allerlei moeilijkhe
den daarmee waren er oorzaak van, dat
in 1929 van deze methode van verwer
king werd afgezien. Besloten werd toen
de afvalstoffen te gebruiken voor het op
hogen van rietlanden en het vruchtbaar
maken van grond. Het vuil werd afge
voerd naar ae gemeente Nieuwkoop. In
1956 nam de raad echter het principebe
sluit, dat tot vuilverbranding moest wor
den teruggekeerd. Het streven is op 15
november aanstaande de eerste paal te
slaan voor de mieuwe vuilverbrandings-
in-richting.
Solglyttianen voelen
zich steeds beter
RüDESHEIM, woensdagavond.
Vandaag zijn we dan de Rijn verder
afgezakt van Königswinter naar Rüdes-
heim, waar we vanmiddag om half zes
arriveerden. Het is een fantastische tocht
geworden en vele opvarenden kwamen
diep onder de indruk van de bergen, die
langs de Rijn oprijzen, zoals de Lorelei.
Bijzonder imponerend was ook het
drukke scheepvaartverkeer. Vaak pas
seerden de schepen op slechts twee me
ter afstand.
De stemming aan boord wordt zo mo
gelijk nog steeds beter en dokter mej.
Vennes, die toevallig ook is belast met
een statistisch onderzoek van het Insti
tuut voor Praeventieve Geneeskunde
over de toestand der bejaarden, verbaast
zich met de dag meer over de gunstige
invloed, die van deze vaartocht op de
bejaarden uitgaat.
Morgen, donderdag, gaan we de te
rugtocht aanvaarden en we hopen dan
omstreeks de avond in Keulen af te me
ren. Namens alle opvarenden moest ik
alle thuisblijvers nog eens de hartelijke
groeten doen.
Een passagier
Jubileum N.C.R.V. Leiden
Ter gelegenheid van het veertigjarig
bestaan geeft de N.CJl.(eis)V., afdeling
Leiden, op 22 oktober om half acht een
feestavond in de foyer van de Stadsge
hoorzaal.
Zoekt U een
GOUDEN RING
voor een dame of heer
v. d. WATER. Haarlemmerstr. 207
heeft het. Ook in briljantringen.
Ruime keuze in alle prijzen.
Wethouder Harmsen opent de
trechter, waardoor voor de laat
ste maail zeven ton kolen in de
verhittingskamer wordt gestort.
"\7"ANMORGEN zijn op het terrein
van de Stedelijke Lichtfabrieken
te Leiden voor de laatste maal en
kele kamers van de koolgasfabriek
geladen en daarmee kwam een einde
aan de fabricage van gas uit steen
kool. Deze handeling zette een streep
onder de geschiedenis van een wijze
van produktie. die in 1848 begon in
een stokerij. Deze bestond uit vier
fornuizen, elk met negen retorten,
waarmee een bescheiden hoeveel
heid gas kon worden gemaakt met
cokes en koolteer als bijprodukten.
In 1876 bedroeg de totale gasproduk-
tie langs deze weg 1.713-307 m3. De
verhoogde vraag maakte in het
laatste kwartaal van de vorige eeuw
«ikelc uitbreidingen van de pro-
duktiemiddelen noodzakelijk en
leidde in 1904 bovendien tot de bouw
(Van een onzer verslaggevers)
TN DE NACHT van dinsdag 18 juni op woensdag 19 juni het was bijna
-1- volle maan gebeurden vreemde dingen in Leiden en omgeving. Zo
brak in het gebouw van de R.-K. Leidse Courant aan de Papengracht na
het middernachtelijke uur op maar liefst vier plaatsen brand uit. Voorbij
gangers en bewakers van het rijksmuseum van oudheden waarschuwden de
brandweer maar deze kon toen niet meer voorkomen, dat het vuur voor
enkele tienduizenden guldens schade aanrichtte. Al gauw werd duidelijk,
dat hier van brandstichting sprake was.
Er gebeurde nog meer die avond en
die nacht
Zo werd brand gesticht in de brieven-
as van het Leidsch Dagblad aan de Wit
te Singel. In de Roodenburgerstraat werd
bromfiets in brand gestoken: hier
door sprongen enige ruiten terwijl een
huis en een fiets schade opliepen. Aan
de Rijn- en Schiekade bleek een poging
te zijn gedaan een scooter in brand te
steken. Voorts werden ruiten ingegooid
aan de Boisotkade en in de Callandstraat
Kraaierstraat, de Mauritsstraat en de
Steenstraat in enkele gevallen betrof
dit grote en kostbare spiegelruiten. Ook
werden baldadigheden begaan in Leider
dorp, Koudekerk en Oegstgeest.
