Nieuwe Leidse Courant
3eel wegbereider voor een
nieuw kabinet-De Quay?
Commentaar
Politieke situatie ligt
nog ten dele open
Uit verlangens moet
men keuze doen
Belgisch vliegtuig door
granaat neergestort
Matig enthousiasme
voor Chroesjtsjef
Paniek na brand
wolkenkrabber
in
BOOT
Zaterdas 29 juni 1963, 44ste jaargang
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Kantoren Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936 Abonnementsprijzen p.w. 0,65, 'p.m. 2,80, p.kw. f 8,25 Klachtendienst bezorging 18 19 uqr
CHRISTELIJK-NATIONAAl DAGBLAD
0E
„St»ntv»itigh it ghebleven v
mijn hert in teghenspoet"
ORGELS, PIANO'S
ELEKTRONISCHE
ORGELS
Vraagt vrijblijvend
prijslijst
BODEGRAVEN TELEF. 01726—2541
Informateur geschrokken van stapel rapporten
(Van onze parlementsredactie)
TVTA het formatie-echec van de leider der grootste Tweede-Kamerfractie
-1- heeft H.M. de Koningin opnieuw een beroep gedaan op een buitenpar
lementaire figuur. Aan de 61-jarige oud-premier prof. dr. L. J. M. Beel, mi
nister van staat en vice-president van de Raad van State, is nu de taak toe
bedeeld om als informateur een uitweg uit de politieke impasse te vinden
en de weg te effenen voor een nieuwe formateur, die in korte tijd een ka
binet op poten kan zetten.
Iieuws in
één oogopslag
De nieuw-benoemde ka
binetsinformateur prof.
dr. L. J. M. Beel, zal eerst
enkele dagen besteden aan
de enorme hoeveelheid
rapporten, die tijdens de
I periode Romme-De Kort
tot stand gekomen zijn. De
aan staatsraad Beel ver
strekte opdracht laat hem
ruimte om verschillende
kanten op te gaan, om.
naar een nieuw kabinet-
De Quay. De opdracht
spreekt voorts over een
I ..spoedige" vorming van
een kabinet.
Het Centraal Flanbu-
reau heeft de regering ge
waarschuwd, dat de ko
mende vier jaren niet alle
ver'angens op sociaal ge
bied kunnen worden in
gewilligd. Men zal een
keus moeten doen, want
de ruimte is tamelijk be
perkt.
De minister van defen
sie geeft jonge en be
kwame beroeps-onderoffi
cieren van land- en lucht
macht de kans, beroeps
officier te worden. Op kos
ten van het rijk kunnen
zij een avond-hbs volgen,
aangevuld door een cursus
aan een school voor re
serve-officieren.
De Russische premier
Chroestsjef is gistermid
dag in Oost-Berlijn gearri
veerd. Het enthousiasme
van het publiek was aan
merkelijk geringer dan
wat deze week de Ameri
kaanse president in West-
Berlijn ten deel viel.
Chroesjtsjef heeft (nog)
geen anti-Westerse uitla
tingen gedaan, maar wil
vooral de satellietlanden
polsen over de ideologi
sche moeilijkheden met
China.
Prinses Margriet is ten
huize van haar grootmoe
der in Diepenheim van een
trap gevallen en liep daar
bij een lichte hersenschud.
ding op. H.K.H. wordt op
paleis Soestdijk verpleegd.
Het Rijksinstituut voor
drinkwatervoorziening in
Den Haag bestaat vijftig
jaar. Het ziet ernaar uit
dat Nederland steeds meer
oppervlaktewater zal moe
ten gaan drinken, o.m. het
kwalitatief niet al te beste
Rijnwater. Meer en meer
Nederlanders zullen dus
aan de chloorsmaak moe
ten wennen.
Een enquête heeft uit
gewezen dat moderne
schrijvers niet zo bijzonder
in trek zijn bij de r.k.
middelbare schooljeugd.
