„Jozef en zijn broeders
DE SCHERMEN
De eeuwige bruid
PAVILJOENSYSTEEM GEWENST
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1963
I ISRAËLISCHE BIJBELFILM VINDT DOOR
EENVOUD HET HART VAN HET VERHAAL
„JOSEF EN ZIJN BROEDERS" heet de eerste Israëlische tot leven wordt gebracht. In de derde plaats, omdat er aa
Bijbelfilm, die door de goede zorgen van de Oecumenische Schrift (hier worden de hoofdstukken 37 tot en met 45 'oe
Stichting Filmcentrum ook in ons land vertoond kan worden deId),' niets wordt toeeedaan. noch afgedaan. Maar in de
Het is in alle opzichten een verrassing setoorden. In de eerste T-nT e"S' U
D.., recht wordt gedaan aan de Bijbelse eenvoud, want deze Isr
plaats, omdat men nu een Bijbelverhaal kan horen in de taal sche film is een ...poppenfilm en het primitieve, summiere
van de Bijbel, het Hebreeuws. In de tweede plaats omdat de rakter van een poppenfilm doet recht aan de primitieve, c
geest van het oude Israël, de wereld van de Bijbel, integraal gesmukte verhaaltrant van het Oude Testament.
Ja. de eenvoud. dat is het
altijd wat ons steeds boeit in de
Bijbelse verhalen. Er staat in de
Bijbel nooit één woord teveel.
In enkele regels worden hele le
vens tot het essentiële terugge
bracht. De geschiedenis van Jo
zef is in feite een boeiende ro
man. Zij geeft stof voor vele dik
ke delen, maar de Bijbelschrij
ver in Genesis heeft er enkele
bladzijden voor nodig en dat is
genoeg, meer dan genoeg. Dan
kent men Jozef alsof men van
kind af zijn broeder is geweest
Dan kan men zich zijn grote idea
len indenken; zijn diepe smart
om zijn verdrukking; zijn grote
carrière in het vreemde, grote
land Egypte; zijn heimwee naar
zijn vader en zijn vroeger be
staan, toen hij nog niet dn hoog
heid was gezeten; zijn weerzien
en zijn grote vreugde als alles
zich ten goede keert. Een heel
bewogen. uitermate boeiend,
hoogst avontuurlijk mensenleven
wordt niet alleen in enkele blad
zijden geschetst, maar ook ge
plaatst tegen de achtergrond van
de Eeuwigheid. Het is de God
van Israël, die het leven van
Jakob en Jozef ten goede keert.
Het verhaal van Jozef is dan ook
niet alleen het relaas van een
bewogen mensenleven, maar ook
het document van Gods leiding
in het leven: wat door de men
sen ten kwade was gedacht, werd
hier door God ten goede gekeerd.
En heel dit machtige gebeuren in
tijd en Eeuwigheid is in de Bij
bel teruggebracht tot de meest
summiere contouren van de
grootste eenvoud.
Bestanddeel
ivoud is altijd
dat r
i het 2
i film
De
iniijk bestanddeel van het Bij
belse verhaal. Het grootste be
zwaar tegen Bijbelse films komt
er altijd op neer, dat aan deze
eenvoud de hand niet wordt ge
houden. De filmmakers laten zich
steeds verleiden tot wat inen
denkt dat Oosterse opsmuk is,
al of niet historisch juist gefun
deerd. De meeste zg. Bijbelse
films behoren tot de mammoet-
produkten van het bioscoopdoek
(Simson cn Delila, De Tien Ge
boden, enz. enz.). Alleen al door
hun opgeblazen bombarie staan
zij zichzelf in de weg om in waar
heid een „Bijbelse" film te mo
gen heten. Waar de eenvoud
overboord wordt gegooid, wordt
tegelijk het Bijbelse getuigenis
vermoord.
Het is nu echter de grote ver-
dienste van deze Israëlische film,
dat hier de eenvoud wordt ge
diend. Daarom komt men ook
niet in de verleiding aan de Bij
beltekst iets toe te voegen. Het
mooier, of spannender, of inge
wikkelder te maken dan het is.
