Indonesië staat voor
nieuwe aanpak
staan we samen bij
alle veranderingen NU?
BANDOENG-CONFERENTIE BEGONNEN
WAJANG
Bonn arresteert twaalf
Oostduitse journalisten
Koning Boude wij n ridder
in Orde van Kouseband
Ift een. &a#t£e
Veel naamvallen
Communisten
in kabinet?
Schelde-akkoord
overwinning voor
de Benelux
Relletjes in Praag
tgen Afrikanen
Poging om politieke balans op te maken
Hoge Autoriteit
wil fusie Europ.
gemeenschappen
Echtpaar Asjkenazy
in Moskou
TOCH IS
HET ZO!
WOENSDAG 15 MEI 1963
J^JAKARTA, 15 mei, In Ban-
doeng, het Indonesische con
ferentie-oord bij uitnemendheid,
begon vandaag een zitting van
de Voorlopige Consultatieve (Van onze speciale verslaggever
Volksraad. Niet alleen de leden
van het zogenaamde Goton-
Royongparlement maken hier
deel van uit Goton Royong
is de naam van een eeuwenoud
Indonesisch systeem van samen
werking en hulp maar ook
de politieke vertegenwoordigers
van de verschillende bevol
kingsgroepen. B^na het hele
kabinet zal voorts aanwezig
7Ün: Soekarno dus, premier
Djoeanda, de acht vice-pre
miers, zomede de ongeveer
veertig ministers en ondermi
nisters.
Belangrijk
De zitting van de MPRS, zoals de
Voorlopige Consultatieve volksraad
wórdt genoemd, staat volgens waarne
mers in het teken van belangrijke
beilsisingen. Men verwacht een reor
ganisatie van het kabinet. Men
spreekt van de mogelijke aankondi
ging van een financieel-economisch
plan. dat ten doel heeft de inflatie en
de corruptie te bestrijden. Men specu
leert over de opneming van commu
nistische ministers in de „binnenste
kring" van de ministerraad zo dit
waar is, een feit, dat in heel Indo
nesië aandacht zal trekken.
(Advertentie)
PLANTEN
MARGARINE
plantaardig
zoutloos
licht verteerbaar
Link van Bruggen)
Een reorganisatie van het kabinet zou
reeds lang door president Soekarno
worden gewenst. De man, wiens naam
men in dit verband het meest hoort
noemen, is premier Djoeanda. Hij is
volgens velen niet krachtig genoeg,
terwijl zijn gezondheid bovendien te
wensen zou overlaten.
De huidige minister van buitenlandse
zaken, dr. Soebandrio, wordt als zijn
opvolger genoemd. De laatste zou er
geen twijfel over hebben laten bestaan
dat hij de functie van premier am
bieert. Hij zou bovendien de steun van
Soekarno hebben, wat op zichzelf een
eerste vereiste is.
De roepiah
Over het financieel-economisch plan om
de roepiah te saneren, wordt de laat
ste weken in steeds sterkere bewoor
dingen gesproken.
Duidelijk is dat Soekarno de catastro
fale geldontwaarding wil tegengaan
door meer stabiliteit in de staatsbe
groting te brengen. Hij heeft hierbij
de steun van de hele bevolking nodig,
vooral van de duizenden, die de waar
devolle deviezen naar het buitenland
laten verdwijnen, omdat het vertrou
wen in de eigen valuta ontbreekt.
Een gunstige realiteit is thans dat de
strijdkrachten, die verreweg 't zwaarst
op de staatsbegroting drukken, niet
langer behoeven te worden opgebouwd,
of uitgebreid. De zaak Irian Barat is
beslecht; een groot deel van het leger
gaat zelfs een civiele taak vervullen.
Communisten
De -opneming van communisten in de
„binnenste kring" van de ministerraad
is en blijft een moeilijk probleem.
Toen Soekarno op 5 mei jl. van Irian
Barat terugkeerde, demonstreerden bij
het vliegveld van Djakarta verschei
dene groepen communisten voor uit
voering van het beginsel NASAKOM
(één van de vele afkortingen, die men
hier in de politiek tegenkomt). Dit
begrip, dat door de president herhaal
delijk wordt gepropageerd, houdt in
dat in Indonesië de nationalisten, de
socialisten, de religieuze groeperingen
en de militairen tezamen en in ver
eniging voor de opbouw van de staat
en de voltooiing van de revolutie die
nen samen te werken.
der groot. Er zouden niet minder dan
twee miljoen leden zijn, in een beter
organisatorische verband dan welke
andere partij ook heeft. De leider,
Aidet, heeft reeds zitting In de „bui
tenste kring" van de ministerraad,
evenals Loekman, die als een fanati
cus te boek staat.
