Nieuwe Leicdse Courant FORMATEUR MARIJNEN wil nu snel doorstoten Commentaar u Belofte in plaats non-agressiepact Opdracht laat ruimte naar alle kanten Laatste kans voor KVP Ongewenste transacties Eindhovens raadslid? Amerikaanse gedachte KLM verkoopt vijf Convairs hamolweer vandaag- tflB Contact EEG-Engeland stap in goede richting Mrsctsvn r. DIEMER Or. B. OlEMPt CHRISTELIJK-NATIONAAl DAGBLAD Woensdag 17 juli 1963, 44»te jaargang „Stsntvutigk li ghsblsvsn mijn h»rt in tsghsntpost" AUSTRALIË onderweg Zie pagina 13 OE LIJN VAN TWEE MIS1UKTE KABINETSFORMATIES Het ontwikkelingsbeeld van de twee mislukte ka- binetsformaties grafisch weergegeven. Duidelijk valt op hoe de tweede for- matiepoging zich sneller heeft ontwikkeld dan de In de eerste ronde duur de het bijna twee weken eer de informateur een formateur aanwees. Dr. Beel had, uiteraard steu nend op het werk van mr. Romme maar één week nodig eer prof. De Quay formateur werd. Dr. De Quay heeft na anderhalve week zijn op dracht teruggegeven. Dr. De Kort struikelde na bij na drie weken. De belangrijkste gebeur tenissen die tot beide mis lukkingen hebben geleid, zijn chronoligisch op de lijn aangegeven. (Van onze parlement sredactie) DE Koningin heeft gistermiddag op paleis Soestdijk de demissionaire K.V.P.-minister van landbouw, mr. Marijnen, ontvangen en hem opgedragen „een kabinet te vormen". Zoals bekend heeft de 46-jarige mr. Marijnen zich tijdens de formatie-De Quay bereid verklaard de leiding van hef nieuwe kabinet op zich te nemen. De Tweede-Kamer fractie van de K.V.P. heeft maandag zijn kandidatuur voor het premierschap gehandhaafd. Gisteravond heeft de nieuwe formateur nog een onderhoud gehad met prof. De Quay in diens landhuis in Beers bij Cyuck (N.Br.). Vandaag heeft hij gesprekken gevoerd met de fractieleiders van KVP, WD, ARP en CHU, resp. de heren De Kort, Toxopeus, Biesheuvel (vervanger van de heer Van Eijsden) en Beernink. in Nieuws één oogopslag B. en W. van Amsterdam menen, dat het Rijk een deel van de aanleg van de metro moet betalen. De Russen hebben plan nen voor het lanceren van een vliegend hotel, een ruimteplatform, dat om de aarde zal draaien. In Nederland wordt weliswaar veel gespaard, maar er zijn helaas nog grote groepen in de bevol king die niet weten wat sparen is, zei gisteren staatssecretaris Schmelzer. De nieuwe kabinetsfor mateur is de demissionaire minister van landbouw mr. V. G. M. Marijnen. De eer ste die hij consulteerde was prof. De Quay. Daar na volgden de fractielei ders van de grote politieke partijen. Lord Home. de Britse minister van buitenlandse zaken, brengt een officieel bezoek aan Den Haag. Hij verklaarde het voorstel van de zes EEG-landen, regelmatig contact te hou den met Groot-Britannië een „stap in de goede rich ting" te achten. De bouw van het audi torium-complex van de Technische Hogeschool te Delft is een jaar op het tijdschema ten achter. De kostenraming is inmiddels opgelopen van drie tot tien miljoen gulden. De voorzitter van de Ned. Televisie Stichting, E. A. Schüttenhelm, heelt tegenover een onzer re dacteuren commentaar ge geven op de uitlatingen van AVRO-zijde over do NTS. De opdracht aan mr. Marijnen is «ia* voor dit denkbeeld. Daar ging de - - Voorkeur ook uit naar een meer gezag hebbend K.V.P.-formateur met voldoende invloed om de eenheid in het katholieke kamp te herstellen. Voorts vindt men in genoemde kringen deze minister van landbouw, wiens beleid tot veel kritiek aanleiding heeft gegeven, niet de meest geschikte figuur om leiding te geven een kabinet Sommigen vinden ook de betrekkelijk jeugdige leeftijd van de be windsman een bezwaar. Veldkamp De uitkomst van de formatiepoging- Marijnen wordt in hoofdzaak bepaald door de vraag of hij erin zal slagen het probleem-Veldkamp op te lossen. Wat hij op dit punt ook onderneemt, hij zal moeten kunnen rekenen op de steun van de K.V.P.