Commentaar
Kalme Cooper in prima
IJsland reageert ijzig op BBC-film
Moeder stuurt
kind naar de
maan
Huizen en wegen op de aarde gezien
(jÜTA)
Nieuws in
Belgisch bezoek
één oogopslag aan Londen
Vrijw
Geen uittocht van mensen
met hogere inkomens
Antwoord op VV
Ziekenfondswet
Soekarno naar
Europa
Consultaties heden
afgesloten
Nieuwe LeMse Courant
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Zaterdag 18 mei 1963, 44ste jaargang
„Stantvastigh is ghcblcven
mijn hert in teghenspoet"
Zie pagina 5
Kantoren Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936 Abonnementsprijzen
8,25 Klachtendienst bezorging 18 19 uu<
P.v.d.A. deet er beter aan. het be
grip doorbraak maar geheel te ver
geten. Zo kan men nu lezen in de liberale
pers. Merkwaardig om van deze mede
deling kennis te mogen nemen van liberale
zijde. Want ook daar staat men, teleurstel
lingen ten spijt, de gedachte van de door
braak voor. Of gaat men daar zelf ook de
wijsheid betrachten om het begrip te ver
geten?
liet is met de verwerkelijking van de door
braak niet bijster gelukt. Op de K.V.P.
heeft men vrijwel in het geheel geen vat
kunnen krijgen. Men mag van socialisti
sche en liberale zijde nog zoveel kritiek
hebben op het type van de partij, onze
rooms-katholieke landgenoten trekken zich
daar kennelijk bijzonder weinig van aan.
Waarom trouwens zou men zich in een
democratische staat door anderen een par-
tijtype moeten laten voorschrijven?
De doorbraak heeft aan de protestantse
partüen wel afbreuk gedaan. De K.V.P.
komt er te sterker door naar voren. Wij
hebben de jaren door gesteld, dat men
zich niet behoeft te schamen, ook dit laat
ste verschijnsel in zijn overwegingen met
betrekking tot de doorbraak te betrekken.
Naast een sterke partij der rooms-katho-
lieken lijkt in ons land een behoorlijke
partijformatie onder de protestanten niet
misplaatst. In plaats daarvan heeft de
doorbraak tot verzwakking van deze par
tijformatie geleid.
Wat de P.v.d.A. wel heeft gedaan, is iets
losmaken. Nu is dit laatste op zichzelf geen
verdienste, al zou men uit bepaalde publl-
katies soms die indruk kunnen krijgen. De
vraag is altijd: wat maakt men los, waar
van maakt men het los, en waartoe?
Dc uitslag van deze verkiezingen heeft ge
leerd, dat het onder de socialisten zelf
niet onbedenkelijk los zit een ervaring
die men bij de liberalen al bü vorige ge
legenheden had opgedaan. Bij beiden eet
men nu de koekjes van eigen deeg, en
men doet weinig moeite om het oordeel
over de smaak te verbergen.
Tot de doorbraak hebben destijds velen
uit zuivere en eerbiedwaardige motieven
besloten. Garantie voor een juiste beslis
sing lag daarin echter helaas niet.
Nu dus brengt de liberale pers het advies,
heel het begrip maar te vergeten. Beter
wellicht ware men er destijds in het ge
heel niet opgekomen.
„Ik kon dit de hond niet leren, maar
Tommy doet het al heel aardig".
PR is en blijft een groot bezwaar dat
■*-' wij tegen de mei-maand hebben, na
melijk de te lage temperaturen.
Cisteren kwam het kwik niet hoger
dan 11 graden en ook het weekeinde
blfjft met ongeveer 12 a 13 graden Cel
sius nog te koud. De westelijke lucht
stroom met aanvoer van koele oceaan-
lucht blijft zeer krachtig. Er passeert
een zwak front met plaatselijk een
buitje, al blijft het weekeinde in zijn
geheel overwegend droog. Wij rullen
een plekje uit de wind en in de zon
moeten, opzoeken om te bemerken dat
het vodrjaar is.
In geheel Zuid- en Oost-Europa is het
warm met temperaturen van 20 tot 26
graden.
Zelfs in Finland is het de afgelopen
week gemiddeld 6 a 7 graden
geweest dan bij ons.
De Bilt verwacht tot zondagavond:
Wisselend bewolkt met plaatselijk enkc-
Tendens dalend
HOOGWATER SCHEVENINGEN
19 mei: 11.43 v.m.;
20 mei: 0.18 v.m.; 12.48 n.m.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
wind. Vrü koud weer.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Zondag 19 mei: zon op 4.42, onder
maan op 3.28, onder 15.22.