Tot opneming in de „binnenste kring"
is 't nooit gekomen, daar Soekarno
hier tot nog toe weinig voor voelde.
Van de communisten heeft hij tenslot
te 't minst te verwachten, ook al on
derschrijven dezen de beginselen van
de Pantjasila, die als de staatsideo
logie geldt. De vijf hoekstenen, waar
op deze is gebouwd, zijn geloof in
God. nationalisme, menslievendheid,
democratie (of soevereiniteit van het
volk), en sociale gerechtigheid.
Schone schijn
Duidelijk is dat de communisten de
Pantjasila slechts uit opportunistische
overwegingen steunen. Dit geldt even
eens voor MANIPOL/USDEK: het po
litieke manifest van de republiek, dat
ook al weer vijf punten telt. Het eer
ste heeft betrekking op de constitutie
van 1945, de andere vier slaan op In
donesisch socialisme, geleide democra
tie, geleide economie en Indonesische
identiteit.
In het Sportpaleis van Djakarta, waar
Soekarno op 7 mei een redevoering
hield ter gelegenheid van het eeuw
feest van het Internationale Rode
Kruis, ontkende hij met klem dat
hij een communist zou zijn, zoals
hij haalde dit zelfs aan! in Neder
land herhaaldelijk is gesteld. „Ik ben
een Pantjasila-ist!", riep hij uit. „Ik
erken de waarde van Marx, maar
ook die van Jeffersons Onafhankelijk
heidsverklaring".
Fanatiek
De invloed van de PKI, de op Peking
gerichte, communistische partij in In
donesië, ls onder de bevolking bijzon-
De Westduitse politie heeft maan
dagavond een twaalftal in de Bonds
republiek werkzame correspondenten
van Oostduitse publiciteitsorganen
gearresteerd en hun kantoren door
zocht, zo heeft het Westduitse mi
nisterie van justitie meegedeeld.
De betrokken journalisten worden ver
dacht van spionage, het deel uitmaken
van een vanuit Oost-Duitsland geleide
6taatsvijandige organisatie en overtre
ding van de wet waarbij de communis
tische partij in West-Duitsland verboden
is.
De politie heeft een grote hoeveelheid
belastend materiaal in beslag genomen.
In Bonn alleen al werden vier journa
listen in voorlopige hechtenis genomen.
Andere arrestaties werden uit Hannover
«n Dtisseldorf gemeld.
De zorgvuldig voorbereide actie is
volgens plan verlopen. Volgens het mi
nisterie van justitie waren de kantoren
van de Oostduitse journalisten al enige
tijd in het oog gehouden en was het
optreden van de politie niet in strijd
met de persvrijheid.
Belgische bladen:
„Een overwinning voor Benelux"
noemt het Brusselse blad Het laatste
nieuws de overeenkomst betreffende de
Schelde-Rijnverbinding, die gistermid
dag wérd ondertekend. Soortelijke uit
spraken worden ook gedaan in andere
Belgische dagblad n, waarvan de mees-i
te grote aandacht besteden aan de on-|
dertekening van de overeenkomst in Den
Haag. „Dit einde van een honderdjarig
geschil zal bijdragen tot de economi
sche welvaart 'an heel ons land",
schreef de Nieuwe gids. Het rooms-ka-
tholieke Volk besluit ean artikel over
het verdrag als volgt: „Dank zij Bene
lux is een oud twistpunt tussen Neder
land en België uit de wereld geholpen,
zodra, zoals mag worden verwacht, de
overeenkomst door de parlementen zal
zijn goedgekeurd. De werken zullen, zo
als bepaald in het verdrag, zo spoedig
mogelijk na de ratificatie worden be
gonnen. Men moet hopen dat de Neder
landse waterstaat met zijn voortreffelij
ke technishce diensten hiermee op kor
te termijn zal klaarkomen."
Volgens reizigers die uit Tsjecho-Slo-
wekije in Wenen zijn aangekomen heb-
b»n zich vorige week zaterdag in Praag
hevige gevechten tussen Afrikaanse stu
denten en Tsjechische jongelui voorge
daan. Verscheidene Afrikaanse studen
ten zouden ernstig zijn mishandeld door
driehonderd Tsjechische jongelui. De po
litie hield zich afzijdig, aldus deze rei
zigers. volgens wie vele Tsjechen gelo
ven. dat de hulp aan onderontwikkelde
landen de reden is van de achteruit-
fang van hun levensstandaard.
