Beeldbuis 20 minuten
per week voor de klas
'Ondernemers willen geen
„pottekijkers" bij leiding
Conclusie na forumdiscussie:
Meningen over winstdeling en
medezeggenschap verdeeld
In Goffert-stadion wordt
Oranje-saluut gebracht
Intellect vrije wereld
wordt slecht gebruikt
Volk leren lezen in
geschiedenisboek
Anti-roker: nu mysterie
Sinterklaas onthullen
Hulp en toelichting van leraar nodig
Scholen kunnen gratis
t.v.-apparatuur krijgen
sIf i
2.95
15 JIEUWE LEIDSE COURANT
9
DONDERDAG 20 JUNI 1963
A (Van onze sociaal-economische redactie)
AE Nederlandse ondernemers verzetten zich met grote eenstemmigheid
tegen het toelaten van inspraak-van-buitenaf in de leiding van hun
drijven. VVinstdeling en zogenaamde medezeggenschap worden in het
j gemeen wèl aanvaardbaar geacht, doch de mening over de vormen, waar-
J l deze moeten worden gerealiseerd, lopen nogal uiteen. Tot deze conclusie
wam prof. H. W. Lambers, hoogleraar aan de Economische Hogeschool te
otterdam, aan het einde van een gistermiddag onder zijn leiding gehou-
forumdiscussie over „de structuur van de onderneming".
eze discussie ontspon zich
het
negenhonderdtal onder-
die in Boskoop bijeen waren op
180ste algemene vergadering van de
Maatschappij voor Nijverheid en Handel
bestuur van deze organisatie weet
Ikenjare de „fine fleur" van het Neder-
bedrijfsleven bijeen te brengen
het op aantrekkelijke wijze
stellen van één of meer bijzonder
iele vraagstukken. Deze keer ging het
de ondernemingsstructuur, een zaak,
laatste tijd in het brandpunt der
pingstelling staat, niet in het minst al*
bepaalde verlangens der vak-
teging.
ils gemeld, hadden vier directeuren
bedrijven een pre-advies uitgebracht,
de heren J. A. Hamburger uit Utrecht.
A. W. Overwater uit 's-Hertogen-
ich, prof. dr. F. L. Polak uit Enschede
dr. H. J. M. van der Ven uit Bergen
Zoom. 's Morgens gaven zij hierop elk
toelichting, nadat prof. Lambers
leiding had gehouden, waarin hij be-
ogde dat de meningen over de middelen.
de economische doelmatigheid bevor-
>ren, zeer verschillend zijn, juist door de
eerslag die men hiervan op maatschap-
'lijke rechten verwacht. Het is onze taak
ssen die middelen zo te kiezen dat wei-
welzijn zich parallel bewegen,
ius de hoogleraar.
hier echter ook tegen te zijn. Dr. v. d.
«Hui
Winstdeling
De forumdiscussie, die zich tussen de
•adviseurs ontwikkelde naar aanlel-
n uit de vergadering binnengeko-
vragen en opmerkingen, bewoog
:h geruime tijd rondom het vraagstuk
de winstdeling. Trof. Polak, die zich-
een socialistisch ondernemer noemde,
;n „sociaal paradijs op een ec
ich kerkhof" te willen bouwen,
.-arde zich tegen het verstrekken
Sin winstaandeel in de vorm van
tatiflcatle als tegenhanger van het winst-
indeel van directeuren en commiss
I i HU voelde meer voor een wettelijke
j i pling van het werknemers-winstaan-
Opnieuw verzette prof. Polak zich
tegen een zgn. investeringsloon, dat
in zijn pre-advies een „gedrochtelijk
undenkbeeld uit een volmaakt
wfdig brein" had genoemd.
Drs. Overwater toonde zich nogal be-
eesd voor de figuur van een „variabel
boven het „rechtmatig loon", ter-
jl hierin z.i. het gevaar schuilt van een
ijvend verlengstuk van het vaste loon,
omstandigheden, waarbij onderne-
ingen het nauwelijks verantwoord zou-
achten een werknemers-winstaandeel
te keren. Dr. v. d. Ven achtte dit ge-
ar echter zeer klein, indien winstdeling
kis et per bedrijfstak, maar per onderne-
Ing geschieden. De heer Hamburger
g ietwat op tegen „sterk fluctuerende'
plet komsten van werknemers; z.i. moet eer
tuele winstdeling dan ook aan de be-
leiden kant blijven.
