Originele 3-oktoberoptocht
kreeg veel bijval
Veel belangstelling voor
dienst in Pieterskerk
Onze strijd-Gods zaak
Koraalmuziek treffend
door ongekunsteldheid
Van mythologie tot ruimtevaart
ligtvoet
Het vuurwerk
was daverend
Zelfs ijsberen ontbraken niet op
de praalwagen, die was gewijd
aan de Poalvluoht van het lucht
schip „Nor ge".
kartonnen model van het symbool der
ruimtevaart, de kegelvormige capsule.
We zagen maanmannetjes, die met hun
zwart gekapte hoofden en grillig gegri
meerde gezichten menig kind schrik aan-
j T?RIS en helder klonken in de prille drie-dklobermorgen in het Van j
-*■ der Werffpark de stemmen op van de koraalzangers, ,,'k Zal
eeuwig zingen van Gods goedevtierenheên. XJw trouw zal wankelen
noch bezwijken", zo ving men aan. Ook nu weer bleek deze plechtig- jj
1 heid ontroerend in haar ongekunsteldheid. Men moet alleen betreu-
i ren, dat de zangersgroep niet nóg groter is. Waarom zingen de dui- 5
I zenden mensen in het park en op de Steenschuur niet mee? Het is een
voor de hand liggende vraag, ivaarin we ons maar niet teveel zullen 3
verdiepen. Er moeten ten slotte toehoorders ook zijn.
Traditiegetrouw en in goede stemming door het schuchtere zonne-
tje, dat hoopvolle verwachtingen wekte voor Leidens grote dag. was
men in groten getale opgekomen. Vooral vele oudere Leidenaars j
slaan ,,'t keraal!', zoals zij zeggen, niet gemakkelijk over. Sommige
zangers hadden liederbundeltjes bij zich, die waren vergeeld van
ouderdom
Bij dit alles keek burgemeester Van der Werff onaandoenlijk voor l
zich uitDe tegenwoordige burgemeester van Leiden, jhr. mr. F. H.
j van Kinschot, bevestigde een schitterende krans aan het standbeeld
van zijn roemruchte voorganger, waarna twee strofen van het Wil-
helmus werden gezongen. Als dirigent fungeerde Herman Stenz. De
christelijke muziekvereniging Concordia zorgde voor de begeleiding.
Behalve de reeds genoemde liederen vermeldde het programma
God alleen zij de eer, Wilt heden nu treden, De Nederlandse V'lag,
Mijn land, In naam van Oranje en Hymne. Om klokslag acht uur
j hief de heer Stenz de dirigeerstaf, tegen half negen werden de laat- j
i klanken gehoord.
EEN DANKDIENST heeft Leiden ook op kerkelijke wijze zijn ontzet
herdacht; er waren ongeveer 700 mensen in de Pieterskerk bijeen. Onder
degenen die zich onder het gehoor van ds. J. M. D. van den Berg hadden ge
schaard, merkten wij op: burgemeester Van Kinschot, enige wethouders,
militaire autoriteiten en afgevaardigden uit universiteitskringen. Nadat de
voorganger psalm 77 had voorgelezen en psalm 9 had doen zingen, bepaalde hij
zijn gehoor bij het onderwerp „Onze strijd Gods zaak!" Spreker greep terug
op uitspraken van Groen van Prinsterer en koningin Wilhelmina, welke
laatste in haar boek citeert: „Als er één volk in Europa is, dat door God werd
bevoorrecht, dan is het wel dat van Nederland, het Israël van het Westen".
Ds. Van den Berg schetste hierna de zijn contacten, maar de Bloedbruiloft van
1572 had tot gevolg, dat er van die zijde
voorlopig geen hulp kwam. Daardoor
konden de Spanjaarden him troepen over
brengen van de zuidelijke naar de noor
delijke Nederlanden en bezetten zij Zut-
phen, Naarden en Haarlem.
