Nieuwe Leidse Courant SAMEN NAAR DE MAAN dan: Kennedy wil eerst medewerking Russen. Al 17.000 bouwvakkers in buitenland aan het werk Geen „wedren doch werken voor vrede Driemaal zoveel als in I960.... Kan minister Bogaers ze terughalen? Boetes voor ontduiken van de loonafspraken Post en giro moeten duurder worden Commentaren Zaterdag 21 September 1963, 44ste jaargaiif r CHRISTELIJK-NATIONAAl DAGBLAD mijn hart in taghanipoat* Weinig wind Bewolkt en nevelig: weer, verspreid voorkomende opklaringen en slechts hier cn daar een bui. In de ochtend plaatse lijk mist. Weinig wind. Ongeveer de zelfde temepraturen. (zie voorts pagina 7) 58936 Abonnementsprijzen - Klachlendiensf' bezorgin hun land en hun hoofdstad te eisen, aldus Kennedy. Amerika is ook van mening, dat het Cubaanse volk het recht heeft de vruchten te oogsten van zün revolutie, die van binnenuit wordt verraden en van buitenaf wordt uitge buit. Kennedy herinnerde er voorts aan, dat Amerika na de oorlog al meer dan hon derd miljard dollar aan economische hulp aan het buitenland heeft verstrekt. Nog meer is nodig. De produktiviteit in de landbouw en de verdeling van de voedingsmiddelen zouden op internatio nale schaal ter hand moeten worden ge- CVoor vervolg zie pag. 9) PRESIDENT KENNEDY heeft gisteren in de algemene vergadering van de V.N. verklaard dat het kernstopverdrag een goed begin is op de weg naar internationale ontspanning en ontwapening. In het spoor van deze overeenkomst kunnen meer akkoorden tot stand komen, aldus de president, die er de nadruk op legde, dat Amerika geen besluiten zou ne men zonder zijn bondgenoten erin te kennen. Ondanks de ontspanning in de Oost-West-verhouding mag, volgens Kennedy, echter niet over het hoofd worden gezien, dat er fundamentele verschillen tussen Amerika en de Sowjetunie zijn. Hierdoor kan de waakzaamheid van het Westen niet verslappen. Maar de beste garantie voor de veiligheid van iedereen is, aldus Kennedy, gelegen in vreed zame samenwerking. De tijd is gekomen om samen met de bondgenoten, te onderhandelen ten einde te voorkomen, dat er door een verkeerde berekening oorlog uitbreekt. Er moet onderhandeld worden over het vermijden van ondergrondse kern proeven en over een verbod tegen het brengen van kernwapens in de ruimte. In zijn rede ging Kennedy niet in op het voorstel van de Russische minister van buitenlandse zaken Gromiko tot een topconferentie van 18 landen, noch op het gewijzigde ontwapeningsvoorstel dat de Russische minister donderdag heeft gedaan. Maan-project Mogelijkheden tot samenwerking zag de president vooral in de ruimte. Het is absurd, zo zei hü. dat Amerika cn Rusland ieder voor zich proberen zo spoedig mogelijk iemand op de maan te zetten. De beide landen zouden ge zamenlijk, als vertegenwoordigers van de hele mensheid, moeten optreden. Als andere mogelijkheden tot samen werking noemde de president de hulp aan de ontwikkelingslanden het onder zoek op medisch en meteorologisch ge bied, het oplossen van het vraagstuk van de besmetting van lucht en water, de strijd tegen de honger. Over de apartheid zei Kennedy: in Amerika heerst deze nog. zij het tegen de wens van het grootste deel van het volk. Amerika keurt apartheid af. Het is evenwel ook tegen het streven van de negers in Afrika om de blanken te verjagen. Over de godsdienstdiscriminatie: de reohten van de mens worden niet ge ëerbiedigd waar een Boeddhistische priester uit zijn pagode wordt verjaagd, waar synagogen worden gesloten, aan de protestantse zending beperkingen worden opgelegd, een volle kerk wordt opgeblazen of een kardinaal wordt bannen. Zelfbeschikking Amerika gelooft, aldus Kennedy, in het beginsel van zelfbeschikking voor alle volken. Het Duitse volk en vooral dat van Berlijn hebben het recht eenmaking N' AAR (Van onze sociaal-economische redactie) vernemen wijzen zeer recente cijfers en ramingen uit, dat er teel reeds ongeveer 17.000 Nederlandse bouwvakarbeiders in Duitsland en België werkzaam zijn. Dat is ongeveer