Oostduitse journalisten kunnen in de
Bondsrepubliek hun werk in alle vrij
heid verrichten, in tegenstelling tot de
Westduitse correspondenten in Oost-
Duitsland, aldus het ministerie van jus
titie.
Advertentie
Als u nü een nieuwe foto- of
filmcamera koopt, is uw oude
fototoestel
7.50,10.-- of 15.— waard
Toch
er in
Toch misschien communisten in de
„binnenste kring" van de minister
raad? Zegslieden hier zijn van me
ning dat het vroeg of laat, wel njet
anders zal kunnen.
Hoewel Soekarno het leger heeft om
een eventuele, gewelddadige ingreep
van de PKI in het staatsbestel te
doen mislukken, onderschat hij tege
lijkertijd hun potentiële macht niet.
Hoewel hij weet dat de communisten
er in de eerste plaats op uit zijn
chaos en armoede te entameren, zou
hij van mening zijn hen in toom te
kunnen houden door hun leiders meer
bij de staatszaken te betrekken dan
tot nu toe het geval is geweest.
Gevolgen
De consequenties van het opnemen van
een man als Aidit in de „binnenste
kring" van de ministerraad zijn, in
ternationaal gezien, overigens bijzon
der groot. De kansen van Soekarno
bijvoorbeeld om voor de opbouw van
de staat financiële hulp uit de Vere
nigde Staten te krijgen als moge
lijkheid toegezegd, indien hij wat
meer stabiliteit in z'n economie kan
brengen, en als Washington er zeker
van is dat met de verstrekte dollars
niet de Russen of de Chinezen wor
den afbetaald! zullen beslist min
der worden. Vooral nu president Ken
nedy op de bedragen van de buiten
landse hulpverlening aan het bezui
nigen is, en het Congres zwaar met
het rode potlood werkt.
Demonsterende communisten bij
de aankomst van president Soe
karno op het vliegveld van Dja
karta, toen hij uit Irian Barat
kwam. Hun wens is opneming
van hun leiders in de „binnenste
kring" van de ministerraad.
De Hoge Autoriteit der EGKS heeft
zich gisteren uitgesproken voor samen
voeging van de drie Europese gemeen
schappen (E.E.G., Euratom en E.G.K.S
uiterlijk voor het einde der overgangspe
riode der E.E.G., d.w.z. voor eind 1970.
De fusie der drie executieven zal een
eerste stap in die richting moeten zijn,
zo heeft prof A. Coppe, waarnemend
voorzitter van de Hoge Autoriteit in het
Europese parlement in Straatsburg ver
klaard.
Coppe, die dit zei bij de inleiding op
het elfde jaarverslag van de kolen- en
staalgemeenschap, verklaarde dat
slechts de voortgang der drie gemeen
schappen tezamen de vorming van een
verenigd Europa naderbij kan brengen.
Sprekend over de mislukte toetreding
van Engeland zei hij, dat de Hoge Auto
riteit de reeds jaren bestaande associa
tie-overeenkomst tussen Engeland en de
E.G.K.S. geen passende oplossing vindt
voor -het handhaven van contacten tussen
de zes en het Verenigd Koninkrijk.
De 25-jarige Russische pianist Wladi-
moir Asjkenazy is gisteren in gezelschap
van zijn echtgenote Dodie (23) in Mos
kou aangekomen, om de culturele func
tionarissen en zijn familie uitleg te ge
ven van zijn beslissing om zich in Enge
land te vestigen.
Hij werd bij aankomst begroet door
functionarissen van het Russische minis
terie van cultuur.
Op vragen van westerse verslaggevers
over het doel van zijn bezoek aan de
Sowjetunie zei Asjkenazy dat hij was te
ruggekeerd om persoonlijke zaken te re
gelen.
Gevraagd of hij voorinemens was de
Russische minister van cultuur Ekateri-
na Foertsewa, te ontmoeten, zei de jon
ge pianist: „Ik wil haar heel graag ont
moeten".
Mevrouw Asjkenazy, die op haar ge
mak en zelfverzekerd leek, zei dat zij
beiden zeer zeker over een dag of tien
naar Londen zullen terugkeren.
