Perzië krijgt weer
een parlement
STOP*
Verkiezingen
deze maand
erg belangrijk
Blanken in protectoraat
niet direct afwijzend
Eisenhower en Kennedy
maken niet dezelfde fout
TUC is niet van plan
looneisen te matigen
Schuman: geen bloemen
kransen en toespraken
Jji een. bonte lij,
Blussen van brand
Referendum in
Portugal
DOKDERDAG 5 SEPTEMBER 1963
Na twee en een half jaar ontbinding
(Van een onzer redacteuren)
IN Perzië lijkt deze maand
eindelijk een eind te zul
len komen aan het parlement-
loze tijdperk. Ongeveer twee
en een half jaar geleden zond
de sjah de Majlis (zoals het
parlement heet) naar huis,
omdat het geheel door groot
grondbezitters werd beheerst,
die de stemmen van hun arme
pachters hadden opgekocht.
Bovendien bleek, dat er met
de stemmen geknoeid werd,
De ontbinding van het parle
ment werd in brede kring toe
gejuicht. Maar deze hoera-
stemming verdween lang
zaam maar zeker, toen bleek,
dat er geen nieuwe verkiezin
gen in het vooruitzicht werden
gesteld. Premier Amini wei
gerde ze uit te sdhrijven, om
dat naar zijn mening een wer
kelijke vrije stembusstrijd niet
mogelijk was. En zijn opvol
ger Asadoellah Alam heeft om
dezelfde reden zo lang als
maar kon gewacht.
Nu is het dan zo ver. De beslissing
van Alam is althans voor een deel het
gevolg van de toenemende druk van de
openbare mening. Men maakt zich in
Perizë bezorgd over de lange duur van
het extra-parlementaire bewind, alsook
over de ongunstige economische ontwik
keling. Niettemin meent men in rege
ringskringen, dat zij van de boeren en
de arbeiders veel meer steun dan vroe
ger kan verwachten, nu de landbouw
hervorming op grote schaal wordt uit
gevoerd en ook andere herzieningen
Of de regerig zich tegen al deze te
genstanders zal kunnen handhaven
hangt af van het antwoord op de al ge
stelde vraag, hoe „men" zal reagereD
op het beleid van premier Alam.
Wanbegrip
In een dit jaar gehouden volksstem
ming heeft het land zich nog met een
overweldigende meerderheid voor het
hervormingsprogramma van de sjah
uitgesproken. Zowel de communisten als
de nationalisten, wie de wind uit de zei
len was genomen, hebben toen niet an
ders kunnen doen dan beweren, dat de
bevolking een rad voor de ogen was ge
draaid. Maar de Perzen hebben aan die
bewering geen geloof geschonken en de
opstand, die in juni van dit jaar door
de moellahs en de grootgrondbezitters
werd georganiseerd, is er het beste be
wijs van geweest, dat de sjah tegenover
boeren en arbeiders geen valse beloften
heeft gedaan
Het zou voor de Perzische verhoudin
gen een weldaad zijn, als de altslag van
de te houden verkiezingen een zo posi-
4 tief mogelijk resultaat te zien zou ge-
ven. Er heerst echter nog veel wanbe-
grip en daarom bestaat er zoveel onze-
W I kerheid over het gedrag van do Perzi
sche kiezers.
Georges Braque
begraven
Op het kerkhof in Varengeville is gis
teren het stoffelijk overschot van de
Franse schilder Georges Braque ter aar
de besteld. De plechtigheid in de kerk
werd bijgewoond door dorpelingen en
Franse schrijvers, schilders, kunsthan
delaars, functionarissen en oude vrien
den van de overledene. Ook de 84-jarige
weduwe van Braque was bij de rouw
dienst aanwezig.
De Franse minister van cultuur. An-
dré Malraux, had de baar vergezeld
bij het vervoer van Parijs naar Varen
geville. waar Braque enige van zijn bes
te schilderijen heeft gemaakt.
