Gouverneur Bonay: UIT HET VUISTIE Zwijgende Soeslof neemt Kozlofs taken over Interview na lift in Bandoeng PLEBISCIET ONNODIG hi eea daafce >aj, T arief sonderhaiidelingeu volledig vastgelopen Overeenstemming over kernmacht verwacht Chefarine „4" doet wonderen! Drinkwater V.S. Carrière van een rode professor Straks gesprek met Peking Chefarine ,4 Bidault kan niet tegen klimaat Gekrakeel over plan Nkroemah èn SUNILis nylon-actief SUNIL WAST STRALEND WIT TOCH IS HET ZO! DINSDAG 21 MEI 1963 (Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen) BANDOENG, mei. I /GOUVERNEUR Eliëzer Jan Bonay van Irian Barat stak z'n hand op, At toen ik hem in de kota van Bandoeng meer beleefd dan uitbundig toezwaaide. De legerjeep, waarin ik zat, 6topte, en er volgde een harte- lijke begroeting op straat. Voor ik er erg in had, klom de hoogste func- i tionaris van het voormalige Nederlandse gebied op 1 mei j.l. aan In- doncsië overgedragen lenig als een kat, in de achterbak, evenals de drie andere Papoea's, die hem vergezelden. En hoe de majoor, die achter het stuur zat, ook voor de al evenmin vorstelijke plaats naast hem pleitte, gouverneur Eliëzer Jan Bonay bleef bij z'n besluit om op de harde ach terbank van de rammelende jeep naar hotel Savoy-Homan te liften. Dit kleine, op zichzelf onbelangrijke incident is typerend voor de sfeer, i welke sinds 15 mei jl. in Bandoeng heerst. De MPRS, die daar geduren- I de veertien dagen bijeen is parle mentsleden, zomede vertegenwoordi- 1 gers van de bevolkingsgroepen laat een kleurrijk komen en gaan zien van 1 iedereen, die iets in Indonesië te be- tekenen heeft. Men struikelt er over 1 de generaals, kolonels, ministers, ex- ministers en partijleiders. Alles gaat er bijzonder gezellig en informeel toe; men ziet de grootste politieke tegen standers broederlijk mei elkaar pra ten en schransen. De lift, die ik gouverneur Eliëzer j Jan Bonay zo onverwacht geven kon, leidde nog diezelfde middag tot een j exclusief interview. Als tolk fungeerde Frits Kirihio, in Nederland een jaar ge- leden nog een veelbesproken figuur. Op 10 mei j.l. is de laatste getrouwd met i Rachaël Dimara, een Papoea-meisje, dat tot maart van dit jaar de christe lijke huishoudschool in Apeldoorn heeft bezocht. Het huwelijk werd in Kota Ba- 1 roe het voormalige Hollandia ge- sloten en door de bekende Papoea-pre- n dikant. dominee Roemainoem, kerkelijk bevestigd. Frits Kirihio is thans adviseur voor 1 Papoea-zaken van de Indonesische mi- nister van buitenlandse zaken, dr. Soe- ontbinding van alle, in Irian Barat bestaand hebbende partijen willen, is opneming in een reeds opererende, Indonesische partij. Welke dit zal zijn, wilde de gouverneur nog niet zeggen, doch er zijn aanwijzingen dat de vroe gere Parna zich in de PNI (socialis ten) gaat oplossen. P" Eliëzer Jan Bonay schetste bandrio. Ook is hij lid van de Provin- Irian Barat als eenIndonesische pro- cieraad in Kota Baroe de voormalige Nieuw-Guinea Raad zomede bevol kingsvertegenwoordiger in het uitgebrei de lichaam van de MPRS. Vi g Naai* Nederland n dl „Ik ben twee keer in Nederland ge- weest", zei de nieuwe gouverneur van Irian Barat. „De laatste keer dat ik aj er was, was vorig jaar. Ik kwam toen namens mijn partij, de Parna, om ver- korting van de UNTEA-periode vragen. J' Tegelijkertijd heb ik voor een volledi- 0 ge integratie met Indonesië gepleit. Mi ss nister-president de Quay heb ik toen g gezegd dat de Parna een plebisciet on- h nodig oordeelt". e Hoewel de hoge gezagsdrager geen lid meer is van de Parna als gou verneur dient hij politiek ongebonden te zijn, nog afgezien van het feit, dat ii de Parna officieel niet langer bestaat ie blijft hij van memng