Nieuwe Leiclse Courant
Veldkamp stelt overleg uit
in afwachting Planbureau
Loongesprek met Stichting van de Arbeid
Waarschijnlijk vrijdag in
ministerraad ter tafel
Rede mr. Luns in New York
Nederland biedt de
V.N. mariniers aan
Luistergeld
omhoog
Bij explosie in
Italië 15 doden
Engeland ontevreden over nota
Soekarno: uitvoer stop
verkapte zegen'5
Veel voorzieningen
weekend-recreatie
Commentaren
Amerikaanse senaat
stemt voor kernstop
LAA1SIE NIEUWS
Dinsdag 24 september 1963, 44ste jaargang
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Weer slaat om
Zwaar bewolkt met op de meeste plaat
sen enige regen, later enkele verspreid
voorkomende opklaringen. Krachtige tot
matige zuidwestelijke wind later rui
mend naar west. Lagere temperaturen
overdag.
(zie voorts pagina 7)
Abonnementsprijzen
n. 2,80, p.kw. 8,25
Klachtendienst bezorging 18—19
Bakkers: Brood
moet duurder
De bakkers, verenigd in de Nederland
se bakkerijstichting, zijn van mening,
dat de broodprijs op korte termijn we
derom met een cent moet worden ver
hoogd. De laatste verhoging dateert van
22 juli en bedroeg eveneens een cent. De
Nederlandse bakkerijstichting had ech
ter reeds toen bij de minister van econo
mische zaken aangedrongen op een ver
hoging met twee cent Een andere wens
van de bakkerij wereld is, een grotere
vrijheid in doorberekening van de kosten
van bezorging. Naar de mening van de
bakkerijstichting behoeft, indien aan
deze wens gehoor wordt gegeven, niet
voor misbruik te worden gevreesd. Zou
echter deze wens niet worden vervuld,
dan vreest de stichting, dat zeker in ver
afgelegen wijken of wijken met weinig
klanten de bezorging zal worden ge
staakt.
De verhoging van de broodprijs wordt
gemotiveerd met de nog steeds stijgende
bloemprijs, mede als gevolg van opslag
kosten.
(Van onze soc.-econ. redactie)
Tl ET gesprek tussen een regeringsdelegatie onder leiding van de minister
AJ- van sociale zaken en volksgezondheid, dr. G. M. J. Veldkamp en het
bestuur van de Stichting van de Arbeid over de te volgen loonpolitiek in
1964 zal volgende week maandagmiddag plaats vinden en niet aanstaan
de vrijdag zoals aanvankelijk in de bedoeling lag. Dit uitstel heeft plaats
op verzoek van minister Veldkamp om „praktische redenen", zoals van de
zijde van diens ministerie werd verklaard. Naar wij vernemen zal de re
gering wachten op het rapport van het Centraal Planbureau over de mo
gelijke gevolgen van grotere loonsverhogingen dan de 4 procent waarvoor
dit bureau in 1964 de economische ruimte aanwezig acht.
Het Centraal Planbureau
werkt
koortsachtig om dit rapport nog deze
week gereed te krijgen. Aanvankelijk
zag het er naar uit dat het zeer be
langrijk geachte stuk voor vrijdag
Het doet mij genoegen te kunnen
meedelen, dat de Nederlandse rege
ring als blijk van vertrouwen in het
vredeherstellende vermogen van de
V.N., de secretaris-generaal er zo
juist van in kennis heeft gesteld dat
zij een contingent mariniers ter be
schikking van de V.N. heeft gesteld.
Dit heeft minister Luns vandaag ge
zegd in de Assemblée van de Ver
enigde Naties in New York. Het
korps mariniers is een elitekorps met
een traditie van eeuwen. Het maakte
al deel uit van de eerste internatio
nale politiemacht, die een jaar of
dertig geleden door de volkenbond
werd gebruikt om toe te zien op de
vreedzame oplossing, door middel
van een volksstemming, van een van
de problemen die uit de eerste we
reldoorlog waren overgebleven.