De makers hebben zich ook niet
laten verleiden op grond van zg.
commerciële filmwetten, uitgaan- die tegenwoordig de beste poppen-
de van de voorkeur van het pu- filmmakers zijn. maar juist hun
bliek om het verhaal aantrekke- meerdere onbeholpenheid komt het
lijker te maken door er de sex resultaat ten goede. De poppen
in te mengen, of sensationeler zijn abstract van uiterlijk. Kenne-
door er bloederige, sadistische lijk geïnspireerd op de Egypti-
tafereeltjes in te strooien, zoals sche afbeeldingen uit deze over-
helaas maar al te vaak gebeurt, oude tijden en juist dit abstrac-
Ncen, in „Jozef en zijn broeders" te behoedt ons ervoor het ver
heeft men kennelijk niet meer haal om het verhaal te gaan ge-
willen brengen dan de Bijbel zelf nieten. Zij zijn integendeel tekens,
zegt.
Men heeft er ook geen louter
menselijk verhaal van willen ma
ken, maar is zich terdege bewust
geweest, dat de Bijbel het boek
der Openbaring is. De God, die
men zo vaak in eigen of anderer
leven meent niet te kunnen ont
dekken, openbaart zich in Jozefs
leven wonderbaar. Hier in de ge
schiedenis van Jozef is het de
God van Israël, die Zich doet
kennen. Daarom begint deze film
dan ook met Gods lof te zingen
en wordt Psalm 104, de Psalm
van „des Heren heerlijkheid in
de schepping", zoals het op
schrift luidt, aan het begin van
deze film geciteerd, zodat men
weet, dat wat nu gaat komen een
nadere illustratie gaat worden
van deze heerlijkheid Gods....
„opent Gij uw hand. zij worden
met goed verzadigd;
deze Psalm kan zeggen:
zal den Here zingen zolang ik leef
ik zal mijn God psalmzingen, zo
lang ik ben: moge mijn overden
king Hem behagen. Ik zal mij in
den Here verheugen".
De eenvoud van zo'n Bijbelfilm
nodigt daartoe onweerstaanbaar
EV. GROLLE
Den Haag loont honderden aanwinsten
voor groeiend museumbezit
nantf.tr en kunsthistorisch hrlang-
jn van de uit honderden aan-
ide tentoonstelling in het Haags
im behoort dit gezicht vanaf de
op het Groot Logement van Lei-
luitenhof anno 1774. Het i» een
g van Paulua Constantijn la Farque, telg
kunstenaarsfamilie aan wie 's-Gravenhage
euw-iging van de meeste stadstaferelen uit
tiende eeuw te danken heeft.
Met begrijpelijke voldoening toont de staf van het Haagse Ge
meentemuseum een keuze uit de vele kunstvoorwerpen waar
mee de onderscheidene afdelingen de laatste zeven jaren zijn
verrijkt. Ongeveer vijfhonderd aanwinstei
op een speciale tentoonstelling te zien en in de begeleidende
talogus op zichzelf eveneens een aanwinst staan
achthonderd schenkingen en aankopen vermeld. De groei
de collecties is zo aanzienlijk, dat in Den Haag reeds wordt de Bundt, Jacob a
gespeefd met de gedachte, bij het hoofdgebouw aparte pavil
joens voor de verschillende afdelingen te bouwen.
afdeling moderne kunst. In de noemen we Alechinsky. Bonnet,
overzichtsperiode zijn vele stuk- Braque. Debuffet, Jorn. Monet,
ken aan de collectie toegevoegd. De Smet en Van de Woestijne.
