Kansen voor brede basis
niet hoog aangeslagen
Commentaar
Naar een vrijere
wereldhandel
PSALM 47
Maak Middellandse
Zee kernwapenvrij
Eén stap naar
rassenwaan
Vijf partijen of vier - maar niet minder
euws in
;én oogopslag
Europa en VS vinden elkaar
Ihimpahsee van
oltini ontsnapt
]en verhaal van de zee
Turkse regering
herstelt gezag
Chroesjtsjef stelt voor:
(RITA)
s#|4
13
Paus weer ziek
9(
Nieuwe leidse Courant
Directeurs F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Telefoon 31441
p.kw. 8,25
Woensdag 22 mei 1963, 44ste jaargang
„Stsntvaitigh la ghebleven
mijn hert in teghenipoet"
Zie pagina 5
- - Klachtendienst bezorging 18 19 ut
T/"LAPT IN uw handen en danst en zingt,
jubelt ter ere van God,
die ons met eeuwige vreugden omringt,
onze belagers ten spot!
Hij onderwerpt ons de aarde alom,
vorsten legt Hij ons te voet,
overal strekt zich ons eigendom,
prijkt onze overvloed.
Hij koos ons erfdeel, een kostelijk loon
heeft Hij ons toebereid,
Jacobs geluk, zijn beminde, zijn kroon,
jubelt in eeuwigheid!
Ziet hoe Hij stijgt en zijn troonzaal betreedt,
ziet hoe Hij zegenend rijst,
steekt de bazuin, houdt de harpen gereed,
opdat ons lied Hem prijst.
Klapt in uw handen en danst en zingt,
jubelt de Koning ter eer!
Hem is het aardrijk en al wat- er blinkt
hoog aan de hemel en méér.
méér is er dat zijn gezegend beleid
vol van genade omspant,
de tijd, het heelal, ja. de eeuwigheid
sluimerén in zijn hand.
Hij heeft zijn koningschap heerlijk aanvaard.
Hij nam zijn troon in bezit.
Vorsten en volkeren van waar ook ter aard,
hoort en verheerlijkt dit'
Wendt u als Abrahams rijk geslacht
recht tot zijn voorhof heen:
God is ter aarde de glorie, de macht,
verheven is Hij alleen!
Tit: De Psalmen. Uitgave Het Spectrum,
ftrecht/Antwerpen.
GABRIËL SMIT
Minister president prof. dr. J. E.
de Quay in zijn auto bij het ver
laten van het ministerie van al
gemene zaken na de bespreking,
die prof. Romme gisteren met een
door deze geïmproviseerde minis
terraad heeft gehouden.
I De kans op een brede-
asis-kabinet wordt in wel-
agelichte kringen in Den
laag niet hoog aangesla
gen. Lukt het niet, vijf
iartijen bij de kabinets-
ormatie te betrekken, dan
al de informateur, prof.
tomme, waarschijnlijk
aan aftellen.
1 Dank zij het persoonlijke
ptreden van Erhard, de
nan die Adenauer volgens
e plannen zal opvolgen als
lanselier van de Westduit-
e bondsrepubliek, is de
ïatt-conferentie te Genève
een mislukking geworden.
Ie Amerikaan Herter
loemde de „werkelijke
rinnaar": de vooruitgang
an de vrije wereldhandel,
i Aan de vooravond van de
fAVO conferentie te Ot-
awa die vandaag is be-
onnen heeft de Sowjet-
inie voorgesteld, het Mid-
iellandse Zeegebied tot een
:ernwapenvrije zone te
erklaren. Dit voorstel is
lennelijk bedoeld om nu
ok nog de terugtrekking
•an de drie met Polaris-
aketten uitgeruste Ame-
ikaanse atoomonderzeeërs
lit dit gebied te bewerk-
telligen.
Geen enkele arts weet
neer goed de weg in de
éneesmiddelendoolhof van
o'n 25.000 farmaceutische
ireparaten. Dit is gisteren
,'esteld op de provinciale
[ezondheidsdag. Ook werd
[ewaarschuwd: eigenlijk
noet ieder geneesmiddel
ils potentieel vergif wor-
len beschouwd.
