Na duizend {aar nog steeds een buurtspraak in Ede
Ds.S!omp(Frits de Zwerver)op hei t.v.-scherm
AFSPRAAK
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1968
NIET EEN TRADITIE ZONDER MEER...
Ginkelse heide zal geheel worden afgebrand
AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA.
De klokken in de gryze
dorpstoren van het Gelderse
Ede begonnen vorige week
donderdag om kwart voor
tien in de morgen plotse
ling te luiden. Even keken de
mensen in het dorpscentrum
elkaar aan, maar al spoedig
was het raadsel opgelost.
Het was de derde donder
dag in september, de dag
van de jaarlykse buurt
spraak Ede-Veldhuizen, een
traditie die veel ouder is dan
de Prinsjesdag-traditie van
de derde dinsdag in deze
maand. Want de buurt Ede-
Veldhuizen bestaat al meer
dan duizend jaar en sinds
verscheidene eeuwen worden
de geërfden van de buurt op
de derde september-donder-
dag onder klokgelui ter jaar
lijkse buurtspraak geroepen.
Dat de klokken niet tevergeefs
beierden, bleek op een steenworp
afstands van de grijze toren,
waar restaurant Markzicht staat.
De vergaderzaal daarvan stroom
de vol, want iedere inwoner van
Ede, die bezittingen aan grond
of onroerende goederen in sectie
K van de kadastrale legger van
de gemeente Ede heeft, mag deze
jaarlijkse buurtspraak bijwonen.
En dat doen er nogal wat, ook
omdat een buurtspraak even
als trouwens Prinsjesdag niet
een traditie zonder meer is, maar
eveneens een zinvol gebeuren. De
buurt Ede-Veldhuizen moge dan
de enige overgebleven buurtge
meenschap in den lande zijn, er
worden ter buurtspraak nog
steeds zaken gedaan, besluiten
genomen en plannen voor de toe
komst gemaakt.
Zo ook de derde donderdag in
september in het jaar 1963 te
Ede...
Ontstaan
Het verhaal van het ontstaan
van de buurt Ede-Veldhuizen is
spoedig verteld. Zo'n duizend jaar
geleden, toen de Veluwe nog heel
schaars was bevolkt en gemeen
tebesturen nog volkomen onbe
kend waren, vestigde zich af en
toe aan de Veluwezoom een en
kele boer. Hij zocht zich een lap
je grond uit en zette zich aan het
ontginnen en bebouwen. De stel
regel ..wie het eerst komt, het
eerst maalt" was nog volkomen
van kracht. En zo kon het gebeu
ren. dat wanneer het één boeren-
bedoeninkje goed ging. het niet
lang duurde of in dezelfde omge
ving oefende al gauw een groep
je boeren hun bedrijfje uit. Zij
vormden dan met elkaar een
buurt en staken na kortere of
langere tijd de koppen bij elkaar
om over gezamenlijke problemen,
zoals afrastering en afwatering te
spreken. De buurtspraak was een
feit geworden.
Verdwenen
heeft, maar ook een werkverga
dering, waarin besluiten worden
genomen. De buurt bezit log
steeds gronden en een zandgat.
waaruit tegen betaling zand kan
worden gegraven. Zij heeft tot
het jaar 20C0 het recht schapen
te doen weiden, plaggen te ste
ken en heide te maaien op de
buurtweide, officieel bekend als
Ginkelse heide, die ten noorden
van Rijksweg 12 tussen Ede en
de afbuiging naar Arnhem ligt.
Nog maar een tiental jaren gele
den besloot de buurt tot het her
stel van een in verval geraakt
boerderijtje in het centrum van
Ede. dat thans als Museum Oud-
Ede is ingericht. Zij schonk ook
een prachtig raam voor de Chr.
Nijverheidsschool te Ede en
houdt de schaapskudde op de Gi.n-
de restauratie van de oude Does
burger-molen tussen Ede en Lan
teren. die momenteel weer volop
in bedrijf is.