De verzameling Nederlandse schil- Op het gebied van de beeldhouw-
tnt rt ntinhpr derkunst is uitgebreid met werk kunst verwierf Den Haag plastie-
zijn tot 13 oktober van Q a Van Jongkind, ken van o.a. Gonzalez. Laurens,
Gestel, Mondriaan, Charley Toor- Lipchitz, i Richier en Wouters
op (van wier hand het museum va
nu vijftien stukken kan tonen), se
Zandleven, Appel. Corneille, Van mi
de Bundt. Jacoba van Heems- te
kerek. Jan van Heel, Hussem,
Dick Ket. Westerik, Nanninga en In aantal
verheid. Niet onvermeld mag blij
ven de verhoogde activiteit van de
educatieve dienst, die ondermeer
tot taak heeft, naar buiten te
treden en te werken met al het
geen de wetenschappelijke staf op
H, velerlei terrein heeft verzameld,
de landgenoten^Couzijn, Es- ^ort gezegd: de kunst te brengen
t j aan de gemeenschap in al zijn ge
ledingen. De verrichtingen van de
Hagenaars mogen menige mu-
ook seumdirectie ten voorbeeld wor-
Lotti van der Gaag. Kneul-
Mendes da Costa, Charlot-
;an Pallandt, Visser en Zijl.
kwaliteit
vele anderen. toegenomen het prentenkabinet den gesteld.
Van de buitenlandse schilders en de afdeling moderne kunstnij-
TON HYDRA
Een dergelijke opzet heeft ook ling. Daarnaast neemt de afdeling
oude kunstnijverheid in belang
rijkheid toe. Behalve Haags zil
ver en Haags porselein omvat de-
afdeling collecties Islamitisch.
in Tel Aviv. Het pa
viljoensysteem is te verkiezen bo
ven verspreiding van de collecties
'//////////A///W»
de gehele stad. Een ander Spai
Italiaans. Delfts en Noord
als khideren beseft. Alina en Yo- perken tot het paviljoen met de kunstnijverheid.
nederlands aardewerk, Europees
glas. Nederlands tin, meubels,
wandtapijten, Chinese en Japanse
jr. Gross hebben met hun veli
medewerkers (want al is het maar
een poppenfilm, er komt toch heel
verzameling die hun interesse
heeft. Aldus wordt het bezichti-
zoiets gen minder afmattend,
elkaar heeft) met „Jozef en
Kijken minder
vermoeiend
weg ge-
zijn broeders'
wezen voor de verfilming van net
Bijbelverhaal. Zij hebben de een
voud weergevonden, die hiervoor
het eerste vereiste is. Het is te
dat uit Israël
Met de
dergelijke Bijbelfilms hun weg dient de leiding van het Haagse
zullen vinden naar alle delen der Gemeentemuseum terdege reke-
wereld, naar al die verre streken ning te houden, immers de instel-
oer Aarde, waar het beseft wordt, ling houdt een reeks uiteenlopen-
om het met de introïtuspsalm de collecties onder één ,,dak".
van deze film te zeggen, met Men wil trouw blijven aan de oor-
Psalm 104: „Hoe talrijk zijn uw sprqnkelijke doelstelling: een mu-
werken. o Here, Gij hebt ze alle seum allereerst van en voor Ha-
met wijsheid gemaakt; de aarde genaars.
is vol van uw schepselen", op- Er is dus een historische afde-
Aandacht verdient voorts
Kostuummuseum, waarvan
len Cruys Voorbergh de basis
legde en dat in zeven
maar liefst drieduizend voorwer
pen werd uitgebreid. Enkele tien
tallen van de belangrijkste aan
winsten zijn nu geëxposeerd.
Een meer en meer in de be-
rmoeidheidsfactor langstelling komende afdeling is
die van de muziekhistorie. De
prachtige collectie oude Europese
en exotische muziekinstrumenten
hangt niet zomaar te kijk: ei-
wordt in toenemende mate mee
gewerkt, Tal van evenementen
met weer bespeelbaar gemaakte
instrumenten staan reeds
programma.