(Van een onzer redacteuren)
Wie zich zeer nadrukkelijk
tracht te realiseren, dat de wereld
steeds kleiner wordt, waarbij hij
niet alleen denkt aan de tegen
woordige betrekkelijkheid van
afstanden, maar mede daardoor
vooral aan het feit, dat alle landen
ter wereld veel meer op elkaar
betrokken raken, kan er behoefte
aan hebben eens een poging te
doen om zoiets als een balans op
te maken. Althans, te proberen
eens een paar hoofdlijnen te trek
ken die wellicht mede een ant
woord kunnen helpen geven op de
vraag: Waar staan we nu eigenlijk
samen bij alle veranderingen van
het midden der twintigste eeuw?
Achtereenvolgens zou die vraag ge
steld en schematisch beantwoord kun
nen worden
voor jonge, zelfstandig geworden
landen, die eeuwenlang koloniaal zijn
beheerd, waarbij we speciaal kunnen
zien naar Indonesië omdat dit land
ons bijzonder na aan het hart ligt;
voor toonaangevende landen, beho
rende tot het communistische blok,
waarbij in het bijzonder Rusland naar
voren zou kunnen komen;
voor westelijk democratische lan
den, waarvoor we het hemd is nu
eenmaal nader dan de rok als voor
beeld Nederland zouden kunnen ne
men.
Wie de positie van zg. ontwikkelings
landen beziet, zowel in het Midden-
Oosten, Afrika als het Verre Oosten,
constateert dat deze landen, het éne
in meerdere het andere in mindere
mate, maar in elk geval alle onuitwis
baar, een zuiver Westers stempel kre-
fen opgedrukt. Culturen uit die lan
en met een eigen structuur zijn door
onze Westerse „inbreng"
stukgeslagen!
Wat dit betekent kan het beste met
enkele ultra-moderne voorbeelden wor
den geïllustreerd. In een Oosters sa
menlevingsverband, waar ziekte wordt
beschouwd als „de slaande band van
geesten" laat een blanke heer met
witte jas, gewapend met een injectie
spuit vol penicilline, een wereld in
storten voor deze mensen. In een
Oosters landbouwgebied arriveert een
Westerse deskundige, neemt een aan
tal grondmonsters, analyseert deze en
zegt: dat moet erbij om deze grond
vruchtbaarder te maken. Inderdaad:
het gewas is nu veel beter, de op
brengst ook, ja zelfs hoogwaardiger
gewassen kunnen nu worden ver
bouwd. Maar tevens wordt een eeuwen
lang standgehouden landbouwtech
niek der plaatselijke inheemse voorva
deren met één ruk als het ware ver-
gruizeld!
Commentaar van
mr. dr. J. Osinga
In de zaterdag jl. gehouden
jaarvergadering van de Prot. Chr.
Journalistenkring is een belang
wekkend referaat gehouden over
de gewijzigde politieke verhou
dingen in de wereld. Men zou
het als een poging tot balans
opmaken kunnen beschouwen.
Omdat dit referaat het over
denken meer dan waard is hflbben
wij er enkele hoofdlijnen uitge
haald, die in bijgaand artikel
zijn verwerkt. De referent is een
veelzijdige figuur: mr. dr. J. Ozin-
ga te Lunterenjurist, econoom en
(Geref.) predikant, man van in
ternationale ervaring, die de
polsslag van de tijd steeds tracht
te verstaan en te verwerken.
Het gaat in bedoeld artikel om
een signaleren, niet zozeer om
mogelijke „oplossingen". Daar
mag iedere lezer of lezeres zélf
mee aan de gang.
Nu pas gaat het Westen zich ten
volle realiseren dat er vroeger in een
aantal steden van West-Europa niet
alleen exclusief uitgemaakt werd wat
bijvoorbeeld recht was In de wereld,
maar ook wat duur was en goedkoop,
wat mooi was en lelijk. Dat de men
sen uit het Westen zichzelf als de
„tammen" zagen en alle andere men
sen als de „wilden". Men sla er Wil
lem IJsbrandz Bontekoe's „Journaal
ofte gedenkwaerdige beschrijving van
de Oost Indische Reyse" uit het be
gin der zeventiende eeuw maar op na:
„de wilden wulfden ©ns vriendelijk
toe" zo heet het in een passage, die
de confrontatie met Sumatra beschrijft.
KONING BOUDEWIJN van Bel
gië en koningin Fabiola zijn
gisteren, ondanks de neerstro
mende regen, uitbundig in Enge:
land' ontvangen. Voortdurend
glimlachend er wordt zelfs ge
zegd, dat Boudewijn de monarch
is die het meest glimlacht heeft
het Belgische koningspaar op weg
naar Buckingham Palace in gezel
schap van het Engelse koningspaar,
de hulde van het Britse publiek,
dat in grote getale langs de route
stond, in ontvangst genomen.