Buurtbestuur
In de tijd, dat de meeste buur
ten in ons land ontstonden, sprak
men nog niet van voorzitter en
secretaris, doch het is duidelijk,
dat de buurt een eigen bestuur
niet kon missen. Blijkbaar was
het eeuwen geleden ook al moei
lijk bestuursfunctionarissen te v:n-
den, zodat voor het vervullen van
Buurtrichter Jan Versteeg, in het
dagelijks leven directeur van het
gemeentelijk bosbezit in Ede, opent
de jaarlijkse buurtspraak van de
buurt Ede-Veldhuizen.
een bestuursfunctie een vergoe
ding werd gegeven. Alleen de
buurtrichter (voorzitter) die tol
taak heeft de geërfden ter ouurt-
spraak op te roepen, vervult een
crefunctie en krijgt geen vergoe
ding. Maar de buurtschrijver (se
cretaris). de buurtscheuter (jacht
opziener en opzichter over de
buurteigendommen) alsmede de
administrerend buurtmeester
(penningmeester) kregen en krij
gen nog een vergoeding uit de
buurtkas, al zal het duidelijk zijn,
dat 10 per jaar momenteel nau
welijks het predikaat vergoeding
verdient. De andere bestuursle
den (buurtmeesters) krijgen jaar
lijks ƒ5.
Kerkplaatsen
Buiten de vergoeding uit de
buurtkas. hadden buurtschrijver
buurtscheuter. administrerend
buurtmeester en in dit geval ook
de buurtrichter nog een recht,
waarop men wel eens jaloers is
geweest: sinds eeuwen hebben zij
recht op een gratis plaats in de
oude (Nederlands Hervormde)
kerk van Ede. En een goede
plaats, op rijen, waar de plaa:-
sen ƒ100 of meer ..deden". Het
schijnen niet eens kwade tongen
te zijn, die beweerden, dat de
buurtmeesters hun plaatsen voor
dit bedrag wel eens doorverkoch
ten en zelf met een veel goedko
pere plaats genoegen namen om
op deze wijze wat meer vergoe
ding voor hun overigens niet
zo zware taak te verkrijgen.
Met de doleantie van de vori
ge eeuw heeft het buurtreglement
geen rekening gehouden. En diis
heeft de huidige buurtrichter J.
Versteeg, die tot de Gereformeer
de kerk behoort, nog steeds een
gratis plaats in de Ned. Her
vormde kerk. Om een einde aan
alle verdenking over het doorver
kopen van kerkpiaatspn te maken
heeft hij zijn plaats openlijk ter
beschikking van de kerkvoogdij
Verhuizing
Maar vorige week donderdag
maakte buurtrichter Jan Versteeg
wel gebruik van een van zijn
rechten: hij liet de klokken in de
Edese toren luiden ten teken, dat
hij de geërfden van de buurt ter
jaarlijkse buurtspraak opriep.
Vroeger werden de buurtspraken
in het koor van de oude kerk ge
houden. doch in 1914 verhuisde
men naar restaurant Marktzicht.
Dat is in de afgelopen 50 jaar
blijkbaar goed bevallen, ook om
dat men daar niet op een droog-
behoefde te zitten. De boeken
ewijzen, dat men dat ook niet
heeft gedaan. De geërfden krij
gen op de buurtspraak gratis con
sumptie en de rekening beliep in
de eerste jaren na de verhuizing
uit het koor der kerk soms wel
ƒ25 en dat in een tijd, toen een
brandewijntje met suiker nop
maar enkele centen kostte...
Aan deze buurtspraak namen
niet alleen het gekozen buurtbe
stuur, maar allen, die in de
buurt eigendommen hadden, de
geërfden, deel. In ons land zijn
In de loop der eeuwen talrijke
buurten ontstaan, doch de Fran
se revolutie deed ze praktisch al
le verdwijnen. Er kwamen ande
re zeden en gewoonten en er wer
den wetboeken opgesteld, die niet
alleen het gezag, maar ook de
reden van het beslaan van een
buurt aantastten. De ene buurt
na de andere verdween en de ge
meentebesturen namen hun taak
over. De buurt Ede-Veldhuizen
echter heeft de Franse revolutie
doorstaan en is thans in ons land
als enige van de vroegere buur
ten met eigen buurtspraak, bezit
tingen en rechten overgebleven.
