Nieuwe Leidse Courant
Politieke sfeer
slechter
Commentaar
Vandaag nog geen nieuwe
(in)formateur?
Aarzeling om
V errassende correcties
op uitlatingen van
ex-formateur De Kort
VVD of PvdA
Wat zijn de plannen
van Chroesjtsjef?
MMRill
Boer Nijmeier
mocht niet
verder hooien
De Gaulle laat er geen
gras over groeien
Ontslagkwestie K.L.M.
is uiterst moeilijk
-Hl! Islfolfcii
Vrijdag 28 juni 1963, 44ste jaargang
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„St.ntv..tigh I, gh.1,1.... Zie 5
mijn Kerf in leghen spoot"
Sip en Sap
Papendrecht
Abonnementsprijzen
p.kw. f 8,25 f Klachtendiens» bezorging 18 19 uijr
President Kennedy van de
Verenigde Staten heeft giste-
ren een bezoek gebracht aan
jhet huis van zijn voorouders
|in Dunganstown in Ierland,
iMet de huidige bewoonster,
mevrouw Mary Ryan en haar
dochter Josephine dronk de
[president op zijn gemak een
kopje thee, terwijl onderwijl
de familiebanden toerden be
sproken. (zie pagina 11).
Vieuws in
één oogopslag
Volgende week gaat ge
neraal De Gaulle mat en
kele van zijn ministers
naar Bonn om daar met
Adenauer te spreken over
de uitvoering van 't Frans-
Duitse verdrag van samen
werking. Ongetwijfeld wil
De Gaulle zo snel moge
lijk proberen het effect
weg te nemen van de
triomftocht van Kennedy
door Duitsland.
Kennedy bevindt zich
nog steeds in Ierland, het
land van. zijn voorouders.
Het is een ongedwongen
bezoek, dat zich in een
vrolijke sfeer afspeelt.
Ook in Oost-Berlijn
raadlt men nog naar de
ware bedoeling van het
bezoek, dat Chroesjtsjef
aan deze stad zal brengen.
Intussen is bekend gewor
den, dat zondag ook Go-
moelka, de Poolse partij
chef, en Novotny, de Tsje
chische president, in Oost-
Berlijn arriveren.
De politieke sfeer in
Den Haag is er niet beter
op geworden. Dr. De Kort
heeft uitgelegd waarom hij
zijn informatie-opdracht
moest teruggeven, maar
andere politici hebben zijn
beweringen weer tegenge
sproken. Den Haag vraagt
zich af, of er nu weer een
informateur moet' komen.
Dr. ir. F. Q. den Hol
lander heeft gisteren de
aandeelhoudersvergade
ring van de K.L.M. weer
uitgelegd, dat de ontslag
kwestie uiterst moeilijk is.
Hij zei te hopen, dat de
ontslagen met weinig leed
gepaard gaan.
De kans is niet uitgeslo
ten, dat grote zelfbedie-
ningsbedrijven zelf tot
agrarische produktie zul
len overgaan, zo heeft de
voorzitter van de Z.H.I.,
ir. P. Boezaardt, gisteren
gezegd. Hij legde uit, hoe
moeilijk de situatie in de
landbouw is.
De B.P. en de Shell heb
ben een bod gedaan op de
Burmah Oil Co. Voorge
steld is de aandelen te
vergoeden voor een be
drag. dat bijna een miljard
gulden beloopt.
Ook CH wil program-aanpassing
(Van onze parlemenlsredactie)
TN de bekende „Haagse politieke kringen" is gisteren druk nagekaart over
-*- de mislukte formatie-De Kort. Na prof. Vondeling (soc.) kwamen ii
loop van de dag de fractieleiders Toxopeus (lib.) en Beernink (c.h.) met
klaringen, die op enkele punten verrassend konden worden genoemd. Zo
deelde mr. Beernink mee, dat ook hij in zijn laatste brief aan dr. De Kort
Dp de aanpassing van 't basisprogram had aangedrongen. Volgens hem zou in
wederzijds overleg tussen de vier niet-socialistische fractievoorzitters het
program zodanig moeten worden ingekrompen en aangepast, dat het een
duidelijk beeld geeft van wat in het raam der financiële mogelijkheden
uitvoerbaar zal zjjn.
Mr. Toxopeus had in zijn brief aan
de formateur bijna letterlijk hetzelf
de gesteld. Een „aanpassingskuur"
van het program achtte hij „dringend
noodzakelijk". Op zijn persconferen
tie verklaarde dr. De Kort gister
morgen, dat deze liberale eis voor
hem het voornaamste argument was
geweest om zijn opdracht terug te
geven. Hij verzweeg, dat de c.h. frac
tieleider het met het WD-standpunt
eens was. Hij verzweeg ook dat mr.