Koningin Elizabeth heeft de Belgi
sche koning gisteravond tot ridder ge
slagen in de Orde van de Kouseband
de hoogste Britse onderscheiding.
Het onderscheidingsteken is een kou
seband, die onder de linkerknie wordt
gedragen met het opschrift „Honi
soit qui mal y pense" (wee hem die
er kwaad van denkt). Koning Boude
wijn werd ook benoemd tot ere-lucht-
maarschalk van de Britse htcht-
macht. Deze onderscheidingen symbo
liseren wel heel duidelijk de nieuwe
en goede betrekkingen die er tussen
beide landen bestaan.
Het staatsiebezoek van het Belgische
koningspaar duurt drie dagen. Op het
vliegveld Gatwick waren ter begroeting
aanwezig prinses Margaret met haar
echtgenoot Lord Snowdon. Op het Vic
toria-station in Londen volgde later de
officiële ontvangst door koningin Eliza
beth en prins Philip. Hartelijk omhels
de de Belgische koning de Britse
Vorstin. Samen met Prins Philip in
specteerde hij de ere-wacht van de
Coldstream Guards, een van de weinige
momenten dat het niet regende en dat
Boudewijn niet glimlachte.
De Belgische koning, die vroeger als
schuchter bekend stond, zag er nu vol
zelfvertrouwen en geheel zeker van
zichzelf uit. Samen met koningin Eli
zabeth stapte hij in een open rijtuig,
in een ander, iets kleiner rijtuig ge
volgd door koningin Fabiola en prins
Philip. De volksliederen werden ge
speeld toen de rijtuigen wegreden onder
het gejuich van een grote menigte,
waaronder zich honderden Belgen be
vonden.
Later in de avond zaten de gasten aan
op een galabanket in de in wit en goud
uitgevoerde balzaal van Buckingham
Palace. Koningin Fabiola zag er lieftal
lig en sierlijk uit in een witsatijnen ja
pon, geborduurd met paarlen en ge
kleurde stenen. Rond de hoefijzervormi
ge tafel zaten meer dan 160 gasten.
Een orkestje uit de Ierse garde speel
de klassieke werken en later marcheer
den de doedelzakspelers van de Scots
Guards met kilts en gepluimde baret
de zaal binnen.
De gevolgen dezer „botsingen tussen
twee wereldën" konden, althans uiter
lijk binnen de perken gehouden wor-
t uwt den door een systeem van dictatuur
eenvoudig €n sancties. Zo nodig was er immers
altijd nog de bajonet die uitkomst zou
kunnen brengen?
Echter: ten dele gedwongen, ten de
le vrijwillig heeft het Westen in deze
gebieden moeten abdiceren. De laat
ste stuiptrekking „oude stijl" was
Eden's gewapende actie bij de naas
ting van het Suezkanaal in 1956, ten
slotte een zuiver binnenlandse aange
legenheid van Egypte, een zaak die
Engeland hoogstens via Internatio
nale juridische wegen had mogen aan
pakken. Men kent de feiten: dit ingrij
pen kostte Eden's (politieke) hoofd en
terecht.
Na elke abdicatie van het Westen
hebben we derhalve kunnen constate
ren: stukgeslagen culturen in de be
trokken „ontwikkelingslanden", een
Westers stempel dat daar ook de re
sultaten van technische ontwikkelin
gen bracht (het bankwezen, de han
del, de dienstverlening enz.), met an
dere woorden: we hebben er een „te
lefoonlijn" aangelegd, maar het ge
sprek erdoor kan niet wel worden ge
voerd... Daarenboven ontbreekt het in
vele van deze landen aan visionaire,
eigen figuren, die hun land en volk uit
de impasse kunnen helpen.
Een van de moeilijkheden is, els
we aan de zuiver materiële situatie
denken, dat wereldeconomie nu aen-
maal westers is, zodat landen als In
donesië hierin zullen moeten mee
spelen; het is ook voor dat land een
kwestie van zijn of miet-zijn.
Engeland heeft al lang geleden de
visie gehad in India tijdig een inheem
se middenstand te helpen concipiëren',
een ideale basis voor een ontwakend
land om inderdaad gemakkelijker tot
economische ontwikkeling te komen.