De buurtspraak van de buurt
Ede-Veldhuizen is dan ook niet
alleen een instandhouden van een
traditie, die geen betekenis meer
..Zullen we dan maar begin
nen." Met deze woorden opende
buurtrichter Jan Versteeg de
buurtspraak van vorige week. En
men begon. Dat begin was een
constatering van de feiten, dat
de Doesburger-molen weer volop
draait, dat het duidelijk is dat
er een nieuw zandgat moet ko
men. omdat het huidige bijna is
uitgeput en dat men dankbaar
moet zijn voor de subsidie van
het gemeentebestuur, waardoor
het buurtbestuur de vliegdennen
op de Ginkelse heide kon oprui
men. mede waardoor deze heide
als zodanig in stand kan worden
gehouden. ..Geen wereldschokken
de gebeurtenissen" sstelde buurt
richter Versteeg vast.
Buurtschrijver H. Heij las een
jaaroverzicht voor, waarin hij
speciaal melding maakte van het
feit. dat de ..salarissen" weer aan
de buurtmeesters waren uitbe
taald.
De administrerend buurtmees
ter A. Righold gaf een financieel
overzicht, waaruit bleek, dat er
104 meer was ontvangen dan
was uitgegeven. Mede door een
inkomen van ruim ƒ400 uit het
zandgat, bedraagt het geldelijk
kapitaal van de buurt precies
2036,45.
Afbranden
Slechts een instemmend gemom
pel van de ruim veertig geërf
den was hoorbaar, maar de ton
gen kwamen los. toen het .he.de-
vraagstuk" werd behandeld. Een
commissie rapporteerde de bij
eenkomst. die tevens werd bijge
woond door kapitein A. J. Schoon
hoven namens de Genie, omdat
de Ginkelse heide, waar de buurt
zoveel rechten heeft, tevens oe
fenterrein voor de militairen is.
De Genie had daadwerkelijke en
gewaardeerde medewerking ver
leend bij het terugdringen van
het vraatzuchtige heidehaantje
en het opruimen van de vlieg
dennen op de Ginkelse heide.
Om weer een mooie heide te
krijgen, moet er meer gebeu
ren en de buurt besloot daarom
de gehele heide af te branden,
hetgeen volgens buurtrichter Ver
steeg de enige remedie is. nu
het maaien van de heide ien te
kostbare aangelegenheid is ge
worden. Besloten werd, dat het
buurtbestuur de nodige maatrege
len zal nemen, uiteraard in sa
menwerking met de Genie, om
dat het immers ,.een zwarte boel
wordt, waarin het niet prettig
oefenen is". Ook zal Staatsbosbe
heer worden ingeschakeld.
De buurtcommissie voor de bij
en kwam nog even vertellen,
dankbaar te zijn voor de /oort-
varendheid. waarmede op dc
heide is gewerkt, want ,,er s de
laatste twee jaar geen druppel
honing meer gewonnen".
lestaurant Marktzicht in Ede,
inds 1914 de jaarlijkse buurt
:eu van de buurt Ede-Veldhuizt
worden gehouden.
De pauze werd aangekondigd
door een belletje, waarmede de
ober werd opgeroepen. Straks
gaan we met de hoofdmoot ver
der". kondigde de buurtrichter
Versteeg aan.
Hoofdmoot
Die hoofdmoot bleek nogal
te vallen. Niet, dat het onbelang
rijk was, maar de geërfden wa
ren het eens met de voorstel
len.
De 250 subsidie voor de Gin
kelse schaapskudde ging er ook
nu weer vlot en met vlag en wim
pel door. Over een bijdrage in
de restauratiekosten van de oude
kerk werd nog wel even gepraat.