!ao. I
Twee monstert
lok werd vrij uitvoerig gediscussieerd
allerlei vormen van medezeggen
en daarbij werden twee „monsters"
en. Prof. Polak, die meende dat de
lernemer zowel een bulldog als een
Opfotleman moet zijn en derhalve niet
elke wijziging met een „botte bulle-
„neen" mag zeggen, noemde het
ikbeeld van drs. Overwater van een
iartite Raad van Beheer een „mon-
Drs. Overwater zag op zijn beurt
ens van prof. Polak, om de onder-
lingsraden ook bevoegdheden in de
lidssfeer te geven, een „monstrum",
loals reeds eerder gemeld, bepleitte drs.
ater in zijn pre-advies een uit drie
samengestelde Raad van Beheer.
kapitaal en leiding, die samen het
leel van de onderneming vormen, zeg-
ischap hebben. Tijdens de forumdiscus-
werd op dit (ingrijpend) denkbeeld
it constructief ingegaan. Drs. Overwa-
zag op het vlak der hoogste verant-
lelijkheden geen taak voor de onder-
lingsraden, zulks in tegenstelling tot
Polak, die „bijna alle" beleidsvraag-
in deze raden zou willen bren-
De twee andere pre-adviseurs bleken
'N BLOUSE VOOR
JE MOHDEE?
I ZOEK'N ROBSOM UIT
IT t>E KUN-ST.'
V ennootschapshamer
Veel tegenweer ondervond ook een
pleidooi van prof. Polak voor de Instel
ling van een vennootschapskamer, waar
aan z.i. met name het toezicht op de
naleving van verscherpte voorwaarden
van verslagpllcht zou moeten worden
toevertrouwd. Onder de tegenstanders be
vond zich o.m. prof. mr. H. J. Hellema,
buitengewoon hoogleraar aan de V.U., die
meende, dat er voldoende toezicht Is, ter
wijl er In het bedrijfsleven zo'n grote
variëteit bestaat, dat er voor een vennoot
schapskamer nauwelijks een omlijnde
taak kan zijn.
Voorts kwam o.m. de samenstelling
de Raad van Commissarissen ter sprake,
waarbij van uit de vergadering met r
door ir. A. J. Ingen-Housz ernstig werd
gewaarschuwd tegen het toelaten van
vloeden-van-buitenaf, waardoor het
noodzakelijke, vertrouwelijke karakter
van het college van commissarissen
loren gaat De forumleden waren het hier
mee eens.
Uit de vele andere gezichtspunten, die
In deze vergadering werden gedaan, mag
ten slotte één niet onvermeld blijven.
Pre-adviseur dr. v. d. Ven betoogde, dat
tn toenemende mate het Inzicht veld wint
dat de mensen primair gelijk zijn
slechts secundair, dus op minder
wezenlijke punten, ongelijk. Hij noemde
dit een tamelijk recente ontwikkeling,
hetgeen hij illustreerde met het volgende
citaat uit een krant van ruim 100 jaren
geleden: „De berichten uit Praag zijn
over het algemeen gunstig. De cholera
heerst er wel bij voortduring, doch be
paalt zich tot dusverre tot Heden van
geringsten stand
Koninkrijksdag op 31 augustus?
(Van een onzer verslaggevers)
WAARSCHIJNLIJK op woensdag
28 augustus zal het Nijmeegse
Goffert-Stadion helemaal bevolkt
worden door leden van Oranjever
enigingen in Nederland. Men rekent
op 20.000 mensen die in aanwezig
heid van hetzij koningin Juliana,
hetzij prinses Beatrix een oranje-
saluut zullen brengen ter golegen-
heid van het 150-jarig bestaan van
is koninkrijk.
De bond van Chr. Oranjevereni
gingen in Nederland, de federatie
Oranjeverenigingen, alsmede de
Chr. Jeugdorganisatie „Oranje Gar
de" willen op deze wijze een oranje-
manifestatie verbinden aan een der
grote gebeurlijkheden in het kader
van de nationale herdenking 1813—
1963. Zij achtten daarvoor de opvoe
ring van het openluchtspel van Carel
Briels „Voor en na Waterloo" te Nij
megen het meest geschikt.