Relletjes tegen Chinezen
In Indonesië is dit niet gelukt en
daar plukt men nu de wrange vruch
ten van: waar er in laatstgenoemd
land sprake is van een middenstand,
bestaat deze hoofdzakelijk uit Chine
zen. Vandaar dan ook de relletjes te
gen deze Chinezen, die uit Indonesië
worden gemeld: men verdraagt hem
moeilijk als middenstanders; waren de
ze middenstanders bijv. Javanen dan
verdroeg men deze eigen zonen als
zodanig natuurlijk veel gemakkelijker.
I Een Londense arts die
aan het ziekbed van een
99-jarige man werd ge
roepen, constateerde dat
de patiënt aan de bof
leed. Het zou nog nooit
zijn voorgekomen, dat
iemand op zo hoge leef
tijd deze kinderziekte
heeft.
I De Amerikaanse rege
ring weet heel goed dat
kinderen veel belangstel
ling voor ruimtevluchten
hebben. En daarom ma
ken ze in de V.S. zoveel
speelgoed geïnspireerd
door de ruimtevaart.
Maar nu maakt het
Amerikaanse ministe
rie, van defensie het wat
al te bont: er wordt een
volledige installatie voor
het lanceren van minu-
te-man-raketten aange
boden. Het complex be
vat onder meer een paar
torens, enkele liften en
een betonnen fundering.
Gegadigden kunnen zich
melden op Cape Canave
ral. Maar wie heeft er
nu ooit gehoord van een
jongetje wiens vader
zo'n grote auto heeft dat
al dat speelgoed er in
kan.
I Een dorpje in Zuid-Sla-
vië heeft een attractie:
ongeveer 200 huizen heb
ben geen schoorsteen.
Dit zou nog dateren uit
de 18e eeuw, toen
de Oostenrijks-Hon
gaarse autoriteiten een
schoorsteenbelasting in
voerden. Om aan die be
lasting te ontkomen bra
ken de inwoners de
schoorsteen van hun
huis. Het schijnt goed te
bevallen want nu nog
worden huizen zonder
dit attribuut neergezet.
I Ook Engeland heeft nu
zijn voetbalrel. De voor
zitter van Leicester Ci
ty, een van de twee fi
nalisten voor de wed
strijd van het jaar om
de Engelse Cup Final,
heeft aan de filmsterren
Elizabeth Taylor en Ri
chard Burton twee gra
tis kaartjes gestuurd. In
Engeland doen kaartjes
van vier gulden echter
bijna 50 gulden. Geen
wonder dat de voetbal
liefhebbers, speciaal de
supporters van Leicester
City, boos zijn en zich
gaan afvragen of de
voetbalwedstrijd onder
geschikt wordt gemaakt
aan de glamour van be
kende sterren op de tri
bune.
I Twintig gezinnen zijn
uit een Zuidslavisch
dorp, dat op de weg ligt
van een langzaam voort-
kruipende aardverschui
ving, geëvacueerd. De
zich verplaatsende heu
vel ligt in hetzelfde ge
bied waar het dorp Zavoj
in februari ten onder ging
toen een aardverschui
ving de rivier deed over
stromen. Nu worden twee
nieuwe meren in het ge-I
bied gevormd,
1209) De Nederlander heeft met
naamvallen niets meer uitstaande;
laten we terwille van degenen die
hiermede te maken hebben, wat
voorzichtiger zijn ln onze uitdruk
king en vaststellen dat we er hoe
genaamd niets mee te maken hebben.
Niemand komt door deze formule
ring iets te kort, dunkt me.
Desondanks zullen velen zich nog
wel herinneren, zij het dan ook vaag,
dat de Nederlandse taal een viertal wat ouderwets, maar aldus kunnen
naamvaUen gekend heeft die in de We menen voldaan te hebben aan
schrijftaal werden toegepast. Met de noodzaak die er bestaat om in
dit viertal kon wel zo ongeveer al- andere talen een tweede naamval te
les worden uitgedrukt wat we te ken- gebruiken. Wat zou men nog meer
nen wensten te geven, al moeten we van node hebben om de zaak op
eraan toevoegen dat het thans zon- deze wijze uit te drukken?