Ofschoon er nog enige technische
details moeten worden uitgewerkt,
kan het Nederlandse aanbod als volgt
worden samengevat:
1 Een eerste contingent van onge
veer 300 man wordt gereed gehou
den om binnen 24 uur in actie te
komen.
2 Dit contingent bestaat uit eenheid
infanterie, uitgerust met machine
geweren. mortieren en terugstoot-
loze kanonnen, en aangevuld met
verkennings-, medisch en verbin
dingspersoneel. Wat logistiek en
administratie betreft is het contin
gent afhankelijk, binnen het kader
van de voorzieningsdienst van
de V.N.
3 Binnen enkele dagen zullen, zono
dig, meer contingenten tot optre
den gereed zijn.
4 Bekwame stafofficieren kunnen
onmiddellijk worden verbonden
aan het hoofdkwartier van een
VN-leger waarvan de Nederlandse
mariniers deel zullen uitmaken.
In één
oogopslag
Grote belangstelling voor
oecumenisch congres (niet
van de Geref. jeugdraad)
pag. 2
Drs Barkman betreurt de
achteruitgang der betrek
kingen tussen Engeland en
Indonesië pag- 5-
Een volledige Amerikaanse
pantserdivisie met onder
steuningseenheden gaat door
de lucht naar West-Duits-
land pag. 5.
Beneluxlanden willen samen
optreden bij de hulp aan
ontwikkelingslanden
pag. 5
Cadeaus voor de Indiaanse
vijfling pag. 7.
P. C. Hooftprijs voor Theun
de Vries pag. 7.
Volgend jaar proef met
Havo-scholen pag. 7.
Zolang de eenheden niet daadwer
kelijk ter beschikking van de V.N.
staan, zullen" geen kosten aan de
V.N. in rekening worden gebracht.
Hij begon zijn toespraak met te zeg
gen dat de V.N. niet zijn toegerust voor
het oplossen van de fundamentele con
flicten die het lot van de wereld bepa
len. Dit komt door het vetorecht dat vijf
grote landen in de veiligheidsraad ge
nieten. Wel kan de V.N. echter de inten
siteit van die conflicten verminderen.
De laatste tijd is de politieke hemel
wat opgeklaard en in de loop van deze
zitting zal blijken of wij de zonsopgang
mogen verwachten. Het beperkte kern-
stopverdrag was een stap in de goede
richting.
t is nog pas een begin. Vele andere
stappen moeten nog genomen worden.
Het herstel van het wederzijds vertrou-
en vergt tijd.
In conflicten van kleinere afmeting
kan de V.N. wel tussenbeide komen. Als
voorbeelden noemde minister Luns
Kongo, het Midden-Oosten en Azië. waar
de V.N. de laatste jaren verscheidene
operaties heeft ondernomen.
Wat mijn eigen land betreft, zo ging
minister Luns voort, de aanvaarding van
de overeenkomst met Indonesië over
westelijk Nieuw-Guinea was geën ge
makkelijke zaak. Niettemin stel ik er
prijs op te zeggen dat de zeven maanden
van VN-beheer nuttig zijn gebleken.
Het was voor het eerst dat de secretaris
generaal van de V.N. werd belast met
het volledige beheer van een groot ge
bied.
Voor vervolg zie pagina 7
Een verhoging van het luistergeld
s onvermijdelijk, gezien de te ver
wachten tekorten bij de radio-omroep.
Aldus deelt de minister van o.k. en
nee in de toelichting op zijn be
groting.
De bijdrage aan de radio-omroep is
)or volgend jaar f 7.600.000 hoger ge
steld dan de geraamde netto-opbrengst
van het luistergeld. Deze toevoeging uit
de algemene middelen is gelijk aan de
1963 begrote kosten van de We
reldomroep.
Volgend jaar zal in Hilversum het
zogenaamde omroepkwartier gereed ko
men. Dit is het eerste onderdeel van
het administratiegebouw, bestemd voor
gezamenlijk gebruik van N.R.U. en
N.T.S.. In het gebouw zullen de muziek
bibliotheek en de fonotheek worden on
dergebracht. Het energiecentrum, dat
de nodige energie zal leveren voor de
discotheek en de fonotheek, de beide
.ve televisiestudio's en de decor-
montagehal zal dan inmiddels in be
drijf zijn gesteld.