De kerkvoogdij had zich met een
subsidieverzoek tot de buurt ge
richt. De brief werd voorgelezen,
waarna buurtrichter Versteeg me
dedeelde, dat het buurtbestuur
voorstelde met ƒ500 te subsidië-
Een enkele aarzelende stem
die van een der Edese wethou
ders trachtte nog wel even
1000 van de buurt los te krij
gen ..omdat er heel wat gaat ge
beuren". maar Jan Versteeg
drukte deze „oppositie" spoedig
dc kop in met de mededeling dat
dc buurt ..behoorlijk in de bus
heeft geblazen" door met een
vierde deel van haar vermogen
te subsidiëren. Het geld zal wor
den uitbetaald, zodra er gewerkt
zal worden, want „nu gebeurt er
nog niets..."
Papklok
Bij de rondvraag werd er voor
gepleit de torenklok dos avonds
om negen uur weer te doen lui
den. Vroeger geschiedde dit. om
dat de poorten van het dorp dan
werden gesloten, maar Ede heeft
geen poorten meer. Later werd
geluid, ten teken, dat
tenpap is ook al uit de mode.
zo werd opgemerkt. Toch zal cie
buurt een poging ondernemen het
avondluiden weer in ere te her
stellen. De heren mompelden al
len instemmend, wellicht ook
omdat daarna de laatste hamer-
klap zou vallen en de ober weer
op het tapijt zou verschijnen...
Want al kost een brandewijntje
met suiker of een cognacje al
lang geen enkele centen meer,
wat het drinken daarvan be
treft, willen de buurtgeërfden in
ieder geval de traditie handha-
De toren van de oude IA ed Herv.)
kerk te Ede, waarvan de klokken
luiden, wanneer iedere derde don
derdagmorgen in september de
buurtspraak van de buurt Ede-
Veldhuizen wordt gehouden. In het
koor van deze kerk vonden tot 1914
de jaarlijkse buurt spraken plaats
daarna verhuisde men naar restau
rant Marktzicht. doch de buurt
heeft de kerk niet vergeten, want
vorige week donderdag werd be
sloten één-vierde deel van het ver
mogen van de buurt te bestemmen
poor de restauratie van het kerk-
OP 1 OKTOBER IN SERIE DE BEZETTING
De eerstvolgende televisie-uitzending
in dc serie De Bezetting wordt gepre
senteerd op 1 oktober en zal gewijd
zijn aan het onderduikwerk. Speciale
aandacht wordt besteed aan twee orga
nisaties: de Landelijke Organisatie voor
hulp aan onderduikers (L.O) en de Lan
delijke Knok Ploegen (L.K.P.) Enorm
veel verzetswerk hebben de mannen en
vrouwen van de L.O. en L.K.P. ver
richt. Zeventienhonderd van hen heb
ben daarbij het leven gelaten.
De opnamen voor de uitzending zijn be
gin augustus gemaakt; onder meer in Win
terswijk. Eén van degenen, die medewer
king hebben verleend bij de opnamen, is
ds. F. Slomp, gereformeerd emeritus-pre
dikant te Noordwolde (Friesland), maar
beter bekend onder de naam Frits de Zwer-
Ds. Slomp is de man geweest, die het
L.O.- cn L K P.-werk in ons land op poten
heeft gebracht en het heeft gecoördineerd.
Startpunt was Winterswijk, waar hij in
1942 op een bijeenkomst van de gerefor
meerde mannen- en vrouwenvereniging
sprak. Op deze bijeenkomst kwam hij in
gesprek met een moeder van vijf kinderen:
mevrouw Hendrika Kuipers-Rietberg, beter
bekend als tante Riek.
TANTE RIEK
Tante Riek hield zich al geruime tijd met
onderduikwerk bezig, maar ze wilde dat dii
werk landelijk gecoördineerd zou worden.
Ze zocht daarvoor een man, die ze ge
vonden meende te hebben in de persoon
van ds. Slomp.