Beernink de mening van mr. Toxo
peus deelde, dat de mogelijkheid van
een nieuw gesprek der vier fractie
leiders, ook over de andere essentiële
bezwaren van de WD (bezetting
tweede t.v.-net, financiering kinder
bijslag uit algemene middelen),
open moest blijven.
Dr. De Kort deed het voorkomen alsof
de drie christelijke partijen en bloc over
wegende bezwaren hadden tegen de door
mr. Toxopeus gewenste program-aan
passing alsmede tegen het heropenen
van de onderhandelingen over de reste
rende geschilpunten met de V.V.D. Hij
voegde eraan toe, dat de brief van mr.
Beernink voor hem de „meest makke
lijke" was geweest. Door de verklaring
van de c.h.-fractieleider is deze uitla
ting in een wel zeer zonderling licht ko
men te staan.
C.H. geen schuld
In een vraaggesprek voor de N.C.R.V.-
televisie onderstreepte mr. Beernink gis
teravond, dat de oorzaak van het falen
van dr. De Kort niet bij de C.H.U -frac
tie moet worden gezocht. „Wij hebben
het de formateur niet moeilijker ge
maakt dan beslist noodzakelijk was", zo
zei hij. Volgens hem is dr. De Kort mis
lukt door de ontstemming in zijn eigen
K.V.P.-fraotie over de wijze waarop hij
dc socialisten buiten de deur heeft ge-
Het basisprogram van de ex-formateur
vond mr. Beernink te lang. Het gaf bo
vendien niet aan, welke bedragen er nu
precies voor de verwezelijking van al
lerlei belangrijke wensen beschikbaar
kunnen komen. De nieuwe formateur zal
naar de mening van mr. Beernink met
een kort maar krachtig basisprogram
moeten komen, dat voor iedereen dui
delijk is en dat met name over het punt
van de financiën klaarheid verschaft
VOOR A.E.G.
VOL-AUTOMATISCHE
WASMACHINES
IEMCO N.V.
„Prematuur"
V.V D.-fractieleider Toxopeus kon vol
strekt niet begrijpen waarom dr. De
Kort de liberale wens inzake de aanpas
sing van het program tot „breekpunt"
en voornaamste beweegreden van zijn
ontslag heeft gemaakt. Deze beslissing
was prematuur, omdat de V.V.D. het
program alleen maar wilde „uitwieden"
ontdoen van zaken, die financieel in
komende vier jaar toch niet te verwe
zenlijken zouden zijn. Het is immers niet
(Van onze parlementsredactie)
Iet was niet zeker, of H.M. de Konin-
ging nog vandaag een nieuwe kabinets
formateur of informateur zou aanwijzen.
Vermoedelijk zou zij rustig de tijd wil-
nemen voor de bestudering van de
adviezen, die zij gisteren heeft ingewon
nen van de voorzitters van Eerste en
Tweede Kamer, de vice-president van
de Raad van State en de fractieleiders
de vijf grote partijen. Als die ad
viezen erg tegenstrijdig zouden zijn, zou
de benoeming van een informateur meer
oor de hand liggen dan de aanwijzing
in een formateur.
De afgelopen dagen is de politieke
sfeer verslechterd. Ex-formaiteur De
Kort heeft zich in zijn persconferentie
gisteren zo fel afgezet tegen libera-
en socialisten, dat niet geheel duide-
is naar welke regeringscombinatie
K.V.P. nu zal streven. De uitlatingen
i dr. De Kort hebben scherpe reacties
uitgelokt van de liberale fractievoorzit-
mr. Toxopeus en zijn socialistische
collega prof. Vondeling. De politieke si
tuatie is door dit alles ondoorzichtiger
geworden.
Dit is een argument voor de benoe
ming van een informateur. Deze zal
moeten onderzoeken of continuering
van huidige regeringscombinatie nog
steeds de beste kansen heeft, öf dat
gestreefd moet worden naar samen
werking met de P.v.d A.
Op het moment dat dr. De Kort zijn
persconferentie gaf, vergaderde de
K.V.P.-fractie waarvan hij nog steeds
voorzitter is enkele zalen verder. Naar
verluidt staat de fractie op het stand
punt, dat weer een K.V.P.-er tot for
mateur of informateur zal moeten wor
den benoemd, maar een (in) formatie
opdracht aan een protestants politicus
leek haar ook niet onaantrekkelijk. Mr.
Toxopeus verklaarde gisteren, dat hij de
aanwijzing van een formateur het meest
logisch zou achten. Mr. Beernink gaf
nogmaals uiting aan zijn voorkeur
een voortzetting van de samenwerking
met de V.V.D.