Zorgeloos
De sleutels ln het Leidse stadswapen
mogen een symbool zijn; immers, wl<
Leiden bezit, heeft toegang tot heel Zuid-
Holland. Valdez lag met duizenden sol
daten voor de muren en in die dagen wai
geduld primair. Het was er om te doen
de stad geheel af te sluiten en zich,
gedreven door gebrek, te doen overgeven.
Maar de prins van Oranje en zijn broers
Lodewijk en Hendrik brachten een leger
op de been en Valdez moest in maart 1574
het beleg opbreken. Had men toen de tijd
maar beter gebruikt om koren en ander
voedsel binnen de muren te halen, maar
de Leidenaars waren zorgeloos.
Moeten we hen daarom nu nog hard
vallen? Ds. Van den Berg meende van
niet en wees erop, hoe na iedere oorlog
die zorgeloosheid terugkeert.
Men zou de nonchalance van die dagen
bezuren: na de slag op de Mokerhei, waar
de broers van prins Willem sneuvelden,
kwam Valdez terug. Met maar weinig
soldaten en bijna geen voedsel heeft Lei
den zich toen grandioos geweerd: een
vendel onder commando van Andries
Schot veroverde de schans van Boshui
zen. Al dreigde en -beloofde Valdez nog
zoveel, de stad versaagde niet. Al waar
den pest en honger rond, men dacht niet
aan overgave. Burgemeester Van der
Werff zei: „Vrienden voedsel kan ik jul
lie niet geven, maar neem desnoods mijn
lichaam". Mèt Van der Does, Bronckhorst
en Van Hout was hij een der helden van
de stad.
De vraag resteerde: helpt de Prins?
Deze deed wat hij kon en had bij Rot
terdam de dijken doorgestoken. Doch
de wind kwam in de verkeerde hoek
wilde maar niet draaien. Eindelijk
kwam eind september de springvloed
en vluchtten de Spaanse soldaten weg
de schans van Lamme. De Zeen-
onder leiding van Boisot kwamen
de stad binnen en Leiden was op won
derbaarlijke wijze gered. Allen gingen
ter kerke om God te danken, want de
g van het christendom klopte
in die dagen fel. Dat bleek ook uit het
feit, dat men in 1512, toen de toren
de Pieterskerk instortte, naar het
bedehuis trok om God te danken dat
niemand was gedood of gewond.
des Heren, voor de eer van God. De
echte vrijheid staat weer ln de branding.
Nu komt de vijand niet uit het zuiden,
maar uit het oosten, nog erger en demo-
nischer dan de Spanjaarden ooit zijn ge
weest. Ondanks de schijnbare ontspan
ning in de wereld, is het uiteindelijke
doel van deze vijand de vernietiging van
onze vrijheid, de krenking van onze
godsdienst.
Er waren in Leiden glippers, die de
Spanjaarden niet zo erg vijandig be
keken, doch vonden, dat het nogal
meeviel. Maar ze hadden ongelijk en
spraken tegen beter weten in. Zo ken
nen wij thans de lessen van Warschau
en Boedapest. Waar het om gaat, is,
dat wij de stem van het verleden zul
len horen: volk, wees sterk, wees
vastberaden, verwacht uw heil van de
Heer. Zullen de machten van de duis
ternis het winnen? Nee, want het is
Gods zaak, de zaak waarvoor wij
staan.
Aan het eind van de dienst zong men
drie coupletten van het Wilhelmus.
Adriaan Blankenstein vertolkte na de
dienst Bachs Preludium.
Op de Vijf-Meilaan waren enkele
duizenden toeschouwers gistermor
gen getuige van een spectaculair
schouwspel. Op een ruim 200 meter
lang circuit vertoonden de 34-jarige
ex-wereldkampioen-koorddanser
José Canga en diens 26-jarige assis
tent Paul Martin, tot voor kort acro
baat, hun kunsen als het Simca-
stuntduo. De capriolen die de twee
mannen met een normale Simca
1000, voorzien van even normale
standaardbanden, uitvoerden, grens
den soms aan het ongelooflijke.
