Habsburg's historische zending
Snelste vrouw
ZONDAGSBLAD
TER WERELD HEET JACQUELINE
jaar [ucWtmacWt
H'
ZATERDAG 27 JULI 196S
Nieuwe Leidse Comramil
Amerikaanse en Frangaise strijden om hegemonie in de lucht
Maar haar
wisselt
achternaam
steeds
luchtvaartmedewerker)
Mocht u ooit tijdens een
quiz de vraag gesteld krij
gen: ,,Wie is de snelste
vrouw ter wereld?", dan
kunt u altijd antwoorden
„Jacqueline". Haar achter
naam? Daar vertellen wij
hieronder iets over, want wij
lopen alle kans dat op het
ogenblik, dat de drukinkt
van dit nummer is gedroogd,
een andere Jacqueline de
snelste vrouw ter wereld is
geworden.
De bekende Amerikaanse vlieg-
ster mevrouw Jacqueline Co
chran heeft begin mei met een
Lockheed TF-104G Starfighter
boven Edwards Air Force Base
in de V.S. twee nieuwe wereld
snelheidsrecords voor dames ge
vestigd.
Zij verbeterde het reeds op
haar naam staande wereldsnel
heidsrecord over een rechte baan
van 15 tot 25 km op 2048.67 kilome
ter per uur, terwijl zij over een ge
sloten circuit van 100 km een
snelheid behaalde van 1937,5 km
per uur. Het record over een af
stand van 100 km was sedert
juni 1962 in handen van haar
Franse rivale mevrouw Jacque
line Auriol, de schoondochter van
Frankrijks ex-president, die in
mei 1951 voor het eerst beslag
legde op een vrouwelijk snelheids-
Mevr. Cochran is eigenaresse
van een fabriek in cosmetische
artikelen en woont met haar
echtgenoot Floyd Odium op een
ranch bij Indio in Californië. Zij
leerde in 1932 vliegen op het vlieg
veld Roosevelt Field op Long
Island, omdat zij van mening
was. dat een vliegbrevet haar
prestaties als zakenvrouw zou
verhogen. Sinsdien heeft zij meer
dan honderd vliegrecords op haar
naam gebracht. Tijdens de twee
de wereldoorlog vloog zij als lid
van het vrouwelijke hulpkorps
van de Amerikaanse luchtmacht
(de zgn. WASPS). Mevrouw Co
chran was ook de eerste vrouw,
die de geluidssnelheid over-
Het pittigste
De Lockheed TF—104G is een
tweezitsuitvoering van de beken
de Starfighter, die op het ogen
blik door een grote groep Euro
pese fabrieken in licentie wordt
gebouwd. Het toestel is bedoeld
als overgangstrainer, maar heeft
tevens een volledige operationele
uitrusting, zodat het ook als ge
vechtsvliegtuig dienst kan doen.
De beide vliegtuigtypen zijn in
gebruik bij onze jubilerende Ko
ninklijke Luchtmacht.
De vlieger, die mevrouw Co
chran met dit toestel vertrouwd
maakte, was kolonel Charles
„Chuck" Teager, die in 1947 als
eerste de zgn. geluidsbarrière
doorbrak. Mevrouw Cochran zei
na haar recordvluchten: ..Het is
het pittigste vliegtuig waarmee ik
In mijn hele vliegerscarrière heb
gevlogen!"
ger(ster) de rust gegund van het
bewustzijn, zijn titel voor het le
ven veroverd te hebben. Zo ging
het ook ditmaal en op 14 juni j.l.
stapte de Franse rivale mevrouw.
Jacqueline Auriol in een Mirage
III om het Amerikaanse record
nog scherper te stellen. Reeds een
dag te voren had zij een poging
gewaagd, maar een snelheid van
1995 km over een gesloten circuit
van 100 km vond ze nog te weinig.
De volgende dag legde ze er nog
een schepje op en bereikte toen
een snelheid van 2030 km. per uur,
hetgeen bijna tweemaal de ge
luidssnelheid is.
Dit was voor de vijfde maal in
successie, dat zij een bestaand
vrouwelijk snelheidsrecord brak.
wat voordien meestal op naam van
haar Amerikaanse collega-vlieg-
ster stond.
Voor deze vlucht had zij een
normale operationele jager ge
leend van de Franse luchtmacht,
die in geen enkel opzicht afweek
van de produktiemachlnes die de
Dassaultfabriek afleveren. De Mi
rage III Is een éénpersoons jacht
vliegtuig en met deze vlucht stel
de zij dus haar rivale meer dan
honderd kilometer ten achter. Als
we deze snelheid in vergelijkende
zin zouden gaan gebruiken, dan
zou deze Franse recordvliegster
in staat zijn in een kwartier tijds
over de Benelux-landen te vliegen.