(-fractie). Het wordt tijd, dat deze partij haar beleidslijn terzake volkomen duidelijk maakt. Als minister Veldkamp en diens eisen niet wil afvallen, dan moet ze maar tot akkoord zien te komen met de f .v.d.A. i dat niet, dan zal ze de conse quenties daarvan moeten aanvaarden. Dan moet ze minister Veldkamp laten vallen, zo hij niet te elfder ure capi tuleert. Overigens meent men in politieke krin gen, dat het voor een eventuele capitu- opmerkelijk door zijn eenvoud. De formateur kan er alle kanten mee op. Hij kan een parlementair, een extra-parlementair en in theorie zelfs een zakenkabinet gaan vormen. Kiest hij de tweede mogelijkheid, dan laat hij de „bouwstenen" van prof. Rom me en het Akkoord van Wassenaar voor wat ze zijn. Hij kan ook de P.v.d.A. bij de formatie betrekken. Dit ligt echter kennelijk niet in zijn bedoeling. Aangenomen wordt, dat het Wassenaarse akkoord zijn uit gangspunt zal zijn, zulks in overeen stemming met de wens van de vier niet - socialistische Kamerfracties, wier aanvoerders in hun adviezen hebben onderstreept, dat het akkoord moet worden gehandhaafd. Overigens schijnt mr. Marijnen niet plan te zijn, nog eens uitvoerig overleg te gaan plegen met de vier fracties. Hij wil nu snel doorstoten. Wel zal hy ver- wil nu snel doorstoten. Wel zou hij eerst de fractieleiders gaan inlichten over de door hem te volgen procedure bij de op lossing van de problemen rond zetelver deling en zetelbezetting. Voor wat betreft de A.R. krijgt hij dan niet te maken met de heer Van Eijsden, die door oververmoeidheid aantal weken uitgeschakeld zal zijn, n met de waarnemend a.r. fractieleider Biesheuvel, die tevens kandidaat-minister voor landbouw is. Als het nieuwe kabinet spoedig een feit zal zijn en mr. Bies heuvel daarin zitting zal hebben, zal eer derde a.r. als fractieleider het woord moeten voeren bij het debat regeringsverklaring. Mr. Marijnen is door zijn eigen fractie aanbevolen als formateur. De meerder heid van de K.V.P. zou hem gaarne minis ter-president zien worden. In andere par lementaire kringen is men minder enthou- Advertentie) OPRUIMING WONINGINRICHTING BULTHUIS Zéér voordelige aanbieding VER7ET-BOUCLÊ van nu 15.90 per m2. SM RNA-K ARPF.TTEN 168.— 225 x 315 trt— 1 WONINGINRICHTING BULTHUIS - Botermarkt 23 Het lid van de gemeenteraad van Eindhoven de heer W. A. Wam- steeker (soc.) heeft aan het college van B. en W. vragen gesteld over grondtransacties van een medelid van de Eindhovense raad. Hij vraagt 1 onder meer of Burgemeester en Wethouders er van op de hoogte zijn dat een lid van de raad. die ook deel uitmaakt van de commissie voor het grondbedrijf, zijn gronden, liggende in de gemeente Eindhoven, onder Acht, verkocht zou hebben aan een bouwmaatschappij, voor een Prijs, die veel hoger is dan wat de gemeente gewoonlijk aanbiedt. ..Indien deze verkoop inderdaad heeft plaatsgevonden, achten B. en W. iet dan niet ongewenst, dat een lid van de gemeenteraad, tevens deel j uitmakende van de commissie voor het grondbedrijf, op deze wijze de grondverwervingspolitiek van de gemeente doorkruist?" latie van dr. Veldkamp reeds te laat is. Zijn spanningverwekkende manier van optreden heeft vorige week de verhou dingen in de ploeg van kandidaat-minis ters ernstig geschaad. Zelfs al zou hij in binden (wat slechts