Alles goed en wel
Bezorgdheid over aantal
kerkelijke bureaus
Zendingsfeest van het
Zeister Genootschap
Een woord voor vandaag
Pastorale bezetting is
aanhoudende zorg
H. Alg ra voor Pro Rege:
Evangelie centraal
in militair tehuis
N.J.G. richt protest tot
regering van Alabama
2
DONDERDAG 19 SEPTEMBER 1963
(Van
t medewerker)
Voor het Zendingsfeest van het
Zeister Zendings Genootschap, dat
traditie getrouw in het uiitte kerkje
aan het Zusterplein in Zeist werd ge
houden ditmaal voor de 166ste maal
bestond woensdagmiddag een uiter
mate grote belangstelling. Enkele
honderden leden en medewerkers wa
ren met trein en vele bassen naar de
centrale plaats van de Hernhutter
Zending gekomen om daar hun geza
menlijk feest te vieren.
Een feest is het inderdaad. Er is een
blijmoedigheid aanwezig die zich o.m.
manifesteert tijdens gezamenlijke zang.
tijdens de liefdemaaltijd en bij het aan
horen van diverse toespraken.
Prof. dr. J. M. van der Linde voor-
rrtter van het Zendingsbes tuur stelde in
*ijn openingswoord dat het in het zen
dingswerk afhangt van het eenvoudige
geloof van de christenen. Het komt er
op aan dat wij uitgaan van Jezus Chris
tus aan het Kruis door Wien de wereld
gered kan worden. Daarom is er
ons steeds weer verbazing en blijdschap
om hetgeen wij als -zendingsmensen
Suriname mogen doen.
Nadat het ..liefdemaal" was gehouden,
waaronder veel samenzang opklonk,
en waarbij vele dienende Martha's rond
gingen. stelde ds. Mittemeijer een aan
tal gasten in de gelegenheid een toe
spraak te houden.
Zr. E. A. Streefland, voorheen zen
delinge onder de Chinezen in Suriname,
vertelde over de eigen moeilijkheden die
de zendingsarbeid onder de Chinezen
met zich heeft gebracht. Aanvankelijk
uitgezonden (..een opdracht van God" i
voor de stadszending in Paramaribo,
werd zij aangezocht voor het werk onder
dé Chinezen. Het werk mocht zich, zon
der opzienbarend te zijn. toch voorspoe
dig uitbreiden. In Suriname is thans een
eigen Chinese kerk. met 325 leden
(waarvan 125 belijdend), een eigen kerk.
eii sinds kort ook een eigen Chinese
predikant.
Namens de Evang. Broedergemeente
ln Suriname bracht ds. J. F. Jones eer
groet over. Ds. Jones, enkele jaren ge
leden nog student aan het opleidingscen
trum in Zeist, is thans met verlof aan
wezig. Speciaal bracht hij dank aan hel
thuisfront in de zending dat volgen?
hem. zo internationaal denkt en mei
iflzet van alle kracht meewerkt in de
zend in gsopdr acht.
disch gebied, een omstandigheid die de
..granman" van deze omgeving reeds
enkele jaren geleden had doen beslui
ten om aan de toenmalige aanwezige
zendeling, ds. Mittemeijer. te vragen om
toch een dokter te zenden.
Vorig jaar. op 15 september, werd
onder grote belangstelling van de
zijde der Surinaamse regering, van
de zending en vooral ook van de in
de omgeving wonende bosnegers dit
medisch centrum in gebruik geno
men. Een getuigenis van Gods lief
de. aldus dr. Vlaanderen.
het hospitaal werd
Grote nood
Als derde spreker betrad dr. W. Vlaan
deren de kansel in de met veel groen
en bloemen versierde kerk. Hij hield
een boeiende doorweven toespraak over
het ontstaan van het zendingshospitaal
,,Jaja Dande" te Djoemoe aan de Bo-
ven-Suriname rivier. 130 km. van d(
„stad" (Paramaribo'.
Dr. Vlaanderen sprak van een schrik
barende en ontstellende nood op
Offervaardigheid
G.Z.B.
is groot
gegeven door de granmap van
dorp. Merkwaardig is daarbij dat
ze naam uit mondelinge overlevering
uit 1765 steeds bij de leiders van
het dorp in ere is gebleven: n.l.
de naam van een vrouw die het wist
klaar te spelen dat in dat jaar de
eerste zendelingen van de Hernhut
ters in dit gebied konden gaan wer
ken. Merkwaardig ook, omdat van
het bestaan van deze eerste zen-
dingspost het zendingsbureau tot vo
rig jaar niet op de hoogte was
en dit nu van de autochtone leids-
daar ging vernemen.
De Geref. Zendingsbond in de Her
vormde Kerk verwacht in het lopende
iiar aan inkomsten het formidabele
edrag van driekwart miljoen gulden.
In 1962 was de jaaropbrengst zeven ton.
d.w.z. weer 70.000 meer dan het Jaar
daarvoor. Eji om nog even „ln de cij
fers te blijven: de netto-opbrengst van
de in augustus gehouden zendingsdag
te Driebergen bedraagt 22.000.
