m1#
Ntenwe leidse Courant
Uitdeling pamfletten
bij bedrijfspoorten
Parijs: dreigende
inflatie gekeerd
Opstand in Brazilië
snel bedwongen
Maatregelen
tegen hogere
prijzen
Uitspatting bij
ontgroening?
IEMCO N.V.
Na dag van onrust en stakingen
Madame Nhu: boeddhisten
Vietnam niet onderdrukt
CHRISTEUJK-NADONAAl DAGBLAD
Vrijdag 13 september 1963, 44ste jaargang
Overwegend droog
Enkele overdrüvende wolkenvelden
wegend droog
Vannacht
morgenochtend plaatselijk mist. Aanvan
kelijk weinig wind, later zwakke tot ma
tige en in het Waddengebied vrij krach
tige westelijke wind. Dezelfde tempera
turen als vandaag of Iets lagere.
(zie voorts pagina 7$
Drastische fingreep in economie
[AE Franse regering heeft drasti-
sche maatregelen genomen te-
een dreigende inflatie. De be-
loeling is in de eerste plaats de
tconomische expansie te beteugelen.
)e regering in Parijs wil dit berei-
en door bepalingen, die diep in-
;rijpen in het Franse economische
even. Maar, verklaarde de Franse
liinister van financiën,
leze maatregelen over een jaar of
anderhalf moesten worden genomen,
louden de gevolgen veel ernstiger
:ijn. Dan zou er wellicht werkloos-
leid ontstaan en moeten worden
overgegaan tot devaluatie.
Parijs heeft het vooral gezocht it
prijsverlagingen en het iteniet doen
ran onlangs ingevoerde prijsverhogin
gen. Handelaren, die kunnen aanto-
ïen, dat zij prijzen berekenen, die
ager zijn dan de gangbare, kunnen
lelasting verlaging krijgen.
Verder omvat het saneringsplan
voor de expansie de nodige maatrege-
en tot versobering. Zo zal de staat
elf het voorbeeld geven door de eigen
lit'gaven te verminderen.
In grote lijnen stelt de Franse
lering zich voor het volgende door
Een staatslening zal de liquiditeit
noeten verminderen.
1 De kredietverlening wordt beperkt
f Langlopende leningen worden aan-
rekkelijkcr gemaakt dan kortlopende
n middellange leningen.
1 De staat krimpt de begrotingsuilga-
en in.
Voor buitensporige winsten op grond
f onroerende goederen moet meer be-
isting worden betaald.
De maatregelen zijn niet alleen ge-
icht tegen het stijgen van de prijzen,
lehalve tegenover het probleem van de
tijgende lonen en prijzen worstelt men
i Frankrijk ook met het probleem van
et gebrek aan geschoolde arbeidskrach-
en. Daarom is ook het volgende afge-
ondigd:
I Voor 1 oktober zullen 76.000 militai-
en met vervroegd verlof naar huis zijn
ezonden.
I Er zal worden geprobeerd meer bui-
enlandse werknemers aan te trekken.
De bezuinigingen door de staat zijn
rij spectaculair. Het tekort van 7 mil-
ard frank op de begroting 1964 denkt
ien te verminderen tot een tekort van
.75 frank.
De minister van financiën, die op een
irukbezochte persconferentie was inge-
aid door premier Pompidou. kondigde
an. dat de groei van de bankkredieten
al worden verminderd door een stelsel
- 6ancties. dat met name een maxi-
i van het bankdisconto inhoudt. De
Controle
VERFHANDEL IJ
FLEXA-Dealer
Fa. H. Schutte Zn
LAGE RIJNDIJK 57—59
«DEN TELEFOON 23135
len
OEGSTGEES1
KEMPENAERSTR. 71
TELEFOON 50105
FLEXA verkrijgbaar bij
Herenstraat 34
Nieuwe Rijn 4f
In één
oogopslag
Protestants Nederland kant
zich tegen opheffing van het
processieverbod (pag. 2)
Roeping tot evangelisatie
worvlt beter verstaan.
(pag. 2)
Voorbereiding van nieuw
christelijk-sociaal program
(pag. 5)
Sport en spel
Met ingang van vandaag zijn de prij
zen van industrieprodukten onder eer
stelsel van gecontroleerde vrijheid ge
plaatst. In overleg met verschillende be
drijfstakken worden de prijzen voo
der meer textiel en schoenen verlaagd.