Volgens een voorlopige verwachting
zal het derde FM-zendernet in de laat
ste helft van 1965 in zijn geheel in ge
bruik kunnen worden genomen. Verder
wordt verwacht, dat de grote televisie-
mast te IJsselstein begin 1964 in be
drijf zal kunnen worden gesteld en de
zender te Smilde eind 1964.
De minister verwacht, dat de pacifi
catie-commissie binnenkort kan wor
den ingesteld. Zoals bekend werd de
instelling daarvan bij het akkoord van
Wassenaar overeengekomen.
Teneinde de restauratie-activiteit op
een redelijk peil te handhaven, stelt
minister Bot voor de onderhavige be
grotingspost van f 17.300.000 te verhogen
tot f 18.450.000.
klaar zou zijn, maar gisteren werd
duidelijk dait dit niet het geval zal
kunnen zijn. De regering hecht er
veel waarde aan het rapport te kun
nen besturen voor zij het gesprek met
de stichting van de arbeid opent, re
den waarom besloten is dit beraad
enkele dagen uit te stellen.
Intussen wordit gehoopt dat Ihet C.P.-
rapport nog in de wekelijkse minister
raad van vrijdag ter tafel kan komen.
Zoals bekend zal het Centraal Planbu
reau nagaan wat de mogelijke gevolgen
zijn van een stijging van de c.a o.-lonen
met aöht, tien of twaalf procent, terwijl
bovendien wordt bestudeerd wat de
economische consequenties zullen zijn
van een vakantieverlenging met één of
twee dagen. Deze studie wordt verricht
op verzoek van de commissie ontwikke
ling nationale economie (kortweg aan
geduid als ONE-commissóe) van de S.E R.
In deze commissie hebben zowel werk
nemers- als werkgeversvertegenwoordi
gers zitting. Uit deze opdracht mag stel
lig de conclusie worden getrokken, dat
evenals in de Stichting van de Arbeid
ook binnen de S.E.R. ernstig rekening
wordt gehouden met de noodzaak om
In de omgeving van de Italiaanse stad
Caserta is vanmorgen een klandestiene
opslagplaats van vuurwerk ontploft. Het
aantal doden, dat uit de puinhopen van
het gebouw werd gehaald bedraagt tot
dusver veertien.
Veertien anderen zijn ernstig gewond.
Van hen is er inmiddels ook een over
leden. Brandweer en politie uit Napels
zijn ter assistentie geroepen.
ruimte te 'vinden' voor forse loonsver
hogingen in 1964. Intussen is niet bekend
in welke richting de gedachten van de
regering momenteel gaan.
Minister Veldkamp streeft er naar, zo
als gemeld, het gesprek met de Stichting
van de Arbeid te baseren op concrete
regeringsvoorstellen met betrekking tot
enkele kriteria van de te voeren loon
politiek. Hij acht het niet nodig daartoe
liet najaarsrapport van de S.E.R. over
de loonruimte in 1964 af te wachten.
Zaak A.D.M. vrijdag
voor de rechtbank
De officier van justitie bij de recht
bank te Amsterdam heeft de N.V. Am
sterdamse droogdokmaatschappij als
rechtspersoon en de directeur van de
werf ir. J. W. R. Thomson gedagvaard
vrijdagochtend voor de rechtbank te
verschijnen, teneinde zich te verant
woorden voor overtreding van de bin
dende loonregeling van het college van
rijksbemiddelaars.
TNE BRITSE regering heeft de In-
donesische zaakgelastigde te
Londen een protestnota overhandigd,
waarin de nieuwe nota van Indonesië
over de Britse ondernemingen onbe
vredigend wordt genoemd. Met name
wil men weten was de „bescher
ming" van Britse eigendommen be
tekent.
(Ambassadeur Diah was door de In
donesische minister van buitenlandse
zaken Soebandrio naar New York ont
boden).