Dit werd meegedeeld op de gisteren
in Utrecht gehouden jaarvergadering
van de Gereformeerde Zendingsbond in
de Ned. Herv. Kerk, die onder leiding
stond van as. A. Meyers.
Uit de jaarverslagen kwam onder
meer naar voren, dat voor de Zendings
bond in Kenya twee predikanten, eer
arts. twee verpleegsters en een taal
geleerde, lectuurman werkzaam zijn.
In het afgelopen jaar kon voor scholen,
bouw ter plaatse veel worden gedaan
de evangelistencursus en het vrouwen
werk kregen de nodige stimulansen. Er
bestaan thans plannen om zo nodig in
Kenya ook landbouwkundige voorlich
ting te gaan geven. In elk geval zal
men nog wachten met het realiseren
dezer plannen tot Kenya op 12 december
a.3. zijn onafhankelijkheid zal hebben
verkregen. Men wil eerst nader onder
ogen zien hoe de nieuwe regering over
een en ander denkt.
In de middagvergadering hield ds. D.
J. van Dijk die onlangs een bezoek
heeft gebracht aan het arbeidsveld
hij enkele tientallen jaren heeft mogen
werken, een lezing over de Toradjas.
Zijn betoog was boeiend en vaak ont
roerend 'in ons Zondagsblad hebben
wij onlangs nog aandacht aan dit onder
werp besteed. Red.).
Wat de mutaties aangaat: in het
hoofdbestuur werden ds. J. H. Cirkel
en ds. C. J. V. d. Graaf herkozen
in de vacature ontstaan door het o'
lijden van de heer M J. P. Vermooten
werd gekozen de heer G. de Graaf te
Zeist.
Ds. C. W. Nortier
overleden
Op dit zendingsfeest wa
enkele gasten aanwezig van andere
dingscorpora in Nederland, o.a. vai
Evang. Luth. zending voor wie de heer
K. Schanten aanwezig was: van de
Morgenland zending, vertegenwoordigd
door de heer Bouwmeester. Het Nederl.
Bijbelgenootschap, de Nederl. Zendings
raad e a. De algemeen secretaris van
het Zeister Zendings Genootschap, ds.
Meeuwes zond vanuit Stoelmanseiland
?n groet; deze maakt een oriënterings-
sis door Suriname.
Ds. en Mw. Erné werkzaam onder
de Javanen in Suriname zagen hun
brief, geadresseerd aan: Zendingsfeest,
Zeist Nederland, goed overgekomen!
In de avondbijeenkomst sprak dr. J.
Verkuijl. alg. secr. van de Nederlandse
zendingsraad.
Verklaring R'damse
herv. predikanten:
Rassenscheiding
in strijd met
Evangelie
Twaalf Rotterdamse hervormde predi
kanten hebben, nu de Stichting Neder-
lands-Zuidafrikaanse Werkgemeenschap
partij heeft gekozen voor de apartheids
politiek van de regering-Verwoerd, ver
klaard in gemeenschap met de Generale
Synode van de Nederlandse Hervormde
Kerk (Herderlijk schrijven „Het Rassen
vraagstuk") en de Wereldraad van Ker
ken („Rassenscheiding is verraad
Christus"), dat ook deze vorm van
criminatie in strijd is met het Evangelie
van Jezus Christus. Zij zijn van mening,
dat ware vrienden van Zuid-Afrika moe
ten waarschuwen tegen deze heilloze
De verklaring is ondertekend door de
volgende predikanten: A. M. Broekman,
T C. J. Dijkstra. H. Huting, G. Julius,
Oberman. G. W. Reitsma, G. de Ru,
J W. Schokking, J. W. van Swigchum,
M. J. C. Visser. H. W. Waarderburg en
W. R. van der Zee.
Gereformeerde Synode over zending
Voorlopig geen
functionarissen
aangesteld
,,Er werken op het Zendings
centrum in Baarn 40 mensen.
Maar op de zendingsvelden zelf
hebben wij maar 30 mensen aan
het werk. Is hier niet sprake
van een wanverhouding?
jIlluae te imonmeren over ae personee
rees dat WIJ een levensgevaar- bezetting, huisvesting, apparatuur
lijke weg op gaan, als deze ten
dens almeer in onze kerken in
gang vindt". Dit zei ds. G. Y.
Vellenga uit Apeldoorn toen gis
teren in Groningen het zendings
werk op de generale synode van
de Gereformeerde Kerken aan
de orde kwam,
Ouderling A. Warnaar en ds. D.
Vreugdenhil gaven wederom uiting aan
hun verontrusting over de nauwe ban
den die de Gereformeerde Kerken heb
ben aangehaald met de Wereldraad van
Kerken, via de Internationale Zendings
raad. Zij vreesden hiervan een gelei
delijke inkapseling zonder dat de gere-
Dit is de dringende oproep tot het. volk van Israël: Laat het
recht als water golven en gerechtigheid als een altoos vloeiende
beek!" Amos, de schapenfokker uit Tekóa, door God opge
dragen het oordeel over Israël aan te zeggen, wéét van het
schreeuwende onrecht en van de tot een climax gestegen onge
rechtigheid, waaraan velen uit het volk zich te buiten gaan.