Toestand Heuss
Volgens de behandelende geneeshe
ren gaat de toestand van de Westduit-
se oud-president Theodor Heuss vooruit.
Het hart van de 79-jarige werkt thans
regelmatiger dan tijdens de vooraf
gaande dagen. De toestand van Heuss
verslechterde nadat vorige week dins
dag zijn linker been was afgezet.
Reacties op Verwoerds plan
Labour vraagt om
Lagerhuisdebat
De blanken van de Britse pro
tectoraten Beetsjoeanaland, Zwa-
ziland en Basoetoland hebben
voorzichtig gereageerd op het
aanbod van premier Verwoerd
om deze gebieden met zelfbe
stuur onder Zuidafrikaans be
stuur te plaatsen. De leiders van
de nationalistische volkspartij en
Mansfield over kernstop in Senaat
De Amerikaanse Senaatscom
missie voor buitenlandse betrek
kingen heeft het kernstopakkoord
van Moskou in de Senaat aanbe
volen met de verzekering dat
worden doorgevoerd.
De regering heeft een aantal regelln-
knoelerijen zullen plaatsvinden.
Zij heeft nu voor het eerst ook de
wen kiesrecht gegeven.
De sjah en zijn vrouw, keizerin
Farah, die zich voor deze gelegen
heid in padvindersuniform hebben
gestoken.
len aangetast. Ook allerlei ontevreden
politici zullen zich bij hen aansluiten
om een goed onderdak te hebben, als de
bui losbarst.
Aan de linkerzijde vinden we het Na
tionale front (de aanhangers van de le
gendarische Mossadeq, die tien jaar ge
leden de boel in Perzië op stelten zette,
ue regcrmg neen een aamai rcgeiux- zodat de sjah naar het buitenland
gen getroffen, die moeten voorkomen, noest uitwijken)Dit front is niet
Vraag
De pers in de Perzische hoofd
stad wordt echter niet moe te her
halen, dat de knoeierijen in het vcrle-
toegeschreven moesten
i de wettelijke re
den niet
worden aan lacunes
geling van de verkiezingen,
rechtstreekse interventie van de zijde
van de regering. De vraag is thans dus
vooral, of Alam zijn belofte zal houden
en een strikt onpartijdige rol m de ver
kiezingen zal spelen.
Alam heeft er zelf wel belang bij,
want hij heeft ervaren dat het moeilijk
is te regeren zonder een parlement
dat met hem samenwerkt en dat boven
dien de bevolking geen genoegen meer
neemt met verkiezingen, waarbij het
niet zo eerlijk als maar mogelijk is in
een land als Perzië, toegaat.
Toetsins
de hervorming gekant,
tegen de wijze, waarop ze worden uit
gevoerd.
Nationalisten
Veel leiders van het Nationale front
zitten al geruime tijd in gevangenissen.
Het is dan ook de vraag, of op het
laatste ogenblik niet zal worden ge
tracht, het meedoen van deze partij
te
ijdelen. Gebeurt dit laatste,
de verkeizingsuitslag weinig waarde
worden toegekend. Voorts zijn er nog
enkele individuele politici, die aan de
verkiezingen zullen deelnemen om een
gooi naar de macht te kunnen doen als
er na de stembusstrijd een nieuwe re
gering moet worden gevormd. Verwacht
wordt, dat de vroegere premier Ali Ami
ni er een van zal zijn. Ook wordt de
oud-minister, van landbouw Arsanjari
genoemd.
Tot Labour aan
de macht is
De Britse vakbonden hebben
gisteren wel heel duidelijk hun
eisen naar voren gebracht. Zij
weigeren hun looneisen te mati
gen totdat een andere regering,
die van Labour, aan de macht
komt en een plan uitwerkt om
zowel voor winsten als prijzen
een plafond aan te brengen.