Maandag 20 mei: zon op 4.40,
20.33; maan op 3.50, onder 16.46.
Donderdag 23 mei: nieuwe maan.
Vllssingen
Eelde
Dc Bilt
Twcntlie
Eindhoven
.32; Zd.-Llmb.
Helsinki
Stockh.
onder Oslo
Kopenh.
Aberdeen
Londen
A'dam
Brussel
Luxemb.
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
Mllnehen
ZUrich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Belgrado
Athene
Rome
Ajaccio
Madrid
Mallorea
Lissabon
onbew. isw -t
onbew. jzw 4
onbew. zw I
onbew.zw .2
mist z 2
mist zzw 2
mist zzw 4
zw. bew. zw 2
zw, bew. wzw li
onbew. o 2
onbew. i w 7
onbew. w 6
onbew.zw 6
h. bew. I nnw 2
h, bew. I w 2
gli. bew. windstil
zw. bew.1 windstil
I. bew. n 3
motregen nnw 4
gh. bew. nw 4
regenwzw 2
mist windstil
zw. bew.
zw. bew.
h. bew.
regen
niet ontv.
niet ontv.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
FN ENGELAND is rumoer
ontstaan over een docu
mentaire film, die de BBC-
televisic heeft uitgezonden
over IJsland. Deze rolprent
werd door de Zweedse ac
trice Mai Zetterling gemaakt.
Er zijn officiële protesten bij
de BBC ingediend tegen dc
film, die een vertrokken
beeld van het IJslandse
Koningin Juliana heeft
haar consultaties rondom
de komende •kabinetsfor
matie voltooid. Gisteren
hebben de fractieleiders op
Huis ten Bosch hun op
wachting bij H.M. gemaakt.
De veilig gelande Coo
per heeft verteld, dat hij
tijdens zijn ruimtereis door
zijn kijkers duidelijk hui
zen en wegen op aarde had
kunnen onderscheiden en
dat op een hoogte van 112
tot 265 km-
In het jaarverslag van
de Stichting Gereformeerd
landelijk orgaan voor de
geestelijke gezondheidszorg
staat, dat het. gereformeerd
huwelijkscontactbureau en
bureaus voor levens- en
gezinsmoeilijkheden in de
twee jaar van hun bestaan
hun nut hebben bewezen.
In Den Haag is gister
middag een vrouw in een
ijssalon door een pistool
schot ernstig getroffen. De
dader van deze aanslag,
haar vroegere echtgenoot
uit Delft, is bij de grens
gearresteerd.
De kloof tussen de Ver
enigde Staten en de landen
van de E.E.G. is nog even
groot. Er bestaat weinig
kans, dat de abnormale
hoge invoerrechten van de
Ver. Staten en de lage
Europese tarieven zullen
verdwijnen. De vertegen
woordiger van Kennedy,
Christian'-Herter, heeft gis
teren tenminste op de
GATT-conferentic geen
krimp gegeven en meege
deeld, dat Amerika alleen
maar voor lineaire verla
ging van invoerrechten op
basis van wederkerigheid
Agoeng op Bali
weer in eruptie
De vulkaan Agoeng op Bali,
waar in maart door uitbarstingen
1500 mensen gedood werden, js
weer tot uitbarsting gekomen,
deelde het Indonesische persagent
schap Antava mee.
Stenen en lava werden 6000 tot
7000 meter de luoht in geslingerd,
toen de vulkaan weer begon te
werken. Een laag as bedekte delen
van Oost Java,
De bewoners van dorpen onmid
dellijk ten zuiden van de vulkaan
werden geëvacueerd, nadat mee
gedeeld was, dat een hete modder
en lavastroom was begonnen langs
de hellingen omlaag te komen.
Koning Boudewijn en zijn gemalin,
koningin Fabiola, wuiven naai het
publiek, terwijl zij de Belgische
ambassade in Londen verlaten,
waar zij leden van de Britse Ko
ninklijke familie hebben ontvan
gen.
De Belgische vorsten zijn gisteren
naar Brussel teruggekeerd.
T EROY Gordon Cooper, de 36-jarige Amerikaanse astronaut, is in bla-
kende welstand. Na zijn 22 succesvolle omwentelingen in het ruimte
schip Faith-7 en zijn perfecte landing in dc buurt van het vlicgdekschip
Kearsarge in de Stille Oceaan dronk Cooper snel zes glazen melk en daarna
nog eens vier glazen ananassap, want na zijn reis van 34 uur en 20 minuten
was hij niet alleen vermoeid, maar had hij ook een verschroeiende dorst.
