Luchtscooter niet slechts
fantasierijke knutselarij
Voertuigen in
Koningin op bezoek bij
50-jarige luchtmacht
Kunstgebitten
Kort geding over foto's
in boek over Appel
Haarlems orgelconcours
werd goed ingezet
Compositiewedstrijd voor
Zwols Arp Schnitger orgel
7
DINSDAG 2 JUU 1963
Bengkalis heeft
meer hoop
De My. Bengkalis meent in een gun
stige positie te verkeren bij mogelijke
onderhandelingen met Indonesië over
hervatting van het bedrijf. Zij beschikt
niet alleen over deskundigen bij de be
kleding van sleutelposities maar ook
over de onmisbare kennis. Zij heeft na
melijk de beschikking behouden over
alle belangrijke gegevens betreffende
de resultaten der boringen en de con
structietekeningen. Indonesië heeft de
medewerking van Bengkalis bepaald no
dig en het bedrijf heeft dan ook sinds
de nationalisatie stilgestaan. Toen door
bemiddeling van een ingenieursbureau
te Singapore Bengkalis' medewerking
werd gevraagd, was het daartoe bereid
maar de betrekkingen tussen Nederland
en Indonesië waren nog te slecht om te
onderhandelen. Nu is dit anders ge
worden, aldus de directie. Zij heeft hoop,
dat er nu eens wat terecht komt van
haar vordering op 570 kg goud ter
waarde van 2,7 miljoen, dat van haar
bedrijf over Tokio naar Engeland was
weggevoerd. De Engelsen hadden deze
zaak steeds op de lange baan geschoven
omdat zij beweerden ook andere getui
gen te willen horen dan het personeel
van Bengkalis. Na vëel moeite is Beng
kalis er in geslaagd de Japanners op te
sporen, die tijdens de oorlog het be
drijf hadden beheerd en meer van de
wegvoering van het goud zouden weten.
Afgewacht moet worden of de Japan»
beheerders bereid zullen zijn te getui.
De laatste jaren worden de aandelen
op de Amsterdamse beurs voortdurend
opgekocht en de directie is er
geslaagd te weten te komen, wie dit
Gestegen winst Erdal
Voor de Mij. voor Wpsverwerking
Erdalfabriek Amersfoort en haar doch
ters zijn in 1962 de kosten verder ge
stegen en dit kon slechts gedeeltelijk
worden goedgemaakt door vergroting
van omzet. Bovendien begint de
currentie over de gehele linie steeds
heftiger te worden en deze zal zich ir
de komende jaren belangrijk verscher
pen. Het exploitatiesaldo na belasting
steeg tot 2,7 (vorig jaar 2,43) miljoen
en de winst is na afschrijving
servering voor toekomstige verplichtin
gen 550.290 (475.783). Reeds voorge
steld is 15 (15)% dividend. Het arbeids
probleem is in 1962 belangrijk vermin
derd doordat de produktiemaatschappij
te Sint Truiden (België) in bedrijf
kwam. Het verslag dringt aan op com-,
merciële televisie en verklaart dat zij
als fabrikante van merkartikelen zich
in een ongunstige positie bevindt omdat
de overheidsmaatregelen haar beletten
de calculaties weer gezond te maken.
De verwachtingen voor 1963 zijn re
delijk goed en de omzet ontwikkelt zich
hoewel niet direct stormachtig, toch niet
ongunstig. Het zorgenkind blijft de kos
tenstijging in nagenoeg alle afdelingen.
Miiller belooft niets
Het bestuur van Wm. Müller en Co.
kreeg nog het nodige te horen over de
dividendverlaging van vorig jaar van
25 tot 15%. Het was er toe overgegaan
uit de winst 2,2 miljoen naar nieuwe
rekening over te brengen in verband
met de matige resultaten in de eerste
maanden van 1963. De stuwadoors-, ex
peditie- en Rijnvaartbedrijven hadden
zeer veel te lijden gehad van de vorst,
maar ook de ertshandel, daar het tempo
van de leveringen aan verbruikers zeer
was vertraagd. Men betwijfelt het of
het mogelijk zal zijn dit geheel in te
halen, ook al is er beslist van verbete
ring sprake. Voor stuwadoors- en car-
gadoorsbedrijven wordt in 1963 een
goede bezetting verWacht, doch in de
Rijnvaartvrachten ziet men voorlopig
geen verbetering. Op de vraag of het
bestuur voor 1963 15% kan verzekeren,
kon het bestuur geen enkele toezegging
doen, ook zal de 2,2 min. te zijner tijd
ter beschikking van aandeelhouders
komen.
Wordt eenpersoons luchtverkeer realiteit?