Het is overigens de vraag of de
Labourpartij wel zo in haar schik
zal zijn met deze resolutie die op
het jaarlijks congres van de TUC
een grote kloof heeft geschapen
tussen de vakbonden. Labour heeft
altijd van de vakbonden veel steun
gehad. Wanneer op het TUC-con-
gres geschillen rijzen, dan zou het
mogelijk zijn dat deze verdeeldheid
zich in de partij zelf voortzet.
De resolutie werd Ingediend door de
vakbond van ketelmakers. Doordat
Frank Cousins met zijn machtige vak
bond van transportarbeiders zich
achter stelde, behaalde de resolutie
meerderheid van 380.000 stemmen,
melijk 4.283.000 tegen 3.903.000.
De Congresleiders hadden zich tegen
de resolutie gekant omdat deze volgens
Enkele moellahs religieuze lei
ders) brachten een bezoek aan
de sjah om hun spijt te betuigen
over het verzet van andere moel
lahs tegen de hervormingsplan
nen van de sjah.
De regering beschouwt ie verkiezin
gen van deze maand vooral als een toet
sing van de populariteit van het zesle
dige hervormingsprogramma van de
sjah, dat anderhalf jaar geleden gelan
ceerd werd en in januari van dit jaar
aan een herziening werd onderworpen.
Het belangrijkste deel van dit program
ma betreft de herverdeling van de land
bouwgronden. Voorts omvat het een her
ziening van het kiesstelsel, een wet die
de fabrieksarbeiders een deel van 20%
in de winst van hun fabrieken beoogt
te geven, nationalisatie van de Perzi-j
sche bossen, maatregelen ter bestrijding;;
van het analfabetisme en de verkoop
van staatsondernemingen, ter financie
ring van het landbouwhervormingspro
gramma. Het doel hiervan is, een krach
tig front van boeren en arbeiders achter
het regeringsbeleid, te krijgen.
Progi
ressie
Ook verwacht men in Perzische rege
ringskringen steun van een elite-groep,
zo meldt de Times, voornamelijk be
staande uit ambtenaren die een partij
gevormd hebben, welke bekend staat
als de Vooruitstrevende vereniging.
Voorzitter van deze organisatie is Has
san Ali Mansoer, een voormalig waar
nemend premier, die een reeks belang-1
rijke functies in Perzië heeft bekleed.
Mansoer heeft voor een zestigtal zetels
van het 200 leden tellende parlement
kandidaten gesteld.
Een maand voordat de organisatie
besloot als politieke partij te gaan op
treden, heeft de sjah zich er officieel
aohter geschaard en de vereniging tot
zijn persoonlijke commissie voor weten
schappelijk economisch onderzoek ge
maakt.
Tegenvaller
Het is echter niet waarschijnlijk, dat
de kiezers zich uitsluitend zullen laten
leiden door de vraag, of zij voor of te
gen de hervormingsplannen van de sjah
zijn. Afgezien van de uiterst rechtse
vleugel is vrijwel niemand in Perzië
tegen hervormingen gekant. Maar ve
len zijn van oordeel, dat de sjah nu
wel wat te hard van stapel wil lopen
en anderen menen, dat alles veel te
langzaam van de grond komt.
Ook plaatselijke belangen (waarin de
landheren nogal wat te zeggen hebben)
en een algemene ontevredenheid over
het regeringsbeleid van premier Alam,
kunnen een belangrijke rol spelen en de
balans 1n het nadeel van de sjah doen
doorslaan. Dat kan wel eens de grote
tegenvaller van deze verkiezingen wor-
Oppositie
Oppositie tegen het regeringsbeleid
valt te verwachten van de zijde van
de moellah's. de vertegenwoordigers
van de religieuze groeperingen, die al
tijd grote invloed hebben gehad op de
gang van zaken in Perzië. Deze moel-
Uh* tullen zeker steun vinden bij de
hen te ver ging. Zij hadden zelf ee:
solutie opgesteld, waarin de te volgen
politiek inzake beperking van looneisen
was uiteengezet. Deze werd pas aange
nomen nadat een verklaring was ge
schrapt, waarin gezegd werd dat de lo
nen minder snel moeten stijgen dan in
het verleden. In plaats daarvan werd in
de resolutie opgenomen, dat vermeerde
ring van werkelijke koopkracht een
noodzakelijke factor is van de economi
sche groei en dat beperking van reële
inkomen in lonen en salarissen dit te
niet kan doen.
