Nieuwe leidse Courant
Rome rouwt om dood
van paus Johannes
Commentaar
Al 16.000 doden
in Oost-Pakistan
Pinksteren 1963:
dertig uur zon
Wereld stond aan zijn sterfbed
Tot het laatste een
herder voor zijn kerk
Bij vliegramp
29 doden
Nieuwe .dodetnan om de
minuut loslaten
Eerste maal in deze eeuw:
'"tv
Dinsdag 4 juni 1963, 44ste jaargang
CHRISTELIJK-NATIONAAl DAGBLAD
Spoor van
VUUR
door de Veluwe
Zie pagina 6
Abonnementsprijzen p.w. 0,65, p.m. 2,80, p.kw. 8,25 Klachtendienst bezorging 18—19 uijr
Vieuws in
één oogopslag
Om elf minuten voor
acht gisteravond is de
263ste Paus uit de geschie
denis van de room-katho-
lieke kerk, Joannes XXIII
overleden. De doodsstrijd
van de Paus, die door de
gehele wereld van minuut
tot minuut werd gevolgd,
duurde bijna honderd uur.
Donderdag zal de kist met
het stoffelijk overschot in
een crypte onder de St.-
Pieterskerk worden gelegd.
Eerst vijftien dagen na
het overlijden van de Paus
kan het college van 82
kardinalen (het conclaaf)
bijeenkomen om uit hun
midden een nieuwe paus
te kiezen. Bij de geheime
stemmingen is een eenvou
dige meerderheid van twee
derden voldoende. De kar
dinalen mogen de Sixtijnse
kapel niet verlaten voordat
zij een Paus hebben aan
gewezen. In 1958 duurde
het conclaaf zestien dagen.
President Soekarno van
Indonesië is in Wenen aan-
jgekomen, waar hij vol
gens niet bevestigde be.
richten een ontmoeting
zal hebben met prins Bern-
hard. Tijdens zij verblijf in
de Oostenrijkse hoofdstad
zal een topconferentie van
hoge Indonesische diplo
maten die in Europa werk
zaam zijn, worden gehou
den. Soekarno zal volgende
week naar Rome en Bel
grado gaan.
Het prachtige Pinkster-
weekeinde met niet minder
dan dertig uren zonne
schijn is voor honderddui
zenden Nederlanders en
buitelanders aanleiding
geweest de woonstede te
verlaten om onze beschik
bare recreatiegebieden op
te zoeken. De grote ver-
keerdrukte die hierbij ont
stond heeft echter talrijke
mensenlevens geëist. Ook
zijn verscheidene personen
door verdrinking om het
leven gekomen.
Vanmiddag om vijf uur
zal de kabinetsinformateur
prof. Romme de Koningin
zijn eindrapport uitbren
gen. Het is zeker dat hij
geen keuze heeft gedaan
tussen een samenwerking
van de confessionele par
tijen met de VVD en die
met de PvdA. Na raadple
ging van enkele adviseurs
zal koningin Juliana mor
gen naar wordt ver
wacht een formateur
aanwijzen.
Gouverneur Wallace van
Alabama zal zonodig zelf
twee negers de weg ver
sperren als zij zich volgen
de week maandag aan de
universiteit- laten inschrij
ven. Zondagmorgen heeft
Wallace het bevel gekre
gen voor het gerecht van
Birmingham te verschij
nen. Tot zondag had hij de
overhandiging van het be
vel steeds kunnen ontlo
pen.
pAUS JOHANNES is overleden. Gisteravond om elf minuten voor acht
werd hij verlost uit een smartelijk lijden veroorzaakt door een maag
tumor en een buikvliesontsteking. Bijna vier dagen duurde zijn doods
strijd. De wereld volgde zijn toestand vrijwel van minuut tot minuut. De
dood kwam nauwelijks tien minuten na het einde van een openluchtmis
op het plein voor de Sint Pieter die door meer dan honderdduizend men
sen werd bijgewoond. Plotseling gingen de bronzen deuren van het aposto
lisch paleis dicht en galmden de klokken het nieuws over Rome uit. Velen
knielden in tranen neer. Met de dood van paus Johannes is het Tweede
Vaticaanse Concilie automatisch beëindigd. Een van de eerste grote beslis
singen van zijn opvolger zal zijn of het concilie al dan niet zal worden
voortgezet.