Auto's botsten:
baby gedood in
kinderwagen
Een baby van viereneenhalve maand
is gisteren in Meppel bij een verkeerson
geluk om het leven gekomen. De kleine
Raoul Bakker lag in een kinderwagen er
wandelde met zijn moeder, toen het on
geluk gebeurde. Zijn moeder, mevrouw
Bakker, is ernstig gewond in het zieken
huis opgenomen.
Bezoek aan Oost-Berlijn
In Oost-Berlijn is de gehele nacht
doorgewerkt om de stad met hon
derdduizend Russische en Oostduitse
vlaggen te versieren voordat
Chroesjtsjef (vandaag) arriveert.
Vanochtend leek men in leidende
communistische kringen echter nog
niet goed te weten, wat Chroesjtsjef
nu eigenlijk van plan is.
Een functionaris van een der commu
nistische persdiensten wees er op. dat
het hier een vriendschapsbezoek betreft
en geen staatsiebezoek, zoals dat van
Kennedy aan West-Berlyn. Daarom j«
Chroesjtsjef vrij om zyn eigen program-
ma te bepalen. Er doen dan ook nog
steeds geruchten de ronde, dat de Rus
sische premier de astronaute Valentina
Teresjkowa mee zal brengen. Maar ook
hiervan is geen bevestiging te verkrijgen
Intussen is wel bekend geworden, dat
Dit is Joseph Godber, minister van
staat voor buitenlandse zaken in
Groot-Brittannië. die John Prof li
no opvolgt als minister van oorlog.
Wladislaw Gomoelka, dc Poolse partij
secretaris en Antonin Novotny, de pre
sident van het communistisch geregeer
de Tsjechoslowaklje, zondag in Oost Ber
lijn zullen arriveren, om de viering van
de 70ste verjaardag mee te maken van
Walter Ulbricht, de Oostduitse partij
secretaris. Zoals men weet, is het bezoek
van Chroesjtsjef officieel ook daarmee
ln verband gebracht.
Het blijft nog duister, waar de Rus
sische premier zich op het ogenblik be
vindt. Hij zou zich in Roemenië bevin
den, waar de communistische leiders hun
eigen weg lijken te willen gaan
Z.K.H. prins Bernhard viert mor
gen zijn tweeënvijftigste verjaar
dag. Ter gelegenheid daarvan deze
recente opname van het Nat. Foto
Persbureau.
De landbouwer B. Nymeyer. één
de drie boeren die begin maart in
landsche Veld uit zijn bedrijf is gezet,
op vordering van het Landbouwschap,
is gisteren door de politie van zijn vi
gere land verwijderd. Hij was op
weiland aan het hooien, toen hij i
zegging kreeg het werk te staken
van het land af te gaan omdat hij ach
op verboden grond bevond. Donderdag
avond zette de heer Nijmeijer het werk
voort, waarbij hij werd geholpen dooi
onder anderen Klaas Hartman, de land-
houwer, wiens boerderij tijdens de rel
letjes in verbrand. Ditmaal greep de
oolitle niet in.
In de loop van de middag is de voor
zitter van de Boerenpartij, de heer H
Koekoek uit Bennekom, zich van de
gang van zaken in Hollandsche Veld op
de hoogte komen stellen. Naar aanlei
ding van de deze week gepubliceerde
verklaring van het Landbouwschap, dat
hypotheekhouders weigeren mee te wer
ken aan de uitbetaling van de koopsom
'die bij de griffie van de rechtbank in
Assen is gedeponeerd) voor de betrok
ken boerderijen, zei de heer Nymeijer
dat deze verklaring onwaar is.
Volgende week naar Bonn
Volgende week (op 4 en 5 juli) zal
president De Gaulle met enkele van
zijn ministers in Bonn zijn om met
Adenauer besprekingen te voeren
het kader van het Frans-Duitse ver
drag van samenwerking. Hij zal dan
ongetwijfeld trachten, het effect
de triomftocht van Kennedy door
Duitsland zoveel mogelijk weg te ne-
Qp een persconferentie verklaarde de
Franse minister van voorlichting giste
ren, dat bepaalde Duitse politici niet het
belang voor Frankrijk inzien van het
tussen beide landen tot stand gekomen
verdrag. Het zou echter beledigend zijn
voor de Duitse regering die zelf het
verdrag zou hebben gewenst om te
veronderstellen, dat zij zou kunnen be
sluiten, het verdrag niet uit te voeren.