.Arendsoog" van Nowee
blijkt het geliefdste boek
te zijn. Realistisch werk
staat onder op de ladder
van de voorkeur.
De Zweedse kolonel
Wennerstroem, die ver
hoord wordt wegens spio-
nage-activiteiten, zou door
de Russen hiertoe gedwon
gen zjjn omdat zij de be
schikking hadden over be.
wijzen dat de kolonel ook
in de tweede wereldoorlog
heeft gespioneerd voor
Hitler-Duitsland namelijk.
De Koningin verzocht prof. Beel
„een onderzoek in te stellen naar de
mogelijkheden om te komen tot de
spoedige vorming van een kabinet,
dat zich verzekerd kan achten van
een vruchtbare samenwerking met de
Planbureau waarschuwt:
In de parlementaire periode 1963/67
dient een keuze te worden gedaan
uit eew-aantal verlangens die in de
afgelopen jaren naar voren zijn ge
komen. Een keuze is onontkoombaar
omdat de beschikbare ruimte veel
kleiner is dan het bedrag dat voor
inwilliging van alle wensen benodigd
zou zijn. Deze mening heeft het Cen
traal planbureau neergelegd in zijn
nota „Toeneming en besteding van
bet nationale inkomen in de komen
de vier jaren".
Indien geen enkele bevolkingsgroep
nadeel mag ondervinden van de in
williging van bepaalde verlangen»,
terwijl het peil der collectieve voorzie
ningen op zijn minst gelijk moet blij
ven, dan moeten nieuwe verlangens-
ten laste worden gebracht van dp
ruimte die ontstaat door de groei van
het nationale inkomen. Daarom is in
de nota eerst een berekening van deze
ruimte gemaakt.
Er is afgezien van eventuele conjunc
turele schommelingen Verondersteld is
dat bij gelijkblijvende prijzen de groe-
van het nationale produkt 4 pet zal be
dragen; hiermede correspondeert een
stijging van 2% pet per jaar van de
arbeidsproduktiviteit. In een afzonder
lijke paragraaf zijn twee andere moge
lijkheden verondersteld, tw. het geval
waarin de groei 5 pet is en het geval
waarin bij 4 pet groei tevens 1 pet prijs
stijging optreedt.
In de lijst van speoifieke aanspraken
zijn alleen die verlangens opgenomen,
die hetzij door een representatieve groep,
hetzij door de overheid naar voren zijn
gebracht. Bedrijfsinvesteringen nodig
voor de expansie van het nationale pro-
dukt zijn bij voorbaat van de beschik
bare middelen afgetrokken en worden
niet beschouwd als een specifieke aan
spraak waaromtrent nog een beslissing
moet worden genomen.
De lijst van verlangens ten aanzien
van lonen en sociale uitkeringen beloopt
in totaal f 2,7 miljard Het grootste
gedeelte van deze aanspraken legt bij
verwerkelijking beslag op de ruimte die
bij gelijkblijvende loonquote voor loons
verhoging beschikbaar is. Het realiseren
van deze verlangens wordt bemoeilijkt
door de omvang van de „incidentele"
loonsverhogingen. Aangenomen is dal
deze omvang in de naaste toekomst on
geveer van dezelfde grootte zal zijn als
in het recente verleden. In dat geval is
Het Belgische ministerie van defensie heeft gisteravond verklaard,
dat een mortiergranaat het Belgische militair vliegtuig getroffen kan
hebben, dat in Sennelager (West-Duitsland) woensdag is neergestort
Zoals bekend, kwamen daarbij 38 inzittenden om het leven. Negen
mannen wisten zich het leven te redden door met hun parachute er uit
te springen.