Nooit zal ik de bruiloft ver
geten. de bruiloft van oom Gijs
en tante Sientje. Ik kon het zo
mét straks al niet laten er prema-
jner- tuur over te spreken, en nie
mand peilt mijn innerlijke
vreugd nu ik er toch echt van
mag vertellen."
met genoegen laat lezen. Hier kinderen heeft bemoederd er
ziet men nu een van de voor- regeerd. barst het onontkoo,
delen van romans die op wer- een^rorücet^buf^Mgrwa^'
kelijke ervaringen berusten. De op staat Nog gaat ze niet weg.
het
auteur staat niet op zijn tenen, het duurt nog drie jaar. Intussen
hij heeft niet de pretentie grote komt het tot een verloving met
kunst te geven of ook maar „het een verlofganger uit Indië, een
proza te vernieuwen". planter die daar in concubinaat
Deze zin staat op blz. 46 van
de roman De eeuwige bruid
van Pieter Reeuwijk (een uit
gave van N.V. Dé Arbeiders
pers te Amsterdam). Wie zo'n
zin bij het doorbladeren aan
treft. weet meteen dat het boek leesbaars. JJie humor
hel; niet plezier geschreven is: een
de eerste voorwaarden voor
leeft en volstrekt niet van plan is
Hij heeft alleen maar een hele- met Zélie te trouwen. Waarom
boel te vertellen De schrijver is verlooft hij zich dan met haar'
een man van ontwikkeling (een Omdat ze zich zo ongeveer aan
cultuur-antropoloog, naar de flap hem opdringt en hij haaT dit ple-
mededeelt) en omdat hij tevens ziertje wel gunt. Een wonderlij-
beschaving. smaak en humor be- ke verloving, waarbij nauwelijks
zit. leidt dit alles
Dan i
uitdijende het ontstaan van proza dat zich
kus wordt gewisseld. Na zijn
terugkeer in Indië laat Gerrit, de
bijzondere soort. Ze is Indischman, niets meer van zich
niet zo maar leukigheid, maar horen. Zélie schuift de verlovings-
houdt verband met een eigen- rjng van de linkerhand af en ver-
aardige. labiele houding, op de plaatst die naar de rechterhand:
grens van wat men vroeger noem- Zo blijft ze eeuwig de bruid. Niet
de ,.een lach en een traan". Het is lang daarna gaat ze kwijnen en
dat soort humor waarin vertede- sterft.
Rondom het
minnewater
door hem spreekt.
Achtereenvolgens ziet
Jakob zijn zoon Jozef (Rachels
zoon) zeer bemint; hoe de broers MlSIUkt huwelijk
uittrekken om in Dothan het vee
te hoeden; hoe Jozef zijn dro- Dat ondervond Danièle, eer
men heeft (de korenschoven en Brusselse vanafkomst, die
Jozefs de sterren): hoe hij bekleed wordt vooral op het aandringen var
met het veelvervige kleed en zijn haar moeder en om te ont-
broers gaat opzoeken; hoe hij
wordt neergelaten in de diepe put.
hoe Ruben hem wil redden, maar
te laat komt; hoe Jozef inmiddels machtige Brugges»
reeds aan de rondtrekkende Ara- man, Max
bieren is verkocht; hoe zijn be- zestigjarige
bloede kleed aan Jakob wordt te- vriend van wijntje
ruggebracht; "hoe Jozef inmiddels tje leeft boven de l
in Egypte door Potifar in de ge- zyn welstand en zet zaken
geworpen; hoe de op ajs grondspeculaties, die
?£r ihZ1Jo hem bunnen brengen tot
In zijn laatste boek Les Brouillards de Bruges wil Daniel Gilles komt tot stand na niet te lang'
een loflied zingen op de oprechtheid en de huichelarij brandmerken ZnL,,«5i h««,. '"lm «r
die schermen van brave burgerlijkheid plaatst voor de woekerin-
gen van' leugen en bandeloosheid. Kon hij daarvoor een beter
decor kiezen dan Brugge, de stad waar binnen de wallen de Kerk
beslag schijnt te hebben gelegd op alle uitingen van het leven en I ypGNng
waar godsdienstzin in de harten woont als nergens elders? Maar
ook hier bedriegt de schijn; achter de rustige gevels gaan bran
dende hartstochten en felle haat schuil.