De ruimtevaarder, die aan het begin van zijn tocht 148 pond woog, kwam
op de weegschaal nu niet verder dan 141 pond. Maar dr. Richard L. Pol
lard, de arts, die hem aan boord van het vliegdekschip aan een medisch
onderzoek van twee uren onderwierp, verklaarde, dat Cooper de periode
van 34 uur gewichtloosheid uitstekend had doorstaan.
Na het onderzoek slenterde de al
tijd kalme en flegmatieke Cooper wat
rond op het schip en hij vertelde en-
Nog anti-Chinese
acties op Java
President Soekarno heeft vrij
dag beperkingen opgelegd aan het
houden van politieke bijeenkom
sten in Indonesië. In Bogor (hei
groegere Buitenzorg) is een uit
gaansverbod van zonsondergang
tot zonsopgang ingesteld, nadat
benden acht Chinese winkels had
den vernield. De ongeregeldheden
duurden de gehele vrijdagmiddag
voort.
Organisatoren van politieke bij
eenkomsten kunnen onder het
door de president uitgevaardigde
decreet tot maximaal vijf jaar ge
vangenisstraf worden veroordeeld,
wanneer zij verzuimen de rege
ring ten minste drie dagen tevoren
toestemming te vragen voor het
houden van een dergelijke bijeen
komst.
Waarnemers zien het besluit van
president Soekarno als een nood
maatregel om te verhinderen dat
oppositiepartijen munt slaan uit de
huidige golf van gewelddaden.
(Van onze parlementsredactic)
Minister Veldkamp gelooft niet dat
zijn voorstel met betrekking tot de
vrijwillige ziekenfondsverzekering
zal leiden tot een uittocht van per
sonen in hogere inkomensgroepen,
omdat deze zich minstens zo voor
delig bij particuliere ziektekosten-
maatschappijen zouden kunnen ver
zekeren. Hij merkt dit op in zijn me
morie van antwoord op het voor
lopig verslag over het ontwerp-
Ziekenfondswet.
Vrijw. ziekenfondsverzekering
Bij de groepen van personen, waar het
hier om gaat, is men in het algemeen zo
van het nut en de voordelen van de zie
kenfondsverzekering overtuigd, dat men
zelden uittreedt. Daar komt bij dat de
premie niet onverantwoord hoog is. In dit
opzicht is^er sprake van een wezenlijke
verbeteiiiilF in vergelijking met het hui
dige stelsel, omdat thans de premielast
voor de minstdraagkrachtigen bij een
deel der ziekenfondsen tol ongeveer tien
pibcent van het inkomen kan oplopen
W erk gebieden
Van vele zijden zijn ernstige bezwaren
ingebracht met betrekking tol de moge
lijke uitbreiding van werkgebieden van
ziekenfondsen. De minister merkt op dat
hij zo dicht mogelijk is gebleven bij de
adviezen van de S.E.R. en de Zieken
fondsraad. Hij vindt het niet juist het
onderwerp te laten rusten tot het tijd
stip van dc algehele herziening van het
ziekenfondswezen. Gelet op de moeilijk
heden. die op dit stuk bestaan, moet het
vraagstuk tot een oplossing worden ge
bracht.
Het is de ziekenfondsen niet toegestaan
zelf de geneeskundige voorzieningen ter
hand te nemen in eigen ziekenhuizen,
poliklinieken e.d. Vele Kamerleden heb
ben aan deze zaak beschouwingen ge
wijd. Wanneer men dan, aldus de minis
ter, zelf instellingen vormt, dan dreigt
het grote gevaar dat de vrijheid van da
verzekerde zelf te kiezen wie hem de
geneeskundige verzorging zal verlenen
en in welk ziekenhuis hij zal worden
verpleegd, niet meer aanwezig is.
Ziekenfondsraad
Het wetsontwerp brengt een belang
rijke wijziging in de samenstelling vaD
de Ziekenfondsraad. Het voorstel daar
toe heeft tot verdriet van de minister tot
veel kritiek aanleiding gegeven. Zeer ve
le Kamerleden pleitten er voor dat zie
kenfondsen en medewerkers hun plaats
in de Ziekenfondsraad behouden. De mi
nister acht het echter onjuist dat dege
nen op wie toezicht wordt uitgeoefend,
in het toezichthoudend orgaan zelf ver
tegenwoordig zijn. Zijn voorstel is om
ziekenfondsen en medewerkers bij het
werk van de Ziekenfondsraad te betrek
ken door de instelling van vaste commis
sies, doch dit wordt van de zijde der Ka
mer kennelijk niet voldoende geacht Er
moet dan ook rekening mee worden ge
houden dat er amendementen worden in
gediend.