Reeds in het openingsnummer
kreeg men een knap staaltje van
stuntwerk te zien: twee bumper aan
bumper, zowel naast als achter el
kaar, voortsnellende auto's (70 km
per uur), waarvan de bestuurders
een fractie van een seconde na
elkaar „op de rem gaan staan", zo
dat beide wagens een ,jlip" van 180
graden maken. Dat de rook van de
luid gierende banden afsloeg, behoeft
nauwelijks te worden vermeld.
Beiden vertoonden nog staaltjes
van hun „rijvaardigheid' via een
springplank, waarna Canga met zijn
twee-wielen-prestaties kwam, het
rijden met slechts gebruikmaking
van twee wielen, de twee andere
ongeveer anderhalve meter boven
het wegdek. Niet aibleen de beide
acrobaten, maar ook enkele moedige
passagiers uit het publiek kregen na
afloop enthousiaste ovaties.
NIEUWE LEIDSE COURANT 5 VRIJDAG 4 OKTOBER 1963
We zagen tot raket getransformeerde
scootmobielen en skelters, we zagen een
aantal heuse A-Fords ter gelegenheid van
Lindbergh's oceaanvlucht, die net als de
Parijse „flics" naar Le Bourget stroom
den toen Lindbergh daar behouden was
aangekomen.
Maar laat ons ophouden met op
sommen. Waarschijnlijk heeft u de
optocht zelf ook gezien en als het u
dan net zo is gegaan als ons, dan
hebt u er met plezier naar geke
ken en de muziekkorpsen, die in hun
vaak fleurige kledij ,,'t Zit in de
lucht" lardeerden, zullen het ge
noegen van u en uw kinderen nog
hebben vergroot!
Uit het Oosten
Dit was wel de meest eigen
tijdse praalwagen gistermiddag.
Hij bood de velen langs de route
een kijkje in het lanceer domein
van Cape Canaveral.
RADIO TELEVISIE
ZOIETS moesten ze meer doen, hoorden we een paar mensen tegen elkaar
zeggen nadat .gistermiddag de 3-oktoberoptocht anno 1963, ,,'t Zit
in de lucht", voorbij was getrokken. We veronderstellen, dat velen iets
dergelijks hebben gezegd of gedacht. Al was het alleen maar omdat het
op het heden gerichte onderwerp vele mensen ongetwijfeld meer aansprak
dan een volledig historische optocht. Ondertussen zijn onder de fantasie
rijke leiding van voorzitter Han de Wilde Rzn. dit keer verscheidene hei
lige huisjes omver gegooid. Zo hadden tractors en jeeps het paard groten
deels verdrongen in dit belangrijke onderdeel van het 3-oktoberfeest en
al boden enkele groepen nog gelegenheid tot het „laten luchten" van his
torische kostuums, nijvere eigentijdse ontwerpers moesten er aan te pas
komen om de mens van deze tijd aan zijn ruimtekostuum te helpen.
En er was een specialist als de
heer F. Zandvliet, publicréla-
tions-officier van de KLM, nodig om
het geheel een technisch en histo
risch zo verantwoord mogelijk ka
rakter te geven. Blijkens de speelse
programmateksten van de heer
Zandvliet, moet de heer De Wilde
het, gezien diens eigen speelse fan
tasie, goed hebben kunnen vin
den met genoemde KLM-man bij de
voorbereiding van de optocht.
Na de nog wèl door traditionele paar-
dekrachten voortbewogen commissaris
van politie en enkele andere „officials"
als de bestuursleden van de Leidse, de
Alkmaarse en de Groningse ontzetver
enigingen, openden in jeeps gezeten
ruimtevaarders met allerhande vlaggen,
tot een heelalvlag toe, de eigenlijke op
tocht.