In conferentiekringen beschouwt men
het aannemen van de resolutie als een
ernstige slag voor de Congresleiding.
Zij zien het als een oorlogsverklaring
van het vakverbond aan elke loonstop
onder de Conservatieve regering en me
nen dat het nu onmogelijk is geworden
een loonpolitiek op te laten stellen door
de nationale economische ontwikke-
lingsraad, die door de regering is inge
steld en waarvan de TUC deel uit
maakt.
Verder werd een rapport aanvaard,
waarin gevraagd werd om meer plan
ning om de Britse industrie te moder
niseren. Een belangrijke passage was
de stelling dat alle inkomsten lonen,
winsten en dividenden een eind
moeten maken aan de inflatiespiraal.
Zuidslaven gearresteerd
Emigranten naar hun
land terug om
te „saboteren"
De Zuidslavische politie heeft negen
Zuidslavische emigranten gearresteerd,
die uit Australië zijn teruggekeerd om
in Zuid-Slavië „ondermijnend-terrorls-
tisch werk" te verrichten, zo is in Belgra
do in een officieel communiqué bekend
gemaakt.
De negen mannen, van wie er twee
in het bezit waren van een Australisch
paspoort, waren volgens het communiqué
in de nacht op 7 juli de grens overge
stoken. De groep was in het bezit van
15 kilo tnt„ honderd slaghoedjes, vier
transistorradio's, vijf pistolen met 450
kogels, twee dolken en drie landkaarten.
Gezegd wordt dat de gearresteerden
door een ..Oestasji" emigranten-organi
satie in Australië waren gerecruteerd.
(De „Oestasji" is een organisatie die
vooral in Kroatië tijdens de tweede we
reldoorlog met de Duitse bezetters heeft
samengewerkt). De mannen waren vol
gens het communiqué door deze organi
satie in Sydney opgeleid, waarna zij in
West-Duitsland nog tien dagen werden
geoefend in het gebruik van wapens en
ontploffingsmiddelen. Daarna werden zij
nog een maand lang In Milaan geoefend
in het oversteken van de grens
vervullen van hun opdracht in Zuid-Sla
vië. Zij hadden Zuidslavisch. Westduits,
Italiaans en Australisch geld bij zich-
De missie van de VN die onlangs naar
Scrawak en Noord-Borneo kwam om de
mening van de bevolking over de voor
genomen aansluiting bij de federatie
Maleisië te peilen, is gisteren met haar
werk gereed gekomen. Vandaag gaat zij
naar New York om de volgende dag
secretaris-generaal Oe Thant verslag uit
te brengen over haar bevindingen.
Naar een woordvoerder van het mi
nisterie van buitenlandse zaken mede
deelde. heeft Indonesië bij de Britse rege-
formeel proest ingediend tegen
„de balans van risico's ten gun
ste van bekrachtiging van het
akkoord doorslaat". De commis
sie stelt vast dat de strategische
middelen waarover Amerika
thans beschikt voldoende zijn om
een atoomaanval op de Ver. Sta
ten ongeacht zijn omvang
met represailles te beantwoorden
die de vernietiging van de Sow
jetunie inhouden.
De opstellers van het rapport ach
ten het mogelijk, dat de Sowjetunie
door het nemen van ondergrondse
proeven langzamerhand de voor
sprong die Amerika op bepaalde
technische kanten van de atoombe
wapening heeft, zal inlopen. Deze
kloof zou echter nog sneller worden
overbrugd, wanneer het nemen
kernproeven zonder beperking sou
zijn toegestaan.
De tekst van het rapport is vorige
week in de commissie goedgekeurd met
een meerderheid van 16 tegen één.
Maandag zal de Senaat het debat over
het akkoord beginnen.