De prijs van Gauloise-sigaretten worden
eveneens verlaagd, evenals de prijs vooi
benzine. De automobielfabrikanten heb
ben inmiddels de prijsverhoging voor
bepaalde modellen weer ongedaan ge
maakt. Vandaag zijn -reeds in het staats
blad een aantal besluiten gepubliceerd
betreffende conjuncturele verlagingen
van verscheidene douanerechten op ver
bruiksgoederen. waarvan de prijzen on
rechtvaardig zijn gestegen.
Ingrijpend is ook. dat de handelsmar
ge van de Importeurs wordt gebonden
aan een maximum. ..Onze aktie is twee
ledig", zo zei de minister van financiën
gisteren. „Het is een aktie op middellan
ge termijn (twee tot drie maanden) en
een onmiddellijk ingrijpen om de prijs
stijgingen te stoppen. Het welslagen
bangt af van twee faktoren: Vertrouwen
en Willen".
Minister Veldkamp:
maakt haast
(Van onze soc.-econ. redactie)
De minister van sociale zaken
en volksgezondheid, dr. G. M." J.
Veldkamp, heeft gistermiddag
een informeel contact gehad met
enkele bestuursleden van de
Stichting van de Arbeid. Daar
bij heeft hij opnieuw te kennen
gegeven dat hij zo spoedig mo
gelijk een officieel gesprek over
de situatie in de metaalindustrie
met de stichting wil hebben.
Getracht zal worden de be
stuursleden van de Stichting van
de Arbeid op zo koift mogelijke
termijn bijeen te roepen.
5e 20-jarige Wouter van de Burg heeft
>ij een ontgroeiningsfestiviteit van de
Dordtse HTS een hersenschudding op
gelopen. Hoe het ongeval zich precies
heeft voorgedaan, is nog niet bekend.
Er schijnt een nogal wilde stoeipartij
het gymnastieklokaal van de HTS
zijn geweest, waarbij Van de Burg
aspirantlid is van de leerlingenbond,
genoemd letsel heeft gekregen.
Woensdag zijn de „groenen" van de
Dortse HTS in staking gegaan als pro
test tegen de wijze waarop zij behan
deld werden.
Er zouden toen zelfs „groen"-boekjes
zijn verscheurd. Dit conflict was in
middels bijgelegd, nadat de ontgroei
ningscommissie waiter in de wijn had
moeten doen.
Voor VOL-AUTOMATISCHE
WASMACHINES
Op de „Pic de la Rocaille", in de Pyreneën bij Perpignan, op een hoogte van 1653 meter, ligt zo
als deze telefoto laat zien het uitgebrande wrak van een Franse Viking, die met vier Franse be
manningsleden en 36 Britse toeristen aan boord gisteren is neergestort. Bij deze vliegramp kwamen
alle inzittenden om het leven.
(Van onze sociaal-economische redactie)
Hedenmorgen zijn aan de poorten van alle grotere ondernemingen in
metaalindustrie pamfletten uitgereikt, waarin de drie samenwerkende
werknemersbonden in deze bedrijfstak een dringend beroep op de arbei
ders doen vertrouwen te hebben in het beleid van de vakorganisaties.
Daarbij wordt er op gewezen, dat de resultaten van het komende overleg
met de werkgeversorganisaties over de collectieve arbeidsovereenkomst
voor 1964 mede zullen afhangen van de houding, die de werknemers thans
aannemen. Met de uitdeling van deze pamfletten, die vanuit Amsterdam
tot gisteravond laat over contactadressen in het gehele land werden ver
spreid, hebben de drie metaalbedrijfsbonden een gigantische poging ge
daan een verdere uitbreiding van de onrust in de bedrijfstak te voorkomen.
In enkele ondernemingen is het gis
teren tot wilde stakingen gekomen. Zo
legden bij Werkspoor in Utrecht ca.
1500 van de 2000 arbeiders het werk
ser. Dit gebeurde 's middags, nadat
morgens van acht tot negen uur
reeds een paar honderd man in staking
n gegaan om kracht bij te zetten
eisen met betrekking tot een
loonsverhoging overeenkomstig de
loonsverbetering van ca. 5 procent, die
directie van de Amsterdamse
Droogdok Maatschappij heeft toege
zegd.