driemaal zoveel als in 1960 en het leger „grensgangers" groeit nog steeds. Hiermee is tevens één der grootste problemen aangeduid, waarvoor de nieuwe minister van volkshuisvesting en bouwnijverheid, drs. P. C. W. M. Bogaers, zich gesteld ziet: het tekort aan vaklieden in de bouw. Het wegtrekken over de grens van zoveel bouwlieden betekent een forse aderlating voor onze eigen, zo dringend nodige bouwcapaciteit. De bewindsman van volkshuisvesting, die reeds enige malen te kennen heeft gegeven, dat hij het probleem woning nood met forse middelen en een grootscheepse aanpak bij de kraag wil vatten, zal dan ook stellig pogingen willen doen om een flink deel van die 17.000 bouwarbeiders weer op Nederlandse steigers te krijgen. Om dat te bereiken zal de minister welhaast uitsluitend aangewezen zijn op maatregelen in de loonsector, want de bouwvakkers trekken de grens over om er materieel beter vanv te Metaalbond in de bres voor c.a.o. (Van onze sociaal-economische redactie) T>EDrIJVEN, die zijn aangesloten b(j „De Metaalbond", lopen vanaf he den kans een forse boete te krijgen, in dien zjj op de een of andere wjjze over gaan tot het ontduiken van loonafspra ken, welke in het georganiseerde overleg In één oogppslag Drastische prijsstijging niet te vermijden, zeggen krui deniers. (pag- 2) Het populaire lied: voer voor sociologen (pag. 5) Indonesische nota stelt Brit ten niet gerust. (pag. 5) Moskou dient China van re pliek. (pag. 5) Rechtzaken: een Jodenjager en de zaak-Zwarte Judith (pag. 6 en 7) Kapitaal cadeau voor blin den (pag. 2) en het ZONDAGSBLAD in de metaalindustrie zijn gemaakt. Zo'n boete kan voor een groot bedrijf een bedrag van niet minder dan f 200.000 belopen. Hiertoe is gistermiddag door de leden in „De Metaalbond', één der grootste organisaties van werkgevers in de taal- en elektrotechnische industrie, grote meerderheid van stemmen beslo ten. In een te Utreoht gehouden buiten gewone algemene vergadering, die was belegd in verband met de recente ont wikkelingen aan het loonfront, werd bestuursvoorstel om de tuchtrechtelijke maatregelen in het huishoudelijk regle ment zodanig te wijzigen dat beter er sneller tegen misstanden kan worden opgetreden Daarbij ging het vooral om de boete bepaling. die in de praktijk moeilijk hanteerbaar bleek vanwege de veel tijd vragende procedure, welke aan het de finitief opleggen van de boete moest voorafgaan Ook het boetesysteem zelf is verzwaard. Nu kunnen bedrijven de loonafspraken ontduiken, op snelle wijze een boete worden opgelegd tot maximaal tien maal de jaareontributie, terwijl voor iedere week dat de ont duiking voortduurt bovendien eenzelfde boete kan worden opgelegd. De jaarcon tributies variëren naar de grootte vj bedrijven van f250 tot f20.000 Negen van de 184 bedrijven stemden tegen en zeven onthielden zich van stem ming Zoals bekend heeft de directie de Amsterdamse Droogdok Maatschappij, die door het toekennen van vijf procent loonsverhoging buiten de c.a.o. om een belangrijk aandeel had in de kritieke ontwikkelingen ta.v. het loonbeleid, het lidmaatschap van „De Metaalbond" voor af opgezegd. worden. Zij geven er blijk van, dat veel werknemers kennelijk zoveel waarde hechten aan een hoog direct loon dat zij er graag wat goede sociale voorzieningen voor laten lopen of deze ruilen voor bepalingen, die soms heel wat- minder bescherming bieden. De buit in het loonzakje, die varieert DM 140 tot DM 200, is voor hen dé grote magneet, ook al moeten zij er doorgaans langer voor werken dan de tijden, die de „blijvers" maken. De lonen in Duitsland en België ko en in vele gevallen nog aanzienlijk uit boven het zwarte loon, dat de bouwvakarbeiders bij ons kunnen verdienen en dat toch ook al gemid deld 20 procent boven het c.a.o-loon ligt, in Amsterdam zelfs 25 a 30 pet Een stad erbij, als Hoe belangrijk en aantrekkelijk het s om de „vlucht" over de grenzen drastisch te beperken of in elk geval tot staan te brengen, blijkt wel uit de berekening, die de Commissaris