Met betrekking tot cfë in het voorlopig
verslag gemaakte opmerkingen over de
„verambtelijking van het ziekenfonds
wezen" en over 'n „departementaal over
wicht" stelt de minister dat hiermee een
sterk overtrokken beeld van de ministe
riële invloed op het ziekenfondswezen
wordt geschetst. Dat de inhoud van het
wetsontwerp minder vrijheid en verant
woordelijkheid aan de in het maatschap
pelijk leven gegroeide organisaties en in
stellingen zou laten dan het bestaande
bezettingsrecht is een bewering, die mi
nister Veldkamp laat voor rekening van
die Kamerleden die haar uitten.
ktle bijzondertieden over zijn ruimte
reis.
Tot zijn grote verbazing had hij
uit de capsule (op een hoogte van
112 tot 265 km) huizen en wegen op
de aarde kunnen onderscheiden door
zijn kijkers en hij was vooral onder
ne indruk gekomen van de uitge
strektheid van het Himalaja-gebergté.
als hij daar met een snelheid van
28.000 km per uur over vloog.
Cooper verklaarde, dat hij tijdens de
vlucht slechts wat aan zijn klaarge-
Djaakte voedsel had geknabbeld en dat
kü wat moeilijkheden had gehad bij het
drinken uit de tuit van zijn waterfles.
Dat was de oorzaak van de dorst, die
hem zo gretig naar de melk en het ana
nassap deed grijpen op de Kearsarge.
De gewichtloosheid had hij zeker niet
onprettig gevonden en hij had in de cap
sule af en toe licht geslapen. Dr. Pollard
schatte dit op ongeveer 7% uur in totaal
en wel in perioden, variërend van een
kwartier tot een half uur.
De ogen van Cooper waren rood en
zijn stem klonk enigszins- hees. De dok-
f.ei schreef dit toe aan de constante
luchtstroom van honderd procent zuur
stof in Cooper's gezicht
De echtgenote en de twee dochters van
c.e astronaut zijn gisteren in Houston
fTexas) met een straalvliegtuig opgeste
gen maar Hawaii, waar -.'-Jmn man en
vader zullen weerzien.
Voor de Amerikaanse ruimtevaarder
volgt nu een periode, die wellicht nog
vermoeiender zal blijken te zijn dan de
ruimtevaart zelf, namelük die van de
huldigingen. Dinsdag zal hij door presi
dent Kennedy op liet Witte Huis in
Washington worden ontvangen. Deze re
ceptie zal gelijk zijn aan die welke een
staatshoofd krijgt. Cooper zal uit handen
van de president de speciale medaille
ontvangen van de NASA, het burger-
bureau voor dc ruimtevaart.
Dan staat woensdag een rijtoer door
New York op het programma. Daarbij
zal de traditionele ticker tape parade
niet ontbreken. Het personeel van de
kantoren zal dan een regen van zelfge
maakte confetti over Cooper en de zijnen
u'tstrooien.
O p vu ngmaa iregelen
Overigens had de Amerikaanse rege-
r:ng alle maatregelen genomen voor een
eventuele landing van de Faith 7-cap-
sule, als Cooper zijn doel zou voorbij
schieten. Tachtig ambassades en zeven
tien consulaten in landen, waarover
Cooper vloog, was verzocht om maat
regelen te treffen voor het oppikken van
de astronaut, als hij in hun gebied zou
neerkomen. Van alle zijden was mede
werking toegezegd om Amerikaanse ber-
rtngsplocgcn toe te laten, als dat nodig
mocht zijn. Alleen aan Communistisch
China, Noord-Viefcnam en Cuba was dit
niet gevraagd. Cooper bracht in totaal
üidens zes maal passeren 34 minuten
door boven China. Boven Noord-Vietnaro
on Cuba vloog hij een halve minuut elk.