In de Ethiopische hoofd-
itad Addis Abbeba zijn een
ceizer, een koning en vele
presidenten en mindster-
jresidenten bijeen om het
landvest voor geheel Afri
ca te bestuderen,
Dank zij de rol
van Erhard
"T\ANK ZIJ het persoonlijke optreden
van Ludwig Erhard, de Westduit-
se minister van economische zaken, is
de GATT-conferentie te Genève geen
mislukking geworden. Er kwam een
akkoord tot stand na een krachtproef,
die de zwaarste van de vrije wereld
wordt genoemd sinds de totstandko
ming van de Euromarkt. Hertcr, de
Amerikaanse onderhandelaar, noemde
de werkelijke winnaar van de confe
rentie: de vooruitgang van de vrije
wereldhandel.
De fundamentele meningsverschillen
tussen de EEG en de VS over de ma
nier, waarop de tarieven moeten wor
den verlaagd, zijn nog niet uit de weg
geruimd. In feite hebben de onder
handelaars slechts enige van de fun
damentele besluiten, die ze in Genève
hadden moeten nemen, uitgesteld.
Dat neemt echter niet weg, dat er een
begin is gemaakt en dat de deskundi
gen nu aan het werk kunnen gaan om
de bereikte akkoorden uit te werken.
Het compromis, dat gisteravond be
reikt werd. komt in het kort op het vol
gende neer. Amerika en de EEG-landen
hebben in beginsel besloten de toltarie
ven wederkerig op billijke wijze (tot
50 proc.) te verlagen. De verlagingen
zullen gelden voor alle grote industrie
landen. Op een reeks technische confe
renties zullen uitzonderingen op de regel
i Sneek is gisteren tijdens de
ld voorstelling van ciTcus Boltini
chimpansee ontsnapt. Vele uren
t hebben mensen van het cir-
en inwoners van Sneek naar
aapje gezocht, maar 's avonds
had men het nog niet gevon-
Het in het donker gehulde
•tiniplein. waar het circus staat.
It met zijn hoge bomen, struik-
'as en klimop langs de kerk vele
lilplaatsen.
e in een bruin pakje geklede
npansee toonde tijdens de voor.
ling al kuren. Toen men het
ïmer daarom afbrak, ging het
je er bij het verlaten van de
e ineens van door. Het wat pu-
jteit aangaat zeer inventieve
us heeft de politie verzekerd,
het hier geen „stunt" betreft.
Engelse dresseur van de chim-
see is bezorgd over de gezond-
van de aap bij dit koude weer
(Advertentie)
Schatkamers
ontdekt in villa
Schatkamers in een villa? Ja, aan de
Hoge Rijndijk 25 in Leiden. U kunt ze
zelf bewonderen. Vele fornuizen (Ico-
Küppersbusch!) ovens, koelkasten, was
machines en stofzuigers staan daar in vijf
modern ingerichte toonzalen voor U opge
steld. Kom kijken en laat uw blikken en
gedachten eens gaan over die kostelijke
apparaten die speciaal voor U zijn ge
maakt.
Elke werkdag (beh. des zaterdags). van
's morgens half negen tot 's avonds half
zes, kunt U bij de n.v. Imenexco binnen
lopen. Om vrijblijvend rond te neuzen,
ideeën op te doen en, waar U dat wenst
tekst en uitleg te krijgen.
Profiteer van deze unieke gelegenheid
worden vastgesteld en de uitzonderlijke
hoge tarieven (van de V.S.) worden bij
geschaafd.
De EEG bevindt zich nu op voet van
gelijkheid met de V.S. Het akkoord zal
een uitbreiding van de wereldhandel in
de hand werken en de ontwikkelings
landen in staat stellen, hun levenspeil te
verhogen. De EEG-landen vormden ge
durende de onderhandelingen een een
heid. Ze blijken dus niet in ieder opzicht
naar binnen gekeerd te zijn als gevolg
van het optreden van De Gaulle. Zij
blijken thans bereid te zijn, actief mede
te werken aan het uitbreiden van de
wereldhandel, al heeft Erhard zijn Fran
se partners over het „dode" Dunt heen
moeten helpen.