Een onderhoud van Diah met lord
Home was dus onmogelijk. Ook pogingen
kringen der Verenigde. Naties te
New York om een ontmoeting tussen
lord Home en Soebandrio tot stand te
brengen, mislukte omdat Soebandrio zei-
de reeds vertrokken te zullen zijn, wan-
lord Home te New York kwam. Wel
neeft Soebandrio gesprekken gehad met
de secretaris-generaal der V-N. Oe Thant
met de Russische minister van bui
tenlandse zaken Gromyko. Hij vertrekt
ïaar Djakarta waar hij door Soe
karno ontboden is evenals de chef-staf
de Indonesische luchtmacht, vice-
luahtmaarsehalk Omar Dani. die daar
voor een vrienschappelijk bezoek
Amerika afbreekt.
Buitenlandse economen te Djakarta
menen dat de Indonesische olie-
rubberindustrie ernstig zullen worden
getroffen door het verbod van
voer naar Malakka. waarheen 50 pet
van de Indonesische rubber en 35 pet
van de olie gaat. Sommigen m«
dat de uitvoer voor een groot deel
naar Nederland zal gaan maar
delskringen te Djakarta zijn
oordeel, dat de uitvoer naar Neder
land zich beperken zal tot tin.
Soekarno echter noemt de maatregel
een „verkapte zegen" voor Indonesië.
„Wij beginnen een vreselijke confronta
tie tegen Maleisië." zeide hij in een
rede voor 3000 mensen. De toespraak
werd met een ongewone stilte ontvangen
en alleen de leden van het kabinet klap
ten. De Amerikaanse ambassadeur Ho
ward Jones had een ernstig gesprek met
Soekarno. De Britse ambassadeur, die
het druk gehad had met de bewaking
van zijn kluis, was niet aanwezig, i
wel de Russische ambassadeur.
(Voor vervolg zie pagina 7)
(Van onze parlementsredactie)
De invoering van de vijfdaagse
werkweek heeft de behoefte aan ac
commodatie voor dag- en weekeind-
recreatie sterk doen toenemen. Daar-
heeft minister Bot (o.k. en w.)
de financiële mogelijkheden voor sub
sidies in voorzieningen voor open
luchtrecreatie niet onaanzienlijk ver
groot. In zijn begroting vraagt hij
voorts gelden om het personeel uit
te breiden, waardoor het ambtelijk
apparaat aan de grotere taak kan
worden aangepast. In totaal vraagt
hij niet minder dan 6 miljoen.
Vele recreatieve voorzieningen ten
behoeve van de bewoners der grote be
volkingsagglomeraties zullen als het
ware „uit het niets" tot stand moeten
worden gebracht, zoals dit in het ver
leden bijv. met het Amsterdamse bos is
gebeurd. Het zal niet altijd te vermij
den zijn, dat ook vruchtbare en goed
renderende agrarische grond voor dit
doel wordt bestemd. De voorzieningen
vragen vóór alles een weldoordachte
planologische voorbereiding.
In dit verband wijst de minister in
zijn begrotingstoelichting op de volgen
de naar voren springende punten: a)
het tot stand brengen van nieuwe ele
menten van formaat voor de recreatie
van de grotestadsbevolking in of dicht
bij de woonplaats; b) het veilig stellen
Nadat prinses Beatrix gistermid
dag in Antrim in Noord-Ierland
door het onthullen van een muur
mozaïek een nieuwe nylonfabriek
had geopend, legde de directeur,
R. Schierbeck, de Prinses de bete
kenis van het mozaïek uit.
de nog aanwezige recreatiegebie
den, met name in het westen des lands)
het bevorderen van de toegankelijk
heid van meer, plas- en rivieroevers;
d) verruiming van de openstelling van
het duingebied cn verbetering van de
strandontsluiting; e) de aanleg en in
richting van picknickplaatseh en dag
kampeerterreinen langs en in de nabij
heid van toeristische autoroutes, in het
kader van rijwielpadenplannen e.d.; f)
vergroting van de recreatiemogelijkhe
den op en aan het water; g) het be
vorderen van het tot stand komen van
algemene recreatieve voorzieningen in
het kader van ruilverkavelingen ed..;
h) het opstellen van een program van
onderzoekingen en het mogelijk maken
de uitvoering ervan.