Dit werd gisteren op de in Utrecht ge
houden bondsdag van de Bond van
Oranjeverenigingen in Nederland door
•oorzitter, L. Kol (ds) C. M. Graaf-
stal medegedeeld. De bedoeling is, dal
na de opvoering van het spel, als het
Goffert-Stadion in schemer zal zijn ge
huld, honderden delegaties van oranje
verenigingen uit den lande onder fakkel
licht in een défilé naar voren zullen tre
den. Klederdrachten zullen de streek
aanduiden, die de diverse delegaties ver
tegenwoordigen. Een en ander zal wor
den opgeluisterd door vele harmonie-
gezelschappen, fanfarekorpsen alsmede
tamboer- en pijperkorpsen.
Thans is men overal in het land met
de voorbereiding hiervan bezig. In plaat
selijk verband zijn ook verscheidene ma
nifestaties in voorbereiding. Zo in Den
Haag, waar de chr. oranjevereniging Bij-
:n Oranjje in K. en W. op vrijdag
avond 27 september een groots jeugdappel
hoopt te houden.
Dat de bond geen uitsluitende organi
satie voor ouderen wil zijn, werd het af
gelopen verenigingsjaar bewezen door
een nauw samengaan met de chr. jeugd
organisatie de „Oranje Garde". Voorts is
•n intensief contact met de nog maar
kortelings opgerichte vereniging van
monarchistisch-democratische jongeren
een verband van jonge intellectuelen,
voortgekomen uit politieke jongeren-
groeperingen, die zich dieper willen be-
znnen op de grote waarde van de mo
narchistische democratie. Een zaak. die
zij nog veel te weinig doordacht achten.
Op initiatief van deze vereniging zal na
de grote vakantie een wedstrijd worden
uitgeschreven voor de hoogste klassen
middelbare scholen en voor studen
ten. De opdracht is een verhandeling
(monografie) te schrijven over de waarde
van de monarchie in deze tijd.
Wedstrijd
Uiteraard zullen aan deze wedstrijd
prijzen verbonden zijn. De uitreiking zal
waarschijnlijk kunnen geschieden te Rot
terdam, als daar op 31 maart 1964 de
nationale herdenking 18131963 zal wor
den afgesloten met een jeugd landdag
het thema „Het Koninkrijk der
Nederlanden nu en in de wereld van
morgen".
Op de bondsvergadering van de Chr.
Oranjeverenigingen is gisteren voorts
besloten een beschermheerschap in te
stellen. Mr. dr. J. Donner, oud-president
de Hoge Raad, heeft dit bescherm
heerschap inmiddels aanvaard. Ook is
ingesteld een erecollege van aanbeveling,
aarin vele prominenten zitting hopen
Teneinde tot een grotere bundeling te
komen kent de bond voortaan ook de fi
guur van z.g. geassocieerde leden (gelijk
aan gewone leden behoudens het stem
recht). Deze figuur is met name be
doeld voor als aansluitingsmogelijkheid
voor oranjeverenigingen en -comité's,
die niet voor het merendeel, maar wei
voor een deel uit prot.-chr. leden ba-
Een van de onderwerpen waar de
bond zich op bezint is de mogelijkheid
ertoe mede te werken dat een Konink
rijksdag wordt ingesteld, zoals die o,m.
in Engeland gebruikelijk is. Derhalve
een vaste datum in een gunstig seizoen,
die als „Dag van het Koningshuis" zou
gunnen worden aangemerkt. Een dag.
waarop allerlei manifestaties in de bui
tenlucht zonder bezwaar zouden kunnen
worden gerealiseerd.
Immers de 30ste april en in de toe
komst de 31ste januari lenen zich
daar weinig toe. Bij zeer veel oranje
verenigingen leeft de wens een even
tuele Koninkrijksdag op 31 augustus te
stellen, als piëteitsvolle nagedachtenis
aan wijlen koningin Wilhelmina, de moe
der des vaderlands. Het laatste woord
over deze zaak is echter nog niet ge
sproken. Uiteraard zou de koninginnedag
ook worden gevierd, maar dan in be
scheidener mate.
Wat de bestuursmutaties betreft: her
kozen werden de aftredened heren ds
C. M. Graafstal te Ermelo (voorzitter)
en J. H. Bogehölz te Zelhem (vice-
voorziitter). De heer L. J. Sloet te Ar-
melo wenste zijn mandaat niet verlengd
te zien. Mede in verband met het feit
dat men meer aan „public relations"
wil gaan doen. nam de heer A. de
Waard, journalist te Bennekom zitting
in het hoofdbestuur.
oefenterreinen bij
Nieuw Milligen
Een vijf man sterke delegatie van het
Landbouwschap en de gewestelijke raad
Gelderland van dit schap heeft gisteren
achtereenvolgens met de rijksdienst voor
het nationale plan en met de minister
van defensie ir. Visser gesproken over
het voornemen van de rijksoverheid bij
Nieuw Milligen 210 hectare landbouw
grond te onteigenen en tot militair
oefenterrein te bestemmen.