Een recente foto van wijlen paus
Johannes XXIII, met hoed en cape
met hermelijnen afzetting.
In het officiële communiqué van de biddelijke ziekte,
Vaticaanse persdienst, dat onmiddel
lijk na het overlijden werd gepubli
ceerd werd gezegd: „De paus vat
goede wil is religieus en sereen heen
gegaan voorzien van sacramenten
de heilige Rooms Katholieke Kerk,
in zijn vertrek van het Vaticaanse
apostolisch paleis, omringd door de
liefderijke zorg van zijn naaste mede
werkers en zijn doktoren. De onver-
Nog duizenden vermisten
Het officiële dodencijfer van de
wervelstorm, die Oost-Pakistan op
28 mei trof, staat op 16.000. In offi
cieuze schattingen werd echter
veel hoger aantal van tussen de
25.000 en 50.000 genoemd. President
Ajoeb heeft vandaag een vlucht over
het gebied van chittagong gemaakt.
Hij noemde de ramp een „grote na
tionale ellende".
Ajoeb zei later tot verslaggevers da1
het pad van de cycloon veel smaller,
maar van vernielender kracht was. dan
dat welke de wervelstorm van 1960 in
hetzelfde gebied volgde
De vloedgolf, die over de laagliggende
eilanden in de golf van Bengalen heen
spoelde, zou de meeste doden hebben
veroorzaakt. Er drijven nog steeds lijken
in ontoegankelijke gebieden
In het kustdorp Mghadia, zouden geen
overlevenden zijn.
By Pathankot in India zijn gisteren bij
het neerstorten van een Indisch Dakota-
lijnvliegtuig alle 25 passagiers en 4 be
manningsleden om het leven gekomen.
Het vliegtuig was onderweg naar Srinagar
in Kasjmier van Amritsar in Noordwest-
Pathankot ligt ongeveer honderd kilo
meter ten noordoosten van Amritsar. On
der de passagiers zijn zestien buitenlan
ders, een Poolse familie van vier per
sonen, een familie van vijf personen ge
naamd Laverty en een van zeven per
sonen genaamd Mitchell.
Het gezin van zeven personen was Ame
rikaans. dat van vijf Brits. Behalvi
vier Polen waren de overige inzittenden
Indiërs.
Veiliger systeem bij de N.S.
De Nederlandse Spoorwegen hebben een begin gemaakt met de invoering
van een gewijzigd systeem van de dodemansinstallatie. Deze wijziging, die
op in totaal 175 locomotieven zal worden toegepast, heeft plaats in het kader
van een verdere ontwikkeling van dit beveiligingssysteem.
Het nieuwe systeem is intermitterend, hetgeen er op neer komt dat het in
drukken met regelmatige onderbreking moet geschieden, in plaats van het
gebruikelijk constant indrukken van de knop.
Minstens eenmaal per minuut moet de „dodeman" even worden losgelaten
en weer ingedrukt. Als'een waarschuwingsteken dat er een minuut is ver
streken, gaat een lampje branden. Wordt daarop niet gereageerd, dan gaat
na twee en een halve seconde een zoemer werken Reageert de machinist dan
nog niet, dan remt de trein automatisch, aldus meldt het NS-blad „De Kop-
Het gewijzigde systeem wordt ingevoerd op de 25 locomotieven van de serie
1200 en op 150 diesellocomotieven van de series 22002300.