In het keizerlijk paleis in Teheran
dribbelt kroonprins Reza Pahlevi
met kleine pasjes voorbij zijn
„erewacht".
Geheimen prijsgegeven?
N A V O-ambtenaar
Georges Paques
gearresteerd
De plaatsvervangend voorlichtings
ambtenaar bij het NAVO-hoofdkwartier
in Parijs. Georges Paques. is gearres
teerd, omdat hij er van wordt ver
dacht gedurende een reeks van jaren
politieke en militaire gegevens doorge
geven heeft over Frankrijk en de
NAVO-landen aan „een grote mogend
heid in het Oosten".
Over de aard van de betrokken ge
heimen wordt het grootste stilzwijgen
betracht De Fransman, die tevoren
enkele jaren ondérwijzer is geweest, is
ook werkzaam geweest bij het Franse
ministerie van defensie.
Nader onderzoek
Het ministerie vam sociale zaken en
volksgezondheid heeft besloten een nog
meer gedetailleerd onderzoek te doen
instellen naar de oorzaken van het op
treden van koolmonoxyde in woningen.
Enige maanden geleden werd reeds
een onderzoek gedaan door de hoofd
inspectie van de volksgezondheid voor
de milieu-hygiëne. Aanleiding tot inten
sivering van het onderzoek is het grote
aantal kolendampvergiftigingen in het
afgelopen weekeinde.
TAE krant is voor de mens vandaag
een levensbehoefte. Het is voor
hem een belang van de eerste orde,
dat hij op verantwoorde wijze op de
hoogte blijft van hetgeen er rondom
hen, ja in heel de wereld gebeurt
Alleen zo kan hij zijn menselijke
verantwoordelijkheid beleven-
Welke functie de krant heeft,
wordt men zich met name dan ten
volle bewust wanneer men haar
mist. De spanningen, welke thans
op het sociale vlak van lonen en prij
zen worden aangetroffen, hebben nu
ook voor vele krantenlezers in ons
land deze situatie opgeroepen. Zulk
een situatie maakt opnieuw de vraag
actueel, of er binnen de krantenwe
reld niet dient te worden gestreefd
naar andere methoden om voor ge
rezen moeilijkheden een oplossing
te zoeken-
Men zou daarbij, voor problemen
van zowel kleinere als grotere aard,
kunnen denken aan een arbitrage
regeling, die waarborgen inhoudt
voor de rechtszekerheid en voor de
sociale belangen en die aan de an
dere kant een doorverschijnen van
de krant zelf garandeert.
In Zweden bijvoorbeeld wordt
deze methode tot aller tevredenheid
gevolgd. Zij lijkt ook geheel te pas
sen bij de levensbehoefte die de
krant vervult.
HTEMIDDEN van zovele berichten
dié ons in deze dagen onder ogen
zijn gekomen, heeft ons bijzonder
getroffen dat betreffende het plot
seling heengaan van de grote boter-
handelaar Buisman. Nog onlangs
was hij in het nieuws door zijn spec
taculaire ingreep in de gangbare
prijs. De gedachte lag toen voor de
hand aan de macht die ook in het
maatschappelijk bestel van vandaag
een enkele man nog kan hebben.
Echter, terwijl hij spanningen op
riep, is voor hem zelf de spanning
te zwaar geworden Na een inzinking
die zijn deel werd, moet nu ook zijn
heengaan worden betreurd.
Is die grote spanning overigens niet
het deel van velen in onze tijd We
beleven een tijd die aan de ene kant
uiterst gecompliceerd is en waarin
het een in het ander grijpt, waarin
aan de andere kant de verantwoor
delijkheden zwaar zijn en onont
koombaar. De mens openbaart zich
dan in zijn beperktheid en klein
heid Wat hem dan past is de vlucht
uit zichzelf en in de ootmoed.