dat het niet 4 meer nodig is een plebisciet te hou den. Hetzelfde zeggen de andere ex- Parna-functionarissen (inclusief Frits Kirihio), van wie er thans elf in de achtendertig zetels tellende Provincie raad zitting hebben. Wat ze na de (Advertentie) vincie-nieuwe-stijl. Hij bedoelde hiermee dat het voormalige Nieuw-Guinea een ruimere autonomie zal bezitten dan de andere, onder Djakarta ressorterende provincies, 't Duidelijkst zou dit uitko men in de opbouw van het onderwijs. Deze zou prioriteit hebben boven alle andere onderwijsregelingen, omdat van een achterstand sprake zou zijn. Onderwijs „In het vroeger Instituut van Be- stuurs- en Rechtswetenschappen in Kota Baroe" aldus de gouverneur, „wordt reeds onderdak verleend aan een uni versiteit met 77 studenten. De hooglera ren zijn van Indonesische nationaliteit. Het uitzenden van studenten naar het buitenland, of naar andere Indonesische gebieden is niet een zaak van de cen trale regering, maar van mij. Ook op dit punt is er dus een andere regeling getroffen dan in de overige Indonesische provincies". Een per 1 september a.s. In werking tredend vijfjarenplan gaat voorzien in de bouw van zesjarige lagere scholen in alle dorpen, inclusief die in de nog nauwelijks ontsloten binnenlanden. Elke voormalige afdeling krijgt voorts een middelbare school; elke voormalige on derafdeling een meer uitgebreide lagere school. In de kweekschool van Kota Ba roe zullen eigen Papoea-onderwijzers worden opgeleid. De universiteit zal te zijner tijd leraren kunnen leveren. Over het ingestelde monetaire isole ment van Irian Barat toonde de ket- tingrokende gouverneur zich bijzonder gelukkig. „De roepiah. die we thans hebben, en die in waarde gelijkgesteld is aan de gulden", verklaarde hij, „zal tegen een koers van zesenzestig Indonesische roe- piahs vrij inwisselbaar zijn onge veer een vijfde van de zwarte en daar om reële koers L.v.B.). Onze im port en export zal net zo ongebonden zijn als vroeger. Wel verwacht ik een ombuiging in de richting van Djakar ta. bijvoorbeeld van de uitvoer van co pra. Wat de export van hout betreft, zullen we ons voorlopig op Japan blij-, ven oriënteren". Financiën De dertig miljoen dollar, die Dja karta Irian Barat in harde valuta ge schonken heeft, dienen volgens de heer Eliëzer Jan Bonay tot dekking van de nieuwe roepiah. Een apart bedrag van vijf miljard Indonesische roepiahs zou voor de verbetering van de luchtverbindingen, de aanleg van wegen en de exploratie van bodem schatten worden uitgetrokken. Het zou waarschijnlijk niet in de bedoe ling liggen buitenlands kapitaal aan te trekken. Een beslissing in dezen zou trouwens een zaak van de cen trale regering zijn. Ten aanzien van de infrastructuur in organiek bestuursverband merkte gouverneur op dat er, buiten de Pro vincieraad, een raad voor elke vroegere afdeling zou komen. Er was bovendien een wet in voorbereiding voor algeme ne verkiezingen, welke in 1964 gehouden moesten worden. De achtendertig leden van de Provincieraad slechts vijf van hen hadden zitting in de oude Nieuw-Guinea Raad waren thans niet gekozen, doch benoemd, omdat alle par tijen officieel ontbonden zijn verklaard. „Er is ook nog een dagelijks bestuurs lichaam, dat uit zeven leden bestaat", verklaarde de heer Eliëzer Jan Bonay. „Het staat onder voorzitterschap van mij. De plaatsvervangend gouverneur is overste Pamoedji, een Indonesiër, die in de voorlopige regering, die in de Molukken was gevestigd, dezelfde func tie vervulde. In de MPRS zijn wij als Papoea's met zestien man vertegen woordigd. Zes van hen zijn tevens lid van het in Djakarta zetelende parle ment. In de Adviesraad van de Presi dent hebben we drie zetels gekregen; in de Nationale Planningraad zit één Papoea in de persoon van Silas Papa- Toch optimisme in V.S -kringen Hoewel de Verenigde Staten enerzijds en de E.E.G.