Intussen zoeken reddingsploegen van
de politie nog steeds de rjjsvelden af om
lijken te bergen en te begraven. Er wor
den nog duizenden mensen vermist
Autoriteiten denken twee weken nodig
te hebben om een overzicht van de ge
troffen gebieden te krijgen en het uit
eindelijke dodencijfer va9t te stellen
Duizenden zijn van de buitenwereld
afgesloten en verkeren door gebrek aan
voedsel en drinkwater in levensgevaar
Men kan geen voedsel op het water
droppen. De overlevenden, die wel be
reikt kunnen worden krijgen voedsel,
kleren, dekens en medische hulp
Vijf verpleegsters van het Amerikaan
se vredeskorps, die in Chittagong huil j
standplaats hebben, zijn gisteren het
binnenland ingetrokken om overleven
den in je enten Hun reis staat onder
auspiciën van Lions International.
Ajoeb heeft opdracht gegeven om nog
5 miljoen roepees f3.78 miljoen gulden)
beschikbaar te stellen voor de hulpver
lening. Hierdoor is het totale bedrag'
dat voor dit doel werd uitgetrokken tot,
zeven miljoen roepees (5.292000 gulden)
gestegen
Aan mr. H. J. van Maanen ls, op zijn
verzoek eervol ontslag verleend als vice-
president van de rechtbank te Leeuwar
den; benoemd zfjn in dit ambt mr. W. J.
Borgerhoff Mulder en mr. B. Dorhout.
thans rechters in die rechtbank.
Een auto ligt verpletterd onder
een omvergewaaide boom in
Chittagong, Oost-Pakistan. na
dat de wervelstorm die op 29
mei in de Golf van Bengalen
was begonnen te waaien, zater
dag deze stad bereikte. De cy
cloon eiste meer dan tienduizend
mensenlevens en liet meer dan
een miljoen daklozen achter.
dc laatste
maanden ernstiger werd en die de ste
dehouder van Christus desondanks
niet verhinderde om met ontembare
wil, herderlijke zorg en geloofsg
de werkzaamheden van zijn hoge
ambt uit te voeren, heeft zijn sterke
gestel gedood".
Vier dagen lang was de paus stervend.
Zijn sterke lichaam verzette zich tegen
het naderende einde. Toestanden
helderheid wisselden zich af tot het
laatst toe met tijden van bewustloosheid.
In zijn heldere ogenblikken bad hy het
eenvoudige gebed dat hij als klein kind
had geleerd. Alleen maar de twee
woorden: „Jezus, Jezus."
Drie dingen hielden hem kenneiyk in
deze laatste dagen van zü'n leven nog
bezig: de kerk. het concilie en de wereld
vrede. ny bleef wat hy altyd was ge
weest. deze boerenpaus, zoals de Italia
nen Jiem waren gaan noemen, de herder
van zyn kerk, die als hy maar even de
kracht had, zijn zegen gaf aan de man
nen die om zijn bed stonden.
De kardinalen, de ambassades en de
legaties van 50 landen die diplomatieke
betrekkingen hebben met het Vaticaan,
werden onmiddellijk van de dood van de
paus op de hoogte gebracht. De kardi
nalen werden opgeroepen om naar Rome
te komen voor de verkiezing van een op
volger. Het conclaaf kan pas over 15 da
gen bijeen komen, maar moet uiterlijk
over achttien dagen bijeen zyn. De lei
ding van de kerk is voor deze tussenpe
riode in handen gelegd van de '83-jarige
kardinaal-kamerheer Benedetto Aloisi
Masella. De officiële functies Van andere
hoge kerkautoriteiten vervielen auto
matisch. Zelfs de staatssecretaris van de
paus, kardinaal Cicognani trad at
De gehele wereld heeft gestaan aan
het sterfbed van deze paus en niet
slechts in de rooms-katholieke kerken,
maar ook in vele andere kerken is
voor hem in de diensten van de beide
pinksterdagen gebeden. De aartsbis
schop van Canterbury, dr. Michael
Ramsey, beschreef zondag in zijn preek
de paus als een man die beslag heeft
gelegd op de verbeeldingskracht van
de wereld. „De harten van de christe
nen overal ter wereld gaan uit naar
een man, een groot christen in onze
tyd." Tijdens de sabbatsdienst in de
Sephardische synagoge te Parijs werd
eveneens voor de paus gebeden. Vrij
dag nog zond Chroesjtsjef persoonlijk
een telegram waarin hij meeleven uit
sprak. Ook de onlangs gekozen ca-
tholicus (paus) van de Armeens-or-
thodoxe Kerk deelde in een kerk
dienst mede dat zijn kerk deelde in- de
zieleangst van „onze rooms-katholieke
vrienden wegens de ziekte van dp
paus."