De tengere, elegante Frangaise
madame Jacqueline Auriol-Douet,
die moeder is van twee zoons,
maakte in het voorjaar van 1947
voor het eerst kennis met de
zweefvliegsport. Vanaf dat ogen
blik kreeg zij een ongeneeslijke
liefde voor de luchtvaart en nog
hetzelfde jaar verkreeg zij de be
voegdheid een zweefvliegtuig zelf
standig te besturen. Tevreden was
zij echter nog niet, want ook het
brevet voor motorvliegen was één
van haar wensen en in 1947 haal
de ze dat er dan nog maar even
bij. Haar aard liet het er evenwel
niet bij om rechte stukken te vlie
gen en het volgende jaar volgde
zij een cursus in luchtacrobatiek.
Op dit gebied blonk zij uit en in
het voorjaar van 1949 zou zij
voor het eerst aan een vliegfeest
hebben deelgenomen, als een
ernstig ongeluk dat haar niet had
verhinderd.
Ernstig ongeluk
Een week vóór dat vliegfeest
overkwam haar in de V.S. een
ernstig luchtvaartongeluk en zij
keerde zwaar gewond aan gezicht
en borstkas in Frankrijk terug.
Een jaar lang heeft zij zich niet
in het openbaar vertoond en wa
ren tweeëntwintig operaties van
plastische chirurgen noodzakelijk
om haar verminkingen enigszins
te herstellen. Zodra zij een beet
je in staat was te vliegen kroop
zij weer in een vliegtuig. Het on
geluk had haar liefde voor de
luchtvaart niet kunnen breken en
in de herfst van 1950 haalde zij
met glans haar militaire vlieg-
Nog niet tevreden volgde zij dat
zelfde jaar een. cursus voor ver-
keersvliegster en het volgende
jaar verwierf zij als eerste vrouw
de bevoegdheid om hefschroef-
vliegtuigen te besturen. Voor me
nigeen zou toen de hartewens zijn
vervuld, maar direct na het beha
len van deze certificaten trok zij
op recordjacht. Naast het vestigen
van records, maakte zij er een
sport van zoveel mogelijk ver
schillende vliegtuigtypen aan de
tand te voelen.
Haar prestaties trokken ook in
het buitenland de aandacht en zo
ontving de Amerikaanse ex-presi
dent Eisenhower de Franse Jac
queline in het najaar van 1953 op
het Witte Huis. Bij die gelegenheid
werd zij onderscheiden met de
Aviation Achievement Award, als
erkentelijkheid voor haar bijzon
dere luchtvaartprestaties. En on
danks al deze glorie is het wel bij
na zeker, dat zij binnenkort, naast
haar normale routinevluchten.
weer van start zal moeten gaan
voor nog snellere vluchten.
Het vliegtuig, waarmee haar
Amerikaanse rivale de vlucht vol
bracht. kan in de éénpersoons
uitvoering immers snelheden be
reiken, die boven de 2400 km-u.
liggen. Daardoor kan een nieuwe
recordpoging niet achterwege blij
ven, het is uiteindelijk zo'n 400
kilometer sneller, en dan zal ook
de Franse Jacqueline haar beurt
weer moeten hebben.
jeugdige leeftijd wees werd
en nooit heeft geweten wie haar
ouders waren, een uiterst be
kwame zakenvrouw. Als schoon
heidsspecialiste heeft zij een zaak
van formaat opgebouwd. O, zult
u denken, dergelijke grapjes
haalt zij uit als een „stunt"' voor
haar bedrijf. Dat is nu juist niet
het geval, want in dat opzicht
verschilt zij heel erg met haar
Amerikaanse soortgenoten, die
iets dergelijks als reclamemiddel
zouden gebruiken. Reeds in 1934
nam zij voor het eerst deel aan
een snelheidsrace, die voor ons
allen bekend is als de „Melbour
ne Race" van de Uiver. Zeven
jaren later werd zij de eerste
vrouwelijke transatlantische pilo
te van een bommenwerper. Zij
bracht zo'n gevaarte van Ameri
ka naar Engeland. Later richtte
zij tijdens de tweede wereldoor
log een school op voor vrouwe
lijke piloten en haar oorlogsver
richtingen hebben erkenning ge
vonden in Amerikaanse en Fran
se decoraties. Veel, zou er nog
over haar te vertellen zijn, zoals
over haar hobby: het verzame
len van miniatuur schilderijen,
haar farm en haar fabriek van
cosmetische artikelen, maar ook
haar Franse rivale mevrouw Jac
queline Auriol willen wij in het
zonnetje zetten.