Arrestatie
De opsomming is hiermee nog niet ten
einde maar de politie kon enkele dagen
na deze explosie van vernielzucht een
punt zetten achter het onderzoek. Als
verdachte van de serie wandaden werd
de 27-jarige ongehuwde journalist A. M.
van E. gearresteerd, die sportredacteur
as bij de Leidse Courant.
Tijdens de bewuste avond cn nacht
bleek hij zich op zijn bromfiets door
Lelden en omgeving te hebben ver
plaatst. Hjj verkeerde onder invloed van
alcohol en dit schijnt gepaard te zijn ge
gaan met een of andere vorm van gees-
(clükc kortsluiting. Na sindsdien in voor
arrest te hebben gezeten er werd ook
psychiatrisch onderzoek ingesteld
verscheen Van E. vandaag voor de Haag
se rechtbank.
Een ton schade
Hoewel Van E. in de dagvaarding
slechts 3 punten ten laste waren gelegd
de viervoudige brand bij de Leidse
Courant, de bromfietsbrand in de Roo
denburgerstraat en het werpen van pun
tige tegels op de drukke rijksweg 4 on
der Oegstgeest ging de president mr
Van Oldenburgh, omstandig in op de ver
dere serie wandaden, die volgens de pre
sident een totale schade van meer dan
100.000 heeft opgeleverd.
De president releveerde onder meer,
it een collega van verdachte, eveneens
werkzaam bij de Leidse Courant, in feite
de belangrijkste getuige was. aangezien
deze. passief, de tocht-voi-vernieling
heeft meegemaakt, verbijsterd en in de
i E.
Onbegrijpelijk noemde de president de
vernielingstocht Hij kon wel begrijpen
dat de grote hoeveelheden drank, die
verdachte tevoren tot zich nam, een rol
hebben gespeeld, maar dat dit hierop uit
draaien moest
Van E. zei zich nu niet alles meer te
kunnen herinneren maar de president
hield hem voor, dat hij dat eerder tegen
over de politie wel had gedaan.
De president bracht naar voren.
Van E. een half jaar eerder ook brand
heeft gesticht bij de Leidse Courant
Volgens het rapport van de r.-k.
classering was Van E. een verdienstelijke
maar over t paard getilde kracht.
De psychiater, dr. Haverman, had
dachte verminderd toerekeningsvatbaar
maar „niet gek" bevonden.
De officier vond het derde punt van
de dagvaarding (het leggen van pun
tige tegels op de rijksweg) het ern
stigst. HU eiste 8 maanden gevange
nisstraf met aftrek van voorarrest cn
voorwaardelijke terbeschikkingstel
ling van de regering met een proef
tijd van 3 jaar.
Eerder had de president nog vermeld,
dat de psychiater opneming in de Jel-
gersmakliniek had aanbevolen aangezien
herhaling niet denkbeeldig moet worden
De verdediger, mr. C. H. Westra,
Spoedvergadering
van Leidse Christ.
Besturenbond
In verband met nationale
hadervergadering Utrecht
In verband met de loonpolitieke
spanningen in ons land en een door
het Chr.-Nationaal Vakverbond op
zaterdag 19 oktober in de Utrechtse
Merwcdehal van het Jaarbeursge
bouw te houden nationale kaderver
gadering heeft het bestuur van de
Leidse Christelijke Besturenbond
spoed-ledenvergadering belegd,
morgenavond, vrijdag 11 oktober, om
8 uur in het gebouw voor Chr.-Socia-
le Belangen zal worden gehouden.
Deze vergadering zal uitsluitend een
organisatorisch karakter dragen. Voor
het bijwonen van de vergadering in
Utrecht zullen toegangskaarten nodig
zijn. Afdelingsbesturen kunnen mor
genavond opgeven hoeveel toegangs
kaarten zij nodig denken te hebben.
Du Pont de Nemours zal te Mechelcn
een fabriek van „corfam" bouwen die
herfst 1964 in bedrijf moet komen. Het
produkt is synthetisch bovenleer voor
schoenen.
vroeg verlaging van straf. Hij ging
in op de jeugd en de andere levens
omstandigheden van Van E.. op
diens geldingsdrang (ook eerder als
hofmeester) en op de onderbezetting
bij de Leidse Courant, waardoor Van
E. volgens mr. Westra overspannen
Zijns inziens was het psychiatrisch
rapport aan de eufemistische kant en
was Van E. (die tijdens de zitting her
haaldelijk zijn tranen niet kon bedwin
gen) in de betrokken nacht niet bij zin
nen. „Dit wordt de nacht van de terreur",
had hij tegen een agent uitgeroepen.