(Van onze luchtvaartmedewerker)
DE vliegtuigfabrikanten leggen
zich de laatste tijd toe op de ont- "I TA7"/~| tfAfVQA/IVT'ïT'l
wikkeling van goedkope eenmans- IjUUmvIUUOV villi
machines, die ons doen denken aan
de scooters en bromfietsen van het
luchtruim. Dit soort luchtvaartuigen
is misschien wel te beschouwen als
de vliegtuigen waarvan de mensheid
reeds zo lang heeft gedroomd, de
kleine, lichte machines, die één enke
le persoon door het luchtruim dra
gen alsof hij 'n vogel is. Doch het zal
voor u net als voor ons wel
droom moeten blijven, want de
sohaffingsprijs is nog altijd enige
tienduizenden guldens.
De vliegtuigbouwers streven
een machine te maken, die de unieke
eigenschappen van het hefschroef-
vlieglbuig heeft: het vermogen ziicli
naar alle richtingen te wenden en vrij
wel onbeweeglijk op geringe afstand
boven de grond te blijven hangen. Bo
vendien moeten deze machines een
vrij grote kruissnelheid hebben, ge
makkelijk bestuurbaar, goedkoop in
aanschaf en zuinig in het gebruik zijn.
Na de oorlog zijn het vooral de Ame
rikanen geweest, die zich op de ontwik
keling van dit soort toestellen hebben
toegelegd. In de loop der tijd hebben
verschillende constructeurs de ontwikke
ling stopgezet, omdat de ontwikkelings
kosten te hoog en de afname te gering
was. Er lopen wel vele uitvinders rond
met ideeën over de bouw van dit soort
machines maar wanneer het dan
werkelijk bouwen komt, leiden beperkt#
financiën vaak tot een desillusie.
r pleziertochtjes,
>or landbouwbe-
pijpleidingen en
BOUWDOZEN
Maatschappijnieuws
Bontekoning en Aukes: De gang van
zaken is in 1963 niet veel veranderd.
Ondanks de harde winter zal de hout-
invoer in 1963 niet veel minder zijn. De
prijzen van gezaagd hout stegen 2 tot
5 de zeevrachtenprijzen 15 tot 25%
door opstopping in het vervoer nj
lange winter. Pas als hert; aangekochte
hout is afgeleverd, kan men iets met
enige zekerheid over 1963 zeggen. Een
aandeelhouder stemde tegen de balans.
Hij achtte het onmogelijk dat de winst
precies gelijk gebleven zou zijn. De
voorzitter gaf toe dat dit „maakwerk"
Is maar de reserve diverse oelangen
dient als buffer om overboeking
een klein saldo naar het volgende jaar
te voorkomen. Een commissaris zeide
dat de verlies, en winstrekening wel
nier is, maar het bestuur kan uit
concurrentie-overwegingen niet in bij
zonderheden afdalen. Geconsolideerde
cijfers hebben weinig zin, omdat
minderheidsbelangen heeft Men heeft
geen fusie op het oog maar staat er
niet afwijzend tegenover. Er zijn geen
vaste plannen om bedrijfsonderdelen
naar de tweede Merwedehaven te Dor
drecht over te brengen.
De Centrale Volksbank, spaarbank van de
Nederlandse Katholieke Arbeidersbewe
ging heeft thans de t 150 miljoen inleg
gerstegoed overschreden. Aan het archi
tectenbureau ir. Kraayvanger te Rotter
dam is opdracht verleend tot de bouw
van een modern kantoor aan de Ou
denoord te Utrecht
Ter gelegenheid van het vijftig
jarig bestaan van de militaire lucht
vaart in Nederland heeft H. M. de
Koningin gistermiddag op de vlieg
basis Soesterberg een défilé afgeno
men van de Kon. Luchtmacht. Hare
Majesteit was voor het erebaldakijn
ontvangen door de Prins der Neder
landen, inspecteur-generaal van de
Koninklijke Luchtmacht, en de chef
van de luchtmachtstaf.
Onder het baldakijn volgden met H.M.
de Koningin de minister van defensie,
ir. S. H. Visser en de staatssecretaris van
defensie (land- en luchtmacht) M_ R. H
Calmeijer, het défilé
Het gronddefilé omvatte onder meer
verscheidene afdelingen luchtmachtper-
soneel. Het luchtdefilé werd voorafge
gaan door een oude Fokker C-5, die door
de Zweedse luchtmacht aan de Neder
landse Koninklijke Luchtmacht voor deze
gelegenheid was uitgeleend. Dit lucht
defilé werd besloten met het overvliegen
van twaalf Lockheed F-104g- „Star-
fighter" straaljagers van de Koninklijke
Luchtmacht.
In tegenwoordigheid van burgers en
militairen waren gistermorgen op de
vliegbasis Soesterberg de gevallenen her
dacht, Voor het eerst waren daarbij na
bestaanden van gevallenen in de gelegen
heid gesteld bloemen te leggen bij het
monument, dat op de basis staat opge
richt ter nagedachtenis.