der Koningin in Limburg, dr. F. Houben. onlangs heeft prijsgegeven. Indien alle Limburgse bouwvakarbeiders, na de oorlog gedurende langere of kortere tijd hun financieel welzijn over de grenzen hebben gezocht, hun eigen provincie aan de slag waren gebleven, dan had Limburg nu 11.000 woningen méér gehad. In deze provincie wonen thans ca. 4000 bouwlieden, die in Duitsland en België hun werkpakje aantrekken (in 1960 ren het er nog maar 1300). Een vluchtig rekensommetje wijst uit, dat er dan in heel Nederland een kleine 50.000 wonin gen méér gebouwd hadden kunnen wor den, ofwel een stad van 200.000 inwo- i bij bij benadering, hoeveel woningen land door het over de grenzen trekken arbeiders „verloren" heeft. Daarbij spelen té veel factoren een rol. Zo moet bijvoorbeeld sprake zijn van een com pleet werknemersbestand, want tien grondwerkers kunnen geen woning bou- één grondwerker, één timmerman, één metselaar enz. kunnen dat weL Overigens heeft niet alleen het bouw bedrijf te kampen met het euvel van de grensgangers Ook vele metaalarbeiders n 's zondagsavonds of 's maandags morgens vroeg richting grens. In totaal, ernamen wij, zijn het er ongeveer waarvan, evenals in de bouw, het merendeel in Duitsland werkzaam i; lassers, bankwerkers e.d. is zelfs complete- handel aan de gang, waaruit blijkt, dat de metaalindustrie nog lang niet van het kwaad dei zgn. koppelbazen af is. Integendeel, niet alleen in de grens streken. maar ook in de industriegebii in het westen des lands zetten diver- koppelbazen wervingsacties op touw, metaalarbeiders voor „lucratieve kar weitjes" in het buitenland te strikken. Daaronder bevinden zich verschillende lieden, die in Duitsland of België als werkgever staan ingeschreven. Dikwijls ontstaan er moeilijkheden, want vele koppelbazen werken met vage of zelfs zonder schriftelijke overeenkomsten ontzien zich soms niet arbeiders, die ziek geworden zijn of een ongeval hebben ge had, zonder meer te ontslaan. Er is d nauwelijks of nooit verhaal mogelijk. ,Een moderne vorm van slavenhandel een grote, waardeloze bende", noemde bestuurder van de Chr. Metaalbe- drijfsbond deze situatie, toen wij hem hierover benaderden. En zo er wél sprake n een schriftelijke overeenkomst, dan ontbreken daarin veelal allerlei normale voorzieningen als vakantietoeslag, door betaling op feestdagen e.d. (Voor vervolg zie pag. 6 HAMMOND ORGEL, S PRIJZEN V.A. 3450.- importeur 2 fESEGja i rdam.tel. 115255 Z De Amerikaanse president Ken nedy heeft gisteren in New York een toespraak gehouden tot de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Terwijl Ken nedy opstaat om aan zijn rede te beginnen, applaudisseert de ver gadering voor hem. Staande achter de tafel rechts staan links secretaris-generaal Oe Thant en naast deze de president van deze vergadering, Carlos Sosa Rodri guez van Venezuela Telefoto A'dams zakenman in Leipzig gearresteerd De 53-jarige Amsterdamse zakenman Th. J. L.. die met een stand op de Leip- ziger Messe stond, bevindt zich sedert twaalf dagen in arrest in deze Oostduit- Naar ter plaatse verluidde geschiedde zijn arrestatie door de SSD. De auto waarmede de heer L. en zijn echtgenote naar Leipzig waren gekomen mocht zijn vrouw niet meer terug nemen naar Ne derland. Een uur voor zondagmiddag 8 september de Messe sloot kwam een ge- uniformeerde beambte naar de heer L. toe en vroeg of hij even mee wilde ko men naar de douane omdat daar iets op gehelderd moest worden. Aangezien dit de heer L. geenszins onmogelijk voor kwam koesterde hij geen argwaan. Tezamen met zijn vrouw ging hij in hun wagen naar de douane. Andere Nederlandse zakenlieden op de Messe kregen de indruk dat met de arrestatie tot het einde van de Messe was gewacht ïen een smoesje heeft gebruikt om hem weg te halen teneinde geen op schudding te veroorzaken. Mevrouw L. werd niet verteld waarom haar man as aangehouden. Volgens later uit particuliere bron in Nederland ontvangen berichten zou ook het echtpaar, waar de heer en mevrouw tijdens