Het ergste is, dat zij het blijkbaar zelf niet in de gaten hebben
en zich nog buitengewoon godsdienstig gedragen. Vandaar
Gods harde woorden, dat rij moeten ophouden met het getier
van hun liederen en met het getokkel van hun harpen, dat zij
moeten stoppen met hun brandofferfeesten. Achter dat reli-
gieuze gordijn gaat een wereld van onrecht en ongerechtighei4
schuil. Misschien is het voor de mensen nog te camoufleren,
maar God kijkt door het gordijn heen. En hij zegt het deze
mensen aan, zonder ook maar iets te verbloemen. Achter veel
„christelijkheid" verbergt zich vaak een leven van onrecht en
ongerechtigheid. Misschien denken wij nog wel, dat God het
néémt: wij geven Hem toch immers hetgeen Hem toekomt in
b.v. het lezen van de Bijbel, het kerkbezoek enz. Ja, maar
het is dikwijls slechts de buitenkant, het décor, waarachter
het een onvoorstelbare chaos is! God laat Amos dit décor weg
halen en beveelt het volk Israël de zaak op te ruimen. Het
recht moet golven.als water en de gerechtigheid als een altoot
vloeiende beek.
ilgemène dienst, functional
van onderscheiden kerkelijke organen
en bureaupersoneel, met inbegrip van
emolumenten en bijzondere vergoedin
gen en van de voor de betrokken per-
geldende pensioenregelingen."'
r dat er in deie generale sr-1 dlcns' kamen. En voor een volgende
henaalri» «strominr is die synode zal de commissie moeten na-
bepaalde stroming is die gaan jn ho€verre tot een centralisatie.
Tevens zal deze commissie trachten
aan de synode in voortgezette zitting
een salansregeling voor te leggen om
tot een meer uniforme honorering van
De opmerking van ds. Vellenga be-1 alle werkers in algemene
wees
node
met bezorgdheid de groei van allerlei
bureaus en het steeds toenemend aan
tal kerkelijke functionarissen aan
ziet.
Regelmatig krijgt de synode bij aller
lei punten het voorstel voorgelegd tot
de benoeming van een of andere func
tionaris voor een bepaalde tak van ar
beid Dit leidde zelfs tot een initiatief
voorstel van ds. Vellenga en anderen
om voorlopig geen nieuwe benoemingen
meer te doen en eerst een commissie
ad hoe te benoemen ten einde de syno
de te informeren over de lasten die de
laatste 10 jaren op de kerken zijn ge
legd door benoemingen van kerkelijke
functionarissen, bureaupersoneel e.d.
Dit voorstel werd reeds in een eer
der stadium der synode besproken en
daarbij werd besloten dat initiatiefne
mers en moderamen zich nader zouden
beraden over deze zaak en eventueel
een gereviseerd voonstel op de synode
tafel deponeren.
Opdracht
Kort voordat het zendingswerk aan
de orde kwam werd dit nieuwe en ge
wijzigde voorstel in behandeling geno
men en als gevolg daarvan werd be
sloten de eventuele instelling van nieu
we of uitbreiding van bestaande bu
reaus alsmede de benoeming van nieu
we functionarissen voorlopig op te
schorten, en daartoe zo nodig éérst
over te gaan in een voortgezette zit
ting.
In de tussenliggende tijd zal een
commissie van deskundigen werken
aan de navolgende opdracht: „de sy-
Herv. kerk in Brabant en Limburg
In het jaarverslag 1962 van de
provinciale kerkvergadering
van Noord-Brabant en Limburg
der Nederlands Hervormde Kerk
wordt opgemerkt, dat de her
vormde kerk in m die provincies
door de snelle groei en de indus
trialisatie geen geringe taak
heeft. De toestand van de ker
ken en de kerkelijke gebouwen
is over het algemeen goed.
het jaarverslag wordt opge
merkt, dat de pastorale bezet
ting in de provincie een taak is
van aanhoudende zorg. Nu eens
worden er verheugende resulta
ten bereikt, soms ook maken de
omstandigheden het onmogelijk
om tot een goede oplossing te
geraken.
Dank zij de gestage arbeid in vele ge
meenten en de hulp van de regionale
commissie van het Zuiden kon de kerk
van Oyen worden gerestaureerd, terwijl
Halsteren in het bezit kwam van de
oude Sint Martinus kerk, waardoor de
hervormde gemeente een prachtig ge
bouw verkreeg. Een nieuwe kerk kon
de gemeente Eindhoven gaan gebruiken
door medegebruik van de door de gere
formeerde kerk gebouwde Emmauskerk
in het stadsdeel Woensel. De hervorm
de kerk in Oosterhout is reeds in gebruik
genomen, terwijl men volop bezig is met
antie van de kerken in 's-Gra-
Veen, Engelen en Bladel.
De problemen zijn in de kerkprovin
cie van beperkte omvang, spanningen
tussen modaliteiten deden zich alleen in
de classis Heusden voor. Op maatschap
pelijk terrein waren er goede contac
ten. de verhouding tussen de gemeente
en de plaatselijke overheid, alsook die
tussen het provinciaal bestuur en de pro
vinciale kerkvergadering was goed.