(Voor vervolg zie pag. 8)
(Zie ook pag. 2)
Zodra het overlijden van de paus gisteravond bekendgemaakt was,
werd de bronzen deur van het Vaticaans paleis ten teken daarvan door
de Zwitserse pauselijke garde gesloten. Voor andere ingangen werden
kettingen gehangen, aangevende dat het „interregnum" de pausloze
tijd begonnen was.
Kwart miljoen
buitenlandse
kampeerders
(Van een onzer verslaggevers)
Het stralende Pinksterweekeinde,
waarin de zon haar uiterste best
deed, haar afwezigheid tijdens de
Paasdagen en Hemelvaartsdag goed
te maken, heeft voor toeristische top
drukte gezorgd! Ongeveer een half
miljoen buitenlanders hebben de
Pinksterdagen in ons land doorge
bracht. Dit aantal is tenminste even
groot als dat van verleden jaar Pink
steren, dat een record-jaar- was. De
helft van het aantal buitenlandse
toeristen een kwart miljoen
had de tent meegenomen. Zij namen
twee-derde van de Nederlandse kam-
peer-accommodatie in beslag.
Pinksteren 1963 is ook de zonnigste
an deze eeuw geworden. De Bilt re
gistreerde gedurende beide Pinkster
dagen in totaal dertig uren zonne
schijn, een aantal, dat tot nu toe in
twintigste eeuw niet was bereikt-
Pinksteren 1944 (op 28 en 29 mei)
leverde 29.4 uren zonneschijn op. Het
aantal uren zonneschijn kon deze maal
groot worden door de late Pinkste-
m met langere dagen.
Van de buitenlanders stonden de Duit-
:rs, die bijna allen de Noordzeekust
opzochten, weer aan de top. Na hen
olgden de Fransen. Opvallend was ook
het vrij grote aantal geallieerde (Ame
rikaanse, Engelse en Canadese) militai
ren, die in Duitsland zijn gelegerd, even
als het aantal in Duitsland werkende
Italiaanse. Spaanse en Griekse arbeiders.
De Scandinaviërs waren minder sterk
vertegenwoordigd dan voorgaande jaren.
In praktisch alle bekende recreatie
gebieden van ons land was het overstel
pend druk. Vooral de stranden, die door
een paar verregende en koude
aan populariteit hadden verloren,
trekpleisters voor vele tienduizenden
dagjesmensen en buitenlanders. Maar
eivol was het ook in de bossen van de
Veluwe en Noord-Brabant, op de meren,
de kanalen en rivieren. Druk was het
pa afloop in het bijzonder op vele
grote wegen, waarlangs duizenden toe
risten (door de zon verbrand of ge
bronsd) in soms likolmeterslange files
noodgedwongen langzaam naar huis te
rugkeerden.
Voor vervolg zie pagina 8)
Een botsing tussen leden van ver
schillende mohammedaanse sekten in een
Westpakistaans dorp bij Khairpoer heeft
gisteren aan 12 mensen het leven gekost.
zijn moeilijk en smartelijk sterven. Het is
een aangrijpend heengaan geworden, tot
ver buiten de kring van zijn gelovigen in
eerbied en met genegenheid gevolgd.
Johannes XXni had de karaktertrekken
waardoor men zich tot hem aangetrokken
moest gevoelen. Hij was gemoedelijk,
vriendelijk, tegelijk was hij van grote wijs
heid. Het hoge ambt, door hem in de laat
ste jaren van zijn leven bekleed, verhin
derde hem niet de toenadering tot de een-
voudigen, de vergetenen, de verworpenen.
Zijn behoefte aan* openheid doorbrak de
regels der traditie.
Maakte zijn menselijkheid die openheid
tot een schier natuurlijke zaak, wel op
bijzondere wijze heeft die behoefte aan
openheid gestalte gekregen in het door hem
saamgeroepen concilie en in zUn toenade
ring tot de christenen buiten zijn kerk.