Grote rivale
Recordvliegers zijn rusteloze
mensen, na hun prestaties altijd
weer opgejaagd door anderen, die
het dan nog een tikje sneller, ho
ger of verder halen, wat dan weer
de „verplichting" schept het nog
eens opnieuw te doen. Slechts zel
den wordt aan een recordvlie-
VOOR EUROPA'S EENWORDING
I ET nationalisme
behoort tot „Die
Welt von Ges-
tern", het is
de Haagse his
toricus J. J. Mos-
tard, die met deze woor
den zqn liefde voor de
Europese bewustwording
belijdt. Geboren in 1929
onderging hij in zijn jon
gensjaren welbewust de
tragische verscheurdheid
van de volkeren van Euro
pa, die weer eens opnieuw
in hun eeuwenoude ge
schiedenis de nationale
tegenstellingen hadden la
ten prevaleren boven wat
hen als Europeanen ver
bond. Later geschiedenis
studerende werd hij in het
bijzonder geboeid door het
huis Habsburg, dat de
eeuwen door aan zijn Euro
pese zending getrouw was
gebleven.
Hij ontdekte, dat met na
me de Oostenrijks-Hongaarse
Dubbelmonarchie, waarin
het huis Habsburg tot in on
ze eeuw toe de verbindende
factor was geen volkeren-
kerker was, zoals de vijanden
haar graag afschilderen,
maar veeleer een klein Pan-
europa, een voorbeeld van
een vruchtbare samenwer
king, van volkeren van ge
heel verschillende oorsprong,
ja zelfs van verschillend ras.
De studie van deze historische
zending van het huis Habs
burg werd zijn grote liefde.
Het is geen wonder, dat de
heer Mostard reeds in 1952,
23 jaren oud benoemd
werd tot bestuurslid van de
Vereniging Nederland-Oosten
rijk, welke vereniging hij
sinds 1957 als secretaris dient.
Het is ook geen wonder, dat
men als men met de heer
Mostard in gesprek komt in
de kortst mogelijke tijd diep-
gedoken zit in de betekenis
van Habsburg en onder
aanvoering van dit aloude
vorstenhuis ook van Oos
tenrijk voor de culturele en
De oude Keizer
Franz Joseph met
de tegenwoordige
Aartshertog Otto
van Habsburg.
staatkundige historie van Eu
ropa. Met de Amerikaanse
historicus Christenson kan hij
volmondig zeggen: „The sto
ry of Habsburg is the story
of Europe".
Nu nog
Europa is een nationaliteiten
probleem en Habsburg heeft
voor de oplossing van dit pro
bleem in het verleden aan-
wijzigingen gegeven, die ook
nu nog bij de eenwording
van Europa van de allergroot
ste betekenis zijn.
Reeds eerder heeft de heer
Mostard, in zijn boek over
Wenen „Smeltkroes van Eu
ropa" op deze betekenis ge
wezen, maar sindsdien heeft
hij de tijd gevonden dieper
en speciaal op dit probleem
in te gaan. Vol trots haalt hij
zijn jongste boek tevoorschijn:
„Een familie dient Europa.
roem en tragedie van het
Huis Habsburg." Zojuist zag
het met vele waardevolle il
lustraties verlucht het licht
bij de Europese Bibliotheek
te 's-Gravenzande.
Dit boek van ruim 350 pa
gina's belicht van de eerste tot
de laatste bladzijde deze his
torische zending van Habs
burg. Het is het eerste grote
Habsburgdjoek, dat ooit in de
Nederlandse taal het licht zag
en men begrijpt dat de
schrijver die voor zijn We-
delijke Nederlanden is door
Habsburg bepaald. maar
vooral is het Oostenrijk, waar
over dit huis van 1282-1918
heeft geregeerd, dat Habs-
burgs naam heeft groot ge
maakt.
Realisten
Deze familie afkomstig uit
de Elzas en Zwitserland is
door de eeuwen heen merk
waardig cosmopolitisch inge
steld geweest. Merkwaardig
is ook de realistische karak
tertrek, die bijna alle Habs-
burgers vertonen, daarbij hun
oprecht christelijke vroom
heid (de laatste Keizer van
Oostenrijk Karl I is in balling
schap als een heilige gestor
ven), en bovendien hebben zij
zich altijd gevoeld als scha
kels van een machtige fami-
shertog Otto tan Habsburg
Karl.
nen-boek met de hoge Ween-
se onderscheiding, de Golde-
ner Rathausmann als eerste
buitenlander begiftigd werd,
niet weinig trots is op zijn
nieuwe boek. Niet zozeer om
dat hij begerig is naar „lof
en roem", maar omdat hij
van mening is, dat een histo
ricus in de samenleving een
hoge taak heeft en dat het
hem nu reeds is mogen ge
lukken zijn ideaal: de Euro
pese bewustwording, op deze
wijze te mogen dienen. Een
historicus moet wegen helpen
zoeken in de wildernis van de
tijd en de heer Mostard is er
van overtuigd, dat hij een van
de belangrijkste wegen in de
geschiedenis van Europa op
het spoor is gekomen.