Oecumenische kringen zijn alom ge
vormd. aldus wordt in het jaarverslag
Moeilijkheden
Dit besluit leverde al dadelijk enige
moeilijkheden toen de zendingszaken
aan de orde kwamen, want een onder
deel van de voorstellen hierbij was de
benoeming van een adjunctnjirecteur
voor het Zendingscentrum in Baarn. Dit
ter ontlasting van de thans overmatig
druk bezette directeur, ds. B. Richters.
Om niet in conflict te komen met het
eerder genomen besluit t.a.v. de func
tionarissen en bureaus stelde praeses dr.
Kunst voor thans nog niet te
besluiten tot het instellen van een ad
junct-directeursschap aan het Zendings
centrum doch alleen de deputaten op te
dragen de voorbereidingen hiertoe te
treffen, en hierover te beslissen met een
gekwalificeerde meerderheid van twee
derde der stemmen.
De uitslag van die stemming bewees
dat de synode ten volle overtuigd was
van de noodzaak fbm ds. Richters in zijn
werk ,te ontlasten dpor te trachten een
adjunct-directeur aan te trekken, want
slechts drie synodeleden verklaarden
zich tegen.
„Droogzwemmers"
Ook ouderling J. E. Botterweg gaf
uiting aan zijn vrees voor een steeds
toenemende kring van zendingsmensen
in eigen land ln wanverhouding met het
aantal eigenlijke zendingsarbeid (st)ers.
Hij gewaagde in dit verband van „ar
rogante missionaire droogzwemmers".
Maar de zendingshoogleraar, prof. dr.
H. Bergema, wees een dergelijke kwa
lificatie van de Ijand. Inderdaad wór
den aan-het Zendingsserfiinarie ook men-
opgeleid die niet naar de zendings
velden uitgaan maar dit is uiterst waar
devol om de kerken meer zendingsmin-
ded te maken, en ook om op het thuis
front een groep van goed geïnstrueerde
deskundigen te hebben.
Namens de generale zendingsdeputa-
ten ontkende dr. J. C. Gilhuis dit ten
sterkste. De invloed van de gereformeer
den m het werk van de Internationale
Zendingsraad is duidelijk aanwijsbaar,
zo zei hij. Ook de vrees dat de daad in
de plaats zal komen van het Woord is
ontbloot van elke grond. Dit kan even
eens met voorbeelden uit de praktijk
worden aangetoond.
Indonesië
Verschillende synodeleden informeer
den naar de verhouding tussen de zen
ding ln Indonesië en die in de zoge
naamde Paruba-landen (Pakistan,
Rwanda, Brazilië en Argentinië).
Gilhuis antwoordde hierop dat het
diugswerk in Indonesië natuurlijk i
mer één blijft. En door het herstel der
betrekkingen zullen binnenkort weer
meer zendingsmensen naar dat land
kunnen uitgaan.
Maar toen enkele jaren geleden, door
de bekende moeilijkheden met Indone
sië. zendingsmensen vrijkwamen zijn de
Parubataken aanvaard, en het ligt
uiteraard geenszins in de bedoeling de
ze taken thans los te laten. In de eer
ste plaats niet omdat deze taken nu
eenmaal zijn aangevat, maar bovendien
vooral ook niet omdat hierdoor een golf
van nieuw enthousiasme voor en mee
leven met de zending is ontstaan in de
kerken. Acties als „Tientjes maken ton
nen" van de vrouwenbonden en „Heb het
hart eens" van de jeugdbond, als-mede
de medewerking aan de lectuuractie
..Brood voor het hart" zijn daarvoor
voldoende bewijs.
Deputaatschap
Uiteraard benoemde de synode op-
nieuwjeen deputaatschap om de zendings
zaken te behartigen. Een van de op
drachten aan dit deputaatschap behelst
dat de steun aan de Evangelisch Chris
telijke Kerk van Irian Barat (voorma
lig Nederlands Nieuw-Guinea (voorlopig
zal worden opgeschort, en dat deze aan
gelegenheid opnieuw zal worden bezien
ingeval een nieuw beroep op de Gere
formeerde Kerken wordt gedaan.
Dit besluit houdt verband met de re
patriëring van ds. K. A. Schippers die
voorheen door de Gereformeerde Ker
ken werd uitgeleend als docent aan de
Theologische School te Hollandia, waar
door uiteraard'zendingsgelden vrijkwa
men. Het lidmaatschap van de Neder
landse Zendingsraad zal worden voort
gezet en een financiële bijdrage hier
voor beschikbaar gesteld.
Het bestuur van de Nederlandse Jeugd Gemeenschap heeft het volgende
telegram gezonden aan de regering van de staat Alabama
„De jeugd van Nederland, verenigd in de Nederlandse Jeugd Gemeenschap,
tevens optredend als het Nationaal Comité van de World Assembly of Youth,
opgemerkt, zowel met leden van protes" I ontzet door de afschuwelijke gevolgen van het op de spits gedreven verzet
tantse kerken. als ook met de rooms- tegen toelating van niet-blanke kinderen op uw scholen, waardoor enige
jongeren tengevolge van een bomaanslag werden vermoord, wenst scherp te
katholieke
katholieken. Enige malen
bS,Sïkkv£V'kT'™^^ rechtstreekse inbreuk'i. op de rechten
kerk. j van de mens, zoals deze zijn verankerd in het handvest van de Verenigde
Van een onzer redacteuren
J^ij het christelijk militair tehuis
is het altijd gegaan om het
evangelie, het kan nooit een cen
trum worden voor ontspanning en
gezelligheid alleen, want achter de
tehuisleider, achter de gastheer,
staat de Heer.