In een communiqué, dat door het ministerie werd uitgegeven, wordt
gezegd: ,de C119 maakte aanstalten te gaan landen en vloog boven
oefenterrein waar Britse troepen aan het schieten waren met scherp,
waaronder mortiergranaten, aangenomen zou kunnen worden dat een
projectiel het vliegtuig raakte, waardoor het neerstortte
In het communiqué werd er aan toegevoegd dat tot dusverre mets
erop wijst dat het vliegtuig storing had of dat de bemanning een fout
he^ze Veronderstelling wil echter niet vooruitlopen op het onderzoek
fet ingesteld wordt door Britse en Belgische militaire autoriteiten.
de gehele periode 1963/67 voc
verhoging der regelingslonen èn vi
specicifieke aanspraken slechts
miljard beschikbaar. Dit bedrag c
pondeert met een loonstijging va
half procent per jaar
Afstand groot
de
afstand tussen wensen en mogelijkheden
groot. De budgetruimte die in 1967 voor
realisatie van specifieke aanspraken be
schikbaar is bedraagt minder dan f 1.4
miljard Uit dit laatste bedrag dienen
namelijk ook de uitgaven te worden ge
fimancierd die weliswaar een verbetering
het voorzieningsniveau inhouden, en
dus als verlangens zouden kunnen wor
den beschouwd, doch die tevens min of
onontkoombaar zijn, zoals nood
zakelijke moderniseringen. Inwilliging
alle opgenomen verlangens op het
gebied van overheidsuitgaven en belas
tingen in dat jaar zou f 6 miljard vergen
(Voor vervolg zie pagina 11)
Gisteren is prinses Irene uit Ma
drid aangekomen op Schiphol om
vandaag de verjaardag van haar
vader mee te vieren. Op de lucht
haven werd zij ha/rtelijk verwel
komd door jonkvrouwe C. E. B..
Roëll, hofdame van H.M. de Ko
ningin.
Prinses Margriet
hersenschudding
Prinses Margriet heeft een lichte her
senschudding opgelopen. Toen ze een
paar dagen geleden bij haar grootmoeder
prinses Armgard op kasteel Warmelo In
Diepenheim van een trap viel. Prinses
Margriet wordt thuis op paleis Soestdijk
verpleegd.
Nu zij niet in staat is de doopplechtig
heid van het turbinetankschip „Es60-Den
Haag" op donderdag 4 juli te verrichten,
heeft prinses Beatrix zich bereid ver
klaard haar te vervangen.
Aubade voor
jarige prins
Ter gelegenheid van de 52ste verjaar
dag van prins Bernnard bracht het ca-
dettenkorps Prins Bernhard van de Ko
ninklijke militaire academie te Breda de
Prins, volgens de jaarlijkse traditie een
aubade.
Dit korps, dat 32 man sterk is, staat
onder leiding van de tambour-maitre ca
det-sergeant J. P. van Reene. Na het
spelen van het Wilhelmus voerde het
korps vanmorgen een muzikale show uit
in de voortuin van paleis Soestdijk.
In de loop van de ochtend ontving de
Prins, die immers inspecteur-generaal
van marine, landmacht en luchtmacht is,
een deputatie van zijn staf, die hem een
geschenk aanbood.
De dag werd verder in de familiekring
gevierd.
Kennedy won op punten
volksvertegenwoordiging". Deze for
mulering heeft tot tegengestelde in
terpretaties aanleiding gegeven. Dit
bewijst alleen maar, dat prof. Beel
er verschillende kanten mee uit kan.
Sommige waarnemers menen in de
formulering een „extra-parlementaire"
tendens te bespeuren. In de opdrachten
aan prof. Romme en dr. De Kort werd
gesproken van een kabinet met een zo
breed mogelijke", resp. een „ruime steun
in het parlement". Het verzoek aan prof.
Beel gewaagt van een „vruchtbare sa
menwerking met de volksvertegenwoor
diging". Dit verschil in terminologie is
niet zonder betekenis. „Samenwerking"
klinkt zwakker dan „steun". Dit vormt
wellicht een aanwijzing, dat prof. Beel
kan streven naar een constellatie zon
der werkelijk bindende program-af
spraken in enigerlei vorm tussen kabi
net en fracties en tussen de fracties on
derling.