ring en dwaasheid dicht,
kaar grenzen en waarbij men toch
geen tragische ondergrond be-
Herinneringen
De auteur vertelt herinnerin-
ringen aan tantes, allen zusters,
en ooms. Deze zusters Van der
Horst hebben allemaal een zacht VCIJ ltvcll3. llTOfc
tikje van de molen meegekregen, geschreven Liefde, in de veile
volgens hetwelk de collectiviteit Dat betekent niet dat het hun aan zbl van bet woord, is altijd met
zekere hoogachting,
omvergestoten
Lichte toets
verhaal, hoewel de geschiedenis
in wezen wel tragisch is. die in
druk toch met maakt. Hier ziet
men het verschil tussen vertede
ring en liefde. Met liefde geschre-
be tekent tevens: met verering
leidt
Natuurlijk ligt in deze roman, zich laat afspelen
waarvan de gegevens zo eenvou- bewijst c
dig zijn, het accent op de type- de poëzie.
gezond verstand ontbreekt, of
praktische zin, integendeel. Maar pVéld^ respectD gemengd,
het is een typisch saamhorig- auteur heeft een zwak voor zijn
heidsgevoel of nuchterder ge- tantes met inb€grip van zélie.
zegd. een stilzwijgende afspraak maar de wereld van deze vrou-
De geschiedenis die Rod.nb.ch da< ft.'ETS
Verbindingslijnen
snappen aan een betrekkelij
ke armoede, Guy heeft ge
huwd. de enige zoon van^een
boven de grens i
ilgypte
vangenis I
Pharao verward
d'oom (prachtig die uitbeelding voor de poortm van-het ge-
a. —H. koeien, die rechtshof z#n „„uw, kU*
verbergt door de zeven magere worden
w aangezicht, zij worden verslonden!; hoe Jozef de dromen
verdelgd van bakker en schenker uitlegt en ™u„,
Pharao s hof geroepen wordt Maud hM„ hai temper^ent
Poppenfilm
ironisch, woont onder het
zelfde dak praktisch geschei-
hem. De dochter.
de droom uit te leggen: hoe
Alina en Yoram Gross die de
ze film geregisseerd hebben, schij
nen met opzot gekozen te hebben
voor het medium van de poppen
film. John Byle heeft de voor
naamste poppen gemaakt en Ali
na en Yoram zorgden voor de ani
mation. Zij zijn er nog niet zo
ervaren in, als bijv. de Tsjechen,
hij tot onderkoning wordt aange- 1"" .v*u"
«♦in (hü wordt on EevDtisehe moreel besel staat op nul.
steld (hij wordt op Egyptisch'
■wijze geschoren); hoe hij in
hebben heerlijkheid regeert en zijn broe
ders hem om koren komen sme
ken; hoe hij tenslotte zich aan
zijn broeders bekend maakt, na- DJUaoci t
dat In Benjamins zak de zilveren haHniaatspn
Rfllfhi. ic n urtoolrrtffon F.n Haar. r
het proza- UUUWTO
ringen: de ploertige schoonvader, werk sterke verbindingslijnen lo- kinderen
die zelfs zijn schoondochter niet pen van de Romantiek naar het
ongemoeid kon laten: zijn loszin- Symbolisme over Realisme en
nige dochter, dc karakterloze Naturalisme heen.