Het lid van dé Eerste Kamer der
Staten-Generaal, de heer H. Algra
legde hierop de nadruk in zijn re
de, die hij gisteren in Utrecht hield
op de jaarvergadering van de Ko
ninklijke Nederlandse Militaire
Bond Pro Rege en waarin hij het
karakter en de taak van de militai
re tehuizen analyseerde. c
In zijn inleiding bepaalde hij zich tot
de tijd. waarin deze tehuizen zijn opge
richt en tot de omstandigheden, die tot
de oprichting hebben geleid. In de ne
gentiende eeuw was er in de krijgs
macht zeer weinig ruimte voor het be
lijden van de godsdienst. De omgangs
taal en de omgangsvormen waren ruw.
het vloeken was aan de orde van de
dag. en voor het evangelie was geen
plaats. In die jaren werd het initiatief
genomen de jonge soldaat in zijn vrije
diensturen te brengen in het milieu van
thuis, waar gezelligheid was en veilig
heid en waar werd gebeden.
Tegenwerking
De militaire tehuizen zijn gegroeid in
weerwil van veel tegenwerking. In de
beginjaren is er zelfs een commandant
geweest die het bezoek aan hét militai
re tehuis in zijn -garnizoen voor minder
jarige soldaten verbood; omdat zij daar
..werden lastig gevallen met propagan
da over godsdienst". Hij had er geen
bezwaar tegen, dat zij naar cafés gin
gen.
De zuilenbestrijders hebben zich ge
kant tegen het militaire tehuis. Maar
neutraal tehuis bestaat niet. Tegen-
het christelijk militair tehuis staat
het café. Niemand zal willen, aldus de
heer Algra, dat onze tehuizen fatsoen
lijke cafés zullen zijn. Het christelijk
karakter moet worden bewaard, maar
dat betekent, dat er een stroom door de
tehuizen moet gaan,dat de bezoekers
merken, dat het werk ergens door wordt
gericht. Die vreemde jongen, die voor
het eerst het christelijke militair tehuis
bezoekt kan door de Here Jezus zijn
gezonden opdat hij in dat tehuis wat zal
ontvangen.
clubhuis worden de verzorging, de be-j
veiliging, de leiding naar de achter-. t>'
grond gedrongen en treedt meer d«! r<
eigen verantwoordelijkheid, het geza»!
menlijk initiatief op de voorgrond.' u:
Hieraan ontbreekt nog veel. De soldaat
krijgt van thuis te veel de gedachte mee
dat hij er is opdat er wat voor hem ge-
daan wordt en dat hijzelf beter passief Jo
kan blijven. w
Maar collectieve aktiviteit in en van
uit het christelijk-miltair tehuis is nood
zakelijk om de verantwoordelijkheid!M
voor de „gehele compie" te beleven, to
En hier dient ook de samenwerking tot
stand te komen met de predikanten
voor de godsdienstige verzorging, die in
het tehuis een pied-a-terre moeten vin-'10
den. in het tehuis, dat op eigen erf staati
en niet op het erf van de staat of van'hi
de Kerk. m,
Gasten
Deze middagbijeenkomst werd bijge-lhe
woond door tal van autoriteiten, onder ds
wie de twee staatssecretarissen van de-
fensie, de commissaris van de Konin
gin ln de provincie Utrecht, mr. Th. E.!
graaf van Lynden van Sandenburg en:
kolonel H. W. Souchon, lid van de
„Evangelischer Arbeitsgemeinschaft.
für Soldatenbetreuiing" in West-Duits- ni
land- ia
De ochtendvergadering was geheel ge- m,
wijd aan huishoudelijke zaken. Het jaar
verslag van de secretaris en dat van
de penningmeester werden goedgekeurd. v-
Bij de rondvraag werd meegedeeld, dat hu
negentien kisten met boeken, bestemd bjj
voor de troepen in Nieuw-Guinea hunlm.
bestemming niet meer hebben kunnen!
bereiken. Ze zijn nu verspreid over on-,
derdelen in Duitsland. Voorts werd aani10
dacht gevraagd voor de positie van di uil
gepensioneerde tehuisleiders. De voorlw
zitter van Pro Rege kolonel KNIL b.d.
G Wieling», die aan de 'beurt van af-j
treden was, werd bij acclamatie herko
zen. Tijdens de vergadering werd een
telegram van aanhankelijkheid gezon-L
den aan Hare Majesteit de Koningin. ®a
Ds. Joh. de Waal h
te
overleden
Vannacht is overleden ds. Joh. de Waal,f°
chr. gereformeerd predikant te Klundert.
Ds. de Waal was werkzaam in Grand J
Rapids in dc Verenigde Staten. te
Clubhuis
I Naties."