weinigen voor gelijk houden), dan nog is het zeei vraag of andere leden van de ploeg hem los van beleidsoverwegingen als ambtgenoot zullen accepteren. Mr. Marij nen heeft, wil hij niet over dezelfde moei lijkheden struikelen als die welke prof. De Quay noopten zijn opdracht terug te geven, tot taak de sfeer in het kabinet- in-spe te zuiveren. Dat kan hij naar veler oordeel alleen als hij dr. Veldkamp bui ten de deur zet Twee oplossingen van het probleem- Veldkamp zUn denkbaar. Of ze te ver wezenlijken zyn, hangt van het oordeel van de K.V.P. af. Mr. Marijnen kan pro beren een andere, gematigder K.VJ.- kandidaat voor sociale zaken aan te trek ken, b.v. de Eindhovense hoogleraar prof. Steenkamp. HU zou ook de portefeuille aan een andere party kunnen geven, b.t aan de A.R.P., die in prof. De Gaay Fortman, staatsraad Ruppert en staats secretaris Roolvink over geschikte kandi daten beschikt. „Onderwys" zou dan weer naar de K.V.P. gaan. Wil de K.V.P. persé niet van haar zetel in de sociaal-econo mische sector af. dan zou ze Sociale Za ken kunnen proberen te ruilen met Eco nomische Zaken, dat de C.H.U. weer werd toegewezen. Maar nogmaals: als de K.V.P. hierover haar veto uitspreekt, gebeurt er niets, althans niets dat de dreiging van een nieuw formatie-echec nog zou kunnen af wenden. De formateur zal vermoedelijk de bezetting van sociale zaken als laatste punt op zijn werkprogram zetten. Als het hele kabinet op één post na gereed ls, staat de K.V.P. onder zó'n zware druk, dat ze wel een enorme dosis moed zal die nen te verzamelen om de formatie nog op die ene post te laten afspringen. De K.V.P. heeft nu haar laatste kans or formatie uit het slop te brengen. Brengt ze die kans om zeep, dan zal het initiatief in andere handen overgaan. (Voor vervolg zie pagina 10) Ijlst tobt met sneeuwlaag De winter heeft dit jaar wel lang geduurd, maar nergens zo lang als in het Friese stadje IJlst. Tyen dezer dagen werk- lieden bij de veehouder P. Hui- tema bezig waren met het op ruimen van een oude mestvaalt, e stootte men op een hardbevroren laag sneeuw, die sedert de laat ste winter was geconserveerd. De mestvaalt had blijkbaar ge diend als een enorme ijskast. Het laatste stroomgat van de dam van Afohaka in de Surinameririer, op 110 kilometer bezuiden Paramaribo, werd heden gesloten. Hier wordt een twee kilometer lange stuwdam gebouwd voor de opwekking van elektriciteit voor da aluminiumindustrie. Het water zal nu door de tunnels in het betonnen kunstwerk door de woelkom naar de oor spronkelijke bedding worden teruggeleid. Duidelijk is op de foto de aansluiting te zien van het aarden damlichaam op het betonnen kunst-, iverk. In augustus 1965 hoopt men de eerste elektrische energie naar Paramaribo over te brengen, ivaar een smelter en een aluinaardefabriek zullen verrijzen. Van Amerikaanse zijde hoopt men, dat Chroesjtsjel genoegen zal nemen met een plechtige wederzijdse belof te van de Ver. Staten en de Sowjet- unie, dat zij in Europa geen agressie zullen plegen. Deze belofte zou dan de plaats moeten innemen van het non-agressiepact, dat de Russische premier min of meer als voorwaarde heeft gesteld voor de totstandkoming een verdrag tot het verbieden van proeven met kernwapens. Amerika kan er niet aan denken in Moskou in te stemmen met het sluiten van een non-agressiepact tussen de Navo en het Warschaupact, omdat het vrijwel zeker is, dat niet alle leden van de Navo er mee zullen instemmen. Wel neemt men aan, dat er geen bezwaar zal bestaan tegen een uitwisseling van beloften tus sen Chroesjtsjef en Kennedy om de hui dige