-landen anderzijds eikaars compromis voorstellen om te komen tot ver laging van de tarieven tijdens de voortgezette vergadering van de G.A.T.T. gisteravond hebben af gewezen, is men in Amerikaanse kringen in Genève hoopvol ge stemd dat men alsnog met de E.E.G. tot een akkoord zal kun nen komen. De speciale afgevaar digde van president Kennedy, Christian Herter, heeft opnieuw een voorstel ingediend, dat echter vanavond pas openbaar zal wor den gemaakt. Het compromisvoorstel van de E.E.G., dat werd Ingediend door de Westduitse minister van economische zaken, Ludwig Erhard, hield in dat er een gelijke lineaire tariefsverlaging over de gehele linie zal worden toegepast in de gevallen dat er geen verschillen bestaan tussen de tarieven, waarover de onderbande- Afzijdig De gouverneur, die in het vroegere huis van schout-bij-nacht Reeser in Kota Baroe woont het gouverneurs- paleis is volgens hem vóór president Soekarno gereserveerd verklaar de nog dat er vóór de bestuurs- overdracht tienduizend Papoea's in Indonesië woonden, van wie er al velen waren teruggekeerd. Aan de in Nederland verblijvende Nicolaas Jou we en Marcus Kaisepo zouden her haalde, doch zonder succes gebleven verzoeken zijn gedaan zich bij hun volk te scharen. Beide mannen, zo stelde hij, zouden voor hem altijd Pa poea's blijven, ook al hielden zij zich thans nog afzijdig. NAVO-ministers morgen in Ottawa Plan van nog maar een begin De Amerikaanse autoriteiten ver wachten een vlot verloop zonder ver rassingen van de bijeenkomst van de raad van ministers van de NAVO in Ottawa. De conferentie begint morgen. Deze verwachting is gebaseerd op het diplomatieke voorbereidende werk dat geleid heeft tot overeenstemming tus sen de NAVO-Ianden over een formu le om de door de Ver. Staten voorge stelde intergeallieerde kernmacht in te stellen onder bevel van een nieuwe aan NAVO's opperbevelhebber gene raal Lyman L. Lemnitzer toe te voe gen tweede bevelhebber. Er wordt aan gedacht een Nederlander op deze post, die bij toerbeurt zal worden vervuld, te benoemen. Zoals bekend werd het concept van een multinationale kernmacht het eerst geopperd op de conferentie van de Ba hamas etussen Kennedy en premier Mac- millan. Uitgegaan werd van een kernmacht van nationale eenheden, die gebonden is aan het NAVO-commando, en onder- scheiden moet worden van een mee: verwijderd project voor een internatio naal bemande zeekernmacht. De nieuwe tweede bevelhebber zal on der zijn commando hebben de Britse V-bommenwerpers, de drie Amerikaan se duikboten die zijn uitgerust met Po- laris-raketten en in de Middellandse Zee gestationeerd, en vliegtuigen van zes of meer andere NAVO-landen die Ame rikaanse kernbommen kunnen overbren gen. Daartoe behoren twee eskaders Franse vliegtuigen die al in Duitsland zijn gestationeerd. Wat de strategie betreft, deze kwes tie komt neer op de kritieke vraag of en hoe lang Europa met conventionele wapens verdedigd moet worden. Van Amerikaanse zijde wordt toegegeven dat er verschil van opvatting bestaat tussen Washington en de meeste West- europese regeringen. De Europeanen delen nog steeds niet de Amerikaanse denkwijze dat er een derde formule moet zijn tussen een ver schrikkelijke kernoorlog het buigen voor een agressor of een onmiddellijke kernoorlog. Er is eirige voortga n; gemaakt in de pogingen om de denk- kloof te overbruggen, maar er moet volgens de Amerikanen nog heel wat aan gebeuren. De Amerikaanse delegatie voor Ottawa bestaat uit 21 leden en wordt geleid door minister Dean Rusk, minister