De leider van de Democraten in de
Senaat, Mike Mansfield, hield bij de
diening van het rapport een hartstoch
telijk pleidooi voor aanvaarding
het akkoord. Het zou een „tragische
vergissing zijn te menen dat onbeperk
te voortzetting van de kernproeven
Amerika's veiligheid zou vergroten".
Onmogelijk
Mansfield herinnerde er aan dat
Eisenhower ook reeds soortgelijke
bepalingen zoals nu zijn overeenge
komen, heeft gelanceerd. Dat was
voor hem het beste bewijs dat het
akkoord niet nadelig is voor Ameri
ka. „Want één president kan een
fout maken bij de beoordeling van
de internationale politiek, maar
twee presidenten precies dezelfde
fouten maken, lijkt mij uiterst
moeilijk te geloven", aldus Mans-
field.
De Democraat Long liet weten dat
hij zal vechten voor het opnemen in het
verdrag van het voorbehoud, dat de
V.S. het recht hebben om kernwapens
te gebruiken voor zelfverdediging of ver
dediging van de bondgenoten. Deze be
paling zal waarschijnlijk worden
worpen omdat in dat geval nieuwe
derhandelingen met Rusland zouden
moeten worden gevoerd.
Bovendien zou in geval van bedrog
door de Russen Amerika de waarschu
wingstermijn van 90 dagen A-oor het
hervatten van de proeven niet in acht
behoeven te nemen. Verder krijgt de
Amerikaanse president alle bevoegdhe
den voor het gebruik van kernwapens
oor verdediging.
Een Amerikaanse patrouille is dins
dagavond in Berlijn door Oostduitse
grensbewakers met stenen bekogeld.
Een militair werd aan de schouder ge
troffen. De Oostduitsers lieten tevens
enkele rookbommen ontploffen.
de democratische partij daaren
tegen verklaarden „de vrijheid te
zeer lief te hebben" om het aan
bod te aanvaarden.
De Britse reactie was ook voor
Verwoerd niet gunstig. De woord
voerder van het ministerie van kolo
niën herinnerde er aan, dat verschil
lende ministers hadden verklaard,
dat er geen sprake van is dat de
protectoraten aan Zuid-Afrika zullen
worden overgedragen zonder toestem
ming van de inwoners en het Brit
se parlement. De Labourpartij heeft
de minister al benaderd en hem ge
vraagd zich te keren tegen alle po
gingen van Zuid-Airika om hier
vinger in de pap te krijgen. De La
bourpartij zal een debat over de be
trokken gebieden aanvragen.
Vrij volk
De leider van de gekozen leden van
de blanke adviesraad voor Swaziland,
Carl Todd zei op een partij vergade
ring dat het aanbod van Verwoerd moet
worden bestudeerd. „Niemand is geluk
kig met de Engelse plannen, een „on
willige meerderheid" in Swaziland
een grondwet op te leggen. Zuid-Afri-
ka moet toestemming krijgen zijn po
litiek aan de protectoraten voor te leg
gen. omdat een vrij volk het recht
heeft zelf te beslissen welke regerings
vorm het wenst", aldus Todd.
Al met al bleek wel uit zijn verkla
ring dat hü in veel zaken met Verwoerd
mee kan gaan. Vooral de economische
gebondenheid van de drie protectora
ten met Zuid-Afrika was voor Todd
doorslaggevende aard.
De Zuidafrikaanse minister van
lichting, Waring, toonde zich gister
avond nogal verontwaardigd over de be
richtgeving van Verwoerds rede in de
buitenlandse bladen. Volgens hem wa
ren de meeste buitenlandse bladen er
aan voorbijgegaan dat het Verwoerds be
doeling was zijn politiek plan voor te
leggen aan de bevolking van de Britse
protectoraten. „Zuid-Afrika heeft geen
territoriale ambities", aldus Waring.
Spion Guy Burgess
gecremeerd
gecremeerd.