De Amerikanen hebben niet alleen
concessies gedaan, zij hebben ook op
vier essentiële punten hun zin gekregen.
De landbouwprodukten worden nu op
grote schaal betrokken bü de komende
„Kennedy-ronde" over toltarieven. Het
beginsel van over de gehele linie ge
lijke verlagingen als grondregel voor
•onderhandelingen is aanvaard. Er komt
een mechanisme voor afschaffing van
handclsbcperkingen, die niet op toltarie
ven berusten, maar op contingentering
en invoervergunningen. En de minder-
ontwikkelde landen zullen deelnemen
aan de handelsbesprekingen, zij het niet
op basis van volledige wederkerigheid.
Intussen hebben de EEG-ministers van
Landbouw in Brussel nog geen overeen
stemming kunnen bereiken over wat
men noemt de „prijstoenadering bij gra
nen". West-Duitsland weigert zijn prijzen
voor landbouwprodukten te verlagen,
omdat de Duitse boer er dan niet meer
uit kan springen. Frankrijk voelt er niets
voor. zijn prijzen te verhogen, zolang de
Duitse prijzen niet verlaagd worden.
De Beneluxlanden en Italië steunen
het Franse standpunt. Op 30 mei zal dit
onderwerp opnieuw worden besüroken.
Imenexco, Hoge Rijndijk 25, Leiden.
Ons nieuwe feuilleton:
Onder valse vlag" is de titel van het nieuwe feuilleton, dat wij in ons
d gaan publiceren. Het werd geschreven door Allan Penning, een
eur, die cr in dit boeiende verhaal duidelijk blijk van geeft niet al-
n de zeven zeeën door en door te kennen, maar ook in staat is een
innende episode levendig en met gevoel voor details te vertellen. Wij
iken kennis met het vrachtschip „Katrijsveen", een oude stomer, die
l eigendom is van de tweelingbroers Martijn en waarvan kapitein
unders gezagvoerder is. We ontmoeten de heterogene bemanning van
oude vrachtvaarder en beleven met hen spannende avonturen op
n reis, die in het begin van het verhaal nog met onbekende bestem-
ng is, want dc kapitein zal tijdens de reis radiografisch orders ont-
ngen. Wat zal er in die orders staan? Hij weet het niet en de lezer kan
chts gissen. „Onder valse vlag" is een verhaal dat het als feuilleton
*er zal doen, omdat er zovele verrassende en spannende wendingen in
orkomen.
9 Met ingang van 1 juni is benoemd
tot burgemeester van Wedde mr. J P.
Boersma te Groningen. De heer Boersma.
die in 1929 werd geboren, is gehuwd en
lid van P.v.d.A. Zijn huidige beroep is
directiesecretaris van het Provinciaal
Elektriciteitsbedrijf te Groningen.
(Van onze parlcmentsredactie)
INFORMATEUR ROMME heeft vandaag in gesprekken met dc leiders van
de Tweede—Kamerfracties van K.V.P., P.v.d.A., V.V.D., A.R.P. en
C.H.U. een eerste indruk gekregen van de politieke mogelijkheden om een
vijf-partijen-kabinet te formeren. Gisteren heeft hij reeds onderzocht in
hoeverre de partijprograms aanknopingspunten bieden voor een brede-
basisconstellatie. Morgen zal hij zich zetten aan een grondige bestudering
van de verschillende opvattingen.
Hij hoopt dan ook te beschikken over het merendeel van de overzichten,
die de demissionaire ministers van het kabinet-De Quay zouden samen
stellen van de voornaamste vraagstukken en controversiële punten op het
terrein van de door hen geleide departementen. Na Hemelvaartsdag zal hij
zo nodig nog nadere besprekingen voeren met ministers en fractieleiders,
maar daaruit mag geen enkele conclusie worden getrokken omtrent de per
soonlijke samenstelling van het te vormen kabinet-
Pof. Romme beschouwt het niet als.
zijn taak zich met de keuze van de toe
komstige ministers in te laten. Hij treedt
niet op als „verkapt formateur", maar
zal zich in het kader van zijn opdracht
voornamelijk bezighouden met het vast
stellen van de grote lijnen voor een nieuw
regeringsprogram Wel is bet natuurlijk
zijn taak na te gaan hoe breed de poli
tieke basis van het komend kabinet kan
worden.