Aarde
Bij het monument stonden opgesteld
een eresquadron van de Koninklijke
Luchtmacht, het zogenaamde demonstra
tiepeloton en de kapel van de Konink
lijke Luchtmacht. De monumentwacht
werd gevormd door mannen van de
luchtmachtpolitie.
In het gezelschap van generaal ZielstTa
bevonden zich oud-chefs van de lucht
machtstaf en de staf.
De hoofidluchtmachtaalmoezenier kolo
nel, mgr. J. Verhoeven en de hoofdlucht-
machtpredikant ds W. van der Poel,
hielden korte toespraken.
Een deputatie uit Jackson had aarde
meegenomen van de begraafplaats In
deze Amerikaanse stad, waar Nederlan
ders begraven liggen die tijdens hun
vliegeropleiding zijn gevallen. De aarde
werd uitgestrooid door luitenant-kolonel
B. D. M. van Haselen, oud-vlieger H.
Arertds, thans werkzaam in de Verenigde.
Staten en wonende in Washington, legde
namens deze deputatie een krans.
tal firma's overgebleven, die als 6olid«
fabrieken wel iets zien in deze knutse
larijen. Hiervan levert Bensen wel de
meest uitgebreide serie. Zij produceert
deze machines in bouwdoosvorm, met of
zonder motor.
De motorloze types worden achter een
auto, boot of schip in de lucht gesleept
en onderhouden hun draagkracht door
oe snelheid waarmee de wieken door
de trekkracht en vooruitgang worden
rondgedraaid. Voor deze motorloze ont
wikkeling heeft men in Amerika geen
speciale papleren of bevoegdheden no-
dig, hetgeen de fabriek al orders ople
verde voor honderden bouwdozen en
tekeningen.
Amateurs kunnen ook een stel teke
ningen en vlieginstructies kopen; hetgeen
ook het geval is met het hier te lande
aanwezige exemplaar dat het eigendom
is van de heer L. H. H. Leenders uit
Sittard. Deze bouwde naar de tekeningen
een dergelijke zwevende helikopter. Vol
gens de fabriek kan het hele toestel ge
maakt worden van buizen, hout en an
dere materialen die normaal in de han
del verkrijgbaar zijn.
Daarnaast bouwt Gyrodyne voor de
U.S. Navy een aantal van dit soort vlie
gende eenmans fietsen, die worden voort
gedreven door een luchtgekoelde Porsche
motor met een vermogen van 72 pk, die
het apparaat een snelheid geeft van 88
km/u. Het maximale geladen gewicht
bedraagt 377 kilogram en de brandstof
voorraad van 38 liter is voldoende om
een afstand van 88 kilometer af te leggen.
HONDERDDUIZEND
Sedert kort is de ontwikkeling van
dit soort voertuigen echter niet alleen
meer een Amerikaanse zaak, want ook
de Duitse Dornierfabrieken zijn met een
dergelijk ontwerp op de markt gekomen.
Achttien maanden lang hebben vijf men
sen van deze fabriek aan dit ontwerp
besteed, terwijl verder met dit grapje
de lieve som van honderdduizend gulden
gemoeid was. Men heeft er echter grot®
verwachtingen van en denkt er minstens
duizend te verkopen tegen een prijs van
30.000 gulden per stuk.
Deze Duitse vinding is in verband met
het eventuele vervoer over de weg, per
vliegtuig of schip, opvouwbaar uitge
voerd en is binnen vijf minuten in een
vliegwaardige toestand te brengen. Dan
zorgt een 90 pk BMW motor voor de
voortstuwing bij een snelheid van 120
kilometer per uur en een vliegduur van
50 minuten. De lengte van dit 270 kg
egende machientje is drie meter twin
tig. Het kan behalve
worden gebruikt o.a.
sproeiing, controle v
hoogspanningskabels.
Zolang de prijs echter nog op een der
gelijk niveau blijft en de overheid een
speciaal certificaat voor de besturing
vraagt, zullen we nog maar bij ons ge
wone fietsje blijven.
LUCHTSCOOTER
De bekende Bell helikopterfabrieken
zoeken het nog in een andere richting.
Zij trachten gebruik te maken van het
luchtkussen-principe van de Hovercraft
en bouwden een soort luchtscooter. Een
bijzonder eenvoudig voertuig, dat wordt
voortgedreven door een twee-takt Zün-
dapp motor van 14 pk. Met een snelheid
van 40 km/u zweeft de ruim twee meter
lange scooter over wegen, ongeëffend ter
rein, water, sneeuw en ijsvlakten. De
ontwerper verwezenlijkte zijn ideeën in
drieëndertig werkdagen en vervaardigde
dit nieuwe vervoermiddel van fiberglas
en aluminium. Het heeft een brandstof
verbruik van 1 liter op 8,5 km. Bell is
niet de enige fabrikant van dit soort
luchtscooters en de tijd zal leren of wij
eens de bezitter zullen worden van zo'n
droom-vervoermiddel.