Een delegatie van de ontevreden arbei
ders is na de ochtendstaking bij de direc
tie geweest, evenals de zogenaamde kleine
commissie uit de ondernemingsraad van
Werkspoor. Deze commissie maakte daar
op bekend, dat zij de eisen van de arbei-
met betrekking tot de loonsverho
ging niet zou kunnen steunen. Wel heeft
immissie bij de directie aangedron
gen op een verbetering van de secundaire
arbeidsvoorwaarden, o.m. via het tarie
venstelsel en de reisgeldvergoeding. De
Vandaag is in de Amster
damse RAI de dertiende inter
nationale tentoonstelling van
elektronica „Firato 63" ge
opend. Op de foto een kijkje
in de imposante televisiestudio.
directie liet weten dat deze zaak reeds
in de ondernemingsraad werd behandeld
en dat destijds is toegezegd dat de verbe
tering van de secundaire arbeidsvoor
waarden aanhangig zou worden gemaakt
bij de hoofddirectie van Werkspoor
bij de metaalbonden. Dit overleg is
gaande.
Vele werknemers namen met deze
mededeling geen genoegen. Om één
's middags werd een nieuwe staking Inge
zet. Grote groepen arbeiders wisselden
hun werk af met lopen door de fabriek,
waarbij dc andere werknemers werden
opgewekt te protesteren tegen de Ionen
in de metaalindustrie.
Ook bij Fokker
Ook in enkele andere bedrijven hebben
arbeiders het werk neergelegd. In Fok-
ker's Vlicgtuigenfabriek te Amsterdam
heeft een groot deel van de uur- en week-
loners gistermiddag het werk gedurende
ongeveer twee uur gestaakt. Nadat één
der directeuren in een toespraak ii
kantine had meegedeeld dat de directie
het verlangen naar loonsverhoging wel
kon begrijpen en dat de normale kanalen
naar een eerlijk overleg met de directie
altijd open blijven, werd het werk hervat.
Voorts heeft het personeel van de N.V.
Verschure en Co's Scheepswerf en
Machinefabriek te Amsterdam gisteren
gedurende één uur het werk neergelegd
ter ondersteuning van de eis, dat de lonen
zouden moeten worden verhoogd tot het
peil waarop deze bij de Amsterdamse
Droogdok Maatschappij worden opgetrok
ken. In vele andere bedrijvèn was het, zo
vernamen wij, wel onrustig, doch dit
leidde niet tot uitbarstingen. In een aan
tal ondernemingen in Rotterdam heeft
het „Centrum voor eenheid in de vakbe
weging en de klassenstrijd" (de voor
malige communistische E.V.C.) een pam
flet verspreid, waarin opgeroepen werd
tot „een doorbreken van het loonfront".
(Voor vervolg zie pag. 9)
Vaste wal kan
haringaanvoer
niet verwerken
Een overstelpende haringaanvoer heeft
de laatste weken dé visserijwereld
bannen- en buitenland verbaasd doen
De laatste dagen is een machtige hoe
veelheid aangevoerde haring in ons land
tot een probleem geworden, omdat de
drie visafislagen in Scheveningen. IJmui-
den en Vlaardingen. noch het transport,
noch de koelhuizen, noch in laatste
stantie de vdsmeelfabrieken de massale
hoeveelheden haring kunnen verwerken.
Gisteravond hebben de redens alle sche
pen op zee verzocht tenminste 300 kantjes
haring op zee te kaken in verband met
de grote doordraai van verse haring, die
de afgelopen dagen de 50 pet benaderde.
Niet alleen in Nederland, ook in Duits
land, Engeland en Denemarken is de
haringaanvoer ongelooflijk gestegen.
Hierdoor en tevens door de transport
moeilijkheden krijgt ook onze haring
expert te lijden. Momenteel is nog niet
In exacte cijfers uit te drukken hoe de
situatie er voor staat.
Wel is bekend dat in Scheveningen
dit seizoen reeds andertialf maal zoveel
verse haring is aangevoerd als tijdens
de gehele teelt van het vorig jaar.
V^n gezouten haring was de aanvoer
tot nog toe twee maal zo groot als
Hét Produktsdhap voor Vis en Viis-
produkten zou als mogelijke oplossing
zién dgf de schepen voor een deel op
andere visserij overschakelen.