der die Ietwat stijve en gewrongen Wie zo spreekt, ziet over het
methode ook best gaat. hoofd, dat er in de voorbeelden van
Er zijn echter talen, die meer dan de vader en de broek, twee totaal
4 naamvallen nodig hebben, zoals verschillende verhoudingen bestaan
bijv. het Latijn dat 6 naamvaUen tussen de bezitter en de bezittingen,
had, of het Russisch dat een gelijk We gebruiken hier met opzet het
aantal heeft. Vraagt men nu, waar- verkeerde woord, want de broek ls
om die talen een zo groot aantal wel een bezitting van de buurman,
naamvallen bezitten, dan kunnen we maar niemand zal toch willen be-
daarop alleen maar antwoorden: om- weren dat deze man tevens de eige-
dat de wijze van uitdrukken in de ta- naar van z,Jn vader is. DergeUjke
len anders is. Om dit duidelijk te onderscheidingen nu worden in ver
maken, hebben we juist onze 4 oude schillende talen wel gemaakt. In het
naamvallen als vergclijkingsmate- Mandteo. een *a»l die ln West-Afrl-
riaal van stal gehaald. ka wordt gesproken, heet „zijn va-
Maar we zijn er nog lang niet. a 'a' "^l11 broek" daarente-
Er bestaan talen die nog véél en véél ^en: a"ta kursl-
meer naamvallen hebben dan de Door al dergelijke verschillen tot
luttele 6 van het Latijn of het Rus- uUdrukklng te brengen, kunnen de
sisch. En we zullen nu toch werke- mededelingen aanzienlijk nauwkeu-
Iljk een verklaring van dit ver- rieer worden (wat voor ons niet
schijnsel niet achterwege kunnen noodzakelijk ls), maar worden te-
laten. vens de vormen Ingewikkelder en
In het Nederlands zeggen we op veelvuldlger, met dat gevolg dat de
de gewone huis-tuin- en-keukenma- naamvallen tot duizelingwekkende
nier: „de vader van de buurman", aantallen kunnen stijgen. Het record
en „de broek van de buurman", ^n alle talen ter wereld slaat het
Daarvoor hebben we geen naamval- Lak Kaslkumük, dat meer dan 90
len (althans geen naamvalsultgan- naamvallen kent!
gen) nodig. Een halve eeuw geleden En weet u dat in de Amerikaan
zouden we echter geschreven heb- se jongenstaal veel Hollandismen
ben: ,de buurman* vader", en: voorkomen?
„des buurmans" broek. Het klinkt (Nadruk verboden).
Na deze kanttekeningen over ontwik
kelingslanden of jonge staten van van
daag, dan nu iets over toonaangeven
de communistische landen, met name
Rusland. Daar is, sinds de dood van
Stalin, óók wel het een en ander ver
anderd, we weten dat allemaal. Toen
Chroesjtsjef anderhalf jaar geleden
voor het eerst officieel in de Bulgaarse
hoofdstad Sofia het geweldloze com
munisme predikte was dat niet slechts
een persoonlijke „hobby" van hem; er
zat meer achter.
Ook al is in de USSR en in haar
satellietstaten de materiële situatie nog
verre van ideaal in westerse ogen, in
de „Verelendungs"-theorie van Marx
gelooft men daar toch niet meer. Het
vlammende ressentiment dat Marx in
zijn z.g. meerwaardetheorie legde (ar
beid is de enige bron van waarde; de
meerwaarde die de ondernemer incas
seert komt hem rechtens niet toe) en
meerwaardeleer derhalve, die de ar
beider als „het mes in de buik van de
baas" kon beschouwen, dit vlammen
de ressentiment, acht men immer»
ook daar in strijd met de feiten.
Het gaat de Russen materieel beter
dan ooit en zo ontstaan daar hoe lan
ger hoe meer omstandigheden waarin
hun land naar zo iets als een bour-
geoismaatschappij kan toegroeien.
Vandaar, wat men wel noemt de Mos-
kouse richting in het wereldcommunis
me, dat zich tegen het dogmatische,
militante stalinisme keert en een
voorkeur voor een geweldlóós commu
nisme aan de dag legt, dat niets imoet
hebben van ultra-revolutionaire
schreeuwlelijken en meer voelt voor
een realistischer benaderingswijze.
Er is mderdaad wat voor te zeggen
deze Moskouse richting de middenor-
thodoxie van het wereldcommunisme
te noemen, naast Peking c.s. dat
(nog?) in het dogmatische, het ortho
doxe. stalinistische communisme ge
looft.