In het vervolg van zijn rede .betoog
de de heer Algra. dat meer en meer
als nieuw de naam „clubhuis" naar vo
ren komt. mede in verband met de toe
nemende betekenis van het derde mi
lieu (school, gezin, clubhuis). In het
7llc7Tli£êan/J
PINDAKAAS
Rijk aan
NATUURLIJKE VITAMINEN
KERNEN VAN INGEZONDEN STUKKEN
Bijdragen voor deze ingezonden-stukkenrubriek kunnen door alle lezer»
(en lezeressen!) worden geleverd en worden geplaatst buiten verantwoorde
lijkheid der hoofdredactie. De redactie behoudt zich het recht voor stukken
te weigeren en in te korten schrijft u dus zéér kort! Er kan alleen
worden gepubliceerd met volledige vermelding van naam en woonplaats.
Anonieme brieven krijgen geen plaatsruimte. Waar nodig kan in een bij
schrift van redactiewege een korte toelichting worden gegeven.
Jeugd en politiek
Nu u voor de komende maanden
een aantal vernieuwingen aankondigt
maak ik van de gelegenheid gebruik u
te verzoeken of niet eens per week of
veertien dagen met een jongerenru-
briek op politiek terrein kan worden
Dat
r meer over te weten te komen
m dan niet de vakorganisatie van
nan ingeschakeld? Daar kan
i zeker verder helpen. Red.)
Service bij PTT
PTT het begrip
begonnen. De mede-redactie zou kun- heus niet vergeten is bleek mij uit het
berusten bij een aantal jongeren
de proLchr. partijen. Er kan dan
r diverse actuele politieke onder
werpen worden gediscussieerd, hetgeen
In Doetinchem is op 75-j»rige leeftijd
overleden ds. C. W. Nortier. die van
1915—1938 met zijn vrouw, mevrouw J
M. Nortier-Guoning op Java werkte in R^l
dienst van de zending De begrafenis Plannen voor geheel nieuwe kerken de politieke belangstelling met
vindt zaterdag in Oegstgeest plaats bestaan in Son, (St. Oedenrode) waar- onder jongeren zou kunnen opvoeren.
Ds. Nortier was van 1927—1938 docent voor men geld verkregen heeft uit de'Als jong lezer (23) ben ik desgewenst zekerde mij dat het
de theologische school te Malang landelijk bekende actie „Twee huizen gaarne bereid mijn medewerking te u J ,L
t alleen in die functie maar ook als voor een heer". Geldrop. Breda, Til- geven.
'olgende. Op de dag van uitgifte der
Rode Kruiszegels gaf ik aan het post
kantoor als filatelist een eerstedagsen-
velop af voor Duitsland met de bedoe
ling deze ook van een_eerstedagsstèm-
laten
Niet i- -
zendingspredikant en als voorzitter van burg. Oss. Helmond. 's-Hertogenboscb Rijswijk
de eerste synode van de in 1931 zelfstan- en Brunssum.
dig geworden O-Javaanse kerk heeft ds De regionale commissie^ voor het Zui- (Pogingen eerder door
Nortier een belangrijke bijdrage gege- den kon
De employé
orde kwam. Een
week later werd ik op kantoor opge
beld door de Filatelistische Dienst van
ROODBEEN PTT uit Den Haag waarbij me werd
meegedeeld dat de bewuste brief per
i onderno- ongeluk een gewoon dagstempel had
de protestantse
kerken en zending in Indonesië.
In 1938 moest ds Nortier wegens een
ernstige ziekte repatriëren. Na zijn pen
sionering in 1939 als zendingspredikant
bleef hy in Nederland tal van werk
zaamheden voor de zending in Oegst-
verrichten. Gedurende de oorlog
aanzienlijk bedrag ter men in de door u bedoelde richting gekregen. Men verzocht mij toestem- wor(jt als het
opleiding van vrouwelijke zendelingen.
In 1946 werd hij benoemd tot adjunct-
secretaris voor de publiciteit van de zen
ding. Hij voltooide een beschrijving van
de geschiedenis der zending én was bo
vendien docent aan de zendingshoge
school te Oegstgeest.
Menige aankomende zendingsarbeider
heeft
teren.
beschikking stellen voor subsidiering van 1 strandden op gebrek aan medewe
kerkelijke arbeid, het subsidiebedrag king. Uw reactie verblijdt ons zeer.
•ertrof met 22.609 gulden het bedrag j Als we nu voorlopig de mogelijkheden
van déze rubriek (Alles goed
Beroepingswerk
mmg om de enyelop te mogen openen
en een andere envelop te mogen ge
bruiken waarop dan wel het door mij
begeerde stempel zou worden gezet.
beoogde doel te koi
tot het ook door Zo kwam de zaak
Red.)
Kinderbijslag
Met enige verwondering las ik het
bericht „Geen achterstand in uitbeta
ling Kinderbijslag" in de krant van 10
sept. jl. Mijn man is bouwvakker
ijkge-(schildersbedrijf) en heeft recht op
Don- kinderbijslag voor acht kinderen. Het
Roos. kand.is nu september maar we hebben nog
Stadskanaal J. Th. W geen kinderbijslag gehad van april tot
aringen mogen profi- Qua|< te Mijnsheerenland. juli. dus al tweemaal niet. Hoe is dat
Bedankt voor Leerbroek B Haver- dan te verklaren? Wij hebben toch ook
Liere te Renesse. te Bilthoven.
meen te-West (toez. W. Dijkstra 1
kerbroek. te Den -*aa? -
Dordrecht,
(Van een onzer redacteuren)
Ds. J. van der Schaft (.Gereformeer
de Kerken Vrijgemaakt) hoopt op 9
oktober a.s. 25 jaar predikant te zijn.