Daarbij gaat hij anders te werk dan
men zich in KVP kringen had voorgesteld
Daar nam men aan. dat een KVP-'in)for
mateur in ee»ste instantie een nauw
samengaan van de drie confessionele par-
tijen zou gaan bewerkstelligen om dan
vervolgens de christen-democratische
kern te verbreden tot een vijf- of vier-
partijen-kabinet. Prof. Romme gaat ech
ter uit van het grote geheel. Blijkt een
regeringscombinatie van vijf niet te ver
wezenlijken, dan telt hij af tot vier
Lager wil hij niet gaan. Dat betekent dat
hij bjv. in een rooms-rode coalitie, waar
voor een stroming in zijn partij nog
steeds is geporteerd, geen brood ziet. Het
zal er in de praktijk wel op neerkomen
dat prof Romme de PvdA óf de WD
buitenspel zet indien hij de vijf niet
bijeen weet te brengen. Want niemand
gelooft dat hij zal adviseren tot vorming
van een kabinet, waarin één de1: confes-
Nadat de Turkse regering de staats
greep in enkele uren heeft kunnen be
dwingen, is de staat van beleg geduren
de een maand in de districten Ankara,
Istanbul en Izmir afgekondigd. Verder
is in Ankara en Istanbul een uitgaans
verbod van middernacht tot vyf uur
's morgens van kracht.
Aan de politieke partijen is een ver
bod opgelegd om acties te voeren die de
publieke opinie zouden kunnen vertroe
belen. Er zouden reeds voorbereidingen
worden getroffen voor de instelling van
een bijzonder tribunaal, dat dc daders
van de laatste staatsgreep zal moeten be
rechten en ook de doodstraf zal kunnen
opleggen.
De hoofddaders zijn gearresteerd, o.w.
ex-kolonel Aydenir. Op de militaire
academie iii Ankara zijn enige officieren
gearresteerd. Hier werd ook een lijst met
namen gevonden van officieren en bur
gers die de opstandelingen zouden heb
ben geholpen. Hierbij waren vele hoge
militairen, onder wie de gepensioneerde
generaal Turkan, die na de revolutie van
mei 1960 werden gepensioneerd en enige
officieren die een rol hebben gespeeld
bij de mislukte staatsgreep van vorig
jaar.
Wat werd er verschrikkelijk ge
dacht in de Europa-hal van de
Amsterdamse RAI, waar 2100
mannen en vrouwen over de
examenopgaven voor het mid
denstandsdiploma gebogen zaten!
Dit is wel het grootste aantal
mensen, dat tegelijkertijd in deze
hal is geëexamineerd.
sionele (lees: protestantse) partijen niet
zou zijn vertegenwoordigd.
Gering
In Haagse politieke kringen acht men
de kansen op een brede-basis-kablnet
vooralsnog vrij gering. Men heelt sterk
de indruk, dat de liberalen er helemaal
niets voor voelen met de socialisten ln
één kabinet te stappen. De WD heeft,
naar het lijkt, haar hart veprand aan een
voortzetting van de regeringscombinatie
van de afgelopen vier jaar.. De PvdA is
nu wel geneigd ten behoeve van een
brede-basiskabinet een flinke scheut wa
ter in haar wijn te doen, maar van de
WD kan dit niet worden gezegd. Alle»
hangt natuurlijk af van de komende pro-
grambcsprekingen, maar gesteld dat ae
Informateur zowel met de socialisten als-
met de liberalen tot overeenstemming
komt, dan dreigen er (och moeilijkheden
met ARP en CHU op het punt van ae
zetelverdeling.