Voor „slechts" 30.000 gulden is
bij Dornier deze eenvoudige,
vliegende bromfiets te koop.
Goed bericht voor de bezitters van
Dentofix - een nieuw aangenaam en
hygiënisch poeder - brengt uitkomst voor
alle loszittende of losrakende kunstgebitten.
Een weinig Dentofix, 's morgens op de
plaat gestrooid, houdt Uw gebit de gehele
dag, onder alle omstandigheden, vast en
zeker op zijn plaats.Tevredenheid gega
randeerd. Verkri|gbaar in discrete, neutrale
plastic flacons, prijs f. 2,35, bij apotheken
en drogisterijen.
De Nederlandse inzending voor de
sectie „decor-ontwerpen" van de Biën
nale de la jeunesse in Parijs die zal wor
den gehouden van 28 september tot 3 no
vember, zal maquettes bevatten van Le-
ontien van Beurden te Amsterdam en
Jan Wolffers te Rotterdam. Voor de sec
tie „muzikale compositie" zal een werk
van Peter Schat „improvisations and
Symphonies" worden ingezonden.
Voor de president van de Amster
damse rechtbank heeft gisteren een
kort geding gediend over enkele fb-
to's die zijn geplaatst in het boek
„Karei Appel Painter", van Hugo
Claus. De fotograaf O. S. van Nop
pen had geëist dat de uitgever, A.
Strengholt de verdere publikatie zal
staken, dit tegen een dwangsom van
f 500 voor iedere overtreding, omdat
de foto's van Van Noppen zonder
diens toestemming in het boek zijn
opgenomen.
De maand juli betekent in de Ne
derlandse muziekwereld het orgel
festijn in Haarlem. Zo heeft zich het
orgelconcours alsook de zomeracade-
mie voor orgel ingeburgerd. Welnu
gisteravond is dit muziekfeest,
gewijd aan de „koning der instru
menten" geopend en dit gebeurde in
de St. Bavo met een concert, dat de
deelnemers aan het orgelconcours
gaven.
De wisselprijs, die driemaal veroverd
moet worden wil deze definitief in
bezit van de winnaar komen, zal echter
dit jaar niet verdedigd worden door de
Grieken waren hun
instrumenten kwijt
De gisteren gearriveerde Griek
se deelnemers aan de NAVO-
taptoc hebben urenlang in ern
stige ongerustheid verkeerd over
de plaats waar hun muziekin
strumenten waren. Toen hun
trein namelijk in ons land aan
kwam, bleek de wagon, waarin
hun instrumenten en andere ba
gage zich bevond, te zijn ver
dwenen. De N S. hebben ten
slotte na tal van internationale
telefoongesprekken, een einde
aan de onzekerheid kunnen ma
ken- Aan het licht kwam, dat
de instrumenten zijn achterge
bleven in Jessenlce aan de grens
van Oostenrijk en Joegoslavië,
waar de wagon is ontkoppeld.
De N.S. hebben echter de ver
zekering gekregen, dat de in
strumenten morgen om half
twee in Nijmegen zullen aanko
men. Met oefenen zullen de
Grieken dus nog een dagje moe
ten wachten.
winnaar van liet vorige jaar: Konrad
Soh ✓/a uit OostenrijGc, heeft zich nl. niet
meer voor het concours opgegeven. In
zijn plaats kwam Sieglinde A li
re n s uit Berlijn.
Deze organiste. dochter van de com
ponist en organist prof. Josef Ahrens,
opende liet concert met een werk van
haar vader een „Triptychon über Baoh".
die zij heel kundig en niet een zekere
verbetenheid voordroeg. Een ongetwij
feld zeer begaafde musiaienne, die haar
opleiding voltooide by Olivier Messiaen
In Parijs.
Waarschijnlijk door nervositeit pre
senteerde de Oostenrijker Willfried
Gras e2m a n n zich met minder even
wichtig spel in de Partita Ach wie flüch-
tig. ach wie wichtig" van Georg Böhm.
Een grote verrassing daarentegen werd
het optreden van de Tsjech Karei
P a u k e r t, die de plaats van de zieic
geworden Canadese organist Raymond
Na het verschijnen van het boek dien
de de fotograaf voor de drie gepubli
ceerde foto's een rekening in van f 1200.
bovendien eiste hij f 10.000 schadever
goeding omdat zijn naam niet in het
boek was opgenomen.