NU LEVERBAAR
Commentaren
XJET nieuwe loonpolitieke systeem,
■^•dat de bedoeling had het bedrijfs
leven meer verantwoordelijkheid
voor de loonvorming te laten dra
gen, doch dat dit bedrijfsleven
tegelijk een strenge binding oplegde,
staat voor een grote vuurproef. De
elkaar snel opgevolgde gebeurtenis
sen aan het loonfront in de metaal
industrie, die werden ingeluid door
een voortijdig openbreken van de
c-a.o. om het kwaad der koppelbazen
te bezweren, bedreigen het systeem,
nog vóór het eerste proefjaar voorbij
is, in zeer ernstige mate
De „wilde" loonmaatregelen, die
twee Amsterdamse scheepsbouw
maatschappijen in de afgelopen da
gen aankondigden, hebben het begin
van een overstroming doen ontkete
nen, welke als een vloedgolf over
het land kan gaan razen, indien re
gering, bedrijfsleven en vakbeweging
geen kans zien hiertegen tijdig een
dam op te werpen.
De eerste pogingen daartoe zijn reeds
ondernomen. We gaan spannende da
gen tegemoet. Vrij spoedig zullen we
weten, of over het loonsysteem-1963,
gebonden aan een cijfer voor en een
cijfer achter de komma, het faillise-
raent moet worden uitgesproken.
We hopen, dat allen, die verantwoor
delijkheid dragen voor de loonvor
ming in Nederland, zulk een faillise-
ment zullen weten te voorkomen,
want alle onvolkomenheden, die het
nieuwe loonbeleid aankleven, zijn
beter dan een verzeild raken in een
oncontroleerbare lonen- en prijzen-
spiraal.
President Goulart van Brazilië,
gisteren met spoed naar de federale
hoofdstad van het land, Brasilia,
teruggekeerd, omdat tijdens zijn
verblijf in Porte Alegre militairen
van luchtmacht en marine in op
stand waren gekomen. Zij protes
teerden tegen een uitspraak van het
hooggerechtshof, waardoor militai
ren zich niet niet kandidaat kunnen
stellen bij verkiezingen. Dank zij
snel ingrijpen van het leger waren
de militairen echter gedwongen zich
gisteravond over te geven.
Gisteravond werd het steeds dui
delijker dat de opstand geen schijn
van kans had. daar de noodzakelijke
bijval ontbrak. In een eerste rege
ringscommuniqué werd reeds vóór
middernacht gemeld dat de opstande
lingen zich hadden overgegeven. Er
schijnt evenwel nog enige tegenstand
te zijn geboden, daar een volgende
officiële mededeling melding maakte
van enkele incidentele gevechten. De
rebellen zouden zich in een aantal
forten in Brasilia hebben verschanst.
Hun aantal is niet bekend gemaakt.
Wel werd gezegd, dat zij volgens een
zeer nauwkeurig plan te werk zijn ge
gaan. Zij bezetten vroeg in de ochtend
het ministerie van (marine, het stadsoen-
tnrm, het vliegveld en het post- en tele
graafkantoor Bij de gevechten zou
slechts één marinier zijn omgekomen.
Gisteravond toonde Brasilia het beeld
in een zwaar belegerde stad. Militairen
hielden alle strategische punten bezet en
i de andere grote steden van Brazilië
as het leger in alarm toestand.
De volksvertegenwoordiging is zo spoe
dig als dat maar mogelijk was na het
Een produkt van de Sikken» Groep
bekend worden van de opstand bijeen-
Verschillende parlementsleden hebben
beloofd er op te zullen aandringen, dat
onderofficieren zich verkiesbaar kunnen
stellen.
i het
iden,
heeft onder meer geleid tot het be
sluit, dat een nieuw christelijk-sociaal
program zal worden voorbereid.
Een belangrijk besluit. Dc tijden gaan
voort en brengen veranderingen met
zich mee. In de tijd zelf moet worden
verwerkelijkt wat men wenselijk oor
deelt. Wat dan bij het voortgaan van
de tijd voor de christen hetzelfde
bli.jft, is dat hij zich bij hetgeen wen
selijk is, gevangen geeft aan zijn
christelijke overtuiging.
Daarin ligt dan tegelijk de ware vrij
heid besloten.
Een sociaal program. Wij zouden het
sociale willen zien als een stuk men
selijkheid. Ook het sociale behoort
aan het ontplooien van het menszijn
bevorderlijk te zijn. Mens zijn we,
ook op het kantoor en in de fabriek,
mens in onze arbeid en in onze be
trekkingen tot de medemens.
Een christen mag met het aldus te
zien geen moeite hebben. Het zal hem
slechts kunnen aanmoedigen om ook
het sociale volop ernstig te nemen en
daaraan bijzondere inhoud te geven.
Een program kan daarbij, als stuw
kracht en als aantrekkingskracht, tot
wezenlijke steun zijn.