Het is dus. duidelijk, dat De Gaulie
Adenauer zal herinneren aan de ver
plichtingen, die naar zijn mening uit dit
verdrag voortvloeien. Adenauer bevindt
zich dan ook niet in een benijdenswaar
dige positie, temeer daar verwacht mag
worden, dat de meerderheid van zijn
kabinet geen stap verder mee wil gaan
op de weg, die De Gaulle zo graag wil
bewandelen.
De Franse woordvoerder trok gisteren
opnieuw in twijfel, of de Verenigde Sta
ten over een tiental jaren nog steeds
bereid zullen zyn, garant te zyn
de verdediging van Europa. Bovendien
wilde hy een duidelyk onderscheid ma-
keu tussen Atlantische solidariteit en de
vorm, waarin deze op militair gebied
gegoten moet worden. De huidige vorm,
de Navo, is voor Frankrijk niet zonder
meer aanvaardbaar. Frankrijk wenst
baas in eigen huis te zyn en zijn
dediging niet aan anderen overlaten. Wel
wil liet in tijd van nood solidair zijn.
Intussen heeft de Westduitse regering
laten weten, dat het bezoek van Ken
nedy een symbool is geworden van de
Duits-Amerikaanse solidariteit, die de
grondslag is van de Atlantische samen
werking. Ook de belangrijke Westduitse
bladen laten zich lovend uit over de
woorden, die de Amerikaanse president
tijdens zijn bezoek heeft gesproken.
Vermelden we nog, dat Engeland niet
van plan is, zich te binden aan de Ame
rikaanse plannen met betrekking tot de
Navo-kernmacht, zolang het resultaat
van de in Moskou te houden driemogend-
hedenbesprekingen niet vaststaat. Dit zal
duidelijk naar voren worden gebracht
tijdens het bezoek, dat Kennedy het ko
mende weekeinde aan Macmillan zal
brengen
formatie heeft de heer De Kort laten
zien, hoe het beter niet moet. Billijk komt
het ons voor, dat aan de K.V.P. een andere
kans wordt gegeven. Dat is trouwens ook
een kwestie van politieke verantwoorde
lijkheid.
De situatie is uitermate verward gewor
den, mede door de beschuldigingen over
en weer. Er liggen allerlei schriftelijke
stukken op tafel, en terwijl een kabinets
formatie zich als zodanig het best voltrekt
in een sfeer van een zekere beslotenheid
en vertrouwelijkheid, is alles in de open
baarheid gekomen.
Het verstandigst zou het misschien zijn,
alles even te laten betijen en de wat ver
hitte gemoederen gelegenheid te geven, tot
rust te komen. Wat de algemene situatie
betreft, kan dit stellig; zij is gelukkig
rustig en de staatszaken lopen toch wel.
Er is nog altijd een kabinet, al is het de
missionair, en zelfs zou de Koningin het
gevraagde ontslag van de ministers kun
nen weigeren. Waarschijnlijk is het niet.
dat dit gebeurt, maar zonder kabinet zijn
we niet. Dit ter geruststelling van wie het
onder het geharrewar bijna waren ver
geten.
Ook het betijen is er wellicht niet bij. Maar
waar is de politieke padvinder die ons
uit het moeras leidt? Terwijl we dit schrij
ven, worden reeds namen genoemd van
buitenstanders die nochtans geacht kun
nen worden de verhoudingen te kennen en
ten gunste van wie geldt, niet rechtstreeks
bij de strijd betrokken te zijn.
Gelukkig kennen we onder ons verschei-
denen van dezulken en zij vormen een
waardevolle reserve. Maar, wij zouden
zeggen, eerst behoort de K.V.P. de kans
te krijgen op een revanche, waaraan zij
vermoedelijk ook wel behoefte zal hebben.
Het is geen goede beurt geweest die haar
fractievoorzitter, zij het niet in die hoe
danigheid, heeft gemaakt.
Wat dit laatste aangaat, hetgeen gisteren
aan verklaringen is afgelegd, maakt zijn
politiek nog onbegrijpelijker dan zij reeds
was. Want gebleken is nu wel, dat met de
liberalen in het geheel niet de overeen
stemming in het verschiet lag, die ons was
voorgehouden en waartegenover dc socia
listen moesten worden afgeschreven.
Integendeel, na de breuk met de socialis
ten doen de liberalen zich stevig gelden,
daarbij profijt trekkend van de situatie,
de uitverkorenen te zijn. Deze Houding
moet overigens te voorzien zijn geweest.
Zodat inmiddels ook met hen de breuk
onvermijdelijk moest worden.