Een lijn
Het is natuurlijk niet zo,
dat iedere Habsburger zijn
roeping heeft begrepen of
bekwaam tot deze roeping
was, maar toch is er een
lijn te ontdekken van de eer
ste Habsburger. die tot kei
zer van het Heilige Roomse
Rijk gekozen werd: Rudolf I
(12731291) tot de tegen
woordige aartshertog Otto
van Habsburg toe. Ja, dit te
genwoordige hoofd van het
Huis Habsburg, die in 1912
geboren werd en in 1961 offi
cieel de rechten op de Oosten
rijkse keizerskroon prijsgaf
(maar desondanks tegen alle
recht en wet in uit Oosten
rijk geweerd wordt) heeft wel
licht als geen van zijn voor
vaderen de Habsburgse roe
ping begrepen. Hijzelf een
zeer bekwaam economeen so
cioloog heeft zijn Europa-
bouwende gedachten in vele
werken neergelegd.
Juist in de Donaumonarchie
heeft het Huis Habsburg kun
nen bewijzen hoe het in staat
geweest is vele eeuwen lang
volkeren van de meest uiteen
lopende oorsprong bij elkaar
te houden: 12 nationaliteiten,
verdeeld over vijf rassen,
hebben Wenen als K.-und K.-
Residenzstadt tot een smelt
kroes van alle rassen en
stammen gemaakt en al wa
ren er uiteraard vele botsin
gen en twistpunten, deson
danks vormde deze Dubbel
monarchie een hechte econo
mische en culturele eenheid.
Met lede ogen werd dit aan
gezien door alle Pan-Germa-
nen, Pan-Slavisten en Pan-
Romanisten en allen, die ei
gen nationaliteit en ras hoger
stelden dan het ideaal van
samenleving der volkeren op
de basis van recht en wet.
Het is geen wonder, dat
Hitier de felste vijand was
van Wenen en het Habsburg
se Huis. Juist door het weg
vallen van de Donaumonar
chie heeft Hitier en hebben
andere vijanden van Europa
in de droeve twintiger jaren
van deze eeuw hun kans ge
kregen. Door hun toedoen is
Europa in een tweede we
reldoorlog gestort, feller en
afschuwelijker dan ooit tevo-
Toekomst
Nu Europa door schade en
schande wijs geworden is.
leert het in de historie, dat
het ideaal der Habsburgers,
het samenleven der volkeren,
het enige ideaal is, dat Euro
pa nog een toekomst geeft.
Juist nu zijn wij het Huis
Habsburg met andere ogen
gaan zien. Vanuit deze visie
heeft de heer Mostard zijn
boek geschreven. Een enorm
rijk boek want de geschiede
nis van Habsburg is fabelach
tig rijk geschakeerd. Tot haar
geschiedenis behoren Keizer
Maximiliaan en Karei V. Ko
ning Philips II en de Spaanse
Habsburgers. Een groot deel
van de geschiedenis der Zui-
lie.
Het was alsof zij altijd de
tijd hadden: hun wereldrijk
bouwden zij op stap voor stap.
Tu felix Austria nube! (Gij
gelukkig Oostenrijk trouw!)
was lange tijd als het ware
hun zinspreuk, want niet door
oorlogen breidden zij hun
macht uit, maar door te trou
wen met de belangrijkste erf
dochters der uitstervende Eu
ropese vorstenhuizen. Daar
naast vertonen de Habsbur
gers een buitengewoon gevoel
voor consolidering van hun
macht. Zij zijn cohservatief
Koning Philips II
van aard, maar niet star, van
tegenstanders maken zij per
soonlijke vrienden en bescher
men de individuele vrijheid
tegenover de vaak revolutio
naire vrijheidsdrang der na
tionaliteiten. Met volken heb
ben zij niet te maken, maar
met mensen en juist door hun
persoonlijk, menselijk optre
den dwingen zij autoriteit af.
Bovendien zijn de Habsbur
gers de eeuwen door zeer con
sciëntieus geweest.
Het zijn deze karaktertrek
ken, die bij voorkeur deze fa
milie hebben geroepen om Eu
ropa te dienen.
Opnieuw staan de volken
van Europa voor de keuze om
te blijven verstarren in de
oude tegenstellingen of om in
onderlinge samenwerking Eu
ropa op te gaan bouwen tot
een familie van volken. Dat
zij dit mogen doen in de
geest van de „Familie, die
Europa diende", het is met
deze wekroep, dat de heer
Mostard zijn nieuwe boek ge
schreven heeft en met dit