Guy, die wel van Danièle houdt. De treurende Hugues ontmoet
maar wiens liefde in woorden toevallig een operadanseres die
blijft steken; de wijsgerige vader zo sprekend op de overleden
van Simon, een beminnelijke echtgenote gelijkt alsof ze her-
grijsaard, die in de wandeling leefd zou zijn. Hij zoekt contact
Confucius wordt genoemd; de met haar. koopt haar vrij var.
oom. een priester, die een hei- het speelcontract en begint een
mclijke liefdesverhouding aan- verhouding met de jonge vrouw,
prijst boven een eerlijke wette- Goed en kwaad vervagen voor
lijke scheiding; de kleurige fi- zijn besef en de Stad verliest zijn
guur van Simons vriend, een greep op hem. Maar de ontgoo-
landedelman die het toekomstige cheling komt: innerlijk is Jane
echtpaar uit een juridische im- het tegendeel van wat ze gelijkt,
passé helpt. De hoofdindruk is: Toch blijft, ondanks geldverspil-
Brugge verbergen ling - J- *----■
de dienst, dan toch de rejd van zijn jeugd. Ze waren
sfeer m de verschillende huizen goed voor hem hij hield van
hij is zelf ook een beetje^ fa-
der zusters zal uitmaken
trouwen om geborgen te zijn
krijgen; ze hangen éüdaTalïi
Proza dat met
plezier verteld is
milieziek, als ik het goed begrijp.
>rwaarden aanwezig
zijn voor een verhaal waarin ver
tedering en humor, zoal» men dat
vroeger zei. ..met elkaar om de
voorrang strijden".
Citaat
Pieter Reeuwijk (het is een
schuilnaam) zit vol met herinne
ringen aan bijbelse geschledenis-
i laten el- gen, zegswijzen en gedachten, die
beetje schots
ontzettend aan elkaar
kaar in niets vrij. De mannen hij
zijn kostwinners en hebben verder te pas brengt, wat zijn oom Aari-
niets in te brengen. De oudste zus- aan niet bijzonder gewaardeerd
ter laat zich Katy noemen; ze is zoU hebben. Maar een enkele
de meest levenswijze, misschien maai doct hij het subliem. Op
omdat ze een voorland heeft. Cla- blz. 23 leest men dat het jonge-
v®el. ongerechtigheden; een frisse steen; de ontweekte Mek* j£'r gf n***"
de nevels
ontrouw, de band
Voorganger
- - - - het eerste klasje
getrouwd met oom Adnaan. die de lagere school, waar zijn tante
het""ërledenbinneti: S reeft.
..Het was heel de lange mor-
beker is aangetroffen. En daar-
eindigt de film: het weerzien
Jakob met zijn geliefde
wordt niet meer uitgebeeld.
Daniel Gillet
Levendig
j ovvr iijn na- c,cn ueigewjn. upciuijK svuau- aue in gevuii'
h„t door God e<Tn IfieuweTactoiMntreedt: z^ont* J«. ™jd«l,u.l" op h«t de ver.chUl.n
Het Is alles buitengewoon leven
dig verteld. De poppen zUn van
een zeer karakteristieke gelaats
uitdrukking en vooral Jozef Is het
aan 'e zien, dat hij door zijn ga-
v.n van hoofd
voor hoger is voorbestemd dan al- dekt dat
leen tol het hoeden van vee. Als dat. als
Jozef In de put geworpen Is, bidt
hij de twee-en-veertlgste Psalm.."
ik ga in het zwart vanwege des
vijands onderdrukking".,..
Danièle, die walgt van de
schijnheiligheid in dit milieu
de orgieën hebben plaats
achter welgesloten deuren of
Brussel en de nabije zee
badplaatsen tracht tever
geefs haar onbenullige echt
genoot te ontrukken aan de milieu
invloeden Hij belooft schone din- voorzichtigheden,
gen. maar komt, geestelijk
felijk afhankelijk van zijr
zijn beloften niet na.