Er zijn formatiepogingen waarvan men
achteraf mag zeggen, 'dat zij weliswaar
mislukt zijn, maar dat zij niettemin op
haar wijze hebben bijgedragen aan het uit
eindelijke welslagen. De parlementaire ge
schiedenis levert daarvan vele voorbeelden.
In de nu mislukte poging zien wij dit bij
komend voordeel nog niet.
Hopen wij, dat het niet zover behoeft te
gaan, dat eens de regeringspartners van
straks slechts uit louter verdriet bij elkaar
komen.
Den Hollander tot aandeelhouders:
De reorganisatie van de KLM en
vooral de beperking van de getal
sterkte is in volle gang, ook al blijkt
dat naar buiten niet duidelijk en lijkt
het ook niet snel te gaan. Er is een
soort dienstregeling gemaakt, waar
in de verscheiden fasen der reorgani
satie zijn opgenomen.
Het overleg over de personeelsinkrim
ping moet echter tijd gegeven worden
om tot overeenstemming te komen, aldus
sprak de president-commissaris van de
luchtvaartmaatschappij, dr. ir. F. Q. den
Hollander, gistermiddag in de algemene
vergadering van aandeelhouders.
De heer Den Hollander noemde de
ontslagkwestie uiterst moeilyk. Het is
van de hoogste urgentie snel te weten:
hoe, wat. wie en wanneer. Hy zei te
hopen dat het overleg tot een goed einde
zal voeren, met zo weinig mogeiyk leed
en zo weinig mogclyk moeilijkheden.
Een der aandeelhouders merkte op dat
het gedrag van de vliegers, als men uit
gaat van de stelling dat staken als on-
i Nederlands kan worden beschouwd, in
het verleden on-Nederlands is geweest.
De overwegingen van die groep zijn van
overwegend materiële aard, zo zei hij. Hij
bracht aan het licht dat veel vluchten die
vroeger met twee vliegers werden uitge
voerd, thans met drie of zelfs vier wor
den gemaakt omdat de vliegers, die hij
zag als een pressiegroep, taken van an
dere stuurhutbemanningsleden hebben
geliquideerd of bedreigd met liquidatie
„met de snybrander".
De nieuwe president-directeur vaj
K L.M., mr. H Albarda, die bij acclama
tie in deze functie was benoemd, z<
zijn antwoord onder meer dat men niet
te veel meer over het verleden moet pra
ten en denken. In dat vliegerskorps, zo
zei hy, leven nog goede krachten.
Over de resultaten van het tweede
kwartaal dat bijna ten einde is, merk
te de president-commissaris ir. Den
Hollander nog op dat „die er niet zo
opgewekt uit zien". Zoals bekend, be
droeg het verlies der maatschappij in
het eerste kwartaal van 1963 f 38,3 mil
joen, tegen f 40,4 miljoen verlies in de
overeenkomstige periode van het vo
rige jaar. i
daarna naar het noorden afgezkenkt.
Vrijdag om 7 uur bevond het centrum
zich boven Zuid-Limburg. De storing
veroorzaakte de afgelopen nacht veel
regen. Beek meldde tot 7 uur in totaal
24 mm. De storing verplaatst zich verder
in noordoostelijke richting. Aan de ach
terzijde stroomt morgen met zuidweste
lijke wind koele lucht binnen. Er zullen
daarbij nog buien voorkomen, maar
daarnaast kunnen enkele opklaringen
worden verwacht. Het hogedrukgebied
boven de oceaan is nog verder in om-
vang toegenomen en breidt zich ntt uit Depressie met cnkeIe buien tett via
over Noord.Skandtnavte. Daardoor wordt Eelglê naar West-Duitsland, morgen ge-
de doortocht vaon oceaandepressies iets volgd doOT opkIali„gen. ,fitig<! tot
naar het oosten geblokkeerd. In Midden, krachtige noordoosten wind. Inl de mid-
Earopa w de warmte teruggekeerd, maar dag 18 4 20 reewater 15 graden.
een koufront dat over Frankrtjk geirolc- Vooruitzichten: hogedrukgebied trekt
ken is zal deze warmte weer verdrtjven. verder paar de Noordzee met in de ko.
De Bilt verwacht tot zaterdagavond: mende dagen stabieler en zonniger
Veranderlyke bewolking met opklarin- strandweer-
gen, maar plaatselyk ook buien. Matige
nu en dan vry krachtige wind in hoofd
zaak tussen oost en zuid. Dezelfde tem
peraturen als vandaag of iets hogere.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Tendens dalend
Str andverwachting
HET WEER II\ EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
er*. w J 4 g d
Hoogwater Scheveningen
28 juni: 7.56 v.m.; 20.25 n.m.
29 juni: 8.52 vjn.; 21.22