Donald MacLean, de Britse diplomaat
die in 1951 met hem naar Rusland ging,
hield een korte toespraak bij de plech
tigheid in het crematorium van Mos
kou, die door een vijftiental Britten en
Russen werd bijgewoond.
Bij de kist stonden drie kransen. Aan
een hing een lint, waarop stond: „Voor
Guy, van zijn Britse vrienden". Een
van de andere twee was van Burgess'
collega's op de Russische uitgeverij voor
publikaties in vreemde talen. Een Rus,
die op deze uitgeverij werkte, hield
eveneens een korte toespraak. Hij
noemde ..Jim Andrejevitsj Burgess
Russische naam een zeer goed
mens, die de moed had voor zijn over
tuiging uit
Burgess
komen". Het werk van
de Sowjetunie en spe
ciaal bij de uitgeverij, waar de Brit
had meegewerkt aan de redactionelo
verzorging van de werken van de grot*
leraar Len in, zou volgens hem niet ver
geten worden.
Toen men de kist langzaam door de
.vloer liet zakken, werd de „Internatio
nale" gespeeld.
Zeer eenvoudige begrafenis
Eresaluut
aan een
groot man
De begrafenis van Robert Schu
man, die zaterdag zal plaats
hebben, zal zeer eenvoudig wor
den gehouden. In een uit 1950 da
terende brief vraagt Schuman
om een begrafenis zonder bloe
men, kransen en toespraken
het laatste woord enige malen
onderstreept. „Personen, die al
dus van de mogelijkheid zouden
zijn verstoken, van hun sympa
thie voor mij te getuigen, zou
den er godvruchtige en liefdadi
ge doeleinden mee kunnen die
nen", aldus Schuman.
Men heeft vaak gedacht, dat Schuman
zijn laatste dagen nog eens in een kloos
ter zou slijten. Hij zei zelf wel eens te
gen vrienden: „Wanneer de politiek mij
definitief gaat tegenstaan, zal ik mij te
rugtrekken bij de Benedictijnen". Hij
heeft dit nooit gedaan, doch hij heeft
wel herhaaldelijk in de nabij gelegen
abdy van Liguge vertoefd.
een brief aan een familielid van
Schuman schreef generaal De Gaulle gis
teren:: „In naam van de natie breng ik
ring e
het inbeslagnemen door de autoriteiten
van Serawak van een radiozender van de
groep Indonesische waarnemers, die het
VN-onderzoek in Serawak bijwoont.
I Chroesjtsjef moet zich
nu eenmaal ambtshalve
overal mee bemoeien, zo
ook met de vrouwen, al
of niet met tegenzin. Tij
dens een toast in Zagreb
liet hij onlangs weten
zich er helemaal niet
druk over te maken, dat
de vormen van de da
mes in de socialistische
landen een beetje te rond
zijn. „Onze vrouwen
schamen zich een beetje
over hun gewicht, maar
hun uiterlijk is het be
wijs van een goed leven
en van de rijkdom van
het land. Misschien vin
den de vrouwen hun ge
wicht een beetje lastig,
maar is dat niet een be
wijs van algemeen wei
rijn?", zo vroeg hij rijn
gasten.
I Het Zoölogisch onder-
zoekings-instituut „Mu
seum König" in Bonn
heeft de bevolking in het
zuiden en zuidwesten
van de Bondsrepubliek
verzocht te letten op
vlinders die men licht
gevende aluminium-
rondjes op de vleugels
heeft geplakt om de
rondzwervingen van de
ze diertjes te kunnen na
gaan. Voor deze vrije
tijdsbesteding wordt men
echter niet betaald.
I Het op Schiphol geves
tigde Nationaal lucht
vaart museum „Aeropla-
norama" heeft gisteren
de vijftigduizendste be
zoeker ontvangen. De
gelukkige, de 26-jarige
elektromonteur A. J.
Brouwer uit IJmuiden,
kreeg hiervoor maar
liefst een gratis retour
vlucht (per KLM uiter
aard) van Amsterdam
naar Brussel aangebo
den. In totaal hebben
reeds een kwart miljoen
personen sinds de open
stelling (in 1960) het
bezocht.