Als de leugensfeer de eerlijke Da
nièle te machtig wordt cn ze d«
wijk neemt naar haar moeder, ont;
oprecht- gevangeni
'hij in een slotscène als Jane
bezonnen
dringt en bespot wat hem heilig
SdS," waar ladend mee «n «rfijkeoud,b,lmg« blijk-
speelt. Na deze bevrijding wordt
de Stad weer de trouwe, mee-
Onwillekeurig vergelijkt n
dit boek met een ander, ook
Brugge gewijd. Bruges-la-Moi
gepubliceerd in 1892 door de Treurende vriendin,
symbolistische dichter Georges
Rodenbach (1855—1898). die men
niet moet verwarren met Albrecht
stof-
Ook bij Rodenbach wordt ach-
er de horretjes geloerd, trekt het
Rodenbach (1856—18801, Vlaams feroddel d*..®'ad dodr en komt
voorvechter en achrijver o.a. van dï gf.?sLW"'d '""'"beide,
een drama in verren, Godrun. Ma",r d" bIll"»eeond"e el'
- tongen Georges Rodenbach was de en van.
het werk ratten. Z.t tarten dicht.r va„ de halftinten e" v.o b"ve
verdwijnende leven.
baar geen kopij, Hl... _m
wel. o verlichte en ruimdenkende
landgenoten! en de intelligente
Cora heeft een hulsschilder tot
echtgenoot. De zusters hangen erg
aan de oudste broer Karei, die de
komt vader is van de „ik" uit het ver
haal. Gertje genaamd. Sientje is
de jongste, in oprechte en weder-
ets ge-
louter
ader, daarin, zonder dat beslist" te wil- het"*"verdwifnend^^even een De dich,er
len. de geest van Brusge. Het herfrtflguur roalr het symbolisme rtemming staan v,
hoogtepunt wordt bereikt, als bij er meer heeft onveleverrt hiïv men die Gillès wil omver halen,
nachtelijke rit. terwijl Da- Albert Lamain, ooï een Néordir- Ppaar£® tgaf dit ,vlot f«chre-
ling Zeer zeker kent de 20ste- ee" levendiee ze"
eeuwse schrijver he, werk v ~^.ddïiS dat geel
hij heeft er niet zijn iS vlochten. een liefdesverhaal, gen.
Een dergelijk openlijk schan- ratie in gevonden. Daarvoor zijn "aar Pedologische
nièle
het stuurrad zit.
vangt deze haar onwillig, verblind ongeluk gebeurt, dat betrekkelijk
als ze is door de schittering van
een rijk huwelijk, en dringt haar
terug naar man en schoonfamilie.
gedoe achter zijdse liefde verenigd met Gijs
geen sprake, van Dam. kunstschilder. Deze
weemoedige Gijs is begaafd, enigszins be
de scher- faamd, menselijk, slordig, gees
tig en deswege uiteraard sympa
thiek. De geschiedenis evenwel
draait om Zélie, de eeuwige bruid.
i zwanger is.
7c' kookpunt. Echtscheiding schijnt bach zet
IS. Misschien onvermiideliik. maar in flnii» nelleHec
haar veranderen zal.
Zuivere liefde
de kerken i.
de beelden-nissen,
iagijnenhofjes en het stille
vijf jaar
Roden- verdiePin8 heeft gestreefd.
Geen degradatie
pelletjej
bagijner
schien o
De auteur besteedt aan haar
juist zoveel psychologie als baar
figuur verdragen kan zonder tot waarbij de criticus
Een enkele bijzonderheid over
de de schrijver is hier op zijn
Vu,»!,-»* j- 13 Jci° vu|eutA«u», in naai uagijiiemiuijcs en nei snue wa- plaats. Geboren (1917) te Brugge,
houder bezorgt de gehele situatie gevoig komen uitbanning uit het ter een man die na vijf jaar nog heeft hij te Gent de doctors-
vnnr haar veranderen val society-leven en een gebroken ontroostbaar is over het verlies graad in de rechten verworven.
carrière. Echtbreuk is een onbe- van zijn vrouw. Hij vindt hier de Na reizen in vele landen is hij in
tekenend incident, mits de scher- sfeer die past bij zijn psychisch het zakenleven gegaan, waarvan
!!Ve^30d^b.®CP:Spr^fkLJjUeei?„ °znnri^mangejetoMnde ™ule te ^antw^ln. En daar!