Het is voor een christelijk-sociaal
program vanzelfsprekend, dat het
wordt opgesteld door allen die in het
sociale leven misschien weliswaar
geheel verschillende posten bezetten,
maar voor wie de christelijke levens
overtuiging de gemeenschappelijke is.
Vandaar dat het beroep van het
C.N V. op het Convent van christe-
lijk-sociale organisaties, waarin men
bijvoorbeeld ook dc christelijke werk
gevers aantreft, op medewerking.
We zien naar het program met be
langstelling uit. Moge het de uitdruk
king blijken te zijn van een doelbe
wuste eenheid, zoals onder christenen
een natuurlijke zaak behoort te zijn.
De 76-jarige heer L. Hage uit Brou
wershaven is gisteren verongelukt ter
wijl hij bij oogstwerkzaamheden bielp.
Hij gleed plotseling van een met pak
ken erwtenstro geladen wagen en
kwam zo ongelukkig te vallen, dat een
in allerijl ontboden arts slechts de dood
kon constateren.
Oe Thant: „Van kwaad tot erger'
De aartsbisschop van Zuid-Viet-
nam, Ngo Dinh Thuc, een broer van
president Ngo Dinh Diem, heeft
gisteravond kort voor zijn vertrek
uit New York, waar hij een dag
heeft vertoefd, verklaard het niet
onwaarschijnlijk te achten dat de
boeddhistische monniken in zijn
land sterk worden geïnfiltreerd
door communisten. Zij zijn zelfs
doorgedrongen in een rooms-katho-
lieke vrouwenorganisatie.
Volgens Thuc zijn in sommige delen
van Vietnam vrijwel alle pagodes door
de communisten verwoest, en zijn de
monniken vermoord of tot slavernij ge
bracht, hoewel de communisten naar
buiten het Boeddhisme verdedigen. De
aartsbisschop zou zijn verklaring eerst
hebben afgelegd bij zijn aankomst ln
Rome, maar de heilige stoel had hier-
/er echter een veto uitgesproken.
De aartsbisschop deelde tevens mee
dat hij op 20 september door de paus zal
worden ontvangen. Zoals gemeld, zou
hij afgelopen dinsdag reeds door het
hoofd van de r.k. kerk in audiëntie zijn
ontvangen, maar dit bezoek werd afge
last zonder dat bekend werd door wie
"it was geschied.
De schoonzuster van de Zuidvietna-
iese president, mevrouw Ngo Dinh Nhu.
heeft zich gisteren in Belgrado, waar zij
een conferentie van de interparlemen
taire unie bijwoont, over de Boeddhis
ten-kwestie in haar land optimisch uit-
;elaten, toen zij verklaarde dat de
boeddhisten geen slachtoffer zijn van
welke onderdrukking ook. Zij verweet
de leiders van Oost en West in de
Boeddhistische beweging te zijn door-
gedrogen om haar te leiden naar ideolo
gieën die in strijd zijn met het Boed
dhisme. Madame Nhu zei, dat haar land
evenals Zuid-Slavië had geweigerd voor
buitenlandse dwang, hoe sterk ook. te
buigen.
„De toestand in Zuid-Vietnam wordt
van kwaad tot erger". Met deze woorden
karakteriseerde de secretaris-generaal
van dc Ver. Naties, Oe Thant, dc huidige
situatie in het omstreden land. De grond
vesten waarop de democratie behoort te
rusten, zijn hier niet aanwezig. Oe
Thant noemde in dit geval als groto
deugd van democratie het feit, dat een
regering haar politiek bij voorkeur door
overreding en niet door aanwending
van geweld laat zegevieren. De V.N.-
functionaris bet zich niet uit over een
eventuele oplossing voor geloofsgeschil
in dit Aziatische land. Hij volstond met
te zeggen, dat hij voortdurend in over
leg treedt met dc Amerikaanse verte
genwoordiger in Zuid-Vietnam. Adlai
Stevenson.
Tweeëntwintig democratische en repu
blikeinse leden van de Amerikaanse se
naat hebben gisteren een resolutie in
gediend waarin stopzetting van alle eco
nomische en militaire hulp aan het land
wordt geëist „zolang de regering van
Zuid-Vietnam haar onderdrukkingspoli
tiek jegens de Boeddhisten voortzet".
Deze politiek betekent een belediging
van het geweten van het Amerikaanse
volk. aldus de resolutie. Zoals bekend,
heeft president Kennedy onlangs gezegd
dat het niet verstandig zou zijn de
Amerikaanse hulp aan het regime van
Ngo Dinh Diem te verminderen.