I Als de geallieerden tij
dig op grote hoogten
verkenningen hadden
uitgevoerd, zou de Twee
de Wereldoorlog voorko
men hebben kunnen wor
den. Deze „achteraf-re-
denering" is van dr. Pos-
sony van het Hoover-in-
stituut van de universi
teit van Standford (Cali-
fornië). De geallieerden
hadden op die hoogte d*
Duitse verrichtingen
kunnen waarnemen en
dan zou men deze ten
minste niet verkeerd
hebben beoordeeld, aldus
Possony.
I Volgens het persbu
reau Tass hebben Russi
sche natuurkundigen
ontdekt, dat de concen
tratie kooldioxyde op de
planeet Mars tachtig
procent minder is dan
tot dusver is aangeno
men. De natuurkundi
gen, die de planeet heb
ben bestudeerd, zeggen,
dat de oppervlakte van
de heldere gebieden van
Mars, die soms de „rode
planeet" wordt ge- j
noemd, schijnbaar be- j
staat uit een soort Ijzer-1
oxyde. I
brandbaar boven 400 gr. C, steen- die op het i
wordt gelegd, kan
kolen boven 400 a 500 gr. Voor kooks de zuurstof niet toetreden,
en anthraciet zijn de temperatui
voor het ontbranden nog veel hoger.
Door het zuurstofgehalte van de
lucht te verhogen, kunnen de ont-
brandingstemperaturen tot lagere maar wat
waarden worden teruggebracht,
gaat, of blijft bran
den, ook al zijn de
temperaturen niet
zo hoog als we bo
ven aangaven.
Maar het omge
keerde Is öök waar,
het
zuurstofgehalte
de lucht verlaagt,
zijn hogere temperatui
TOCH IS
HET ZO!
nodig on
het vuur aan te steken, of te onder.
houden. Bij het blussen van branden neden die waarde Is gedaald, gaat
door de ontbrandingstemperatuur
zulke hoge waarden bereikt, dat
geen enkel vuur dit kan leveren.
Alles goed en wel, zult u zeggen,
de Averklng van het
allen bekende blusAvater op
vuur? Wel, Avater
onttrekt doordat het
op het vuur wordt
gespoten by ver
damping zóveel
verdam plngs-
warmte aan de
brandende stof, dat
by voldoende hoe
veelheden Avater de
temperatuur in het
vuur snel daalt tot beneden de ont
brandingstemperatuur. En als het be-
ook al geeft men zich hetvuur uit. Klaar Is Kees!
clljks rekenschap Het blussend vermogen van water
kan nog verhoogd Avorden door in
paar procenten op te
stof, die beter in de
in het algemeen er op uit de
peratuur van het vuur te doen dalen het water
tot beneden de ontbrandingstempe- lossen
ratuur. Dat kan men doen door het poriën van de brandende materialen
gebruik van brandblusmiddelen. Die doordringt en zich beter over de op-
middelen kunnen blcarbonaten in op- pervlakte daarvan verspreidt ter-
lossing bevatten, Avaardoor bij het Avljl geen waterdruppels er af rol-
bespuiton van brandende
vrij grote hoeveelheden koolzuur
worden vrijgemaakt die het zuurstof
gehalte van de lucht verlagen, Avaar
door verdere ontbranding wordt voor
komen. De blusmiddelen kunnen
ook ln vloeistof opgeloste zuurstof-
houdende kalizouten bevatten,
len zonder hun beschermende
king te hebben uitgeoefend. Speciaal
bij bos- en heidebranden kunnen de
ze „natmakers" goede diensten
doen, evenals bij brand in bool, zaag
sel e.d. los materiaal.