Gaat men urt van dertien ministers
posten, dan zal de bezetting in een brece
basislcabinet er als volgt uitzien: KVP 5
zetels. PvdA 4, WD 2. ARP 1 en CHU J
Het valt niet aan te nemen dat de pro
testantse pairtijen met slechts één porte
feuille voor elk genoegen zullen nemen
Het is voor een partij bijna niet moge
lijk in zo'n geval een behoorliike invloed
op het regeringsbeleid uit te oefenen
Weliswaar zal er straks misschien een
veertiende ministerspost bijkomen, n»
voor Europese zaken maax dit staat nog
allerminst vast.
(Zie vervolg pagina 6)
Gisteren is de nieuwe Russische
ambassadeur, I. I. Toegarinof met
zijn echtgenote op het station van
Hoek van Holland, aangekomen.
Aan de vooravond van de Navo-
conferentie in Ottawa, die vandaag
is begonnen, heeft de Sowjetunie
voorgesteld, het Middellandse zee
gebied tot een kernwapenvrij e zone
te verklaren. Dit voorstel is kennelijk
bedoeld om nu ook nog de terug
trekking van de drie met polarisra-
ketten bewapende Amerikaanse
atoomonderzeeërs uit dat gebied te
bewerkstelligen.
In een Russische nota, die behalve aan
de landen, die aan de Middellandse
gedegen zijn, ook aan Amerika, Engeland
en Frankrijk gezonden is, wordt het drei
gement geuit, dat „anders" de Russen
geen andere keus hebben dan hun eigen
raketten gericht te houden op het be
trokken gebied. De volken rondom de
Middellandse zee zouden het slachtoffer
kunnen worden van een dodelijke ca
tastrofe, zelfs door een ongelukkige sa
menloop van omstandigheden.
De Russische nota is ook aan Israël
gezonden. Men zal zich herinneren, dat
er in het westen ook reeds stemmen wa
ren opgegaan om kernwapens te verbie
den in het betrokken gebied en de aan
grenzende landen, teneinde de spanning
tussen Israël en dc Arabische landen te
verbieden.
Intussen heeft Norman Cousins, de
hoofdredacteur van de Amerikaanse Sa
turday Review, gemeld dat Chroesjtsjef
wellicht onder druk van Russische ge
leerden genoodzaakt zal zijn, de proef
nemingen met kernwapens te hervatten.
(Zie vervolg op pag. 6)
ATORGEN. op een doordeweekse dag,
vieren we de hemelvaart van onze
Heer. Typerend, dunkt ons. Voor velen zal
liet niet veel meer zijn dan een welkome
vrije dag. De vraag naar dc weersgesteld
heid zal een beslissende zijn. Onze jonge
ren houden hun toogdagen; zij hebben liet
niet slecht geschoten, zij konden een min
dere dag hebben gekozen.
Wel merkwaardig toch, die viering mid
den in de week, en het gevaar is niet denk
beeldig gebleven, dat de viering er als
viering wat bij in de knel zou komen.
De Bijbel ook vertelt ons van de hemel
vaart als van iets dat tussen andere ge
beurtenissen was ingevoegd. Jezus was
omringd door Zijn discipelen, sprak met
hen, cn Hö werd opgenomen, een wolk
nam Hem weg. Er staat overigens nog iets
bij: zij zagen het, iets om aan te denken
voor wie ook aan dit heilsfeit willen
tornen.
Die plaatsing van dit feest midden in de
week mag ons wel treffen. Zo heeft de
Kerk het dus gezien, en wij zullen moeten
erkennen, zij heeft goed gezien. Midden in
de week, midden in ons dagelijks bestaan,
bij alles wat ons bezighoudt en vasthoudt
mogen wij weten: wij hebben een Heer
in de hemel.
Uit die wetenschap mogen wij hier op
aarde leven. Het maakt ons leven hier tot
meer dan alleen maar een leven in het
plattevlak. Er is in ons leven een nieuwe
dimensie gekomen. Het feest van Hemel
vaart mag een feest zijn omdat het meer
en anders is dan alleen maar een afscheid.
Hemelvaart is de bevestiging van Paas
feest. Dat mogen wij morgen tegen elkaar
zeggen. Wij mogen het ook zeggen tegen
onze omgeving, die het misschien nog niet
ziet zoals de discipelen het zagen. En wU
mogen het vandaag ook in de krant schrij
ven.