Mutaties bij het
Koninklijk huis
Met ingang van 1 oktober Is mevr.
L. A. J. baronnesse de Smeth, geboren
baronnesse Van Pallandt, op haar ver
zoek eervol ontheven van baar functie
als Hr. Ms. dame du palals, onder dank
betuiging voor de vele gewichtige dien
sten, gedurende vele jaren aan H. M.
de Koningin bewezen. Zij is met ingang
van deze datum benoemd tot dame du
palais honoraire.
Met ingang van 1 oktober is Hr. Ms.
dame du palais honoraire E. L. barones
Sweerts de Landas Wyborgh, gehorende
Meyier, benoemd tot dame du palais.
Met ingang van 1 november is Hr. Ms.
eerste stalmeester en adjudant, luite
nant-kolonel W. F. K. Bisschoff van
Heemskerck benoemd tot griffier van de
kanselarij der huisorden.
Met de verwerping van een amen
dement van de republikeinse senator
Barry Gold water is de ratificatie van
het Moskouse kemstopverdrag weer
sn flinke stap dichterbij gekomen.
Het Cubaanse voorbehoud, dat senator
Goldwater wilde maken, werd afgestemd
met 75 tegen 17 stemmen. De verwerping
dtit voorbehoud alsmede van de an
dere voorstellen betekent een grote zege
de democratische en republikeinse
fractieleidingen, die de handen ineenge-
Prinses opende
nylonfabriek
in Ierland
Prinses Beatrix heeft gistermiddag
met de onthulling van een muurmoza-
iek de officiële opening verricht van
een nylonfabriek in Antrim (Noord-
Ierland) van de British Enkalon. een
dochtermaatschappij van de AKU. De
prinses werd begroet door de gouver
neur van Noord-Ierland, lord Wakehurst
de ministerpresident Terence O'Neill en
de president-directeur van de AKU.
r. J. Meynen.
In de fabriek, waarvan de AKU 61
procent der aandelen in haar bezit
heeft, werken 550 man. van wie 200
in Nederland is opgeleid. In de
toekomst zal de personeelssterkte wor
den opgevoerd tot 700 man. De bouw-
installatiekosten van de fabriek heb-
i 60 miljoen gulden bedragen. De
produktie is bestemd voor de Britse
markt en voor export, waarbij in het
bijzonder wordt gedacht aan de lan-
'en van de Europese vrijhandelszone
Na de openingsplechtigheid overhan
digde de president-directeur van de
AKU, mr. J. Meynen, prinses Beatrix
cheque ten behoeve van de
slachtoffers van de aardbeving in Per
slagen hebben om het verdrag ongewij
zigd de Senaat te doen passeren.
De grote sfcemmenmarge betekent, dat
het verdrag vandaag met een grote
meerderheid goedgeekurd zou worden
Voor de ratificatie zijn twee derden van
het aantal stmmen nodig.
Goldwater had voorgesteld de ratifica
tie uit te stellen tot het moment, waarop
Rusland al zijn kernstrijdkracfaten van
Cuba teruggetrokken heeft.
California commentaar op het
Meer woningen
in 1964
De kersverse regering heeft met haar
nieuwe begroting tenminste negen
tigduizend woningzoekenden aan
zich verplicht. Want minstens zó
veel hulzen zullen er in 1964 gebouwd
worden.
We zUn bill met dit energieke rege
ringsplan. Want wU weten allemaal
dat een gezin pas een gezin Is ln een
écht, vr|| huis. Waar kinderen onbe
lemmerd kunnen spelen, waar moe
ders hun keuken met niemand hoe
ven te delen
Staat op de nominatie voor een
huis, komend Jaar? Dan alvast gefe-
llelteerd! En mocht het wachten u
wat lang vallen, bedenk dan dat het
niet alléén hulzen z(Jn die het leven
prettig maken.
Er zUn ook kleinere, alledaagse din
gen. B(|voorbeeld: de glunderend*
gezichten van uw man en kindereB
als u ze - al ls het ook op een huur
kamer - verrast met een bordje fijne
California groentesoep!