herinner
werd. gezongen, gelezen,
misschien ook sommetjes op
het bord stoaden. Ik geloof dat
er eigenlijk helemaal nieta i
beurde. Ik zat tussen
vreemde kinderen, en onze
eigen tante Sientje, o wonder,
stond daar voor de klaa. Dat
was alles. Maar er is me zo
veel van bijgebleven, dat ik
nooit heb kunnen geloven dat
men slechta authentiek zou
existeren in „grensaltuatlea"
als angst, echec, walging of
dood. zoals hedendaagse filoso
fen ons dat met alle geweld
willen laten doen. Zouden we
niet waarlijk existeren in de
grot, waar de profeet Ella zijn
Heer niet in storm en onweer,
maar in het zachte suizen der
stilte voorbij zag gaan? Of mls-
de klas van Sien?"
dunkt me. geen boek
-e criticus zich afvraagt
geval te degraderen. Nu zij hoe een tweede roman zou uit
een uitnemende wijze mee om het zadigd
Bijbelverhaal ons dichter te bren- heid, jaloezie
Echt een film die werkelijk ders gebeurt;
de volle 3
Die verwachting wordt niet stoot
deze Brug- pelijk
blijft ver- zonde,
broeiende zinnelijk-
wrok. Iets an-
bels mag heten. Recht op de r
het woord Bij- Simon Allaard, komt t
blijf in het buitenland in zijn va-
af, te begrijpen door kinderen, derstad terug. Dat wordt liefde
maar ook, met een blijde schok op het eerste gezicht, eerst stil, evolutii
van herkenning. door grote daarna uitgesproken. Maar ze
- blijft zuiver en beheerst. Wel be
gaan de twee jonge mensen on-
is, maatschap- in zijn voorwoord; hij heeft de geeft in
kerkelijk, een grove Stad willen tekenen als een le- présence („presentiegeld'
vende persoonlijkheid, geassoci- 1951 heeft hij de Prix Rossel. de
Ondertussen, Danièle weet Guy eerd aan de zielsgesteldheid van Belgische Prix Goncourt, verkre-
ervan te overtuigen dat uit elkan- een bepaalde figuur, die „raadt. gen. Met de hier besproken ro
der gaan de enige waardige op- ontraadt en drijft tot daden". Ze mÈ
lossing is. Gillès beschrijft nu de is geen decor of achtergrond, ze
verwikkelingen bij de procedure is een wezenlijk bestanddeel van
daardoorheen gevlochten, de de roman, een medespeelster,
alle waarschijnlijkheid min vallen en of de schrijver wel het
•er naar het leven getekend vermogen bezit buiten zijn Jeugd-
ïs, behoeft zij aan geen enkele for- herinneringen om figuren te
te be-
door wordt deze vrouw juist psy- denken. Een roman als deze is
chologisch interessant. Doordat niet voor herhaling vatbaar. Het
preuts is komt het nooit tot verhaal moest ééns verteld wor-
huwelijk: doordat ze een den - --
doordat ze een den en het is met plezier vertéld,
lichamelijk gezonde, zinnelijke hoewel schrijver deze* zich heeft
4 fje dwingen het boek achter
1 is. zit ze permanent i
liefde, die is on- stille, maar sterke kracht. We
derworpen aan de spanningen deren hier het Unanlmisme, dat
van ongeduld enerzijds en twintig jaar later door Jules Ro-
schroom anderzijds. De scheiding mains zou worden gepredikt en
VAN DER PANNF }^0hP7 Zeudr,in«t uch °P als h"is" eUcaar uit te lezen. Hij dreigde
VAIM ÜER PANNE houdster bij haar jongste zus; be- een paar maal te stranden en
Daniel GUlèa. Lea Brouillards dig niet weg tè krijgen. De die- ïezen
de Bruges. Uitgave Julllard. pere oorzaak is. dat ze op Gijs. van uv
Georges Rodenbach. Bruges- de kunstschilder, verliefd is. Na- matigd
Ia-Morte. Uitgave Flammarion. dat ze zeven jaar echtpaar en
C. RIJNSDORP