Op zeer korte termijn willen zij ook
nog trachten een onderhoud te krijgen
met de minister van landbouw en van
o., k. en w, Het gesprek met de rijks
dienst voor het nationale plan, zo ver
telde men ons bij het Landbouwschap
was prettig en openhartig, maar bij de
rijksdienst wilde men het alleen be
schouwen als een „uitgebreide infor
matie" door het Landbouwschap.
Van minister Visser hoorde men dat
deze op zichzelf geen bezwaar zou heb
ben tegen aanwijzing van een ander
terrein. De bewindsman liet echter uit
komen, dat in dezen de rijksdienst voor
het nationale plan geadviseerd en de
ministerraad beslist heeft.
Het Landbouwschap wil nu de rege
ring vragen haar beslissing te herroe
pen en de rijksdienst voor het nationa
le plan opdracht te geven de zaak nog
eens nader te bekijken.
Jlu. Loudon op wereldoliecongres:
Als burgers moeten wij de vraag
overwegen hoe lang de vrije wereld
zich nog kan veroorloven een ineffi
ciënt gebruik te maken van ons waar
devol maar toch beperkt bezit aan In
tellect aldus jhr. mr. J. H. Loudon, pre
sident-directeur van de Koninklijke
Nedcrlandsche Petroleum Mij. op het
zesde wereldpetroleumcongres te
Frankfort, waaraan 6000 afgevaardig
den uit de hele wereld deelnamen.
Hij sprak over het onderwerp: Versnel
ling van het tempo der technologische
ontwikkeling in dë aardolie-industrie,
doch zijn rede ging ver boven de gren
zen van dit onderwerp uit Hij wees oo
de invloed van het speurwerk niet alleen
op technologisch en commercieel terrein
maar op de gehele samenleving, op de
noodzaak voor het bedrijfsleven om mee
te doen aan de ontwikkeling van het on
derwijs.
Voorzitter chr. oranjeverenigingen:
(Van een onzer verslaggevers)
Wij vormen met onze bond van
chr. oranjeverenigingen geen ver
ouderd verschijnsel, maar zien voor
uit en onderscheiden duidelijk taken
in de toekomst. Wij willen dienen
en trouw zijn aan Oranje, omdat w(j
dit koningschap zien als een „Voor
uit-gift" op het koningschap van
Christus, totdat hij komt. Anders ge
zegd: als een verlengstuk van zijn
koningschap in onze Nederlandse
samenleving, ons ten zegen. Deze
woorden sprak gisteren de voorzit
ter van genoemde bond, lt.-kol. ds.
C. M. Graafstal op de bondsdag te
Utrecht.
Welke taken ziet de bond concreet
voor zich Om te beginnen willen de
chr. oranjeverenigingen ons volk weer
leren lezen in het geschiedenisboek.
Want historische zin is vooral bij de mo
derne jongeren gering, omdat zij veelal
:n op de toekomst gericht te kun.
leven. Dat is ook juist, aldus de predi
kant, maar een gerichtheid op de toe
komst zónder historische zin zal altijd
chaotisch, zonder stuur en houvast blij-
en.
Nimmer mag vergeten worden, dat
thans wordt uitgemaakt op welke grond
slagen de komende eeuw ingericht zal
worden. Wordt het op een koude, zake
lijke, materiële grondslag, de eeuw van
het atoom? Of zal heit een geestelijke
basis zijn, de eeuw van Christus? De
laatste gedachte uit te dragen behoort
mede tot de taak van onze organisatie,
aldus de voorzitter
Zeer belangrijk noemde ds. Graafstal
ook een waken voor hert koninkrijk
een tijd van verdergaande integratie
van Europa. Op zichzelf behoeft
daar niet tegen te z(jn het is zelfs
een eis van de tijd alleen mag Euro
pese Integratie nimmer leiden tot
verlies van het volkseigene, het natio
nale karakter. Ook al zijn er (nog) geen
stemmen die pleiten voor het afschaf
fen van nationale overheden en het in
stellen van één Europees presidentieel
bestuur, hier en daar wordt, aldus de
spreker, bepaald wel met die gedachte
gespeeld.