Gelukkig verliep alles volgens de
p.'annen en kon de Amerikaanse ruimte
vaarder een perfecte landing maken, on
danks de moeilijkheden, die op het laat
ste ogenblik nog opdoemden. Op aan
raden van de arts dr. Barry nam majoor
Cooper tachtig minuten voordat hij de
remraketten in werking moest stellen
een stimulerend middel in, teneinde ziin
geest te scherpen voor de moeilijke ma
noeuvres. die hij moest uitvoeren, om
dat de cabine met handbesturing naar
de aarde zou moeten worden terugge
bracht.
Voor vervolg zie pagina 7
Soekarno zal woensdag naar Europa
vertrekken voor een hem door artsen
voorgeschreven maand vakantie in Italië
en Oostenrijk. De minister van buiten
landse zaken dr, Soebandrio, zal hem
vergezellen.
Gistermiddag heeft H.M. de Ko
ningin op het Huis ten Bosch in
Den Haag een aantal fractielei
ders van de Tweede Kamer ont
vangen in verband met de kabi
netsformatie. Op de trappen van
het paleis ontmoetten de heren
H. K. J. Beernink van de C.H,
(links) en H. van Eijsden, de nieu
we fractieleider van de A.R.
elkaar.
Dr. W. L. P. M. de Kort, fractie
voorzitter van de KVP. bij Huis
ten Bosch.
...en prof. dr. ir. A. Vondeling,
de socialistische fractieleider, als
enige in jacquet.
(Van onze parlementsredactie)
Koningin Juliana heeft vandaag op
Huis Ten Bosch de consultaties rondom
de komende kabinetsformatie afgesloten.
In de loop van de dag ontving zij de
voorzitters van de Tweede-Kamerfracties
der PSP, CPN en SGP, de heren Lank-
horst, De Groot en Van Dis. en vervol
gens de nieuwbenoemde kamerleden Koe
koek (Boerenpartij) en Jongeling (GPV).
Gistermiddag sprak zij reeds met de frac
tieleiders De Kort 'KVP), Vondeling
(PvdA), Toxopeus (VVD), Van Eysden
(ARP) en Beernin (CHU).
Politieke waarnemers achtten het gister,
avond niet uitgesloten, dat de Koningin
nog vandaag een (in) formateur zou aan
wijzen. Een en ander hangt af van het
tempo waarin de schriftelijke bevestigin
gen van de mondelinge adviezen binnen
komen. De algemene verwachting is nog
steeds, dat KVP-fractieleider dr. De Kort
informateur wordt. Hij zal vermoedelijk
een zeer ruime opdracht krijgen, een op
dracht waarmee hij b.v. ook de vorming
van een brede-basis-kabinet kan probe
ren voor te bereiden.
De PvdA neemt op het ogenblik een
afwachtende houding aan. Men staat in
deze kring zeker niet a priori afwijzend
tegenover deelname aan de regering,
maar aan de andere kant schijnen de
socialisten niet bereid daarvoor grote po
litieke offers te brengen.
Het partijbestuur van de PvdA heeft
inmiddels een commissie geïnstalleerd die
het kiesstelsel gaat bestuderen. Men zal
o.m. aandacht gaan schenken aan de
vraag hoe het mogelijk is dat de PvdA
met een stemmenverlies van slechts 0,55
pet. meer dan de regeringspartijen toch
drie zetels meer kon verliezen.
leven zou hebben gegeven.
Dit zeggen de IJslander.;:
„Er wordt niets in gezegd
over onze onderwijsinstel
lingen. Niets ook over het
feit, dat wij per hoofd meer
boeken drukken dan waar
ook ter wereld, niet over de
dronken daan waar ook. De
film probeert aan te tonen,
dat wij een verouderde be
schaving hebben en springt
dan plotseling over op rock-
and-rollendc tieners".
En dan die scène van zo'n
typische worstelwedstrijd in
fauna, maar wel dat ons dc sneeuw, die als het na-
eiland kaal is, maar wel, dat
er meer coca-cola wordt ge-
tionale volksvermaak tijdens
de barre winter werd voor
gesteld. Eén IJslander zei
daarover: „Die scène moet
speciaal voor mejuffrouw
Zetterling zijn gespeeld, want
in de winter doen wij dat in
onze sporthallen".
Wat een aanmoediging voor
dc Engelsen had moeten
worden om eens een vakan
tie op IJsland door te bren
gen (hetgeen vooral het IJs
landse toeristenbureau in
Londen zo vurig had ge
hoopt) is een grandioze mis
lukking geworden. De fleg
matieke BBC-functionaris-
sen namen het niet zo zwaar.
„We hebben een paar pro
testen ontvangen", zeiden
zij, „maar we hebben over
de Zetterling-productie geen
commentaar".