Dit zou de V.V.D. zeer welgevallig mier Chrocsitsief Oost-Berlijn ont- werden in verband met deze gedachten-
zijn. Men sprak gisteravond in libera- vangen. Hoewel er wel wat gedirigeerd wisseling de communistische leiders var
le kring al optimistisch over „vrije enthousiasme was en er voor het Oost- Polen, Tsjechoslowakije en Hongarije
kwesties" enz. Maar dan vergeet men. berHir>t sUdhuis zeker 50 000 mensen tfnSyl, voorts w°rdt gef}uis'
dat In de nieuwe Inlormatie-opdracht 'er<i d='. °°f Bulgarue en Roemenie op
ook de woorden zich verzekerd stonden- naaide dit alles niet bij Kenne- deze bijeenkomst zullen zyn vertegen
kan achten" voorkomen. Dat wijst in dy's bezoek aan de andere kant van de woordigd.
de richting van min of meer sterke muur waar anderhalf miljoen mensen! Alles uiteraard „om de verjaardag
op de been waren om de Amerikaanse van Ulbricht te vieren". Een correspon-
I president langs de routes toe te juichen SSLT. .Associated Press heeft heel
oc" I treffend zijn indrukken over de bezoe-
Het heeft overigens de aandacht ge- en een ha,f milJ°en mensen hem vanaf ken van Chroesjtsjef en Kennedy verge
trokken, dat de formulering van het het Westberlijnse stadhuis wilde horen lijkenderwijs weergegeven. Hij consta-
verzoek aan prof. Beel zeer veel over- spreken i teerde om.: Bij de intocht van Kennedy
eenkomst vertoont met de informatie- 1 stonden de mensen vijftig rijen dik en
opdracht, waarmee hij in 1959 de komst Uit de rede die Chroesjtsjef hield, het gedrang was zo groot dat ruim dui-
van het extra-parlementaire rechts-libe- kwamen twee belangrijke dingen naar zend mensen flauw vielen. Langs de weg
rale kabinet-De Quay voorbereidde. De voren. In de eerste plaats uitte hij geen die Chroesjtsjef ging, waren wel touwen
Koningin verzocht hem toen de moge- enkele directe bedreiging tegen het wes- gespannen, maar op vele plaatsen zag
lijkheden te onderzoeken „om te komen ten (zoals Kennedy dat niet to.v. het men alleen Vopo's. Bij Kennedy kende
tot de formatie van een kabinet, dat zal °9s*eri had gedaan) en ten tweede prees het enthousiasme geen grenzen, maar bij
mogen rekenen op een vruchtbare sa- bij met geen enkel woord Oost-Duitsland Chroesjtsjef mislukte een tevoren gere-
menwerking met de volksvertegenwoor- 9n Ulbricht, voor wie hij (Ulbricht werd peteerd „Hiep, hiep, hoera" bij zijn aan-
diging". De overeenkomst is inderdaad immers 70) speciaal overgekomen zou komst volkomen,
zó treffend, dat politieke waarnemers züm •z-if- a„
geneigd zijn er meer dan normale be-j In politieke en diplomatieke kringenschillend KennMv^ wt'f r-vf VCT
tekenis aan te hechten. aan beide zijden van de muur is men sief heviaf "El Chroesjt-
van mening, dat de Russische premier verffpiiikintr- Kennprtv - e-en
(Voor vervolg zie pagina 11) |is gekomenom met leiders uit diverse St* SSlL^'flnSn t
Chroesjtsjef in een Zim, die op een
rR WOEDT in de middenstand een felle
strijd. De grootwinkelbedrijven trach
ten door bijzondere verkoopmethoden klan
ten naar zich toe te trekken, alom zien
wij zelfbedieningszaken verschijnen, super
markets worden opgericht, de branche
vervaging neemt steeds grotere vormen
aan. de verticale prijsbinding staat onder
sterke druk.
Het kan niet anders, of kleine midden
standers bezwijken onder die druk. In
1962 zo blijkt uit de jongste publikatic
van het Centraal Bureau voor de Statis
tiek zijn er 1400 verkoopplaatsen uitge
vallen, waardoor het totaal aantal vesti
gingen in de detailhandel van 204.712 op
1 januari 1962 tot 203.317 op 1 januari
1963 zakte.