Op de els tot schadevergoeding wild®
de uitgeverij niet ingaan. Wel werd als
nog de naam van de fotograaf m de nog
niet verkochte boeken geplaatst. Als ho
norarium bood men hem f 500 aan, waar
mee de fotograaf geen genoegen nam.
De raadsman van de uitgeverij, mr.
D. Schut, deelde mede dat men dit een
zeer redelijke vergoeding had gevonden,
vooral in vergelijking met de f 550 die
de fotograaf Ed van der Elsken voor
alle overige foto's in bet boek (totale
oplage 2500) kreeg.
De raadsman van de fotograaf, mr.
M. A. Verdaasdonk, noemde dit een zeer
lage beloning. HiJ deelde mede dat zijn
cliënt in een later stadium een honora
rium, inclusief schadeclaim, van f 4000
had gevraagd.
„MUn cliënt wil geen schadevergoeding
betalen wegens gemiste publiciteit van
de fotograaf. Als men zijn prijs had ge
kend, waren de foto's niet in het boek
opgenomen", aldus mr. Schut, die vond
dat Van Noppen tijdig bij de uitgeverij
had dienen te informeren of zijn mate
riaal werd gebruikt.
Zijn tegenpleiter was van oordeel
dat de uitgeverij contact had moeten
opnemen met de fotograaf of de foto'.:
niet had moeten gebruiken.
Besloten werd de zaak voor onbepaal
de tijd aan te houden, zodat mr. Ver
daasdonk gelegenheid heeft met zijn
cliënt de mogelijkheid te bespreken om
deskundigen te benoemen voor het uit
brengen van een bindend advies. De
uitgeverij heeft zich reeds bereid ver
klaard deze oplossing te aanvaarden.
Daveluy
studeerde
assistent
te Gent
Paukert, die in Praag
?n eerst als leerling en nu als
in prof. Gabriel Verschraegen a
woonachtig is, speelde zowel
technisch als muzikaal voortreffelijk J
twee delen uit „Musica Dominicalis" van a
Peter Bben. Een rasmuzikant, deze Pau-
kert, die, zoals hij ons later vertelde.
niet alleen als pianist, maar ook als koor-
dirigent en hoboïst werkzaam is. De com-
positie van Bben, een niet diepgaand i
maar wel heel speels stuk, had geen J
betere introductie kunnen krijgen dan
van Paukert.
J. S. Bach's Prelude en Fuga in e kent
ledereen: het behoort tot regelmatig ge-
speelde, maar bovendien tot de moei- J
lijkste werken die Bach voor orgel ge- i
schreven heeft. Vooral de lengte van J
het stuk stelt hoge eisen aan de uitvoer-
der. Daarom had de Haagse organist 1
Nico van den Hooven. die als J
vierde deelnemer zich liet horen, het
zich met de keuze van dit werk niet ge-
makkelijk gemaakt. Hij gaf een uitste-
kende uitvoering waarvan vooral het
Wimbledon voor tv
Woensdag 3 juh van 14 tot 17 uu
(halve fflneles heren enkelspel)
donderdag 4 juli van 15.45 tot 17 uur
(halve finales dames enkelspel);
vrijdag 5 juli van 14 tot 17.45 uur
(finales heren enkel en halve finales
heren dubbel) en
zaterdag 6 juli van 14 bot 19 uu
(finales dames enkel, finales heren
dubbel, finales dames dubbel en finale*
gemengd dubbel).
Deze laatste uitzending wordt van 17
tot 17.45 uur onderbroken voor het kin
d epprogramma van de VPRO.
Alle reportages worden door Willen
Buys en Henman Kuiphof van commen -
taar vooraien.
goed volgehouden tempo in de tamelijk
snel genomen Fuga opviel,
Hoewel het interpreteren van werken J
uit de orgelliteratuur niet alles zegt over
het improvisatietalent van de kandida- J
ten, mogen wij toch wel verwachten, dat i
de prestaties ln het eigenlijke concours
hoger zullen liggen dan het vorige jaar. sproken
De opzet van de Haarlemse orgelmaand i
ls dit dan ook waard!
1@a.cAic/
brief 'WHPHB
i lichte muz 19.20 Paul Vlaanderen
i Margot-myeterle, detective-hoorspel
::e
zooi
Operamuz (gr) 2'. .00 LIc!
Brandende benzine
verwondt meisje
Het vijftienjarig meisje Lijntje Jouws
ma uit Dubbeldam is gisteravond levens
gevaarlijk gewond toen zij brandende
benzine over zich heen had gekregen.
Ze had 's middags voor een buurvrouw
twee flessen wasbenzine gehaald en deze
op een keukentafel gezet, waarop een
brandend gascomfoor stond. Het kind
ging op een stoel bij de tafel zitten. Op
een gegeven ogenblik sprong een van de
warm geworden flessen en het meisje
kreeg de ogenblikkelijk vlamvattende
benzine over het lichaam. De buurvrouw
rukte haar de kleren van het lijf en
gooide emmers water over haar heen.