Ds. Slomp: ,,lk weet nog heel goed dat
ze naar mc toekwam, me bij de schouder
pakte en zei: „U moet het doen." Ik weet
ook nog wat ik antwoordde: ..Ik durf niet.
er zit te veel risico aan vast. ik ben al
byna een paar keer gearresteerd." Wat ze
toen zei. zal ik m'n leven niet vergeten:
„zou het nou zo erg zijn als je stierf en
duizend jongens gered werden?"
De volgende morgen ben ik in de trein
gestapt. Een jaar lang heb ik in het hek-
land bijeenkomsten gehouden om te komen
tot oprichting van L.O.-afdelingen. In '43
waren die afdelingen er, van de Dollart tot
de Belgische grens, van Den Haag tot En
schede. Ik heb in dat jaar bijna niet gesla
pen. Ik was voortdurend op stap. zwiert
door het hele land. Daar heb ik dan ook
mijn bijnaam aan overgehouden: Frits de
Zwerver."
BELANGRIJK
het door J Meulenbelt geschrever
boek over de jaren '40'45. staat: ..Hi
élan. waarmee die predikant, later Frits dc
Zwerver genoemd, het land bereisde en he:
enthousiasme, dat daardoor aanvankelijk
vooral in gereformeerde kringen werd ge
wekt, leverden na enkele maanden een be
hoorlijk functionerende organisatie op, di<
later tot de grote Landelijke Organisalii
voor hulp aan onderduikers (L.O.) zou uit
groeien en voor de gehele uitbouw van hel
onderduikwerk en daarmee voor de tegen
weer van ons volk van enorme betekenis
zou worden. Zij kou op den duur vele tien
duizenden arbeiders en kantoorbedienden
aan en wie toen ook maar even,
bijvoorbeeld via dominee of pas
toor, kans zag met haar in aan
raking te komen, kon er haast
zeker van zijn te worden gehol-
Ds. Slomp heeft de tweede we
reldoorlog zien aankomen: al in
het begin van de jaren dertig. „Ik
was toen predikant in Heemse.
een plaatsje in de buurt van Har-
denberg: vlak bij de Duitse grens
dus. In'34 sprak ik al in Duitsland
om de Duitsers te waarschuwen
tegen het opkomende natlonaal-
socialisme."
BENTHEIM
Meestal sprak ds. Slomp in het
graafschap Bentheim en wel op
bijeenkomsten, georganiseerd door
de Alt-Reformierte-Kirche. De
mensen, die bij deze kerk waren
angesloten, hadden vele banden
1 greep
jeugd te „bewerken". „Vooral in de jaren
dertig", aldus ds. Slomp, „is dc Duitse
jeugd grondig verpest."
De predikant geeft een paar voorbeelden:
..Ik heb het meegemaakt dat een groep
je kinderen een weekend in een vakantie
kamp doorbracht. Voor het eten zeiden de
leiders: Jongens en meisjes, zeggen jullie
nu eens allemaal: Here, geef ons heden
ons dagelijks brood. Dc kinderen deden
het. Er kwam geen brood op tafel. Daar
na zei de leiding: En zeggen jullie nu
ens: Hitler, geef ons heden ons dagelijks
irood. De kinderen deden het. Er kwam
irood op tafel, met dik beleg.
Ik kende een man in Bentheim. Hij
as onderwijzer op een lagere school. Ik
vist dat hij een anti-nazi was. Op een da^
vordt hij gearresteerd. Hij blijkt te zijn
langegeven door zijn eigen dochtertje. Als
■ommentaar gaf het meisje: ,,Ze hebben
me verteld dat iedereen, die niet van de
Führer houdt, een slecht mens is. Ik heb
pappie wel eens boze dingen over de Füh
rer horen zeggen. Pappie is dus een slecht
„Er is vanavond ker
mis", zei ik aan tafel.
Geen kommentaar.
„Dris vanavond ker-
„0", zei vader zonder
me aan te kijken. Gespan
nen las hij in de krant, die
onder zijn etensbord lag.
Op deze manier kan men
lezen en morsen tegelijk.
„Ik heb met Frank en
Wim afgesproken".