Toch werd het mes in de levensmiddelen
sector er dieper ingezet. Er verdwenen
595 aardappelen-, groenten- en fruitzaken.
241 banket- en chocolateriezaken, 506
brood- en banketbakkers, 150 kruideniers
winkels en 67 vlees- en vleeswaren winkels.
Achter deze cijfers gaat een brok wanhoop
en kapitaalverlies schuil, waar de buiten
wereld geen weet van heeft
Er is overigens niet louter achteruitgang
geweest. Zo lezen wij uit de statistiek dat
er o.a. 262 verkoopplaatsen voor ijzerwaren
en gereedschappen zijn bijgekomen en dat
er 117 verkoopplaatsen voor meubels zijn
geopend.
Er waren op 1 januari jl. dus 203.317 ves
tigingen in de detailhandel. Dat is één
vestiging op elke 57 inwoners. Per branche
komen er natuurlijk heel andere cijfers
tevoorschijn, maar die zijn desondanks
toch wel spectaculair. Op 1 januari 1963
505 inwoners een kruidenierswinkel,
535 inwoners een textielwinkel,
843 inwoners een aardappel-, groenten-
en fruitzaak.
972 inwoners een brood- en banketzaak,
1005 inwoners een sigarenwinkel,
1107 inwoners een melkwinkel,
1232 inwoners een slagerij,
1325 inwoners een rijwielzaak.
Zo zouden wij kunnen doorgaan. Doch deze
cijfers geven al een duidelijk beeld van
de winkeldichtheid, die overigens van jaar
tot jaar kleiner wordt. Deskundigen zijn
zelfs van mening dat dit proces, in het
bijzonder in de levensmiddelenbranche,
nog zal doorgaan. Het aantal slachtoffers
zal dus nog groter worden.
De detailhandel bestaat niet alleen uil
winkels. Daarnaast hebben wij nog markt-,
straat- en rivierhandelaren, meer dan men
wel denkt. Op 1 januari jl. waren er niet
minder dan 17.679. Bovenaan de rij vinden
wij 4269 kooplieden die textielgoederen
verkopen, op de tweede plaats komen
3569 kooplieden in bloemen en planten en
op de derde plaats zien wij 1977 kooplieden
in aardappelen, groenden en fruit op de
voet gevolgd door 1822 kooplieden in vis.
Cijfers zijn vaak eentonig, maar ze kun
nen ons toch wel veel over de verande
ringen in onze samenleving vertellen.
Brit uitgewezen uit
Tsiecï'oslowakije
De Tsjechische regering heeft de Britse
regering verzocht de eerste secretaris
van de Britse ambassade in Praag, be
last met consulaire zaken terug te roe
pen. Dit heeft het Tsjechische persbureau
Ceteka gemeld.
Volgens het Tsjechische ministerie van
buitenlandse zaken heeft secretaris Hil-
lier-Fry zijn officiële contacten met le
den van economische organisaties ge
bruikt om geheime inlichtingen over de
Tsjechische economie te verkrijgen.
Op de Westduitse vliegbasis
Hopsten zijn gisteren de prijzen
uitgereikt voor de „Second Tacti
cal Weapons Meet". De hoofd
prijs, de Broadhurst Trophy",
werd uitgereikt aan kolonel Ar-
chambeau. van de 4e A.T.A.F,
Twee van de vier individuele
prijzen gingen naar Nederlan
ders,t.w. le luitenant vlieger J.
Pennings van de vliegbasis
Eindhoven (l.), voor zijn raket-
aanvallen en le luitenant vlieger
A. van Blokland van de vlieg
basis Volkel (r.) voor zijn pres
taties bij het bombarderen van
geringe hoogte. Een Thunder-
streak van de Nederlandse lucht
macht zorgde voor eer
achtergrond.