In verband met de kerkelijke situa
tie in het deel van Friesland, waar
ds. Van der Schaft predikant is. heeft
deze de wens uitgesproken, dat aan
zijn Jubileum geen aandacht zal wor
den geschonken Wel hopen ds.
kamp te Blauwkapel-Groenekan.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Bovensmilde J. Jon
ker te Terzooi.
Aangenomen naar Meppel_ (vac.-J.
BAPTISTEN GEMEENTEN
Beroepen te Utrecht (vac. J. Broer-
mevr" Van der Schaft-van Wijk me' tjesi J. A^Brandsma te__Groningen,
hun kinderen op 28 september
gedenken, dat zij 25 J"
kolen. kleding e.d
er al bij de Raad
informeerd maar
Wat te doen?
Den Haag A. M.
hebben
van Arbeid naar ge
werden niet wijzer.
Geref. Synode (II)
„Oude"
Dezer dagen las ik het ingezonden
stukje in uw blad over de „oude" Ge
nerale Synode der Geref. Kerken,
thans bijeen in Groningen. Ik vind het
minder juist dit zO te stellen. De ge
weldige zaken die behandeld moe'en
worden vorderen m.i. zeer ervaren
mensen die hierover spreken, hande
len en beslissen. Bovendien worden
de afgevaardigdento ch eerlijk en vrij
gekozen? Als het dan oudere broeders
worden bewijst dat m.i. alleen
d. WERF het grote vertrouwen
nelijk geniten. Laten
(Zoals u weet Is de uitbetaling van J_
klnH«rMI«Ur ril* MTit In tint nier. aajj hen die
lijkheid dragen
een accent, dat niet klopte. Zij
was geneigd de Nederlandse geschiede
nis te interpreteren als de geschiede
nis van het Israël van het Westen...."
Nu zou ik hierover het volgende wil
len opmerken. Wanneer iets niet klopt,
wil dit zeggen dat twee dingen die
men tegenover elkaar stelt niet in
overeenstemming zijn. Het valt dan op,
dat de heer Thijs Booij hier alleen
spreekt over de visie van koningin
Wilhelmina. Waarmee deze visie niet
klopt, schrijft hij niet. Paste deze niet
bij haar overige levensbeschouwing, of
wordt bedoeld, dat de schrijver het
zélf niet met die visie eens is? In het
laatste geval was het eerlijker geweest
te schrijven: „Ik-zèlf ben een andere
mening toegedaan.
Door de zaak zo vaag te stellen,
als het ware gesuggereerd, dat
bij de Koningin niet klopte, iets
uit de toon viel. Ik had dit graag
vooral tegenover iemand die zich
anders ge-
L. DROOGER
Rassenprobleem (II)
alle
ieer-
de óngelijkheid in tal van menselijke
eigenschappen. Met name de realiteiten
macht en gezag, als scheppingsgroot
heden. hangen met deze ongelijkheid
nauw samen. De oorzaak van „ras
senwaan" kan m.i. tot het laatste wor-
dén teruggevoerd. Velen ook in ons land
verliezen deze realiteit van ongelijk
heid uit het oog als ze de verhoudin
gen in bijv. Zuid-Afrika willen beschou
wen. Werden wij nimmer met „apart-
Hnt (met »H ken- heid" geconfronteerd? Waarom zijn de
«1 'ütf™ tri»!!* Joden bii ons dan altijd een aparte
e onz" Kruien „men creu-i
de kinderbijslag die eerst in het aleg-
meen via de bedrijfsverenigingen
plaatsvond overgegaan naar de Raad
van Arbeid. Door deze „overname"
kan in enkele gevallen in grote lij
nen is dat niet het geval en dat wilde
het door u gesignaleerde bericht zeg
gen stagnatie in de uitbetaling op-
treden. Voor nadere Informatie over
acht— dr" Geref Kerk (vrïleem.) te Beroepen te Gouderak kand H. G. C.1 uw geval moet u Inderdaad bij de 0p Het Loo
Murmerwoude (vnjgem |H> Zw„Jfnberg< I ,Uad van Arbeld zgn. AI. het u niet lijkheidshalve:
grote verantwoorde-
hen het Licht van
de Heilige Geest toebidden.
J. M. DE WAAL
rijn
CHR. GEREF. KERKEN
getrouwd Beroepen te Wildervank T. Harder 1
Receptie vrijdag *27 september 1 Kornhorn.
half 5 •--*
het lokaal
CHR. GEREPT GEM.
Stil op het Loo
In Uw krant van 10 september .as
ik uit de fragmenten uit „Het is stil
het volgende: „Eer-
groep geweest, zo zelfs dat er zich een
liquidatie van die greep kon voltrek-
ken in de afgelopen oorlog, die ons volk
als geheel genomen zo goed als onbe
roerd heeft gelaten (nog afgezien van
de vraag in hoeverre hierbij zelfs van
mèdewerking verstrekking gegevens
uit bevolkingsregisters moet wor
den gesproken)? En dat waren dan nog
blanken onder blanken!