„Heb je dan geld?"
„Ik heb gespaard", loog
ik. Vader keek me nu aan.
„Nou, nou je gaat voor
uit". Hij verschoof zijn
bord en ging verder met
lezen.
Inderdaad ik ga vooruit.
Ik kan nu liegen met een
gezicht van een pokerspe
ler.
,Zal je vanavond je
nieuwe jas is aantrek
ken?" zei moeder.
„Je draagt hem nooit.
Hoe komt dat?"
Gaat ze weer over die jas
beginnen. Had ze een uur
voor in de rij gestaan bij
een uitverkoop. Een jas,
die een introvert niet eens
zou aantrekken.
„Hij trekt bij mijn ok
sels en van de klem-
word ik misselijk'\
Ik keek op mijn horloge.
Zeven uur.
„Mag ik van tafel?"
,,'k Moet me nog verkle
den en ik heb om half-
acht afgesproken".
Een gebrom. De toe
stemming was er.
Op de kalender in de
w.c. zag ik dat tante So
phie morgen jarig is. Tan
te Sophie, die rondliep in
kleren van haar overleden
man. Misschien draagt ze
zijn ondergoed ook wel. De
mensen in haar buurt den
ken dat ze ongezond is,
maar ik weet wel beter.
Ze vindt het gewoon zon
de, die goeie kleren weg te
gooien. Daarom draagt ze
ze zelf af.
In de spiegel boven het
fonteintje zag ik dat ik me
nodig scheren moest.
Boven haalde ik de
oogst binnen en vernietig
de ze in de wasbak. Een
schoon overhemd. Jasje uit
en jasje aan. Stropdas van
95 cent om. (gelijk met de
jas gekocht).
Nu naar beneden.
Onder aan de trap stond
vader.
„Ben je naar de w.c. ger
ais
ER UIT GELICHT
zullen we je een
brief schrijven.
Albert M. (ook
Lisse). Serieus:
zelfkritiek. Je zou
(óók serieus) een
cursus moeten vol-
S?n of zoiets: wordt
et niet zo een-
e-drie op het
papier zetterig.
Een tekening hou-
we overigens.
En zou je dat hek
op je foto kunnen
uitvergroten óf an
ders ons het nega
tief willen stu-
rt A. v.d. W. (Rot
terdam). 't Eerste
blijft hier Wat dit
en de andere vijf
betreft: er zitten
heel goede frag
menten is. Jam
mer. dat die zo
verloren gaan in
franje, die er óf
niet toe doet óf
nietszeggend is
L. K. (Den
Haag) Zegt-u-dat-
wel.
weest?", vroeg hij. ,,Ja.
Hoezo?".
„Hoeveel keer heb ik je
al niet gezegd, dat het
slecht is zo vlak na het
eten". „Als ik toch moet"
was mijn verweer.
„Vergeet de verjaardag
van tante Sophie niet",
riep ik vader achterna, die
weer terug ging naar de
kamer.
Met een „Let maar op je
geld vanavond en laat tan
te Sophie maar aan mij
over verdween vader in
de kamer.
Ik liep naar de kapstok
en haalde de klerenhanger
uit de schouders van mijn
jas. Met veel tegenzin trok
ik hem aan. Ik haatte hem,
droeg hem als een koelie
zijn last.
„Dag", riep ik. Een laat
ste blik in de spiegel.
Voorzichtig deed ik de
voordeur dicht. (Hoeveel
keren heb ik je al niet ge
zegd, dat je niet met deu
ren moet gooien en smij
ten.)
Van de woonwijk kwam
ik in de winkelwijk. Dc
eènheidsverlichting werd
nu afgewisseld door kleu
ren. Een kerk maakte ook
reklame. Een rood kruis
stond dreigend in de lucht.
Waarom niet wit? God is
geen eerste hulp.
Een man onderbrak mijn
gedachten. Aandachtig be
keek hij een felverlichte
etalage Een konijn ver
blindt door het licht. Hij
keek naar ijskasten, zag ik
toen ik dichterbij kwam.