Wij bevinden ons op de brug naar
morgen, zo besloot ds. Graafstal. Er be
hoeft thans gelukkig geen strijd gevoerd
te worden. Onze organisatie wil echter
de goedgezinden verzameld houden, op
dat zij een stem zijn in het volk en op
dat zij gereed staan tot geestelijke weer
baarheid indien komende tijden deze
onverhoopt mochten vergen.
Er zijn zeide hij twee paradoxale
vormen van bezorgdheid over het onder
wijsstelsel, ten eerste dat wij" niet genoeg
wetenschappelijke en technologische
krachten opleiden en ten tweede dat
veel nadruk op exacte vakken en tech
nologie ten koste van de humaniora zul
len gaan, terwijl beide in het bedrijf
nodig zijn en de zeldzame personen, die
beide terreinen beheersen, de grootste
bijdrage leveren tot effectieve toepassing
van de technologie.
Hij vertelde voorts dat de uitgaven
voor speur- en ontwikkelingswerk in 1950
1 pet bedroegen van het Amerikaanse na
tionaal produkt. thans 3 pet, in het Ver
enigd Koninkrijk 214 pet Voor de groep
stegen zij van 0,76 pet van de verkoop
opbrengst in 1954 tot 1,09 pet in 1962. of
van 6 pet tot 10,3 pet van de netto-winst
Hij waarschuwde dat een groot deel
van de militaire en civiele inspanning
niet wordt gewijd aan werkelijk
spronkelijke denkbeelden, en dat de
tabiliteit van het industriële speurwerk
daalt door het toenemende aantal kenne
lijk gelijktijdig gedane uitvindingen.
De Amerikaanse geoloog Lewis G.
Weeks zeide dat de grootste olievondsten
onder zee zullen worden gedaan. De rijk
ste formaties liggen onder de kustwate
ren, zeide hij.
Hij noemde de aardgasvondsten in Ne
derland van grote betekenis.
George Roberts jr. uit Oklahoma zeide
dat de Amerikaanse produktie met 25 pet
vergroot kan worden door water of gas
te spuiten in velden, die niet voldoende
beantwoorden aan de gebruikelijke
thoden.
Premier Pengel le Bonn
De Surinaamse delegatie onder lei
ding van de premier, de heer J. A.
Pengel, is dinsdag te Bonn aangekomen
en heeft woensdag overleg gepleegd mei
de Westdultse regering over Duitse hulp
voor de economische hulp aan Surina
me, o.a. met de minister van economi
sche zaken, Ludwig Erhard. De staats
secretaris voor buitenlandse zaken.
Karl Carstens, biedt donderdag de gas
ten een maaltijd aan.
Als hij weer in vrijheid komt
De officier van justitie bij de Am
sterdamse rechtbank heeft een ge
vangenisstraf van tien weken, waar
van vier voorwaardelijk, geëist tegen
de 30-jarige anti-rookmagiër Robert
Jasper G., wegens brandstichting in
zijn anti-rook-tempel, een huisje van
Nicolaas Kroese in de Korte Leidse-
dwarsstraat in Amsterdam.
De anti-rooklessen van de Amsterdamse
ex-glazenwasser bestonden in hoofd
uit het produceren van overmatige rook.
Op een slotbijeenkomst op 19 april 1962
liep de zaak hem een beetje uit de hand
en brandde de tempel gedeeltelijk uit,
vertelde de verdachte.
Toen de president zich verbaasd toon
de over de opmerking van de anti-rook
magiër dat hij zelf aan het roken
slaafd is, lichtte Robert Jasper toe: „Ik
probeer niet het goede voorbeeld te ge
ven, maar ik wil contact met nicotinisten
leggen door mezelf als slecht voorbeeld
te stellen. Eigenlijk ben ik een exhibi
tionist".