In zorgwekkende toestand is het meisje
in het gemeenteziekenhuis van Dor
drecht opgenomen.
lezing 32 00 Holland Festival i!963: Dan? -
Kwintet: moderne muz 22.30 Nws 2.'
Actualiteiten, beursberichten en cnedeo>
ltngen 23.00 Moderne muz (gr) 23.55—C-i
I Hllvt
I Actual
19.00
wing Tour de l'Avenir 1963 20
Lamemus Domino, beschouwing over Grr
gnrlaanse gezangen 20.30 Holland Festlv.i
963: L'Infedletè deluea, opera, door Ne
p Kamerork. blazers van het Residen'
In de pauze; Reiv.
De „Stichting Schnitger-prijs" in Zwol
le schrijft een wedstrijd uit in orgelcom
posities, die geschikt moeten zijn c
te spelen op het eeuwenoude Schnitger-
orgel van de Grote Kerk in de Overlis-
selse hoofdstad De stichting stelt zich
ten doel belangstelling voor dit cultuur
monument te wekken en het te gebrui
ken voor eigentijdse orgelmuziek.
De eerste prijs bedraagt f 1.500, de
tweede f 1.000. De deelnemers moeten
hun composities onder motto inzenden
vóór 1 februari van het volgend jaar
De met een eerste prijs bekroonde
positie zal ln druk verschijnen en
grammofoonplaat van worden go-
maakt. In de zomer van 1984 zullen d®
prijzen worden uitgereikt. De bekroon
de werken zullen dan ten gehore worden
gebracht tijdens een concert in de Grote
Kerk.
„Tsjonge, Simon, jij bent volslagen gek om
machinist op een 6chuit te zijn. Valse munter
had je moeten worden. Bankbiljetten en aan
delen vervalsen en jaren geleden had je je al
in geluk en weelde kannen baden."
„Totdat ik voor mijn gezondheid op water en
brood aou worden gezet."
En intussen ploegde de sohepping van de eer
ste machinist rustig haar weg door de Indische
Oceaan. Beunders had lang en breed bespro
ken wat ze met. de dading aan moesten. Niet
steeds is zeerecht het sterkste punt van de
zeeman, gelijk ook het Wetboek voor Koophan
del voor menig machtig zakenman iets van
„hóren zeggen" is en zal blijiven.
„Mannen," zo had Beunders gesproken, toen
hij met zijn stuurman en zijin „meester" aan
het avondeten zat, „hebben jullie wel es ge
hoord van het recht van bodemerjj?"
Bedenkelijk schudde Simon het hoofd, maar
in de achterkamer van RLnus Westra doemde
vaag een herinnering op.
„Tja, nou dat u het zegtik herinner me
wel iets van die kirachit. Maar wat he,t precies
is, dat weet ik niet meer."
„Het fijine", zei de „ouwe", „weet ik ook
niet meer, maar het geeft je het recht de
lading te verkopen op publieke veiling, als ik
het wed heb."
„Maar wanneer mag dat?" vroeg Kuinders.
„Dat is de kneep, Simon. Ik weet niet meer
welke omstandigheden je dat recht geven, maar
wat maal ik ten slotte om recht. De waarde
staat in het manifest en ails we diie waarde
kunnen krijgen, gaat hoeps de boel er
uit. Recht of geen recht. En als het niet ge
noeg blijkt te zyn dan hebben de verschepers
gezuurd en niet wij. Zo denk ik er tenminste
over."
„Laten we hopen, dat een rechter er ook zo
over denkt" vond Simon Kuinders. De „eerste"
lachte en riep:
„Lang leve de piratenvlag. Wij maken het
recht."
Natuurlijk was er wel enige overredings
kracht nodig geweest om het scheepsvolk, dat
ONDER
VALSE
VLAG
uit de aard van de zaak zich niet zo één voel
de met reders, die in het nauw zaten, er van
de overtuigen, dat de iet-wat ongebruikelijke
handelwijze van de „ouwe" absolute noodzaak
was. Hij, zo wend er gezegd, had makkelijk
kletsen met goudgalon op zijn mouwen en de
sleutel van de scheepskas in zijn broekzak.
Er schuilt een goede dosis logica in het brein
van de zeema-rw
„Kijk es, jongens," zed Bart, niet minder
logisch, „hét gaai er hier niet om, dat „de
ouwe zeit"; dat komt deze keer eris n-iet in
het vers voor. We zitten allemaal letterlyk en
figuunlijik in hetzelfde schuitje en alls jullie me
nen te moeten zeggen; „Nee, we doen het
■niet", dan koers ik zo naar Colomibo en li-gtgen
we over een dag of dnie aan de ketting, wondt
er beslag op de scheepskas gelegd en kunnen
we als bedelaars in het zeemanshuis zitten.