Uitspraak over veertien dagen.
van een watergasfabriek met een
etmaalproduktie van 30.000 m3 ge-
earbureerd watergas ter aanvulling
op de koolgasproduktie.
In 1922 werd een geheel nieuwi
koolgasfabriek opgericht, waarbij
het systeem van gasbereiding be
langrijk werd gewijzigd en het be
drijf zoveel mogelijk gemechaniseerd
Een geleidelijk nieuwe ontwikkeling
gaf hét jaar 1955 te zien. toen aan
vankelijk werd gestreefd naar
betering van de kwaliteit van
stadsgas door toevoeging van raffi-
naderijgas. In een later stadium
werd door een omvormingsproces
deze grondstof verwerkt tot stads
gas, dat thans is gestegen tot een
produktietotaal van rond 62.000.000
m3
De toepassing van verschillende
soorten afstandsgas heeft in de
laatste jaren een steeds verdere in
krimping van de koolgasfabrieagc
mogelijk en economisch noodzakelijk
gemaakt. Het moment was nu
gebroken, waarop de koolgasfahriek
kon' worden gesloten-
De produktie wordt thans voortge
zet met moderne machines, die zijn
ingericht voor omvorming var
RADIO TELEVISIE
Congres reinigingsdirecteuren Leiden
/~AP HET congres van reinigingsdirecteuren in Leiden heeft dr. R. J. van
Sonneveld van het Instituut voor Preventieve Geneeskunde vanmor
gen gesproken over: „Arbeid en arbeidsprestaties van ouderen". Bij het
ouder worden gaan de lichamelijke en geestelijke functies in velerlei op
zichten achteruit, maar bij bepaalde bezigheden behoeft soms het alge
heel functioneren niet achteruit te zijn gegaan, doordat ervaring, een ze
kere wijsheid en oordeelsvermogen compenserend werken. Een en ander
verloopt bij elk individu anders. Het bepalen van de functionele leeftijd,
zelfs ten aanzien van afzonderlijke, welomschreven werkzaamheden, blijft
voorlopig nog een zeer moeilijke kwestie.
In het algemeen is zware lichamelijke
arbeid met vele en abrupte bewegingen
ouderen minder of niet geschikt.
Gepoogd moet worden het werk (liefst
al op jongere leeftijd) zoveel mogelijk
aan de mens aan te passen. Onderzoe
kingen hebben uitgewezen, dat onder de
65 jaar de leeftijdsinvloed op de ziek
teverzuimfrequentie onduidelijk is. Met
de leeftijd stijgt het aantal verzuimde
dagen, als gevolg van een gemiddeld
langere ziekte of de gevolgen van
ongeluk. De ongevals- en ziektefrequen
tie daalt met de leeftijd, maar de duur
der gevallen neemt toe.
Geen
nu
De beoordeling van de gezondheids
toestand en de capaciteiten van ouderen
vanzelfsprekend een zeer belangrijke
zaak, onder meer voor de bedrijfsarts.
Uit onderzoekingen in Engeland is ge
bleken. dat de meeste mannen tussen
en 70 jaar lichamelijk nog wel tot wi
ken in staat zijn. Tegen opschuiving v
de pensioengerechtigde leeftijd zou geen
medisch bezwaar kunnen worden inge
bracht. Men concludeerde echter ook,
dat de helft van de gepensioneerde man-
tussen 65 en 70 jaar die voor een
volledige dagtaak geschikt werden ge
acht. niet weer aan het werk wenste te
Dr. Van Sonneveld vestigde er de
aandacht op, dat in Noorwegen de
pensioengerechtigde leeftijd 70 jaar
is, in Zweden cn Denemarken 67
Jaar. Dc gemiddeld te verwachten
levensduur op verschillende leeftij
den is in die landen zeker niet kor
ter dan in landen waar dc pensione
ring eerder geschiedt; integendeel
zelfs. Voor velen blijkt doorwerken
na het 65e jaar dus althans geen
levensverkorting te betekenen.
Men hoort nogal eens beweren, dat
pensionering (vooral de abrupte) op de
vastgestelde tijd nadelig zou zijn voor
de gezondheid. Over dit vraagstuk zijn
nog weinig exacte gegevens bekend. Bij
enkele onderzoekingen in Amerika en
Canada bleek, dat over het algemeen
pensionering niet tot een achteruitgang
in gezondheid zowel in objectieve als
in subjectieve zin zou leiden of de dood
naderbij zou brengen. Onderzoek over
dit vraagstuk is zeer moeilijk. Echter
mag wel worden aangenomen, dat een
zekere lichamelijke en geestelijke acti
viteit op hoge leeftijd niet schadelijk
is en over het algemeen het welzün be
vordert.