Reeds in zijn woordkeus jegens hen trad
zijn oecumenische gezindheid aan de dag.
Na eraan te hebben herinnerd hoe onbe
kend de thans overledene nog was toen
hij tot paus werd gekozen, schrijft van
daag een r.k. krant en wij achten het
te treffend om het niet over te nemen:
„Vandaag, na nog geen vijf jaren pontifi
caat, is er in Rome en ook in de curie
menigeen, die de verkiezing van paus Jo
hannes als een vrome scherts van de Hei
lige Geest beschouwt: de spiritus sanctus
leek de kardinalen in 1958 te inspireren
tot de keuze van een overgangspaus en
bezorgde de kerk een zeer grote en zeker
de meest humane en geliefde leider sinds
Inderdaad, slechts als overgangspaus leek
hij gedacht, opdat men zich te gereder op
zijn opvolger kon beraden. Vandaag ech
ter hopen en bidden miljoenen, ook buiten
de kerk van Rome, dat de opvolger van
Johannes XXIII zich een wezenlijk opvol
ger van hem zal betonen in de eigen
schappen die hij getoond heeft te bezitten,
vooral ook in hetgeen hij heeft openge
maakt en in gang gezet.
De kloof is niet gedempt. Wel echter zhn
wij elkaar weer gaan zien in hetgeen
ons werkelijk vereent en in hetgeen ons
werkelijk scheidt. En van welke kerk ook
deel uitmakend, nooit zullen wij bereid
zijn in de gescheidenheid te berusten, om
dat zij tekort doet aan de bede van de
Heer der Kerk.
Er zijn onder deze paus verwachtingen ge
wekt, tot verwerkelijking waarvan het op
ons bidden moge komen. Want de mens,
ook een paus. gaat, zo het zijn moet zelfs
op de Pinksterdag, maar de Geest van
het Pinksterfeest blijft.
,.Nee, Rita, ik geloof, dat het maar beter
is, als je niet meer afdroogt, terwijl je
naar de t.v. staat te kijken".
IJTET weer werd gedurende de Pink
sterdagen gekenmerkt door af en
toe krachtige oostelijke winden welke
zeer droge lucht aanvoerden, waardoor
de zonnestraling zeer fel was De tempe
raturen weken daarbij niet veel van de
normale waarde af. Inmiddels is een sto-
ringsgebied over Zweden naar 't zuiden
getrokken. Dit breidt zich over Dene
marken naar Noord-Duitsland, onze om-
geving en de Noordzee uit.
Een ander storingsgebied dat tot in
Noord-Frankrijk regen veroorzaakte is
in betekenis afgenomen en bracht alleen
in het Zuiden van ons land wat bewol
king in de hogere niveaus. In de komen
de 24 uur zal ons land waarschijnlijk
meer onder invloed komen van het sto-
ringsgebied in het noorden, waarbij be
wolking van zee het land kan gaan bin
nendrijven, maar regen van betekenis
wordt hierbij niet verwacht.
De Bilt verwacht tot woensdagavond:
Op de meeste plaatsen droog weer met
voornamelijk in de noordeluke provin
cies tydeiyk meer bewolking. Zwakke
tot matige wind In hoofdzaak tussen
noord en oost. In de kuststreken lagere,
elders ongeveer dezelfde temperaturen.
ZON EN MAAN
Woensdag 5 juni: zon op 4.24. onder
20.53, maan op 18.50, onder 3.50. Vrydag
7 juni: volle maan.
Hoogwater Scheveningen
5 juni: 2.03 v.m., 14.26 n.m.
Strandverwachting j
Onweersbuien boven Frankrijk bren- i
gen morgen iets meer hoge bewolking,
maar het biyft nog zomers Matige wind
tussen oost en noord. In de middag 19
a 20 graden Celsoius, zeewater 13 graden i
Celsius.
Vooruitzichten: nog perioden met zon- j
nig en aangenaam strandweer.
Tendens stationair
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
u
*11