Ten slotte las de president een verkla
ring van de verdachte voor. waarin deze
mededeelde zijn amateuristische acties te
zullen staken omdat hij het ongepast acht
de officiële anti-rookactie van het bureau
voor kankerregistratie, die dit najaar be
gint. te doorkruisen. „Ik ga mij toeleggen
op het cabaret en ik wil de K-tempel
handhaven om een nieuw beleven va
het Sint-Nicolaasmysterie te bevorderen
aldus de verklaring. De president vond
het voor het laatste nog wat vroeg in het
seizoen-
(Vervolg van pagina 1)
Actuele voorlichting over de nieuwste natuurwetenschappelijke-, tech
nologische- en biologische ontwikkelingen staan ook op het programma
waarmee de Stichting Nederlandse Onderwijs Televisie in oktober zeer
waarschijnlijk zal gaan beginnen. De scenario's voor de life-uitzendingen
liggen al gereed. De lagere klassen van het voortgezet onderwijs (bedrijfs
opleiding en huishoudscholen) zullen in vier lessen „Engels spelenderwijs"
in contact worden gebracht met een vreemde taal. Zelfs voor iemand, die
niets van grammatica afweet zijn deze Engelse lessen waarin geen
woord Nederlands wordt gesproken goed te volgen. Het beeld zal het
gesprokene indringend begeleiden.
Door toneel, zang cn ritmiek heeft het
N.O.T. de presentatie van de stof leven
dig gehouden. Speciaal gericht op de
leerlingen van de hoogste klassen van
de lagere school zijn de lessen aardrijks
kunde. Het N.O T gaat er in dc les van
uit dart in andere landen andere mensen
anders leven dan wij.
Het wordt dus geen georgrafiache
aardrijkskunde, maar aanvullend daarop
een eenvoudig beeld van de sociale as
pecten van enkele Europese bevolkings
groepen.
Het menselijk element zal ook al meer
op de voorgrond treden in de lessen ver-
keersopvoeding, eveneens gericht op hel
lager onderwijs. Geen lesje linksaf-
rechtsaf; geen definities en geen rijtje
voorrangsregels dus, maar een verhaa'
met een moraal. Helaas moest een ze
vende vak vervallen Het N.O.T heeft
gedacht aan beroepenvoorlichting.
maar bij onderzoek bleek, dat geen
twee deskundigen op dit terrein een
zelfde mening waren toegedaan.
Van de gerichte uitzendingen zullen
behalve naar alle waarschijnlijkheid
kerkbouw en liturgie door de Prot
dhr. groepering, ook de onderwerpen
hedendaagse religieuze beeldende kunst
(R.-K.) en de Rooms-Katholieke bouw
orden werden behandeld. De nietnker-
kelijke, neutrale groepering denkt aan
de onderwerpen „levensbeschouwelijke
Vormende aard
„De beeldbuis zal nooit de plaats in
mogen nemen van de leraar voor de
klas", stelit het N.O.T, uitdrukkelijk.
Naar haar mening kan dat zelfs niet.
althans zeker niet in de gegeven Ne
derlandse onderwijssituatie. De N.O.T
staat voor ogen uitzendingen te bren
gen van vormende- cn oriënterend»
aard. De schooltelevisie zal trachten
een verrijking te bieden die de onder
wijzer en de leraar met de hem nü ten
dienste staande hulpmiddelen nooit
brengen kan De taak van hert onder
wijs is mede de cultuuroverdracht. De
school is vanouds traditioneel in de
goede zin van het woord en bovendien
zeer behoudend
Zeker ook in Nederland gooit men
geen oude schoenen weg voordat de
nieuwe terdege ingelopen zijn.
Aan de vooruitgang van de techniek
kunnen ook de scholen niet voorbijgaan
Hoeveel scholen hebben niet reeds film-
projectie-appartuur, radio's of bandre
corders?
„Wéér bevinden we ons in een nieuwe
situatie." aldus de heer Ralf H. Hakkert
A priori afwijzen van de mogelijkheden
van massacommunicatie ten dienste van
hachelijke zaak.
het onderwijs wordt
Zeker in de situatie,
derwijs nu komt te staan. De leerkrach
ten zouden kunnen vrezen, dat school
televisie hun plaats als persoonlijk ken-
nisblok in de klas zal aantasten. Die
vrees is dan ongegrond, blijkens de doel
stelling van het N.O.T., aldus spreker
Het boek is onmisbaar, de film zouden
velen n-ief meer willen
laaitste audio-visuele hulpmiddel-televisie
Weerstanden
De weerstanden in het onderwijs zijn
heel groot gebleken. Nadat in 1945 de
heer Bouman een rapport in de ideeën
bus van het ministerie van Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen liet glijden,
waarin de Schooltelevisie werd genoemd
als het middel om het tekort
voegde leerkrachten op te vangen, heeft
ae onderwijswereld een zeer sceptische
houding aangenomen.