van buitenlandse zaken. Kent u Hervese, Kanter, Friese, leidse kaas? Wees niet één- kennig: houd van méér kazen Begi in Het fiat, dat de bijeenkomst van Ot tawa aan de kernmacht zal geven is volgens de Amerikaanse specialisten slechts het begin van het proces. De Ver. Staten hebben hun groot scheepse plan voor een multi-laterale kernmacht een vloot van oppervlakte- schepen met raketten en gemengde be manningen niet opgegeven. Maar dit zal door de Verenigde Staten in Ottawa niet aan de orde worden gesteld. En er is geen aanwijzing dat een van de an dere leden dit zal doen. Het zou name lijk prematuur zijn. Wel komt aan de orde de kwestie van de conventionele strijdkrachten en van de NAVO-strategie. De Ver. Staten zul len er bij hun Europese partners op blij ven aandringen hun conventionele strijdkrachten in het hart van het Euro pese continent te versterken. Nederland NU de zieke Frol Kozlof de laat ste tijd van het toneel is ver dwenen, verschijnt op steeds meer openbare bijeenkomsten in Mos kou aan de zijde van premier Chroesjtsjef een lange, magere man met een strak gezicht, die in de Russische hoofdstad een bij naam heeft: „de rode professor". In de partij is deze zwijgende fi guur, Mikhail Soeslof, onopval lend naar voren gekomen. Soeslof schijnt reeds de meeste taken van Kozlof te hebben over genomen, onder meer de controle op het machtige partij-apparaat en de vorige week is hij aangewezen voor het moeilijkste probleem waar voor het Kremlin zich ziet geplaatst: de onderhandelingen met de Chi nese communisten, die op 5 juli zullen beginnen. Aan Soeslof, de voornaamste advi seur van Chroesjtsjef in de reeds vier jaar woedende ideologische strijd met de leiders te Peking, wordt algemeen het ontwerpen van een groot gedeelte van de dagelijkse strategie van de Sowjets in het conflict toegeschreven. Niettemin wordt hij beschouwd als de meest doctrinaire van de partijleiders en hield men hem voor sympatiek ge stemd ten opzichte van Chinese opvat tingen. Westerse kenners van het Krem lin hebben hem eens „een fanatieke stalinist" genoemd. Sommige waarnemers geloven dat de zelfbeheersing en hardnekkig verzoe ningsgezinde houding van Moskou te genover de van vitriool druipende aan vallen van China en Albanië groten deels zijn toe te schrijven aan de in vloed van Soeslof. Het is niet voor de eerste keer, dat Soeslof bij de ontmoeting van 5 juli met de Chinezen te maken krijgt. In 1959 is hij naar Peking gevlogen om de leiders aldaar, die woedend wa ren over de welwillendheidsreis van Chroesjtsjef door de V.S., te kalmeren. Een paar dagen later verscheen de Sowjetleider zelf recht uit Washington om de Chinese kritiek op zijn geflirt met president Eisenhower te beant woorden. Samen Ofschoon Soeslof wat minder geest driftig dan Chroesjtsjef leek over de mogelijkheden om de spanningen tus sen Oost- en West door diplomatie op het hoogste niveau te verminderen, steunde hij de verwerping van de Chi nese protesten door zijn chef krach tig. Sindsdien schijnen Chroesjtsjef en Soeslof wat de betrekkingen met de Chinezen betreft nauw te hebben sa mengewerkt. Soeslof, een boekenwurm en een een zelvige figuur, is de zoon van een boer uit het district Volgy in het zuiden van Rusland. Hij trad in 1921 op 19-jarige leeftijd toe tot de communistische par tij. De partij stuurde hem in het begin van zijn loopbaan naar een arbeiders- universiteit te Moskou, het Plekhanov- instituut voor nationale economie en het economische instituut van communis tisch professoraat. Hij nam een werkzaam aandeel aan de zuivering van de gelederen van de partij in 1933-34 en maakte promotie ge durende de bloedige zuiveringen van 1937-38. In 1941 werd hij