Ze werden omstuwd door angstaanja
gende heksen op brombezems en ge
volgd door mythologische figuren als
Daidalos en Ikaros, die op hun manier
eens ook al aan luchtvaart deden. Een
praalwagen met de machtige Minotau-
ru ging er aan vooraf.
In de volgende tien groepen werd
achtereenvolgens aandacht geschonken
aan de (te) grote fantasie van Baron
Vom Münchhausen, de reis naar dc maan
van Jules Verne, de eerste ballonvaar-
ders, gebroeders Montgolfier, de eerste
„zweefvlieger", Ofcto Lilienthal (wiens
toestel nu meer aan een vlieg dan aan
een vliegtuig doet denken), de Spin van
Anthony H. G. Fokker, de Spirit of St.
Louis, waarmee Lindbergh als eerste
van Amerika naar Frankrijk vloog, het
luchtschip Norge, waarmee - een pool
tocht werd gemaakt, een miniatuur DC-8,
waarmee de K.L.M. de luchtlijn Schip-
hol-Djakanta onderhoudt, de ruimte
vaart en een maanreis anno 2063.
Stuk voor stuk ging er iets fris en
origineels uit van deze groepen. Alle
elf werden ze voorafgegaan door een
wandelende ruimteman, gekleed in een
Het vuurwerk was weer daverend,
vooral in de letterlijke betekenis van het
woord. Het heeft er gisteravond om ge
spannen of de regen geen spelbreker zou
worden, maar gelukkig bleek het toch
nog mee te vallen.
De keurig verzorgde feestwijzer had
niet voor niets zes pagina's beschrijving
hiervan opgenomen. Zelfs dit was niet
te overtreffen, vooral wat het aantal uit
puttende superlatieven betreft. Er is met
afweergeschut, mortier-, briljant-, vier
dubbele Italiaanse kunst- en cilinder-
bommen gegooid of het serpentines be
trof. om over de mammoetbom maar
niet te spreken. Het heeft weer duizen
den geboeid.
Parade zonder
wijsjes
T~\UIZENDEN toeschouwers bij de mi-
litaire parade op de Breestraat zijn
wellicht iets teleurgesteld naar huis
gegaan. De veelomstreden luchtmacht
kapel hield zich straf aan het strakke
marstempo zonder de populaire wijsjes.
Heimelijk had iedereen zich op dat
laatste verheugd. De paradestoet was
dit jaar aanmerkelijk korter dan in
voorgaande jaren, terwijl ook de „fly
past" niet op het programma prijkte.
Jammer, want juist'nu was het weer
daarvoor uitstekend.
Pro Patria opende de rij met twee
pelotons, onmiddellijk gevolgd door de
Marinierskapel en een compagnie van dit
zeesoldatenkorps. Paradecommandant was
de luitenant-ter-zee eerste klasse J. Kop,
aangezien ook de parade door de vlag
officier van de Marine-Luchtvaartdienst,
schout-bij-nacht J. L. den Hollander,
werd afgenomen.
Drie compagnieën vlootpersoneel van
De landmacht marcheerde nog het
best. Vloot en luchtmacht maakten een
enigszins matte indruk. Stoer daaren
tegen was het voorbijrijden van een
groot aantal gemotoriseerde eenheden
van de lichte Luwa. Een deel, dat ge
opend en gesloten werd met een radar-
De parade begon stipt om half tien en
was vóór tien uur al voorbij. Men kon nu
ook nog een deel van de vliegdemonstra-
tie zien.
het Marine-Vliegkamp Valkenburg com
pleteerden het marine-aandeel in deze
parade. De Koninklijke Militaire Kapel
nam hierna de plaats van de Mariniers
kapel tegenover het stadhuis in. Even
ontstond er een kleine deining, doordat
bij het wisselen van marstempo de on
derscheidene militaire groepen uit de pas
raakten. Opvallend was ook, dat zo wei
nig Leidse en andere burgers niet schij
nen te weten, dat het vaandel van het
regiment Van Heutz begroet dient te
worden. Er bleven nogal wat hoofden
bedekt.