de Messe hadden gelogeerd, zijn aangehouden. De heer L.. die sedert 1952 regelmatig in de Leipziger voor- en najaars Mes- n deelneemt, had ditmaal een collec tieve stand van een groep Amsterdamse confectionairs in dameskleding. Hij is importeur-exporteur en houdt zich ook bezig met transito zaken. Geregeld doet de heer L. zaken in Oost-Duitsland en andere landen. Mevrouw L. heeft zich terstond na terugkeer in Nederland tot Instanties gewend om met hun hulp iets over haar man te weten te komen. Tot- nutoe verkeert zij daarover nog steeds in het ongewisse. Kleuter overreden in Poeldijk Op de Nieuwe Weg ter hoogte van de dr. Weitjenslaan in Poeldijk (gemeente Monster) is gisteren een vierjarige kleu ter door een auto gegrepen. Het kind. J. C. N. Jonkmans uit Poeldijk, kwam plotseling een brug aflopen over de vaart langs de weg. Het werd zwaar gewond naar een ziekenhuis te Delft overge bracht, waar het in de loop van de och tend is overleden. (Van onze parlementsredactie) TpEN aantal tarieven van de posterijen en de postcheque- en girodienst zullen uiterlijk 1 januari 1964 worden verhoogd. Dit deelt minister Van Aart- sen mee in de toelichting op de PTT- begroting voor volgend jaar. Volgens de bewindsman is de tariefsverhoging noodzakelijk geworden door de „zeer aanzienlijke exploitatieverliezen in de sector posterijenHet totale effect van de verhoging zal van betrekkelijk be scheiden betekenis zijn en onvoldoende om de exploitatie-rekening van de pos terijen sluitend te maken. Mr. Van Aartsen wijst erop, dat sinds 1961 bij de PTT de stijging van de baten geen gelijke tred meer heeft kunnen houden met de toeneming der lasten. Als gevolg hiervan moet in de herziene raming 1963 een exploitatie-verlies van f3,8 miljoen worden opgenomen terwijl in de oorspronkelijke begroting '63 een voordelig exploitatie-resultaat van f 48.8 miljoen werd verwacht Vooral de stij ging van de personeelskosten, die circa 57 pet van de totale kosten vormen, heeft bijgedragen tot een belangrijke reductie van de winst van het bedrijf en in het bijzonder tot de enorme exploitatiever liezen van de posterijen. In de PTT-begroting voor '64 zijn d© lasten in totaal geraamd op rond f 972 miljoen, dat is ongeveer f 44,5 miljoen of 4.8 pet meer dan in de herziene raming over 1963 is opgenomen Het verschil is voor rond 40 pet toe te schrij ven aan hogere personeelslasten en voor rond 60 pet aan een stijging van de ma teriële lasten. Meer baten De toeneming van de dienstverlenin gen en het effect van de in te voeren tariefsverhogingen zal de baten doen stijgen tot f 1007,6 miljoen. Ten ODzichte van de herziene raming over '63 bete kent dit een vermeerdering met f 83.9 miljoen of 9 pet De totale winst wordt geraamd op f 72 miljoen. Met inacht neming van de verplichte reserveringen ten bedrage van f 3.4 miljoen zal het bedrijfsresultaat f 68,6 miljoen zijn. Van dit bedrag zal f 15 miljoen aan het rijk worden uitgekeerd. Uit deze cijfers blijkt, dat de bedrijfs winst ook na de voorgenomen tariefs verhogingen op een lager niveau ligt Vandaag werd in Hilversum de eerste Nederlandse permanente kunstskibaan geopend. De baan is hier in opbouw. Duidelijk is de vezelachtige samenstelling van de matten, waarover men skiet zicht baar dan b.v. in 1961 het geval was Voorts dient in dit verband in aanmerking te worden genomen, dat de loonDost var de PTT thans ruim f 560 miljoen be draagt. Minister Van Aartsen verwacht, dat als gevolg van de tariefsverhoging de groei van het- binnen- en buitenlandse brievenpost-verkeer zal worden afge remd en dat het aantal voor vervoei aangeboden postpakketten zal dalen. In zijn memorie van toelichting voor spelt de minister ook een daling van het aantal binnenlandse postwissels er tevens voortgaande aohteruitgang var het binnen- en buitenlandse telegraaf- verkeer. Het aantal aanvragen voor telefoonaansluiting schat hij voor 1964 op 125.000. Voor 1963 en '64 wordt vol gens hem de toeneming van het aan-tal postrekeningen op ca. 