Schieten we daarmee op of voelen jullie er
meer voor om het dan maar een tijdje op mijn
manier te proberen en je gage in handen te
krijgen Willem, en jij ook Bertus, jullie
zijn toch Vlaardlngse jongens, niet waar?"
Ja, dat waren ze, bekenden ze, nog steeds
een beetje achterdochtig.
„Dan hebben jullie toch wel es van Geer*se-
ma gehoord?"
rapalje ken! 'k Heb eris één keer op zo'n
„Juist; en zou jij voor diezelfde Geer.tsema
je in de rotzooi laten drukken?"
Wat heeft Geentsema er mee te maken',
vroeg Willem.
„Nu zijin we thuis, jongens. Die heeft
alles mee te maken. Geert-sema zit boven op
de „Karynsveen" en als je de schuit aan de
ketting laat leggen, dan laat je ze door die
zelfde Geertsema aan de ketting leggen. Dus.
wat willen jullie?"
Eén man bleef op de uitkijk naar andere
schepen, terwijl de naam van de 6©huit werd
afgeschrapt waar nodig, zodat de „Katryns-
veen" kon worden gemetamorfoseerd in cU
„Fairy Queen". Ook dat is weer eenvoudiger
gezegd dan gedaan. Wanneer een scheepsboeg
even loodrecht was als een muur, dan was de
zaak simpel genoeg, maar een scheepsboeg is
nu eenmaal geen muunvlakte, zodat Teun en
Willem, die de boeg zouden opknapper,, op
bijna armslengte van de scheepshuid hingen en
bij het minste of geringste golfje er met een
vaart tegen aan gekwakt werden.
„Da's de eerste keer," lachte Teun, - „dat ik
zonder Grietje naast me in de zweefmolen zit,"
en op hetzelfde moment kregen ze een onver
wachte deuk en Willem, die zich met beide
handen moest vastgrijpen, Liet zijn sohraapijzer
vallen, dat met een zachte plomp de weg naar
'de bodem van de oceaan, begon.
„Beter mijn schrapper dan Wimpie zelf,"
commentarieerde Willem, nadat hij met een
forse knoop van zijn sohraapijzer afscheid had
genomen.
En op de achtersteven, waar Bertus en Genét
Teurling het zaakje zouden klaren, was het ook
al kermis. Maar, na veel zwoegen en vee! mis
lukkingen, was de „Fary Queen" uit Götebong
geboren; was de zwarte pijp een gele pijp mei
een zwarte band geworden, droegen de red
dingsboten en de gordels de fiere naam „Fairy
Queen" en wist de hele bemanning, dat ze aan
het begin van een avontuur stonden onder lei
ding van een „ouwe", die ze tot dusver nog
niet hadden gekend, maar nu betiteld werd als
een „toffe jongen", een goeer, die van wanten
(Wordt vervoLgd.
De inzendingen zullen worden beoor
deeld door prof. H. Andriessen, oud-hoog
leraar aan de Katholieke Universiteit te
Nijmegen, de heer K. van Baaren, direc
teur van het Kon. Conservatori-um in
Den Haag. en de heer A. Engels, hoofd,
leraar voor orgel aan het Kon. Conser
vatorium in Den Haag.
Het schnitger orgel te Zwolle is een
van de grootste scheppingen van Arp
Schnitger en zijn zonen. Het machtige
instrument, gebouwd in de jaren 1718-
1721, werd voltooid door Franz Caspar
Schnitger, die het uitbreidde met een
vierde manuaal. In de loop der eeuwen
onderging het orgel verscheidene veran
deringen, maar in de periode 1953-1958
werd het in zijn oorspronkelijke luister
hersteld.
i lem
i 2-100 Nw*
H.i
vanavond
i 20.50 iOÓ"Vaar°^8cha£flng "vu
1863—1 Juli 1963, dort
Filmvers lag Tour
Programma voor morgen
Ned. Dans Theater in
Holland Festival
vorsuiu. I, 402 m. NCRV: 7.00 Nw
Dagopening 7.20 Kla« muziek
Radiokrant 3.00 Nws 8.'.5 Lichte grau,
-'"loapel (gr) 8.45 Melsjeskc-r
zieken 9.35 Watcrstar.u-
v 10.10 Gram 10.13 Morgen
Licht
Vrijdag 5 juli vindt in de Kon. Schouw- i
burg de eerste voorstelling plaats van het 1
programma, dat het Nederlands Dans J
Theater voor het Holland Festival heeft i
voorbereid .De muzikale begeleiding
wordt verzorgd door het Utrechts Stede- J
lijk Orkest, dirigent is Louis Stotijn. Het
programma is geheel samengesteld uit
werken van hedendaagse Choreografen.
n.L Benjamin Harkarvy. Maurice Béjart,
Glen Tetley en Hans van Manen. 1
Als opening6ba0et ontwierp Benjamin i
Harkarvy het „Madrigaleoco" op twee Vi- i
valdiconcerten.