In het onderwijs heeft het g
woord en het contact leraar-lereling al.
tyd ceimaal gestaan. Vooral op de
nasla en lycea ligt nog steeds het accent
op het woord. Het nieuwste audio-visuele
hulpmiddel is dus revolutionair. De
zekering dat schooltelevisie Juist de hulp
cn toelichting van de Ieraar behoeft,
schijnt geen geruststelling te zUn. Ook
veel andere argumenten worden aange
voerd. „De schoolradio werd In Neder
land nooit een succes, waarom dan
schooltelevisie?", is er één van. „Juist
omdat schoolradio mislukte moeten we
et met televisie proberen," is het ant-
oord van het N.O.T. Het mislukken van
de schoolradio ligt niet aan het hulp
middel. maar aan het feit dat de drie
-•--ol-«din's rU» wit in Nederland ken-
ien„ ongecoördineerd en by gebrek aan
muaeicii gehandicapt wordt.
Groei
Vandaar dat de pedagogische centra
in Nederland zich ook verzetten toen
vijf jaar geleden de Nederlandse om
roepverenigingen aanvragen Indienden
?lk voor zich met schooltelevisie te
mogen beginnen. De pedagogen vrees
den alle nadelen waaraan de Nederland
se schoolradio-uitzendingen mank gaan.
Het ministère voor Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen stelde zich achter de
zienswijze van de pedagogiische centra
en gaf N.O.T. en N.T.S, opdracht tot
een oplossing te komen. De basis werd
gevonden en in een overeenkomst werd
voor twee jaar besloten dat N.O.T.
N.T.S. daadwerkelijk met uitzenden 2
den gaan beginnen. De NO.T. treedt op
als uitvoerend lichaam van het gehele
georganiseerde onderwijs, de N.T.S. als
technische uitzendingstantie van het ge
organiseerde omroepbestel. De eerstge
noemde stichting heeft bij deze overeen
komst op zich genomen de schooltele
visieprogramma's te ontwerpen c
scenariovorm samen te stellen. De N.T.S.
zal de uitvoering en de produktie
de programma's behartigen. Een en
der zal geschieden in gelijk gedeelde
verantwoordelijkheid en in nauwe
derzijdse samenwerking.
1Vat kan TV.
„Wat kan tv dat film niet kan
een van de meest voorkomende vragen.
De televisie kan goedkoper, sneller en
actuelor produceren. De Stichting Ne
derlands Onderwijs Film heeft destijds
een 25 minuten durende educatieve film
laten vervaardigen over de ontdekking
van edelgassen. De produktie kostte
f 82.000 Het geweldige nadeel van der
gelijke films is de grote mogelijkheid
van snelle veroudering. Vooral bij de
natuurwetenschappen gaat de ontwikke
ling vliegensvlug. Een continu-produktie
van films voor onderwijsdoeleinden
er niet. De televisie kan een uitzending
over de ontdekking van edelgassen aan
merkelijk goedkoper brengen dan f 82.000.
Veel actueler ook, want aan anderhalve
maand produktietijd voor een les
twintig minuten heeft het N.O.T vol
doende en het laatste nieuws kan dus
op de voet gevolgd worden. Voor
effectieve spreiding is bij film een
zagwekende hoeveelheid kostbare
pieën nodig. Bij schooltelevisie verval
len de distributie-moeilijkheden. Boven
dien heeft de televisie als plus-punt dat
van de uitzending voor een naar ver
houding zeer gering bedrag een telere-
cording gemaakt kan worden. Deze re
cording, en eventueel vermenigvuldigd,
kan als film door de Nederlandse On
derwijs Film in de filmcarthoteek wor
den opgenomen.
Gratis
De schooltelevisie zal voor iedereen
te ontvangen z()n. Elke school kan vry
blijvend kijken. Het is de bedoeling var
het N.O.T. aan de leerkrachten, die daar.
belangstelling hebben, gratis
uitvoerige handleiding beschikbaar te
stellen. In samenwerking met het Cen
traal Bureau voor de Statistiek wil het
N.O.T. bovendien aan driehonderd scho
len televisietoestellen, antennes, en alle
andere benodigdheden ter beschikking
stellen, ook al weer gratis.