58.000 rc--^ 45 000 geraamd. Het 4-jarig jongetje Albert Kerse boom, woonachtig in Hilversum, is don derdagmiddag op de Soestdijkerstraat- weg aangereden door een vrachtwagen. Gistere nis hij overleden. OIJ het kernstopverdrag blijft het niet: Amerika en Rusland be ogen een nog verdere toenadering. Kennedy heeft in zijn rede voor de Verenigde Naties deze zelfs reeds aan andere volken ten voorbeeld gesteld. Wanneer wij beiden, zo luidde de strekking van zijn betoog, in staat zijn het eens te worden, dan moet dat ook mogelijk zijn voor anderen die nu nog in conflict leven. Het komt nu aan op vindingrijkheid, hoe de toenadering verder kan wor den verwerkelijkt. Wat ligt meer voor de hand dan dat het gezocht wordt in samenwerking? En dan mag worden vastgesteld, dat er In deze wereld nog heel veel is waarop de samenwerking kan worden be proefd. Teveel in de geschiedenis is het ge zocht in een zich afzetten tegen el kaar. Tot oplossing van de proble men heeft deze houding niet kunnen bijdragen. Verbetering echter in de verhouding tussen wie eens als vij anden tegenover elkaar stonden moet onwillekeurig leiden tot voort gaande verbetering. De wereld hoopt erop. Als voorbeeld dat tot de verbeelding spreken moet noemde de Ameri kaanse president de maan. naar het betreden waarvan thans nog door Amerika en Rusland gelijkelijk wordt gestreefd. Ook voor beiden samen zal dat een enorme opgave betekenen, maar het zal dan niet meer het karakter dra gen van een prikkelende wedloop. Berust overigens het grapje op wer kelijkheid, dat veelvuldig de ronde doet, dan zal men bij aankomst op de maan reeds de vertegenwoordiger aantreffen van een van onze Neder landse medeburgers, van wie bekend is dat zijn streven nogal is gericht op uitbreiding van zijn bezit ho tels. wandclpieren en wat niet al welke vertegenwoordiger dan doen de zou zijn op de maan bepaalde terreinen af te palen. Maar dat grapje moet wel een grapje zijn. TNE CIJFERS, elders in ons blad van vandaag gepubliceerd, van Nederlandse bouwvakarbeiders die over de grenzen van ons land beter betaald werk zoeken, geven wel te denken. Wat zou het niet een belangrijke bijdrage aan de verhoging van de bouwproduktie betekenen, indien dezen niet elders maar hier aan de slag gingen. Daarop zal het streven van de regering, en in het bijzonder van de betrokken minister, dan ook stellig zijn gericht. Van een beroep alleen op deze men sen zal men niet alles mogen ver wachten; al zou het te waarderen zijn indien reeds de woningnood hier een aansporing zou inhouden, aller eerst de krachten in te zetten ter leniging van de nood onjïer landge noten cn medeburgers. Een goed- koopte-eiland te zijn temidden van de ons omringende wereld houdt niet uitsluitend voordeel in. Het bevordert de export, maar ook die van mensen, en dat moet zich wreken in een tijd waarin aan ar beidskrachten zulk een duidelijk te kort bestaat. Aan te nemen valt dat de minister voor de bouw, wiens aangekondigde nota wij met stijgende belangstel ling tegemoet zien en welke nota naar ook is aangekondigd, een sa menstel van maatregelen zal behel zen. deze situatie in ruime mate in zijn overwegingen zal betrekken. De woningnood is groot. Dat hij on oplosbaar is, wil er bij ons nog niet in. T weeduizendste NTS-joumaal Op dinsdag 24 september a.s. zal de journaaldienst van de NTS een mijlpaal bereiken. Op de avond van die dag gaat ui- het tweeduizendste journaal de ether in. Wij komen op dit feit nog nader te rug Steeds meer abonnees gaan er tóe over het abonnementsgeld per kwartaal te betalen. Zoals u weet bedraagt dit 8.25. Indien ook u daartoe overgaat, wilt u het bedrag dan vóór 1 okt. overschrijven op onze postrekening nr. 58936 of voldoen aan ons loket? Als u voor een ander betaalt, wilt u dan vooral het bezorgadres van de krant vermelden? Uiteraard geldt dit bericht niet voor dc abonnees die ons een machtiging tot automatische af schrijving hebben verstrekt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 1