lid van het hoofdbestuur van de partij en geduren de de oorlog was hij politiek commissa- Advertentie) Een uit 9 leden bestaande Nederland se delegatie is vanmiddag minister Luns achterna gereisd voor de conferentie van navo-ministers. die van 22 tot en met 24 mei a.s. in Ottawa zal worden gehouden. Mr. Luns die zich vorige week voor een officieel bezoek naar IJsland begaf, vliegt van daaruit naar Canada. Ook minister Visser, die morgen zal vertrekken, gaat deze conferentie bij wonen. Van de delegatie, die vanmiddag ver trok, maakten o.a. deel uit de voorzitter van het comité verenigde chefs van sta ven, generaal G. J. Ie Levre de Mon- tigny. en het hoofd van het bureau mi litaire samenwerking van de directie NAVO en WEU van het ministerie van buitenlandse zaken. mr. W. J. baron de Vos van Steenwijk. Vier middelen versterken elkurs werking, zodat met een kleinere dosis kan worden vo/suan. Chefarine "4" bevat vier beroem de geneesmiddelen die eikaars werking versterken. Hierdoor is het mogelijk met een kleinere dosis te volstaan. Bovendien zorgt één der bestanddelen dat een ge voelige maag niet van streek raakt. Chefarine "4" is dus een bijzonder veilig middel voor de bestrijding van pijn en griep. lm Mil i T T T "f I ■fflnf Ein anktl labltt zorgt bij pijn, griep of een "landerig gevoel** del u mei plezier uw werk kunt doen! 20 tebleiten 10.89, 40 tabletten (in elripij 11.60, 100 tabletten 13.60. Als gevolmachtigde van Moskou had Soelof m 1944 het oppertoezicht op de massale deportaties uit het opnieuw be zette Lithauen. Na de oorlog werd hij hoofd' van de afdeling agitatie en propaganda van het hoofdbestuur én in 1947 kreeg hij de functie van secretaris van het hoofdbe stuur, die hü thans nog bekleedt. Later begon Soeslof zich te speciali seren in de betrekkingen met commu nistische partijen in het buitenland en in 1940-50 was hij korte tijd hoofdre dacteur van het partij-orgaan, de „Praw- da". Steun Na Statins dood scheen Soeslof zich te hebben teruggetrokken in z(Jn werk voor agitatie en propaganda en zich af zijdig te houden van de strUd om macht aan de top van de Kremllnhierar- ehte. Vlak nadat een oppositie onder lei ding van Chroesjtsjef de voormalige pre mier, Georgi Malenkof, had wegge werkt, werd hU opgenomen in het rege rend presidium. Twee jaar later steunde hjj Chroesjtsjef in diens stryd om zyn vroegere bondgenoten, thans bekend als dc „antipartygrocp", ten onder te bren gen. De Westduitse regering heeft een verzoek van dc vroegere Franse pre mier en O.A.S.-leider Bidault om hem toe te staan naar West-Duitsland te rug te keren afgewezen, aldus heeft een woordvoerder van het ministerie van binnenlandse zaken in Bonn maandag meegedeeld. De 63 jaar oude Bidault, die acht we ken geleden naar Brazilië vertrok, na dat hij tevergeefs getracht had een ver blijfsvergunning in Beieren te verkrijgen, had aangevoerd, dat hij niet bestand is tegen het klimaat in Brazilië, aldus de Duitse woordvoerder. Het Israëlische parlement heeft giste ren een motie van de Heroethpartij in zake het bezoek van de voormalige West duitse minister van defensie Strauss verworpen. De oppositiepartij had een debat geëist over de uitnodiging aan Strauss een bezoek aan Israel te bren gen. De invitatie was uitgegaan van het Israëlische minister van defensie. lingen lopen. Wanneer er echter we! aanzienlijke verschillen bestaan, dan zou er een automatische procedure gevolgd moeten worden bij de verlaging van de betrokken tarieven. Hoe dit proces zal geschieden en wat als een aanzienlijke dispariteit zal moeten worden beschouwd, zou besproken moeten worden door een werkgroep, die gevormd zal worden als men het over de formule eens is