Mr. J. H. Kiewiet de Jonge is op
een vorige week gehouden jaarverga
dering van „Europêche" voor een pe
riode van twee jaar herbenoemd tot
voorzitter.
Drie doden in Rio
Ten dei
stil gend
optrad, trok
bevond zich vanmorgen reeds by Hull.
In het zuidwesten van het land vooral
in Zeeland werd men hier wel het meest
de dupe van.
Zo gaf Vlissingen 15 mm. neerslag en
maximum temperaturen van slechts 14
graden. Wel een verschil met het
den van het land waar het kwik tot 21
graden steeg en weinig neerslag viel.
Een nieuwe storing bij Frankrijk kan
mogelijk het weer in het weekeinde be
ïnvloeden. Er wordt namelijk in de ho
gere luchtlagen koude lucht gestuwd
zodat de onstabiliteit toeneemt.
Voor dit weekeinde is dan ook wisse
lende bewolking te verwachten met
kans op een bui, die plaatselijk zelfs
vergezeld kan gaan van onweer.
De temperaturen zullen op normale HL'l ML LR ll\ EL HOP A
waarden liggen.
De Bilt verwacht tot zondagavond:
Half tot zwaar bewolkt met plaatselijk
enkele buien. Ongeveer dezelfde tempe-
raturen als vandaag. Overwegend matige atatton
wind tussen zuid en zuidoost. (Opge
maakt om 11.15 uur).
Zon en maan D. Helder
Zondag 30 juni: zon op 4.23, onder 21.04,
maan op 14.25, onder 1.17 uur Eelde
Maandag 1 juli: zon op 4.23, onder De Bilt
21.03, maan op 15.31, onder 1.36 uur. Twenthe
6 juli: volle i
Hoogwater Scheveningen
30 juni: 9.53 v.m, 22.24 nn».
1 juli: 11.06 vm.. 23.39 n.m.
'apporten hedenmorgen zeven uut
In een wolkenkrabber in het cen
trum van de Braziliaanse stad Rio de
Janeiro heeft gisteren een hevige
brand gewoed, die drie slachtoffers
heeft geëist. Vijftien mensen die het
dak van het eenentwintig verdiepin
gen hoge gebouw waren opgevlucht,
werden met zes helikopters in veilig
heid eebracht.
brandweerman die hen trachtte te red
den, vielen voor de ogen van de toege
stroomde menigte omlaag. Een jonge
blonde vrouw miste bij haar sprong het
net, dat over een paar touwen was ge
spannen, bleef aan een van deze touwen
hangen maar viel omlaag toen dit brak.
t Een andere vrouw ontkwam aan de
laborator urn op de «ventlende verdie. dood doord„ zjJ een
plnp. Het vuur vond gretig voedsel in nen touw viel "ad^ zU he, 8hoB •^Pnie,
de filmrollen en verspreidde rieh ragend m„r kon vasthoudeX Verscheidene
snel. zodat de aanwezigen in de hogere brandweerlieden werden gewond. Vol-
Zd.-Limb.
Helsinki
Stockh.
De brand was ontstaan ln een fllm-,^gQ gewond. Enige
verdiepingen geen tijd meer hadden
naar beneden te vluchten. De brandweer
hakte een gat in de muur van het aan
grenzende hotel en kon daardoor vijf
tien reeds door de rook bedwelmde
mensen in veiligheid brengen.
Door de hitte sprongen de vensters
van de nabijgelegen gebouwen, waarbij
twintig personen door glasscherven
gens de brandweer zijn er geen mensen
meer in het gebouw hoewel dit nog niet
met zekerheid is vastgesteld. Men on- I
dervond bij het blussingswerk veel hln-
der van het gebrek aan water, dat uit 1
de vierhonderd meter verder gelegen
Guanabara-baai gepompt moest worden, j
Gevreesd wordt dat de vier uitgebrande
bovenste verdiepingen van het betonnen
19 12 03
1. 19 12 14
dndstil 23 16
een'gebouw zullen instorten.