Westerse bijdrage
Een middenorthodoxle van het com
munisme Inclusief alle voordelen, o.a.
met betrekking tot de wereldvrede,
welke daaraan zijn verbonden. In dit
verband ls er veel te zeggen voor de
vraag of het westen, wetende dat men
achter het ijzeren gordijn naar een
bourgeoismaatschappij toegroeit, niet
een veel soepeler houding dient aan t«
nemen als het leveranties zijnerzijds
aan Rusland betreft. In concreto zou
bijv. West-Duitsland er niet beter aan
hebben gedaan juist zovéél mogelijk
buizenmateriaal naar Rusland te sturen
en zou het westen in het algemeen er
niet veel meer op bedacht dienen te
zijn z'n bijdrage in de vorm van le
veranties die het leven der Russen ver
der kunnen veraangenamen tot de
hoogstmogelijke quanta op te voeren,
omdat hierdoor bovengeslgnaleerd pro.
ces in de richting van een bourgeois-
maatschappij inclusief alle voordelen
van dien alleen maar kan worden ver
sneld?
Daarnaast is do vraag Interessant of
het feit dat Cuba destijds niet explo
deerde misschien minder aan de drei
ging van Kennedy heeft gelegen, dan
aan de inzichten van een middenortho-
doxe figuur als Chroesjtsjef. de belang
rijkste man van het verburgerlijkende
Rusland.
Overigens: hetzelfde verschijnsel dat
we in de Moskouse richting van het
wereldcommunisme tot uiting zien ge
bracht, kan ook in menig wèsters de
mocratisch land worden geconstateerd,
hoe eigenaardig dat oppervlakkig gezien
ook lijken moge.
Nemen we het socialisme in Neder,
land: wat is er van de voortrekkers-
beweging, de strijders onder de rode
vanen overgebleven? Ook hier is een
ontwikkeling van socialisme pur sang,
naar mlddenorthodoxie ja zelfs naar
vrijzinnigheid! Eerlijk gezegd ls er in
het PvdA-Socialisme van vandaag geen
plaats meer voor morgenrood, ook al
horen we dat nog regelmatig via de
radio. Waarom niet? Het morgenrood
heeft plaats gemaakt voor de dagt
want of men er aan wil of niet, we
hébben onze verworvenheden (overi.
gens niet alleen het werk van het so
cialisme; men houde dat ten goede);
we zijn op sociaal en ander gebied
ln ons goede land toch aardig „arrivé",
al zal niemand ontkennen dat er na,
tuurlijk nog wel wat detailwerk in dit
verband valt te doen.
Overeenkomstige verschijnselen zien
we bij de andere grote partijen, een
voudig omdat de emancipatie van die
partijen zo langzamerhand voltooid
raakt al zullen velen dit hoogstwaar
schijnlijk met verve willen gaan be
strijden.
Allemaal aardig ééns
Ja, in grote lijnen zijn we het hier
allemaal aardig met elkaar eens. Hoe
is anders te verklaren dat, zaterdag nog,
mr. Aalberse, voorzitter van de KVP
een bijzonder warm pleidooi voor sa
menwerking met de protestantse par
tijen hield, waarbij hij zich blijkens Da
Volkskrant liet ontvallen: „De KVP op
heffen? En wat dan nog?"
Toch wel een vérgaande aanbieding,
stelde dezelfde Volkskrant vast, waar
ARP en CHU verlegen van behoren te
worden....
Terwijl anderzijds Het Parool ln een
Interview met prof. Vondelmg uit zijn
mond optekende: „dat hij het socialis
me niet kenmerkend voor de PvdA wil
de noemen" terwijl, even verder in het
interview de socialistische fractieleider
er ook op wees. „dat bijna alle wensen
van de PvdA ook in het KVP-program
te vinden zijn"...
Daar hébben we het dus nog eens uit
zeer recente uitlatingen van voorman
nen der twee grootste Nederlandse par-
Jw<Lzi^en allemaal in politiek op
zicht dicht bii elkaar, ook al blijven er
natuurlijk altijd enkelen in de politieke
arena die zich traumatisch vasthouden
aan datgene wat er niet meer is.
Dat er in deze ontwikkeling aan
het politieke front gevaren schui
len, o.a. het gevaar dat aan dit
meer en meer gelijk gaan denken,
dat aan al onze verworvenheden,
welke we zo langzamerhand als
vanzelfsprekend zijn gaan aan
vaarden, niet een christelijke,
maar een humanistische mens
beschouwing te grondslag zou lig
gen, dat een en ander dus niets
te maken zou hebben met zonde
en genade, is iets wat christen
mensen heel duidelijk moeten
zien.
Maar dit laatste betekent dan
óók, dat de stem van de ortho
doxie, van het orthodoxe christen
dom, in de politiek nog alle kansen
heeft.