Op mijn beurt, bekeek ik
aandachtig zijn jas. Een
pracht jas. Een jas waar
in ik in begraven zou willen
worden
Ik ging naast hem staan
en deoJ net of ik me ook
voor die koude dingen in
teresseerde.
„Ook op zoek naar een
ijskast?" begon ik. „Als ik
u iets mag aanraden, koop
die dingen niet in een spe
ciaalzaak. Spaar liever
bonnetjes bij uw kruide-
„Ik kijk maar wat", zei
de man en hij keek verder.
„Bevalt die jas u eigen
lijk wel meneer". Ik wees
naar zijn buik.
„Nooit bij stil gestaan",
zei de man. ,,'t Laat me
koud".
„Zou u het erg vinden als
we van jas ruilden?"
„Als ik je er een ple
zier mee kan doen".
We zochten een beschut
portiek op. beschut voor
nieuwsgierige voorbijgan
gers, en wisselden van
jas. ,,U moet nooit een
zwarte ijskast kopen", zei
ik nog. „Die neemt warmte
op Uit een van de nieu
we zakken haalde ik een
sleutelbos.
„Uw sleutels", zei ik.
„Ik hoop dat u er geen
spijl van zult hebben".
,,'t Gaat buiten mij
om", zei de man. Hij glim
lachte, stak zijn hand op
en liep weer terug naar de
etalage. „Je raakt er niet
op uitgekeken", riep hij
nog achter-om.
Zonder bon geen rekla
me dacht ik.
Ik verliet haastig het por
tiek in tegenovergestelde
richting. Goedkeurend be
keek ik mijn jas. Streek
over de stof als over de
wang van een meisje. Ik
voelde me buiten model.
Het leek wel of ik jaren
in deze jas had rondgelo
pen. Morgen ziet ma de
jas aan de kapstok han
gen. Ze zal hepi bekijken,
betasten en denken dat ik
dronken geweest ben.
Steeds meer mensen
kwam ik tegen. De etala
ge? werden groter.
Bij de automatiek zou ik
Frank en Wim ontmoeten.
Automatiek: een fiatge-
bousv waar alle lichten
branden en niemand thuis
is. Met een loper kom je
binnen, sleept alles wat
waarde heeft naar buiten,
propt je mond en zakken
vol en gooit de deur met
een smak dicht. De loper
is verdwenen in het sleu
telgat. Frank en Wim ston
den met hun rug tegen de
glazen muur, die automa
tiek en straat scheidde.
Achter hen stonden twee
meisjes. Ik deed de gla
zen deur open Het glas
voelde vettig aan. „Ha, die
Peter", riep Wim me toe.
Frans stak een van de
meisjes een staaf frites in
haar mond.
„Het is verboden de die
ren te voederen", zei ik.
„Flauw", dacht ik. Toch
keek het meisje me be
trapt aan.
„Is dat een vriend van
jullie?", zei ze.
Ik stak mijn hand uit en
zei: „Hoe maakt u het".
Mijn naam hoefde ik niet
te zeggen, die wisten ze al.
Aarzelend gaf ze me een
hand en mompelde haar
naam Haar vriendin volg
de haar voorbeeld. „Loopt
dat nou gemakkelijk". Ik
wees naar hun opge
schroefde benen. Ze keken
elkaar aan en haalden hun
schouders op.
„Even een kokerètje
trekken", zei Frank. Hij
maakte een prop van zijn
leeggegeten frites zak en
liep naar het flatgebouw.
De meisjes lachten.
„Alleen?", zei Wim.
„Ja, zoals afgesproken",
zei ik kortaf
,.We kwamen ze toeval
lig tegen". Wim trok een
veron: ehuldigcnd gezicht
„Moet je niets trekken?"
Nee, dank jt, ik heb pas
gegeten
Ik groette het viertal en
verliet de automatiek.
Zorgvuldig veegde ik het
vet van de glazen deur
van mijn vingers.
Zuiver frituurvet.
K K
Kartoen
HAN BAKHUIZE"