De Franse choreograaf Maurice Béjart
studeerde de „Sonate a trois'' bij het Ne- 1
derlands Danstheater in op muziek van 2
Bela Bartok (de sonate voor twee kla-
vieren en slagwerk). Het ballet, dat
wordt uitgevoerd door Willy de la Bije,
Anna Hyde en Job Sanders, is geïnspi-
reerd op het gegeven „Huis Clos" van
Sartre. Als derde ballet volgt „Birds of
«rrow" van Glen Tetley.
Na de pauze volgt de „Symphonie in J
three movements", op de gelijknamige
muziek van Igor Strawinsky. De choreo-
grafie werd ontworpen door Hans van J
Manen. De decors en costuums zijn van
Nicolaas Wijnberg.
Hetzelfde programma wordt tevens
uitgevoerd zaterdag 6 juli in het Open-
ichttu--*— i
4o^V d p|
HUMf plano; volksliedjv
v j.,25 Omroeporkcó
klass muz 12.10 Licht orkest en zangsolt-.e
Franse lichte muz 12.30 Meded ten be
hoove van land- en tuinbouw 12.33 Me -
jeskoor en licht instrumentaal kwlrr-
12 53 Gram. eventueel actualiteiten 13 0
3.:5 Licht instrumentaal trio 13-i..
kamermux (gr)
4 45 Lichte gram 14.55 Pia
planomuz
(gr)
Nederlandse instruct
15.1a
gisch progr :5.5o Bijbelvertelling' v
Jeugd 16.00 V d Jeugd 17.00 Planorecita
Ned pianomuz 17.15 Jazzmuz uit Dennia -
ken 1740 Beursberichten ;7.45 Film.ne.u-
dieen (gr) 17.56 Het spektrum. Ic-zh.gc
13.10 Mannenkoren cn orgel '.8 3o Reai-
nngeuitz: RVU: Muzikale actualiteiten cn
specialiteiten, door Hans Citroen
Hilversum II, 2>g m. VARA: 7.00 Nws
i.lo Ochtcndgym T 20 Socialistisch strijn
2:1 Ktoarwakker; gram. reportage
cn comm 8.00 Nws en socialistisch
strijdlied 3 :3 Lichte gram 8 56 Kouk
praatje 900 Gym v d vrouw 9.10 Mode"
orkestwerken (gr). VPRO' '0.00 Eén en a
toon '°i;W Morgenwijding. VAR-«
.000 Lichte ork muz (gr) 10.36 Vrij enircc
11.00 Radlo-Volks-Unlver* -
:n natuurbescherming, dooi
'en 11.30 Pianorecital: kla s
onorkest cn zangsollst 12.ö'>
iioevc van land en tuinbouw
platteland 12J8 Licht ir-
■ngd
zang™?"' i^Hoo?0 avontuur 5 K°'
over bergen en bergbeklImmera ^4.oImu,8
dio-knmerork: moderne en klaas muz H..t
ta,
ken voor een rechtstreekse reportage va-
de Tour de France 15.00 Trouwen met een
vremdeling, toespraak 15.10 V d Jeugd '7i
Wegwijzer: tips voor vakantie en snippc:
17.50 Regeringsuitz; Geven en ne-
'r en.»viT weggebruiker» 18.00
,8 20 Actualiteiten 18,30
lucbttheater in Bloemendaal, op dinsdag men. Tip# v
9 juli in K. en W. in Den Haag. op don- f b'ws en c<
derdag 11 juli in de Rotterdamse Schouw- PUnoduo en zangsoliste: Hchte 'mux
burg. maandag 15 juli in de Kon. TELEVISIE
Schouwburg en 16 en 17 juli in de Am-
sterdamse Schouwburg a .^■00Tennisw-edertriJden
J«u«<U°umaal de Vc:
a NC*Y: 17.10—17.45 V d idnderc
Klaas Bocrsma geeft ijiaandagavond ^!m NTS: "xtoo
8 juli een coooert in de St. Janskerk te weeroverzicht. NCRV; 30.20 Memo 20 30
Gouda. Medewerking verleent de basba- V V?nD Zuid-Afrikaanse muz
riton Rom Knlma. Op hel programma
staan orgelwerken van Buxtehude. Bach Even thuis; licht progrM
Bijster en Alain. Rom Kalma zingt li ede- ""ï- NTS: 22.40 Jou-"»-' -»- - -
ren en aria's van Purcell, Handel, '««nversis* T»"'
Schouwman en Studer.
Filmvers!»g Tour de France.