Die krant heeft heel wat te berichten over
menselijk tekort.
De weg naar elkaar schijnt op deze aarde
moeilijk te vinden. Dat geldt in het klein
en in het groot. Het is niet zelden nieuws
van een bedenkelijk gehalte.
Maar zou dat niet kunnen zijn omdat we
te weinig leven uit Jezus, Die ook voor
ons de weg is gegaan naar de Vader?
Hemelvaartsdag, zal ons blad
niet verschijnen en zijn de kan
toren gesloten.
„Het ruikt binnen zo erg naar tabaks'
rook".
J?EN KOUFRONT, dat in het afgelo-
pen etmaal heel langzaam over Ne.
derland naar het oosten trok, heeft voor
al in een smalle zone, die van Utrecht
tot Groningen reikte veel regen ge.
bracht. Ramspol meldde 16, De Bilt 15
en Eelde 13 mm. Vanochtend concen
treerde de regenval zich hoofdzakelijk
in Noordbrabant en Limburg. Achter het
koufront bevindt zich een eveneens
langzaaam naar het oosten bewegende
vore van lage druk. Deze vult op en
maakt geleidelijk plaats voor een rug van
hoge luchtdruk, die morgen ook het
weer in ons land zal beïnvloeden. Ten
gevolge hiervan wordt de atmosfeer sta
bieler en neemt de buiïgheid af. Bo
vendien zijn plaatselijk opklaringen te
verwachten. Er vindt een langzame aan.
voer van polaire lucht plaats en daar
om blijft de temperatuur beneden nor.
maal.
De Bilt verwacht tot donderdagavond.
D. Helder
Opklaringen, vooral ln het westen van *Penburg
het land en enkele buien, vooral ln het
binnenland. Overwegend zwakke wind
uit westelijke richtingen. Dezelfde tem
peraturen als vandaag of iets hogere.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Tendens stijgend
Hoogwater Schevenlngen
23 mei: 2.55 v.m.; 15.22 n.m.
24 mei: 3.37 v.m.; 16.07 n.m.
HET WEER IN EUROPA
Station
tVeers.
gestehlh.
1-
h
Se
E E
Donderdag 3 mei: zon op 4.3(
2U.37; maan op 5.12, onder 21.02.
Vrijdag 24 mei: zon op 435, onder Brussel
20.39; maan op 6.39, onder 23.25.
Paus Joannes XXIII, die opnieuw
lydt aan zijn ernstige ziekte, heeft van
daag zijn wekelijkse algemene audiëntie,
die iedere woens gehouden wordt, afge
last. De 81-jarige paus zag er bleek uit,
toen hij toch de menigte van naar schat
ting 15.000 mensen op het plein zegende.
Hij scheen langzamer in zijn bewegingen
dan gewoonlijk en zijn stem klonk min
der vast.
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twente
Eindh.
Zd.-Llmb.
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenh.
Aberdeen
onder Londen
Luxemb.
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
München
ZUrich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Belgrado
Athene
Rome
Ajaccio
Madrid
Mallorca
Lispabon
zw. bew. zw
mist zzw 4 14
zw. bew. zzw 2 13
mist zw 2 13
zw. bew. windstil J4
mist windstil 17
zwi bew. windstil 18
mist nw 4 18
gh bew. z 2 16
h. bew,! zo 4 13
regen windstil 11
1. bew. zzo 8 13
onbew. I wnw 3 12
zw. bew w 2
zw. bew. z l :4
gh. bew.windstil 15
zw. bew.1 ono 2 18
gh. bew. w 3 18
regen nnw 2 20
h bew. n 4 20
onbew. wzw 2 23
onbew. zo 4 :o
h. bew. ono 4 21
onbew. o 1 13
1. bew. windstil 20
zw. bew. wzw 2 22
onbew. o 3
zw bew nw 4 15
onbew. wzw 2 22
zw bew w 3 15
regen nno 2 20
onbew. windstil 23
onbew. ono 3 20
1. bew w 5 28
h. hew. I windstil 2'.
11. oew. wincisui
onbew.1 n 5