verhoudingen in Europa niet door agressie te wijzigen. Een medewerker van Kennedy gaf gisteren te vex-staan, dat belofte slechts gegeven zal wor- Een dergelijke verklaring zou alleen maar bindend zijn als de huidige Euro. pese verhoudingen blijven gehandhaafd zonder dreigementen met agressie een der beide partijen. Derhalve Chroesjtsjef volgens de naaste medewer ker van Kennedy kunnen verklaren, niet te overwegen het westen een ultimatum inzake West-Berlyn te stellen. Kennedy zou kunnen beloven, zich van militaire acties te zullen onthouden om de be staande grenzen van Europa met inbegrip van die der satelietstaten te wijzigen. (Voor vervolg zie pagina 10) "DIJ het antwoord dat de minister defensie dezer dagen heeft gegeven op de vragen naar de Duitse offlcier-met- decoraties willen we nog wel graag een kanttekening maken. De minLster merkt op. dat het dragen van onderscheidingen zonder kentekenen die verband houden met het nationaalsocia- listische regime door de Duitse regering is toegestaan. Hij vindt het een ongerecht vaardigde beperking, indien een militair op ons grondgebied niet die onderschei dingen zou mogen dragen die door de eigen regering van de militair zijn toe gestaan. Het is een antwoord waarmee we weinig gelukkig zijn, al kon de minister, zolang hij officieel sprak, misschien niet verder gaan. Maar het Ls geen materie die zich uitsluitend tot een formele behandeling leent. Het gaat hier op zijn minst om een on derscheiding die in de laatste wereldoor log is verworven. Nu kunnen wij in het algemeen reeds geen geestdrift voor oor logen opbrengen. Maar voor deze oorlog, voor zover door Duitsland gevoerd, het minst van al. Van Duitse kant droeg de oorlog het ka rakter van een aanvals- en veroverings oorlog. De omstandigheid dat de aanvaller later in het defensief werd gedrongen, kon aan dit karakter niets veranderen. Bovendien ligt de scheiding die hier wel wordt aangebracht tussen oorlog en na zisme ons niet erg. Het front, door de mi litairen bezet gaf de nazi's de gelegenheid tot het oefenen van hun terreur, een ge legenheid die zij. zoals ieder weet volle dig hebben benut Wij in ons land hebben beide mogen er varen zowel de aanvalsoorlog tegen een land dat een strikte neutraliteit in aclit had genomen, als de nazi-terreur die van de in de oorlog getrokken frontlijn het bittere profijt trok. Dit zouden de Duitse militairen kunnen overwegen, wanneer ze aandrang mochten gevoelen om hun oorlogsonderscheidingen ook hier te lande te komen dragen. Er zijn er die het beseffen en er daarom vrij willig van afzien. Dit laatste geldt naar gebleken is. helaas niet allen. Hetgeen dan te betreuren valt en met een formeel schouder-ophalen ook niet bevredigend is af te doen. Nu een Amerikaanse firma een dezer dagen definitief besloten heeft tot de aankoop van vijf Convairs 340/440 over te gaan, is het aantal vliegtuigen dat de KLM sedert het begin van dit jaar in het kader van de vlootvernieuwing heeft verkocht, gestegen tot nègentien. v «HÉB I De Britse minister van Buiten landse zaken. Lord Home, is gis teren met rijn echtgenote in ons land aangekomen voor een of ficieel bezoek van twee dagen. Het echtpaar Home werd op de vliegbasis Ypenburg afgehaald door minister Luns. Lord Home in Nederland Indonesië houdt vloot gereed Indonesië heeft volgens Ass. Press ln erband met 's lands hernieuwde vUan- dige houding jegens Maleisië zUn zee- strijdkrachten in de wateren van Oost- Jaw samengetrokken. Deze vloot, de armada Siaga of alarmvloot genoemd, is beweeglyk en kan onmlddeUyk naar elk punt gezonden worden. Bevelhebber