kunnen worden. Dit voorstel van Erhard was door alle landen die bij de E.E.G. zijn aangeslo ten unaniem aanvaard, zelfs door de Franse minister van financiën, Valery Giscard d'Estaing. VER. STATEN Van Amerikaanse zUde werd (door Herter) een vaag plan Ingediend dat al leen betrekking had op de wijze waarop volgend jaar de tariefsonderhandellngen zouden moeten worden gevoerd. Men wilde slechts „speciale voorschriften" uitvaardigen die zoüdcn moeten voldoen aan de Europese verlangens om de hoogste Amerikaanse tarieven te ver lagen. De mogelijkheid dat de voorzitter van »ze conferentie, de Zwitser Hans Schaffner. de standpunten van beide partijen nog tijdig dichter bij elkaar kan brengen, wordt met het uur kleiner daar de Franse minister van defensie Genève reeds heeft verlaten, terwijl Erhard in de loop van de dag eveneens zou ver trekken. Suggesties van Franse zyde dat presi dent Kennedy de moeilijkheden maar met zyn Franse ambtgenoot zou moeten bespreken, werden in Amerikaanse kringen voor onmogelijk gehouden. Wel heeft Kennedy gisteravond verscheidene keren getelefoneerd met zijn vertegen woordiger in Genève, Herter. Alle mislukkingen ten spijt, sullen de nog bi Genève verbiyvende afgevaar digden in leder geval vandaag nog een verklaring opstellen die zo zal worden geformuleerd dat zowel de Verenigde Staten als de E.E.G.-Ianden hun gezicht nog kunnen redden. Addis Abeba De ministers van buitenlandse zaken van de onafhankelijke Afrikaanse sta ten zijn er tijdens hun conferentie in Addis Abeba niet in geslaagd overeen stemming te bereiken over het ambi tieuze plan van president Nkroemah van Ghana voor Afrikaanse eenheid. Het wachten is nu op het (ingrijpen van verscheidene staatshoofden die gisteren' in de Ethiopische hoofdstad zouden aan komen. De belangrijkste meningsverschillen gaan over een plan om een permanente organisatie van Afrikaanse staten in te stellen. Mogelijk zal hierover een vol gende Afrikaanse topconferentie nodig zijn. De vroegere Franse staten, de zoge naamde Brazzaviille-groep, zijn sterk ge kant tegen Nkroemah's plan voor een Afrikaanse superstaat. Een compromis zou betekenen een losse organisatie met verscheidene sub-commissies over vraag stukken als economie en defensie. Dit voorstel komt van Ethiopië. Eenstemmig nam men een resolutie aan waarin onmiddellijk verbreking van de diplomatieke betrekkingen wordt ge- eist met ieder land. dat een Zuidrhoae- sLsche blanke minderheidsregering zou erkennen. In Argentinië zün gisteren ongeveer twintig militaire advocaten gearresteerd. Zij waren belast met de verdediging van de Argentijnse officieren die terecht staan voor hun aandeel in de opstand van een maand geleden. (Advertentie) I Een ongevaarlijke ring slang heeft zondagavond voor de nodige opschud ding gezorgd in een te levisiestudio van de BBC. Ed Braden en zijn jazz orkest '•■'dden juist hun optreden beëindigd toen een gitarist de slang ont dekte en schreeuwde: „Kijk uit, een python". De musici stoven uiteen, hun instrumenten, lesse naars cn muziekpapier vlogen over de grond. Alleen de slang die zich om een lampestandaard had gekronkeld, bleef kalm. De mogelijkheid dat het dier van buiten af op de muaiek is afgekomen, wordt niet uitgesloten. I Vijf mannen, allen voor aanstaande figuren in de Britse horlogewereld, en een meisje van 22 jaar zijn gisteren door een Brits gerechtshof ervan beschuldigd zeker 500.000 Zwitserse horloges in Engeland binnengesmok keld te hebben. De be klaagden zouden hierbij minimaal 500.000 pond (5 miljoen gulden) aan invoerrechten ontdoken hebben. Dc feestelijkheden ter viering van het duizend jarig bestaan van de mon nikenrepubliek op de berg Athos zijn gisteren