Mijn oordeel is dan ook dat anderen
meer redenen hebben ons in dit ver
band te veroordelen, dan dat wij zulks
anderen zouden kunnen doen: o.m.
Zuid-Afrika, dat zich het lot van aparte
groepen wél aantrekt. Ik acht het ten
aanzien van het door u gepubliceerde
commentaar van prof. De Froe ken
merkend dat behalve naar Rousseau
(prediker van de revolutie „ni Dieu ni
maitre") ook verwezen wordt naar „de
rechten van de mens", welke volgens
mij niets anders zijn dan een geloofs
belijdenis van „de wereld", aangezien
het schepsel tegenover de Schepper
onmogelijk „rechten" kan doen gel
den. Hier staat slechts het gebod van
de naastenliefde.
Den Haag. H. VAN BLOOIS
Havik
havik de soort Accipiter Gentilis Galli-
narum wordt verstaan, moet ik op
merken dat deze soort hier in vroege
eeuwen algemeen voorkwam, de laat
ste eeuw steeds zeldzamer is geworden
en ten slotte bijna geheel uit ons land
was verdwenen. Te elfder ure is de
ze soort echter in strenge bescherming
genomen, zodat deze havik in de af
gelopen 25 jaar op verheugende wijze in
aantal is toegenom n. Dat thans verge
leken met 15 jaar geleden toen er nog
ongeveer 120 paren waren van een
angstwekkend minimum moet worden
gesproken betwijfel ik daarom. Het te
gendeel is eerder waar.
De havik is de meest vermetele en
fraaiste „roofridder" van onze vogel
wereld. een drieste vogel die vrijwel
geen natuurlijke vijanden heeft hier
te lande behalve de mens. Daarom is
bescherming van deze prachtige vogel
zeer toe te juichen. Al is die protectie
laat gekomen, zo erg als de situatie
ir. het bericht werd afgeschilderd, is
het bepaald niet. Deskundigen zullen
u dat bevestigen.
Den Haag JOH. H. STOLK
Radioaal anders
Na drie jaren in het buitenland te
hebben gewoond, vallen je terug in
Nederland bepaalde dingen bijzon
der op. Zo nu en dan denk ik wel eens:
„Dit of dat zou toch eigenlijk anders
moeten zijn". Dat denkt ieder menL
wel eens. Jongelui met trouwplannenj
denken: „De woningbouw moest eigen
lijk vrij zijn, dan namen we een paar
vrienden in de arm en gingen zelf ons
huis bouwen". De kleine man met een
autootje denkt: „Ik rijd nu veel min
der dan mijn buurman, maar moet
evenveel wegenbelasting betalen. Dit
moest eigenlijk in de benzineprijs wor-l
den begrepen. Dit is veel eenvoudigeriP
en het leuke is, dat de buitenlanders,^
die ons land bezoeken, meehelpen onzel
wegenbelasting te betalen". Hoe denktVa:
de volgende punten: 1. Afschaf-tg
fing
de wegenbelastingskaartenn
de wegenbelasting moet (zoals in Ame-®"(
rika) bij de benzineprijs zijn inbegre-fcei
pen. 2. Vrije woningbouw. 3. Vrijerb„
zakenleven. 4 Afschaffing van de ver-B
makelijkheidsbelasting voor culturelefcei
films. 5. Bevordering van de zondags-k0
Tust. 6. Inkrimping van het ambtenaren-f
korps en daardoor belastingverlaging.p'
7. Minder „Haagse" macht, meer pro-
vinciale macht 8. Ongehuwde werken-Lf
de vrouwen op 60-jarige leeftijd pen-ï'j
sioen 9 Opheffing van de gemeente-N
klassificatie. 10 Het is niet eerlijk datltt
de restzegels bij de verkiezingen tenpa,
goede komen aan de grote partijen, doorfcer
toepassing van het grootste gemiddel-Kui
cie De kieswet dient zodanig te wordenkn
gewijzigd, dat de restzetels wordenjar
toegekend aan de partijen met hetC
grootste overschot. 11. Afschaffing vanEj
de kwitantie-zegel. 12. Minder belasting™
voor de gehuwde werkende vrouw, met'
directe aftrek. 13. Beperking van de
overheidsbemoeiingen 14. Kinderbij- j
slag als belastingaftrek; ook kinderbij-^r(
pij tegen geestelijk gestoorden.
Europese eenheid is prachtig, maar
moeten in de eerste plaats voor onze]
(7,:
eigen Nederlandse belangen opkomen.L*
17. Afschaffing van overtollige papie*I~
ren. 18. De export dient zoveel moge-r'
lijk te worden bevorderd. 19 Bevorde-F"
ring van het particuliere initiatief. 20.
Geen belasting van de rente van spaar-fw
kapitaal tot 10.000 gulden.
Is het niet in het belang v
meenschap dat deze punten 1
komen? Is u het met mij eei
1 de ge;fra
schrijfI
Groningen, Zoutstr. 16. M. C. de POEL