is commodore Hamzah en de basis is Madoera. lenden» stationair B" de huidige circulatie boven de oceaan en west-Europa blijft I - weer onbestendig. Een nieuwe depressie, die gisteren bij de zuid-punt van Groenland was gelegen, bereikte vanmorgen het zeegebied ten westen van Schotland. De regen van deze storing zal ook in ons land in hoofdzaak vannacht en morgenochtend traliën, waarna en kele plaatselijke opklaringen voorkomen. In het teinperatuurverloop komt niet veel verandering. Met zuidwestelijke tot westelijke wind dringt de koelere oceaanlucht verder het vaste land bin- blijft hardnekking met afwisselend «to nen. De zomerwarmte boven het conti- ringsfronten en opklaringen. nent met temperaturen van 25 tot 30 ftN, M..„ graden in Frankrijk en midden Europa MAAN wordt dan ook geleidelijk verder naar Woensdag 18 juli: non op 4.40, onder het oosten teruggedrongen. 20.51; maan op 2.18, onder 18.47. D, Bilt verwacht tot dond,rd.„vo„d: Zond*t 20 JuU: maiuL Aanvankelijk regen, later plaatselUk opklaringen. Dezelfde temperaturen als vandaag of Iets lagere. Aanvankelijk ma tige tot krachtige wind tussen zuid en Tuldw-est. later overwegend matige wind uit westelUke richtingen. (Opgemaakt te 11.15 uur). Strandvertvachiing Een oceaanfront komt uit het westen snel naderbij, met tijdelijk enige regen. waardoor morgen minder gunstig strand- d iicidcr weer. Naast regen ook weer opklaringen Ypenburg en een vrij krachtige zuidwesten wind. Eeith»"**'1 In de middag 17 k 18 graden, zeewater De Bilt 16 graden. TwenUie Vooruitzichten: westelijke «trnmln» E'pdhw HET WEER IN EVROPA Happarten hedenmorgen zeven uut fcM I* westelijke stroming zwl De Britse minister van buitenland se zaken, lord Home, heeft na zijn besprekingen met zijn Nederlandse ambtgenoot, mr. J. M. A. H. Luns, op een persconferentie in Den Haag gezegd dat Groot-Brittannië het voorstel van de zes landen van de Europese economische gemeenschap voor contact met Engeland ziet als een stap in de goede richting. Zoals bekend, hebben de EEG-landen voorgesteld eens in de drie maanden in beginsel op ministerieel niveau in de Wesicuropese Unie te spreken over de politieke en economische toestand in Europa. Een officieel Brits antwoord is er ech ter nog niet. aldus lord Home. die mee deelde te hebben toegezegd dat het of ficiële antwoord voor het einde van deze maand zal komen. De Britse minister ontkende dan ook dat het doel van zUn bezoek was mi nister Luns het Britse antwoord op het voorstel te geven. Het doel was eenvou dig een vriendschappelijk bezoek aan minister Luns te brengen en met her» te spreken over kwesties van gemeen schappelijk belang. Verder zei lord Ho me dat overwegend technische vraag stukken echter beter door dc vertegen woordigers van dc EEG-landen en de Britse ambassadeur bU de EEG te Brus sel kunnen worden besproken dan in d» WEU. Besprekingen in de WEU zouden kun nen voorkomen dat men verder uit el kaar drijft. De Britse minister die antwoord gaf op vragen, zei dat er een nauw onder ling overleg tussen de landen van de Europese vrijhandelsassociatie is en dat dat in de toekomst zo zal blijven. De besprekingen met minister Luns noemde de minister heel goed. HU wees op de nauwe banden tussen Engeland en Nederland. De Koningin heeft lord Home van ochtend op paleis Soestdijk ontvangen. Helsinki Stockholm h. bew Oslo h. bew Kopen#». n», bew Aberdeen rw. bew Londen niet ontv. A dam bew Bru-wet gh. bew Luxemburg h. bew Ajaeelo Madrid Mallorra Lissabon windstil 2» -14 windatll 29 -.6 windstil ,15 0

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 1