Voorwaarde zal zijn dat de scholen
meewerken door gegevens en inlichtin
gen te verstrekken aan de research-des-
kundigen. Wie al de kosten hieraan ver
bonden zal dragen is echter tot op dit
moment nog niet opgelost. Wél gedekt
zijn de kosten van uitzending (de hoog
ste post) en de kosten van het bureau
het N.O.T.
Spoed vereist bij
uitkeringen aan
nazislaclitoffers
Om na de inwerkingtreding van het
algemeen verdrag met Duitsland en de
daarvan deel uitmakende verdragen,
waarvan de datum is bepaald op 1
augustus de ratificatie geschiedt op
1 juli zo spoedig mogelijk te kunnen
overgaan tot het doen van uitkeringen
aan nazislachtoffers, heeft de minister
van financiën, prof. dr J. Zijlstra, de
Tweede Kamer verzocht zo veel moge
lijk prioriteit te verlenen aan de be
handeling van zijn op 6 juni ingediend
wetsontwerp. Dit beoogt wijziging van
zijn begroting, om gelden voor deze uit
keringen beschikbaar te krijgen. Dc be
handeling zou naar de wens van de mi
nister zo snel moeten geschieden, dat
ook de Eerste Kamer het wetsontwerp
nog voor het zomerreces zal kunnen af
in zijn brief aan de Tweede Kamer,
waarin hij op spoedige behandeling aan
dringt, zegt de minister, dat hij reeds,
zoveel in zijn vermogen ligt. maatrege
len heeft genomen om te komen tot dc
uitvoering van de bepalingen van het
financieel verdrag, voor zover het be
treft het doen van uitkeringen aan nazi-
slachtoffers.
Minister Zijlstra herinnert er in zijn
brief aan, dat de rege-ring herhaalde ma
len heeft verzekerd, dat zij het uitkeren
van de aan nazislachtoffers toekomende
bedragen zo veel mogelijk zal bespoedi
gen.'
1
4-n
0/£, STES^®"
Wie ooit dacht dat sterk
en mooi bij een kous niet
kon samengaan, moet
eens gauw de Jovanda
CHARMING met naad of
de Jovenda ROMANCE
nylons geven, ondanks
het buitengewoon sterke
breisel, uw benen dat zo
bewonderde, tere, mat
glanzende waas. Ze zijn
erinalle nieuwe Jovanda-
kleuren en bezitten na
tuurlijk ook de Skinfit
rimpelloze pasvorml
slechts
WIE KIJK HEEFT OP
KOUSEN KIEST
Provincie heeft
overschot aan
vrouwen
(Van een onzer verslaggevers)
De provincie Zuid-Holland telde op 31
december van het afgelopen jaar 2.787.124
inwoners, waarvan 1.374.000 mannen en
1 413.124 vrouwen, een vrouwenoverschot
van 39.000 dus. Dat blykt uit de thans
verschenen staat, die de loop van de
bevolking over Ï962 in deze provincie
aangeeft.
Vergelijking van de cijfers over vorig
jaar en 1961 toont aan dat de bevolking
in 's lands dichtst bevolkte provincie vo
rig jaar met 31 400 personen is toegeno
men. waarvan 16.356 mannen en 15.033
vrouwen. Die toename is niet veroor
zaakt door vestiging, maar door geboorte.
Er werden namelijk 27.594 mannen en
26.239 vrouwen geboren, terwijl er res
pectievelijk 12.198 en 10.052 overleden.
Dat wil zeggen dat er in totaal 31.583
personen meer wei-den geboren dan er
overleden (15.396 mannen en 16.187 vrou-
ven).
In het afgelopen jaar vestigden zich
>3.474 mannen en 60.288 vrouwen, maar
:r vertrokken 62.505 mannen en 61.440
/rouwen. Er vertrokken dus 1212 vrou-
ven meer als er zich vestigden, maar er
/estigden zich 969 mannen meer als er
'ertrokken. Dat betekent dat er 183 per-
onen meer uit de provincie vertrokken
>is er zich vestigden.
De wereldproduktie van schrijfmachi-
ïcs is volgens president-commissaris
Brok van dc Olympia Werke te Wil-
lelmshaven in 1962 gestegen van 4.5 tot
4,9 miljoen stuks, ongerekend dc com
munistische landen. Het Westduitse aam-
21 pet, het Amerikaanse 26.
Italiaanse 13, Nederlandse 11, Britse 3
pet. West-Duitsland had 24 pet van de
werelduitvoer. Nederland 21 pet, Italië
20 pet, Engeland 10 pcL