we gens de blindedarmope ratie van Griekenlands koning Paul uitgesteld. I In Californië zijn weer de internationale kam pioenschappen versprin gen voor kikkers gehou den. Een naamloze kik keratleet, die door een Nigeriaanse student werd ingeschreven, behaalde de titel in de internatio nale klasse. Hij legde in drie sprongen een afstand van 2.61 af, maar in de andere klasse weigerde hij een vin te verroeren. I Australische duikers heb ben een kanon opgevist uit de wateren bij de westkust van Australië, dat afkomstig zou zijn van het Hollandse schip „Vergulde Draeck", dat 307 jaar geleden is ver gaan. Het kanon draagt de inscriptie V.O.C. (Ver enigde Oostindische Com pagnie) en de Ietter A, waaruit blijkt dat het wapen toebehoorde aan de Amsterdamse Kamer van de Compagnie. 1214) Niet alleen de vraag, hoe we aan voldoende drinkwater voor onze steeds groeiende bevolking moe ten komen, is een moeiiyk probleem, maar vooral de vraag, hoe we hot afvalwater van de fabrieken kwyt kunnen raken stelt hoge eisen aan de vindingrijkheid van de deskundi gen. Is dit laatste vraagstuk opgelost en voor de betreffende bedryven ook economisch mogeiyk gemaakt, dan zal de drinkwatervoorziening na af sluiting van het Deltagebied (en vol tooiing van het daarmee verband houdende zoetwaterprogramma) voor een goed deel zyn opgelost. Vroeger werd veel drinkwater aan r door ver- de bodem onttrokken, silting en de grote styging van de wa terbehoefte (alleen in de periode 1950 tot 1957 steeg de behoefte met 50%!) kwam ons land. dat eerder overlast dan een tekort aan wa- ter heeft, in een benarde positie te verkeren. Een welhaast onvoorstel bare situatie! Door de verziltlng is het water ver landinwaarts tot ondrinkbaar brak water geworden. Niet alleen de bewo- ners van Rotterdam en omgeving weten daarvan mee te praten, maar ook de leiders van verschillende grote bedrijven, die voor hun produktle zoetwater nodig hebben, kunnen daar het hunne over zeggen. Dit diep in het land doordringen van het zoute water heeft enige dulnwaterleidlng- bedryven (die een tekort aan water hadden omdat aan de duinen méér water werd onttrokken dan er door neerslag aan werd toegevoegd) ge noopt 50 km landinwaarts aan de Lek aanvuliingswater te onttrekken, dat door lange buisleidingen naar de duinen wordt gepompt. Het ziet er naar uit, dat in de toekomst nog veel meer water ten behoeve van de drinkwatervoorziening aan de rivie ren onttrokken zal moeten worden. Een voorwaarde is dan echter, dat de kwaliteit van het rivierwater niet verder achteruit gaat en hier en daar zelfs aanzleniyk verbetert. Fabrieken voor cellulose, papier, kunstzyde, kunstharsen, suiker-, aardappelmeei- cn strokartonfabrieken hebben voor hun produktle enorme hoeveelheden water nodig, evenals de steenkolen- wasserü, de kalimest- en kooksfabrie- ken. Dit water verlaat de fabrieken weer als afvalwater, dat men vroeger vryeiyk In rivieren en kanalen liet lo pen, met als gevolg een ongeloofiyke vervuiling. grote sterfte onder de vis sen en een afschn- weiijke stank van rottende bestandde len. Dat dergeiyk water volkomen onbruikbaar was voor huishoudeiyk gebruik en voor de consumptie grote gevaren zou opleveren, spreekt wel haast vanzelf. Natuuriyk zUn het niet alleen de fabrieken die de vervuiling van het water bewerkstelligen, want ook de bevolking doet mee aan de veront reiniging. Maar de fabrieken leveren toch wel het belangrykste aandeel, want wist dat één ton hontcellulose evenveel afvalwater geeft als een klein dorp en dat een suikerfabriek in dit opzicht geiyk staat met een grote stad? Daarover een volgende keer. (Nadruk verboden)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 5