Na deze algemene inleiding behan
delde dr. B. Bink dc aspecten van dit
onderwerp met betrekking tot de rei
nigingsdiensten.
Vervolgens zat men aan aan een lunch
in de stadsgehoorzaal om 's middags een
bezoek te brengen aan het rijksmuseum
volkenkunde, waar de directeur
dit museum, dr. P. H. Pott, een in
leiding hield.
standsgas tot stadsgas. maar ook om
door toevoeging van afstandsgas
van hoge calorische waarde, gas van
lagere verbrandingswaarde te ver
rijken tot stadsgas. Zij maken een
sterk gemechaniseerd cn geautoma
tiseerd bedrijf mogelijk en kunnen
aanzienlijke fluctuaties in de gas-
afneming, b.v. bij het invallen van
de vorst, snel opvangen.
Begrafenis
„Namens het gemeentebestuur ben
ik hier gekomen om de begrafenis
bij te wonen van de koolgasfabriek".
Mét deze opmerking begon wethou
der P. S. Harmsen vanmorgen in een
van de gangen van de oude koolgas
fabriek zijn toespraak. Hij memo
reerde het raadsbesluit uit 1845,
weermee de gemeente Leiden be
sloot als een van de eerste gemeen
ten over te gaan tot de bouw van
een gasfabriek. Daarna schetste hij
in korte bewoordingen de snelle ont
wikkeling van de SLF.
Boven in de oude, zwaar beroete fabriek,
Jvaar tussen ggfen en kieren de réok en
de hitte naar buiten werden geperst, ver
richtte de wethouder de laatste officiële
technische handeling. Met het ovdrhalen
van een handle liet de heer Harmsen de
laatste zeven ton kolen in een verhit
tingskamer zakken. Hierin wordt het gas
aan de kolen ontrokken. De witgloeiende
massa werd daarna in de tientallen me
ters hoge "blustoren gestort, waarna
door toevoeging van water de laatste
witte „rookwolken" zich boven Leiden
verspreidden.
Eén van de mensen, die dit buiten be
drijf stellen toch wel enigszins aan het
hart ging, was de heer J. Schouten, ge
pensioneerd bedrijfschef van de SLF.
Veertig jaar heeft hij in dit bedrijf ge
werkt, waar hij in 1922 nog de inge
bruikneming van de koolgasfabriek
meemaakte.
De „begrafenis" werd bijgewoond door
een groep chefs en personeelsleden. Zo
als bekend betekent het buiten bedrijf
stellen van deze fabriek de inzet van
een nieuwe ontwikkelingsperiode in de
gasvoorziening. die binnen afzienbare
tijd geheel zal overgan op het gebruik
van aardgas.
Leidenaar heeft beste
Hollandse kriel
De heer F. van der Mark te Leiden
heeft op de tentoonstelling van Orniio-
philia te Utrecht de medaille van de
Commissaris der Koningin gewonnen
voor dc beste Hollandse kriel.
Burgerlijke stand
van Leiden
GEBOREN: Hendrica Caflharrina dr
van J Calfehoven en M Keijzer; Je
roen zn van A Koflen en M Delsasso;
Johannes Jan zn van K Dissel en H
Langejans: Ronald Pieter zn van P
H J van Es en M C v d Heydcn;
Antoon Adriaan zn van H Roman en
B Bekooij; William John Herman zn
van C L Voorhoeve en L Womels-
felder; Petronella Martina Antoinette
dr van J C v d Haven en J W Slap-
pendel; Marinus Johannes Antihonius
zn van M M A Sep en G A van
Kampen; Cornells zn van A van
Duijvenvoorde en A E van Klave
ren; Rolf zn van J Eikerbout en A
H Enseling.
OVERLEDEN. J Blok. 74 jr. man.
PERSOONLIJKE LENINGEN
Bedragen van 100 2.000,
af te lossen in maximaal twee
jaar; per week, maand of
kwartaal, voor aanschaffing
van duurzame gebruiksgoede
ren, worden desgewenst van
gemeentewege verstrekt.
Aanvragen telefonisch, mondeling,
of schriftelijk. Vertrouwelijke be
handeling.
GEMEENTELIJKE
HEKST VOOS KASBEHEER EN
KREDIETWEZEN
STADHUIS, LEIDEN, POSTBUS IGD, TEL >1171
(Advertentie)