Over branden sprekend, moeten we
overstappen naar een onderwerp dat
katalytlsch sterk blussend werken, daarmee slecht* zijdelings verband
Bij gebruik van koolzuurspuiten en houdt, want een lezer heeft ge-
koolzuursneeuw worden beide prin- vraagd, hoe het komt dat in oorlogs-
clpes tegelijk toegepast. Enkele dro- tijd de ruiten bij bominslagen naar
ge blussers voeren met koolzuur bi- bulten vallen, terwijl men toch zou
dat ook snel een la- mogen veronderstellen, dat ze ln de
daar- kamer terecht zouden komen.
ge temperatuui
door blussend werkt.
U ziet, alles draait
n, de ont- Nadruk verboden.
een eresaluut aan de grote waarachtig
heid, waarmee hy zijn land heeft ge
diend en de buitengewone bijdrage, wel
ke hy geleverd heeft voor de zaak van
landse zaken) prees Schuman als „een
van de eersten die onderkend en gede
finieerd hebben wat de A'oornaamst*
richtlijn van de Franse politiek behoort
te zijn. Het blijft dit ook. nl. de T
werking
Visie
Onder de vele staatslieden, die hulde
hebben gebracht aan de nagedachtenis
van Schuman bevindt zich president
Kennedy. Hij noemde hem een man, die
visie paarde aan realisme. Hij was een
vriend van vrye mensen, overal ter we
reld. Zijn voorstel voor een Europese
kolen- en staalgemeenschap markeerde
het begin van de vorderingen naar Euro-
g;se eenheid. Robert Schuman, aldus
ennedy, was een burger van Frankrijk,
Europa en de wereld.
Nederland
De Nederlandse regering betreurt het
heengaan van Schuman als een vooraan
staand Frans staatsman en een poot
Europeaan, die een voorname rol neeft
gespeeld bij het leggen van de grond
slagen voor de Europese eenwording. D*
achting van de Nederlandse regering
voor de heer Schuman kwam in 1950
tot uiting in zijn benoeming tot Groot
kruis in de Orde van de Nederlandse
Leeuw. In de nagedachtenis van Robert
Schuman eert de Nederlandse regering
een van de grote zonen van Frankrijk
die de nauwe verbondenheid van dat
land met alles wat zich in Europa af
speelt door zijn onvermoeid streven ge
stalte heeft gegeven.
Chroesjtsjef: handel
met W.-Duitsland
uitbreiden
Premier Chroesjtsjef heeft gisteren
toch nog de vice-president van de
Westduitse bondsdag, de liberaal Tho
mas Dehler, ontvangen. Eerder was
gezegd dat de Russische premier geen
tijd kon vrijmaken voor Dehler.
Ook Chroesjtsjef herhaalde, hoewel
iets vriendelijker geformuleerd dan mi
nister Gromiko, de Russische eis dat
een Duits vredesverdrag met beide
Duitslanden gesloten moet worden en
dat er zo alleen sprake zou kunnen zijn
van Duitse hereniging.
Chroesjtsjef herinnerde aan zyn ver
klaring van 1961 waarin hy West-Duits
land uitgebreide handelsvoordelen aan
bood', wanneer de Westduitse regering
zich vriendelyker toonde ten opzichte
van de Russische politiek.
Onmiddellijk na het onderhoud vloog
Dehler, die verklaarde een zeer prettig
gesprek met Chroesjtsjef te hebben ge
had, naar Bonn terug.
Er bestaat een grote kans dat bin
nenkort in Portugal een referendum
zal worden gehouden over de over
zeese politiek van premier Salazar.
Dit referendum zou nog dit jaar
moeten worden gehouden en is een
uitvloeisel van de rede van de pre
mier van 12 augustus.
De Portugese regering wilde geen
commentaar leveren op de verklaring
van de leider van de „beArrijdmgsrege-
ring voor Angola", dr. Roberto Holden,
die aankondigde dat de rebellen hun ac
ties tegen de Portugezen zullen intensi-
mier had hij begrepen dat Portugal
vastbesloten is wat betreft zijn politiek
'n Afrika en daarbij alle resoluties vam
de V.N. naast rieh neerlegt.
